Autor: Pelczarski Zdzisław Tytuł: Widownie współczesnych

Autor: Pelczarski Zdzisław
Tytuł: Widownie współczesnych stadionów. Determinanty i problemy
projektowe
Rok wydania: 2009
Liczba stron: 315
Format: A4
Cena: .....,60 zł
Więcej:
Po blisko dwóch tysiącach lat od czasów funkcjonowania wielkich starożytnych
obiektów widowiskowych, takich jak rzymskie Koloseum, obserwujemy dziś
dynamiczny rozwój ich nowożytnych odpowiedników. Jest to efekt, trwającego
około stu lat, ewolucyjnego procesu wykształcania się architektonicznej formy tych
budowli.
Główną uwagę projektantów najnowszych stadionów zajmują spektakularne
konstrukcje zadaszeń i obudowy zewnętrznej. W dziedzinie poprawy parametrów
widoczności we wnętrzu stadionu trudno jednak zauważyć, dorównujący
powyższym, postęp w stosunku do zasad i standardów ustalonych przed pół
wiekiem.
Praca niniejsza jest podsumowaniem wieloletnich, praktycznych doświadczeń
autora w dziedzinie projektowania i realizacji wielkich widowni, w tym
największej funkcjonującej dziś w Polsce widowni Stadionu Śląskiego. Jest
zbiorem własnych studiów i badań, towarzyszących procesowi projektowoinwestycyjnemu etapowej przebudowy tego obiektu. W swej podstawowej części
stanowi ona kontynuację i rozwinięcie rozważań na temat teorii projektowania
wielkich widowni, publikowanych przez współprojektanta pierwotnej formy
Stadionu Śląskiego, architekta Juliana Brzuchowskiego. Publikacje te – a ostatnia
miała miejsce w roku 1982 – były dotychczas jedynym, szerzej rozpowszechnionym, rodzimym źródłem wiedzy z tej dziedziny.
Główny nurt badań dotyczy zagadnień wynikających z uwarunkowań
percepcji wzrokowej. Uzupełniają go ponadto badania nad relacjami zachodzącymi
pomiędzy profilem widowni i profilem schodów oraz relacjami pomiędzy
widownią i areną w zakresie ich wielkości i kształtu. Kolejnymi problemami
podjętymi w pracy są determinanty kształtujące organizację funkcjonalnoprzestrzenną widowni, zwłaszcza związane z tzw. czasem ewakuacji, a także
problemy wynikające z uwarunkowań anatomicznych, dotyczących głównie
konsekwencji stosowania uśrednionych, nominalnych wartości antropometrycznych, zwłaszcza tzw. wysokości ocznej.
Praca obejmuje również analizy tradycyjnych metod wykreślania profili
widowni i sposoby ich adaptacji do nowych, komputerowych technik graficznych.
Autor prezentuje ponadto szereg własnych, rozszerzonych w stosunku do
spotykanych w literaturze przedmiotu objaśnień, jak również opracowaną przez
siebie i sprawdzoną w praktyce metodę najdalszego oka oraz autorską modyfikację
Metody Daniluka.
Ważnym efektem pracy jest ponadto weryfikacja terminologii stosowanej w
literaturze przedmiotu. Brak określonych pojęć wymagał niejednokrotnie od autora
opracowania własnych ich definicji i wprowadzenia nowego nazewnictwa. Dla
jednoznaczności wywodu zostały one zebrane i usystematyzowane w formie
słownika stosowanych terminów, liczącego blisko 70 haseł.
Łącznie w pracy przedstawiono 27 analiz, 21 metod projektowych i 9
niekonwencjonalnych rozwiązań projektowych, które stanowią oryginalne
opracowania autora. Większość z nich powstała z potrzeb praktycznych, jako
zaplecze warsztatu projektowego i dydaktycznego.
Podjęte w pracy badania dotyczące historycznych aspektów i uwarunkowań
rozwoju architektonicznej formy współczesnego stadionu, jak również analizy cech
funkcjonalnych jego najnowszych przedstawicieli, pozwalają na sformułowanie
ważnego wniosku ogólnego. Jest nim mianowicie twierdzenie, że wielkość i kształt
pola gry, które jest równocześnie polem obserwacji, powstały wyłącznie w wyniku
określenia reguł gry, w zupełnym oderwaniu od uwarunkowań percepcji
wzrokowej potencjalnych rzesz obserwatorów. Przy tworzeniu tych reguł, ponad
sto lat temu, nie brano pod uwagę widowiskowego aspektu akcji toczącej się na
boisku, ani potrzeby współistnienia boiska i wielkich trybun widowni.
Przemiany kształtu i wielkości areny zakończyły się w latach trzydziestych
XX wieku, a dalsza ewolucja formy stadionu dotyczyła już tylko widowni i innych
elementów budowli. Konsekwencją tych faktów jest istniejący do dziś konflikt
pomiędzy kształtem prostokątnego boiska i najkorzystniejszym z uwagi na warunki
widoczności, kołowym lub owalnym kształtem widowni. Równie ważnym
skutkiem tego stanu rzeczy jest drastycznie niski, bo bliski granicy możliwości
percepcji oka ludzkiego, akceptowany jednak z konieczności przez normy,
standard zasięgu widoczności.
Stwierdzenia powyższe upoważniają do sformułowania jednego
z najważniejszych postulatów dotyczących przyszłościowych kierunków rozwoju
wnętrza współczesnego stadionu. Wnętrze to tworzone być powinno przez nowe
relacje widowni i areny. W relacjach tych priorytetem muszą być standardy
widoczności, ściśle dostosowane do anatomicznych cech percepcji wzrokowej
człowieka, a wielkość i kształt areny winny być pochodne od tych standardów.
[Streszczenie]