MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH w

Transkrypt

Powiatowy Urząd Pracy w Świdnicy
MONITORING ZAWODÓW
DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH
w POWIECIE ŚWIDNICKIM
RAPORT POWIATOWY
za I PÓŁROCZE 2014
październik 2014
1
SPIS TREŚCI
Strona
1. Wstęp
3
Cel opracowania, podstawa opracowania, metodologia opracowania
2. Analiza bezrobocia wg zawodów
3
4
Bezrobotni wg zawodów w powiecie świdnickim
4
Ranking zawodów z największą liczbą osób zarejestrowanych
i generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie świdnickim
6
8
Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie świdnickim
3. Analiza ofert pracy wg zawodów
10
Oferty pracy wg zawodów w powiecie świdnickim
10
4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych
13
Ranking zawodów deficytowych w powiecie świdnickim
14
Ranking zawodów nadwyżkowych w powiecie świdnickim
16
Ranking zawodów zrównoważonych w powiecie świdnickim
17
5. Wnioski
19
2
1. WSTĘP.
/Cel opracowania, podstawa opracowania, metodologia opracowania/
Prowadzenie prawidłowej polityki rynku pracy wymaga sprawnego systemu informacyjnego
w tej dziedzinie. Podstawowym źródłem informacji o poziomie i strukturze bezrobocia,
stosowanych aktywnych i pasywnych programach przeciwdziałaniu bezrobociu i łagodzeniu
jego negatywnych skutków, a także o instytucjonalnej obsłudze rynku pracy jest system statystyczno
- sprawozdawczy z rynku pracy. Choć zawiera on wiele cennych danych to jednak wydaje
się niewystarczający do zapewnienia bieżącej koordynacji szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia
zawodowego z potrzebami rynku pracy. W związku z tym powstała jednolita metoda służąca
bieżącej koordynacji szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego z potrzebami rynku
pracy w postaci „Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych”.
Monitoring ten jest procesem systematycznego śledzenia (obserwowania) zjawisk
zachodzących na rynku pracy, nie odnosi się jednak do ogólnej sytuacji na rynku pracy,
ale do popytu i podaży w poszczególnych rynkach zawodowo - terytorialnych. Pozwala
na formułowanie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego
funkcjonowania systemów kształcenia zawodowego i szkolenia bezrobotnych.
Jego celem jest:
– po pierwsze opisanie rzeczywistości lokalnego rynku pracy (ze szczególnym uwzględnieniem
rożnych aspektów jego nierównowagi);
– po drugie umożliwienie formułowania ocen i wniosków dla systemu kształcenia zawodowego,
szkolenia bezrobotnych oraz poradnictwa zawodowego.
Ponadto służyć ma on pełniejszemu dopasowaniu strumienia popytu i podaży na pracę.
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (art. 8, ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9 ) opracowanie analiz rynku pracy,
w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań
samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy.
Źródłem informacji do opracowania w/w Raportu są :
- załącznik 3 do sprawozdania MPiPS - 01 – „Bezrobotni oraz oferty pracy według
zawodów i specjalności. Stan w końcu I -półrocza 2014r.”,
- załącznik 2 do sprawozdania MPiPS - 01– „Bezrobotni według rodzaju działalności,
ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan w końcu I -półrocza 2014r.”.
Monitoring dotyczy 10 grup wielkich, 43 grup dużych (wewnętrzny podział grup wielkich),
132 grup średnich (wewnętrzny podział grup dużych), 444 grup elementarnych (wewnętrzny
podział grup średnich) przy czym grupy elementarne obejmują 2366 zawodów i specjalności
określonych w „Klasyfikacji zawodów i specjalności” wprowadzonej do stosowania
Rozporządzeniem MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010r. (Dz. U. Nr 82 z dnia 17 maja 2010r., poz. 537,
z późn. zm.).
Ponadto przy monitoringu uwzględniono poziom i strukturę bezrobotnych oraz zgłaszane
oferty pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności.
Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych miało pozwolić
w szczególności na:
- określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo - kwalifikacyjnej
na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy;
3
- stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo - kwalifikacyjnych
w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym;
- określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, zapewniających większą
efektywność organizowanych szkoleń;
- bieżącą korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego (dot. władz oświatowych
oraz dyrekcji szkół);
- usprawnienie poradnictwa
i nadwyżkowych;
zawodowego
poprzez
wskazanie
zawodów
deficytowych
- usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych miejscach pracy
na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów;
- ułatwienie realizacji programów specjalnych.
Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych powstał więc jako narzędzie mające
stanowić pomoc do m.in. opracowywania kierunków kształcenia. Miał być także instrumentem
pomocnym w aktywizacji osób bezrobotnych. Należy jednak pamiętać, że każdy taki raport
przedstawia jedynie diagnozę aktualnej sytuacji w powiecie świdnickim. Zawiera, zatem jedynie
opis tego, co już się wydarzyło. Nie zapominajmy jednak, że na podstawie przedstawionych poniżej
danych można obserwować zachodzące zmiany, a na ich podstawie wyciągać istotne dla naszego
regionu wnioski.
2.
ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW .
Analizę bezrobocia wg zawodów dokonano w oparciu o dane statystyczne w końcu I - półrocza
2014r. ze sprawozdań MPiPS – 01 wygenerowane dzięki programowi komputerowemu.
Najwięcej osób bezrobotnych w końcu I -półrocza 2014r. było w n/w zawodach:
L.P.
Kod zawodu
Wyszczególnienie
I półrocze 2014r.
ogółem
kobiety
1.
000000
inny zawód lub brak zawodu
1339
730
2.
522301
sprzedawca
530
476
3.
722204
ślusarz
266
23
4.
711202
murarz
157
0
5.
515303
robotnik gospodarczy
128
65
6.
331403
technik ekonomista
109
98
7.
753303
szwaczka
97
96
8.
411004
technik prac biurowych
96
87
9.
931301
robotnik budowlany
96
1
4
L.P.
Kod zawodu
Wyszczególnienie
I półrocze 2014r.
ogółem
kobiety
10.
932990
pozostali robotnicy przy pracach
prostych w przemyśle
91
59
11.
753105
krawiec
90
89
12.
432103
magazynier
86
26
13.
311504
technik mechanik
86
8
14.
512001
kucharz
82
67
15.
911207
sprzątaczka biurowa
78
77
16.
722314
tokarz w metalu
76
10
17.
751204
piekarz
52
1
18.
932101
pakowacz
58
48
19.
723105
mechanik samochodów osobowych
49
0
20.
512002
kucharz małej gastronomii
43
36
21.
351203
technik informatyk
43
16
22.
723103
mechanik pojazdów samochodowych
42
0
23.
8363203
kierowca samochodu ciężarowego
42
0
24.
522305
technik handlowiec
40
23
25.
514101
fryzjer
39
38
26.
235107
pedagog
39
36
27.
752208
stolarz meblowy
39
11
28.
818990
pozostali operatorzy stacjonarnych
maszyn i urządzeń
37
13
29.
242217
specjalista administracji publicznej
36
31
30.
752205
stolarz
36
2
Źródło: dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy.
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano tylko te zawody i specjalności, w których w końcu I - półrocza 2014r.
zarejestrowanych było co najmniej 36 osób bezrobotnych. Tabela obejmuje 30 zawodów, w których w końcu
I - półrocza 2014r. zarejestrowanych było 4002 spośród 6800 osób, co stanowi 58,85% ogółu.
Z
analizy porównawczej zawodów, w których było najwięcej osób bezrobotnych
w I półroczu 2013 i 2014r. należy stwierdzić, że zmniejszyła się ogólna liczba osób
bezrobotnych z 8349 w I półroczu 2013r. do 6800 w I półroczu 2013r., tj. o 1549 osób.
Jak wynika z powyższej tabeli struktura bezrobocia w powiecie świdnickim opiera
się na następujących grupach:
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
inny zawód lub brak zawodu,
sprzedawca,
ślusarz,
murarz,
robotnik gospodarczy,
technik ekonomista,
szwaczka,
technik prac biurowych,
robotnik budowlany,
pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle,
5
–
–
–
–
krawiec,
magazynier,
technik mechanik,
kucharz.
W grupach tych w końcu I - półrocza 2014r. zarejestrowanych było 3253 osób, co stanowi:
81,28% osób zarejestrowanych w zawodach wymienionych w tabeli oraz 47,84% ogółu
zarejestrowanych.
W wyszczególnionych w tabeli zawodach najwięcej spośród 2167 zarejestrowanych w nich
kobiet obserwujemy w następujących grupach:
– inny zawód lub brak zawodu,
– sprzedawca,
– technik ekonomista,
– szwaczka,
– krawiec,
– technik prac biurowych,
– sprzątaczka biurowa,
– kucharz,
– robotnik gospodarczy,
– pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle.
W grupach tych w końcu I - półrocza 2014r. zarejestrowane były 1844 kobiety, co stanowi:
46,08% osób zarejestrowanych w zawodach wymienionych w tabeli, 27,12% ogółu
zarejestrowanych bezrobotnych oraz 52,48% ogółu zarejestrowanych kobiet.
Ważnym odzwierciedleniem sytuacji na rynku pracy w poszczególnych zawodach oprócz
ilości osób zarejestrowanych jest wskaźnik długości czasu pozostawania bez pracy,
czyli tzw. długotrwałe bezrobocie.
Ranking zawodów z największą liczbą osób zarejestrowanych w końcu I półrocza 2014r.
i generujących długotrwałe bezrobocie przedstawia się następująco:
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie
A
B
C
1.
432103
2.
I – półrocze 2014r.
Liczba osób
w tym
zarejestrowanych powyżej
w tym zawodzie 12 m-cy
E :D
w%
D
E
F
magazynier
86
36
41,86
514101
fryzjer
39
16
41,03
3.
722314
tokarz w metalu
76
30
39,47
4.
911207
78
30
38,46
5.
833203
42
16
38,1
6.
753303
szwaczka
97
36
37,11
7.
711202
murarz
157
58
36,94
8.
411004
96
34
35,42
9.
311504
technik mechanik
86
30
34,88
6
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie
Liczba osób
w tym
zarejestrowanych powyżej
w tym zawodzie 12 m-cy
A
B
10.
515303
11.
C
E :D
w%
D
E
F
128
43
33,59
722204
ślusarz
266
92
34,59
12.
522305
technik handlowiec
40
13
32,5
13.
753105
krawiec
90
29
32,22
14.
331403
technik ekonomista
109
35
32,11
15.
522301
sprzedawca
530
166
31,32
16.
723105
49
15
30,61
17.
818990
pozostali operatorzy stacjonarnych
maszyn i urządzeń
37
11
29,73
18.
752208
stolarz meblowy
39
11
28,21
19.
931301
robotnik budowlany
96
25
26,04
20.
932101
pakowacz
58
15
25,86
21.
512001
kucharz
82
21
25,61
22.
752205
stolarz
36
9
25
23.
351203
technik informatyk
43
10
23,25
24.
235107
pedagog
39
9
23,08
25.
932990
pozostali robotnicy przy pracach
prostych w przemyśle
91
21
23,08
26.
000000
1339
274
20,46
27.
242217
36
7
19,44
28.
512002
43
8
18,61
29.
751204
piekarz
52
8
15,38
30.
723103
mechanik pojazdów
samochodowych
42
2
4,76
Analizując powyższe dane tabelaryczne z obu obszarów widać, że czołowe miejsca zajmują
zawody takie jak:
- szwaczka,
- murarz,
- technik prac biurowych,
- robotnik gospodarczy,
- ślusarz.
W tych zawodach zarejestrowanych było dużo osób, z których spory procent pozostaje
w ewidencji powyżej 12 miesięcy.
7
Największy liczbowo napływ bezrobotnych w powiecie świdnickim w końcu I półrocza 2014r.
był w n/w zawodach:
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie
ogółem
kobiety
1.
000000
1439
636
2.
522301
sprzedawca
448
388
3.
722204
ślusarz
217
20
4.
932990
pozostali robotnicy przy pracach prostych w
przemyśle
123
68
5.
515303
113
53
6.
331403
technik ekonomista
107
96
7.
931301
robotnik budowlany
106
1
8.
711202
murarz
104
0
9.
311504
technik mechanik
85
7
10.
411004
84
75
11.
432103
magazynier
75
18
12.
753303
szwaczka
71
71
13.
512001
kucharz
71
49
14.
753105
krawiec
70
69
15.
751204
piekarz
67
3
16.
911207
54
54
17.
722314
tokarz w metalu
54
8
18.
723103
53
0
19.
242217
47
39
20.
932101
pakowacz
47
39
21.
235107
pedagog
45
40
22.
512002
44
25
23.
752205
stolarz
42
3
24.
723105
41
0
25.
711301
kamieniarz
40
0
26.
514101
fryzjer
39
37
27.
351203
technik informatyk
38
8
28.
821990
pozostali monterzy gdzie indziej nie
sklasyfikowani
37
11
29.
833203
37
0
30.
751201
cukiernik
36
14
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano napływ bezrobotnych w I- półroczu 2014r. wg zawodów (co najmniej
36 osób). Tabela obejmuje 30 zawodów, w których w I- półroczu 2014r. napłynęło 3834 spośród 6351 osób,
co stanowi 60,37% ogółu.
8
Rozpoczynając analizę zawodów, w których był największy napływ osób bezrobotnych
w I półroczu 2014r. należy stwierdzić, że zmniejszyła się ogólna liczba napływu osób bezrobotnych
z 7302 w I półroczu 2013r. do 6351 w I półroczu 2014r., tj. o 951 osób.
Zawody, w których w powiecie świdnickim wystąpił największy napływ osób bezrobotnych to:
– sprzedawca,
– ślusarz,
– pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle,
– robotnik budowlany,
– murarz,
– technik mechanik,
– magazynier,
– szwaczka,
– kucharz,
– krawiec.
W grupach tych w I- półroczu 2014r. napłynęło 3113 osób, co stanowi: 81,19% osób
w zawodach wymienionych w tabeli oraz 49,02% ogółu napływu bezrobotnych.
We wskazanych w tabeli zawodach najwięcej spośród 1832 kobiet napłynęło w następujących
grupach:
– sprzedawca,
– szwaczka,
– krawiec,
– sprzątaczka biurowa,
– robotnik gospodarczy.
W grupach tych w I-półroczu 2014r. napłynęło 1510 kobiet, co stanowi: 39,38% osób
w zawodach wymienionych w tabeli, 23,78% ogółu napływu osób oraz 50,62% ogółu napływu
kobiet.
Poddając analizie powyższe dane potwierdza się tendencja z lat 2010-2014, która ukazuje,
że w zawodach takich jak:
- sprzedawca,
- ślusarz,
- murarz,
- technik ekonomista,
- szwaczka
mamy do czynienia z dużą liczbą osób bezrobotnych, dużym napływem osób oraz sporym
procentem osób pozostających w ewidencji powyżej 12 miesięcy.
9
3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW.
W I- półroczu 20145r. najwięcej ofert pracy wpłynęło w n/w zawodach:
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie
I półrocze
2014r.
1.
515303
400
2.
932911
robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym
323
3.
711301
kamieniarz
226
4.
411004
202
5.
932990
pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle
174
6.
522301
sprzedawca
156
7.
432103
magazynier
95
8.
751104
rozbieracz- wykrawacz
93
9.
833203
91
10.
753303
szwaczka
85
11.
722308
operator obrabiarek sterowanych numerycznie
66
12.
931301
robotnik budowlany
60
13.
722204
ślusarz
54
14.
834401
kierowca operator wózków jezdniowych
48
15.
524902
doradca klienta
47
16.
932101
pakowacz
45
17.
941201
pomoc kuchenna
36
18.
911207
35
19.
341202
opiekun osoby starszej
33
20.
711202
murarz
32
21.
814290
pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z
tworzyw sztucznych
30
22.
522305
technik handlowiec
29
23.
513101
kelner
28
24.
961302
robotnik placowy
27
25.
512001
kucharz
27
26.
311508
technik mechanik maszyn i urządzeń
25
27.
832202
kierowca samochodu dostawczego
25
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano tylko te oferty pracy wg zawodów, których zgłoszono co najmniej 25.
Tabela obejmuje 27 zawodów, które zawierają 2492 spośród 4076 ofert pracy zgłoszonych w I - półroczu 2014r.,
co stanowi 61,14% ogółu.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że doszło do zwiększenia ogólnej liczby
ofert pracy, które wpłynęły do Urzędu z 3572 w I półroczu 2013r. do 4076 w I półroczu
2014r., tj. o 504 oferty.
10
Najwięcej ofert pracy zostało zgłoszonych w zawodach:
– robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym,
– kamieniarz,
– sprzedawca,
– magazynier,
– rozbieracz- wykrawacz,
– kierowca samochodu ciężarowego,
– szwaczka,
– operator obrabiarek sterowanych numerycznie.
W zawodach tych w I-półroczu 2014r. zgłoszonych zostało 1911 ofert pracy, co stanowi:
76,68% ofert w zawodach wymienionych w tabeli oraz 46,88% ogółu ofert pracy.
Z analizy danych zawartych w powyższych tabelach wynika, że w zaprezentowanych
statystykach powtarzają się następujące grupy zawodowe:
- pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle,
- sprzedawca.
Wystąpiła w nich duża liczba osób bezrobotnych, największy napływ do bezrobocia oraz
zgłoszono w nich dużo ofert pracy.
Ponadto w zawodach:
- sprzedawca,
- technik prac biurowych,
- szwaczka
obserwujemy najwięcej zarejestrowanych kobiet, nastąpił ich duży napływ do bezrobocia,
ale zgłoszono też sporo ofert pracy.
Warto też zaznaczyć, że oferty pracy sklasyfikowane jako technik prac biurowych związane
raczej były z miejscami stażowymi, co powoduje, że ich występowanie na rynku pracy może być
jednorazowe.
Wykształcenie oraz posiadany zawód silnie determinują pozycję danej osoby na rynku pracy.
Przyjęte było, że osoby z wyższym wykształceniem mają większe szanse na podjęcie pracy
niż osoby legitymujące się niższym stopniem wykształcenia. Jednak obserwowana obecnie sytuacja
na rynku pracy powiatu świdnickiego wykazuje, że największe szanse na znalezienie pracy mają
osoby z wykształceniem zawodowym i średnim. Potwierdza to zwłaszcza ilość ofert pracy
w zawodach robotnik gospodarczy, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, czy pozostali
robotnicy przy pracach prostych w przemyśle.
Z analizy danych zawartych w powyższych tabelach wynika także, że w zaprezentowanych
statystykach powtarzają się następujące grupy zawodowe: robotnik gospodarczy, pozostali
robotnicy przy pracach prostych w przemyśle i sprzedawca. Wystąpiła w nich największa liczba
osób bezrobotnych, największy napływ do bezrobocia, zgłoszono w nich sporo ofert pracy
oraz obserwujemy w nich duży odsetek kobiet. Przy czym w zawodzie robotnik gospodarczy mamy
też do czynienia ze sporym procentem osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy.
11
Poniższy wykres przedstawia zmiany w zakresie liczby osób bezrobotnych, napływu osób
bezrobotnych oraz ilości zgłoszonych ofert pracy jakie zaszły w I półroczu 2014r. w stosunku
do I półrocza lat 2008- 2013.
liczba osób bezrobotnych
napływ osób bezrobotnych
ilość ofert pracy
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
I półrocze 2009r.
I półrocze 2011r.
I półrocze 2013r.
I półrocze 2008r.
I półrocze 2010r.
I półrocze 2012r.
I półrocze 2014r.
Jak widać na powyższym wykresie w przypadku analizowanego półrocza mamy
po raz pierwszy od 2010r. do czynienia z jednoczesnym spadkiem ilości osób bezrobotnych,
zmniejszonym napływem osób do bezrobocia oraz zwiększeniem ilości ofert pracy.
12
4.
–
ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH.
Przez zawód:
deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie
niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie;
–
nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze
zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie;
–
w równowadze należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo
zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Wartość wskaźników intensywności deficytu lub nadwyżki przedstawia się następująco:
W < 0,9 dla zawodów nadwyżkowych
0,9 ≤ W ≥ 1,1
dla zawodów w równowadze
W > 1,1 dla zawodów deficytowych
średnio - miesięczny napływ ofert pracy
gdzie wskaźnik
W=
średnio- miesięczny napływ osób do bezrobocia
X
100%
Dane statystyczne /wg kodu 6 cyfrowego/ dotyczące zawodów deficytowych i nadwyżkowych
w powiecie świdnickim w I - półroczu 2014r. zawierają 887 zawodów (w I półroczu 2013r.- 896).
Spośród nich, aż 598 (67,42%) przynależy do grupy zawodów nadwyżkowych (w I półroczu
2013r.- 644 i 71,87%), 247 (27,85%) do grupy zawodów deficytowych (w I półroczu 2013r.- 217
i 24,22%) natomiast 42 (4,73%) zalicza się do grupy zawodów w równowadze (w I półroczu
2013r.- 35 i 3,91 %).
Powyższe dane w ujęciu tabelarycznym i wykresowym na przestrzeni I półroczy lat 2008-2014
przedstawiają się następująco:
900
800
700
ilość zawodów
zawody nadwyżkowe
600
zawody deficytowe
500
zawody w równowadze
400
300
200
100
0
I półrocze 2009r.
I półrocze 2011r.
I półrocze 2013r.
I półrocze 2008r.
I półrocze 2010r.
I półrocze 2012r.
I półrocze 2014r.
13
Ranking zawodów deficytowych w I - półroczu 2014r.:
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie
I półrocze 2014r.
1.
932911
robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym
2.
961302
robotnik placowy
3.
821906
monter wyrobów z tworzyw sztucznych
4.
811408
pilarz kamienia
5.
243107
specjalista ds reklamy
6.
811106
operator ładowarki
7.
962105
goniec
8.
722308
operator obrabiarek sterowanych numerycznie
9.
441202
kurier
10.
821902
monter mebli
11.
214103
inżynier utrzymania ruchu
12.
341203
opiekun w domu pomocy społecznej
13.
216601
grafik komputerowy DTP
14.
234202
wychowawca małego dziecka
15.
531102
opiekun dzieci na przejściach dla pieszych
16.
531202
asystent nauczyciela przedszkola
17.
621001
drwal/ pilarz drzew
18.
712603
monter instalacji gazowych
19.
723310
mechanik- monter maszyn i urządzeń
20.
811409
szlifierz kamienia
21.
833202
kierowca ciągnika siodłowego
22.
711301
kamieniarz
23.
932913
sortowacz
24.
753402
tapicer
25.
816017
operator urządzeń do produkcji wyrobów cukierniczych
26.
524902
doradca klienta
27.
611308
ogrodnik- uprawa roślin ozdobnych
28.
343203
florysta
29.
722206
ślusarz narzędziowy
30.
811108
operator maszyn urabiających i ładujących
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano w sposób malejący zawody deficytowe, w których wskaźnik
intensywności deficytu wyniósł od 53,8333 do 5,0000. Tabela obejmuje 30 spośród 247 zawodów deficytowych,
tj. 12,15%. W tabeli, zgodnie z sugestiami MP i PS, nie uwzględniono zawodów, których wskaźnik wynosi MAX oraz
które kończą się cyframi 90 (czyli Pozostali...).
Wskazane powyżej zawody należy uznać za szczególnie deficytowe, mimo, że są osoby
bezrobotne zarejestrowane w danym zawodzie. Na taki stan rzeczy z jednej strony ma wpływ
m.in. fakt, że osoby mające przerwę w wykonywaniu pewnych zawodów, tracą po upływie
14
określonego czasu kwalifikacje do wykonywania takiego zawodu, co również wpływa
na możliwość podjęcia przez nich zatrudnienia. Z drugiej strony osoby posiadające aktualne
kwalifikacje i uprawnienia bardzo często nie mają doświadczenia zawodowego, a jak widzimy
w większości w/w zawodów jest ono niezbędne dla prawidłowego ich wykonywania. Kolejne
ograniczenia z jakimi mamy do czynienia to stan zdrowia i wiek potencjalnych kandydatów
do pracy.
Ponadto z danych tabelarycznych wynika także, że deficytowy zawód robotnik gospodarczy
ponownie jest tym, w którym zarejestrowanych jest dużo osób bezrobotnych, wystąpił ich znaczny
napływ oraz zgłoszono w nim najwięcej ofert pracy. Może to nasuwać przypuszczenie, że po części
oferty te mogą dotyczyć tych samych miejsc pracy. Tym samym możemy mieć tu do czynienia
bardziej z rotacją wśród zatrudnionych pracowników niż tworzeniem nowych miejsc pracy.
W stosunku do analogicznego okresu roku 2013 zaobserwować można następujące
prawidłowości w odniesieniu do zawartych w tabeli zawodów:
7 zawodów ponownie wystąpiło w zestawieniu (robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym,
robotnik placowy, goniec, opiekun w domu pomocy społecznej, monter instalacji gazowej, kierowca
ciągnika siodłowego, kamieniarz);
–
11 pozostało zawodami deficytowymi i pojawiło się w zestawieniu (specjalista ds reklamy,
operator obrabiarek sterowanych numerycznie, kurier, grafik komputerowy DTP, wychowawca
małego dziecka, opiekun dzieci na przejściach dla pieszych, asystent nauczyciela przedszkola,
mechanik- monter maszyn i urządzeń, operator urządzeń do produkcji wyrobów cukierniczych,
doradca klienta, ślusarz narzędziowy);
–
9 przeszło z grupy zawodów nadwyżkowych w zawody deficytowe (monter wyrobów
z tworzyw sztucznych, pilarz kamienia, inżynier utrzymania ruchu, drwal/ pilarz drzew, szlifierz
kamienia, tapicer, ogrodnik- uprawa roślin ozdobnych, florysta, operator maszyn urabiających
i ładujących);
–
2 przeszły z grupy zawodów zrównoważonych w zawody deficytowe (operator ładowarki,
sortowacz);
–
1 jest nowym zawodem, nie występującym w danych tabelarycznych za I półrocze 2013r.,
(monter mebli).
–
Z danych tabelarycznych wynika także, że takie zawody jak: robotnik gospodarczy i szwaczka,
czyli pojawiające się w innych zestawieniach przedstawionych powyżej, należą także do grupy
zawodów deficytowych - chociaż z uwagi na posiadany wskaźnik intensywności deficytu
nie znalazły się w powyższym zestawieniu tabelarycznym.
15
Ranking zawodów nadwyżkowych w I - półroczu 2014r.:
L.P.
Kod zawodu
Wyszczególnienie
I półrocze 2014r.
1.
753105
krawiec
2.
242217
3.
751201
cukiernik
4.
263102
ekonomista
5.
311504
technik mechanik
6.
514102
fryzjer damski
7.
723307
mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych
8.
933304
robotnik magazynowy
9.
523002
kasjer handlowy
10.
751204
piekarz
11.
722314
tokarz w metalu
12.
228203
specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy
13.
721208
spawacz ręczny łukiem elektrycznym
14.
723303
mechanik maszyn i urządzeń budowlanych i melioracyjnych
15.
214303
inżynier inżynierii środowiska- instalacje sanitarne
16.
712604
monter instalacji i urządzeń sanitarnych
17.
721306
blacharz samochodowy
18.
814208
operator wtryskarki
19.
818204
palacz kotłów centralnego ogrzewania gazowych
20.
962902
dozorca
21.
712301
hydraulik
22.
214201
inżynier budownictwa- budownictwo ogólne
23.
421101
asystent usług pocztowych
24.
713102
malarz budowlany
25.
832203
kierowca samochodu osobowego
26.
233008
nauczyciel języka angielskiego
27.
741203
elektromechanik pojazdów samochodowych
28.
911202
palacz pieców zwykłych
29.
251203
technik informatyk
30.
723103
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano w sposób malejący zawody nadwyżkowe, w których wskaźnik
nadwyżki wyniósł od 0,0143do 0,2453. Tabela obejmuje 30 spośród 598 zawodów nadwyżkowych, tj. 5,02%.
W tabelce, zgodnie z sugestiami MPiPS, nie uwzględniono zawodów, których wskaźnik wynosi 0 oraz które kończą
się cyframi 90 (czyli Pozostali...).
Jak widzimy do zawodów nadwyżkowych należą: krawiec, specjalista administracji
publicznej, piekarz, tokarz w metalu, technik informatyk, mechanik pojazdów samochodowych,
które występują w innych zestawieniach z uwagi na dużą liczbę osób bezrobotnych i duży napływ
do bezrobocia. Poza tym w zawodach krawiec i specjalista administracji publicznej spory odsetek
stanowią kobiety.
16
W zawodach tokarz w metalu i krawiec mamy do czynienia z ponad 32%, technik informatyk
23%, piekarz i specjalista administracji publicznej 15% odsetkiem osób pozostających w ewidencji
Urzędu powyżej 12 miesięcy.
Z danych tabelarycznych wynika także, że takie zawody jak: sprzedawca, ślusarz, murarz,
technik ekonomista, czyli pojawiające się w innych zestawieniach przedstawionych powyżej, należą
także do grupy zawodów nadwyżkowych- chociaż z uwagi na posiadany wskaźnik intensywności
nadwyżki nie znalazły się w powyższym zestawieniu tabelarycznym.
Dokonując porównania w/w zawodów w I półroczu 2013r. do I półrocza 2014r.
zaobserwować można następujące prawidłowości:
13 zawodów ponownie wystąpiło w zestawieniu (krawiec, cukiernik, technik mechanik, fryzjer
damski, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, robotnik magazynowy, piekarz, inżynier
inżynierii środowiska- instalacje sanitarne, hydraulik, inżynier budownictwa- budownictwo ogólne,
malarz budowlany, technik informatyk, mechanik pojazdów samochodowych);
–
nie było zawodów z grupy zawodów zrównoważonych, które przeszły do grupy zawodów
nadwyżkowych;
–
1 zawód przeszedł z grupy zawodów deficytowych do zawodów nadwyżkowych (kasjer
handlowy);
–
16 nie występowało w zestawieniu tabelarycznym dotyczącym I półrocza 2013r. (specjalista
administracji publicznej, ekonomista, tokarz w metalu, specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy,
spawacz ręczny łukiem elektrycznym, mechanik maszyn i urządzeń budowlanych i melioracyjnych,
monter instalacji i urządzeń sanitarnych, blacharz samochodowy, operator wtryskarki, palacz
kotłów centralnego ogrzewania gazowych, dozorca, asystent usług pocztowych, kierowca
samochodu osobowego, nauczyciel języka angielskiego, elektromechanik pojazdów
samochodowych, palacz pieców zwykłych).
–
Na uwagę zasługuje również grupa zawodów zrównoważonych, (wskazująca na równowagę
na rynku pracy).
Ranking zawodów zrównoważonych w I - półroczu 2014r.:
L.P.
Kod zawodu
Wyszczególnienie
I półrocze 2014r.
1.
131101
kierownik produkcji w przedsiębiorstwach
rolnych
2.
214102
inżynier planowania i organizacji produkcji
3.
216604
projektant grafiki
4.
243104
opiekun marki (brand manager)
5.
243305
specjalista ds sprzedaży
6.
311513
technik pojazdów samochodowych
7.
332203
przedstawiciel handlowy
17
L.P.
Kod zawodu
Wyszczególnienie
I półrocze 2014r.
8.
422101
pracownik biura podróży
9.
522305
technik handlowiec
10.
611306
ogrodnik terenów zieleni
11.
712602
monter instalacji centralnego ogrzewania i
ciepłej wody
12.
721404
monter konstrukcji stalowych
13.
833101
kierowca autobusu
14.
911101
pomoc domowa
15.
912202
operator myjni
16.
932101
pakowacz
17.
941101
pracownicy przygotowujący posiłki typu fast
food
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano 17 przykładowych zawodów w równowadze. Tabela obejmuje
17 spośród 42 zawodów w równowadze, tj. 40,48%. W tabelce, zgodnie z sugestiami MPiPS, nie uwzględniono
zawodów, które kończą się cyframi 90, czyli Pozostali... .
Chcąc porównać zawody wymienione w tabeli do I półrocza 2013r. można zauważyć
następujące prawidłowości:
–
1 zawód ponownie wystąpił w zestawieniu (przedstawiciel handlowy);
1 zawód był zawodem zrównoważonym w I półroczu 2013r., ale nie wystąpił w ówczesnym
zestawieniu (operator myjni);
–
7 zawodów przeszło z grupy zawodów deficytowych w zawody zrównoważone (kierownik
produkcji w przedsiębiorstwach rolnych, inżynier planowania i organizacji produkcji, projektant
grafiki, specjalista ds sprzedaży, monter konstrukcji stalowych, kierowca autobusu, pakowacz);
–
4 zawody przeszły z grupy zawodów nadwyżkowych w zawody zrównoważone (technik
handlowiec, ogrodnik terenów zieleni, monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody,
pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food);
–
4 zawody nie występowały w danych tabelarycznych za I półrocze 2013r., (opiekun marki/ brand
manager, technik pojazdów samochodowych, pracownik biura podróży, pomoc domowa).
–
Analizując powyższe dane należy stwierdzić, że największy wzrost w stosunku do I półrocza
2013r. zaobserwować można wśród zawodów deficytowych. Ich liczba wzrosła o 30 zawodów
w stosunku do I półrocza 2013r. Wzrost nastąpił również wśród zawodów zrównoważonych
o 7. Zmniejszyła się natomiast liczba zawodów nadwyżkowych o 46.
Z punktu widzenia lokalnego rynku jest to zjawisko potwierdzające, że podlega on stałym
zmianom. Na pozytywną uwagę zasługuje wzrost ilości zawodów, w których zapotrzebowanie
pracodawców jest większe lub równe z liczbą osób szukających w nich pracy. Jednak spadek ilości
zawodów nadwyżkowych wydaje się wciąż zbyt mały, aby mogło to mieć zasadnicze znaczenie
dla pozytywnych zmian na rynku pracy naszego powiatu.
18
5. WNIOSKI.
Na przestrzeni lat 2005 – 2008 liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych spadała. Obecnie,
w zależności od badanego okresu, mamy do czynienia bądź ze spadkiem, bądź ze wzrostem ilości
osób bezrobotnych. Dotychczas końcówki każdego roku były okresami trudniejszymi na lokalnym
rynku pracy, ale z naszych obserwacji wynika, że także w I półroczu 2009r. i lat 2012- 2013
zanotowaliśmy wzrost ilości osób bezrobotnych. Na szczęście w analizowanym okresie mamy
do czynienia z odwrotną tendencją, a mianowicie doszło do jednoczesnego spadku ilości osób
bezrobotnych, zmniejszonego napływu osób do bezrobocia oraz zwiększenia ilości ofert pracy.
Wszystko powyższe stanowi dowód na to, że sytuacja na rynku pracy powiatu świdnickiego
w badanym okresie podlegała różnym zmianom w zależności od obserwowanego zjawiska.
Jak widać problem bezrobocia jest bardzo złożony i analiza ilościowa nie jest w stanie w pełni
go oddać. Natomiast pozwala ona obserwować kolejne zmiany na nim zachodzące z punktu
widzenia opisu sytuacji dokonanych.
Dlatego na podstawie sporządzonego rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych,
analizy napływu bezrobotnych, ofert pracy, można zauważyć kilka prawidłowości.
1. Nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności i nie jest go w stanie
wchłonąć lokalny rynek pracy. Na szczęście w I półroczu 2014r. w porównaniu
do I półroczy lat 2008-2013, odnotowaliśmy zwiększenie ilości zgłoszonych ofert pracy.
Tym samym zgłoszone wolne miejsca pracy wystarczyłyby dla około 59,94%
zarejestrowanych w tym okresie osób bezrobotnych. Dzięki temu wolne miejsca pracy
mogły być dostępne dla znacznie większego procenta osób bezrobotnych niż w I półroczu
2013r.
Mamy zatem nadal do czynienia z nadwyżką siły roboczej, ale warto zwrócić uwagę
na pozytywne zmiany na lokalnym rynku pracy jakie można było zaobserwować
w analizowanym okresie czasu. Należy jednocześnie pamiętać, że nie jesteśmy w stanie
objąć analizą osób faktycznie nie pracujących, które nie są zarejestrowane w Powiatowym
Urzędzie Pracy. Identyczna sytuacja ma miejsce w przypadku ofert pracy, gdyż informacje
dotyczące wolnych miejsc pracy, które zostały zgłoszone do Urzędu nie stanowią zapewne
wszystkich ofert pracy jakie pojawiły się na lokalnym rynku.
2. Największą grupę wśród pozostających bez pracy nadal stanowią bezrobotni nieposiadający
zawodu, a w analizowanym okresie było ich 1339 osób, czyli 19,69% ogółu
19
zarejestrowanych. Osoby te znacznie częściej też tracą pracę o czym świadczy fakt,
że w I półroczu 2014r. były one dominującą grupą rejestrujących się, tj. 1439 osób – 22,66%
wszystkich rejestrujących się. Wśród nich 636 osób, czyli 44,20% to kobiety.
Natomiast najwięcej ofert pracy oczekiwało na robotników gospodarczych,
robotników pomocniczych w przemyśle przetwórczym, kamieniarzy, techników prac
biurowych, pozostałych robotników przy pracach prostych w przemyśle oraz sprzedawców
i magazynierów, czyli pracowników o niższych lub średnich kwalifikacjach. W zawodach
tych zgłoszono 1576 spośród 4076 ofert, co stanowiło 38,66% ogółu. Zauważalny wzrost
zapotrzebowania na pracowników przy pracach prostych w szczególności robotników
pomocniczych w przemyśle przetwórczym i pozostałych robotników przy pracach prostych
w przemyśle nie oznacza jeszcze, że osoby zarejestrowane jako bezrobotne w jednym z tych
zawodów nie miały problemu z podjęciem zatrudnienia. Największe znaczenie w procesie
rekrutacji pracodawcy niezmiennie przypisują doświadczeniu w wykonywaniu obowiązków
na oferowanym stanowisku. Duże oczekiwania pracodawców dotyczą także kompetencji
zawodowych i samoorganizacyjnych co przekłada się na fakt, że ilość osób mogąca być
skierowana na takie oferty ulega dalszym ograniczeniom. Ponadto specyfika naszego
lokalnego rynku pracy usytuowanego w pobliżu stref ekonomicznych wymusza także
na osobach poszukujących zatrudnienia innego rodzaju spojrzenia na kwestie miejsca
wykonywania pracy, o co nadal nie jest łatwo.
3. Na terenie powiatu świdnickiego nadal przeważają zawody nadwyżkowe, chociaż w badanym
czasie doszło do ich spadku w stosunku do analogicznego okresu roku 2013. W dalszym
ciągu obserwujemy więc niedopasowanie strukturalne podaży pracy do popytu
na nią z uwagi na fakt, że w zawodach tych występuje większa ilość osób poszukujących
pracy niż wynikałoby to z zapotrzebowania rynku. Dlatego przewidujemy, że ich 67,42%
udział w rynku pracy, będzie mieć nadal znaczenie dla możliwości zatrudnieniowych
wynikających z lokalnego rynku pracy.
Nadal bardzo ważne byłoby zatem z jednej strony zaspokojenie potrzeb
zatrudnieniowych pracodawców w zawodach deficytowych, z drugiej zaś – ograniczenie
kształcenia w zawodach nadwyżkowych o tym samym lub podobnym poziomie
wykształcenia. Obserwując istniejący deficyt pracowników o określonych umiejętnościach
i kwalifikacjach (chociażby jak w przypadku zawodu robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym, robotnik placowy, monter wyrobów z tworzyw sztucznych, czy pilarz
kamienia) ważne wydaje się nadal zwiększenie kształcenia zawodowego kosztem
kształcenia chociażby w stopniu ogólnym.
20
4. Niepokojące jest nadal zjawisko niewielkiego, bo 27,85% udziału w rynku pracy powiatu
świdnickiego zawodów deficytowych oraz 4,73% udziału zawodów zrównoważonych.
W I półroczu 2014r. nastąpił wzrost ilości zawodów deficytowych i zrównoważonych
w stosunku do wcześniejszych półroczy lat 2008- 2013. Z powyższych danych wynika
jednak, że tylko w 32,58% spośród 887 zawodów wymienionych w statystyce,
zapotrzebowanie rynku pracy jest na tyle duże, że osoby bezrobotne nie powinny mieć
większych kłopotów ze znalezieniem zatrudnienia.
5. Szanse na znalezienie pracy zwiększają się wraz ze wzrostem liczby ofert pracy zgłaszanych
przez pracodawców. W I półroczu 2014r. właśnie z takim zjawiskiem mamy do czynienia.
Szczególną uwagę proponujemy obecnie zwrócić na zawody: robotnik gospodarczy,
robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, kamieniarz, technik prac biurowych,
pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, magazynier, w których zgłoszono
dużą ilość ofert pracy i jednocześnie są zawodami deficytowymi.
6. W badanym okresie pozytywną zmianą na naszym rynku pracy jest nie tylko wzrost ilości
ofert pracy, ale także mniejsza liczba i zmniejszony napływ osób bezrobotnych w stosunku
do I półroczy lat 2009- 2013. Jednocześnie analiza danych dotycząca zawodów w I półroczu
2014r. w powiecie świdnickim pokazuje nadal, że istnieje niekorzystny trend, czyli
powtarzanie się kategorii zawodowych, które mając wysokie wskaźniki średniej miesięcznej
liczby ofert pracy, wykazują też wysoką średnią miesięczną nadwyżkę podaży pracy.
Do tej kategorii należy zaliczyć zawody: sprzedawca, robotnik budowlany, ślusarz,
sprzątaczka biurowa, murarz, kucharz. Jak zatem widzimy w niektórych zawodach
niedopasowanie ma charakter strukturalny. Prawidłowość tego spostrzeżenia zdaje
się potwierdzać również fakt, że w większości tych zawodów, tj. 4 występuje znaczny
bo ponad 31% odsetek osób bezrobotnych zarejestrowanych w ewidencji Urzędu Pracy
ponad 12 miesięcy.
Naszym zdaniem niniejsze opracowanie potwierdza fakt, że sytuacja na lokalnym rynku pracy
ulega zasadniczym zmianom, w analizowanym okresie na lepsze. Mimo to nadal widać
w powyższych zestawieniach, że wiele osób bezrobotnych ma trudności ze znalezieniem pracy.
Ponadto duży odsetek bezrobotnych to osoby nie posiadające kwalifikacji lub z umiejętnościami
zawodowym nie przystosowanymi do wymagań współczesnego rynku pracy. Związane jest
to często z faktem, że mimo posiadania przez osobę bezrobotną wymaganego przez pracodawcę
21
zawodu, nie spełnia ona innych wymagań takich jak np. odpowiednie doświadczenie, czy inne
dodatkowe umiejętności i uprawnienia. Tymczasem w realiach obecnego rynku pracy, coraz
większe znaczenie ma właśnie posiadanie umiejętności praktycznych, czyli doświadczenie
kandydata (często mierzone stażem pracy).
Oprócz doświadczenia nadal najbardziej poszukiwane były u kandydatów trzy rodzaje
kompetencji:
samoorganizacyjne
•
związane
z
samodzielnym
organizowaniem
sobie
pracy,
jak:
samodzielność, zarządzanie czasem, podejmowanie decyzji, inicjatywa, odporność na stres
i ogólnie chęć do pracy,
•
interpersonalne dotyczące: kontaktów z ludźmi, bycia komunikatywnym, współpracy
w grupie oraz rozwiązywania konfliktów,
•
zawodowe
umiejętności
i
wiedza
niezbędna
do
wykonywania
specyficznych
zadań przypisanych do poszczególnych zawodów.
Monitoring zawodów nie daje pełnego obrazu sytuacji na rynku pracy, pozwala jednak
na identyfikację tendencji jakie zachodzą w obszarze popytu i podaży. Dlatego rozpatrując
powyższe uwagi podkreślić należy, że raport ten nie odzwierciedla w pełni rzeczywistej sytuacji,
jaka ma miejsce na lokalnym rynku pracy w badanym zakresie, a stanowi jedynie pewną jej część
będącą składową większej całości.
Analiza lokalnego rynku pracy, w tym także monitoring zawodów deficytowych
i nadwyżkowych, powinna być zatem punktem wyjścia przy planowaniu działań na rzecz
aktywizacji zawodowej społeczności naszego powiatu. Ponadto ranking zawodów nadwyżkowych
i deficytowych powinien być traktowany priorytetowo w procesie podejmowania przez władze
oświatowe decyzji o rozpoczęciu w swoich placówkach kształcenia w zawodach już istniejących
w ofercie innych instytucji oraz podczas rozważenia ewentualnej potrzeby korekty poziomu
struktury i treści kształcenia zawodowego u siebie - szczególnie w aspekcie dużego napływu
absolwentów szkół kształcących w zawodzie, którzy nie posiadają kwalifikacji zawodowych
(brak zdanego egzaminu dyplomowego).
Sporządziła: K. Ślimak- Kołodziejska
doradca zawodowy
22

MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH w

Transkrypt

Podobne dokumenty

REGULAMIN KONKURSU PLASTYCZNEGO „Obrzędy i zwyczaje

podziękowanie - Przedszkole Nr 10

Potencjał osób bezrobotnych. Zawody deficytowe i

Gminy

07-2014_CHG-MERIDIAN_Presseinformation HPK 2014_POL

informacja sygnalna