Smog w Polsce – propozycja efektywnych rozwiązań

Parlamentarny Zespół Górnictwa i Energii
Smog w Polsce – propozycja efektywnych rozwiązań
Opracował: Robert Kojer
Warszawa, 25 stycznia 2017
Skala problemu
Według szacunków WHO w wyniku
zanieczyszczonego powietrza w Polsce umiera
rocznie ok. 50 000 osób.
To tak, jakbyśmy co 2 lata zrzucali na polskie miasto
bombę atomową...
Na szczęście w rządzie pojawiła się zdecydowana wola rozwiązania
problemu.
Efektywność nakładów finansowych
Osiągnięcie celu, jakim jest istotna poprawa jakości powietrza w
Polsce, wymagać będzie dużych nakładów finansowych.
Stanowisko rządowe (za PAP):
Należy „uzyskać maksymalny efekt zdrowotny i ekologiczny z każdej
złotówki poniesionych nakładów"
Propozycja:
Należy „uzyskać maksymalny efekt zdrowotny, ekologiczny i
rozwojowy z każdej złotówki poniesionych nakładów"
Pod tym kątem zostaną omówione wybrane działania.
Dotacja na wymianę starego pieca na piec V klasy
Co zostanie osiągnięte przy dofinansowaniu wymiany „pieca kopciucha” na piec V klasy?
Jaki uzyskujemy efekt z wydanej „złotówki”?
●
●
●
Z punktu widzenia właściciela pieca: żaden lub negatywny
(droższy opał)
Efekt zdrowotny i ekologiczny – niewielki (truje nieco mniej)
Efekt rozwojowy – ujemny (konserwowanie przestarzałej
technologii)
Działania przynoszące największy efekt
Jakie zatem działania przyniosą największy efekt zdrowotny,
ekologiczny i rozwojowy?
Monitorowanie jakości powietrza
Propozycja: obowiązek instalacji stacji monitorującej w każdej
miejscowości i powszechny, zestandaryzowany dostęp do danych
pomiarowych.
„Złotówka” wydana na monitoring jakości powietrza w
zaproponowanej formule to:
●
●
●
uzyskanie wiarygodnych danych pomiarowych, pozwalających
na podejmowanie najwłaściwszych decyzji inwestycyjnych. Bez
dokładnych danych pieniądze będą wydawane „na ślepo”,
wzrost świadomości obywateli,
wzrost świadomości władz.
Świadomość obywateli i władz lokalnych odnośnie szeroko pojętych
kwestii energetycznych jest niezbędna m. in. do realizacji idei klastrów
energii.
Termomodernicacja, budownictwo energooszczędne
Termomodernizacja, budownictwo energooszczędne, pasywne, plus
energetyczne.
„Złotówka” wydana na termomodernizację i nowoczesne
budownictwo, to:
●
●
●
●
●
ograniczenie niskiej emisji,
zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną w skali kraju,
ograniczenie emisji CO2 w skali kraju,
rozwój lokalnej przedsiębiorczości,
wypracowanie silnej pozycji Polski na europejskim rynku
budowlanym.
Ciepło sieciowe
Propozycja: kompleksowy program „Ciepłownia +”
●
●
●
●
Rozwój sieci ciepłowniczych,
przebudowa ciepłowni na elektrociepłownie (jednostki
kogeneracyjne o dużej elastyczności),
dodanie magazynów ciepła (pozwoli to na pracę EC w trybie
regulacyjnym. Generator będzie pracował zgodnie z
zapotrzebowaniem na energię elektryczną, ciepło będzie
magazynowane i dostarczane do odbiorców w marę potrzeb),
elektrociepłownia z magazynem ciepła jako „jądro” klastra.
Ciepło sieciowe c.d.
„Złotówka” wydana na realizację programu „Ciepłownia +” to:
●
likwidacja niskiej emisji,
●
rozwój energetyki rozproszonej,
●
wzrost bezpieczeństwa dostaw energii,
●
rozwój klastrów.
Tania energia elektryczna na cele grzewcze
Zastąpienie pieców „kopciuchów” przez urządzenia elektryczne może
przynieść duże pozytywne efekty w krótkim czasie. Należy to jednak
zrobić tak, aby masowe przejście na ogrzewanie elektryczne nie było
obciążeniem dla systemu elektroenergetycznego.
Według pani min. Jadwigi Emilewicz w Polsce jest ok. 5,5 mln pieców
„kopciuchów”. Zakładając, że 2 mln odbiorców zdecydowało by się
przejść na ogrzewanie elektryczne, przy średniej mocy pieca 5 kW
otrzymujemy 10 GW mocy. Przy prostym założeniu, że ogrzewanie to
ma działać w czasie nocnej doliny, powiedzmy w godzinach 22-6
można oczekiwać, że większość użytkowników załączałaby swoje
piece zaraz po 22-giej. W efekcie mielibyśmy ogromny, skokowy
wzrost zapotrzebowania na energię wieczorem, zaś nocna dolina nie
uległa by likwidacji, lecz tylko skróceniu. Jest to sytuacja ze wszech
miar niepożądana.
Tania energia elektryczna na cele grzewcze c.d.
Propozycja: wprowadzenie elementów DSM (Demand Side
Managment)
Preferowanym grzejnikiem powinna być pompa ciepła wyposażona w
bufor ciepła. Może jednak być to zwykły elektryczny boiler z grzałką.
Ponieważ grzejnik będzie pracował na osobnej taryfie, koniecznym
będzie wyposażenie przyłącza grzejnika w osobny licznik. Proponuje
się, aby licznik ten był rozbudowany o moduł pozwalający na zdalne
załączenie / wyłączenie grzejnika przez operatora sieci.
Operator sieci (operator klastra, operator wirtualnej elektrowni itp.)
będzie zdalnie sterować załączaniem i wyłączaniem grzejników,
dostosowując obciążenie do sytuacji w systemie elektroenergetycznym.
Tania energia elektryczna na cele grzewcze c.d.
Z punktu widzenia klienta wyglądało by to tak:
„Drogi kliencie, dostajesz bardzo tanią taryfę grzewczą. W ramach tej
taryfy gwarantujemy Ci, że Twój grzejnik będzie działał minimum 6
godzin w ciągu doby. Ale to zakład energetyczny będzie zdalnie
decydował, kiedy załączyć i kiedy wyłączyć grzejnik. Zatem dobierz
moc grzejnika i jego zdolność akumulacji tak, aby te 6 godzin pracy
wystarczyło na całą dobę.”
Tania energia elektryczna na cele grzewcze c.d.
„Złotówka” wydana na proponowane rozwiązanie to:
●
likwidacja lokalnej emisji,
●
stabilizacja sieci elektroenergetycznej,
●
zmniejszenie emisji z elektrowni konwencjonalnych na skutek
stabilizacji pracy bloków,
●
likwidacja nocnej doliny,
●
zwiększenie możliwości integracji ze źródłami OZE,
●
wprowadzenie elementów DSM,
●
impuls do rozwoju Internetu Rzeczy,
●
impuls do rozwoju zarządzania elementami systemu
rozproszonego (wirtualna elektrownia, klaster),
●
przygotowanie rozwiązań dla elektromobilności (ten sam
mechanizm można przenieść na ładowanie samochodów
elektrycznych).
Elektromobilność
Rząd prowadzi intensywne prace kierunku elektromobilności, dlatego
ten temat nie będzie tu szeroko omawiany.
Należy jednak zwrócić uwagę, że źródłem smogu pochodzącego od
samochodów są nie tylko spaliny, ale i pył ze ścieranych opon czy
klocków hamulcowych a także ze ścieranej nawierzchni. Zatem, z
punktu widzenia czystości powietrza, szczególny nacisk położyć
należy na rozwój elektrycznej komunikacji zbiorowej.
Podsumowanie
Niniejsza prezentacja nie wyczerpuje całości zagadnienia.
Stanowi ona jedynie próbę wskazania zagadnień kluczowych z punktu
widzenia walki z tzw. „niską emisją”.
Dziękuję Państwu za uwagę.