Artykuł dostępny w całości jako dokument pdf - e

wnętrza
S
Jaromir Wereszczak
fot. GLEN DIMPLEX POLSKA
Wszystko
o kominkach
ercem kominka jest komora spalania – może być otwarta lub zamknięta.
a) Otwarta jest w kominkach tradycyjnych.
Buduje się je wtedy, gdy zależy nam
przede wszystkim na bezpośrednim kontakcie z żywym ogniem, a nie na wydajnym ogrzewaniu całego domu. Otwarte
palenisko powoduje bowiem, że wraz
z uchodzącym do komina dymem z pomieszczenia zasysane jest ogrzane powietrze. Zmniejsza to efektywność ogrzewania. Sprawność cieplna kominków
z otwartą komorą spalania nie przekracza 20%. Niewielka jest w nich też możliwość regulacji mocy cieplnej. Możemy
jedynie zmniejszyć lub zwiększyć ilość
płonącego drewna i dostosować do niej
stopień otwarcia przepustnicy (szybra) na
wylocie spalin do komina.
b) Zamknięta komora z żaroodporną szybą
(wkład kominkowy) pozwala na większą
kontrolę spalania paliwa. Powietrze nagrzewa się w nich, przepływając wokół
zewnętrznej, użebrowanej strony komory spalania (między zewnętrzną stroną
wkładu a wewnętrzną stroną komory spalania). Kominek staje się przez to podobny do ogromnego grzejnika konwekcyjnego, który zasysa zimne powietrze przy
podłodze i po nagrzaniu oddaje je do pomieszczenia przez wyloty umieszczone
pod sufitem. Pozwala to nie tylko na
ogrzanie pokoju, w którym znajduje się
palenisko, lecz także na rozprowadzenie
ciepła po całym domu. Sprawność ciepl-
na takich kominków sięga 50%. Efektywność wykorzystania paliwa w porównaniu
z kominkami z otwartą komorą jest więc
dużo lepsza. Skuteczniejsza jest też regulacja mocy cieplnej; możemy zmieniać
dopływ powietrza, a co za tym idzie –
szybkość spalania znajdującego się w kominku drewna.
Kupujemy wkład
W sklepach specjalistycznych i supermarketach budowlanych znajdziemy kilkadziesiąt typów wkładów kominkowych. Przed
kupnem wkładu musimy wiedzieć, gdzie
chcemy ustawić kominek (przy ścianie, czy
w narożniku) oraz jaka powinna być jego
moc cieplna. Podawaną przez producentów
moc nominalną trzeba traktować jako
orientacyjną – przy normalnym użytkowaniu nie będzie jej można utrzymać przez
dłuższy czas. W praktyce dla budynków
dobrze ocieplonych i nie większych niż
150 m2 przyjmuje się ok. 80 W na każdy
metr kwadratowy ogrzewanej powierzchni. Pamiętajmy jednak: racjonalne wykorzystanie mocy powyżej 5 kW wymaga zamontowania systemu rozprowadzania ciepłego powietrza. W przeciwnym razie
w poszczególnych częściach domu będzie
duża różnica temperatur.
Drzwiczki. Wkłady kominkowe mogą
mieć drzwiczki pojedyncze, otwierane na
lewą lub prawą stronę, podwójne z szybami segmentowymi albo podnoszone. Duże
panoramiczne szyby nie przeszkadzają
w obserwacji płonącego drewna, a żarood-
14
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza • 5/2005 wrzesień–październik
Wkład kominkowy Thermidor 660
fot. BARK-KOMINKI
Kominek Marina
Decyzję o postawieniu kominka najlepiej podjąć już
na etapie projektowania domu. Architekt znajdzie
wtedy odpowiednie dla niego miejsce, dostosuje
komin i wzmocni strop. Aby dało się postawić
kominek, potrzebny jest odpowiedni komin do
odprowadzania spalin (min. 20x20x400 cm)
i wytrzymały strop – konstrukcja paleniska waży
bowiem kilkaset kilogramów. Dotyczy to zwłaszcza
kominków umieszczonych z dala od ścian nośnych,
na stropach drewnianych.
fot. EKKOM
fot. EKKOM
Kominek z otwartą komorą spalania
5/2005 wrzesień–październik • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
15
wnętrza
16
fot. SEMMELROCK STEIN+DESIGN
powyżej: kominek z powodzeniem może łączyć
poniżej: zestaw przełącz i rur do rozprowadzania
ze sobą funkcję użytkową i dekoracyjną
powietrza ogrzanego w kominku
Oryginalny kształt kominka — model Stromboli
Ceramika.
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza • 5/2005 wrzesień–październik
fot. BAROK-KOMINKI
fot. EKKOM
Dopływ powietrza
Do palenia w kominku niezbędny jest dopływ świeżego powietrza (do spalenia 1 kg
drewna potrzeba ponad 30 m3 powietrza).
Wymaga to zamontowania przewodu nawiewnego, wyprowadzonego na zewnątrz
domu. W przeciwnym razie zużywane bę-
Czym palimy w kominku?
W kominkach najlepiej palić drewnem
z drzew liściastych (brzoza, klon, jesion, grab,
dąb) oraz brykietami z odpadów drewna lub
węgla brunatnego. Drewno musi być suche
(o wilgotności poniżej 20 proc.), gdyż tylko
wtedy pali się dobrze, bez dymienia i strat
ciepła na odparowanie wody. Nie próbujmy
spalać – zwłaszcza w kominkach z zamkniętą
komorą spalania – różnych śmieci, gdyż na
ściankach i szybie może zostać trudny do usunięcia osad. Nie wolno palić węglem i koksem – mogą być przyczyną zatrucia tlenkiem
węgla (czadem).
fot. EKKOM
Rozprowadzanie ciepła
Do rozprowadzania po całym domu powietrza ogrzanego w kominku służą rury
o średnicy 100-130 mm, połączone z komorą rozdzielczą (dokładny wybór ich
średnicy i miejsca zainstalowania wylotów
należy powierzyć specjalistycznej firmie).
Ze względu na naturalny ruch ciepłego powietrza przewody prowadzone są w stropie, a ich wyloty umieszczone przy suficie,
zwykle blisko okien i ścian zewnętrznych.
Czasem, gdy instalacja jest rozbudowana,
konieczne jest zamontowanie wentylatora
zwiększającego przepływ ogrzanego powietrza. Rury powinny być zaizolowane
cieplnie, aby przepływające nimi powietrze
nie ochładzało się.
dzie ciepłe powietrze z pomieszczenia, a na
jego miejsce napłynie zimne, przedostające
się przez nieszczelności w drzwiach
i oknach. W zbyt szczelnym domu przy intensywnym paleniu może natomiast dojść
do zakłócenia procesu spalania z powodu
niedostatecznego dopływu powietrza. Nawiew powietrza z zewnątrz może być bezpośredni (do komory spalania) lub pośredni
(przewodem do komory rozdzielczej w instalacji rozprowadzania ciepłego powietrza).
Częstym błędem jest umieszczenie wlotu
powietrza w pobliżu kanału wylotowego
spalin. Powoduje to zasysanie spalin przy
podmuchach wiatru, a w konsekwencji –
zadymienie całego domu. Jeśli więc kanał
dymowy i nawiewny znajdują się blisko siebie, trzeba je wyprowadzić tak, by uniemożliwić przedostawanie się dymu (różne wysokości wylotów, przegroda, zagięta końcówka kanału zasysającego).
fot. EKKOM
porne szkło, z którego są zrobione, samo
oczyszcza się z sadzy. Sposób regulacji dopływu powietrza do paleniska. Najlepiej,
jeśli powietrze nie będzie czerpane bezpośrednio z pomieszczenia, lecz doprowadzane oddzielnym kanałem z zewnątrz. Dzięki temu przy zamkniętych drzwiczkach
spaliny nie będą mogły cofnąć się do środka (np. po podmuchu wiatru), wzrośnie też
efektywność ogrzewania.
5/2005 wrzesień–październik • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
17
wnętrza
centralnego czy podłogowego. Również
przy dużych mrozach ciepło kominka może
uzupełnić energię potrzebną do ogrzania
domu – zwłaszcza gdy mamy ograniczony
pobór mocy elektrycznej.
Niektórzy decydują się na ogrzewanie kominkiem przez cały sezon, jedynie w czasie
dłuższej nieobecności korzystając z innych
murowane dłużej utrzymują ciepło, ale wolno się nagrzewają. Nieregularne palenie w kominku może więc doprowadzić do nadmiernego wyziębienia domu.
źródeł ciepła. To dodatkowe ogrzewanie (zwykle elektryczne) jest niezbędne. Drewna do
kominka musimy bowiem dokładać co kilka
godzin, a więc nie moglibyśmy wyjechać zimą
na dłużej, nie zostawiając nikogo do obsługi
paleniska. (Nie można też zostawić domu bez
żadnego ogrzewania). To, jak często będziemy musieli dokładać paliwa do kominka, zależy m.in. od konstrukcji domu. Lekkie ściany szkieletowe szybko się nagrzewają, ale
i szybko stygną. Pozwala to na utrzymywanie niższej temperatury w czasie nieobecności
domowników, a po ich powrocie – szybkie
dogrzanie po rozpaleniu w kominku. Ściany
ści wprowadzenia ogrzewania kominkowego w pomieszczeniu (zwłaszcza przydatność istniejących przewodów dymowych
i wentylacyjnych lub potrzebę dobudowania nowych), określić wymagane parametry techniczne i użytkowe. Nie mniej ważne jest dostosowanie jego formy do architektury domu i charakteru wystroju wnętrza. Dla zwolenników spokojnego
„ogniska domowego” z naturalnym urokiem płonącego ognia oraz charakterystycznym trzaskiem i zapachem spalanego
drewna odpowiedni będzie wbudowany
kominek tradycyjny z otwartym paleni-
fot. DOVRE KOMINKI
fot. DOVRE KOMINKI
fot. GLEN DIMPLEX POLSKA
Palenisko otwarte
Przed budową kominka warto zasięgnąć
rady fachowców. Powinni ocenić możliwo-
skiem. Sprawnie działający i właściwie dobrany pod względem formy może stać się
dużym atutem każdego wnętrza nie tylko
wtedy, gdy ożywia go płonący ogień.
Trzeba jednak wiedzieć, że przy nieosłoniętym palenisku opał spala się znacznie szybciej, a sporo ciepła bezpowrotnie
ucieka wraz ze spalinami do komina. Nie
18
Do rozpalania najlepiej używać drobnych szczap z drewna sosnowego i dopiero po ich rozżarzeniu dokładać większe kawałki drewna. Można też użyć tzw. płynnej rozpałki, polewając nią drewno. Przed
dymieniem (zwłaszcza w cieplejsze dni) zabezpieczy wstępne nagrzanie komina płomieniem z luźno zmiętych gazet. Popiół,
który powstaje w wyniku spalania drewna, pozwala na ciągłe utrzymanie żaru.
Trzeba tylko od czasu do czasu przegarnąć palenisko i dobrać takie położenia
przepustnicy powietrza, aby utrzymywać
spokojny, równomierny płomień. Spalanie
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza • 5/2005 wrzesień–październik
jest najbardziej efektywne, gdy szczapy
żarzą się na całej powierzchni, a płomień
jest krótki, „pełzający” po polanach. Efektowne, buchające płomienie sprawiają, że
większość ciepła ucieka kominem.
Kominek nie wystarczy
Kominek coraz częściej przestaje być tylko dekoracją. Służy przede wszystkim jako
źródło ogrzewania domu (dodatkowe czy
nawet podstawowe). Używamy go w czasie krótkotrwałych spadków temperatury
(wiosną i jesienią), gdy nie opłaca się włączać długo nagrzewającego się ogrzewania
można więc takiego kominka traktować
jako ogrzewania wystarczającego na cały
dom. Wymaga on ponadto zachowania
szczególnej ostrożności, zawsze istnieje bowiem możliwość poparzenia się wypadającymi ogarkami albo niebezpieczeństwo
przypadkowego zaprószenia ognia. W zamian tworzy jednak niepowtarzalną, nostalgiczną atmosferę z gaśnicą na podorędziu (:)
inż. Jaromir Wereszczak
artykuł pochodzi z serwisu www.systemgaz.com.pl
5/2005 wrzesień–październik • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
19