Ekologicznej - Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur

Międzywojewódzki Konkurs
Wiedzy Przyrodniczo - Ekologicznej
pt. Kolorowy Świat motyli
XIX EDYCJA
II ETAP
rok szkolny 2013/2014
INSTRUKCJA
Witamy Ciebie na II etapie Międzywojewódzkiego Konkursu Wiedzy Przyrodniczo – Ekologicznej
pt. „Kolorowy świat motyli”. Przed Tobą test składający się z 25 pytao. Na rozwiązanie testu masz 40
minut. W teście kółkiem zaznacz jedną prawidłową odpowiedź, jeśli się pomyliłeś, skreśl krzyżykiem
błędną odpowiedź i zaznacz ponownie prawidłową. W przypadku pytao półotwartych, postępuj zgodnie z
poleceniami. Przy każdym pytaniu zamieściliśmy informację o maksymalnej liczbie punktów, które możesz
otrzymad za zadanie.
Powodzenia! Koordynator konkursu
Imię i Nazwisko
___________________________________________________________________________
Szkoła
_____________________________________________________________________
1
Zadanie 1. (0-4) Wstaw obok zdania literę P, jeśli uznasz je za prawdziwe lub literę F, jeśli
uznasz je za fałszywe.
a. …………………. Najmniejszym rezerwatem przyrody w Parku Krajobrazowym Pojezierza
Iławskiego jest rezerwat przyrody „Jasne”.
b. …………………Rezerwat przyrody „Czerwica” jest rezerwatem wodnym.
c. ……………….. Lesistość Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego wynosi 50%
powierzchni całego Parku.
d. ………………. Jezioro Francuskie jest przykładem typu jeziora rynnowego.
Zadanie 2. ( 0-1) Łęgi to lasy rzadko występujące na terenie Pojezierza Iławskiego. Drzewa,
które głównie rosną w takich lasach to:
a.
b.
c.
d.
buki i lipy,
sosny i świerki,
olchy i jesiony,
świerki i brzozy.
Zadanie 3. ( 0-1) Nieprawdą jest że:
a. W Polsce są 23 parki krajobrazowe.
b. W logo Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich jest liść i owoc buka.
c. Planowanymi rezerwatami przyrody w Parku Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego są
rezerwaty: „Witoszewskie Grądy”, „Buczyna na Łaniochu”, „Piotrowskie Bagno”.
d. „Gruba sosna” to nazwa pomnika przyrody występującego na terenie Parku Krajobrazowego
Pojezierza Iławskiego.
Zadanie 4. (0-2) Wskaż błędne dokończenie zdania: Park Krajobrazowy Pojezierza
Iławskiego….
a. jest parkiem, z którym związana jest legenda z postacią Białego Chłopa.
b. jest parkiem, który ma połączenie drogą wodną z Iławą, Ostródą i Elblągiem.
c. jest parkiem, w którym gniazduje 11 gatunków ptaków szponiastych (dawniej zwanych
drapieżnymi).
d. jest parkiem, o bardzo niskiej różnorodności przyrodniczej tzw. bioróżnorodności.
Zadanie 5. (0-2) Wskaż błędne dokończenie zdania: W Parku Krajobrazowym Wzgórz
Dylewskich….
a. znajduje się pieszy szlak turystyczny o nazwie „Szlak Napoleoński”.
b. planuje się utworzenie dwóch rezerwatów przyrody: „Uroczysko Dylewo” i „Uroczysko
Klonowo”.
c. znajdują się trzy rezerwaty przyrody.
d. znajduje się rezerwat przyrody, którego nazwa związana jest z wydarzeniami historycznymi z
okresu wojen Napoleońskich.
2
Zadanie 6. (0-2) Dopasuj gatunek rośliny lub zwierzęcia, do nazwy rezerwatu, który został
utworzony w celu ochrony między innymi tego gatunku i wybierz prawidłową odpowiedź.
1.pstrąg, łosoś
2. rosiczka, żurawina błotna
3. kormoran czarny
4. wierzba borówkolistna
a.
b.
c.
d.
1D;
1C;
1A;
1C;
2A;
2D;
2B;
2A;
A. Rezerwat przyrody „Jezioro Francuskie”
B. Rezerwat przyrody „Czerwica”
C. Rezerwat przyrody „Drwęca”
D. Rezerwat przyrody „Jasne”
3C; 4B
3B; 4A
3C, 4 D
3B; 4D
Zadanie 7. (0-1) Motylami, u których występują wyraźne różnice w ubarwieniu pomiędzy
samicą i samcem są:
a. listkowiec cytrynek i bielinek kapustnik,
b. niepylak apollo i paź królowej,
c. rusałka ceik i rusałka pokrzywnik,
d. rusałka pawik i rusałka admirał.
Zadanie 8. (0-1) W grupie motyli nocnych zwanych ćmami, są gatunki, które latają i żerują
głównie w ciągu dnia. Do takich ciem należą:
a.
b.
c.
d.
nastrosz półpawik,
zmierzchnica trupia główka,
kraśnik sześcioplamek,
brudnica mniszka.
Zadanie 9. (0-1) Wśród motyli występują gatunki, które odbywają dalekie podróże. Do takich
podróżujących motyli należą, zaznacz :
a.
b.
c.
d.
fruczak gołąbek i bielinek kapustnik,
rusałka admirał i rusałka osetnik,
paź królowej i dostojka malinowiec,
rusałka admirał i osadnik wielkooki.
Zadanie 10. (0-2) Gąsienice motyli odżywiają się bardzo różnymi gatunkami roślin. Poniżej
znajdują się łańcuchy pokarmowe z udziałem gąsienic różnych gatunków motyli. Zaznacz
poprawnie ułożony łańcuch pokarmowy, uwzględniający właściwy pokarm dla właściwego
gatunku motyla.
a.
b.
c.
d.
3
Pokrzywa
gąsienica rusałki pawik
szpak
krogulec
Konwalia
gąsienica brudnicy mniszki
kowalik
krogulec
Rozchodnik
gąsienica rusałki pokrzywnika
bogatka
jastrząb
Marchew
gąsienica bielinka kapustnika
zięba
krogulec
Zadanie 11. (0-1) Co to za motyl? Jest mieszkańcem południowej Europy, do nas przylatuje na
okres lata. Należy wprawdzie do motyli nocnych, lata jednak w ciągu dnia. Potrafi zawisnąć w
powietrzu niczym koliber obok kwiatu, z którego wysysa nektar. Jest to opis:
a.
b.
c.
d.
barczatki dębolistnej,
zmierzchnicy trupiej główki,
kraśnika sześcioplamka,
fruczaka gołąbka.
Zadanie 12. (0-4 ) Wstaw obok zdania literę P, jeśli uznasz je za prawdziwe lub literę F, jeśli
uznasz je za fałszywe.
a. …………Oczy złożone motyli składają się z wielu setek, a nawet tysięcy oczek prostych.
b. …………Poczwarki motyli możemy znaleźć jedynie w ziemi.
c. ……….. U wszystkich gatunków motyli poczwarki żyją od kilku do kilkunastu dni.
d. ……….. Witeź żeglarz (paź żeglarz) jest gatunkiem chronionym w naszym kraju.
Zadanie 13. (0-4) Podaj nazwy motyli zamieszczonych poniżej. Ich nazwy wpisz w wolne
miejsca pod zdjęciami.
a………………………………………………………………………..
b…………………………………………………………………
c……………………………………………………………………
d…………………………………………………………………..
4
Zadanie 14. (0-1) Pewne motyle i gąsienice upodobniają się barwą, wyglądem, zachowaniem do
przedmiotów ze swojego otoczenia, które dla drapieżników nie są interesujące, np. do suchych
liści, odstających gałązek, kolców, kawałeczków kory, a nawet do ptasich odchodów. Biolodzy
nazywają ten sposób maskowania się mimetyzmem. Gatunkiem motyla, u którego to zjawisko
występuje u formy dorosłej jest:
a.
b.
c.
d.
barczatka dębolistna,
czerwończyk dukacik,
dostojka malinowiec,
zorzynek rzeżuchowiec.
Zadanie 15. (0-1) U wielu gatunków motyli występuje zjawisko mimikry, polegające na
upodabnianiu się zwierząt bezbronnych do zwierząt zdolnych do obrony lub niebezpiecznych.
Taką formę obrony przed drapieżnikami stosuje:
a.
b.
c.
d.
niepylak apollo,
przeziernik osowiec,
rusałka żałobnik,
zmierzchnica trupia główka.
Zadanie 16. (0-1) Głównym pożywieniem gąsienic brudnicy mniszki są:
a.
b.
c.
d.
świerki,
sosny,
klony,
odpowiedź a i b jest prawidłowa.
Zadanie 17. (0-4) Wstaw obok zdania literę P, jeśli uznasz je za prawdziwe lub literę F, jeśli
uznasz je za fałszywe.
a………… Gąsienice modraszka ikara chętnie odwiedzają mrówki, które spijają wytwarzaną przez
gąsienicę słodką wydzielinę.
b…………. Gąsienica mieniaka tęczowca ma na głowie dwa wyrostki przypominające rogi, w
których znajduje się parząca substancja służąca do obrony przed drapieżnikami.
c. ………… Gąsienica dostojki malinowca (perłowca malinowca) żeruje między innymi na różnych
gatunkach fiołków.
d…………. Gąsienice pazia królowej żerują między innymi na marchwi, koprze, kminku.
5
Zadanie 18. (0-1) Niektóre gatunki owadów próbują odstraszyć drapieżniki przez zaskoczenie.
Skuteczny jest w tym przypadku kontrastowy rysunek podobny do oczu. Ten sposób obrony
stosuje:
a.
b.
c.
d.
nastrosz półpawik,
zmierzchnica trupia główka,
rusałka osetnik,
rusałka pokrzywnik.
Zadanie 19. (0-1) Motyle zwykle nie wydają dźwięków. Jednym z wyjątków jest motyl, którego
zarówno gąsienice jak i motyl dorosły zaniepokojone np. schwytane, wydają głośne dźwięki
przypominające ćwierkanie, popiskiwanie lub zgrzytanie. Tak zachowuje się:
a.
b.
c.
d.
paź żeglarz,
pawica grabówka,
zmierzchnica trupia główka,
niepylak apollo.
Zadanie 20. (0-1) Najwcześniej pojawiającym się wiosną motylem, uważanym za jej zwiastuna
jest:
a.
b.
c.
d.
bielinek kapustnik,
listowiec cytrynek (latolistek cytrynek),
bielinek rzepnik,
mieniak tęczowiec.
Zadanie 21. (0-2) Co z nas wyrośnie? Na poniższych zdjęciach znajdują się gąsienice pewnych
motyli. W wolnych miejscach wpisz ich nazwy gatunkowe.
a……………………………………………
6
b. …………..…………………………….
Zadanie 22. (0-1) Zaznacz zdanie fałszywe.
a. Przyjaznym ogrodem dla motyli jest ogród, w którym znajdują się jedynie dobrze przystrzyżone
trawniki i drzewa iglaste.
b. Będziemy chronić motyle, jeżeli w swoich ogrodach pozostawimy rosnące kępy pokrzyw, ostu,
szczawiu.
c. Ważnymi roślinami pokarmowymi dla motyli, które również są roślinami ozdobnymi w naszych
ogrodach są: budleja, aksamitka, floks, lawenda, aster, cynia.
d. Przyczyną ginięcia motyli są stosowane w rolnictwie pestycydy oraz zanikanie roślin, które są
pożywieniem gąsienic i dorosłych motyli.
Zadanie 23. (0-2) Podkreśl nazwy motyli nocnych:
Przeziernik osowiec, polowiec szachownica (szachownica galatea), fruczak gołąbek, modraszek ikar,
pawica grabówka, kraśnik sześcioplamek, rusałka ceik.
Zadanie 24. (0-1) Do nielicznych motyli, które zimują jako dorosłe owady należy:
a.
b.
c.
d.
rusałka pokrzywnik,
paź królowej,
niepylak apollo,
nastrosz półpawik.
Zadanie 25. (0-4) Wybierz i zaznacz prawdziwe określenia opisujące gatunek motyla, którego
zdjęcie jest zamieszczone poniżej:
a. motyl ten jest motylem dziennym,
b. motyl ten jest motylem nocnym, ale lata wyłącznie w ciągu dnia,
c. jaskrawe ubarwienie tego motyla oznajmia drapieżnikom, że jest niejadalny, a nawet trujący,
d. zaniepokojone gąsienice tego motyla wydzielają krople oleistego, cuchnącego płynu,
e. jaskrawe ubarwienie tego motyla w żaden sposób nie wpływa na drapieżniki,
f. motyl ten na okres zimy wędruje na południe Europy,
g. poczwarki tych motyli bronią się przed pasożytniczymi owadami, które chcą złożyć w nich jaja,
wprawiając ciało w szybki ruch obrotowy.
7