Informacja dotycząca problemów zapachowych oczyszczalni

Informacja dotycząca problemów zapachowych oczyszczalni ścieków w Nowym Tomyślu w
związku z petycją mieszkańców złożoną w siedzibie Przedsiębiorstwa w dniu 17.11.2015 r.
W drugiej połowie kwietnia br. rozpoczęliśmy przeróbkę osadów pościekowych na nowej
oczyszczalni ścieków w Nowym Tomyślu. Jest to trudny proces technologiczny wymagający spełnienia
szeregu warunków jak utrzymanie temperatury, wilgotności i właściwego składu zakładanej pryzmy
a następnie właściwego kontrolowania go.
Pomimo prawidłowego przebiegu procesu kompostowania wydzielają się gazy, które są jego
naturalnym czynnikiem podobnie jak np. w przydomowym kompostowniku. Posiadamy dwa
niezależne systemy unieszkodliwiania zapachów, które skutecznie funkcjonują. Jednakże przy
pogodzie wilgotnej, mglistej i bezwietrznej pełna skuteczność deodoryzacji jest utrudniona i
okresowo oczyszczalnia może pewną uciążliwość stwarzać gdyż wilgoć w powietrzu wzmaga czynnik
złowonny. Nie ukrywaliśmy tego i otwarcie mówiłem o tym na jednej z sesji Rady Miejskiej w Nowym
Tomyślu. Nadal podkreślamy, że nie ma oczyszczalni „bezzapachowych” i żaden kierownik
oczyszczalni nie powie, że jego oczyszczalnia nie stwarza żadnej uciążliwości zapachowej.
Jeszcze jedna refleksja. Przed Świętem Zmarłych wiele osób będąc na cmentarzu przychodziło
do nas płacić rachunki. Do biura, które mieści się na terenie oczyszczalni przybywają najróżniejsi
interesanci, projektanci z innych miast, bywają też radni oraz pracownicy nowotomyskich instytucji i
żadna z tych osób nie zgłosiła nam problemów zapachowych. Stąd wyraźnie widać, że skala problemu
nie jest duża i występuje jedynie okresowo.
Kolejną sprawą jest zgłaszanie problemów zapachowych z opóźnieniem i to najczęściej
kilkudniowym. W ostatnich kilku miesiącach mieliśmy tylko jedno zgłoszenie „w tempo” tego samego
dnia od prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej i nie był to telefon ani dramatyczny ani emocjonalny.
Pozwala to nam szybciej podjąć działania korekcyjne w pracy systemu deodoryzacji.
Następnym problemem jest przypisywanie nam wszelkich odorów, które w mieście się
pojawiają a przecież źródła emisji są też inne np. Ogrodnik S. A. czy wylęgarnia drobiu przy
ul. Kolejowej.
W dniu 19.09.2015 r. miał miejsce pożar składowiska odpadów w Dąbrówce Wlkp.
k. Zbąszynka. Gaszenie pożaru i jego skutki trwały szereg dni i były wyraźnie odczuwalne zapachowo
oraz widoczne w postaci dymu w Nowym Tomyślu. I w tym okresie otrzymywaliśmy telefony, że „coś
dziwnego wyczuwa się w powietrzu”.
Nowotomyska oczyszczalnia ścieków rozpoczęła swoje funkcjonowanie w 1974 r. Do 1992 r.
strefa ochrony pośredniej wynosiła 500 m od granicy oczyszczalni. Stanowiło to pewne ograniczenie,
bo w strefie tej było utrudnione budowanie domów. Po 1992 r. strefa została zmniejszona do 300 m
a dzisiaj już nie obowiązuje żadna. A oczyszczalnia funkcjonuje i musi pracować 24 godziny na dobę
przez 365 dni w roku. A „surowiec” jaki dostaje do przerobu wszyscy znamy. Systematycznie zbliżają
się do nas zakłady pracy jak Aesculap-Chifa czy Phoenix Contact. W bezpośredniej bliskości
oczyszczalni za rzeką Szarką przy ul. Jeżynowej i Glinnie tylko w ostatnich latach wybudowano 10
domków jednorodzinnych a 4 dalsze są w budowie. Deweloperzy wybudowali w Glinnie przy
ul. Zbąszyńskiej i obwodnicy 90 mieszkań w budynkach wielorodzinnych a plany są na dalsze zbliżając
się coraz bardziej do oczyszczalni. Tendencja ta dodatkowo potęguje problem lokalizacji
nowotomyskiej oczyszczalni, która de facto znalazła się już w mieście. Lokalizacja nowotomyskiej
oczyszczalni nie jest szczęśliwa. Zachodnie wiatry przenoszą zapachy i aerozole w głąb miasta. Ze
znanych nam oczyszczalni tylko Poznań i Bolesławiec mają trudniejszą lokalizację ale też problemy
zapachowe znacznie większe niż Nowy Tomyśl. Likwidacja odorów powstających na oczyszczalni nie
jest łatwa. Najlepiej widać to na przykładzie Poznania, który pomimo podjętych bardzo kosztownych
działań inwestycyjnych nadal nie uzyskał zadowalających w tej dziedzinie efektów zarówno na
Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Koziegłowach jak i na Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków przy ul.
Serbskiej. Od 2006 r. nakłady Aquanetu na ograniczenie emisji tylko na COŚ w Koziegłowach wyniosły
160 mln zł nie licząc dotacji. Realizacja programu tzw. III Etapu pochłonie dodatkowe 80 mln zł.
Decydującym czynnikiem jest tam skala przerabianych ścieków ale też fatalna lokalizacja oczyszczalni
– szczególnie lewobrzeżnej. Nie mamy tak świetnej lokalizacji jak Świnoujście czy Piła gdzie
oczyszczalnie są znacznie oddalone nie tylko od osiedli mieszkaniowych ale też od stref
przemysłowych, otoczone dodatkowo szerokimi pasami zieleni.
Podobnym problemem, choć stwarzającym inne zagrożenie było budowanie przydomowych
oczyszczalni ścieków w Glinnie przy naszych ujęciach wody dla miasta. Tam również przestały
obowiązywać pośrednie strefy ochronne ujęć wody.
Nowe pozwolenie wodno – prawne obowiązujące od maja 2014 r. stawia poprzeczkę znacznie
wyżej jeśli chodzi o poziom oczyszczania ścieków. Jeżeli na starej oczyszczalni stężenia tzw.
biochemicznego zapotrzebowania tlenu w odpływających ściekach wynosiły 30 mg/l to dzisiaj są
dopuszczalne do 15 mg/l. Inne parametry są jeszcze bardziej wyśrubowane np. ponad trzykrotnie
większa redukcja zanieczyszczeń. Wszystko to wpływa na ilość powstających osadów pościekowych i
tym samym zwiększa skalę ich przerobu. O ile w poprzednich latach na oczyszczalni powstawało ok.
210 t osadu na miesiąc to w br. jest to już 385 ton. Miasto systematycznie się rozwija, zwiększa się
nam ilość odbiorców. Tylko w tym roku w wyniku ogromnych inwestycji w rozwój sieci kanalizacji
sanitarnej w aglomeracji nowotomyskiej możliwość podłączenia się do sieci kanalizacyjnej uzyska
prawie 800 osób.
Kompostownia osadów pościekowych jest całkiem nowym obiektem, który nie funkcjonuje
na oczyszczalniach w bezpośrednim naszym sąsiedztwie. Najbardziej znana kompostownia tego typu,
z którą ściśle współpracujemy, znajduje się w Słupsku. Jest to kierunek, który przyjęliśmy w
zagospodarowaniu osadów odpowiadający naszym możliwościom eksploatacyjnym tym bardziej, że
od 2016 r. będzie obowiązywał zakaz wywozu osadów z oczyszczalni na komunalne wysypiska śmieci.
Oznacza to, że jedynymi metodami przeróbki osadów będą metody biologiczne, takie jak
kompostowanie lub metody termiczne jak spalanie. Różnica między tymi metodami jest olbrzymia,
lecz sprowadzając ocenę tych metod do języka potocznego można przyjąć taką zasadę: jeśli osad
nadaje się do ponownego wykorzystania to należy go skierować do środowiska i wykorzystać
potencjał nawozowy. Problem osadów z oczyszczalni nie jest rozwiązany w skali całego kraju. Jedynie
duże miasta, chociaż nie wszystkie, dysponujące odpowiednimi środkami finansowymi i technicznymi
problem ten rozwiązały np. Kielce. Dodatkowo na terenie naszej oczyszczalni od października
prowadzimy stabilizację osadów w dawnym osadniku Imhoff’a, która powinna zmniejszyć uciążliwość
zapachową osadów. Jednak są to długotrwałe procesy biologiczne, trwające 2÷3 miesiące.
Nie zapominajmy, że proces kompostowania osadów ciągle jest u nas na etapie wdrożenia i
zdobywania doświadczeń. Dodatkowym źródłem emisji gazów złowonnych na oczyszczalni jest punkt
zlewny ścieków dowożonych z szamb taborem asenizacyjnym.
Kierownictwo Spółki i oczyszczalni ma cały czas na uwadze komfort życia mieszkańców
Nowego Tomyśla i czyni starania organizacyjne i techniczne aby tego standardu nie obniżać. Chcąc
utrzymać wysoki standard techniczny i status przedsiębiorstwa profesjonalnego musimy sobie
poradzić również z problemami zapachowymi. Pomimo, że brak jest odpowiednich regulacji
prawnych w zakresie przeciwdziałania uciążliwości zapachowej Spółka nie ma zamiaru
wykorzystywać tego faktu. Ubolewamy, że w niektórych wcześniej opisanych przypadkach pewne
niewielkie uciążliwości mogły wystąpić. Ale poprawa tego stanu rzeczy jest wyczuwalna i widoczna,
chociaż jest zadaniem niezwykle trudnym. O naszych dalszych działaniach będziemy informować
społeczeństwo.
Z wyrazami szacunku
Marek Wichtowski