WOJEWODA LUBELSKI Rozstrzygnięcie nadzorcze

WOJEWODA LUBELSKI
PN-II.4131.36.2016
Lublin, dnia 25 lutego 2016 r.
Rozstrzygnięcie nadzorcze
stwierdzające nieważność uchwały Nr XIV/90/16 Rady Gminy Niedrzwica
Duża z dnia 26 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości ekwiwalentu
pieniężnego dla członka ochotniczej straży pożarnej.
Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1515, ze zm.)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr XIV/90/16 Rady Gminy Niedrzwica Duża z dnia 26 stycznia 2016 r.
w sprawie wysokości ekwiwalentu pieniężnego dla członka ochotniczej straży
pożarnej.
Uzasadnienie
Uchwała Nr XIV/90/16 Rady Gminy Niedrzwica Duża została doręczona
organowi nadzoru dnia 1 lutego 2016 r.
Przedmiotową uchwałę Rada Gminy Niedrzwica Duża podjęła na
podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380, ze zm.).
Zgodnie z tym przepisem, członek ochotniczej straży pożarnej, który
uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym
organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, otrzymuje
ekwiwalent pieniężny. Wysokość ekwiwalentu ustala rada gminy w drodze
uchwały.
Wysokość ekwiwalentu, o którym mowa w ust. 1, nie może przekraczać
1/175 przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonego przez Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski" na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r.,
poz. 1440 ze zm.) przed dniem ustalenia ekwiwalentu, za każdą godzinę
2
udziału w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym. Ekwiwalent jest
wypłacany z budżetu gminy (art. 28 ust. 2).
W § 5 przedmiotowej uchwały postanowiono, że uchwała wchodzi w
życie z dniem podjęcia.
Mocą wskazanego przepisu przewidziano zatem wejście w życie
uchwały bez uprzedniego urzędowego jej ogłoszenia.
W ocenie organu nadzoru taki zapis określający termin wejścia w życie
uchwały stanowi istotne naruszenie art. 4 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy z dnia
20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów
prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1484, ze zm.).
Uchwała określająca wysokość ekwiwalentu pieniężnego dla członków
ochotniczych straży pożarnych jest aktem prawnym zawierającym przepisy o
charakterze generalnym i abstrakcyjnym.
O generalności uchwały decyduje bowiem fakt, że na brzmienie
przepisów uchwały będzie mogła się powołać każda osoba będąca członkiem
ochotniczej straży pożarnej, która wzięła udział w działaniu ratowniczym lub
szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną albo
gminę (z nieoznaczonego kręgu adresatów). Uchwała adresowana jest zatem
nie do konkretnych, imiennie określonych osób - konkretnych członków OSP,
ale do każdej osoby, która jest lub będzie w przyszłości członkiem OSP.
Inaczej mówiąc, każda zmiana składu osobowego OSP działających na
terenie Gminy nie wymaga zmiany uchwał Rady Gminy, a więc uchwale nie
można odmówić waloru aktu generalnego.
Uchwała ta przyznaje obywatelom sprecyzowane uprawnienie, w tym
przypadku do wypłaty z budżetu gminy ekwiwalentu pieniężnego przy
ziszczeniu się przesłanek z art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej.
Uchwała przyznaje dla członków OSP podstawę do występowania z
roszczeniem o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego.
Natomiast abstrakcyjność przepisów uchwały to nic innego jak
możliwość wielokrotnego stosowania jej przepisów - możliwość stosowania jej
każdorazowo przy akcjach ratowniczych czy szkoleniach pożarniczych.
Oprócz tego, badana uchwała nie może zostać uznana za akt kierownictwa
wewnętrznego, bowiem dotyczy ona podmiotów niezależnych od gminy.
Ochotnicze straże pożarne nie są jednostkami organizacyjnymi gminy, o
których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Zarówno zatem
OSP, jak i ich członkowie są podmiotami zewnętrznymi w stosunku do gminy.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej ochotnicza
straż pożarna i związek ochotniczych straży pożarnych funkcjonują w oparciu
o przepisy ustawy - Prawo o stowarzyszeniach.
Uchwała wydawana w przedmiocie ustalenia wysokości ekwiwalentu dla
członka ochotniczej straży pożarnej za uczestnictwo w działaniu ratowniczym
lub szkoleniu pożarniczym stanowi zatem akt o charakterze powszechnie
obowiązującym (por. wyroki WSA we Wrocławiu: z dnia 4 marca 2009 r., sygn.
IV SA/Wr 33/09; z dnia 16 września 2009 r., sygn. IV SA/Wr 93/09).
Akty prawa miejscowego są to akty o charakterze normatywnym. Za ich
pomocą organy administracji publicznej w sposób władczy (jednostronny)
określają reguły zachowania dotyczące generalnie (nieimiennie) oznaczonych
3
kategorii podmiotów w abstrakcyjnie (a więc również niekonkretnie)
wskazanych sytuacjach. Warunkiem wejścia w życie aktów prawa
miejscowego jest ich ogłoszenie (art. 88 ust. 1 Konstytucji). Konstytucja
wyklucza możliwość wejścia w życie aktu prawnego o charakterze
normatywnym - powszechnie obowiązującym - bez ogłoszenia w ustawowo
przewidzianym trybie.
Przepisy art. 4 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych
innych aktów prawnych stanowią, że akty normatywne, zawierające przepisy
powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w
życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt
normatywny określi termin dłuższy (ust. 1). W uzasadnionych przypadkach
akty normatywne, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą wchodzić w życie w terminie
krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga
natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady
demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem
wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym
(ust. 2).
Zgodnie z treścią art. 13 pkt 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych
i niektórych innych aktów prawnych, w wojewódzkim dzienniku urzędowym
ogłasza się akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa,
organ powiatu oraz organ gminy.
Zatem określenie przez Radę Gminy jako terminu wejścia w życie
uchwały dnia jej podjęcia, nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia i
pozostaje w sprzeczności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.
Warunkiem wejścia w życie aktu prawa miejscowego jest bowiem jego
ogłoszenie w wojewódzkim dzienniku urzędowym, przy czym brak takiego
ogłoszenia powoduje, że dany akt nie wywołuje zamierzonych skutków
prawnych (por. wyrok NSA z dnia 23 października 2008 r., sygn. I OSK
701/08).
Należy podkreślić, iż prawidłowa pod względem prawnym uchwała musi
spełniać niezbędne wymagania zarówno w aspekcie materialnym jak i
formalnym. Oznacza to, że treść uchwały musi być zgodna z przepisami
prawa, a ponadto tryb podjęcia uchwały musi odpowiadać określonym
procedurom. W ramach katalogu formalnych warunków podjęcia ważnej
uchwały wyróżnić można także konieczność realizacji obowiązku
promulgacyjnego.
Przedmiotowa uchwała Rady Gminy Niedrzwica Duża jako akt prawa
miejscowego, co do zasady, powinna wejść w życie po upływie 14 dni od daty
jej publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Niespełnienie wymogów
publikacji aktu prawa miejscowego, wynikających z art. 42 ustawy o
samorządzie gminnym oraz art. 13 pkt 2 ustawy o ogłaszaniu aktów
normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, stanowi istotne naruszenie
prawa i powoduje, że uchwała nie nabywa mocy prawnej i nie staje się
prawem obowiązującym.
W tym stanie rzeczy stwierdzenie nieważności uchwały Nr XIV/90/16
jest uzasadnione.
4
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje skarga do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, złożona za moim
pośrednictwem w terminie 30 dni od daty jego doręczenia.
WOJEWODA LUBELSKI
Przemysław Czarnek
/podpisano elektronicznie/
Otrzymują:
1) Wójt Gminy Niedrzwica Duża
2) Przewodniczący Rady Gminy Niedrzwica Duża
3)
Potwierdzam zgodność kopii z dokumentem elektronicznym:
Identyfikator dokumentu
Nazwa dokumentu
Tytuł dokumentu
Sygnatura dokumentu
Data dokumentu
Skrót dokumentu
Wersja dokumentu
Data podpisu
Podpisane przez
1010577.1958381.1636648
RN Niedrzwica Duża - ekwiwalent dla członka OSP.pdf
RN Niedrzwica Duża - ekwiwalent dla członka OSP.pdf
PN-II.4131.36.2016
2016-02-26 00:00:00
F02AC5FC391CBDAF6E3A207B275F3D17A43D74DF
1.3
2016-02-26 08:20:54
Przemysław Czarnek wojewoda lubelski
EZD 3.17.1457.1936.6022
Data wydruku:
Autor wydruku:
2016-03-15 14:50:24
Staroch Marta inspektor wojewódzki