The law of e-services business
Transkrypt
The law of e-services business
2011 e-Seminarium "Prawo prowadzenia działalności e-usługowej" Warszawa, 5 sierpnia 2011 PRELEGENCI Piotr Dynowski LL. M. Szef Działu Prawa Własności Intelektualnej, Mediów i Reklamy Emilia Stępień Szef Działu Danych Osobowych Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k. Podstawy prawa obrotu elektronicznego Piotr Dynowski LL. M. Szef Działu Prawa Własności Intelektualnej, Mediów i Reklamy Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Podstawowe akty prawne • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny • Ustawa z dnia 18 lipca 2002r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (UŚUDE) • Ustawa z dnia 2 marca 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów i odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (UONPK) • Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych • Ustawa z dnia 16 lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Świadczenie usług drogą elektroniczną Świadczenie usługi drogą elektroniczną to wykonanie usługi na odległość poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania, która to usługa jest w całości nadawana, odbierana lub transmitowana za pomocą sieci telekomunikacyjnej. Przedmiotem umów zawieranych drogą elektroniczną nie zawsze musi być świadczenie usług drogą elektroniczną! Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Zawieranie umów drogą elektroniczną • • za pośrednictwem poczty elektronicznej i innych tego typu komunikacji elektronicznej (tzw. tryb off-line) za pośrednictwem stron WWW (tzw. tryb on-line) środków ● Oferta jest to oświadczenie woli wyrażające stanowczy zamiar zawarcia umowy i zawierające jej istotne postanowienia, kierowane do oznaczonej osoby/osób. ● Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie (z wyjątkiem off-line i umów b2b jeśli strony tak postanowiły). ● Oferta przestaje wiązać z upływem terminu na odpowiedź a w jego braku, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie. ● Potwierdzenie otrzymania oferty nie jest jeszcze przyjęciem oferty. ● Przyjęcie oferty może nastąpić przez: • • • oświadczenie woli o przyjęciu oferty dorozumiane przyjęcie oferty przez przystąpienie do wykonywania umowy milczące przyjęcie oferty (tylko b2b, gdy stałe relacje) ● Oświadczenie woli w postaci elektronicznej jest złożone z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej, w taki sposób, że osoba do której jest ono skierowane mogła zapoznać się z jego treścią. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Czas i miejsce zawarcia umowy w drodze elektronicznej W razie wątpliwości umowa jest zawarta z chwilą wprowadzenia do środka komunikacji elektronicznej oświadczenia o przyjęciu oferty w taki sposób, by jego adresat mógł się zapoznać z jego treścią. W razie wątpliwości miejscem zawarcia umowy jest miejsce zamieszkania albo siedziby składającego ofertę w chwili zawarcia umowy. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Ogólne obowiązki przedsiębiorcy związane z zawieraniem umowy drogą elektroniczną Przedsiębiorca, podejmując czynności zmierzające do zwarcia umowy w drodze elektronicznej (z wyjątkiem off-line) przed zawarciem umowy jest obowiązany poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o: ● czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy ● skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty ● zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy ● metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie ● językach, w których umowa może być zawarta ● kodeksach etycznych, które stosuje i ich dostępności w postaci elektronicznej Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Obowiązek informacyjny Usługodawca zobowiązany jest podać w sposób wyraźny, jednoznaczny i bezpośrednio dostępny poprzez system teleinformatyczny, którym posługuje się usługobiorca, następujące informacje: ● imię i nazwisko lub firmę ● adres geograficzny plus adresy elektroniczne do kontaktu ● posiadane zezwolenie na działalność (jeśli wymagane) i organ, który je wydał ● numer wpisu w rejestrze i nazwę organu prowadzącego rejestr ● nazwę samorządu zawodowego, który nadał uprawnienia (jeśli wymagane) oraz informacja o istnieniu kodeksu etyki zawodowej i jego dostępności Informacje muszą być dostępne przed zawarciem umowy i przez cały czas obowiązywania umowy. Nieudostępnienie tych informacji jak również podanie informacji niepełnych lub nieprawdziwych stanowi wykroczenie (ścigane z urzędu) i jest karane grzywną (do 5.000zł). Istnieje ponadto możliwość dochodzenia odszkodowania. Nieudzielenie informacji może stanowić podstawę unieważnienia umowy z powołaniem się na błąd. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Inne obowiązki usługodawcy względem usługobiorcy Usługodawca musi zapewnić dostęp do aktualnej informacji o szczególnych zagrożeniach związanych z korzystaniem z usługi drogą elektroniczną oraz informacji o funkcji i celu oprogramowania lub danych, które nie są składnikiem usługi a są wprowadzane do systemu usługobiorcy (np. pliki cookies) Usługodawca musi mieć możliwość zakończenia korzystania z usługi w każdej chwili. Usługodawca ma obowiązek nieodpłatnie zapewnić ochronę informacji poufnych przekazywanych w związku z korzystaniem z usługi (np. szyfrowanie) oraz zapewnić jednoznaczną identyfikację stron umowy (np. bezpieczny podpis elektroniczny). Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną Usługodawca zobowiązany jest określić regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną. Usługodawca jest zobowiązany nieodpłatnie udostępnić usługobiorcy regulamin przed zawarciem umowy o świadczenie usług droga elektroniczną, a także, na jego żądanie, w taki sposób, który umożliwia pobranie, odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu informatycznego usługobiorcy. Usługobiorca nie jest związany tymi postanowieniami regulaminu, które nie zostały mu udostępnione w należyty sposób. Usługodawca zobowiązany regulaminem. jest świadczyć usługi zgodnie z Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną Regulamin musi określać w szczególności: ● ● ● ● rodzaje i zakres świadczonych usług warunki świadczenia usług niezbędne wymagania techniczne zakaz dostarczania treści o charakterze bezprawnym ● warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług ● tryb postępowania reklamacyjnego Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Wyłączenie odpowiedzialności za treść danych –mere conduit Usługodawca, który świadczy usługi drogą elektroniczną obejmujące transmisję w sieci telekomunikacyjnych danych przekazywanych przez odbiorcę usługi lub zapewnienie dostępu do sieci telekomunikacyjnej (tzw. mere conduit), nie ponosi odpowiedzialności za treść tych danych, jeżeli: ● nie jest inicjatorem przekazu danych; ● nie wybiera odbiorcy przekazu danych; ● nie wybiera oraz nie modyfikuje informacji zawartych w przekazie. Wyłączenie odpowiedzialności obejmuje także automatyczne i krótkotrwałe pośrednie przechowywanie transmitowanych danych w celu przeprowadzenia transmisji. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Wyłączenie odpowiedzialności za treść danych – caching Usługodawca nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane dane w związku z ich transmisją oraz zapewnianiem automatycznego i krótkotrwałego pośredniego przechowywania tych danych w celu przyspieszenia ponownego dostępu do nich na żądanie innego podmiotu: ● nie modyfikuje danych ● posługuje się uznanymi i stosowanymi zwykle w tego rodzaju działalności technikami informatycznymi określającymi parametry techniczne dostępu do danych i ich aktualizowania ● nie zakłóca posługiwania się technikami informatycznymi uznanymi i stosowanymi zwykle w tego rodzaju działalności w zakresie zbierania informacji o korzystaniu ze zgromadzonych danych ● niezwłocznie usunie dane albo uniemożliwi dostęp do nich w sytuacji usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do informacji z początkowego źródła transmisji lub w razie wydania przez sąd lub inny organ nakazu usunięcia danych lub uniemożliwienia dostępu do nich Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Wyłączenie odpowiedzialności za treść – hosting Usługodawca nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane dane w związku z udostępnianiem zasobów systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przez usługobiorcę, jeżeli: ● nie wie o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, ● w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych danych. Usługodawca w powyższych sytuacjach nie ponosi odpowiedzialności względem usługobiorcy za szkodę powstałą w wyniku uniemożliwienia dostępu do danych. Usługodawca nie jest obowiązany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego danych usługobiorcy. Ochrona danych osobowych w obrocie elektronicznym Emilia Stępień Szef Działu Ochrony Danych Osobowych Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Ochrona danych osobowych w obrocie elektronicznym Zakres: ● Podstawowe pojęcia ● Obowiązki związane z przetwarzaniem danych osobowych ● Marketing a dane osobowe ● Przekazanie danych do państwa trzeciego ● Przekazywanie danych osobowych organom państwowym i osobom trzecim Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Podstawowe akty prawne ● Ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 ● Ustawa o świadczeniu usług drogą elektryczną z dnia 18 lipca 2002 ("UŚUDE") ● Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Dane osobowe ● Wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej (np.: dane pracowników, klientów lub potencjalnych klientów, adres email, numer telefonu) ● Informacje umożliwiające określenie pośrednio lub bezpośrednio tożsamości osoby, w szczególności przez powołanie się na PESEL albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne ● Nie są danymi osobowymi informacje umożliwiające określenie tożsamości osoby, jeżeli wymagałoby to nadmiernych kosztów, czasu lub działań Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Inne pojęcia z zakresu danych osobowych ● Przetwarzanie danych - wszelkie operacje wykonywane na danych osobowych tj.: utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie, usuwanie ● Zbiór danych - każdy posiadający strukturę zestaw danych o charakterze osobowym, dostępnych według określonych kryteriów, niezależnie od tego, czy zestaw ten jest rozproszony lub podzielony funkcjonalnie ● Administrator danych - podmiot, który decyduje o celach i środkach przetwarzania danych ● Przetwarzający dane - podmiot upoważniony do przetwarzania danych osobowych, działający w imieniu i na rzecz administratora danych ● Osoba, której dane dotyczą Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Specjalna kategoria informacji - dane wrażliwe ● Pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne; przynależność wyznaniowa, partyjna lub związkowa; dane o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym; dane dotyczące skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym Zaostrzone wymagania względem przetwarzania tych danych ● • • ograniczone podstawy przetwarzania (np. konieczna zgoda na piśmie) obowiązek uprzedniej rejestracji zbioru danych Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Obowiązki związane z przetwarzaniem danych osobowych ● Zapewnienia szczególnej staranności przetwarzania danych • celowość, adekwatność i poprawność, retencja danych ● Przetwarzanie legalizujących na podstawie konkretnych ● Zapewnienia odpowiednich informacji ● Zabezpieczenia danych ● Rejestracja zbioru danych przesłanek Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Przetwarzanie danych osobowych w obrocie elektronicznym ● Specjalna regulacja w UŚUDE ● Konieczność wyróżnienia, które dane osobowe są niezbędne do wykonania usługi ● Dodatkowe obowiązki informacyjne (informacje o środkach technicznych chroniących przekaz danych) powinny być stale i łatwo dostępne np. w polityce prywatności ● Dane eksploatacyjne ● Dane o zachowaniach użytkowników ● Ograniczenie możliwości przetwarzania danych po zakończeniu świadczenia usługi Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Przetwarzanie danych w celu zgodnym z prawem ● Na podstawie zgody (przy danych wrażliwych konieczna zgoda na piśmie) Niezbędne do wykonania obowiązku lub uprawnienia wynikającego z przepisu prawa Niezbędne do wykonania umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą Niezbędne dla prawnie usprawiedliwionych celów administratora danych i przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą, np: ● ● ● • • w celu marketingu bezpośredniego usług własnych w celu dochodzenia roszczeń Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Marketing a dane osobowe ● Przy marketingu bezpośrednim własnych administratora danych • ● produktów lub usług zgoda nie jest potrzebna, wystarczy poinformować daną osobę, ta osoba może wyrazić sprzeciw Przy marketingu produktów lub usług innego podmiotu • ● konieczna oddzielna zgoda – może być wycofana Zgoda • • Wyraźne oświadczenie woli – nie może być domniemane lub dorozumiane z oświadczenia o innej treści Klauzula powinna być jasna i konkretna (nie może być blankietowa, ogólna i abstrakcyjna) - powinna zawierać (i) cel przetwarzania; (ii) zakres danych, które mają być przetwarzane; (iii) Podmiot, któremu jest udzielona Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Obowiązek szczególnej staranności ● Przetwarzanie zgodnie z prawem ● Dane zbierane dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów i nie poddawane dalszemu przetwarzaniu niezgodnemu z tymi celami ● Dane merytorycznie poprawne i adekwatne w stosunku do celów ● Dane przechowywane w postaci umożliwiającej identyfikację osób, których dotyczą, nie dłużej niż jest to niezbędne do osiągnięcia celu przetwarzania; później usuwane lub trwale anonimizowane Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Obowiązek informacyjny ● Należy poinformować osobę, której dane dotyczą o: • • • • ● adresie siedziby i pełnej nazwie administratora danych celu zbierania danych, w tym o odbiorcach lub kategoriach odbiorców danych prawie dostępu do treści danych oraz ich poprawiania dobrowolności/obowiązku podania danych Jeśli dane są zbierane nie od osoby, której dotyczą dodatkowo trzeba ją poinformować o: • • • źródle danych możliwości wniesienia sprzeciwu (przy przetwarzaniu danych do celów marketingowych) możliwości wniesienia umotywowanych pisemnych zastrzeżeń Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Obowiązek zabezpieczenia danych ● Konieczna pisemna dokumentacja • • • Polityka bezpieczeństwa; Instrukcja zarządzania system informatycznym Ewidencja osób upoważnionych ● Administrator Bezpieczeństwa Informacji ● GIODO kontroluje (i) dokumenty, (ii) ich wdrożenie w przedsiębiorstwie, (iii) system informatyczny ● Powierzenie przetwarzania danych (np.: outsourcing IT, HR, call center) na podstawie: • pisemnej umowy, wskazującej co najmniej - cel powierzenia - zakres powierzenia • przetwarzający dane odpowiedzialny za ich zabezpieczenie Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Rejestracja zbiorów danych ● Zgłoszenie zbioru konieczne przed rozpoczęciem przetwarzania danych chyba, że stosuje się wyjątek, np.: • • • • zbiór danych pracowniczych zbiór danych przetwarzanych wyłącznie do wystawienia faktury, rachunku lub prowadzenia sprawozdawczości finansowej zbiór danych powszechnie dostępnych zbiór danych przetwarzanych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (np. lista wejść i wyjść z budynku) Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Sankcje Administracyjne (decyzja GIODO) • • Przywrócenie stanu zgodnego z prawem W razie niewykonania decyzji - grzywna w celu przymuszenia (jednorazowo do 50 tys. zł, łącznie do 200 tys. zł) Karne • Przestępstwem jest m.in. (i) przetwarzanie danych bez podstawy prawnej; (ii) nie zabezpieczenie danych (ujawnienie danych osobie nieuprawnionej); (iii) niespełnienie obowiązku informacyjnego; (iv) brak rejestracji zbioru danych; (v) utrudnianie kontroli. Cywilne • Naruszenie dóbr osobistych Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Przekazanie danych za granicę ● ● W ramach EOG – brak szczególnych wymagań Poza EOG – konieczne jest spełnienie szczególnych wymagań chyba, że państwo zapewnia adekwatny poziom ochrony (np. Kanada, Australia, Izrael) np. transfer jest możliwy na podstawie: • • pisemnej zgody osoby, której dane dotyczą lub zgody GIODO opartej na - standardowych klauzulach umownych lub - wiążących regułach korporacyjnych Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Przekazywanie danych podmiotom trzecim ● Organom państwowym np. policji, prokuraturze, sądowi (jeśli obowiązek wynika z prawa) – np. na potrzeby prowadzonych postępowań; ● Innym przedsiębiorcom/osobom fizycznym • • Co do zasady, brak obowiązku udostępnienia (poza przepisami branżowymi) Administrator danych decyduje czy wnioskujący uprawdopodobnił, że dane są mu niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów i udostępnienie nie naruszy praw osoby, której dane dotyczą Ochrona konsumentów w e-commerce Piotr Dynowski LL. M. Szef Działu Prawa Własności Intelektualnej, Mediów i Reklamy Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Podstawowe przepisy prawne ● Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (UONPK) ● Reguluje w szczególności obowiązki przedsiębiorcy i uprawnienia konsumenta, w przypadku, gdy umowa pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem zawierana jest na odległość (przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość). Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Umowy zawierane na odległość ● bez jednoczesnej obecności obu stron ● za pomocą środków porozumiewania się na odległość (katalog otwarty – m. in. formularz zamówienia, katalog, telefon, faks, telezakupy, poczta elektroniczna itp.) ● stroną umowy jest przedsiębiorca, który w ten sposób zorganizował swoją działalność (zwarcie umowy w ten sposób nie jest incydentalne) Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Umowy zawierane na odległość - wyłączenia ● Przepisów o umowach zawieranych na odległość nie stosuje się do umów: • zawieranych z wykorzystaniem automatów sprzedających lub innych automatów umieszczonych w miejscach prowadzenia handlu • rent • dotyczących nieruchomości, z wyjątkiem najmu • sprzedaży z licytacji, aukcji i przetargów (np. serwisy aukcyjne jak Allegro.pl) • zawartych z operatorami telekomunikacyjnymi przy wykorzystaniu publicznych automatów telefonicznych Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Umowy zawierane na odległość - wyłączenia ● Przepisów o umowach zawieranych na odległość w zakresie prawa odstąpienia, obowiązku informacyjnego oraz ustawowego terminu spełnienia świadczenia nie stosuje się do umów: • sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do mieszkania lub miejsca pracy konsumenta (np. delikatesy internetowe, "pan kanapka") • usług zakwaterowania, transportu, rozrywek, gastronomii w ściśle oznaczonym okresie Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Ochrona konsumenta w fazie poprzedzającej zawarcie umowy ● Obowiązek informacyjny (identyfikacja przedsiębiorcy oraz przekazanie danych umożliwiających podjęcie decyzji co do zakupu) – najpóźniej w chwili złożenia propozycji zawarcia umowy oraz potwierdzenie na piśmie najpóźniej w chwili rozpoczęcia świadczenia ● Zakaz komunikacji drogą elektroniczną w celu złożenia propozycji umowy bez uprzedniej zgody konsumenta (ochrona prywatności) oraz komunikacja taka nie może się odbywać na koszt konsumenta ● Propozycja zawarcia umowy musi jednoznacznie i w sposób zrozumiały informować o zamiarze zawarcia umowy przez tego, kto ją składa Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Obowiązek informacyjny ● Konsument powinien być poinformowany, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy, o: • • • • • • • • • • • danych identyfikacyjnych przedsiębiorcy (nazwa, adres, wpis do rejestru) istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu cenie/wynagrodzeniu ze wszystkimi składnikami (w tym podatki i cła) zasadach zapłaty ceny/wynagrodzenia kosztach oraz terminie i sposobie dostawy prawie odstąpienia od umowy (o ile nie objęte wyjątkiem od takiego uprawnienia) kosztach wynikających z korzystania z komunikacji na odległość jeśli inne niż standardowe (np. opłaty premium) terminie związania ofertą lub informacją o cenie/wynagrodzeniu minimalnym okresie na jaki zawarta ma być umowa o świadczenie ciągłe lub okresowe miejscu i sposobie składania reklamacji prawie wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieoznaczony (nie dłuższym niż 1 miesiąc) Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Ochrona konsumenta po zawarciu umowy ● Prawo odstąpienia od umowy bez podania przyczyn (na terminie 10 dni od wydania rzeczy lub zawarcia świadczenie usług; jeśli przedsiębiorca nie potwierdził wymaganych informacji – w terminie 3 m-cy (wysłanie wystarczy) piśmie) w umowy o na piśmie w terminie ● Nie można wyłączyć ani ograniczyć tego prawa ● Zakaz żądania odstępnego – żadnych kosztów po stronie konsumenta (za wyjątkiem kosztów zwrotu otrzymanej rzeczy) ● Obowiązek poświadczenia zwrotu na piśmie ● Zakaz żądania zapłaty przed otrzymaniem świadczenia ● Obowiązek wykonania umowy przez przedsiębiorcę w terminie 30 dni ● Prawo unieważnienia na koszt przedsiębiorcy zapłaty dokonanej kartą w razie jej niewłaściwego wykorzystania w wykonaniu umowy oraz prawo do odszkodowania za takie użycie ● Spełnienie świadczenia niezamówionego następuje na ryzyko przedsiębiorcy i nie nakłada na konsumenta żadnych zobowiązań Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Wyłączenie prawa do odstąpienia od umowy Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, prawo odstąpienia nie przysługuje w wypadkach: • świadczenia usług rozpoczętego za zgodą konsumenta przed upływem terminu na odstąpienie • dot. nagrań oraz zapisanych na informatycznych nośnikach danych po usunięciu oryginalnego opakowania • gdy cena/wynagrodzenie zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym • świadczenia o spersonalizowanych właściwościach • świadczeń, które nie mogą być zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu • dostarczania prasy • usług w zakresie gier hazardowych Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Niedozwolone klauzule umowne ● Wzorzec umowy – ogólne warunki umowy, formularz, regulamin itp. ● Jeżeli jedna ze stron posługuje się wzorcem umownym w postaci elektronicznej powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona go przechowywać i odtwarzać. ● Postanowienia umowy nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem są nieważne jeśli są sprzeczne z dobrymi obyczajami lub rażąco naruszają jego interes (tzw. klauzule abuzywne). ● Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. ● Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta. ● W razie sprzeczności treści umowy z wzorcem umowy, wiążąca jest treść umowy. ● Każda osoba będąca potencjalną stroną umowy oraz organizacje konsumenckie i Prezes UOKiK mogą wytoczyć powództwo sądowe o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Niedozwolone klauzule umowne – przykłady ● postanowienia przyznające przedsiębiorcy uprawnienia do jednostronnego kształtowania praw i obowiązków stron (np. przyznające mu prawo do jednostronnej zmiany umowy albo istotnych cech świadczenia bez ważnej przyczyny) ● postanowienia ograniczające prawa konsumenta lub zwiększające jego obowiązki, bez zachowania symetrii w stosunku do praw (obowiązków) przedsiębiorcy (np. wyłączające lub istotnie ograniczające uprawnienie konsumenta do rozwiązania umowy) ● postanowienia ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorcy (np. wyłączające lub ograniczające jego odpowiedzialność wobec konsumenta za szkodę na osobie albo wyłączające lub istotnie ograniczające jego odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania) ● postanowienia wyłączające lub ograniczające rzeczywistą wolę konsumenta (np. takie, z którymi nie miał on możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy albo takie, których celem jest zmuszenie go do zawarcia z przedsiębiorcą innej umowy lub umowy podobnego rodzaju) Prawo własności intelektualnej Piotr Dynowski LL. M. Szef Działu Prawa Własności Intelektualnej, Mediów i Reklamy Bird & Bird Maciej Gawroński Sp. k. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Prawa autorskie - rodzaje • Autorskie prawa osobiste (niezbywalne) Chronią więź twórcy z utworem i obejmują w szczególności prawo do autorstwa utworu oraz prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania. • Autorskie prawa majątkowe (zbywalne) Obejmują wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Przeniesienie praw autorskich Umowa o przeniesienie praw: ● forma pisemna pod rygorem nieważności ● tylko pola eksploatacji wyraźnie w niej wskazane i tylko pola eksploatacji aktualnie znane ● nie może dotyczyć wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju danego twórcy mających dopiero powstać ● o ile umowa nie stanowi inaczej, można nabyte prawa do utworu zbywać dalej ● domniemanie odpłatności umowy (dla każdego pola eksploatacji) ● nie obejmuje nabycia praw zależnych do utworu ● nie obejmuje nabycia własności nośnika, na którym utwór utrwalono Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Licencja Umowa o korzystanie z praw (licencja): • wyłączna: forma pisemna pod rygorem nieważności; pola eksploatacji wyraźnie w niej wskazane i tylko pola eksploatacji aktualnie znane; nie może dotyczyć wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju danego twórcy mających dopiero powstać; o ile umowa nie stanowi inaczej, nie można udzielać dalszych licencji (sublicencji); domniemanie odpłatności umowy (dla każdego pola eksploatacji); nie obejmuje nabycia praw zależnych do utworu; nie obejmuje nabycia własności nośnika, na którym utwór utrwalono; w braku innych ustaleń, licencja tylko na 5 lat i tylko na terytorium państwa siedziby licencjobiorcy • niewyłączna: j.w. tylko bez wymogu formy pisemnej Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Dozwolony użytek prywatny ● Wolno nieodpłatnie korzystać z już legalnie rozpowszechnionego utworu bez zezwolenia twórcy lub innego podmiotu uprawnionego do utworu, jeżeli spełnione są następujące przesłanki: • • • własny użytek osobisty lub kręgu osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów niekomercyjność korzystania ● Dozwolony użytek prywatny nie upoważnia do budowania według cudzego projektu oraz do korzystania z elektronicznych baz danych o cechach utworu, za wyjątkiem własnego użytku naukowego nie związanego z celem zarobkowym Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Odpowiedzialność za linki ● Istnieje generalna zasada swobody odsyłania w sieci. ● Odsyłanie może być jednak niezgodne z prawem, w szczególności może stanowić naruszenie praw autorskich lub może stanowić czyny nieuczciwej konkurencji, m.in. poprzez: • framing – wyświetlanie zawartości cudzej strony internetowej jako integralnej części własnej strony • głębokie linki (tzw. deep linking) – bezpośrednie odsyłanie do zawartości podstron cudzej strony internetowej z pominięciem strony głównej • świadome zamieszczanie linków do materiałów niezgodnych z prawem. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. SaaS (Software as a Service) ● Jest to jeden z modeli chmury obliczeniowej, polegający na dystrybucji oprogramowania, gdzie aplikacja jest przechowywana i udostępniana przez producenta użytkownikom poprzez Internet. Eliminuje to potrzebę instalacji i uruchamiania programu w systemie informatycznym użytkownika. ● Usługobiorca otrzymuje jedynie możliwość korzystania z określonej funkcjonalność oprogramowania, bez konieczności jego instalowania, ale i bez możliwości modyfikowania oprogramowania czy dostępu do jego kodu źródłowego. ● Zalety SaaS: • • • • nie jest konieczna licencja do korzystania z oprogramowania jako utworu, gdyż nie dochodzi do zwielokrotnienia czy utrwalenia oprogramowania w systemie informatycznym użytkownika; użytkownik nie musi nie musi zapewnić platformy sprzętowej związanej z oprogramowaniem ani zaplecza technicznego; zamiast opłaty licencyjnej użytkownik płaci za używanie (pay per use); wyeliminowane jest ryzyko nielegalnego skopiowania oprogramowania czy badania zasad jego funkcjonowania, gdyż użytkownik nie dostaje kopii oprogramowania ani kodu źródłowego. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Bazy danych ● Baza danych to zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości. ● Baza danych może stanowić utwór chroniony prawem autorskim jeśli posiada cechę twórczości i indywidualnego charakteru (np. niepowtarzalny sposób porządkowania danych, ich wyszukiwania lub prezentacji) ● Producentowi bazy danych przysługuje wyłączne i zbywalne prawo pobierania danych i wtórnego ich wykorzystania w całości lub w istotnej części, co do jakości lub ilości. ● Producent bazy danych udostępnionej publicznie w jakikolwiek sposób nie może zabronić użytkownikowi korzystającemu zgodnie z prawem z takiej bazy danych, pobierania lub wtórnego wykorzystania w jakimkolwiek celu nieistotnej, co do jakości lub ilości, części jej zawartości. Takie korzystanie nie może naruszać normalnego korzystania z baz danych lub godzić w słuszne interesy producenta baz danych. ● Ochrona przyznana bazom danych nie obejmuje programów komputerowych użytych do sporządzenia baz danych lub korzystania z nich. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Bazy danych Wolno korzystać z istotnej, co do jakości lub ilości, części rozpowszechnionej bazy danych: ● do własnego użytku osobistego, ale tylko z zawartości nieelektronicznej bazy danych ● w charakterze ilustracji, w celach dydaktycznych lub badawczych, ze wskazaniem źródła, jeżeli takie korzystanie jest uzasadnione niekomercyjnym celem, dla którego wykorzystano bazę ● do celów bezpieczeństwa wewnętrznego, postępowania sądowego lub administracyjnego Nie jest dozwolone powtarzające się i systematyczne pobieranie lub wtórnewykorzystanie sprzeczne z normalnym korzystaniem i powodujące nieusprawiedliwione naruszenie słusznych interesów producenta. Czas trwania ochrony bazy danych liczy się od jej sporządzenia lub udostępnienia przez okres 15 lat następujących po roku, w którym baza danych została sporządzona lub po raz pierwszy publicznie udostępniona. Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Odpowiedzialność prawna za naruszenie praw autorskich/praw do bazy danych ● Roszczenia cywilne: • • • • zabezpieczenie roszczeń/dowodów zaniechanie naruszenia złożenie stosowanego oświadczenia – np. przeprosiny zadośćuczynienie (przy zawinionym naruszeniu pr. osobistych) lub • odszkodowanie na zasadach ogólnych albo w wysokości 2x lub 3x stosownego wynagrodzenia (przy pr. majątkowych) • wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści. ● Odpowiedzialność karna: • postępowanie karne pokrzywdzonego. wszczynane jest na wniosek Dziękujemy &Bird&Bird Piotr Dynowski ([email protected]) Emilia.Stępień ([email protected]) Bird & Bird Maciej Gawroński sp. k. ul. ks. Ignacego Jana Skorupki 5 00-546 Warszawa Tel: +48 22 583 79 00 Fax: +48 22 583 79 99 Bird & Bird is an international legal practice comprising Bird & Bird LLP and its affiliated businesses. www.twobirds.com Warszawa, 5 sierpnia 2011 r. Dziękujemy za udział w seminarium. Zapraszamy do odwiedzenia strony Punktu kontaktowego: www.web.gov.pl/e-punkt 55