Karnawał - czas na pączki

Strona Zasadniczej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Toruniu
Karnawał - czas na pączki
Autor: Administrator
25.01.2011.
Zmieniony 27.01.2011.
Opracowała: Maria Talarczyk
Karnawał na całym świecie rozpoczyna się w dniu Trzech Króli (lub w Nowy Rok), a kończy w Środę
Popielcową, czyli pierwszy dzień Wielkiego Postu. Karnawał, w Polsce inaczej tzw. mięsopusty czy
zapusty, to w teorii okres zimowych balów, maskarad i pochodów. Etymologię samej nazwy należy
wywodzić z języka łacińskiego, gdzie słowo "carne" oznaczało mięso, a "vale" żegnaj, co w rezultacie daje
"pożegnanie mięsa", które niewątpliwie należy do rzeczy ważnych w życiu człowieka. Stąd w dalekiej
przeszłości z kilkutygodniowego objadania się mięsnymi frykasami postanowiono uczynić święto tańca,
barwnych kostiumów, masek i zabawy.
Na styczniową niepogodę najlepsza jest zabawa karnawałowa. Nie każdy może zażyć gorących rytmów
samby w Rio. Jednak każdy z nas może urządzić karnawałową imprezę w domu. Oczywiście nie może na
niej zabraknąć tradycyjnych, polskich, karnawałowych rarytasów. Potrawa w karnawale powinna ociekać
tłuszczem. Takie też tradycyjne wypieki polecamy. PĄCZKOBRANIE Ostatni czwartek przed Wielkim
Postem nazywany jest Tłustym Czwartkiem. To dzień rozpoczynający ostatni tydzień karnawału. Jeszcze
jakiś czas temu w polskich domach obok słodkości przygotowywało się też tłuste kiełbasy, kasze, słoninę,
skwarki i inne potrawy jak najbardziej tłuste. Dziś w ten dzień zwyczajowo objadamy się pączkami
i faworkami.Pączek to jedno z najbardziej tradycyjnych polskich ciast. Pojawiły się już za panowania
Augusta III. Przyjęło się, że jeśli ktoś w tłusty czwartek w ogóle nie zje pączka, nie będzie się mu
wiodło.Przeciętny Polak zjada tego dnia 2,5 pączka, a wszyscy Polacy razem w tym czasie pochłaniają ich
prawie 100 milionów. Dawniej, przyrządzając pączki, nadziewało się niektóre migdałem lub orzechem.
Wierzono, że kto na taki trafi, będzie miał w życiu szczęście. PĄCZKI KLASYCZNE.Składniki:
3 szklanki mąki, 6 dag drożdży, 4 łyżki cukru, 4 żółtka, 1/2 kostki masła, szklanka mleka, pół szklanki
cukru pudru, sól, tłuszcz do smażenia (smalec, margaryna), powidła śliwkowe lub dżem z róży.
Wykonanie:
Drożdże rozpuszczamy w połowie szklanki ciepłego mleka, dodajemy łyżkę cukru i łyżkę mąki, mieszamy
i odstawiamy na kwadrans w ciepłe miejsce. Gdy drożdże będą rosnąć roztapiamy masło, a żółtka
ucieramy z cukrem. Następnie mieszamy rozczyn drożdży z żółtkami i masłem, dodajemy resztę mąki
i mleka (można dodać także łyżkę spirytusu). Ciasto wyrabiamy i odstawiamy w ciepłe miejsce na około
pół godziny. Gdy ciasto podwoi swą objętość rozwałkowujemy je na stolnicy oprószonej mąką na grubość
2cm. Szklanką wykrawamy kółka, na jedno z nich kładziemy dżem, konfiturę lub powidła, drugim
przykrywamy i formujemy w ręku kulki. Uformowane ciasto kładziemy na stolnicy oprószonej mąką
i zostawiamy do wyrośnięcia. Następnie w dużym naczyniu silnie rozgrzewamy dużo tłuszczu (tak żeby
ciasto w nim pływało) i smażymy w nim pączki po 2-3 minuty z każdej strony. Po usmażeniu pączki
delikatnie wyjmujemy i odkładamy na bibułę, aby odciekł z nich tłuszcz. Posypujemy cukrem pudrem i ...
pączki gotowe.
PĄCZKI POLSKIE.
Składniki:
1 kg mąki, 10 dag drożdży, 10 dag cukru, pół litra mleka, 7 żółtek, 10 dag masła, pół laski wanilii, sok
i skórka z cytryny, 1 kieliszek spirytusu, szczypta soli, półtora kg tłuszczu do smażenia, marmolada,
cukier puder do posypania.
Wykonanie:
Cytrynę parzymy wrzątkiem, ocieramy skórkę i wyciskamy sok. Wanilię rozcinamy, wyjmujemy środek
i mieszamy z cukrem. Mleko lekko podgrzewamy (powinno być letnie), przesiewamy mąkę.
Robimy rozczyn z drożdży roztartych z 1 łyżką cukru, łyżką mąki i odrobiną mleka. Odstawiamy w ciepłe
miejsce. Żółtka oddzielamy od białek i ucieramy z cukrem do białości. Dodajemy mąkę, wyrośnięty
rozczyn, sok i skórkę z cytryny, mleko, sól, spirytus. Wyrabiamy ciasto, aż będzie lśniące i gładkie, ukażą
się pęcherzyki powietrza i będzie odstawało od ręki. W czasie wyrabiania dolewamy roztopione masło.
Ciasto powinno być niezbyt gęste. Zostawiamy w cieple na 10-15 minut. Gdy zacznie rosnąć zaczynamy
wyrabianie pączków.
Nabieramy łyżką porcje ciasta starając się, by były równe. Kształtujemy krążki, na środek kładziemy po
pół łyżeczki marmolady, zlepiamy dokładnie i formujemy kulki. Kładziemy zlepieniem do dołu na
deseczki i przykrywamy czystą ściereczką. Podgrzewamy tłuszcz. Zanim ostatni pączek będzie wyrobiony,
pierwsze będzie można smażyć.
Wyrośnięte pączki bierzemy kolejno do ręki, omiatamy pędzlem z mąki i kładziemy na tłuszcz górą do
dołu. Pączki powinny swobodnie pływać w tłuszczu. Gdy się zrumienią od spodu, szybko przewracamy.
http://www.szkola.zdz.torun.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 17:00
Strona Zasadniczej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Toruniu
Usmażone wyjmujemy na bibułę, starannie osączamy, układamy na płaskim, szerokim półmisku
i oprószamy cukrem-pudrem.(Przepis wg Kuchni polskiej pod red. S. Bergera - przepis wielokrotnie
sprawdzony przez wiele gospodyń)
{mospagebreak title=Pączki cz. 1&heading=Czas na pączki}
PĄCZKI Z RÓŻĄ.
Składniki:
60 dag mąki, 1 szklanka mleka, 5 dag drożdży, 13 dag masła, 8 dag cukru, 8 żółtek, 2 jajka, 1 kieliszek
araku lub rumu (40 ml), pół łyżeczki skórki otartej z cytryny, szczypta soli, cukier puder, 1 szklanka
konfitur z róży, 1 kg smalcu do smażenia.
Wykonanie:
Drożdże rozcieramy z łyżeczką cukru, mlekiem i 2 łyżeczkami mąki i pozostawiamy do wyrośnięcia.
Żółtka i jajka ucieramy z pozostałym cukrem i masłem na pianę. Dodajemy wyrośnięte drożdże, mąkę,
szczyptę soli, arak i skórkę z cytryny. Ciasto dobrze wyrabiamy, przykrywamy i odstawiamy do
wyrośnięcia. Następnie formujemy omączoną ręką małe pączki, nadziewamy je konfiturami i układamy
na stolnicy, aby urosły. Ciasto na pączki jest dosyć rzadkie, dlatego rozlewa się po stolnicy, tworząc
placki, ale po wrzuceniu na wrzący tłuszcz pączki staną się ponownie okrągłe.
W głębokim rondlu rozgrzewamy smalec. Wkładamy pączki, smażymy je na rumiano przewracając,
a potem osączamy na bibule i gorące posypujemy cukrem pudrem lub smarujemy lukrem z dodatkiem
skórki pomarańczowej.
Lukier:
25 dag cukru pudru, 3 łyżki słodkiej śmietanki, 2 łyżki drobno pokrojonej skórki pomarańczowej.
Wykonanie:
Cukier ucieramy ze śmietanką na gładką masę o konsystencji miodu. Dodajemy skórkę pomarańczową
i mieszamy. Smarujemy pączki lukrem za pomocą pędzelka.
PĄCZKI CYTRUSOWE.
Składniki:
3 pełne szklanki mąki, po pół szklanki cukru i ciepłego mleka, 5-6 dag drożdży, 6 łyżek masła1 łyżka
stopionego masła, 2 jaja, skórka otarta z cytryny i pomarańczy, 3/4 szklanki rodzynekpół szklanki drobno
pokrojonej smażonej skórki pomarańczowej, 2 łyżki rumu, sól1 litr oleju do smażenia, cukier puder do
posypania.
Wykonanie:
Rodzynki sparzamy, osączamy, wkładamy do miseczki i zalewamy rumem. Drożdże ucieramy z łyżeczką
cukru, dodajemy letnie mleko odstawiamy w ciepłe miejsce. Jajka starannie ucieramy z cukrem i, cały
czas ucierając, dodajemy po łyżeczce miękkie masło i po ćwierć łyżeczki skórek otartych z cytrusów.
Mąkę mieszamy z solą w misce. Do ubitych jaj wlewamy drożdżowy rozczyn i, starannie mieszając,
stopniowo wsypujemy mąkę. Wyjmujemy ciasto na stolnicę i przez 10-15 minut dokładnie wyrabiamy, po
czym wkładamy do miski, przykrywamy ściereczką i zostawiamy w cieple, by wyrosło.Następnie
dodajemy rodzynki z rumem, smażoną skórkę pomarańczową my ponownie wyrabiać przez 5-10 minut.
Ciasto lekko smarujemy stopionym masłem, przykrywamy miską i znów odstawiamy w ciepłe miejsce.
Gdy podwoi swoją objętość, lekko zwilżonymi dłońmi odrywamy po kawałku, formujemy małe kulki
i układamy na ściereczce posypanej mąką. Przykrywamy i zostawić do wyrośnięcia.Rozgrzewamy olej
w garnku, wkładamy po kilka pączków i smażymy na średnim ogniu. Po wyjęciu osączamy na
papierowym ręczniku i posypujemy cukrem pudrem.
PĄCZKI MIODOWE Z CZEKOLADOWĄ POLEWĄ.
Składniki:
1/2 kg mąki, 10 dag masła, 10 żółtek, 3-4 łyżki miodu, pół szklanki kremówki, sól.
Polewa:
20 dag twardej czekolady, 1/4 szklanki likieru pomarańczowego, 1 łyżeczka spirytusu, 1 kg smalcu lub 1
litr oleju do smażenia.
Wykonanie:
Rozkruszone drożdże dokładnie mieszamy z lekko podgrzaną śmietanką, odstawiamy w ciepłe miejsce.
Masło ucieramy z żółtkami na puch i, cały czas ucierając, stopniowo dodajemy płynny miód i przesianą
mąkę z solą. Wlewamy drożdże, bardzo dokładnie wyrabiamy lśniące ciasto, przykrywamy ściereczką
i zostawiamy w cieple na 30-40 minut. Gdy ciasto podwoi swoją objętość, formujemy kulki, kładziemy na
posypanej mąką stolnicy i pozwalamy im urosnąć. Smażymy z obu stron na rumiano.
Gotowe polewamy polewą: rozpuszczamy czekoladę, dodajemy likier pomarańczowy i spirytus i polewa
gotowa.
PĄCZKI SEROWE.
Składniki:
60 dag mąki, 40 dag tłustego sera twarogowego, 12 dag masła, 15 dag cukru, 2 dag drożdży, 1 łyżeczka
http://www.szkola.zdz.torun.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 17:00
Strona Zasadniczej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Toruniu
proszku do pieczenia, 2 łyżki śmietany, 4 jajka, 3 łyżki mleka, 1 torebka cukru waniliowego, sól, 3/4
szklanki konfitur lub dżemu, olej lub smalec do smażenia, cukier puder do posypania.
Wykonanie:
Z drożdży, mleka i 3 łyżek mąki robimy zaczyn i odstawiamy do wyrośnięcia. Ser mielimy. Pozostałą
mąkę łączymy z posiekanym masłem, śmietaną, serem, cukrem, cukrem waniliowym, jajkami, proszkiem
do pieczenia i solą. Dodajemy rozczyn i wyrabiamy gładkie ciasto. Formujemy z niego kulki, do środka
kładziemy po łyżeczce konfitur. Gotowe pączki odkładamy do wyrośnięcia. W głębokim rondlu
rozgrzewamy smalec. Wkładamy pączki, smażymy je na rumiano przewracając podczas smażenia,
a potem osączamy na bibule i gorące posypujemy cukrem pudrem.
{mospagebreak title=Pączki cz.2}
PĄCZKI SEROWE PODLASKIE.
Składniki:
2 szklanki mąki krupczatki, 30 dag półtłustego sera twarogowego, 3 łyżki cukru, 1/3 szklanki mleka, 6
dag masła, 3 dag drożdży, 2 całe jaja, 2 żółtka, łyżka soku i skórka otarta z pomarańczy, sól, 3/4 litra
oleju do smażenia, cukier puder do posypania.
Wykonanie:
Drożdże rozcieramy z łyżeczką cukru, mlekiem i 2 łyżeczkami mąki, zostawiamy w ciepłym miejscu do
wyrośnięcia. Twaróg dwukrotnie przepuszczamy przez maszynkę. Masło starannie ucieramy z cukrem i,
cały czas ucierając, dodajemy stopniowo żółtka, jaja i ser. Do doskonale utartej masy dodajemy skórkę
i sok z pomarańczy, przesianą mąkę rozczyn i sól. Dokładnie wyrabiamy ciasto, przykrywamy
i zostawiamy w cieple. Gdy ciasto wyrośnie, formujemy z niego niewielkie kule układamy je na posypanej
mąką stolnicy, przykrywamy i czekamy, aż wyrosną. Następnie smażymy partiami na rozgrzanym
tłuszczu, osączamy na papierowym ręczniku i posypać cukrem pudrem.
PĄCZKI Z BUDYNIEM.
Składniki:
1 cukier waniliowy
500 dag mąki pszennej , pół szklanki mleka, 80 dag drożdży, 2 łyżki cukru, 7 żółtek, 1 szklanka kwaśnej
śmietany 18 proc., szczypta soli, 1 łyżka spirytusu lub octu, 1 litr oleju lub innego tłuszczu do smażenia
pączków, 1 budyń o smaku śmietankowym, 1 żółtko, 1 łyżeczka mąki pszennej, półtorej szklanki
mleka. Ciasto:
Mąkę przesiewamy do miski. Mleko podgrzewamy, wkruszamy drożdże, dodajemy łyżeczkę cukru
i pozostawiamy do wyrośnięcia. Gdy podwoi swoją objętość, przelewamy do mąki, dodajemy resztę
cukru, cukier wanilinowy, żółtka, śmietanę, sól i spirytus. Wyrabiamy ciasto, posypujemy mąką
i przykrywamy ściereczką. Pozostawiamy w ciepłym miejscu do wyrośnięcia na około 30 minut.Budyń:
Gotujemy budyń, dodając do mleka proszek budyniowy, żółtko i mąkę. Studzimy. Pączki: W rondlu
grzejemy olej. Z ciasta formujemy 24 kulki, spłaszczamy na środku, kładziemy łyżeczkę budyniu,
zlepiamy brzegi, układamy na ściereczce. Pozostawiamy do ponownego wyrośnięcia. Wrzucamy do
gorącego tłuszczu, smażymy na rumiano po około 4 minuty z jednej strony. Gorące lukrujemy lub zimne
posypujemy cukrem pudrem.{mospagebreak title=Faworki}
FAWORKI
Faworki - zwane też chrustem - to chrupkie ciastka w kształcie złożonej kokardki, smażone i posypywane
cukrem-pudrem.
Składniki:
2 szklanki mąki pszennej, 4-5 żółtek, 2 łyżki masła, 4 łyżki gęstej śmietany, 1 łyżka spirytusu lub octu,
sól, cukier puder, cukier waniliowy, tłuszcz do smażenia.
Wykonanie:
Z mąki, jaj, masła, spirytusu (octu) i śmietany ugniatamy twarde ciasto i przez kwadrans ubijamy mocno
wałkiem. Pozostawiamy na około godzinę w lodówce. Rozwałkowujemy jak najcieniej i wycinamy paski
szerokości około 3 i długości 12cm. Każdy pasek przecinamy w środku wzdłuż na długości około 4-5 cm,
po czym jeden z końców paska przeciągamy przez otwór. Ciasto nie powinno być zbyt mocno oprószone
mąką, gdyż będzie ona opadać i przypalać tłuszcz. W garnku rozgrzewamy tłuszcz (tłuszcz jest gotowy do
smażenia jeśli wrzucony kawałek ciasta od razu wypływa na powierzchnie). Smażymy na jasnozłoty
kolor. Odsączamy na bibule lub papierowym ręczniku. Gdy przestygną, posypujemy cukrem pudrem
zmieszanym z cukrem waniliowym. Faworki można przechowywać kilka dni pod przykryciem.
FAWORKI NA PIWIE.
Składniki:
6 żółtek, piwa tyle, ile wyniesie objętość żółtek, 3 łyżki cukru, 20-25 dag mąki, 1 kg smalcu do smażenia,
pół szklanki cukru pudru do posypania.
Wykonanie:
Żółtka ucieramy z cukrem do białości. Dodajemy piwo, a potem mąkę (ciasto musi mieć konsystencję
http://www.szkola.zdz.torun.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 17:00
Strona Zasadniczej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Toruniu
taką jak ciasto na pierogi). Następnie dobrze wyrabiamy ciasto, a gdy będzie elastyczne i lśniące
rozwałkowujemy je cienko. Wycinamy radełkiem faworki. Smażymy w gorącym smalcu. Przed podaniem
posypujemy cukrem pudrem.
RÓŻE KARNAWAŁOWE
Składniki:
6 żółtek, 5 łyżek gęstej śmietany, 20-25 dag mąki, 1 łyżka spirytusu, 1 kg smalcu do smażenia1/2
szklanki cukru pudru, 1 torebka cukru waniliowego do posypania.
Wykonanie:
Żółtka mieszamy ze śmietaną. Partiami dodajemy mąkę, cały czas wyrabiając ciasto. Wlewamy spirytus
i nadal wyrabiamy gładkie, elastyczne ciasto jak na pierogi. Rozwałkowujemy je bardzo cienko na stolnicy
posypanej mąką. Wycinamy cztery krążki różnej średnicy. Każdy nacinamy na obwodzie w pięciu
miejscach. Krążki smarujemy na środku białkiem, składamy od największego do najmniejszego
i sklejamy, mocno dociskając środek palcem. Smażymy na jasnozłoty kolor, wkładając na gorący tłuszcz.
Wyjmujemy na bibułkę, żeby ociekły z tłuszczu. Przekładamy na talerz i posypujemy cukrem pudrem
wymieszanym z cukrem waniliowym. {mospagebreak title=Ciekawostki}
CZY WIESZ, ŻE… W XVI wieku bardzo popularną zabawą, odbywającą się w dniu Trzech Króli, było
wybieranie „migdałowego króla”. Obyczaj ten przywędrował do Polski z Francji i Anglii,
stając się w wielu domach ziemiańskich i mieszczańskich wyznacznikiem początku karnawału. Na
zakończenie wystawnej kolacji w tym dniu podawano placek lub tort migdałowy. Wieczorem przy zabawie
roznoszono go z kawą, a komu dostał się migdał, ten musiał w zapusty tańcującą zabawę
wyprawić.Zebrane osoby częstowano „ciastem rogatym”, czyli rogalami, a w jednym z nich
znajdował się migdał. Czasami umieszczano migdal w kilku rogalach i żeby pomóc ślepemu losowi, pani
domu zręcznie podsuwała odpowiedni wybranej osobie. Ten, kto znalazł w swoim rogalu migdał,
zostawał królem migdałowym panującym przez jeden dzień.
W Warszawie nie pieczono rogali tylko migdałowe placki i podawano jedną paterę dla panów, drugą dla
pań - na każdej tylko jeden kawałek ciasta ukrywał migdał. Los kojarzył więc parę królewską, która
szczęśliwie królowała aż do następnego szczodrego wieczoru.Dzień sprzyjał też panieńskim wróżbom.
Młode dziewczęta, spragnione małżeństwa, nawet migdał w placku wykorzystywały do wróżb, stąd
przysłowie: „Która dostała migdała, dostanie i Michała”.
Była to więc przepowiednia, ze szybko stanie na ślubnym kobiercu.Placek na Trzech Króli z migdałem
w środku początkowo nazywał się „gorenflot”, a wymyślił go podobno w XVI wieku mnich
o tym nazwisku. Gorenfloty wypiekano w ośmiokątnej formie, jeden dla siedmiu gości, ósmą część
zostawiano „dla Boga”.
PLACEK TRZECH KRÓLI.
Składniki:500 g mąki, 20 g drożdży, 3 łyżki cukru, szklanka mleka, 100 g masła, 3 jajka, otarta skórka
z polowy cytryny, 70 g rodzynek, kieliszek koniaku, szczypta soli, 1 obrany ze skórki migdał.
Wykonanie:
Drożdże mieszamy z cukrem, letnim mlekiem i niewielką ilością mąki. Zaczyn powinien mieć
konsystencję gęstej śmietany. Zostawiamy w ciepłym miejscu do wyrośnięcia.Rodzynki myjemy,
wkładamy do miseczki i zalewamy koniakiem.Ogrzaną mąkę przesiewamy do miski, wbijamy 2 cale jajka
i 1 białko (żółtko zostawiamy), wlewamy zaczyn, dodajemy szczyptę soli i otartą skórkę z cytryny,
wyrabiamy ciasto. Pod koniec wyrabiania wlewamy stopione masło, wsypujemy rodzynki, wkładamy
migdał. Lśniące i gładkie ciasto przykrywamy ściereczką i zostawiamy w ciepłym miejscu do
wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto przekładamy na blachę, smarujemy rozkłóconym żółtkiem, wstawiamy do
nagrzanego piekarnika (200 stopni C) i pieczemy ok. 45-50 minut.
Źródło:Hanna Szymanderska - potrawyregionalne.pl
Ciekawostki
- Pierwszym ,,chlebem” naszych praojców były…polewki, czyli bryje składające się w 8090% z wody, zmieszanej i ugotowanej z tłuczonym ziarnem(pszenicy, jęczmienia, żyta),a także z
kaszami, o których już dziś nikt nie pamięta, np. manna zbierana z rośliny wodnej o łacińskiej nazwie
Glyceria fluitans.
- Legenda twierdzi, że to wielbłąd jest wynalazcą masła. Kiedyś, a było to bardzo dawno temu, jakiś
nieznany Beduin załadował na swojego wielbłąda skórzany bukłak wypełniony tłustym mlekiem ( a może
śmietaną?) i udał się w drogę. Specjalny, kołyszący chód wielbłąda spowodował, że zamiast mleka Beduin
znalazł w bukłaku masło i maślankę i w ten sposób ludzkość zyskała najlepszy tłuszcz
świata.Źdródło:I.Gumowska, ,,Od ananasa do ziemniaka”
http://www.szkola.zdz.torun.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 17:00