Terroryzm jako wyzwanie dla współczesnego bezpieczeństwa

Transkrypt

Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH
Nr 99
Seria: Administracja i Zarz dzanie
2013
mgr Anna Ro ej
Akademia Obrony Narodowej
Terroryzm jako wyzwanie
dla wspó!czesnego bezpiecze"stwa
Terrorism as a challenge for the modern world
Bezpiecze stwo nie jest wszystkim, ale bez bezpiecze stwa wszystko jest niczym.
1
Streszczenie: W dzisiejszych czasach ludzie maj! bardzo ró"norodne potrzeby i oczekiwania.
Jest to zwi!zane z ogromnym rozwojem cywilizacyjnym, jaki mo"na by#o zaobserwowa$ na przestrzeni ostatnich kilku lat. Jednak podstaw! do wszelkich dzia#a jest poczucie bezpiecze stwa,
które zosta#o niestety zachwiane. %wiadomo&$ braku zagro"e pozwala na prawid#owe funkcjonowanie oraz podejmowanie kolejnych wyzwa . Jak si' jednak okazuje, pomimo odpr'"enia militarnego nieustannie pojawia si' szereg nowych zagro"e , które destrukcyjnie oddzia#uj! na spo#ecze stwo oraz funkcjonowanie pa stw. Niew!tpliwie jednym z takich zagro"e dla wspó#czesnego
&wiata jest terroryzm, który w sposób spektakularny oraz bezwzgl'dny powoduje straty zarówno
materialne, jak i niematerialne. Dlatego te" nale"y przyk#ada$ du"o uwagi do dzia#a antyterrorystycznych, aby móc w efektywny sposób przeciwdzia#a$ potencjalnym atakom.
S!owa kluczowe: bezpiecze stwo, zagro!enia, wyzwania, terroryzm, dzia"ania antyterrorystyczne
Abstract: Nowadays, people have very diverse needs and expectations. This is due to the huge development of civilization that could be observed over the past few years. However, the basis for any action is a sense of security, which has unfortunately been shattered. Lack of awareness of risks allows for the proper functioning and to take further challenges. As it turns out,
despite the military detente constantly appears in a number of new threats that destructive impact on society and the functioning of states. Undoubtedly one of these threats to the modern
world is terrorism, which in a the spectacular and ruthless results in of loss both tangible and intangible. Therefore, you should pay much attention to anti-terrorist operations in order to effectively prevent potential attacks.
Key words: security, threats, challenges, terrorism, counter-terrorism
Wst#p
Wspó"czesny #wiat daje ludziom wiele mo!liwo#ci rozwoju umiej$tno#ci, kompetencji, a tak!e wielu zainteresowa . Obecnie mamy nieograniczo1
R. Jakubczak (red.), Obrona narodowa w tworzeniu bezpiecze stwa III RP, Warszawa 2003,
s. 51.
294
A. Ro!ej
ny dost$p do wszelkich zasobów, jakie s% nam tylko potrzebne. Nie zwa!aj%c na kraj zamieszkania, poprzez rozwój komunikacji jeste#my w stanie
w krótkim czasie przemie#ci& si$ na inny kontynent. Podró! samolotem, która jeszcze do niedawna zarezerwowana by"a przede wszystkim dla elit politycznych dzisiaj dost$pna jest dla ka!dego cz"owieka. Co wi$cej, powstaj%
programy kosmiczne, które b$d$ mia"y w swojej ofercie podró! turystyczn%
w kosmos. Jeszcze dzisiaj mo!e to si$ wydawa& tematem abstrakcyjnym,
jednak za kilka lat b$dzie celem wakacyjnym dla wielu osób. Nie ulega w%tpliwo#ci, !e wspó"czesny rozwój cywilizacyjny jest ogromny, co oczywi#cie
sprawia, !e ludziom !yje si$ "atwiej, wygodniej, a tak!e przyjemniej. Jednak
nale!y si$ zastanowi&, czy poza wszelkimi udogodnieniami, w takim #wiecie
mo!emy czu& si$ pewnie oraz bezpiecznie. Wbrew pozorom bezpiecze stwo w ostatnim czasie jest przedmiotem wielu dyskusji, zarówno w #rodowisku politycznym, wojskowym, a tak!e cywilnym. Nale!a"oby przypuszcza&,
!e ludzie pomimo rozwoju, powinni by& #wiadomi mo!liwo#ci wyst%pienia
pewnych zagro!e , co jest niestety na pewno sytuacj% niepokoj%c%.
Bezpiecze"stwo jako podstawowa potrzeba cz!owieka
Bezpiecze stwo poza zaspokojeniem g"odu i pragnienia jest jedn%
z najbardziej wrodzonych potrzeb ludzkich. Poj$cie to w j$zyku "aci skim "%czy dwa cz"ony: securitas, czyli sine (bez) oraz cura (zmartwienie, strach,
obawa)2. Wed"ug definicji, bezpiecze stwo odzwierciedla brak zagro!e i jego poczucie oraz zdolno#& narodu do ochrony jego wewn$trznych warto#ci
przed zewn$trznymi zagro!eniami. Wspó"czesny miernik szans istnienia,
przetrwania i rozwoju pa stwa, spo"ecze stwa oraz jego obywateli3. Poczucie bezpiecze stwa oznacza, i! nic i nikt nie jest nam w stanie zagrozi& i nie
musimy si$ martwi&, !e mo!emy straci& co# bardzo wa!nego, na przyk"ad
zdrowie czy !ycie, które jest najcenniejsze. Jest to jedna z fundamentalnych
i zasadniczych potrzeb cz"owieka, bez której nie mo!na czu& si$ pewnie na
co dzie .
Jest ona niezb$dna nie tylko w !yciu jednostek, ale i ca"ego spo"ecze stwa, pa stwa jak i organizacji ponadnarodowych takich jak na przyk"ad
ONZ. Dla francuskiego pisarza – Antoine de Rivarol, który w swojej sentencji
wyzna", !e „Doskona"e bezpiecze stwo i nietykalno#& w"asno#ci oraz osoby:
oto prawdziwa wolno#& spo"eczna”4, bezpiecze stwo jest #ci#le powi%zane
z ochron% w"asnych rzeczy oraz cz"owieka. Otó! te sk"adowe s% w stanie
zagwarantowa& wolno#&, która nale!y do podstawowych zasad demokratycznych. Jest ona tak samo wa!na jak równo#&, tolerancja czy sprawiedliwo#&. Cz"owiek nigdy nie b$dzie czu" si$ wolny, je#li b$dzie posiada" ryzyko
straty i niepokój, czyli nie b$dzie bezpieczny. Jak wida&, te wszystkie warto#ci maj% #cis"y zwi%zek ze sob% i w rzeczywisto#ci nie mog% one bez siebie
2
S#ownik #aci sko-polski, PWN, Warszawa 1981, s. 451.
J. Kunikowski, Wiedza obronna, Warszawa 2000, s. 147.
http://konserwatyzm.pl/archiwum/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=2018,
02.07.2013.
3
4
Seria: Administracja i Zarz dzanie (26)2013
ZN nr 99
Terroryzm jako wyzwanie dla wspó"czesnego bezpiecze#stwa
295
funkcjonowa&, gdy! w innym przypadku nigdy nie b$d% do ko ca skuteczne
i efektywne. Bezpiecze stwo nie jest nowym poj$ciem, by"o ju! znane wiele
lat wcze#niej. Jednak wraz z wieloma zmianami, jakie nast%pi"y g"ównie na
prze"omie lat osiemdziesi%tych i dziewi$&dziesi%tych dwudziestego wieku,
s"owo to nabra"o nowego znaczenia. Wed"ug pierwotnego sensu bezpiecze stwo mog"o by& zak"ócone jedynie przez zagro!enia militarne, takie jak
na przyk"ad wtargni$cie obcych wojsk na teren pa stwa. Wspó"cze#nie
zwraca si$ uwag$ na szerszy zakres tego terminu. Pod wp"ywem globalizacji
poj$cie bezpiecze stwa uleg"o rozszerzeniu i przesta"o by& rozpatrywane
jedynie w kategoriach militarnych. Obecnie nast%pi"o przedefiniowanie tego
terminu i zacz$to zwraca& uwag$ na wymiary !ycia spo"ecznego, co pozwoli"o wyró!ni& bezpiecze stwo ekologiczne, energetyczne, informatyczne czy
polityczne. Rz%dy krajów staraj% si$ zabezpieczy& ka!d% dziedzin$ ludzkiego !ycia, by móc zapewni& ca"kowite bezpiecze stwo pa stwa. Wed"ug definicji, termin ten oznacza poczucie pewno#ci pa stwa w #rodowisku mi$dzynarodowym, brak jego zagro!enia oraz ochron$ przed zagro!eniami.
W sensie ogólnospo"ecznym bezpiecze stwo obejmuje zaspokojenie potrzeb: istnienia, pewno#ci przetrwania, stabilno#ci i zadowolenia. Bezpiecze stwo b$d%c naczeln% potrzeb% cz"owieka i grup spo"ecznych jest zarazem podstawow% potrzeb% pa stw i systemów mi$dzynarodowych. Jego
brak wywo"uje niepokój i poczucie zagro!enia5.
Poczucie bezpiecze stwa jest jednym z podstawowych warunków do
osi%gni$cia szcz$#cia w !yciu. Cz"owiek czuj%c zagro!enie nigdy nie b$dzie
móg" stwierdzi&, !e jego los uk"ada si$ pomy#lnie. Jednak poj$cie to jest
bardzo subiektywne, poniewa! ka!dy posiada swoj% miar$ szcz$#cia. Dla
jednej osoby szcz$#ciem b$dzie zdobycie dyplomu wy!szej uczelni, znalezienie dobrze p"atnej pracy i za"o!enie rodziny, a dla drugiej samotny wyjazd
za granic$ w celu pomagania ubogim. Niemniej jednak, szcz$#cia nie da si$
oddzieli& od bezpiecze stwa, gdy! w obydwu tych przypadkach poczucie l$ku czy zagro!enia nigdy nie sprawi, i! cz"owiek b$dzie móg" by& w pe"ni usatysfakcjonowany. Powo"uj%c si$ na s"owa najwi$kszego mistrza polityki
i strategii w dziejach #wiata – Napoleona: „rodzimy si$ po to, aby korzysta&
z !ycia. Szcz$#cie nie jest niczym innym jak korzystaniem z !ycia w sposób
zgodny z nasz% natur%. Rodzimy si$ wi$c po to, aby#my byli szcz$#liwi”6,
nale!y stwierdzi&, i! w !yciu ludzkim trzeba d%!y& do szcz$#cia, które powinno by& podstawowym celem i którego gwarancj% jest bezpiecze stwo.
Jednak, co tak naprawd$ mo!emy nazwa& szcz$#ciem? Jest to odwieczne
pytanie, na które próbowa"o odpowiedzie& ju! wielu filozofów oraz naukowców. Wielki filozof oraz historyk logiki, Józef Maria Boche ski w swoim dziele
zatytu"owanym „Podr$cznik m%dro#ci tego #wiata” przedstawia prawdy m%dro#ci, którymi nale!y si$ kierowa&, aby nie zmarnowa& tej krótkiej chwili !ycia. W swoich przykazaniach autor przedstawia nam refleksje dotycz%ce
bezpiecze stwa:
5
6
J. Kunikowski, Wiedza…, op. cit., s. 148.
R. Jakubczak, Obrona…, op. cit., s. 52.
ZN nr 99
296
A. Ro!ej
„M%dry cz"owiek dzia"a tak, aby zapewni& sobie d"ugie i dobre !ycie. Nie jest m%drym, ale g"upcem, kto na przyk"ad niepotrzebnie
nara!a w"asne !ycie. G"upcem jest, kto ufa byle komu, i ten, kto
niepotrzebnie zra!a sobie ludzi”.
„Dbaj przede wszystkim o swoje !ycie i zdrowie. W czasie bitwy
o Monte Cassino na drogach b$d%cych pod obstrza"em nieprzyjaciela widnia"y napisy: Nie b%d' g"upi, nie daj si$ zabi&”7.
Jak mo!na wywnioskowa& z m%dro#ci, bezpiecze stwo zale!y od nas samych i to cz"owiek odpowiada za to, czy b$dzie móg" !y& bez obaw i wie#&
szcz$#liwe d"ugie !ycie, czy te! b$dzie g"upcem nara!aj%cym swoje poczucie spokoju.
Dbanie o w"asne bezpiecze stwa wynika tak!e z samej natury cz"owiecze stwa, gdy! ludzie b$d%c cz$#ci% natury, podlegaj% jej prawom. „Ma
prawo do !ycia tylko to, co zdo"a si$ obroni&”8. Natura cz"owieka ka!e mu
walczy& o przetrwanie, pozycj$ i inne dobra, które zapewni% mu przede
wszystkim poczucie bezpiecze stwa.
Nieco bardziej sceptycznie do problemu bezpiecze stwa podchodz%
#redniowieczni filozofowie. Seneka uwa!a", i! „Vivere militare est” ((ycie jest
walk%), natomiast #w. Augustyn twierdzi", !e „Nikt nie powinien czu& si$ bezpieczny w tym !yciu, które bojowaniem nazwano”. Te dwie sentencje ilustruj% sens ludzkiego bytu. Jednak w obydwu przypadkach nie chodzi o walk$
zbrojn% czy wojn$. Wed"ug filozofów, !ycie to nieustanne podejmowanie trudów i pokonywanie kolejnych przeszkód.
W XX wieku, kiedy #wiat zosta" do#wiadczony przez dwie najwi$ksze
wojny, w #wiadomo#ci ludzi ukszta"towa" si$ pogl%d, i! jedynym zagro!eniem
mo!e by& jedynie wojna. Jednak #ledz%c losy #wiata, mo!na stwierdzi&, !e
najbardziej powa!nym zagro!eniem ludzkiego !ycia jest ogromna moc natury, która powoduje liczne kl$ski !ywio"owe czy epidemie. Przyk"adem mo!e
by& epidemia grypy zwanej „hiszpank%”, w wyniku której #mier& ponio"o
ok. 21 mln osób, podczas gdy w I wojnie #wiatowej zgin$"o 9 mln !o"nierzy.
D!uma, która dotar"a do Europy z Azji w 1347 roku, u#mierci"a ok.
25 mln osób, co pi$ciokrotnie przewy!sza liczb$ ofiar podczas II wojny #wiatowej9.
Poza szcz$#ciem, wp"yw na bezpiecze stwo maj% tak!e liczne potrzeby ludzkie do zaspokojenia których cz"owiek d%!y podczas w$drówki po
ziemi. Najbardziej znana jest teoria A. Maslowa – ameryka skiego psychologa, który stworzy" hierarchi$ wa!no#ci potrzeb. Jego „teoria sugeruje, !e
ludzie musz% zaspokaja& pi$& kolejnych grup potrzeb – fizjologiczne, bezpiecze stwa, przynale!no#ci, szacunku i samorealizacji”10. Istotna jest równie! trzyszczeblowa teoria Alderfora. Jest to „teoria motywacji sugeruj%ca,
!e potrzeby ludzkie u"o!one s% w trzech nak"adaj%cych si$ kategoriach
7
J.M. Boche ski, Podr'cznik m!dro&ci tego &wiata, Kraków 1992, s. 15-18.
A. Boche ski, Dzieje g#upoty w Polsce, Warszawa 1996, s. 59.
R. Jakubczak, Obrona…, op. cit., s. 53.
10
R.W. Griffin, Podstawy zarz!dzania organizacjami, Warszawa 1996, s. 461.
8
9
ZN nr 99
297
– egzystencji, zwi%zku i wzrostu”11. Do potrzeb egzystencji nale!y zaliczy&
potrzeby fizjologiczne i bezpiecze stwa. Cz"owiek tak!e potrzebuje kontaktów spo"ecznych, co zosta"o okre#lone poprzez zwi%zki z otoczeniem spo"ecznym. Rozwój i wzrost natomiast, zwi%zany jest z samorealizacj%
i poczuciem szacunku. Z tak u"o!onej hierarchii potrzeb ludzkich wynika, i!
ludzie s% sk"onni do zagwarantowania sobie oraz swoim najbli!szym bezpiecze stwa, rozumianego jako poczucie dobrobytu i wolno#ci.
Jednak!e zapewnienie bezpiecze stwa oraz jego utrzymanie jest
bardzo trudnym zadaniem, o czym przekonujemy si$ ka!dego dnia. )wiadcz% o tym codziennie wypadki, katastrofy lub nowe kryzysy, o których nieustannie s"yszymy. S"owo kryzys zaczyna by& poj$ciem tak powszechnym,
i! istnieje obawa, i! stanie si$ wr$cz modne i uwa!ane za pozytywne w obliczu motywacji do dzia"ania. Jednak nie nale!y zapomina&, !e niezale!nie od
tego, jaki to b$dzie rodzaj kryzysu, zawsze b$dzie oddzia"ywa" destrukcyjne
i przynosi" straty, o czym mogli#my si$ przekona& podczas g"o#nego
w ostatnich latach kryzysu gospodarczego.
Istota oraz przes!anki terroryzmu
Wymienione powy!ej zjawiska to nie jedyne niestety zagro!enia, którym spo"ecze stwo musi si$ przeciwstawia&. Jednymi z najbardziej niebezpiecznych zagro!e s% jednak ataki terrorystyczne. Pomimo !e nie jest to
nowe zagro!enie, dopiero zamach na World Trade Center sprawi",
!e zacz$to g"o#no mówi& o tym brutalnym sposobie ataku. Jednak, aby móc
zanalizowa& pewne sposoby przeciwdzia"ania terroryzmowi, na pocz%tku nale!a"oby si$ zastanowi&, czym on w ogóle jest oraz jakie s% jego przes"anki.
Jak si$ niestety okazuje, pomimo licznych rozwa!a w literaturze
przedmiotu, czy dokumentach strategicznych do dzisiaj nie zosta"a wypracowana jednolita definicja terroryzmu. Prawdopodobnie wynika to ró!norodnych interpretacji, a tak!e odmiennych stanowisk, które mog% by& uzale!nione od wielu czynników, takich jak chocia!by #wiatopogl%d, kraj
pochodzenia, czy sytuacja polityczna w kraju. Jednak w analizie przedmiotu
mo!na wyró!ni& nast$puj%ce definicje:
„Stosowanie terroru, zw"aszcza dzia"alno#& niektórych ugrupowa
ekstremistycznych usi"uj%cych za pomoc% zabójstw politycznych,
porwa zak"adników, uprowadze samolotów i podobnych #rodków
zwróci& uwag$ opinii publicznej na wysuwane przez siebie has"a
lub wymusi& na rz%dach pa stwa okre#lone ust$pstwa czy #wiadczenia”12;
„Dzia"alno#& przest$pcza na tle politycznych zorganizowanych
grup przest$pczych o charakterze antypa stwowym. Podejmowane przez te ugrupowania akty terrorystyczne zmierzaj% do wymuszenia okre#lonych nast$pstw przez w"adze pa stwowe. Ugrupowania te osi%gaj% swój cel poprzez wywo"anie strachu i paniki
11
12
Ibidem, s. 463.
S#ownik wyrazów obcych, Warszawa 1997, s. 1108.
ZN nr 99
298
A. Ro!ej
w opinii publicznej, a s"u!y temu na przyk"ad podk"adanie bomb
w miejscach publicznych czy zamachy na !ycie znanych osób !ycia politycznego”13;
„Ró!ne umotywowane ideologicznie, planowane i zorganizowane
dzia"ania pojedynczych osób lub grup skutkuj%ce naruszeniem istniej%cego porz%dku prawnego, podj$te w celu wymuszenia od
w"adz pa stwowych i spo"ecze stwa okre#lonych zachowa
i #wiadcze , cz$sto naruszaj%ce dobra osób postronnych, dzia"ania te realizowane s% z ca"% bezwzgl$dno#ci% za pomoc% ró!nych
#rodków (nacisk psychiczny, przemoc fizyczna, u!ycie broni i materia"ów wybuchowych), w warunkach specjalnie nadanego rozg"osu i celowego stworzonego w spo"ecze stwie l$ku (…)”14.
Dosy& precyzyjn% definicj$ terroryzmu podaje polski specjalista w zakresie badania terroryzmu, Marek Borucki: „precyzyjnie zaplanowane i zorganizowane dzia"anie grup, organizacji – rzadziej pojedynczych osób – maj%ce na celu wymuszenie od w"adz pa stwowych lub spo"ecze stwa
ust$pstw, ró!nych #wiadcze , podj$cie lub zaniechanie jaki# dzia"a , najcz$#ciej ze szkod% dla innych”15.
Warto, jak s%dz$, tak!e przytoczy& nieco kontrowersyjn%, jednak ciekaw% definicj$ terroryzmu sformu"owan% przez historyka oraz eksperta od
spraw zwi%zanych z atakami terrorystycznymi Waltera Laqueura, który terroryzm wyja#ni" w nast$puj%cy sposób: „Ludzie od pi$&dziesi$ciu lat próbuj%
bezskutecznie zrozumie&, czym jest terroryzm, bo jest to zjawisko, które
przybiera"o ró!ne formy w zale!no#ci od miejsca i epoki. Co maj% wspólnego
rosyjscy rewolucjoni#ci z ko ca XIX wieku czy dziewi$tnastowieczni anarchi#ci z Al-Kaid%? Terroryzm to wykorzystywanie przemocy albo gro'by u!ycia
przemocy w celu osi%gni$cia pewnych celów politycznych lub ideologicznych. Nie mo!na powiedzie& nic ponadto. Terroryzm jest jak pornografia –
nie sposób go dok"adnie zdefiniowa&, ale je#li si$ zobaczy akt terroryzmu,
wiadomo czym jest”16. To t"umaczenie niejako wyja#nia brak jednolitej, precyzyjnej definicji terroryzmu, który przez ró!ne #rodowiska, w zale!no#ci
równie! od miejsca i czasu mo!e by& odmiennie pojmowany. Przyk"adem
mog% by& tutaj czasy II wojny #wiatowej i nazywanie cz"onków ruchu oporu
przez armi$ niemieck% terrorystami, kiedy oni siebie uwa!ali jedynie za patriotów walcz%cych o uzyskanie wolno#ci i niezale!no#ci. Nast$pny przyk"ad
stanowi osoba Jasera Arafata, który przeciwstawia" si$ nazywaniu palesty skich wojowników terrorystami. Wed"ug niego s% to bojownicy, którzy dzia"aj% w s"usznej sprawie, jak% jest wolno#&. I ta w"a#nie s"uszna sprawa odró!nia ich i nie pozwala na nazywanie terrorystami, za których s% uwa!ani
w innych #rodowiskach.
13
S. Pikulski, Prawne &rodki zwalczania terroryzmu, Olsztyn 2000, s. 13.
Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1998, s. 370.
15
M. Borucki, Terroryzm – z#o naszych czasów, Wydawnictwo Mada, Warszawa 2002, s. 3.
16
M. Fita-Czuchnowska, Wojna na &mier$ i "ycie, http://www.wprost.pl/ar/53691/Wojna-nasmierc-i-zycie/, 02.07.2013.
14
ZN nr 99
299
Niezale!nie jednak od autora czy danej literatury nale!y zauwa!y&, !e
terroryzm charakteryzuje si$ nast$puj%cymi w"a#ciwo#ciami:
stosowanie przemocy oraz si"y,
kierowanie si$ pobudkami politycznymi,
pos"ugiwanie si$ gro'bami oraz zastraszeniami.
dzia"ania celowe, planowane, cz$sto systematyczne,
skutki fizyczne oraz psychologiczne,
stosowanie mi$dzy innymi zamachów, jako metod dzia"ania,
lekcewa!enie wszelkich praw humanitarnych,
ch$& uzyskania jak najwi$kszego rozg"osu medialnego,
atakowanie osób niewinnych,
bezwzgl$dno#& oraz nieobliczalno#& ataków,
dzia"ania konspiracyjne,
nadmierna oraz przesadna demonstracja si"y17.
Nie s% to oczywi#cie wszystkie przes"anki terroryzmu, gdy! mo!na by"oby wymienia& jeszcze wiele, jak chocia!by nadmierna agresja, determinacja zamachowców, niemo!no#& ich powstrzymania. Jednak te zidentyfikowane na pewno w pewnym sensie oddaj% sedno terroryzmu.
Mo!liwo#& wyst%pienia ataków terrorystycznych jest niemal ka!dego
dnia. Jest to w"a#nie jedna z metod dzia"a terrorystów, aby wywo"a& zaskoczenie u potencjalnych ofiar oraz pozbawi& ich mo!liwo#ci jakiejkolwiek
obrony. Tak w"a#nie by"o w przypadku ataków terrorystycznych, które wyst%pi"y na przestrzeni ostatnich kliku lat.
Rozwój techniki jest obecnie tak dynamiczny, i! bardzo powa!nym
zagro!eniem jest nowa forma terroryzmu, zwan% cyberterroryzmem. Tego
rodzaju terroryzm polega na zaatakowaniu oraz zastraszeniu przeciwnika za
pomoc% technologii informacyjnej. Wykorzystuj%c te metody mo!e doj#& do
blokady systemów komputerowych, co mo!e spowodowa& utrat$ istotnych
danych18. Do tego celu wykorzystywane mog% by& ró!nego rodzaju wirusy,
chocia!by dobrze znany „Trojan”. W"amanie si$ do systemu bankowego czy
systemów komputerowych wa!nych instytucji pa stwowych jest ju! zagro!eniem dla bezpiecze stwa poprzez destabilizacj$ infrastruktury. Ponadto
terrory#ci wykorzystuj%c cyberterroryzm mog% si$gn%& równie! do bardziej
spektakularnych aktów, takich jak na przyk"ad zamach na system kontroli lotów, elektrownie czy systemy wodoci%gowe.
Wybrane przyk!ady ataków terrorystycznych
Bez w%tpienia za najbardziej spektakularny nale!y uzna& zamach terrorystyczny z 11 wrze#nia 2001 roku na )wiatowe Centrum Handlu, który by"
jednym z najkrwawszych ataków. Wówczas to cztery samoloty pasa!erskie
zosta"y porwane przez dziewi$tnastu terrorystów. Jeden z Boeingów 767 lec%cy z kierunku Los Angeles uderzy" w pó"nocn% wie!$, po czym po kilkuna17
18
B. Hoffman, Oblicza terroryzmu, Warszawa 2001, s. 38.
T. Aleksandrowicz, Terroryzm mi'dzynarodowy, Warszawa 2008, s. 23.
ZN nr 99
300
A. Ro!ej
stu minutach, nast%pi"o uderzenie w po"udniow% wie!$ przez kolejny samolot. Nast$pnie zosta" zaatakowany Pentagon w Waszyngtonie. Czwarty z porwanych samolotów lec%cy do San Francisco nie dotar" do celu i rozbi" si$
pod Pittsburgiem. W wyniku tych wszystkich uderze #mier& ponios"o ponad
2,5 tysi%ca osób. Zamachy te przynios"y wiele ofiar, ale tak!e spowodowa"y
ogromne straty materialne, psychologiczne oraz przyczyni"y si$ w znacznym
stopniu do os"abienia koniunktury gospodarczej, co by"o równie! jedn%
z przyczyn pó'niejszego kryzysu.
Zamach zosta" oczywi#cie pot$piony przez ca"y #wiat, "%cznie z Jaserem Arafatem, a winna okaza"a si$ organizacja Al-Kaida, której przywódc%
by" Osama bin Laden. Zamach terrorystyczny z 2001 roku zapocz%tkowa"
walk$ z terroryzmem, a tak!e w pewnym stopniu sta" si$ usprawiedliwieniem
dla inwazji ameryka skiej w Iraku.
Kolejnym zamachem terrorystycznym by" atak na szko"$ podstawow%
w Bies"anie 1 wrze#nia 2004 roku. Wówczas to terrory#ci przej$li panowanie
w szkole trzymaj%c w niej ponad tysi%c zak"adników, z czego wi$ksz% cz$#&
stanowi"y dzieci. Pomimo prowadzenia negocjacji, obl$!enie szko"y trwa"o
dwa dni i zako czy"o si$ wymian% ognia. Z dost$pnych danych wynika, !e
zgin$"o wówczas 386 osób, a prawie dwa razy tyle zosta"o rannych. Ponadto
oko"o dwustu osób zosta"o uznanych za zaginione. )mier& cz"owieka zawsze jest bolesnym i przykrym do#wiadczeniem. Jednak w przypadku tego
ataku, jest to o tyle niezrozumia"a sytuacja, gdy! ofiarami sta"y si$ zupe"nie
niewinne dzieci, które nie mia"y nic wspólnego z !adnymi konfliktami ani na
tle kulturalnym, ani tym bardziej politycznym. Je#li nawet niektórym dzieciom
uda"o si$ prze!y&, to konsekwencje dla ich psychiki by"y powa!ne i dzieci
musia"y zosta& poddane terapii psychologicznej.
Przes"ank% tego ataku terrorystycznego by" trwaj%cy od d"u!szego
czasu konflikt czecze ski. Terrory#ci w zamian na wypuszczenie ofiar !%dali
wycofania rosyjskich si" wojskowych z terenu Czeczenii, a tak!e rezygnacji
Putina ze stanowiska prezydenta. Win% za atak zosta" obarczony Szamil
Basajew, który zreszt% sam przyzna" si$ do zorganizowania wszystkich dzia"a . Ponadto, wed"ug spo"ecze stwa oraz bliskich ofiar, wspó"winnymi okaza"y si$ te! w"adze republika skie oraz federalne, które nie by"y w stanie zagwarantowa& odpowiedniego poziomu bezpiecze stwa obywatelom19.
Poza opisanymi zamachami terrorystycznymi spo"ecze stwa do#wiadczy"y tak!e innych brutalnych wydarze , jak chocia!by zamachy bombowe w Londynie 7 lipca 2005 roku, czy ca"kiem niedawno zamach w metrze w Mi sku 11 kwietnia 2011 roku oraz zamordowanie m"odzie!y
sp$dzaj%cej wakacje na wyspie Utoya w Norwegii, równie! w 2011 roku.
Podczas tych wszystkich ataków #mier& ponios"o wiele niewinnych osób,
a tysi%ce zosta"o rannych. Wydarzenia te sprawi"y, !e terroryzm obecnie jest
ogromnym zagro!eniem dla spo"ecze stwa i mo!e pojawi& si$ w ka!dym
momencie. Na ataki terrorystyczne szczególnie nara!eni s% ludzie uczestnicz%cy w imprezach masowych, przebywaj%cy w metrze, samolocie, a tak!e
19
http://wiadomosci.wp.pl/title,5-lat-temu-terrorysci-zaatakowali-szkole-wBieslanie,wid,11451532,wiadomosc.html?ticaid=1dfaa, 09.07.2013.
ZN nr 99
301
w wielu innych miejscach, gdzie wyst$puje du!e skupisko osób. Jednak nie
zawsze. Równie! zagro!one bywa codzienne !ycie publiczne, o czym
#wiadczy brutalny mord brytyjskiego !o"nierza w maju 2013 roku w Londynie. Wówczas to dwóch uzbrojonych w tasak i maczet$ czarnoskórych m$!czyzn w okrutny sposób zabi"o !o"nierza b$d%cego na przepustce. Swój
czyn uzasadniali odpowiedzi% „za to, !e by" !o"nierzem i zabija" muzu"manów w Afganistanie”20. Aby o dzia"aniach morderców dowiedzia" si$ ca"y
#wiat, po ataku prosili przechodniów, aby nagrywali filmy. Wed"ug zamachowców by" to odwet za ingerencj$ zachodnich pa stw w krajach arabskich. Wydarzenie to niew%tpliwie poruszy"o opini$ publiczn% na ca"ym #wiecie, która ostro skrytykowa"a zachowanie morderców.
Przedstawione przyk"ady pokazuj%, !e terroryzmu nie wolno lekcewa!y&, a tym bardziej mówi&, !e nas nie dotyczy. Szczególnie obecnie, w czasach ogromnej globalizacji, przenikania si$ spo"ecze stwa, przep"ywu
wszelkich dóbr, w tym tak!e informacji nale!y podejmowa& dzia"ania, które
chocia!by w pewnym stopniu mog"yby zmniejszy& skal$ ataków terrorystycznych, a nawet przyczyni& si$ do ich unicestwiania.
Dzia!ania antyterrorystyczne
Wed"ug Departamentu Obrony USA istniej% obawy, !e najbli!sze lata,
a szczególnie oko"o 15 lat oka!e si$ okresem superterroryzmu. Co wi$cej,
nie b$d% to jedynie porwania samolotów, krwawe zabójstwa czy zamachy.
Rozwój #rodków techniki pozwoli terrorystom dysponowa& nowoczesn% broni%, w tym tak!e atomow% oraz biologiczn%. Dodatkowo rozwój informatyczny sprawi, !e ataki terrorystyczne b$d% organizowane i sterowane za pomoc% sprz$tu komputerowego, co jedynie mo!e ca"kowicie uniemo!liwi&
wcze#niejsze ich wykrycie. W obliczu takiej sytuacji oraz mo!liwo#ci wyst%pienia ataku terrorystycznego w ka!dym momencie nie nale!y pozostawa&
biernym. Konieczne jest podejmowanie wszelkich dzia"a prewencyjnych,
aby wykrycie ataku by"o skuteczne, a w razie jego wyst%pienia, aby w jak
najwi$kszym stopniu minimalizowa& jego skutki.
W pierwszej kolejno#ci za zapewnienie bezpiecze stwa obywatelom
odpowiedzialne jest pa stwo, jako organizacja posiadaj%ca najwy!sz% w"adz$ oraz dysponuj%ca wszelkiego rodzaju #rodkami, w tym tak!e przymusem wobec innych organów. Jednak nale!y pami$ta&, !e jest to przymus
formalny, a wi$c zgodny z wszelkimi zasadami prawa. Mo!e by& stosowany
w celu zapewnienia bezpiecze stwa zarówno pa stwu, jak i spo"ecze stwu.
Jednym w"a#nie z dzia"a , kiedy cz$sto #rodki przymusu s% niezb$dne jest
w"a#nie terroryzm. Dzi$ki temu, pa stwo mo!e przyczyni& si$ do zapobie!enia ró!nego rodzaju konfliktom, zarówno wewn$trznym, jak i zewn$trznym,
czyli mi$dzynarodowym. Co wi$cej, unikni$cie ataku terrorystycznego zapewnia pewn% stabilizacj$ funkcjonowania pa stwa, a tak!e wzbudza zaufanie obywateli do najwy!szych w"adz, w tym przede wszystkich do rz%du
20
http://opinie.newsweek.pl/pawlicki--zaden-bog-nie-jest-tak-wielki--by-w-jego-imiezabijac,104635,1,1.html, 10.07.2013.
ZN nr 99
302
A. Ro!ej
i do premiera, jako jego szefa. Pa stwo musi równie! pami$ta&, !e chocia!by w negocjacjach z terrorystami nie mo!e godzi& si$ na !adne ust$pstwa,
gdy! to jedynie mog"oby ujawni& s"abo#& pa stwa oraz zach$ci& do kolejnych ataków.
W ramach antyterroryzmu, pa stwo jest odpowiedzialne za pi$& podstawowych dzia"a . Nale!y do nich zaliczy&21:
zapobieganie – nale!y przez to rozumie& podejmowanie dzia"a ,
które maj% na celu powstrzymanie terrorystów b%d' organizacji terrorystycznych przed jakimikolwiek atakami;
zwalczanie – jest to ca"okszta"t dzia"a bezpo#rednio zwi%zanych
z organizacj% terrorystyczn%, który umo!liwia ich dok"adn% analiz$.
Czynno#ci te maj% pomóc w realizacji tak zwanej formu"y 4U.
Obejmuje ona ustalenie wszelkich informacji dotycz%cych organizacji, unieszkodliwianie, ukaranie oraz uniemo!liwienie kolejnych
ataków;
ochrona – oznacza zabezpieczenie zarówno osób, jak i ró!nego
rodzaju zasobów przed skutkami potencjalnych ataków terrorystycznych;
prognozowanie – jak sama nazwa wskazuje polega na przewidywaniu realnych, jak i prawdopodobnych dzia"a o charakterze terrorystycznym.
W"a#ciwa organizacja wy!ej wymienionych dzia"a stanowi podstaw$
antyterroryzmu, który nale!y udoskonala& oraz u#wiadamia& zarówno organy pa stwowe, jak i obywateli o jego s"uszno#ci i konieczno#ci . Dzia"ania
antyterrorystyczne maj% charakter defensywny, gdy! s% ukierunkowane na
niwelowania s"abych punktów, które mog"yby okaza& si$ celem dla ataków.
Nale!y do nich zaliczy& tak!e dzia"ania prewencyjne, których zadaniem jest
niedopuszczenie do wyst%pienia terroryzmu. Dzia"ania te obejmuj% przede
wszystkim zbieranie informacji, które s% teraz najbardziej po!%dan% „broni%”,
nast$pnie ich analizowanie oraz odpowiednie wykorzystanie w celu wypracowania ca"okszta"tu przedsi$wzi$&, które nale!a"oby podj%&, aby uchroni&
si$ przed atakami terrorystycznymi.
Poza dzia"aniami antyterrorystycznymi wyró!nia si$ tak!e dzia"ania
kontrterrorystyczne, które maj% charakter ofensywny i uwa!ane s% za „zespó" dzia"a naukowych, prawnych, wojskowo-policyjnych ukierunkowanych
na zwalczanie aktów terroryzmu oraz zmierzaj%cych do zapobiegania, przeciwdzia"ania i likwidacji zagro!e zwi%zanych z mo!liwo#ci% zaistnienia aktów terrorystycznych”22. Do tego typu dzia"a nale!y przede wszystkim zaliczy& operacje ratunkowe, które cz$sto maj% charakter bojowy, a ich celem
mo!e by& na przyk"ad uwolnienie zak"adników. Nast$pnie mog% to równie!
by& czynno#ci zwi%zane z poszukiwaniem oraz zatrzymywaniem osób podejrzanych o ataki terrorystyczne, a tak!e likwidacja terrorystów. Zadania te
w g"ównej mierze przeznaczone s% dla si" specjalnych, w których strukturach
21
K. Ja"oszy ski, Wspó#czesny wymiar antyterroryzmu, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2008,
s. 98.
22
S. Pikulski, Prawne &rodki zwalczania terroryzmu, Olsztyn 2000, s. 125.
ZN nr 99
303
s"u!b$ pe"ni% specjalnie przygotowani i wyszkoleni do tego typu dzia"a !o"nierze b%d' funkcjonariusze policji.
Organizacj%, która ju! od wielu lat #wiadczy o sile pa stwa, a tak!e
jest wspó"odpowiedzialna za jego stabilizacj$ oraz prawid"owe funkcjonowanie s% bez w%tpienia si"y zbrojne. Kiedy# o pot$dze si"y militarnej mo!na by"o
przekona& si$ podczas wszelkich konfliktów zbrojnych czy wojen. Wspó"cze#nie, wraz z przekszta"ceniem i rozwojem zagro!e , zmianom uleg"y tak!e
wyzwania stoj%ce przed si"ami zbrojnymi. Przede wszystkim musz% one by&
przygotowane do wykonywania odpowiednich dzia"a , które b$d% ukierunkowane na potrzeby spo"ecze stwa. W ramach tych czynno#ci si"y zbrojne
musz% zapewni& przede wszystkim skuteczn% ochron$ wszelkich obiektów
zarówno wojskowych, jak i cywilnych, szczególnie o charakterze newralgicznym, gdy! to one g"ównie mog% sta& si$ celem organizacji terrorystycznych.
Ponadto si"y zbrojne odpowiedzialne s% za prowadzenie kontroli oraz ci%g"e
monitorowanie ró!nego rodzaju obiektów w ramach systemu ci%g"ego nadzoru. Do tego typu zada s"u!% specjalnie opracowane harmonogramy dzia"a na wypadek wyst%pienia ataku terrorystycznego. Du!o uwagi przywi%zuje si$ równie! do zabezpieczenia przestrzeni powietrznej, co jest zwi%zane
z zabezpieczeniem si$ przed terroryzmem lotniczym. Dlatego te!, tak wa!ny
jest rozwój Systemu Obrony Powietrznej, który zapewnia nieustann% kontrol$ na wypadek zagro!e z powietrza. System wyposa!ony jest w odpowiednie #rodki za pomoc% których nie tylko obserwuje przestrze , ale jest w stanie odpowiednio wcze#nie wykry& pewne zagro!enia oraz podj%& dzia"ania
maj%ce uchroni& przed planowanym atakiem terrorystycznym. Aby zabezpieczy& si$ przed terroryzmem lotniczym, w tym tak!e przed statkami powietrznymi zwanymi „RENEGADE”, Polska dysponuje mi$dzy innymi takim
potencja"em jak:
Agencja Ruchu Lotniczego – jest to cywilny organ odpowiadaj%cy
za wykrywanie wszelkiego rodzaju zagro!e ;
Dy!urna S"u!ba Operacyjna Centrum Operacji Powietrznych, która
równie! odpowiada za wykrywanie zagro!e oraz sk"adanie meldunków do CAOC2 o ewentualnym wykryciu niebezpiecznych
obiektów.
Mówi%c równie! o zabezpieczeniu si$ przed terroryzmem, nie nale!y
zapomina& o bardzo wa!nej roli, jak% odgrywa policja. To ona w pierwszej
kolejno#ci jest odpowiedzialna za ochron$ spo"ecze stwa oraz zapewnienie
bezpiecze stwa publicznego. W ramach przeciwdzia"ania terroryzmowi do
zada policji nale!y przede wszystkim wykrycie #rodowisk terrorystycznych
w celu identyfikacji potencjalnych zamachowców, gromadzenie ró!nego rodzaju dowodów potwierdzaj%cych dzia"ania terrorystyczne, zatrzymywanie
terrorystów, a tak!e wszelkie rodzaju dzia"ania, które sprawi%, !e terrory#ci
zostan% ukarani adekwatnie do pope"nionego czynu.
Próbuj%c walczy& z terroryzmem nale!y przede wszystkim doceni&
dzia"alno#& s"u!b specjalnych, dla których zwalczanie zagro!e jest podstawowym zadaniem. Mówi%c o s"u!bach specjalnych nale!y mie& na uwadze
s"u!by wywiadowcze, zarówno cywilne, jak i wojskowe, a tak!e inne s"u!by,
ZN nr 99
304
A. Ro!ej
które poza policj% równie! odpowiedzialne s% za zapewnienie bezpiecze stwa. Mog% to by& specjalne jednostki antyterrorystyczne, agendy rz%dowe
czy ró!nego rodzaju s"u!by bezpiecze stwa powo"ane do szeroko poj$tej
ochrony.
Funkcjonariusze s"u!b specjalnych wykonuj% szereg zada zwi%zanych bezpo#rednio z walk% oraz przeciwdzia"aniem zagro!eniom terrorystycznych. Celem mi$dzy innymi dzia"a wywiadowczych jest wykrycie organizacji terrorystycznych poza granicami pa stwa, a tak!e analiza
potencjalnych zagro!e terrorystycznych. Zarówno dzia"ania wywiadu, jak
i kontrwywiadu maj% na celu wcze#niejsze wykrycie planowanych ataków,
aby nie dopu#ci& do ich urzeczywistnienia. W tym celu niezb$dne jest nieustanne zdobywanie wszelkiego rodzaju informacji, zarówno z bli!szego, jak
i dalszego otoczenia pa stwa. Aby dzia"ania s"u!b specjalnych by"y skuteczne, musz% one wspó"pracowa& ze s"u!bami innych pa stw w celu wymiany
informacji, które pomog% w zapobieganiu oraz zwalczaniu ataków terrorystycznych.
Podsumowanie
Reasumuj%c, nale!y stwierdzi&, !e o terroryzmie nie nale!y mówi&, i!
jest to zwyk"y konflikt czy zwyczajna wojna. Dzia"ania terrorystyczne przede
wszystkim s% wojn% psychologiczn%. Ich g"ównym celem jest wymuszenie
okre#lonych ust$pstw, poruszenie opinii publicznej, wywarcie wp"ywu mi$dzy innymi na elicie rz%dz%cej oraz ch$& pokazania w"asnej przewagi przez
grupy terrorystyczne. Jak pokazuj% do#wiadczenia zwi%zane z wyst%pieniem
terroryzmu, zamach mo!e nast%pi& w ka!dym momencie, powoduj%c
ogromn% destabilizacj$ oraz zak"ócaj%c prawid"owe funkcjonowanie mechanizmów pa stwowych.
Zarówno pa stwo, jak i jego organy musz% by& w nieustannej gotowo#ci, aby móc podj%& natychmiastowe dzia"ania w wypadku wyst%pienia
zagro!enia. Bezsprzecznie, atak terrorystyczny jest zagro!eniem na ogromn% skal$. Przynosi nie tylko ofiary, ale i niszczy wszelkiego rodzaju dobra,
a tak!e zak"óca relacje mi$dzynarodowe, co w obecnych czasach hamuje
rozwój. Aby móc broni& si$ przed atakami, doktryna antyterrorystyczna powinna uwzgl$dnia& koordynacj$ dzia"a mi$dzy wszystkimi podmiotami, które nawet w najmniejszej cz$#ci odpowiadaj% za zapewnienie bezpiecze stwa oraz porz%dku publicznego.
„Zagro!enia i wyzwania XXI w. s% ró!ne od tych, w których wyro#li#my
w czasach zimnej wojny. Wówczas polityka by"a zamro!ona, a sfera obronno#ci statyczna. Zagro!eniom obronno#ci mo!na by"o stawi& czo"o na sposób obronny. Dzisiejszy #wiat ju! tak nie dzia"a. Dzia"alno#& polityczna, gospodarcza i militarna musz% zosta& zintegrowane. Terrory#ci, upadaj%ce
re!imy, bro masowego ra!enia – to w równej mierze wyzwania polityczne,
co militarne. Obrona ojczyzny zaczyna si$ za granic%, a zacz%& troszczy& si$
o bezpiecze stwo trzeba, jak zawsze, we w"asnym sercu i umy#le. Musimy
by& w stanie u!y& wielu rodzajów narz$dzi. Obrona wspólnych warto#ci b$-
ZN nr 99
305
dzie w tym stuleciu wymaga"a bezprecedensowej wspó"pracy mi$dzynarodowej wywiadów, policji, wymiaru sprawiedliwo#ci i s"u!b nadzoru finansowego. Granice pomi$dzy bezpiecze stwem wewn$trznym i zewn$trznym,
policj% i wojskiem, zapobieganiem kryzysom oraz ich rozwi%zywaniem, walka z kryminaln% i finansow% przest$pczo#ci%, tropieniem terroryzmu i radzeniem sobie z „upadaj%cymi re!imami” staj% si$ sztuczne i niewyra'ne”23.
S"owa Javiera Solany w zupe"no#ci oddaj% sedno przedstawionej w pracy
analizy przesz"ych i wspó"czesnych zagro!e . Ich zestawienie ukazuje, i!
z biegiem czasu i wraz z rozwojem pa stw niebezpiecze stwo zmieni"o swój
charakter i przybra"o odmienn% form$.
Niegdy# zagro!enia zwi%zane by"y g"ównie z wojnami oraz z u!yciem
si"y. Wspó"cze#nie ludzko#& nara!ona jest na inne niebezpiecze stwa, jednak wcale nie mniej gro'ne. Wraz ze zmian% formy zagro!e , przekszta"ceniom uleg"y tak!e dzia"ania prewencyjne oraz sposoby walki z wyzwaniami.
Nie jest to ju! jedynie obrona wojskowa, ale tak!e ma ona swój profil cywilny, który stara si$ przeciwdzia"a& zagro!eniom. W erze globalizacji mamy do
czynienia z ró!norodnymi zagro!eniami. Jednocze#nie jednak istnieje wiele
mo!liwo#ci ich rozwi%zywania. Obecno#& takich organizacji, jak NATO, daje
du!e poczucie bezpiecze stwa i stabilno#ci. Wykorzystuj%c najnowsze technologie wojskowe oraz liczne si"y zbrojne NATO podejmuje wiele operacji na
ca"ym #wiecie, które maj% na celu przywrócenie oraz utrzymanie pokoju. Poprzez koordynacj$ ró!norodnych dzia"a NATO stara si$ mie& skuteczny
wp"yw na walk$ z zagro!eniami. Powo"ane do !ycia organizacje czy instytucje nieustannie powinny ulega& przeobra!eniom i rozwojowi.
Ponadto w Europie zasadniczy wp"yw na bezpiecze stwo ma Unia
Europejska. Pomimo faktu, i! jest to wspólnota znajduj%ca si$ w fazie nieustannego formowania oraz kszta"towania swojej pozycji, ma ona istotny
udzia" w polityce bezpiecze stwa. Unia nie zawsze potrafi"a poradzi& sobie
w trudnych sytuacjach. Przyk"adem mog% by& wojny na Ba"kanach, którym
Unia nie potrafi"a przeciwdzia"a&. Jednak!e takie sytuacje pozwoli"y zrozumie&, i! istnieje potrzeba rozwini$cia nowych, bardziej praktycznych instrumentów. Dzia"alno#& Unii w dziedzinie bezpiecze stwa nie jest jeszcze idealna. Jednak!e nale!y zwróci& uwag$ i doceni&, i! UE podejmuje wiele
dzia"a , które maj% na celu unikni$cie kryzysów. Nie jest to "atwe zadanie,
gdy! nieustannie pojawiaj% si$ nowe zagro!enia. Dlatego te! powo"ane instytucje nie mog% pozostawa& bierne. Ich zadaniem jest sta"e monitorowanie
sytuacji i podejmowania dzia"a prewencyjnych w obszarach, które najbardziej tego potrzebuj%. Unia Europejska charakteryzuje si$ ogromnym potencja"em oraz aktywno#ci%, co czyni jej dzia"ania bardziej efektywne. Po zimnej wojnie, Unia dostosowa"a swoje struktury oraz za"o!enia do zastanej
rzeczywisto#ci. Ponadto, Unia udowodni"a, !e podejmuje wszelkie inicjatywy, aby pokaza&, !e posiada si"$ niezb$dn% do rozwi%zywania konfliktów.
Do sta"ych zada Unii nale!y d%!enie do stabilizacji, przeciwdzia"anie konfliktom, wczesne ostrzeganie, a w razie potrzeby w"a#ciwe zarz%dzanie kryzysami czy podejmowanie odpowiednich dzia"a naprawczych po zako 23
R. Jakubczak (red.), Obrona…, op. cit., s. 109.
ZN nr 99
306
A. Ro!ej
czeniu konfliktu. Unia poprzez dostosowanie odpowiednich instytucji oraz instrumentów d%!y do polepszenie bezpiecze stwa oraz stworzenia sytuacji,
w której ka!dy obywatel nie b$dzie musia" martwi& si$ o swój byt. Ogromn%
uwag$ po#wi$ca wspó"pracy z pa stwami spoza Unii, aby móc mie& sojuszników i partnerów do wspó"pracy na ca"ym #wiecie, o czym #wiadcz% równie! podejmowane próby kontaktu z Rosj%. Unia posiada ogromn% si"$ i je!eli tylko nie zmarnuje swojego potencja"u oraz wykorzysta, to co do tej pory
uda"o jej si$ zbudowa&, to jest nadzieja, !e nie tylko w Europie, ale równie!
na innych kontynentach ludzie b$d% mogli czu& si$ bezpiecznie.
Bibliografia
Aleksandrowicz T., Terroryzm mi'dzynarodowy, Warszawa 2008.
Boche ski A., Dzieje g#upoty w Polsce, Warszawa 1996.
Boche ski J. M., Podr'cznik m!dro&ci tego &wiata, Kraków 1992.
Borucki M., Terroryzm – z#o naszych czasów, Wydawnictwo Mada, Warszawa 2002.
Fita-Czuchnowska M., Wojna na &mier$ i "ycie,
http://www.wprost.pl/ar/53691/Wojna-na-smierc-i-zycie/, 02.07.2013.
Griffin R. W., Podstawy zarz!dzania organizacjami, Warszawa 1996.
Hoffman B., Oblicza terroryzmu, Warszawa 2001.
http://konserwatyzm.pl/archiwum/index2.php?option=com_content&do_pdf=
1&id=2018, 02.07.2013.
http://opinie.newsweek.pl/pawlicki--zaden-bog-nie-jest-tak-wielki--by-w-jegoimie-zabijac,104635,1,1.html, 10.07.2013.
http://wiadomosci.wp.pl/title,5-lat-temu-terrorysci-zaatakowali-szkole-wBieslanie,wid,11451532,wiadomosc.html?ticaid=1dfaa, 09.07.2013.
Jakubczak R. (red.), Obrona narodowa w tworzeniu bezpiecze stwa III RP,
Warszawa 2003.
Jaroszy ski K., Wspó#czesny wymiar antyterroryzmu, Wydawnictwo TRIO,
Warszawa 2008.
Kunikowski J., Wiedza obronna, Warszawa 2000.
Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1998.
Pikulski S., Prawne &rodki zwalczania terroryzmu, Olsztyn 2000.
S#ownik #aci sko-polski, PWN, Warszawa 1981.
S#ownik wyrazów obcych, Warszawa 1997.
ZN nr 99

Terroryzm jako wyzwanie dla współczesnego bezpieczeństwa

Transkrypt

Podobne dokumenty

zadania kierownika wycieczki szkolnej

załączonej informacji prasowej

PDF - Ruciane-Nida

POSŁOWIE