docPopyt na pokojowe rośliny doniczkowe w Warszawie w 2006 roku.
download 
Reklamacja Transkrypt
Popyt na pokojowe rośliny doniczkowe w Warszawie w 2006 roku.
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU SADOWNICTWA I KWIACIARSTWA TOM 15 2007 POPYT NA POKOJOWE ROŚLINY DONICZKOWE W WARSZAWIE W 2006 ROKU Demand for indoor pot plants in Warsaw in 2006 Lilianna Jabł o ńs k a , A n d r z e j G n i e w o s z Szkoł a Gł ówna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 02-787 Warszawa, ul. Nowoursynowska 166 e-mail: [email protected] ABSTRACT The aim of the work was to find out how big the effective and potential demand for indoor pot plants in Warsaw in 2006 was. The extent of this demand and its dependence on some economic, as well as non-economic, factors were analyzed on the basis of a survey. It was found that the average amount of money spent annually on indoor pot plants was 46.5 PLN per person surveyed. It was estimated that an inhabitant of Warsaw spent an average of 41.7 PLN on indoor pot plants. The highest expenditure was found among middle-aged people with high income and university degree education. As the survey indicates, 89.6% of respondents bought pot plants for themselves or other people, usually paying for the plants 20-50 PLN. It was estimated that in 2006 a person surveyed bought on average about 2 indoor pot plants for his/her own apartment plus 2.3 indoor pot plants as gifts. 27.35% of those surveyed did not purchase indoor pot plants for their own apartments, and 18.30% did not purchase them as a gift. Potential demand analyses revealed that 70% of respondents would buy more indoor pot plants if their income were higher. Key words: demand, indoor pot plants WSTĘP Pokojowe roś liny doniczkowe towarzyszączł owiekowi od pokoleń. Wielokrotnie niedoceniane, pomijane w architekturze wnę trz, stająsię dzisiaj ważnym elementem wystroju mieszkań. Znaczenie roś lin wypł ywa nie tylko z funkcji estetycznych. W różnych okolicznoś ciach roś liny doniczkowe mogą wyraż ać uczucia szacunku, mił oś ci, serdecznoś ci. Peł niąrównieżfunkcje zdrowotne. Powszechnie klasyfikuje sięje jako dobra luksusowe, jednakże należał oby sięzastanowić , czy we współ czesnym kontekś cie społ eczno-gospodarczym roś liny pokojowe nie sąjuż dobrami podstawowymi. 118 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, tom 15 Jest to jedna z niewielu grup produktów, które sąkupowane, otrzymywane jako prezenty oraz uzyskiwane (rozmnaż anie) we wł asnym zakresie. Ich wielofunkcyjnoś ćprzyczynia siędo coraz wię kszego popytu (Jabł ońska 1997). Przy zakupie roś lin pokojowych konsumenci kierująsię gł ównie ceną , efektem zdobniczym roś liny, gatunkiem (Rutkowska 1995; Sypniewska 1998; Zyntek 2004; Rembowska 2005). Cechącharakterystyczną popytu na pokojowe roś liny doniczkowe jest to, że do podstawowych jego determinantów, tj. dochodów konsumentów, cen roś lin oraz produktów komplementarnych i substytucyjnych, wieku, pł ci, mody, tradycji, gustów i preferencji konsumentów (Kamerschen i in. 1991; Begg 1994; Milewski 1994; Zawojska i in. 1998), należy doł ą czyćwielkoś ć mieszkań(Jabł ońska 2003). Przy rosnącej konkurencji analiza popytu i preferencji konsumentów jest warunkiem podję cia wł aś ciwych decyzji produkcyjnych i marketingowych. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie wielkoś ci popytu efektywnego i potencjalnego na roś liny pokojowe w zależ noś ci od niektórych czynników ekonomicznych oraz pozaekonomicznych. MATERIAŁI METODY Analiza popytu opiera sięna badaniach ankietowych przeprowadzonych w Warszawie w 2006 roku. Ograniczenie badańdo rynku warszawskiego wynikał o z duż ej ich pracochł onnoś ci. W zwią zku z szybkim przyrostem w Polsce odsetka osób z wykształ ceniem ś rednim i wyższym przedstawiono respondentów tylko z tym wykształ ceniem, gdyżjak wynika z badań(Goździewska 1995; Wrona 2006; Bartoszek 2006), w najbliższych latach te grupy bę dąmiał y najwię ksze znaczenie we wzroś cie poziomu zakupów roś lin doniczkowych. Badaniami obję to 325 osób. Spoś ród nich wyselekcjonowano reprezentatywnągrupę250 osób, wś ród których tylko 10,4% nie kupił o w ogóle roś lin pokojowych. Kryterium wyboru oparto na danych GUS o strukturze wiekowej populacji mieszkańców Warszawy. Analizy przeprowadzono prostymi metodami matematyczno-statystycznymi, posł ugują c sięwskaźnikami procentowymi oraz wielkoś ciami ś rednimi. WYNIKI BADAŃ 1. Wysokoś ćwydatków na roś liny pokojowe W objętej badaniami populacji zaobserwowano duż e zainteresowanie roś linami pokojowymi. Najwięcej respondentów (35,15%) dokonał o Popyt na pokojowe roś liny doniczkowe ... 119 zakupów za 21-50 zł(tab. 1). Kolejnąlicznie deklarowanąkwotąokazał się przedział51-100 zł(26,36% badanych) oraz 11-20 zł(15,90% badanych). Poniż ej 10 złrocznie wydawał o tylko 15,06% osób, a powyż ej 100 zł– 7,53%. Najmniej respondentów podał o, że kupował o roś liny za ponad 200 zł(2,93% osób). Przyjmują c w sposób uproszczony wielkoś ć wydatków w każdej grupie jako ś redniąarytmetycznądanego przedział u kwotowego, moż na w przybliż eniu okreś lić, ż e ś redni wydatek osób kupują cych roś liny pokojowe wynosiłw 2006 roku 46,50 zł , a w cał ej badanej populacji 41,66 zł . Analizy wykazał y zależ noś ćwydatków na roś liny pokojowe od poziomu dochodów konsumentów. Wś ród osób o najniż szych dochodach 50% wydał o kwotęponiżej 20 zł , powyżej 100 zł– zaledwie 2,94%. Wś ród respondentów o dochodzie 800-1500 złodsetek ten wynosił odpowiednio 22,77 i 5,94%, a z dochodem ponad 1500 zł– 24,28 i 14,29%. Jak pokazał y uzyskane wyniki, ś rednie wydatki w najbiedniejszej grupie badanych wynosił y 31,38 zł . W gronie ankietowanych o dochodzie wynoszą cym 800-1500 złkupowano roś liny za 48,47 zł , natomiast wś ród osób o dochodzie przekraczają cym 1500 złwydatki kształ tował y sięna poziomie 58,05 zł . Również wykształ cenie należy do waż niejszych determinantów wydatków na roś liny pokojowe. W przedziale zakupów poniż ej 50 zł wyraźnie mająprzewagębadani z wykształ ceniem ś rednim (74,76% tej grupy), a ich ś redni wydatek wynosił41,65 zł . Wś ród kupują cych powyż ej 50 złwidaćwyraź nie przewagęosób z wykształ ceniem wyż szym (41,94% tej grupy). Średni wydatek w tej grupie kształ towałsięna poziomie 50,71 zł . Wynika to z tego, ż e osoby z wyż szym wykształ ceniem osiągają większy dochód oraz wykazująwię ksze zainteresowanie kulturą , sztuką, estetyką. Na roś liny pokojowe najwięcej wydawał y osoby z grupy wiekowej 4049 lat, ś rednio 67,00 zł , oraz osoby z grupy wiekowej 50-59 lat, ś rednio 56,35 zł . Najmniej natomiast wydawali najmł odsi ankietowani – ich ś rednie wydatki wynosił y 35,15 złrocznie, oraz najstarsi – 39,65 zł . Moż na wyraź nie stwierdzić , że wiek determinuje w duż ym stopniu poziom wydatków. Generalnie sąone najwyższe wś ród osób w wieku ś rednim, tzn. 30-59 lat, co wynika z tego, iżsąto osoby aktywne zawodowo, w wię kszoś ci posiadają ce wł asne gospodarstwo domowe, częś ciej kupują ce niżrozmnaż ają ce roś liny we wł asnym zakresie, a takż e relatywnie czę ś ciej ofiarowują ce je drugiej osobie w formie prezentu. Jak pokazał y badania, najniż sząkwotę , poniż ej 10 zł , najczę ś ciej wydająnajmł odsi 120 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, tom 15 badani (22,39%). Natomiast 25,45% respondentów kupują cych roś liny powyż ej 60 roku życia wydaje na nie 11-20 zł . Ta b e l a 1 Zależ noś ćwydatków na roś liny pokojowe od dochodu i wybranych czynników pozaekonomicznych – Expenditure on indoor pot plants depending on income and some non-economic factors Roczne wydatki na roś liny pokojowe Annual expenditure on indoor pot plants Wyszczególnienie < 10 zł 11-20 zł 21-50 zł 51-100 zł 101-200 zł > 200 zł Factors Procent osób z cał ej badanej populacji Percentage of people from the total population surveyed 15,06 Dochód Income 1/ < 800 zł 800-1500 zł >1500 zł Wykształ cenie Education Średnie Secondary Wyż sze Tertiary Wiek (w latach) Age (years) 18-29 30-39 40-49 50-59 > 60 1/ 25,00 8,91 14,28 15,90 35,15 26,36 4,60 Procent osób z danej grupy dochodowej Percentage of people from a given income group 25,00 13,86 10,00 33,82 36,64 34,28 13,24 34,65 27,15 1,47 4,95 7,14 2,93 1,47 0,99 7,15 Procent osób z danym wykształ ceniem Percentage of people with a given level of education 15,65 14,51 22,39 11,12 13,16 11,62 12,73 21,74 37,40 20,86 3,48 0,87 10,49 33,06 31,45 5,65 Procent osób z danej grupy wiekowej Percentage of people from a given age group 13,43 40,30 23,88 0,00 13,89 41,67 27,78 2,77 10,53 31,58 21,05 15,79 13,96 32,55 30,23 6,98 25,45 29,09 29,09 1,82 4,84 0,00 2,77 7,89 4,66 1,82 dochód miesię czny netto na osobę– net monthly income per person 2. Poziom zakupów roś lin pokojowych jako prezent oraz do wł asnego mieszkania Jak wykazał y badania, do wł asnego mieszkania kupuje roś liny ponad 73% badanych, nie kupuje ich zaśniespeł na 27%. Najwię cej, bo 39,58% respondentów, kupuje rocznie do wł asnego mieszkania jednąlub dwie roś liny, a 22,86% badanych deklarował o kupno od 3 do 4 roś lin (tab. 2). Popyt na pokojowe roś liny doniczkowe ... 121 Kupno ponad 5 roś lin deklarował o tylko 10,21% osób. Biorą c pod uwagę wył ącznie osoby kupujące roś liny pokojowe do wł asnego mieszkania, 1-2 sztuki nabywa aż55% z nich. Związane jest to m.in. z zakupem roś lin trwał ych i staraniami o jak najdł uższe ich utrzymanie, a takż e ograniczoną wielkoś ciąmieszkań. Na jednąosobękupują cąroś liny do wł asnego mieszkania przypada ś rednio 2 sztuki. Ta b e l a 2 Liczba roś lin pokojowych kupowanych do wł asnego mieszkania oraz jako prezent – Number of indoor pot plants purchased for one’s own apartment and for a gift Zakupy do wł asnego mieszkania Zakupy na prezenty Liczba roś lin pokojowych Purchased for one’s own Purchased for a gift Number of indoor pot apartment plants Procent osób z cał ej badanej populacji Percentage of people from the total population surveyed Brak zakupu No purchase 27,35 18,30 1-2 sztuki – plants 39,58 41,07 3-4 sztuki – plants 22,86 26,79 5-6 sztuk – plants 7,35 8,93 > 6 sztuk – plants 2,86 4,91 Jako prezenty roś liny doniczkowe sąmniej popularne od kwiatów cię tych. Powszechnie uważa się , że w Polsce wypada wrę czaćroś liny doniczkowe jedynie bliskim znajomym, rodzinie (Jabł ońska 1997, 2003). Jednak jak wykazał y badania, ponad 80% ankietowanych daje roś liny doniczkowe w prezencie. Tak wysoki odsetek moż eś wiadczyćo zwię kszonej modzie na tęgrupęroś lin. Najczę ś ciej konsumenci kupowali 1-2 roś liny (41,07% badanych), a przecię tnie 3 i 4 sztuki rocznie podarowywał o 26,07% osób. Powyżej 4 roś lin daje rocznie innej osobie 13,84% badanych. Średnio na jednąosobękupującąroś liny dla drugiej osoby przypada 2,3 sztuki. 122 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, tom 15 Zestawienie danych dotyczą cych liczby kupowanych roś lin do wł asnego mieszkania oraz jako prezenty pozwolił o dostrzec wiele interesują cych prawidł owoś ci. Najwię kszy odsetek badanych kupuje po 1-2 roś liny zarówno do wł asnego mieszkania, jak i w formie prezentu (16,06%) (tab. 3). Brak zakupu i kupno 1-2 sztuk zaznaczył o okoł o 11% badanych, niezależnie czy odpowiedźdotyczył a roś lin przeznaczonych na prezenty, czy do wł asnego mieszkania. Natomiast 3-4 sztuki jako prezenty i 1-2 roś liny do wł asnego mieszkania zakupił o 8,83% badanych, a odwrotnie 8,03% ankietowanych. Wedł ug przeprowadzonych badań, żaden z 250 respondentów nie kupiłpowyż ej 6 sztuk zarówno dla siebie, jak i dla innych. Ta b e l a 3 Łą czna liczba roś lin pokojowych kupowanych do wł asnego mieszkania oraz jako prezenty – Total number of indoor pot plants purchased for one’s own apartment and for a gift Roś liny jako prezenty Plants for a gift Roś liny do wł asnego mieszkania Plants for one’s own apartment 1-2 sztuki 3-4 sztuki 5-6 sztuk > 6 sztuk Brak zakupu plants plants plants plants No purchase Procent osób z cał ej badanej populacji Percentage of people from the total population surveyed 1-2 sztuki – plants 16,06 8,03 1,60 0,40 11,24 3-4 sztuki – plants 8,83 6,42 2,00 1,60 3,60 5-6 sztuk – plants 2,40 2,40 1,20 0,40 2,00 > 6 sztuk – plants 0,40 1,20 1,60 0,00 1,20 11,02 4,80 0,80 0,40 10,40 Brak zakupu No purchase 3. Miejsca zakupu roś lin pokojowych Od począ tków transformacji ustrojowej bardzo silnie rozwijająsię w Polsce punkty sprzedaży detalicznej roś lin ozdobnych. Do najpopularniejszych miejsc zaopatrywania sięw roś liny pokojowe należ ącentra ogrodnicze, supermarkety oraz kwiaciarnie, co uwzglę dniono w badaniach. Popyt na pokojowe roś liny doniczkowe ... 123 Analizy wykazał y nieduż e różnice w popularnoś ci miejsc zakupu roś lin pokojowych. Najczę ś ciej respondenci dokonujązakupu w centrum ogrodniczym. Tak wskazał o 60% badanych (tab. 4). Tylko 0,4% osób mniej kupuje roś liny pokojowe w kwiaciarni, a 53,2% – w supermarkecie. Uwzględniają c tylko czę ste zakupy, to takż e na pierwszym miejscu znajduje sięcentrum ogrodnicze, jednakż e z wię ksząo 4% przewagąnad kwiaciarnią , w której czę sto robi zakupy 15,6% badanych. Popularnoś ć centrum ogrodniczego zwią zana jest z tym, że jest tu wię kszy wybór roś lin, personel jest przeważ nie merytorycznie przygotowany oraz konsumenci mają wię kszy wybór wś ród asortymentu ś rodków do pielęgnacji. Z kolei popularnoś ćkwiaciarni wynikaćmoż e z gęstej siatki lokalizacyjnej, czyli bliskoś ci konsumenta. Zakup roś lin w supermarketach czę ś ciej jest efektem odpowiedniej ekspozycji roś lin oraz ich niższej ceny. Ta b e l a 4 Preferowane miejsca zakupu roś lin pokojowych – Preferred places for purchasing indoor pot plants Miejsce zakupu Purchase place Supermarket Centrum ogrodnicze Garden centre Kwiaciarnia Flower shop Procent osób z cał ej badanej populacji Percentage of people from the total population surveyed czę sto – often 11,60 czasami – sometimes 41,60 razem – total 53,20 czę sto – often 19,60 czasami – sometimes 40,40 razem – total 60,00 czę sto – often 15,60 czasami – sometimes 44,00 razem – total 59,60 4. Popyt potencjalny na roś liny pokojowe Badania wykazał y, że ponad 70% osób po zwię kszeniu swoich dochodów kupował oby wię cej roś lin (tab. 5). Wył ą cznie dla bliskich chce kupowaćwię cej 9,06% ankietowanych, do wł asnego mieszkania 20,16%. 124 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, tom 15 Natomiast 41,15% badanych po wzroś cie dochodu nabywał oby więcej roś lin zarówno do mieszkań, jak i na prezenty. Łą cznie do wł asnych mieszkańkupował oby wię cej roś lin 61,31% badanych, a na prezenty 54,20%. Tak wysoki odsetek deklarujących zwię kszenie zakupów roś lin doniczkowych dla drugiej osoby ś wiadczy, ż e w społ eczeństwie powoli nastę puje zmiana przekonania co do poprawnoś ci ofiarowywania w formie prezentu jedynie kwiatów cię tych. Ta b e l a 5 Wpł yw wzrostu dochodu na chę ćzwię kszenia zakupu roś lin pokojowych – The effect of an increase in income on the intention to buy more indoor pot plants Zwiększenie zakupu Increase in purchases Nie No Tak, dla bliskich Yes, for family and friends Tak, do wł asnego mieszkania Yes, for one’s own apartment Tak, dla bliskich oraz do wł asnego mieszkania Yes, for family and friends, and for one’s own apartment Grupa wiekowa Age group 18-29 30-39 40-49 50-59 > 60 Procent osób z cał ej badanej populacji Percentage of people from the total population surveyed Procent osób Percentage of people 37,50 23,68 26,32 23,26 31,67 29,63 4,69 10,53 10,53 9,30 11,66 9,06 20,31 23,69 23,68 18,60 16,67 20,16 37,50 42,10 39,47 48,84 40,00 41,15 W najmniejszym stopniu zwiększył yby zakupy roś lin doniczkowych osoby z grupy 18-29 lat oraz powyżej 60 roku ż ycia, bo 62,50 i 68,33%. Wś ród osób w wieku 30-59 lat odsetek ten wynosił by od 73,68 do 86,84%, przy czym osoby najstarsze zainteresowane sąw wię kszym stopniu niż pozostali badani zwię kszaniem zakupów dla innych osób, szczególnie Popyt na pokojowe roś liny doniczkowe ... 125 w porównaniu z osobami najmł odszymi. Wś ród najstarszej populacji odsetek takich osób wynosił51,68%, a wś ród najmł odszej 42,19%. WNIOSKI 1. Analiza popytu na roś liny pokojowe wskazał a, że konsumenci najczę ś ciej wydawali na nie 20-50 zł(35% badanych), a jedna osoba kupują ca wydał a w 2006 roku 46,5 zł . Przecię tnie, w przeliczeniu na cał ą badanąpopulację , jedna osoba kupował a roś liny za 41,7 zł . Najwię kszy wpł yw na kształ towanie się poziomu wydatków miałdochód oraz wykształ cenie, w mniejszym stopniu zaświek badanych. Średni wydatek w najbiedniejszej i najbogatszej grupie badanych wynosiłodpowiednio 31,4 i 58 zł . Wś ród najmł odszych i najstarszych badanych ś redni wydatek na zakup roś lin pokojowych nie przekraczał 40 zł . Najwię cej wydawał y osoby w ś rednim wieku, przecię tnie od 56,3 do 67 zł . Osoby z wykształ ceniem ś rednim rocznie wydawał y na roś liny pokojowe 37,9 zł , natomiast z wyż szym wykształ ceniem 46,1 zł . 2. Miejsca zakupu roś lin pokojowych, takie jak centra ogrodnicze, supermarkety i kwiaciarnie odznaczająsięprawie równorzę dnym zainteresowaniem konsumentów. 3. Roś liny pokojowe do wł asnego mieszkania kupuje 72,65% badanych, natomiast jako prezent 81,70%. Respondenci najczę ś ciej kupują 1-2 roś liny, zarówno do wł asnego mieszkania (40% badanych), jak i na prezent (41% badanych). Przecię tnie jedna osoba kupował a do wł asnego mieszkania 2 roś liny oraz 2,3 jako prezent. 4. Wykazane w pracy zainteresowanie zwię kszeniem zakupów roś lin pokojowych po wzroś cie dochodów badanych wskazuje, ż e w najbliż szych latach popyt na te roś liny zwiększy się , co także potwierdzają analizy wydatków w poszczególnych grupach dochodowych oraz w grupach z różnym poziomem wykształ cenia. W sytuacji zwię kszenia dochodu wzrostem zakupów zareaguje ponad 70% badanych. Z punktu widzenia wzrostu popytu korzystne jest także odnotowane zjawisko coraz większej popularnoś ci ofiarowywania roś lin doniczkowych drugiej osobie. LITERATURA B a r t o s z e k A . 2006. Analiza popytu na róż e cię te w Lublinie w 2005 roku ze szczególnym uwzglę dnieniem preferencji konsumentów co do kolorów i dł ugoś ci ł odyg. Praca magisterska. Katedra Ekonomiki Ogrodnictwa AR w Lublinie. 126 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, tom 15 B e g g D . 1994. Ekonomia. PWN, Warszawa. G o źd z i e w s k a J . 1995. Popyt na roś liny doniczkowe w Warszawie w 1993 roku. Praca magisterska. SGGW, Warszawa. Jabł o ńs k a L . 1997. Wiedza o popycie – jednym z czynników rozwoju kwiaciarstwa. [W:] Zeszyty Naukowe SGGW, „Ekonomika i organizacja gospodarki ż ywnoś ciowej”. Warszawa, 31: 147-163. Jabł o ńs k a L . 2003. Rynek kwiatów cię tych i roś lin doniczkowych w Polsce. Boss, Warszawa. K a m e r s c h e n D., M c K e n z i e R ., N a r d i n e l l i C. 1991. Ekonomia. Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarnoś ć ’’. Gdań sk. M i l e w s k i R . 1999. Elementarne zagadnienia ekonomii. PWN, Warszawa. R e m b o w s k a S . 2005. Popyt na roś liny ozdobne w województwie ł ódzkim w 2005 roku. Praca magisterska. SGGW, Warszawa. R u t k o w s k a E . 1995. Analiza popytu efektywnego i potencjalnego na roś liny ozdobne w Warszawie w 1994 roku. Praca magisterska. SGGW, Warszawa. S y p n i e w s k a M . 1998. Analiza preferencji konsumentów i uwarunkowania w popycie na kwiaty w Warszawie w 1997 roku. Praca magisterska. SGGW, Warszawa. W r o n a W . 2006. Analiza popytu na roś liny doniczkowe w Lublinie w 2005 roku ze szczególnym uwzglę dnieniem roś lin rabatowych i balkonowych.. Praca magisterska. AR w Lublinie. Z a w o j s k a A ., D a n i ł o w s k a A ., M o s s a k o w s k a E . 1998. Podstawy ekonomii. CIM, Warszawa. Z y n t e k A . 2004. Popyt na roś liny ozdobne w Warszawie w 2003 roku z uwzglę dnieniem preferencji konsumentów. Praca magisterska. SGGW, Warszawa.
