docPobierz - e
download 
Reklamacja Transkrypt
Pobierz - e
WYDANIE SPECJALNE e-Terroryzm.pl W numerze: WYDANIE SPECJALNE Internetowy Biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem str. Goście spotkania – Aleksander Makowski i Vincent V. Severski ......................................... 4 Warto poznać – Niewierni i Nielegalni........................................ 5 – Tropiąc Bin Ladena, W afgańskiej matni 1997 – 2007 ................... 6 Terroryzm – Globalne trendy zamachów terrorystycznych ........................... 10 Redakcja Biuletyn redagują: Barbara Barnuś Agnieszka Bylica Hanna Ismahilova Jacek Kowalski dr Kazimierz Kraj Tobiasz Małysa Natalia Noga Piotr Podlasek Anna Rejman dr Jan Swół Bernadetta Terlecka Tomasz Tylak Ewa Wolska Skład techniczny: Tobiasz Małysa Administrator www: Bernadetta Terlecka Publikacja jest bezpłatna, a zespół redakcyjny oraz Autorzy nie odnoszą z niej korzyści materialnych. Publikowane teksty stanowią własność Autorów, a prezentowane poglądy nie są oficjalnymi stanowiskami Instytutu Studiów nad Terroryzmem oraz Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania. Artykuły poruszane w czasopiśmie służą celom edukacyjnym oraz badawczym. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za inne ich wykorzystanie. Zespół redakcyjny tworzą pracownicy Katedry Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instytutu Studiów nad Terroryzmem Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz skupieni wokół tych jednostek znawcy i entuzjaści problematyki. Adresy i kontakt: – Poczta redakcji biuletynu: [email protected] – Strona internetowa biuletynu: www.e-terroryzm.pl – Instytut Studiów nad Terroryzmem: www.terroryzm.rzeszow.pl – Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania: www.wsiz.rzeszow.pl Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, ul. Sucharskiego 2, 32-225 Rzeszów Szanowni Czytelnicy! Departament I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL funkcjonował w latach 1956 – 1990. Była to komórka organizacyjna polskiego wywiadu cywilnego. Jej poprzednikami były: Departament VII Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Departament I Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego. Obszar zainteresowania zawodowego Departamentu I obejmował m in. zdobywanie dokumentów i informacji czy zamierzeń, planów i działań skierowanych przeciwko Polsce i jej sojusznikom. Innymi zadaniami wywiadowczymi były rozpracowywanie działalności wrogich wywiadów, która była skierowana przeciwko Polsce, rozpracowywanie ośrodków politycznych wywiadowczych emigracji polskiej, inspiracja działań paraliżujących i neutralizujących te ośrodki. Oficerowie Departamentu I prowadzili operacje z zakresu wywiadu naukowo – technicznego, zabezpieczali łączność kurierską i szyfrową z polskimi placówkami zagranicą, zabezpieczali je przed penetracją obcych służb kontrwywiadowczych. Długoletnimi dyrektorami Departamentu I byli Henryk Sokolak, Jan Słowikowski i Zdzisław Sarewicz. Z jego szeregów wywodzili się tacy szefowie wywiadu III RP jak Henryk Jasik, Bogdan Libera, Wojciech Czerniak czy p.o. Szefa Agencji Wywiadu Andrzej Derlatka. Kontynuatorami działalności wywiadowczej Departamentu I MSW od 1990 są kolejno Zarząd Wywiadu Urzędu Ochrony Państwa, z którego wywodzi się samodzielna Agencja Wywiadu. Urząd Ochrony Państwa powstał w 1990 r. w swoich kompetencjach miał m in. rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niezależność i międzynarodową pozycję Polski, zapobieganie i wykrywanie przestępstw szpiegostwa i terroryzmu oraz innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa. UOP zajmował się ściganiem ich sprawców, zapobieganiem i wykrywaniem przestępstw godzących w podstawy ekonomiczne państwa. Urząd zapobiegał i wykrywał przestępstwa o charakterze lub zasięgu międzynarodowym, w tym nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi, psychotropowym i lub materiałami jądrowymi i promieniotwórczymi oraz ścigał ich sprawców. Zajmował się również kryptografią, ochroną tajemnicy państwowej i przygotowywał analizy i informacje na potrzeby najwyższych organów władzy i administracji państwowej. Do 1996 r. podlegał ministrowi spraw wewnętrznych, tworząc jeden z pionów tego ministerstwa, od 1997 r. został bezpośrednio podporządkowany Prezesowi Rady Ministrów. W wyniku reformy służb specjalnych z 2002 r. w wyniku rozwiązania Urzędu Ochrony Państwa powstała Agencja Wywiadu, której szef jest centralnym organem administracji rządowej działającym przy pomocy urzędu, jakim jest AW. Zadaniem Agencji jest pozyskiwanie informacji, tak ze źródeł jawnych i pozyskiwanie informacji niejawnych mogących mieć znaczenie dla podstawowych, żywotnych interesów Polski. Do zadań AW należy również rozpoznawanie terroryzmu międzynarodowego, ekstremizmu, międzynarodowego handlu bronią, materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi, ochrona placówek dyplomatycznych, zapewnianie ochrony kryptograficznej placówek dyplomatycznych i wiele innych sprecyzowanych ustawą. Wojskowe Służby Informacyjne były następcą organizacyjnym Zarządu II Sztabu Generalnego i części kontrwywiadowczej Wojskowej Służby Wewnętrznej. Początkowo funkcjonowały pod nazwą Zarząd II Wywiadu i Kontrwywiadu Sztabu Generalnego. Od 22 lipca 1991 r. powołano Wojskowe Służby Informacyjne. Przez 12 lat WSI działało w oparciu o przepisy ustawy o UOP oraz ustawę o powszechnym obowiązku obrony RP, ustawę o ochronie informacji niejawnych i ustawę o AW i ABW. W 2003 r. otrzymały własne uregulowanie prawne w randze ustawy. Do zadań WSI m in. należało zapobieganie i zwalczanie zagrożeń wymierzonych w obronność, niepodległość, niepodzielność terytorium, nienaruszalność granic RP i oczywiście bezpieczeństwo Sił Zbrojnych. WSI dostarczały niezbędnych informacji na potrzeby planowania obronnego, rozpoznania wojskowego oraz zajmowała się ochroną ich bezpieczeństwa. Podobnie jak AW przygotowywały oceny dla najwyższych władz państwowych, zajmowały się ochrona informacji niejawnych czy rozpoznawaniem przestępstw przeciwko pokojowi czy przeciwko RP, takich jak szpiegostwo. WSI zostały rozwiązane w 2006 r. a na mocy decyzji Sejmu, w ich miejsce zostały powołane odrębne: Służba Wywiadu Wojskowego i Służba Kontrwywiadu Wojskowego. Likwidacja WSI związana była z ogłoszeniem Raportu o działaniach żołnierzy i pracowników WSI, zwanego potocznie raportem Macierewicza. Jego opublikowanie zakończyło się skandalem i trwającymi po dziś dzień procesami wytaczanymi przez osoby pomówione w tym raporcie. Za zespół Kazimierz Kraj Goście spotkania Aleksander Makowski i Vincent V. Severski Aleksander Makowski, pułkownik rezerwy, doktor nauk prawnych, absolwent Ośrodka Szkolenia Kadr Wywiadowczych w Starych Kiejkutach, pierwszy rocznik. Służbę w wywiadzie cywilnym PRL rozpoczął w roku 1972, w latach 1975 – 1976 odbył podyplomowe studia w Harvard School of Law występując w roli doktoranta Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. W latach 1976 – 1978 pracował, jako II sekretarz Stałego Przedstawicielstwa PRL przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Następnie był pracownikiem sekretariatu ONZ. W latach 1985 – 1988 Naczelnik XI Wydziału Departamentu I MSW. Od 1988 – 1990 roku pracownik ambasady polskiej w Rzymie. Rozprawa doktorska, obroniona w 1978 r., nosiła tytuł: Instytucja impeachmentu w prawie konstytucyjnym Stanów Zjednoczonych. W latach 1992 – 2001 współpracownik Zarządu Wywiadu Urzędu Ochrony Państwa. Od 2002 do 2007 roku współpracownik wywiadu wojskowego Wojskowych Służb Informacyjnych. Autor książki - bestsellera - Tropiąc Bin Ladena, W afgańskiej matni 1997 - 2007. Współautor wraz z profesorem Longinem Pastusiakiem książki pt. Impeachment. O usuwaniu polityków z urzędu. wydanie specjalne maj 2013 Str. 4 Vincent V. Severski jest to pseudonim emerytowanego pułkownika Agencji Wywiadu, urodzonego w drugiej połowie lat pięćdziesiątych, w Warszawie w rodzinie oficera Wojska Polskiego. Studia prawnicze rozpoczął na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie je kontynuował na Uniwersytecie Warszawskim. Służbę w wywiadzie cywilnym PRL podjął w 1981 roku. W następnym roku ukończył Ośrodek Kształcenia Kadr Wywiadowczych w Starych Kiejkutach. W 1982 roku podjął służbę najprawdopodobniej w Wydziale XI Departamentu I MSW. Po roku 1990 kontynuował służbę w wywiadzie, najpierw w Zarządzie Wywiadu Urzędu Ochrony Państwa, a następnie w Agencji Wywiadu. Poza granicami kraju spędził 13 lat, w tym w czasach III RP 12. Odbył około 140 misji w 50 państwach świata. Zadania realizował praktycznie na całym świecie począwszy od Afryki, Europy, Azji. Nie był, chyba, że turystycznie, tylko w Australii i Oceanii. Wielokrotnie odznaczany i nagradzany przez władze polskie oraz szefów sojuszniczych służb wywiadowczych. Otrzymał Legię Zasługi przyznaną przez prezydenta Baracka Obamę, czyli już po zakończeniu służby. Z Agencji Wywiadu odszedł na własną prośbę, w 2007 r. Zna biegle trzy języki, jednym z nich jak przypuszcza e-Terroryzm.pl jest język niemiecki. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem ARTYKUŁ ARCHIWALNY [ e-Terroryzm nr 11/2012 (1) ] Warto poznać Niewierni i Nielegalni W biuletynie do tej pory nie polecaliśmy naszym czytelnikom publikacji niemających charakteru naukowego. Ale zrobimy mały wyjątek. Dla emerytowanego pułkownika polskiego wywiadu, piszącego pod pseudonimem Vincent V. Severski. Nasz autor jest absolwentem legendarnej szkoły wywiadu – Ośrodka Kształcenia Kadr Wywiadowczych w Kiejkutach Starych na Mazurach. Podczas pracy w Departamencie I MSW trafił do wydziału zwanego dywersją. Przez całe lata pracował zagranicą posługując się przybraną tożsamością Doszedł do najwyższych stanowisk w Agencji Wywiadu. Odszedł ze służby na własną prośbę w 2007 r. Wyróżniony wieloma odznaczeniami państwowymi. W swojej kolekcji posiada Legię Zasługi nadaną mu przez prezydenta USA Baracka Obamę. Jak się okazuje dobry oficer wywiadu powinien posiadać talenty literackie i nie można ich odmówić V. V. Severskiemu. Każdy, kto przeczytał jego dwie powieści sensacyjne: Nielegalni i Niewierni musi to potwierdzić. Oprócz talentu literackiego, w pisarstwie emerytowanego pułkownika widać jego profesjonalizm zawodowy (dogłębna znajomość rzemiosła), logikę wywodu, erudycyjną wiedzę na temat terroryzmu, funkcjonowania nielegałów, pracy obcych służb wywiadowczych i ich historii, w tym szczególnie rosyjskiej Służby Wywiadu Zagranicznego czy życia w Szwecji. Autora cechuje doskonała znajomość polskich realiów politycznych, metod działania mediów. W osobach drugorzędnych bohaterów powieści odkrywamy znajome nam cechy charakterystyczne, niektórych polityków i urzędników państwowych. Całkowicie zgadzam się z autorem, że szef Agencji Wywiadu generał Pęk mógł chodzić tylko w sandałach, a nie oficerkach. Gdy ponad pięć lat temu widziałem go w telewizji jak demonstrował rzucanie metalową gwiazdą, rodem z filmów o wojownikach ninja, to mogłem jedynie smutno się uśmiechnąć. Zawsze mi się wydawało, że szef wywiadu winien mieć najwyż- szej jakości mózg połączony z nieprzeciętnym intelektem, popartym kwalifikacjami zawodowym. Porównując generała Lebiedzia, szefa SWZ FR z generałem brygady Pękiem, to ten drugi nie powinien być nawet obuty w sandały, lecz jedynie łapcie. Nie będę przedstawiał zawartości obydwu polecanych książek, zachęcam do ich przeczytania, gdyż oprócz dobrej zabawy czytelnik otrzymuje wielką dawkę wiedzy na temat pracy wywiadów, wiedzę na temat funkcjonowania islamskich organizacji terrorystycznych oraz mechanizmów władzy państwowej. Wszystko to podane lekko i przystępnie. Śmiem twierdzić, że w Polsce narodził się mistrz powieści polityczno – sensacyjnych, nie ustępujący w niczym autorom Negocjatora (Frederick Forsyth) czy Dekretu (Tom Clancy), a może ich nawet przewyższający, gdyż jest praktykiem, w tym o czym pisze. Kazimierz Kraj V.V. Severski, Nielegalni, Warszawa 2011, ss. 807 + 1nlb. V.V. Severski, Niewierni, Warszawa 2012, ss. 861 + 1 nlb. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 5 Warto poznać ARTYKUŁ ARCHIWALNY [ e-Terroryzm nr 7/2012 (7) ] Tropiąc Bin Ladena, W afgańskiej matni 1997 – 2007 Aleksander Makowski z wykształcenia jest prawnikiem, doktorem nauk prawnych. Szkołę średnią ukończył w Stanach Zjednoczonych. Uczył się również w szkole w Wielkiej Brytanii. Studia prawnicze ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. Był stypendystą Harvard School of Law. Doktorat uzyskał w Polskiej Akademii Nauk. Tytuł dysertacji doktorskiej brzmiał: Instytucja impeachmentu w prawie konstytucyjnym Stanów Zjednoczonych. Jest współautorem wraz z profesorem Longinem Pastusiakiem, książki pt. Impeachment: O usuwaniu polityków z urzędu. Książka została wydana w 1999 r. Pułkownik Aleksander Makowski ur. 7 lutego 1951 r., w latach 1972 – 1990 był funkcjonariuszem I Departamentu MSW (wywiad). Ukończył szkolenie wywiadowcze w Kiejkutach, szkole wywiadu I Departamentu, obecnie znanej z prawdopodobnego przetrzymywania na jej terenie członków Al – Kaidy. Jako wywiadowca pracował na terenie Stanów Zjednoczonych (II sekretarz Stałego Przedstawicielstwa PRL przy ONZ), był dyplomatą w Rzymie (1988 – 1990). Pomiędzy zagranicznymi delegacjami odbywał służbę w centrali wywiadu, będąc m in. zastępcą, a następnie naczelnikiem XI Wydziału I Departamentu MSW. Jako jeden z nielicznych (dwóch) funkcjonariuszy wywiadu, został negatywnie zweryfikowany w 1990 r., co po latach uznał za błąd Andrzej Milczanowski. Aleksander Makowski jako postać publiczna pojawił się na scenie jako negatywny bohater tzw. raportu Macierewicza, gdzie m in. ujawniono, że był również współpracownikiem Zarządu Wywiadu Urzędu Ochrony Państwa. Autor, którego biografia jest niezwykle urozmaicona i ciekawa, łączy w sobie doświadczenie kadrowego pracownika wywiadu, naukowca oraz biznesmena. wydanie specjalne maj 2013 Str. 6 Obecnie ukazała się druga książka, której autorem jest Aleksander Makowski. Jej tytuł brzmi: Tropiąc Bin Ladena, w afgańskiej matni 1997 – 2007. Trudno ocenić bazę źródłową recenzowanej książki. Jednak nieliczne przypisy pokazują, że autor sięgał do poważnych publikacji, z których czerpał wiedzę teoretyczną na temat Afganistanu. Potem praktycznie ją wykorzystywał podczas swoich podróży do tego kraju. O fachowym podejściu do problemu pracy w Afganistanie świadczy, jak napisał autor, założenie teczki obiektowej, tak jak go uczono w szkole wywiadu w Starych Kiejkutach. Niewątpliwie pomocne w pracy oficera wywiadu (współpracownika) było doświadczenie naukowe wyniesione z pracy w PAN, pisania pracy doktorskiej. Wbrew pozorom praca oficera wywiadu, w mojej ocenie, niewiele różni się od pracy naukowca. Trzeba pisać precyzyjne raporty, analizy, oceny, odpowiadać na tzw. pytajniki, posługiwać się precyzyjnym językiem, posiadać interdyscyplinarną wiedzę na temat kraju pobytu. Metoda mozaikowa przyjęta w pracy wywiadowczej jest podobna do tego jak pracują naukowcy analizując i syntetyzując źródła, oceniając ich wiarygodność, przedstawiając najważniejsze problemy i wyciągając właściwe wnioski. W mojej opinii książka Aleksandra Makowskiego nie ma odpowiednika w polskiej literaturze wspomnieniowej, literaturze faktu. Jest napisana w kilka lat po dramatycznym zakończeniu misji i stanowi autorską odpowiedź na informacje zawarte w raporcie sygnowanym przez Antoniego Macierewicza, który został opublikowany na mocy decyzji prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Książka Aleksandra Makowskiego została podzielona na siedem rozdziałów, wstęp oraz refleksje kończące dzieło. Dodatkowo, przed wstępem autor zamie- e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Tropiąc Bin Ladena, W afgańskiej matni 1997 – 2007 ścił niewielkie wprowadzenie do książki, zakończone pytaniem: Czy można było uniknąć 11 września? Dzieło zamyka ponad trzydzieści zdjęć i skan karty tytułowej książki z dedykacją dla Aleksandra Makowskiego, od byłej premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher. Autor generalnie przedstawia chronologicznie zachodzące wydarzenia, nie stroniąc od wtrąceń, które ułatwiają zrozumienie treści książki oraz wzbogacają wiedzę czytelnika. We wstępie wprowadza nas w swoją działalność jako współpracownika Zarządu Wywiadu UOP oraz pokazuje swoje uczestnictwo w operacji przeciwko IRA, która zamierzała zakupić na swoje potrzeby broń w Polsce. Rozdział pierwszy pt. Afganistan, lata dziewięćdziesiąte zapoznaje czytelnika z genezą uczestnictwa Aleksandra Makowskiego w polowaniu na Bin Ladena. Czytelnik poznaje, znakomicie i syntetycznie ujętą historię Afganistanu od czasów interwencji radzieckiej w kraju do pierwszej wizyty autora w Afganistanie, jako pracownika Inter Commerce, co miało miejsce w 1997 r. Drugi rozdział pt. Odnalezione stingery jest niezwykle ciekawą relacją z podróży do Afganistanu, do Doliny Pandższeru i pierwszego spotkania z Ahmadem Szachem Masudem, sławnym przywódcą okresu walk z Armią Radziecką. W momencie spotkania, ministrem obrony Afganistanu, walczącym z talibami. Po powrocie z Afganistanu Aleksander Makowski spotkał się z Vincentem1, oficerem Zarządu Wywiadu UOP, swoim byłym podwładnym, któremu towarzyszył funkcjonariusz wywiadu angielskiego. Dowiadujemy się m in. o spotkaniu ze Zbigniewem Siemiątkowskim – ministrem – koordynatorem służb specjalnych w rządzie ZOBACZ WIĘCEJ: – As polskiego wywiadu. Miałem Bin Ladena rozmowa z pułkownikiem Aleksandrem Makowskim http://www.przeglad-tygodnik.pl/pl/artykul/polskiegowywiadu-mialem-bin-ladena-rozmowa-plk-aleksandrem -makowskim Warto poznać SLD i zapotrzebowaniu CIA, odkupującej z rąk Afgańczyków rakiety Stinger. Po objęciu władzy przez AWS ministrem – koordynatorem służb specjalnych został Janusz Pałubicki, a szefem Zarządu Wywiadu UOP generał Bogdan Libera, z którym Autor ćwiczył dżudo w Kiejkutach. Czytając kolejną część książki pułkownika Makowskiego poznajemy rozgrywki CIA, pierwsze kontakty autora z agentami tej służby, negocjacje w sprawie ceny wykupu stingerów, urągające zasady współpracy CIA ze służbami sojuszników USA. Ze strony CIA występowały naciski na ujawnianie tożsamości źródeł, co w konsekwencji prowadziło do ich przejmowania przez tę amerykańską służbę wywiadowczą. Dowiadujemy się ponadto, że Amerykanie (w tym przedstawiciel Counterterrorism Center), którzy zawitali do Doliny Pandższeru porosili Szacha Masuda o czasowe wstrzymanie dialogu operacyjnego i współpracy z Polakami. Poznajemy również najważniejsze źródła informacji Aleksandra Makowskiego i polskiego wywiadu: X– Mana i Jakuba. W skrócie zapoznajemy się z zawartością raportu Autora przekazanego swojemu oficerowi prowadzącemu w marcu 1998 r. Dowiadujemy się, że naczelnikiem wydziału prowadzącego sprawę w UOP jest kobieta, którą A. Makowski przedstawia w książce jako Maję. Otrzymujemy także sporą dawkę informacji np. nt. produkcji narkotyków w Afganistanie. Czwarty rozdział noszący tytuł: Tropiąc Bin Ladena jest równie ciekawy jak omawiane pierwsze rozdziały. Zapoznajemy się z informacjami na temat Bin Ladena, podejściem CIA do kwestii jego ujęcia bądź zabicia. Czytelnik poznaje rady udzielane przez Masuda w kwestii współpracy z CIA, zależności w które uwikłany był (jest) polski wywiad. Mamy okazję poznać zwyczaje Bin Ladena, podejmowane przez niego działania jak np. tworzenie Dywizji Islamskiej, środki ostrożności podejmowane przez niego i wiele ciekawych informacji np. o Jemeńczykach będących najbardziej zaufanymi ochroniarzami Usamy. Z książki pułkownika Makowskiego wiemy, że prekursorem „zastosowania” kobiet – bojowniczek, był nie kto inny, jak tytułowy bohater. Au- e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 7 Warto poznać Tropiąc Bin Ladena, W afgańskiej matni 1997 – 2007 tor eksponuje również problematykę handlu narkotykami oraz wykorzystywanie zdobytych w ten sposób środków na działalność terrorystyczną. Rozdział Wrzesień 2001 został poświęcony początkom działalności Bin Ladena, który wówczas był sojusznikiem USA, szkolonym w terrorystycznym fachu przez CIA. Autor ujawnia współpracę wywiadu irackiego z Usamą, przedstawia rolę ISI – pakistańskiej służby wywiadowczej w organizacji walki z Armią Radziecką. Przedstawia całą gamę przedsięwzięć podejmowanych przez Usamę Bin Ladena, w tym przygotowania zamachu na prezydenta Billa Clintona, kontakty szefa Al – Kaidy z chińskim służbami specjalnymi, jego współpracę z talibami czy działania rosyjskich służb specjalnych lub niezwykle ciekawą sprawę sobowtóra terrorysty nr 1 oraz wiele innych, niezwykle ważnych tematów. Zaliczyć do nich można działalność irańskiej służby specjalnej SEPA. Dowiadujemy się o utrzymywaniu kontaktów ze Zbigniewem Siemiątkowskim, który jak pisze Autor, orientował się, że nadal grzebię w sprawach afgańskich. Jak się okazało rozbieżności na tle aspektów pracy operacyjnej pomiędzy pułkownikiem Makowskim a nowo powstałą Agencją Wywiadu spowodowały, że stosunki współpracownika Zarządu Wywiadu UOP z nową instytucją wywiadowczą zostały zamrożone. Przedostatni rozdział, Znowu w akcji, pokazuje Autora podczas rozmowy z zastępcą szefa AW Andrzejem [Derlatką], kiedy to nasz narrator odmawia podjęcia ponownej współpracy z polskim wywiadem cywilnym, gdyż był już po rozmowie z szefem WSI Markiem Dukaczewskim. Jednym z ciekawszych fragmentów rozdziału jest ten poświęcony spotkaniu czwórki panów (Szmajdziński, Siemiątkowski, Dukaczewski i Makowski). W wyniku rozmowy aktywa wywiadowcze i kontrwywiadowcze AW dotyczące Afganistanu znalazły się w gestii WSI. Z ramienia WSI z Aleksandrem Makowskim współpracował szef ich Zarządu Wywiadu płk dr inż. Krzysztof Surdyk. Następuje ponowne nawiązanie kontaktów ze źródłami w Afganistanie. Zajęto się śledzeniem poczynań Bin Ladena i miejsc jego pobytu. wydanie specjalne maj 2013 Str. 8 Ciekawym wątkiem są informacje o podjęciu działań przez kierownictwo Al–Kaidy o przeprowadzeniu zamachów w Polsce i na Ukrainie w roku 2004 czy później w 2005 r., kiedy miała ją zrealizować grupa czeczeńska. Bardzo ciekawe są fragmenty przedstawiające sytuacje polityczną w Afganistanie, pokazujące ogromną zdobywaną przez lata wiedzę dr. Aleksandra Makowskiego. Informacje przedstawiane w rozdziale ukazują doskonałe rozeznanie polskiego wywiadu w sytuacji politycznej i militarnej w Afganistanie. Końcowy rozdział nosi dramatyczny tytuł Zdrada. Początek jest też znamienny. Aleksander Makowski oraz X– Man debatują nad skróceniem o głowę Ajmana Az – Zawahiri, nr 2 w Al – Kaidzie. Jest początek 2006 r. Według Autora zielone światło dla działań wspierających sojuszników w Afganistanie dał prezydent Lech Kaczyński. Zaczęto prace nad zbudowaniem nielegalnej rezydentury w Afganistanie, której przykryciem miała być firma zajmująca się m in. różnymi formami szkolenia w zakresie ochrony VIP–ów oraz organizacji jednostek ochroniarskich. Bank finansujący firmę miał udzielać pożyczki na import paliw transportowanych głównie z Uzbekistanu. Operacja niestety nie wypaliła, gdyż zablokował ją Antoni Macierewicz, będący w tym czasie wiceministrem obrony. Ciekawa jest opinia Aleksandra Makowskiego o samym Antonim Macierewiczu i jego działaniach jako ministra spraw wewnętrznych, żądaniu dostarczenia listy agentów wywiadu, zapisanych w jednym dokumencie. Nie kontynuuję relacji treści tego rozdziału, lecz odsyłam do lektury jak została zdemaskowana operacja Zen. A warto. Kilka refleksji na zakończenie, ostatnia część książki Aleksandra Makowskiego jest rozważaniami nad tym jak oskarżyciele mogą zostać oskarżonymi. Również wnioski dr. Makowskiego na temat zakończenia misji NATO w Afganistanie nie są wesołe i trudno się z nimi nie zgodzić. Sytuacja po wycofaniu wojsk Paktu Północnoatlantyckiego powróci do sytuacji z przed 11 września 2001 r. Talibowie otrzymają wsparcie Pakistanu, jego armii i służb specjalnych e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Warto poznać Tropiąc Bin Ladena, W afgańskiej matni 1997 – 2007 i przejmą władzę na południu od Kabulu. Na północy działać będzie Sojusz Północny w nowym wydaniu, przypuszczalnie wspierany przez Rosję i Indie. Nie wiemy kogo poprą Iran i Chińska Republika Ludowa oraz komu, jak pisze A. Makowski, przypadnie Kabul. Pakistan i ISI wspierają talibów, bo to jest w narodowym interesie tego kraju, oszukują Stany Zjednoczone realizując własne cele. finansowania, roli handlu narkotykami, historii Al – Kaidy i jej twórcy Usamy Bin Ladena. Pokazuje we właściwych proporcjach naszą rolę jako sojusznika USA, która jest zgodna z oceną na ten temat Zbigniewa Brzezińskiego. Jakie wnioski powinniśmy z niej wysnuć. Chyba to, że wywiad może zdobyć informacje, ale jak zostaną one wykorzystane zależy od polityków i ich kwalifikacji, w tym kwalifikacji intelektualnych. Książka jest interesującą pozycją uzupełniającą wiedzę na temat Afganistanu oraz działalności na jego terytorium wojsk NATO oraz samej sytuacji społeczno – politycznej. Jak sądzę pułkownik Aleksander Makowski wykorzystał również swoją książkę do dezinformacji analityków służb zainteresowanych wykryciem jego źródeł informacji. Trudno oczywiście zweryfikować wiele informacji dostarczonych przez Autora czytelnikowi. Przyjmując, że Aleksander Makowski rzetelnie, a tak uważam, przedstawia w niej swoje doświadczenia i zdobyte informacje, to w pewnym momencie historii nasz wywiad, tak wojskowy jak i cywilny dysponowały wielką wiedzą na temat Al – Kaidy, działalności terrorystycznej w Afganistanie i poza nim oraz o przemycie narkotyków. Jak pokazały ostanie strony książki wysiłki wielu ludzi okazały się nic nie warte, gdyż zdemaskowano je za jednym podpisem. I to niestety Zwierzchnika Sił Zbrojnych RP. To co pisze autor, o tłumaczeniu tzw. raportu Macierewicza na języki obce potwierdza jego zamieszczenie, w doskonałym, doskonalonym tłumaczeniu na stronie www.agentura.ru, co udostępniło raport analitykom znającym język rosyjski. Czyli innymi słowy cała Centralna Azja i wiele ościennych państw bez wysiłku otrzymało przydatną wiedzę o polskich wojskowych służbach specjalnych. Nie chcę oceniać stopnia wiarygodności książki. Pokazuje ona autorską wersję wydarzeń, które znamy z przekazów w mass mediach oraz w interpretacji niektórych jej bohaterów, jak Antoni Macierewicz łowca prawdziwych i domniemanych agentów. Książka jest pozycją wartą przeczytania i dogłębnej analizy. Doskonale przedstawia realia działalności wywiadowczej. Mozolne starania o zdobycie źródeł, spotkania, pytajniki, czasem dreszcz emocji. Uzupełnia naszą wiedzę o realistyczną ocenę sytuacji w Afganistanie. Jest doskonałą lekturą dla zainteresowanych problematyką organizacji działań terrorystycznych, ich Kazimierz Kraj Przypisy 1 Powstaje pytanie czy Vincent to Vincent V. Severski były oficer Agencji Wywiadu oraz autor książki pt. Nielegalni, wydanej w 2011 r. przez Wydawnictwo Czarna Owca. Tropiąc Bin Ladena, w afgańskiej matni 1997 – 2007 A. Makowski, Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2012, ss. 422 + 18 nlb. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 9 ARTYKUŁ ARCHIWALNY [ e-Terroryzm nr 3/2012 (15) ] Terroryzm TOBIASZ MAŁYSA Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) COEDAT to Centrum Wywiadowcze Obrony Przeciwko Terroryzmowi, akredytowane przez NATO. Mieści się ono w stolicy Turcji, Ankarze. Działając od 2005 roku Centrum od września 2010 publikuje globalne statystyki aktów terrorystycznych w formie raportów miesięcznych. Korzystając z nich, za okres wrzesień 2010 - styczeń 2013 (łącznie: 29 raportów) dokonaliśmy własnego podsumowania. Pod uwagę wzięto globalne statystyki COEDAT poszczególnych rodzajów aktów terrorystycznych, z informacjami na temat liczby ataków danego rodzaju, liczby zabitych, rannych oraz porwanych w każdym miesiącu. Część danych została zaprezentowana w ujęciu miesięcznym, część w kwartalnym, a niektóre z diagramów i tabel są całościowymi zestawieniami dla omawianego okresu, uwzględniając zarówno poszczególne rodzaje ataków terrorystycznych, jak i całość. W czasie od września 2010 r. do stycznia 2013 r. doszło na świecie do 23 393 aktów terrorystycznych, w których śmierć poniosło 33 997 osób, 57 608 zosta- ło rannych, a 3 853 uprowadzonych. Z poszczególnych rodzajów ataków, doszło do 708 porwań, 5 695 ataków zbrojnych, 459 podpaleń, 3 735 konfliktów, 63 cyberataków, 1 080 egzekucji, 111 fałszywych alarmów, 1 407 przypadków ognia pośredniego, 7 614 eksplozji IED, 89 aktów piractwa, 471 napadów, 750 ataków samobójczych i 1 211 przypadków użycia VBIED (samochodu-pułapki). W ujęciu miesięcznym, ogólną ilość ataków terrorystycznych oraz ofiar zaprezentowano na wykresie 1. Natomiast wykres 2 (na następnej stronie) przedstawia ilość ich poszczególnych rodzajów. Jak pokazują statystyki, w omawianym okresie największa ilość aktów terrorystycznych oraz liczba ofiar dotyczy okresu od września 2010 r. do wrześniapaździernika 2011 r., po czym następuje ich znaczny spadek. Widoczny szczególnie przy atakach typu IED, ataku zbrojnym i konflikcie, a także ogniu pośrednim i napadach. Ilość ataków samobójczych odnotowała mniejszy spadek, a liczba eksplozji samochodówpułapek w tym okresie wzrosła. Liczba ataków terrorystycznych, ofiar (w tym porwanych), rannych i zabitych 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 10 10 10 10 11 11 11 11 11 11 11 liczba ofiar sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 12 liczba rannych liczba zabitych sie wrz paź lis gru sty 12 12 12 12 12 13 liczba ataków Wykres 1. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. wydanie specjalne maj 2013 Str. 10 e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Akty terrorystyczne - poszczególne rodzaje, liczba ataków* *bez cyberataków, fałszywych alarmów oraz piractwa 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty 10 10 10 10 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 13 IED Atak zbrojny Konflikt VBIED Ogień pośredni Egzekucja Atak samobójczy Podpalenie Porwania Napad Wykres 2. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 11 Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Dane o liczbie zabitych, rannych oraz porwanych na każdy rodzaj ataku pozwoliły wraz z danymi o liczbie tych ataków (na każdy miesiąc) obliczyć średnią liczbę ofiar, rannych i śmiertelnych zarówno na każdy typ ataku, jak i ogółem. Średnia liczba ofiar (bez uwzględnienia porwanych), zabitych i rannych na atak terrorystyczny zaprezentowana została w ujęciu miesięcznym na wykresie 3. Analizując go da się zaobserwować wzrost średniej liczby ofiar, rannych i zabitych na pojedynczy atak terrorystyczny. W największym stopniu dotyczy to wzrostu liczby rannych. Wzrosła, chociaż w mniejszym stopniu również średnia liczba zabitych na jeden atak. Dla wszystkich rodzajów ataków, stosunek procentowy ilości zabitych a rannych, w tym okresie pokazuje diagram 1. Przeciętnie, na atak terrorystyczny przypadło więc po 1,45 ofiar śmiertelnych, 2,46 rannych, oraz 4,08 ogółu ofiar (wraz z uprowadzonymi), przy czym na jeden atak przypadało po 0,16 uprowadzonych. Statystyki dotyczące porwań prezentowane są na wykresach 4, 5 i 6. Na następnych stronach zaprezentowane zostaną kolejno: średnia liczba ofiar, zabitych i rannych (wykres 3), liczba uprowadzonych (wykres 4), średnia liczba uprowadzonych (wykres 5), liczba uprowadzeń a uprowadzonych w porwaniach (wykres 6), akty terrorystyczne w ujęciu za cały okres wrzesień 2010 - styczeń 2013 (tabela 1), zabici a ranni w atakach terrorystycznych (diagram 2), ataki terrorystyczne ogółem a % ofiar śmiertelnych (wykres 7), ataki terrorystyczne – ofiary śmiertelne a pozostałe (wykres 8), ataki terrorystyczne – średnia liczba zabitych na atak (diagram 3), udział w ilości zabitych (diagram 4), średnia liczba rannych na atak (diagram 5), udział w ilości rannych (diagram 6), średnia liczba ofiar na atak (diagram 7), udział w ilości ofiar (diagram 8), w ujęciu kwartalnym: udział poszczególnych rodzajów ataków w całości (wykres 9), % ofiar śmiertelnych (wykres 10), średnia liczba ofiar śmiertelnych (wykres 11), średnia liczba rannych (wykres 12), średnia liczba ofiar (wykres 13). Średnia liczba ofiar (bez uprowadzonych), zabitych i rannych na atak terrorystyczny 7,00 6,00 ofiar na atak rannych na atak zabitych na atak 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty 10 10 10 10 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 13 Wykres 3. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. wydanie specjalne maj 2013 Str. 12 e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Trzeba nadmienić, że wspominana wcześniej łączna liczba ofiar może być rozumiana na dwa sposoby. W pierwszym przypadku mogą być to wyłącznie ranni oraz zabici. W drugim przypadku, obejmie ona jeszcze liczbę uprowadzonych. Zdarza się bowiem, że np. podczas ataków część pozostałych przy życiu, zostaje przez napastników uprowadzona i stanowią oni niewątpliwie ofiary zamachów terrorystycznych, chociaż nie zaliczają się do rannych i zabitych, a sam typ ataku nie został odnotowany jako porwanie. W większości uwzględniano zatem liczbę uprowadzonych do ogólnej liczby ofiar (traktując wtedy uprowadzonego jako rannego), chyba, że przy wykresach albo diagramach wskazano inaczej. Terroryzm Przeciętna liczba uprowadzonych w porwaniach na jedno porwanie wyniosła 3,52 osoby. W omawianym okresie akty piractwa (od II połowy 2011 roku gwałtownie zmniejszyła się liczba notowanych przypadków) sięgnęły natomiast 11,44 uprowadzonych osób na jeden akt. Najwięcej ofiar uprowadzonych zostało w porwaniach (65%) oraz piractwie (26%), napadach (5%), konflikcie (2%), IED (1%) i ataku zbrojnym (1%). Największy stosunek uprowadzonych do ogółu ofiar oprócz uprowadzeń (99,7%) i piractwa (99,2%) przypadał na napad (7,8%) i podpalenie (6,5%). Przy innych rodzajach ataków udział uprowadzonych wynosi poniżej 1%. Nie odnotowano uprowadzonych przy atakach VBIED, samobójczych, cyberatakach i fałszywych alarmach. Dane te zaprezentowane są dalej (tabela 1). Liczba uprowadzonych we wszystkich atakach terrorystycznych 350 liczba uprowadzonych 300 250 200 150 100 50 0 wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 10 10 10 10 11 11 11 11 11 11 11 sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 13 Wykres 4. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Średnia liczba uprowadzonych na atak terrorystyczny 0,30 porwanych na atak 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 10 10 10 10 11 11 11 11 11 11 11 sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 13 Wykres 5. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Liczba uprowadzeń a uprowadzonych w porwaniach (bez piractwa i innych ataków) 200 Uprowadzeni Porwania 150 100 50 0 wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 10 10 10 10 11 11 11 11 11 11 11 sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 13 Wykres 6. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 13 Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Akty terrorystyczne w ujęciu za cały okres wrz 2010 – sty 2013 % ataków: Porwania % ataki zabitych % zabici rannych ranni % ofiar ofiar % porwanych porwani 3,03% 708 0% 3 0% 5 3% 2 501 65% 2 493 Atak zbrojny 24,34% 5 695 27% 9 282 8% 4 791 15% 14 106 1% 33 Podpalenie 1,96% 459 0% 49 0% 23 0% 77 0% 5 15,97% 3 735 16% 5 399 12% 6 713 13% 12 174 2% 62 Cyberatak 0,27% 63 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 Egzekucja 4,62% 1 080 8% 2 756 0% 178 3% 2 948 0% 14 Fałszywy alarm 0,47% 111 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 Ogień pośredni 6,01% 1 407 3% 1 069 7% 3 853 5% 4 927 0% 5 32,55% 7 614 20% 6 952 34% 19 319 28% 26 298 1% 27 Piractwo 0,38% 89 0% 5 0% 3 1% 1 026 26% 1 018 Napad 2,01% 471 4% 1 218 2% 1 086 3% 2 500 5% 196 Atak samobójczy 3,21% 750 14% 4 663 20% 11 808 17% 16 471 0% 0 VBIED 5,18% 1 211 8% 2 601 17% 9 829 13% 12 430 0% 0 100% 23 393 100% 33 997 100% 57 608 100% 95 458 100% 3 853 Konflikt IED łącznie: średnio na atak: zabitych ranni, zabici a porwani w % ofiar łącznie rannych (bez porwanych) porwanych zabici ranni porwani Porwania 0,00 0,01 0,01 3,52 0,12% 0,20% 99,68% Atak zbrojny 1,63 0,84 2,47 0,01 65,80% 33,96% 0,23% Podpalenie 0,11 0,05 0,16 0,01 63,64% 29,87% 6,49% Konflikt 1,45 1,80 3,24 0,02 44,35% 55,14% 0,51% Cyberatak 0 0 0 0 0% 0% 0% Egzekucja 2,55 0,16 2,72 0,01 93,49% 6,04% 0,47% Fałszywy alarm 0 0 0 0 0% 0% 0% Ogień pośredni 0,76 2,74 3,50 0,00 21,70% 78,20% 0,10% IED 0,91 2,54 3,45 0,00 26,44% 73,46% 0,10% Piractwo 0,06 0,03 0,09 11,44 0,49% 0,29% 99,22% Napad 2,59 2,31 4,89 0,42 48,72% 43,44% 7,84% Atak samobójczy 6,22 15,74 21,96 0,00 28,31% 71,69% 0,00% VBIED 2,15 8,12 10,26 0,00 20,93% 79,07% 0,00% Tabela 1. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. wydanie specjalne maj 2013 Str. 14 e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Atak samobójczy 3% Napad 2% VBIED 5% Porwania 3% Zabici a ranni w atakach terrorystycznych (wrz 2010 - sty 2013) Akty terrorystyczne – ogólny udział w ilości zdarzeń (wrz 2010 - sty 2013) Piractwo 0% Atak zbrojny 24% 37% IED 33% Podpalenie 2% Ogień pośredni 6% Konflikt 16% liczba zabitych 63% liczba rannych Fałszywy alarm 1% Egzekucja 5% Cyberatak 0% Diagram 2. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Diagram 1. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Ataki terrorystyczne ogółem a % ofiar śmiertelnych % ofiar śmiertelnych na atak 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 10 10 10 10 11 11 11 11 11 11 11 sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 12 sie wrz paź lis gru sty 12 12 12 12 12 13 Wykres 7. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Ataki terrorystyczne – ofiary śmiertelne a pozostałe (ranni i uprowadzeni) (wrz 2010 - sty 2013) 100% 7% 90% 80% 34% 36% 51% 56% 70% 78% 60% 50% 72% 74% 79% 93% 40% 30% 66% 64% 44% 20% ranni (w tym porwani) 49% 10% 22% 26% Ogień pośredni IED 28% 21% zabici 0% Atak zbrojny Podpalenie Konflikt Egzekucja Napad Atak VBIED samobójczy Wykres 8. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 15 Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Ataki terrorystyczne – średnia liczba zabitych na atak (wrz 2010 - sty 2013) 2,15 1,63 Atak samobójczy 14% Atak zbrojny Egzekucja Porwania 0% Akty terrorystyczne – udział w ilości zabitych (wrz 2010 - sty 2013) Atak zbrojny 27% Napad 4% Konflikt 1,45 VBIED 8% Piractwo 0% Ogień pośredni 2,55 IED 6,22 Podpalenie 0% Napad 0,76 Atak samobójczy 0,91 VBIED 2,59 IED 20% Konflikt 16% Ogień pośredni 3% Diagram 3. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Fałszywy alarm 0% Egzekucja 8% Cyberatak 0% Diagram 4. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Ataki terrorystyczne – średnia liczba rannych na atak (wrz 2010 - sty 2013) 0,84 1,80 2,74 Podpalenie 0% Konflikt Cyberatak 12% 0% Egzekucja 0% Konflikt Egzekucja 2,54 Akty terrorystyczne – udział w ilości rannych (wrz 2010 - sty 2013) VBIED 17% Atak zbrojny 0,16 8,12 Atak zbrojny 8% Porwania 0% Ogień pośredni Fałszywy alarm 0% IED 2,31 Atak samobójczy VBIED 15,74 Ogień pośredni 7% Napad Diagram 5. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Atak samobójczy 20% Napad 2% Piractwo 0% IED 34% Diagram 6. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Ataki terrorystyczne – średnia liczba ofiar (w tym porwanych) na atak (wrz 2010 - sty 2013) 2,48 10,26 3,26 Atak zbrojny 2,73 VBIED 13% Porwania 3% Akty terrorystyczne – udział w ilości ofiar (w tym uprowadzonych) (wrz 2010 - sty 2013) Atak zbrojny 15% Atak samobójczy 17% Podpalenie 0% Konflikt 3,50 Egzekucja Konflikt 13% Ogień pośredni 3,45 Napad 5,31 21,96 Cyberatak 0% IED Napad 3% Egzekucja 3% Atak samobójczy VBIED Diagram 7. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Piractwo 1% Fałszywy alarm 0% IED 27% Ogień pośredni 5% Diagram 8. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. wydanie specjalne maj 2013 Str. 16 e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Udział poszczególnych rodzajów ataków w całości, na każdy kwartał 40% Porwania Atak zbrojny 35% Podpalenie 30% Konflikt Cyberatak 25% Egzekucja Fałszywy alarm 20% Ogień pośredni 15% IED Piractwo 10% Napad 5% Atak samobójczy VBIED 0% IV 2010 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 I 2012 II 2012 III 2013 IV 2012 Wykres 9. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 17 Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Ataki terrorystyczne a % ofiar śmiertelnych na kwartał 120% Atak zbrojny Konflikt 100% Egzekucja 80% Ogień pośredni 60% IED 40% Napad Atak samobójczy 20% VBIED 0% IV 2010 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 I 2012 II 2012 III 2013 IV 2012 Wykres 10. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. wydanie specjalne maj 2013 Str. 18 e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Ataki terrorystyczne a średnia liczba ofiar śmiertelnych na kwartał 9,00 Atak zbrojny 8,00 Konflikt 7,00 Egzekucja 6,00 Ogień pośredni 5,00 4,00 IED 3,00 Napad 2,00 Atak samobójczy 1,00 VBIED 0,00 IV 2010 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 I 2012 II 2012 III 2013 IV 2012 Wykres 11. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 19 Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Ataki terrorystyczne a średnia liczba rannych na kwartał 25,00 Atak zbrojny Konflikt 20,00 Egzekucja 15,00 Ogień pośredni IED 10,00 Napad 5,00 Atak samobójczy VBIED 0,00 IV 2010 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 I 2012 II 2012 III 2013 IV 2012 Wykres 12. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. wydanie specjalne maj 2013 Str. 20 e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Ataki terrorystyczne a średnia liczba ofiar (w tym uprowadzonych) na kwartał 30,00 Atak zbrojny Konflikt 25,00 Egzekucja 20,00 Ogień pośredni 15,00 IED 10,00 Napad Atak samobójczy 5,00 VBIED 0,00 IV 2010 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 I 2012 II 2012 III 2013 IV 2012 Wykres 13. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem maj 2013 wydanie specjalne Str. 21 Terroryzm Globalne trendy zamachów terrorystycznych (wrzesień 2010 - styczeń 2013) Akty terrorystyczne w ujęciu kwartalnym – średnia zabitych, rannych i ofiar na atak IV 2010 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 I 2012 II 2012 III 2013 IV 2012 średnio zabitych na atak 1,29 1,45 1,48 1,43 1,36 1,40 1,66 1,66 1,44 średnio rannych na atak 2,24 2,17 2,13 2,15 2,01 2,61 3,40 3,04 2,80 średnio ofiar (bez uprowadzonych) na atak 3,53 3,62 3,61 3,58 3,37 4,01 5,06 4,70 4,24 Jak zobaczyliśmy wcześniej, rodzaje ataków terrorystycznych można rozpatrywać na różne sposoby. Gdyby za najgroźniejsze z nich uznać te, w których największy % ofiar to zabici, takimi atakami byłyby kolejno egzekucja (93%), atak zbrojny (66%), podpalenie (64%) oraz napad (49%) i konflikt (44%). Stosunkowo niewielka śmiertelność dotyczy ataku samobójczego (28%), IED (26%), ognia pośredniego (22%) i VBIED (21%). Z drugiej strony, najwięcej ofiar na przeciętny atak przypada kolejno na atak samobójczy (21,96), VBIED (10,26) napad (5,31) ogień pośredni (3,50), IED (3,45) i konflikt (3,26), egzekucję (2,73) i atak zbrojny (2,48). Przeciętna ilość zabitych wynosi najwięcej dla ataku samobójczego (6,22), napadu (2,59), egzekucji (2,55), VBIED (2,15), ataku zbrojnego (1,63), konfliktu (1,45), IED (0,91) i ognia pośredniego (0,76). Przeciętna ilość rannych była najwyższa dla ataku samobójczego (15,74), VBIED (8,12), ognia pośredniego (2,74), IED (2,54), napadu (2,31), konfliktu (1,80) i ataku zbrojnego (0,84), a na jedną egzekucję (co zrozumiałe) przypadało tylko po 0,16 rannych. Wywnioskować można wysoką skuteczność zamachów samobójczych i VBIED, chociaż powodują więcej rannych niż ofiar śmiertelnych, a ataki samobójcze pod tym względem górują (28% do 21%). Napady, ataki zbrojne i konflikty cechują się wysoką śmiertelnością i stosunkowo niską średnią ofiar, co można tłumaczyć dużą ich brutalnością (celem jest zabicie ofiar, a nie ich zranienie). Ataki IED odznaczają się za to podobieństwem do ognia pośredniego - średnia ilość zabitych na atak jest niska (0,91 - 0,76), ale liczba rannych jest już wyższa (2,54 - 2,74), co w przypadku IED można wytłumaczyć pewną ochroną załogi pojazdu przed odłamkami, a w ogniu pośrednim - przypadkowością ofiar. wydanie specjalne maj 2013 Str. 22 Tabela 2. Opracowanie własne, na podstawie danych COE–DAT. Podsumowanie Czy zaprezentowane statystyki pozwalają zauważyć pewne trendy? Liczba zamachów terrorystycznych spada, ale rośnie ich skuteczność: średnia ilość rannych i zabitych na każdy atak jest w ostatnich 2-3 kwartałach wyższa niż rok - dwa lata temu. Tendencję rosnącą pod względem średniej liczby zabitych na atak wykazały atak samobójczy, napad, egzekucja, VBIED, IED i ogień pośredni, w przeciwieństwie do ataku zbrojnego i konfliktu, gdzie wskaźnik ten spada. Średnia liczba rannych wzrosła w atakach typu VBIED, napad i ogień pośredni. Stabilność lub niezauważalny wzrost dotyczy kategorii ataki samobójcze, IED i atak zbrojny. Spadek wartości nastąpił w przypadku konfliktu. Z kolei, wzrost średniej liczby ofiar (w tym uprowadzonych) nastąpił w VBIED, napadach, atakach samobójczych, egzekucjach, ogniu pośrednim i IED. Atak zbrojny cechuje się stabilnością, a tylko dla konfliktu nastąpił spadek, co można uznać za słabnącą skuteczność. Rośnie ilość ataków typu VBIED (samochódpułapka) oraz ich udział w ogólnej liczbie comiesięcznych zamachów. W mniejszym stopniu rośnie udział ataków IED oraz samobójczych, a także ataków zbrojnych. Liczba tych ataków spada, ale nie tak szybko jak pozostałych. Spada liczba uprowadzeń i uprowadzonych oraz ich udziału w liczbie ofiar, natomiast udział porwań w ogólnej liczbie ataków terrorystycznych utrzymuje się w równowadze. Liczba konfliktów (potyczek), egzekucji, ognia pośredniego, napadów i podpaleń oraz ich udział w comiesięcznej liczbie zamachów spadły. Na koniec, obok naszych rozważań nie możemy też przeoczyć smutnego faktu, iż za każdą z tych liczb stało życie człowieka i ludzkie tragedie. e-Terroryzm.pl Internetowy biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem i kwartalnika e-Studia nad Bezpieczeństwem i Terroryzmem Archiwalne numery e-Terroryzm.pl – zapraszamy do zapoznania się! Myślą przewodnią koncepcji powstania i funkcjonowania biuletynu jest przekazywanie instytucjom (specjalistom), w skondensowanej formie, informacji dotyczących szeroko pojętej problematyki bezpieczeństwa oraz zwalczania terroryzmu. Zespół redakcyjny będzie rozbudowywał zakres przedstawianych informacji. Doskonaląc formułę pisma w przyszłości stworzy dział własnych krótkich analiz i ocen. Redakcję tworzą pracownicy Katedry Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instytutu Studiów nad Terroryzmem Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz skupieni wokół tych jednostek znawcy i entuzjaści problematyki. Biuletyn ukazuje się w odstępach miesięcznych, począwszy od stycznia 2012 r. Archiwalne numery dostępne na naszej stronie: www.e-Terroryzm.pl Zapraszamy na stronę internetową: www.e-terroryzm.pl Czasopismo tworzą studenci Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, pracownicy Instytutu Studiów nad Terroryzmem i zaprzyjaźnieni entuzjaści poruszanej problematyki Zobacz także archiwalne numery Internetowy Biuletyn Instytutu Studiów nad Terroryzmem wydawany jest od stycznia 2012 r. Fot. U.S. Marine Corps photo by Cpl. Ryan Walker
