Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych

Transkrypt

Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych
Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych
za rok szkolny 2011/2012
Wydział Oświaty i Wychowania
Starostwo Powiatowe w Świdnicy
„Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych
za rok szkolny 2011/2012”
przyjęta na posiedzeniu Zarządu Powiatu w Świdnicy
przewodniczący Zarządu Powiatu w Świdnicy
Opracował: Grzegorz Stawarz
Spis treści
1.
SPIS TABEL I WYKRESÓW ................................................................................... - 3 -
1.1
1.2
Spis tabel ........................................................................................................................................................ - 3 Spis wykresów ................................................................................................................................................ - 3 -
2.
WSTĘP .................................................................................................................... - 4 -
3.
ORGANIZACJA ROKU SZKOLNEGO 2011/2012 ................................................. - 5 -
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.8.1
3.8.2
Zmiany w sieci szkół i placówek prowadzonych przez Powiat Świdnicki ................................................ - 5 Liczby uczniów i oddziałów .......................................................................................................................... - 5 Średnia liczba uczniów w oddziale ............................................................................................................... - 7 Procentowa liczba uczniów wg typów szkół ................................................................................................ - 8 Frekwencja w szkołach ................................................................................................................................. - 9 Kadra pedagogiczna .................................................................................................................................... - 10 Informacja o działalności poradni psychologiczno-pedagogicznych....................................................... - 12 Działalność placówek kształcenia praktycznego i ustawicznego ............................................................. - 17 Centrum Kształcenia Zawodowego w Świdnicy ...................................................................................... - 17 Centrum Kształcenia Ustawicznego przy Zespole Szkół Budowlano-Elektrycznych .............................. - 17 -
4.
EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA WG DANYCH ZA ROK 2010 I 2011 ........ - 18 -
4.1
Jak odczytywać wyniki Edukacyjnej Wartości Dodanej? ....................................................................... - 22 -
5.
WYNIKI EGZAMINU MATURALNEGO ................................................................ - 23 -
6.
WYNIKI EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE... - 32 -
7. WYNIKI SPRAWDZIANU W OSTATNIEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ I
EGZAMINU W OSTATNIM ROKU NAUKI W GIMNAZJUM ............................................. 37
8. MONITOROWANIE SKUTECZNOŚCI SZKÓŁ ZAWODOWYCH W POWIECIE
ŚWIDNICKIM – ANALIZA PORÓWNAWCZA NA PODSTAWIE BADAŃ WŁASNYCH .. 38
8.1
Ogólne informacje o szkolnictwie zawodowym w powiecie .......................................................................... 38
8.2
Geneza nowego podejścia do monitorowania szkół zawodowych ................................................................ 39
8.3
Efekty monitorowania i ich wykorzystanie na potrzeby polityki oświatowej ............................................. 40
8.3.1
Monitorowanie sprawności szkół zawodowych ............................................................................................ 40
8.3.2
Wskaźnik ukończenia szkoły ......................................................................................................................... 40
8.3.3
Zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe ................................................................ 41
8.3.4
Frekwencja szkolna ....................................................................................................................................... 42
8.3.5
Niepowodzenia szkolne ................................................................................................................................. 43
8.3.6
Ocena trafności wyboru szkoły i zawodu przez uczniów .............................................................................. 44
9. WYBRANE ASPEKTY FINANSOWANIA OŚWIATY W UJĘCIU ROKU
SZKOLNEGO .................................................................................................................... 46
9.1
Rachunki wydzielone ....................................................................................................................................... 46
9.2
Remonty i inwestycje w roku szkolnym 2011/2012........................................................................................ 46
9.2.1
Wykaz zadań inwestycyjnych w roku szkolnym 2011/2012 ......................................................................... 47
9.3
Dodatkowe środki finansowe pozyskane do budżetu powiatu poza subwencją oświatową ....................... 47
10. OPIS PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UNII
EUROPEJSKIEJ .......................................................................................................... - 49 -
-2-
1. Spis tabel i wykresów
1.1 Spis tabel
Tabela 1 Liczba uczniów i liczba oddziałów w szkołach ogólnokształcących .............................................................. - 5 Tabela 2 Liczba uczniów i liczba oddziałów w szkołach zawodowych ........................................................................ - 6 Tabela 3 Liczba uczniów i oddziałów w szkołach specjalnych ..................................................................................... - 6 Tabela 4 Liczba uczniów w poszczególnych typach szkół na przestrzeni trzech lat szkolnych
w Powiecie Świdnickim .................................................................................................................................. - 8 Tabela 5 Etaty przeliczeniowe nauczycieli według stopnia awansu zawodowego ...................................................... - 10 Tabela 6 Liczba nauczycieli wg zajmowanych stanowisk ........................................................................................... - 11 Tabela 7 Liczba dzieci przyjętych przez poradnie ....................................................................................................... - 12 Tabela 8 Działalność diagnostyczna poradni ............................................................................................................... - 12 Tabela 9 Pomoc udzielona nauczycielom, rodzicom i wychowawcom ....................................................................... - 13 Tabela 10 Pomoc bezpośrednia udzielona dzieciom i młodzieży w poradniach ......................................................... - 13 Tabela 11 Wydane orzeczenia w poradniach ............................................................................................................... - 14 Tabela 12 Wybrane formy współpracy poradni z lokalnym środowiskiem ................................................................. - 16 Tabela 13 Uczniowie kierowani do PCKP .................................................................................................................. - 17 Tabela 14 Wyniki sprawdzianu w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej ......................................................... - 37 Tabela 15 Wyniki egzaminu w ostatnim roku nauki w gimnazjum............................................................................ - 37 Tabela 16 Wskaźnik zdawalności egzaminów z przygotowania zawodowego i wskaźnik ukończenia szkoły dla szkół
zawodowych w powiecie świdnickim dla wybranych roczników naboru ................................................... - 40 Tabela 17 Frekwencja w poszczególnych typach szkół w latach 2008- 2012 ............................................................ - 42 Tabela 18 Niepowodzenia szkolne w poszczególny zespołach szkół prowadzących
kształcenie zawodowe w powiecie świdnickim .......................................................................................... - 43 Tabela 19 Rezygnacje z nauki w zasadniczych szkołach zawodowych w powiecie świdnickim ............................. - 44 Tabela 20 Rezygnacje z nauki w technikach powiatu świdnickiego .......................................................................... - 44 Tabela 21 Wykonanie dochodów i wydatków na wydzielonych rachunkach............................................................. - 46 Tabela 22 Wykonanie remontów w roku szkolnym w ujęciu rozdziałów klasyfikacji budżetowej ........................... - 46 Tabela 23 Wykaz zadań inwestycyjnych sfinansowanych ze środków budżetu Powiatu w dziale 900 (Gospodarka
komunalna i ochrona środowiska) ............................................................................................................... - 47 Tabela 24 Wieloletnie zadania inwestycyjne w oświacie ........................................................................................... - 47 -
1.2 Spis wykresów
Wykres 1 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym dla liceów ogólnokształcących ........................................ - 7 Wykres 2 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym w technikach .................................................................... - 7 Wykres 3 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym w zasadniczych szkołach zawodowych ........................... - 8 Wykres 4 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym w technikach, zasadniczych szkołach zawodowych i liceach
ogólnokształcących na przestrzeni czterech lat szkolnych w Powiecie Świdnickim ................................... - 8 Wykres 5 Frekwencja wg typów szkół w roku szkolnym 2011/2012............................................................................ - 9 Wykres 6 EWD z przedmiotów humanistycznych dla liceów ogólnokształcących..................................................... - 18 Wykres 7 EWD z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych dla liceów ogólnokształcących ............................... - 19 Wykres 8 EWD z przedmiotów humanistycznych dla techników ............................................................................... - 20 Wykres 9 EWD z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych dla techników.......................................................... - 21 Wykres 10 Zdawalność matury w powiecie w porównaniu do województwa dolnośląskiego.................................... - 23 Wykres 11 Zdawalność egzaminu maturalnego w poszczególnych typach szkól ....................................................... - 24 Wykres 12 Odsetek przystępujących do egzaminu maturalnego ................................................................................. - 26 Wykres 13 Średnie wyniki procentowe z części ustnej i pisemnej z obowiązkowych przedmiotów maturalnych na
poziomie podstawowym (w przypadku języków obcych tylko dla języka niemieckiego i angielskiego) dla
liceów ogólnokształcących i techników .................................................................................................... - 27 Wykres 14 Średnie wyniki procentowe z przedmiotów dodatkowych na poziomie rozszerzonym wraz z liczbą
zdających w liceach ogólnokształcących ................................................................................................... - 30 Wykres 15 Wyniki egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe wg szkół z liczbą zdających ...................... - 32 Wykres 16 Zdawalność egzaminu zawodowego – zbiorcze zestawienie
wg zawodów z liczbą zdających w powiecie ............................................................................................. - 35 Wykres 17 Odsetek przystępujących do egzaminu zawodowego ................................................................................ - 36 -
-3-
2. Wstęp
Zgodnie z art. 5a ust. 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
2572 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, „organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, w
terminie do 31 października, przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego
informację o stanie realizacji zadań oświatowych tej jednostki za poprzedni rok szkolny, w tym o wynikach
sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 lit. b-f, w szkołach tych typów, których
prowadzenie należy do zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego”. W ust. 2 art. 5a ustawy
czytamy, że zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej, jest zadaniem
oświatowym powiatów w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 5 ust. 5a ustawy, czyli w
publicznych szkołach podstawowych specjalnych i gimnazjach specjalnych, szkołach ponadgimnazjalnych,
w tym z oddziałami integracyjnymi, szkołach sportowych i mistrzostwa sportowego oraz placówkach
oświatowo-wychowawczych, w tym szkolnych schroniskach młodzieżowych, placówkach artystycznych,
poradniach psychologiczno-pedagogicznych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych
ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz placówkach zapewniających
opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, z wyjątkiem
szkół i placówek o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym. Organ prowadzący szkołę lub placówkę,
zgodnie z art. 5 ust. 7 ustawy,
- zapewnia warunki działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki,
wychowania i opieki,
- wykonuje remonty obiektów szkolnych oraz zadania inwestycyjne w tym zakresie,
- zapewnia obsługę administracyjno-finansową oraz wyposaża szkoły lub placówki w pomoce
dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów
wychowawczych, przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów oraz wykonywania innych zadań
statutowych.
W związku z tym, że Powiat Świdnicki prowadzi typy szkół, które kończą się każdym ze sprawdzianów
lub egzaminów nazwanych w art. 9 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 lit. b-f ustawy, w Informacji pokazane zostaną wyniki:
- sprawdzianu po szkole podstawowej i egzaminu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w
gimnazjach1,
- egzaminu maturalnego w trzyletnich liceach ogólnokształcących, czteroletnich technikach, trzyletnich
liceach profilowanych, dwuletnich uzupełniających liceach ogólnokształcących oraz trzyletnich
technikach uzupełniających,
- egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w czteroletnich technikach i trzyletnich technikach
uzupełniających,
oraz dodatkowo:
- wyniki egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w dwu- lub trzyletnich zasadniczych
szkołach zawodowych oraz szkołach policealnych o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku,
- organizacja roku szkolnego 2011/20122, dane dotyczące kadry pedagogicznej i frekwencji w szkołach
oraz odsetek absolwentów przystępujących do matury i egzaminu zawodowego,
- wyniki szkół ogólnokształcących i techników w oparciu o Edukacyjną Wartość Dodaną, która po raz
drugi została opracowana przez Centralną Komisję Egzaminacyjną dla szkół ponadgimnazjalnych i
przedstawia wyniki dla lat 2010 i 2011,
- informacje na temat finansowania oświaty w Powiecie Świdnickim oraz opis projektów
współfinansowanych przez Unię Europejską.
W Informacji znajduje się również analiza skuteczności szkół zawodowych w Powiecie Świdnickim
autorstwa dyrektora Wydziału Oświaty i Wychowania, Stanisława Szelewy.
1
Ze sprawdzianu po szkole podstawowej i egzaminu gimnazjalnego zwolnieni są uczniowie z upośledzeniem w stopniu
umiarkowanym i znacznym oraz głębokim. Uczniowie z upośledzeniem w stopniu lekkim piszą sprawdzian i egzamin
gimnazjalny odpowiednio na arkuszach dla nich przeznaczonych – S-8 i A8. Ich wyniki punktowe nie są poddawane
analizom statystycznym przez OKE we Wrocławiu. Z tego też względu w Informacji znajdą się jedynie zestawienia
dotyczące liczby zdających uczniów piszących arkusze S-8 lub A8.
2
Wszystkie dane statystyczne dotyczące organizacji roku szkolnego 2011/2012 pochodzą z Systemu Informacji
Oświatowej wg stanu na dzień 31 marca 2012, zwanym dalej SIO, za wyjątkiem liczby absolwentów, ponieważ liczba
ta podawana jest do Systemu Informacji Oświatowej we wrześniu każdego następnego roku szkolnego.
-4-
3. Organizacja roku szkolnego 2011/2012
3.1 Zmiany w sieci szkół i placówek prowadzonych przez Powiat
Świdnicki
Rada Powiatu podjęła w roku 2011 szereg uchwał, które od 1 września 2011 r. zmieniły sieć publicznych
szkół specjalnych prowadzonych przez Powiat Świdnicki i w wyniku których jeden Powiatowy Zespół Szkół
Specjalnych w Bystrzycy Dolnej rozdzielony został na trzy zespoły szkół specjalnych, odpowiednio w
Świdnicy, Świebodzicach oraz Strzegomiu. W każdym z trzech ww. zespołów funkcjonują szkoły
podstawowe specjalne, gimnazja specjalne, szkoły specjalne przysposabiające do pracy, a w zespole w
Świdnicy dodatkowo zasadnicza szkoła zawodowa specjalna. W zespołach szkół w Strzegomiu i Świdnicy
organizowane jest również wczesne wspomaganie rozwoju dzieci. Zespół szkół w Świdnicy oferuje
dodatkowo usługi o charakterze rehabilitacyjno-terapeutycznym.
Z dniem 1 września 2011 r. rozpoczął swoją działalność Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych
w Świdnicy, który na mocy uchwały nr VII/50/2011 Rady Powiatu w Świdnicy z 19.05.2011 r. połączył trzy
poradnie psychologiczno-pedagogiczne w jedną jednostkę organizacyjną.
3.2 Liczby uczniów i oddziałów
Tabela 1 Liczba uczniów i liczba oddziałów w szkołach ogólnokształcących
Nazwa zespołu szkół
Typy szkół wchodzące w skład zespołu
Liczba
oddziałów
Liczba
uczniów
liceum ogólnokształcące
15
469
liceum ogólnokształcące
liceum ogólnokształcące dla dorosłych (wieczorowe)
15
6
456
125
liceum ogólnokształcące
15
450
uzupełniające liceum ogólnokształcące dla dorosłych
liceum ogólnokształcące dla dorosłych
liceum ogólnokształcące
liceum ogólnokształcące
liceum ogólnokształcące dla dorosłych (wieczorowe)
uzupełniające liceum ogólnokształcące dla dorosłych
liceum ogólnokształcące
uzupełniające liceum ogólnokształcące dla dorosłych
liceum ogólnokształcące dla dorosłych
liceum ogólnokształcące dla dorosłych
uzupełniające liceum ogólnokształcące dla dorosłych
liceum ogólnokształcące dla dorosłych
liceum ogólnokształcące
1
1
10
12
3
1
13
2
2
2
1
3
2
16
13
247
337
39
6
388
48
19
23
5
39
40
RAZEM LICEA OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
RAZEM LICEA DLA DOROSŁYCH
RAZEM SZKOŁY OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
82
21
103
2387
307
2694
RAZEM LICEA OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W R. SZKOL. 2010/2011
RAZEM LICEA DLA DOROSŁYCH W R. SZKOL. 2010/2011
RAZEM SZKOŁY OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W R. SZKOL. 2010/2011
83
20
103
2437
391
2828
I Liceum Ogólnokształcące im. Jana
Kasprowicza w Świdnicy
Zespół Szkół Ogólnokształcących w
Świdnicy
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr III
w Świdnicy
Zespół Szkół Ogólnokształcących w
Świebodzicach
Zespół Szkół Ogólnokształcących im.
Stefana Żeromskiego w Strzegomiu
Zespół Szkół Nr 3 w Świdnicy
Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych
Zespół Szkół w Świebodzicach
Zespół Szkół w Żarowie
Zespół Szkół Ekonomicznych w Świdnicy
-5-
Tabela 2 Liczba uczniów i liczba oddziałów w szkołach zawodowych
Nazwa zespołu szkół
Typy szkół wchodzące w skład zespołu
Zespół Szkół Hotelarsko-Turystycznych im. Tony Halika
w Świdnicy
RAZEM ZSHT
technikum
technikum
zasadnicza szkoła zawodowa
technikum uzupełniające
Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych im. Jana III
Sobieskiego w Świdnicy
RAZEM ZSBE
technikum
liceum profilowane
zasadnicza szkoła zawodowa
Zespół Szkół Nr 1 w Świdnicy
RAZEM ZS Nr 1
Zespół Szkół Ekonomicznych im. Wincentego Stysia w
Świdnicy
technikum
liceum profilowane dla dorosłych (zaoczne)
szkoła policealna dla dorosłych
RAZEM ZSE
Zespół Szkół Mechanicznych im. Mikołaja Kopernika w
Świdnicy
technikum
zasadnicza szkoła zawodowa
technikum uzupełniające
RAZEM ZSM
technikum
zasadnicza szkoła zawodowa
szkoła policealna dla dorosłych
Zespół Szkół im. Stanisława Prosińskiego w
Świebodzicach
RAZEM ZS W ŚWIEBODZICACH
technikum
zasadnicza szkoła zawodowa
szkoła policealna dla dorosłych
technikum uzupełniające
Zespół Szkół w Strzegomiu
RAZEM ZS w Strzegomiu
technikum
szkoła policealna
zasadnicza szkoła zawodowa
Zespół Szkół w Żarowie
RAZEM ZS w Żarowie
RAZEM SZKOŁY ZAWODOWE
RAZEM SZKOŁY ZAWODOWE W R. SZKOLN. 2010/2011
Liczba
oddziałów
Liczba
uczniów
12
314
12
17
7
2
26
11
3
5
19
15
2
1
18
14
6
2
22
5
3
2
10
10
6
3
5
24
4
1
3
8
139
144
314
421
145
30
596
264
57
127
448
408
27
16
451
355
155
17
527
138
71
24
233
245
117
100
162
624
90
11
79
180
3373
3410
Tabela 3 Liczba uczniów i oddziałów w szkołach specjalnych
Nazwa zespołu szkół
Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w
Mrowinach
Zespół Placówek Specjalnych w Bystrzycy
Górnej
Zespół Szkół Specjalnych w Świdnicy
Zespół Szkół Specjalnych w Strzegomiu
Powiatowy Zespół Szkół Specjalnych w
Świebodzicach
Typy szkół wchodzące w skład zespołu
szkoła podstawowa
gimnazjum
szkoła podstawowa
gimnazjum
szkoła podstawowa
gimnazjum
szkoła specjalna przysposabiająca do pracy
zasadnicza szkoła zawodowa
szkoła podstawowa
gimnazjum
szkoła specjalna przysposabiająca do pracy
szkoła podstawowa
gimnazjum
szkoła przysposabiająca do pracy
Razem szkoły specjalne
Liczba uczniów
10
38
20
58
60
44
32
51
23
18
7
24
27
6
418
-6-
3.3 Średnia liczba uczniów w oddziale
Wykres 1 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym dla liceów ogólnokształcących
Razem szkoły ogólnokształcące
29,11
Zespół Szkół Nr 3 w Świdnicy
29,85
Zespół Szkół Ekonomicznych
20,00
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Strzegomiu
28,08
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Świebodzicach
24,70
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr III w Świdnicy
30,00
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Świdnicy
30,40
I Liceum Ogólnokształcące w Świdnicy
0,00
31,27
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
30,00
35,00
Wykres 2 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym w technikach
Przeciętna liczba uczniów w oddziale technikum
Zespół Szkół w Żarowie
22,50
Zespół Szkół w Strzegomiu
24,50
Zespół Szkół w Świebodzicacch
27,60
Zespół Szkół Mechanicznych
25,36
27,20
Zespół Szkół Ekonomicznych
24,00
Zespół Szkół Nr 1
24,76
Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych
26,17
Zespół Szkół Hotelarsko-Turystycznych
0,00
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
30,00
-7-
Wykres 3 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym w zasadniczych szkołach zawodowych
Przeciętna liczba uczniów na oddział w zasadniczej szkole
zawodowej
Razem szkoły zawodowe
23,13
Zespół Szkół w Żarowie
26,33
Zespół Szkół w Strzegomiu
19,50
Zespół Szkół w Świebodzicach
23,67
Zespół Szkół Mechanicznych
25,83
Zespół Szkół Nr 1
25,40
Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych
20,71
0,00
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
30,00
Wykres 4 Przeciętna liczba uczniów w oddziale klasowym w technikach, zasadniczych szkołach zawodowych i liceach
ogólnokształcących na przestrzeni czterech lat szkolnych w Powiecie Świdnickim
32,00
30,00
30,14
29,75
29,36
29,11
28,00
26,92
26,00
26,53
26,12
25,90
25,40
24,85
24,00
technikum
zasadnicza szkoła zawodowa
liceum ogólnokształcące
23,85
23,13
22,00
20,00
Przeciętna
Przeciętna
Przeciętna
Przeciętna
liczba uczniów liczba uczniów liczba uczniów liczba uczniów
w oddziale
w oddziale
w oddziale
w oddziale
klasowym
klasowym
klasowym
klasowym
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
3.4 Procentowa liczba uczniów wg typów szkół
Tabela 4 Liczba uczniów w poszczególnych typach szkół na przestrzeni trzech lat szkolnych w Powiecie Świdnickim
liczba uczniów
Typ szkoły
% uczniów
2009/2010
2010/2011
2011/2012
2009/2010
2010/2011
2011/2012
szkoły specjalne
411
404
418
6,12%
6,08%
6,47%
zasadnicze szkoły zawodowe
849
787
694
12,65%
11,85%
10,74%
technika
2325
2279
2235
34,64%
34,31%
34,58%
licea profilowane
93
64
57
1,39%
0,96%
0,88%
szkoły dla dorosłych
534
671
672
7,96%
10,10%
10,40%
licea ogólnokształcące
2499
2437
2387
37,24%
36,69%
36,93%
wszystkie typy szkół
6711
6642
6463
-8-
3.5 Frekwencja w szkołach
Wykres 5 Frekwencja wg typów szkół w roku szkolnym 2011/2012
Fre kwe ncja w lice ach ogólnokształcących
ZSO w Świebodzicach
88,00%
ZSO w Strzegom iu
89,60%
ZSO Nr III w Świdnicy
85,80%
ZSO w Świdnicy
89,10%
I LO w Świdnicy
87,76%
ZSE w Świdnicy
92,37%
ZS Nr 3 w Świdnicy
74,50%
40,00%
50,00%
60,00%
70,00%
80,00%
90,00%
100,00%
Frekwencja w technikach
86,30%
ZS w Żarowie
83,00%
ZS w Strzegom iu
ZS w Świebodzicach
88,50%
83,93%
ZSM w Świdnicy
ZSE w Świdnicy
88,21%
86,06%
ZSBE w Świdnicy
ZSHT w Świdnicy
84,71%
ZS Nr 1 w Świdnicy
85,00%
40,00%
50,00%
60,00%
70,00%
80,00%
90,00%
100,00%
Frekwencja w zasadniczych szkołach zawodowych
ZS w Żarowie
81,60%
ZS w Strzegom iu
67,00%
ZS w Świebodzicach
87,00%
ZSM w Świdnicy
66,99%
ZSBE w Świdnicy
63,91%
ZS Nr 1 w Świdnicy
40,00%
82,30%
50,00%
60,00%
70,00%
80,00%
90,00%
100,00%
-9-
3.6 Kadra pedagogiczna
7,31
3,99 0,00
17,78 2,24 2,79
5,39
4,98 1,00
7,00
8,00 1,50
29,21 3,98 0,00
18,66 9,36 1,43
4,24
6,05 0,00
10,90 1,89 0,00
21,16 9,39 1,09
11,90 12,09 0,00
24,45 3,25 0,00
17,61 7,39 0,00
11,40 6,19 0,00
24,70 14,33 1,04
24,03 0,00 0,50
12,48 7,79 1,98
16,69 2,45 0,61
5,26
0,56 1,09
7,41
1,40 0,25
12,91 2,34 1,78
10,84 5,00 1,81
301,33 112,67 16,87
Suma końcowa
nauczyciel stażysta
25,32
8,76
11,05
18,15
8,08
30,67
8,78
19,73
12,47
7,19
30,12
18,73
15,59
16,69
19,23
10,61
24,58
17,49
13,17
23,96
2,10
342,47
nauczyciel kontraktowy
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,05
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,05
nauczyciel mianowany
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1,04
0,00
0,00
0,00
0,25
0,00
0,00
0,00
0,45
0,00
0,62
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
2,36
osoba bez stopnia
awansu zawodowego
zatrudniona na
podstawie art. 7 ust. 1a
ustawy o systemie
oświaty
I Liceum Ogólnokształcące w Świdnicy
Zespół Placówek Specjalnych w Bystrzycy Górnej
Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Mrowniach
Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych
Centrum Kształcenia Zawodowego
Zespół Szkół Specjalnych w Świdnicy
Zespół Szkół Specjalnych w Strzegomiu
Powiatowy Zespół Szkół Specjalnych w Świebodzicach
Zespół Szkół Nr 1 w Świdnicy
Zespół Szkół Nr 3 w Świdnicy
Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych w Świdnicy
Zespół Szkół Ekonomicznych w Świdnicy
Zespół Szkół Hotelarsko-Turystycznych w Świdnicy
Zespół Szkół Mechanicznych w Świdnicy
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr III w Świdnicy
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Strzegomiu
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Świdnicy
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Świebodzicach
Zespół Szkół w Świebodzicach
Zespół Szkół w Strzegomiu
Zespół Szkół w Żarowie
Suma końcowa
nauczyciel dyplomowany
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
nauczyciel bez stopnia
awansu zawodowego
zatrudniony na
podstawie art. 10 ust. 9
Karty Nauczyciela
Nazwa szkoły / placówki
nauczyciel bez stopnia
awansu zawodowego
Tabela 5 Etaty przeliczeniowe nauczycieli według stopnia awansu zawodowego
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
3,00
0,00
0,00
0,00
1,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
4,00
36,62
31,57
22,42
34,65
41,27
64,16
19,07
32,52
44,16
32,43
57,82
43,73
33,18
57,21
43,76
33,48
44,33
24,40
22,23
40,99
19,75
779,75
- 10 -
CKZ Świdnica
I LO Świdnica
MOS Bystrzyca Górna
MOW Bystrzyca Górna
MOW Nr 1 Mrowiny
PZSS Świebodzice
ZPPP Świdnica
ZS Nr 1 Świdnica
ZS Nr 3 Świdnica
ZS Strzegom
ZS Świebodzice
ZS Żarów
ZSBE Świdnica
ZSE Świdnica
ZSHT Świdnica
ZSM Świdnica
ZSO Nr III Świdnica
ZSO Strzegom
ZSO Świdnica
ZSO Świebodzice
ZSS Strzegom
ZSS Świdnica
Suma końcowa
1
1
3
16
35
11
15
18
26
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
21
1
2
3
1
1
1
1
1
1
1
4
4
8
1
5
40
32
34
20
21
50
41
29
48
42
34
43
26
14
49
644
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
1
2
1
2
1
1
1
24
1
1
1
1
8 18
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2 1
3 1
13 39
30
2
2
2
1
1
1
1
1
1
17
1
1
1
2
1
1
2
1
2
1
1
2
1
1
2
1
1
1
4
38
1
1
27
7
7
2
25
Suma końcowa
wicedyrektor szkoły
(placówki)
nauczyciel rehabilitant
nauczyciel psycholog
nauczyciel praktycznej
nauki zawodu
nauczyciel pedagog
1
1
1
1
nauczyciel logopeda
nauczyciel doradca
zawodowy
nauczyciel bibliotekarz
nauczyciel
kierownik szkolenia
praktycznego
kierownik internatu
instruktor praktycznej
nauki zawodu
inne stanowiska
kierownicze w szkołach
(placówkach)
przewidziane w statucie
Nazwa szkoły/placówki
dyrektor szkoły
(placówki)
Tabela 6 Liczba nauczycieli wg zajmowanych stanowisk
54
40
14
18
25
31
46
46
36
43
25
25
56
47
34
58
48
37
50
29
21
73
856
- 11 -
3.7 Informacja o działalności poradni psychologiczno-pedagogicznych
Działalność poradni psychologiczno-pedagogicznych dotyczy następujących obszarów:
- działalność diagnostyczna,
- pomoc udzielana nauczycielom, rodzicom i wychowawcom,
- pomoc bezpośrednia udzielona dzieciom i młodzieży,
- wydawanie orzeczeń oraz opinii na wniosek rodziców (prawnych opiekunów).
Tabela 7 Liczba dzieci przyjętych przez poradnie
Formy pomocy
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
Ogółem
Liczba dzieci przyjętych przez poradnie
3514
1614
1201
6329
Tabela 8 Działalność diagnostyczna poradni
Dzieci w wieku
przedszkolnym
Uczniowie szkół
podstawowych
Rodzaje
diagnoz
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
Młodzież nie ucząca się i
nie pracująca
PPP Świebodzice
Uczniowie szkół
ponadgimnazjalnych
PPP Strzegom
Uczniowie gimnazjów
PPP Świdnica
Dzieci do 3 roku życia
psychologiczna
34
2
4
94
142
218
533
351
218
456
20
42
45
4
27
0
0
1
pedagogiczna
109
1
3
63
55
30
467
519
228
190
422
91
86
17
26
0
0
0
logopedyczna
50
6
2
420
311
33
261
62
28
20
11
8
9
1
6
0
0
0
lekarska
37
1
2
35
11
11
179
30
32
154
27
12
54
6
12
0
0
0
Ogółem
230
10
11
612
519
292
1440
962
506
820
480
153
194
28
71
0
0
1
- 12 -
Tabela 9 Pomoc udzielona nauczycielom, rodzicom i wychowawcom
Pedagodzy i
Nauczyciele (w tym
psycholodzy szkolni
wychowawcy)
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
Inni
PPP Strzegom
Wychowawcy placówek
PPP Świdnica
Rodzice
0
0
0
0
2
0
0
10
0
0
0
0
0
0
0
3/316
3
0
76
7
0
4/83
2
0
1/4
0
1/5
0
3/170
0
0
0
0
0
0
0
63
0
0
0
0
0
0
0
0
Rady pedagogiczne**
6/241
0
0
0
0
2/34
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Prelekcje, wykłady**
10
7
0
60/326
7
0
9/263
7
0
0
0
6/172
0
0
0
257
61
95
793
695
0
55
10
163
41
214
20
Formy pomocy
Treningi (liczba osób)
Warsztaty**
Terapia rodzin (liczba rodzin)
Inne* (rozmowy, konsultacje)
140
51
67
* liczba osób, **liczba spotkań/liczba uczestników
Tabela 10 Pomoc bezpośrednia udzielona dzieciom i młodzieży w poradniach
Formy pomocy
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
53
3
33
Terapie logopedyczne
308
160
53
Psychoterapie
77
0
5
Socjoterapia
11
0
9
Zajęcia z uczniami zdolnymi
17
0
0
Terapia dla zagrożonych uzależnieniami
39
0
0
Doradztwo zawodowe
325
181
543
Rehabilitacja
12
0
0
- 13 -
Konsultacje psychologiczne
552
161
24
Terapia psychologiczna uczniów starszych
0
0
0
Terapia pedagogiczna
22
20
-
Terapia EEG-Biofeedback
73
32
10
1727
1247
771
Terapia grupowa
56
375
58
Indywidualne porady zawodowe na podstawie badań
58
56
52
Indywidualne porady zawodowe bez badań
6
181
47
Zajęcia psychoedukacyjne prowadzone w szkołach
605
78
117
Mediacje i negocjacje
18
4
8
Porady bez badań
290
249
19
Porady po badaniach przesiewowych
102
119
70
Badania przesiewowe słuchu w ramach programu „Słyszę”
30
185
274
Badania przesiewowe wzroku w ramach programu „Widzę”
24
0
257
Badania przesiewowe mowy w ramach programu „Mówię”
0
0
0
451
88
12
Obserwacja zachowania uczniów podczas zajęć
7
2
1
Funkcje percepcyjno-motoryczne
0
0
168
Pomoc indywidualna (w tym działania wspom. badanie)
Badania przesiewowe logopedyczne
Tabela 11 Wydane orzeczenia w poradniach
Rodzaj wydanego orzeczenia
PPP Świdnica
PPP Strzegom
PPP Świebodzice
niesłyszących i słabo słyszących
23
0
0
niewidomych i słabo widzących
59
6
6
z niepełnosprawnością ruchową
19
2
2
z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim
27
20
8
z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym
11
7
3
z autyzmem
9
0
0
z niepełnosprawnościami sprzężonymi
79
13
11
- 14 -
kształcenia specjalnego
284
56
36
zagrożonych niedostosowaniem społecznym
13
5
5
niedostosowanych społecznie
32
1
0
z zaburzeniami zachowania
0
0
1
zagrożonych uzależnieniem
0
0
0
o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
23
0
10
o potrzebie indywidualnego nauczania
125
18
22
odmowne
0
0
0
uchylające
27
0
1
o braku potrzeby kształcenia specjalnego
0
0
0
w wyniku odwołania do kuratora oświaty
0
0
0
o potrzebie indywidualnego przygotowania przedszkolnego
7
2
1
Poradnie psychologiczno-pedagogiczne wydają również opinie między innymi w sprawach:
- wczesnego wspomagania rozwoju dziecka,
- odroczenia rozpoczęcia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego,
- gotowości szkolnej dziecka spełniającego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego
- udzielenie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki
- zwolnienia ucznia z nauki drugiego języka obcego,
- objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej,
- dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb edukacyjnych ucznia,
- przyjęcia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy,
- objęcia dziecka pomocą psychologiczno-pedagogiczną w przedszkolu, szkole lub placówce,
- pierwszeństwa w przyjęciu ucznia z problemami zdrowotnymi do szkoły ponadgimnazjalnej,
- zezwolenie na zatrudnienie młodocianego w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy lub nauki zawodu,
- braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
- dostosowania warunków i formy sprawdzianu w szkole podstawowej, egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe do indywidualnych potrzeb ucznia.
- 15 -
Tabela 12 Wybrane formy współpracy poradni z lokalnym środowiskiem
PPP Świdnica
-
-
-
Europejski Dzień Mózgu – prezentacja metody EEG
Biofeedback – warsztaty dla nauczycieli i rodziców,
utworzenie punktu konsultacyjnego dla rodziców
dzieci sześcioletnich,
rady szkoleniowe dla nauczycieli na temat:
„Organizowanie
opieki
psychologicznopedgogicznej w świetle nowych regulacji
prawnych”,
szkolenia dla pedagogów i psychologów ze szkół
podstawowych i gimnazjów: „Metody i formy pracy
z
uczniem
zagrożonym
niedostosowaniem
społecznym”,
spotkania z rodzicami „Motywowanie dzieci do
nauki”,
szkolenia na temat: „Model pracy z uczniem ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi”,
cykl spotkań „Świąteczne spotkania z poradnią”,
zajęcia indywidualne i grupowe „Wspomaganie
dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację oraz
techniki autoterapii”
-
-
PPP Strzegom
Europejski Dzień Mózgu – prezentacja metody EEG
Biofeedback – warsztaty dla nauczycieli i rodziców,
cykl spotkań „Świąteczne spotkania z poradnią”,
opracowanie narzędzia do przeprowadzenia badań
przesiewowych z dojrzałości matematycznej dzieci
w oddziale przedszkolnym,
zajęcia warsztatowe „Kulturalne zachowanie w
życiu codziennym”
PPP Świebodzice
-
-
Europejski Dzień Mózgu – prezentacja metody EEG
Biofeedback – warsztaty dla nauczycieli i rodziców,
cykl spotkań „Świąteczne spotkania z poradnią”,
szkolenie na temat „Zjawiska depresji wśród
młodzieży”, „Czynnik dobrego wyboru zawodu”,
„Bajkoterapia”,
udział w XI finale kampanii „Cała Polska czyta
dzieciom”,
prelekcje, konsultacje: „Dojrzałość funkcji
percepcyjno-motorycznych”, „Plusy i minusy pójścia
sześciolatka do szkoły”, „Gotowość dziecka do
podjęcia nauki”
- 16 -
3.8 Działalność placówek kształcenia praktycznego i ustawicznego
3.8.1 Centrum Kształcenia Zawodowego w Świdnicy
W skład Centrum Kształcenia Zawodowego w Świdnicy (CKZ) wchodzą Powiatowe Centrum
Kształcenia Praktycznego (PCKP) i Wojewódzki Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego
(WODiDZ). W skład Centrum Kształcenia Zawodowego wchodzą pracownie oraz warsztaty.
PCKP organizuje zajęcia praktyczne dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe w
zawodach: elektromechanik, elektryk, kamieniarz, krawiec, mechanik – operator pojazdów i maszyn
rolniczych, mechanik pojazdów samochodowych, monter instalacji i urządzeń sanitarnych, murarz, operator
obrabiarek skrawających, sprzedawca, ślusarz, technolog robót wykończeniowych w budownictwie, technik
budownictwa, technik elektryk, technik mechanik – diagnostyka i eksploatacja pojazdów samochodowych.
W roku szkolnym 2010/2011 skorzystało z tych zajęć 709 uczniów.
Tabela 13 Uczniowie kierowani do PCKP
Szkoła
Zespół Szkół Mechanicznych w Świdnicy
Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych w Świdnicy
Zespół Szkół w Żarowie
Zespół Szkół w Strzegomiu
Zespół Szkół Specjalnych w Świdnicy
Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Mokrzeszowie
RAZEM
liczba uczniów
299
215
25
213
13
10
775
Powiatowe Centrum Kształcenia Praktycznego organizuje i prowadzi kształcenie ustawiczne w
formach pozaszkolnych. W kursie „Operator obrabiarek CNC” zorganizowanym wspólnie z Ośrodkiem
Szkolenia Technicznego wzięło udział 38 osób. Kurs ten przyniósł placówce dochód w wysokości 35.000 zł.
Przeprowadzone zostały również zajęcia praktyczne dla 24 studentów Wyższej Szkoły Zarządzania i
Przedsiębiorczości (2.000 zł).
WODiDZ jest placówką, która organizuje oraz koordynuje w regionie dolnośląsko-lubuskim
dokształcanie teoretyczne młodocianych zatrudnionych u pracodawców w celu nauki zawodu oraz
dokształcanie teoretyczne młodocianych zatrudnionych u pracodawców i uczęszczających do zasadniczych
szkół zawodowych. W roku szkolnym 2011/2012 z pierwszej formy kształcenia skorzystało 1120
młodocianych na 50 turnusach, a drugiej 1650 młodocianych. WODiDZ organizuje i prowadzi również
kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, za które pobierane są opłaty od uczestników. W roku
szkolnym 2011/2012 zorganizowany został kurs i egzamin pt. „Kierowca wózków jezdnych z napędem
silnikowym” dla 9 osób oraz dla 21 we współpracy z Firmą Szkoleniowo-Doradczą Anna Szywała – 6.800zł.
3.8.2 Centrum Kształcenia Ustawicznego przy Zespole Szkół BudowlanoElektrycznych
W skład placówki wchodzą szkoły pracujące w systemie zaocznym, które umożliwiają osobom
dorosłym zdobycie zawodu w szkole policealnej dla dorosłych, technikum uzupełniającym dla dorosłych
oraz zasadniczej szkole zawodowej dla dorosłych. Oprócz tego CKU ma w swojej ofercie liceum
ogólnokształcące dla dorosłych oraz liceum uzupełniające dla dorosłych3. CKU przygotowuje ofertę form
pozaszkolnych w oparciu o opinię Rady Zatrudnienia przy Powiatowym Urzędzie Pracy w Świdnicy, ale jak
do tej pory nie zorganizowała żadnych form kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. CKU
zaczyna prace wdrożeniowe związane z e-learningiem. Część materiałów dydaktycznych umieszczanych jest
na serwerach szkolnych oraz na platformie Moodle.
3
Liczba słuchaczy w szkołach wchodzących w skład CKU znajduje się w tabeli nr 1 i nr 2.
- 17 -
4. Edukacyjna Wartość Dodana wg danych za rok 2010 i 2011
Wykres 6 EWD z przedmiotów humanistycznych dla liceów ogólnokształcących
LO Strzegom
II LO
LO Świebodzice
I LO
III LO
IV LO
- 18 -
Wykres 7 EWD z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych dla liceów ogólnokształcących
II LO
LO Świebodzice
I LO
III LO
LO Strzegom
IV LO
- 19 -
Wykres 8 EWD z przedmiotów humanistycznych dla techników
ZS Strzegom
ZS Świebodzice
ZSM Świdnica
ZSE Świdnica
ZSHT Świdnica
ZSBE Świdnica
ZS Nr 1 Świdnica
- 20 -
Wykres 9 EWD z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych dla techników
ZSBE Świdnica
ZS Świebodzice
ZS Strzegom
ZSHT Świdnica
ZSM Świdnica
ZSE Świdnica
ZS Nr 1 Świdnica
- 21 -
4.1 Jak odczytywać wyniki Edukacyjnej Wartości Dodanej?
Wskaźnik EWD dla liceum ogólnokształcącego mówi o tym, na ile wysokie/niskie wyniki matury
uzyskali jego absolwenci w porównaniu do uczniów liceów ogólnokształcących w całej Polsce o
analogicznych wynikach na egzaminie gimnazjalnym. Analogicznie wskaźnik EWD dla technikum
pokazuje, na ile wysokie/niskie wyniki matury uzyskali jego absolwenci w porównaniu do uczniów
techników w Polsce. Wskaźniki mają charakter względny, czyli służą do porównywania szkół lub
wybranych grup uczniów. W skali kraju wskaźnik EWD ma z definicji wartość równą zeru. Wartość
dodatnia EWD wskazuje na ponadprzeciętną efektywność nauczania, wartość ujemna na niższą niż
przeciętna efektywność.
W modelu szacowania wskaźników EWD dla szkoły uwzględniamy informacje o płci ucznia oraz
dysleksji. Pełny model ideowy szacowania wskaźników EWD dla szkół maturalnych na przykładzie LO
można przedstawić następująco.
Średni wynik egzaminacyjny i wskaźnik EWD to miary komplementarne, łącznie dają pełniejszą
informację o szkole. Konsekwencją tego, że uwzględniamy zarówno wynik maturalny jak i wskaźnik EWD,
jest prezentacja wyniku szkoły w dwuwymiarowym układzie współrzędnych. Ze względu na niepewność
statystyczną szacowania wskaźników położenie szkoły przedstawiane jest za pomocą elipsy. Wielkość elipsy
graficznie przedstawia stopień tej niepewności.
Opis położenia szkoły (elipsy) w układzie współrzędnych (wynik egzaminu, EWD) może ułatwić
wyróżnienie kilku punktów odniesienia.
- Szkoły neutralne. Licea ogólnokształcące lub technika, w których notujemy zarówno średni
w skali kraju poziom wyników maturalnych, jak i przeciętną efektywność.
- Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i wysokiej efektywności mierzonej EWD (prawa
górna ćwiartka).
- Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i niskiej efektywności mierzonej EWD (prawa dolna
ćwiartka).
- Szkoły o niskich wynikach maturalnych i wysokiej efektywności mierzonej EWD (lewa górna
ćwiartka).
- Szkoły o niskich wynikach maturalnych i niskiej efektywności mierzonej EWD (lewa dolna
ćwiartka).
Powyższe punkty odniesienia mają pomóc w interpretacji położenia szkoły w układzie współrzędnych, a
nie kategoryzacji szkół. Oprócz typów głównych można zaobserwować również typy pośrednie: szkoły o
przeciętnych wynikach i niskiej/wysokiej EWD oraz szkoły o przeciętnej efektywności (EWD) i
niskich/wysokich wynikach maturalnych. W tych przypadkach elipsy szkół leżą na osi pionowej lub
poziomej, odpowiednio.4
4
Opis pochodzi ze strony internetowej www.matura.ewd.edu.pl
- 22 -
5. Wyniki egzaminu maturalnego
Wykres 10 Zdawalność matury w powiecie w porównaniu do województwa dolnośląskiego
Razem
TU
LU
418
17
LP
6
15
LO
1244
T
Zdaw alność matury i liczba zdających w pow iecie
788
0,0%
83,6%
81,0%
22,5%
33,3%
74,3%
69,4%
Województwo Dolnośląskie
Powiat Świdnicki
32,2%
29,4%
59,5%
46,7%
92,2%
89,3%
20,0%
40,0%
60,0%
80,0%
100,0%
- 23 -
Wykres 11 Zdawalność egzaminu maturalnego w poszczególnych typach szkól
Zdawalność w liceach ogólnokształcących i liczba zdających
120,0%
100,0%
100,0%
95,2%
100,0%
98,5%
97,3%
80,0%
59,3%
60,0%
40,0%
20,0%
0,0%
153
147
138
118
68
111
I LO Św idnica
ZSO Nr III
Św idnica
ZSO Św idnica
ZS Nr 3
Św idnica
ZSO
Św ie bodzice
ZSO Strzegom
Zdawalność matury w technikach i liczba zdających
100,0%
90,0%
90,0%
80,0%
70,0%
84,6%
81,8%
72,6%
74,0%
73,3%
61,5%
60,0%
50,0%
40,0%
29,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
52
31
73
66
100
15
40
13
ZSM
Św idnica
ZS Nr 1
Św idnica
ZSHT
Św idnica
ZSE
Św idnica
ZSBE
Św idnica
ZS
Św iebodzice
ZS
Strzegom
ZS Żarów
- 24 -
Zdawalność matury w liceach profilowanych i liczba zdających
90,0%
80,0%
70,0%
60,0%
50,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
10
0,0%
ZS Nr 1 Św idnica
Zdawalność matury w szkołach dla dorosłych i liczba z dających
100,0%
100,0%
90,0%
80,0%
71,4%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
45,5%
40,0%
33,3%
32,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
0,0%
0,0%
25
7
5
5
3
11
0
6
ZSO
Św idnica LO dla D.
ZS
Św ie bodzice
- LO dla D.
ZSO
Strzegom LO dla D.
ZSE
Św idnica LP dla D.
ZSO
Strzegom LU
ZSBE
Św idnica LU dla D.
ZSO
Św iebodzice
- LU dla D.
ZSM
Św idnica TU
- 25 -
Uwaga! Liczby nad nazwą szkoły należy czytać zgodnie z zasadą:
liczba absolwentów, którzy ukończyli dany typ szkoły
liczba absolwentów, którzy przystąpili do egzaminu maturalnego
x
y
Wykres 12 Odsetek przystępujących do egzaminu maturalnego
Odsetek przystępujących do matury w liceach ogólnokształcących
106,3%
104,6%
139
111
65
111
147
138
118
68
111
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
99,4%
102,1%
99,3%
154
144
153
I LO Świdnica
100,0%
100,0%
80,0%
60,0%
40,0%
20,0%
0,0%
ZSO
ZSO Strzegom
Świebodzice
Odsetek prz ystępujących do matury w technikach
120,0%
93,9%
100,0%
80,0%
98,6%
100,0%
94,3%
81,6%
76,5%
62,5%
56,5%
60,0%
40,0%
20,0%
0,0%
68
33
74
66
106
24
49
23
52
31
73
66
100
15
40
13
ZSM
Świdnica
ZS Nr 1
Świdnica
ZSHT
Świdnica
ZSE
Świdnica
ZSBE
Świdnica
ZS
ZS Strzegom
Świebodzice
ZS Żarów
- 26 -
Wykres 13 Średnie wyniki procentowe z części ustnej i pisemnej z obowiązkowych przedmiotów maturalnych na poziomie podstawowym (w przypadku języków obcych
tylko dla języka niemieckiego i angielskiego) dla liceów ogólnokształcących i techników
Średnie wyniki procentowe w części ustnej w liceach ogólnokształcących
100,0%
89,3%
67,7%
57,1%
64,2%
77,2%
76,9%
77,9%
68,8%
76,6%
76,0%
I LO Świdnica
ZSO Nr III Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3 Świdnica
43,5%
51,3%
40,0%
50,9%
50,0%
74,6%
60,0%
70,9%
70,0%
72,5%
80,0%
86,4%
90,0%
30,0%
ZSO Świebodzice
ZSO Strzegom
20,0%
10,0%
0,0%
język polski
język angielski
język niemiecki
Średnie wyniki procentowe w części ustnej w technikach
100,0%
90,0%
ZSM Świdnica
ZS Nr 1 Świdnica
65,7%
32,2%
30,0%
53,4%
55,8%
ZSE Świdnica
ZSBE Świdnica
ZS Świebodzice
ZS Strzegom
ZS Żarów
15,5%
20,0%
44,1%
ZSHT Świdnica
32,9%
55,1%
66,5%
48,3%
55,7%
68,1%
53,6%
54,1%
54,6%
60,0%
65,4%
53,4%
40,0%
54,1%
50,0%
49,4%
60,0%
63,9%
70,0%
82,2%
82,9%
80,0%
10,0%
0,0%
język polski
język angielski
język niemiecki
- 27 -
I LO
Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
76,0%
55,5%
66,0%
66,5%
64,6%
61,0%
38,2%
46,6%
55,9%
47,6%
ZSO
Świdnica
77,1%
80,8%
82,1%
65,1%
58,4%
66,9%
53,6%
57,9%
75,5%
76,3%
88,2%
88,8%
88,5%
Średnie wyniki procentowe w części pisem nej w liceach
ogólnokształcących
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
język polski
język angielski
język niemiecki
matematyka
ZSO
Strzegom
- 28 -
ZS
ZS
E
ZS
bo
Ża
w
om
ró
eg
ca
ca
ca
ic
e
ni
ni
ni
dz
id
id
St
rz
ie
Św
Św
ca
ca
ni
ni
id
id
id
Św
Św
Św
ZS
Św
BE
ZS
T
r1
M
H
N
ZS
ZS
ZS
26,6%
56 ,8%
59 ,9%
60 ,8%
70 ,9%
76 ,5%
70,6%
64,3%
57 ,3%
49,5%
43,3%
45,0%
44,7%
45,3%
51,7%
53,9%
44,0%
44,3%
45,2%
53,0%
56 ,9%
49,6%
50,4%
46,6%
46,0%
42,0%
50 ,7%
39,0%
40,2%
39,2%
39,0%
Średnie wyniki procentowe w części pisemnej w technikach
język polski
język angielski
język niemiecki
matematyka
- 29 -
Wykres 14 Średnie wyniki procentowe z przedmiotów dodatkowych na poziomie rozszerzonym wraz z liczbą zdających w liceach ogólnokształcących
język polski
język niemiecki
język angielski
100,00%
100,0%
100,0%
90,00%
90,0%
90,0%
80,00%
80,0%
65,70%
70,00%
60,00%
70,0%
59,00%
51,00%
50,60%
50,30%
60,0%
80,0%
71,8%
67,4%
70,0%
60,3%
58,8%
53,9%
44,6%
50,0%
40,0%
40,0%
30,00%
30,0%
30,0%
20,00%
20,0%
20,0%
10,00%
10,0%
0,00%
0,0%
10,0%
0,0%
40
24
32
0
9
48
72
36
54
7
15
27
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
100,0%
100,0%
90,0%
90,0%
90,0%
80,0%
80,0%
80,0%
70,0%
57,6%
54,8%
60,0%
2
1
1
3
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
70,0%
52,1%
50,3%
53,7%
48,8%
50,0%
47,2%
42,6%
40,0%
30,0%
16,0%
9,0%
10,0%
4
ZSO Nr III
Świdnica
chemia
100,0%
20,0%
3
I LO Świdnica
biologia
matematyka
70,0%
49,3%
49
15
73
2
18
26
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
56,9%
60,0%
50,0%
40,0%
40,0%
30,0%
30,0%
20,0%
20,0%
10,0%
10,0%
0,0%
0,0%
55,7%
46,0%
45,0%
50,0%
40,00%
50,0%
60,8%
60,0%
50,00%
60,0%
71,0%
63,3%
48,8%
45,7%
47,6%
15,0%
0,0%
23
4
33
0
12
10
24
1
27
0
5
7
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
- 30 -
fiz yka i astronomia
geografia
100,0%
100,0%
90,0%
90,0%
80,0%
80,0%
70,0%
70,0%
60,0%
60,0%
50,0%
52,6%
50,3%
48,5%
50,0%
40,5%
36,7%
40,0%
30,0%
63,0%
59,0%
55,5%
40,0%
24,5%
24,2%
30,0%
20,0%
20,0%
5,0%
10,0%
10,0%
0,0%
0,0%
32
1
39
0
12
14
37
11
28
3
3
15
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
historia
wiedza o społecz eństwie
100,0%
100,0%
90,0%
90,0%
80,0%
80,0%
70,0%
70,0%
60,0%
60,0%
49,1%
50,0%
40,0%
30,0%
52,7%
45,0%
50,0%
34,0%
26,8%
58,9%
33,5%
36,0%
40,0%
30,0%
30,0%
23,3%
20,0%
14,7%
20,0%
10,0%
10,0%
0,0%
0,0%
17
8
9
3
3
8
9
2
9
1
0
6
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
I LO Świdnica
ZSO Nr III
Świdnica
ZSO Świdnica
ZS Nr 3
Świdnica
ZSO
Świebodzice
ZSO
Strzegom
- 31 -
6. Wyniki egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Wykres 15 Wyniki egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe wg szkół z liczbą absolwentów oraz liczbą zdających
ZSM
ZS Nr 1
ZS Nr 1
Dolny Śląsk
100%
ZSM
Dolny Śląsk
92,3%
90%
84,2%
100,0%
82,5%
100,0%
75,0%
80%
90,0%
67,3%
70%
60%
63,2%
75,8%
74,8%
80,0%
55,6%
52,6%
50%
60,0%
40%
50,0%
30%
40,0%
20%
30,0%
69,3%
64,7%
70,0%
40,0%39,9%
33,3%
20,0%
10%
10,0%
0%
21
22
13
9
19
19
13
9
342[04] technik logistyk
341[07] technik
organizacji usług
gastronomicznych
512[05] kucharz małej
gastronomii
0,0%
46
5
17
50
4
12
40
33
311[20] technik
mechanik
311[52] technik
pojazdów sam.
312[01] technik
informatyk
723[04] mechanik
pojazdów sam.
522[01] sprzedawca
ZSE
ZSHT
ZSE
ZSHT
90,0%
90,0%
80,0%
80,0%
73,1%
60,0%
50,0%
75,0%
70,0%
67,1%
70,0%
100,0%
100,0%
100,0%
75,0%
Dolny Śląsk
100,0%
Dolny Śląsk
85,1%
72,4%
60,0%
60,0%
58,7%
50,0%
50,0%
42,9%
40,0%
40,0%
30,0%
30,0%
20,0%
20,0%
10,0%
10,0%
0,0%
0,0%
19
7
48
18
7
48
341[07] technik organizacji
usług gastronomicznych
512[01] kelner
341[04] technik hotelarstwa
53
13
50
13
16
13
341[02] technik ekonomista
341[03] technik handlowiec
342[01] technik organizacji
reklamy
- 32 -
ZS Żarów
100,0%
ZS Żarów
Dolny Śląsk
82,5%
100,0%
50,0%
50,0%
50,0%
40,0%
38,5%
40,0%
65,0%
60,0%
50,0%
38,5%
58,7%
60,0%
63,2%
66,7%
70,0%
66,7%
64,7%
70,0%
63,2%
64,7%
80,0%
80,0%
62,5%
82,5%
67,3%
90,0%
90,0%
30,0%
30,0%
20,0%
20,0%
0,0%
10,0%
10,0%
0,0%
0,0%
24
6
ZSBE
4
13
312[01] technik
informatyk
341[03] technik
handlowiec
5
1
4
3
522[01] sprzedawca 512[05] kucharz małej
gastronomii
16
7
2
6
1
13
8
2
6
1
10
10
312[01] technik
informatyk
342[04] technik
logistyk
512[05] kucharz
małej gastronomii
522[01] sprzedawca
722[02] operator
obrabiarek
skrawających
722[03] ślusarz
73,2%
65,2%
48,1%
41,7%
38,5%
49,5%
64,7%
Dolny Śląsk
45,7%
35,6%
42,9%
49,6%
68,8%
ZSBE
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
61,2%
Dolny Śląsk
80,0%
ZS Świebodzice
100,0%
ZS Świebodzice
35
18
53
13
12
28
32
14
46
13
12
23
311[04] technik
budownictwa
311[08] technik
elektryk
312[01] technik
informatyk
712[06] murarz
713[02] monter
inst. i urz. san.
713[06] technolog
robót wyk. w bud.
- 33 -
ZS Strzegom
ZS Strzegom
Dolny Śląsk
100,0%
100,0%
85,2%
90,0%
80,0%
70,0%
72,4%
64,7%
69,3%
60,0%
54,4%
60,0%
50,0%
82,5%
63,2%
60,0%
71,4%
57,1%
47,4%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
0,0%
22
27
0
19
27
5
312[01] technik
informatyk
341[02] technik
ekonom ista
343[01] technik
administracji
11
16
5
12
512[05] kucharz
522[01] sprzedaw ca
małej gastronomii
26
1
14
1
723[04] mechanik
pojazdów
sam ochodow ych
742[01] stolarz
- 34 -
Wykres 16 Zdawalność egzaminu zawodowego – zbiorcze zestawienie wg zawodów z liczbą zdających w powiecie
Zawody technikum, szkoły policealnej i technikum uzupełniającego w porównaniu do województwa
oraz liczba zdających w powiecie
73,1%
60,0%
54,4%
67,3%
37
85,1%
48
42,9%
56,4%
58,7%
64,7%
30,0%
42,7%
40,0%
40,0%
39,9%
49,6%
50,0%
42,9%
35,6%
60,0%
68,8%
70,0%
68,8%
72,4%
74,8%
80,0%
67,6%
75,0%
90,0%
88,2%
100,0%
100,0%
100,0%
Dolny Śląsk
75,0%
67,1%
powiat
20,0%
10,0%
0,0%
32
14
311[04]
technik
budownictwa
311[08]
technik
elektryk
50
4
103
77
17
13
311[20] 311[52] technik 312[01]
341[02]
341[03]
341[04]
341[07]
342[01]
technik
pojazdów
technik
technik
technik
technik technik org. technik
mechaniksamochodowychinformatyk ekonomista handlowiec hotelarstwa
usług
organizacji
gastronom. reklamy
39
5
7
342[04]
technik
logistyk
343[01]
technik
administracji
512[01]
kelner
Zawody zsz w porównaniu do województwa oraz liczba zdających w powiecie
powiat
Dolny Śląsk
100,0%
100,0%
55,7%
67,3%
71,4%
80,0%
61,2%
29,4%
30,0%
65,0%
65,2%
38,5%
40,0%
48,1%
49,5%
50,0%
41,7%
63,6%
60,0%
63,2%
70,0%
69,7%
80,0%
73,2%
82,5%
90,0%
0,0%
10,0%
0,0%
20,0%
0,0%
33
33
512[05]
522[01]
kucharz małej sprzedawca
gastronomii
13
12
23
1
10
49
1
1
712[06]
murarz
713[02]
monter instal.
i urz. sanit.
713[06]
technolog
robót
wykończ. w
bud.
722[02]
operator
obrabiarek
skrawających
722[03]
ślusarz
723[04]
mechanik
pojazdów
sam.
742[01]
stolarz
743[01]
krawiec
- 35 -
Uwaga! Liczby nad nazwą szkoły należy czytać zgodnie z zasadą:
liczba absolwentów, którzy ukończyli dany typ szkoły
liczba absolwentów, którzy przystąpili do egzaminu maturalnego
x
y
Wykres 17 Odsetek przystępujących do egzaminu zawodowego
Odsetek przystępujących do egzaminu zawodowego w
zasadnicznych szkołach zawodowych
100,0%
90,0%
80,0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
90,6%
82,5%
61,1%
59,4%
47,8%
30,4%
20,0%
10,0%
0,0%
36
32
53
40
23
67
22
19
48
33
7
32
ZS Nr 1
ZS Żarów
ZSBE
ZSM
ZS
ZS Strzegom
Św iebodzice
Odsetek przystępujących do egzaminu zawodowego w
technikach, szkołach policealnych i technikach
uzupełniających
120,0%
100,0%
98,6%
104,1%
92,7%
88,4%
97,1%
86,8%
91,3%
80,0%
56,7%
60,0%
40,0%
20,0%
0,0%
74
82
43
106
49
68
23
30
73
76
38
92
51
66
21
17
ZSHT
ZSE
ZS Nr 1
ZSBE
ZS
Strzegom
ZSM
ZS
ZS Żarów
Św iebodzice
- 36 -
7. Wyniki sprawdzianu w ostatniej klasie szkoły podstawowej i
egzaminu w ostatnim roku nauki w gimnazjum
Wyniki uczniów upośledzonych w stopniu lekkim nie są poddawane obliczeniom statystycznym przez
Okręgową Komisję Egzaminacyjną we Wrocławiu. Udostępniane są jedynie liczby zdających. Dodatkowo
uczniowie z upośledzeniem umiarkowanym lub znacznym nie przystępują do sprawdzaniu i egzaminu
gimnazjalnego, a na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w
sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. nr 83, poz. 562 z późniejszymi
zmianami), dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej może zwolnić z obowiązku przystąpienia do
egzaminu gimnazjalnego ucznia (słuchacza) ze sprzężoną niepełnosprawnością, posiadającego orzeczenie o
potrzebie kształcenia specjalnego, który nie rokuje kontynuowania nauki w szkole ponadgimnazjalnej – na
wniosek rodziców (prawnych opiekunów), pozytywnie zaopiniowany przez dyrektora szkoły (§ 38, ust. 3).
Oprócz tego trzeba dodać, że badania Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dotyczące Edukacyjnej
Wartości Dodanej (EWD) nie obejmują gimnazjów specjalnych, ponieważ są to szkoły z liczbą uczniów
mniejszą niż 30.
Tabela 14 Wyniki sprawdzianu w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej
Placówka
liczba
zdających
rodzaj zestawu
średni wynik w pkt. zestaw
standardowy (S-1)
województwo
Zespół Placówek Specjalnych w
Bystrzycy Grn.
Młodzieżowy Ośrodek
Wychowawczy w Mrowinach
7
13
zestaw standardowy (S-1)
22,5
9
Zespół Szkół Specjalnych w
Świdnicy
Zespół Szkół Specjalnych w
Strzegomiu
szkoła
10,5
3
zestaw dla uczniów
z upośledzeniem lekkim (S-8)
Powiatowy Zespół Szkół
Specjalnych w Świebodzicach
4
2
Tabela 15 Wyniki egzaminu w ostatnim roku nauki w gimnazjum
średni wynik w %
Placówka
Młodzieżowy Ośrodek
Wychowawczy w Mrowinach
Zespół Placówek Specjalnych w
Bystrzycy Grn.
rodzaj zestawu
zestaw
standardowy
(A1)
Powiatowy Zespół Szkół
Specjalnych w Świebodzicach
Zespół Placówek Specjalnych w
Bystrzycy Grn.
Zespół Szkół Specjalnych w
Świdnicy
Zespół Szkół Specjalnych w
Strzegomiu
liczba
zdających
j.pol.
hist. i
wos
mat.
przyr.
jęz. ang.
jęz.
niem.
Dolny Śląsk
63,3
59,7
46,1
49,3
63,1
56,6
11
22,2
38,6
17,3
33,2
---
29,8
13
29,2
33,5
25,5
36,2
39
27,9
5
zestaw dla
uczniów z
upośledzeniem
lekkim (A8)
5
10
5
37
8. Monitorowanie skuteczności szkół zawodowych w powiecie
świdnickim – analiza porównawcza na podstawie badań
własnych
8.1 Ogólne informacje o szkolnictwie zawodowym w powiecie
Powiat Świdnicki jest organem prowadzącym dla 14 szkół ponadgimnazjalnych: 6 liceów
ogólnokształcących i 8 zespołów szkół prowadzących kształcenie zawodowe. W szkołach zawodowych
według stanu na 30 września 2011 r. uczyło się 3414 uczniów co stanowiło prawie 54 % ogółu uczniów i
słuchaczy. Zmiany w strukturze szkół zawodowych w ostatnich latach – podobnie jak w całym kraju polegały na niemal zupełnym zaniku kształcenia w liceach profilowanych na rzecz technikum i zasadniczych
szkół zawodowych. W technikach na przestrzeni lat 2007-2012 liczba uczniów niemal się nie zmieniła
(odpowiednio: 2242 i 2278). W zasadniczych szkołach zawodowych w roku szkolnym 2011/2012 było
uczniów nieco mniej niż w roku 2007/2008 (714 wobec 807 pięć lat wcześniej) Brak wyraźnego wzrostu
liczby uczniów w tych typach szkół należy tłumaczyć tylko trudnościami z naborem wynikającymi z niżu
demograficznego. Polityka władz powiatu, które aktywnie wspierają proces kształcenia zawodowego,
prowadzi do ograniczania naboru do liceów ogólnokształcących w Świdnicy tak dla utrzymania efektów
kształcenia w liceach jak i dla zapewnienia rynkowi pracy dopływu dobrze wykształconych pracowników.
W ostatnich 5 latach liczba oddziałów przyjmowanych łącznie do największych trzech liceów
ogólnokształcących zmniejszyła się z 21-23 do 15.
Zjawiskiem szczególnie niepokojącym jest poważny spadek liczby uczniów szkół dla zawodowych
dorosłych. W roku szkolnym 2007/2008 w szkołach tych kształciło się 722 słuchaczy a w roku szkolnym
2011/2012 już tylko 422 , co stanowi spadek o ponad 40%. W zestawieniu z okresem 1999 – 2006 jest to
liczba dramatycznie mniejsza, gdyż np. w roku szkolnym 2004/2005 uczniów tych było niemal 3 tysiące.
Przyczyny takiego stanu rzeczy są ogólnie znane – był to efekt zniesienia obowiązkowej służby wojskowej i
otwarcie rynków pracy dla obywateli naszego kraju po wstąpieniu do Unii Europejskiej, co spowodowało
brak zainteresowania wielu - głównie młodych - ludzi dalszą edukacją. Zmiany te poważnie utrudniły
funkcjonowanie szkół zawodowych – w niektórych z nich aktualna liczba uczniów każe powiatowi poważnie
myśleć o likwidacji czy łączeniu z innymi szkołami. Obserwujemy też zjawiska pozytywne – szkoły zaczęły
szukać możliwości rozwoju poza tradycyjnie uczonymi zawodami, organizować oddziały dwuzawodowe,
racjonalizować koszty funkcjonowania.
Bardzo ważnym elementem systemu kształcenia zawodowego w powiecie jest utworzone w 2000 roku
Centrum Kształcenia Zawodowego, składające się z Centrum Kształcenia Praktycznego i Wojewódzkiego
Ośrodka Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego. Wyłączono ze szkół i połączono w odrębną jednostkę
organizacyjną powiatu fatalnie wyposażone i kształcące coraz mniej uczniów warsztaty szkół zawodowych
z kilku miast powiatu (Strzegom, Świdnica, Świebodzice, Żarów). W ciągu kilku lat doprowadzono do
zlokalizowania całości praktycznej nauki zawodu w siedzibie placówki w Świdnicy. CKP obsługuje
wszystkie szkoły zawodowe w powiecie, które potrzebują wsparcia w zakresie kształcenia praktycznego.
Wojewódzki Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego ( udało się uzyskać taki status
ośrodka po likwidacji podobnej placówki w Wałbrzychu przy akceptacji Dolnośląskiego Kuratora Oświaty
i samorządów powiatowych ) ma za zadanie prowadzenie kursów z zakresu teoretycznej nauki zawodu dla
uczniów-pracowników młodocianych, którzy praktyczną naukę zawodu
pobierają w zakładach
rzemieślniczych. Ze względu na charakter ośrodka wojewódzkiego ważnym zadaniem jest koordynacja tego
typu zajęć szkolnych na terenie Dolnego Śląska, stąd udział w kursach uczniów z całego regionu a skutkiem
międzywojewódzkiej koordynacji działań także z województw Polski zachodniej i północnej. Ogółem
przez centrum przewija się rocznie ponad 7000 uczniów i 1500 słuchaczy kursów zawodowych. Placówka
przechodzi ciągle proces doinwestowania w pomieszczenia do praktycznej nauki zawodu i środki technodydaktyczne. Inwestowanie w centrum (wartość wykonanych prac i zakupów to około 5 mln. zł. od roku
2000) uczyniło te placówkę w oczach obserwatorów zewnętrznych wiodącą w regionie.
Perspektywy szkolnictwa zawodowego w powiecie rysują się dość dobrze. Wprawdzie nie wiadomo
jeszcze jak szkoły poradzą sobie ze zmianami wprowadzonymi do ustawy o systemie oświaty nowelą z 19
sierpnia 2011r. , ale dostają szansę na lepsze wyniki edukacji skutkiem realizacji dwóch dolnośląskich
projektów, które mają zdecydowanie poprawić jakość kształcenia zawodowego. W obu projektach szkoły z
powiatu świdnickiego mają bardzo duży udział. „Modernizacja Kształcenia Zawodowego na Dolnym
Śląsku” to projekt realizowany ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, w skali województwa
38
na kwotę niemal 200 mln. złotych w ciągu 5 lat. Szkoły powiatowe korzystają z dodatkowych zajęć
edukacyjnych, staży zawodowych, wycieczek zawodoznawczych i innych form wsparcia. W drugim
projekcie, „Modernizacja Centrów Kształcenia Zawodowego na Dolnym Śląsku” – realizowanym z
inicjatywy i z dużym udziałem przedstawicieli naszego powiatu - uczestniczy 9 powiatów z Dolnego Śląska
i samorząd województwa. Ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego i z budżetu województwa
powiat pozyska ponad 8 mln złotych (z wkładem własnym wartość zakupów wyniesie niemal 10 mln.
złotych) na nowoczesny sprzęt techno-dydaktyczny, który zostanie zainstalowany we wszystkich szkołach
zawodowych powiatu, w największym jednak stopniu w Centrum Kształcenia Zawodowego, które w opinii
przedstawicieli firmy realizującej projekt jest najlepiej na Dolnym Śląsku przygotowane do zainstalowania i
uruchomienia sprzętu.
Nowe możliwości prawne już skutkują poprawą sytuacji szkół – w kilku z nich w roku szkolnym
2012/2013 uruchomiono kwalifikacyjne kursy zawodowe, które dają dorosłym szansę na szybkie
przekwalifikowanie się lub uzupełnienie wykształcenia zawodowego bez konieczności pobierania edukacji
w szkole. Ale na podsumowania i uogólnienia co do skutków reformy kształcenia zawodowego jest jeszcze
zdecydowanie za wcześnie.
8.2 Geneza nowego podejścia do monitorowania szkół zawodowych
Dyskusja nad kształtem i funkcjonowaniem szkolnictwa zawodowego w powiecie świdnickim miała
miejsce od początku przywrócenia istnienia powiatu w roku 1999. Problemem wówczas największym było
niedoinwestowanie warsztatów szkolnych, umieszczonych w budynkach wymagających często niemal
kapitalnych remontów i wyposażonych z reguły w archaiczny sprzęt techno-dydaktyczny. Po wspomnianych
wcześniej decyzjach o komasacji sprzętu i inwestycjach w nowym centrum kształcenia zawodowego
kolejnym wyzwaniem stał się problem niżu demograficznego a od roku 2004 - kłopot z organizacją szkół
dla dorosłych, którzy w dużej mierze zaczęli korzystać z możliwości układania sobie życia poza granicami
kraju. Kolejnym ograniczeniem dla naboru do kształcenia ustawicznego stało się zniesienie w roku 2009
obowiązkowej służby wojskowej.
Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, dlaczego wyniki egzaminów są takie mierne wywołało
dyskusję, w wyniku której uznano, że czynnikami warunkującymi sukces w edukacji zawodowej są:
motywacja do nauki wynikająca z mądrego wyboru zawodu, uczęszczanie na zajęcia, warunki środowiskowe
uczniów.
Inną przyczyną zwrócenia uwagi na efektywność kształcenia zawodowego w powiecie była
pogarszająca się sytuacja finansowa powiatu. Od roku 2008 – po kilku latach względnego bezpieczeństwa
finansowego –powiat znów musiał przeznaczyć część dochodów własnych na realizację zadań oświatowych.
Szukanie odpowiedzi na pytanie dlaczego tak się stało kazało sprawdzić, czy przyczyna nie leży na przykład
w dużej liczbie uczniów niekończących edukacji w wybranej szkole. Wprawdzie okazało się, że
czynnikiem sprawczym naszych problemów z finansami stały się głównie zmiany w prawie oświatowym, ale
monitorowanie liczby niepowodzeń szkolnych pozwoliło na kilka ważnych spostrzeżeń. Po pierwsze
rozmiary ilościowe zjawiska przerywania edukacji w wybranej przez absolwentów gimnazjów szkole
przekroczyły nasze wyobrażenia – okazało się bowiem, że rocznie ginie nam w systemie jedna spora szkoła.
Liczba uczniów przerywających naukę ( tylko w szkołach dla młodzieży) waha się corocznie od 300 do
niemal 400. Po drugie – zjawisko to w największym stopniu dotyczy zasadniczych szkół zawodowych i
techników. Nie jest to zbyt odkrywcze, ale fakt strat na poziomie kilkunastu procent uczniów rocznie w
niektórych zasadniczych szkołach zawodowych dawał do myślenia. Kolejnym kierunkiem poszukiwań
źródeł niepowodzeń uczniów szkół zawodowych stało się zbieranie informacji o frekwencji uczniów. Od
roku szkolnego 2008/2009 szkoły przekazują dane na temat obecności uczniów i słuchaczy na zajęciach w
podziale na poszczególne typy szkół.
39
8.3 Efekty monitorowania i ich wykorzystanie na potrzeby polityki
oświatowej
8.3.1 Monitorowanie sprawności szkół zawodowych
Tabela 16 Wskaźnik zdawalności egzaminów z przygotowania zawodowego i wskaźnik ukończenia szkoły dla
szkół zawodowych w powiecie świdnickim dla wybranych roczników naboru
Nabór - rok 2004/2005*
Typ szkoły
Technikum
Zasadnicza
Szkoła
Zawodowa
Technikum
Uzupełniające
Szkoła Policealna
Nabór - rok 2006/2007
Nabór - rok 2008/2009
Zdawalność
%
Ukończenia
szkoły w %
Zdawalność
%
Ukończenia
szkoły w %
Zdawalność
%
Ukończenia
szkoły w %
36%
79%
35%
69%
38%
68%
50%
69%
48%
67%
48%
64%
13%
34%
10%
41%
1%
8%
15%
16%
6%
31%
egzaminy wewnętrzne
*dla poszczególnych roczników naboru, bez rozróżniania roku ukończenia szkoły, różnego dla różnych typów szkół w zależności od
długości cyklu kształcenia.
Źródło- badania własne
8.3.2 Wskaźnik ukończenia szkoły
Zupełnie w innym świetle zobaczyliśmy efektywność edukacji w poszczególnych zawodach w skali
powiatu a także poszczególne zespoły szkół zawodowych. Przede wszystkim okazało się, że dotarcie przez
uczniów do końca edukacji w zawodowej szkole ponadgimnazjalnej jest sporym problemem dla mniej
więcej 1/3 uczniów .
W skali powiatu w roku 2008 w technikach ukończyło szkołę zaledwie 79% uczniów przyjętych 4 lata
wcześniej do klas pierwszych, w roku następnym wskaźnik ten spadł do 69 % (!) , rok później znów było to
tylko 69% w roku 2011 nastąpił niewielki wzrost – do 70% a w roku 2012 było najgorzej – wartość
wskaźnika spadła do 68 %. Dla niektórych zawodów na poziomie technikum w roku 2012 wygląda to
następująco: technik hotelarstwa 87%, technik budownictwa 76%, technik mechanik 56%, technik
handlowiec 52 %, technik pojazdów samochodowych 33 %, kelner 32%.
Jak widać już dla tylko jednego rocznika młodzieży różnice są ogromne. Jednocześnie daje się
zauważyć związek między kierunkiem kształcenia a miejscem zdobywania edukacji. W zespole szkół
kształcącym hotelarzy powyższy wskaźnik dla ostatnich pięciu lat mieści się w przedziale 80% - 97 % . W
innej szkole, gdzie kształcą się mechanicy wskaźnik oscyluje pomiędzy 56% a 69% , przy czym widać
tendencję malejącą.
Analiza innych danych i rozmowy z dyrektorami szkół wskazały przyczynę – do techników trafia
młodzież coraz gorzej przygotowana do edukacji ponadgimnazjalnej, co zresztą ma przełożenie na liczbę
punktów uzyskaną na egzaminach gimnazjalnych – minimalna liczba punktów, z którą przyjmuje się do
technikum jest z roku na rok niższa.
Dyrektorzy zespołów szkół zawodowych przyznają też, że owa liczba punktów jest różna w
poszczególnych szkołach a także na poszczególnych kierunkach wewnątrz danej szkoły, co ma przełożenie
na efekty kształcenia. Przykładem niech będzie jeden z zespołów szkół, kształcący w zawodach
ekonomicznych. Wskaźnik ukończenia szkoły dla technika ekonomisty w ostatnich kilku latach wahał się
między 76% a 98 %, tymczasem dla technika handlowca między 52% a 78%. W wypadku tego ostatniego
zawodu średnia liczba punktów absolwentów gimnazjum przyjętych do klasy jest 5 punków niższa niż w
wypadku technika ekonomisty ( 39,5 i 44,5 na 100 możliwych) Podobnie jest w kilku innych szkołach,
natomiast w Żarowie nie widać żadnych związków efektywności szkoły w zestawieniu zawodów - w
jednym roku dla logistyków 48% uczniów ukończyło szkołę a w następnym 84% , dla informatyków w
tych samych latach najpierw 87% a rok później już tylko 58% przy niemal identycznej frekwencji w
40
oddziałach obu zawodów na poziomie około 80 %. Zdaniem dyrektorki szkoły decydowała sytuacja życiowa
poszczególnych uczniów i atmosfera w grupie.
W wypadku zasadniczych szkół zawodowych wskaźnik ukończenia szkoły przez uczniów
rozpoczynających naukę w danej klasie dla powiatu kształtuje się podobnie jak dla technikum, z tym, że to
rok 2012 jest najlepszy w ciągu ostatnich 5 lat ( 76%). O ile jednak przerywający naukę uczniowie
technikum najczęściej trafiają do zasadniczych szkół zawodowych, o tyle niepowodzenie w zasadniczych
szkołach zawodowych oznacza zupełne przerwanie nauki przez danego ucznia, czasami na wiele lat. I tu
różnice dla poszczególnych zawodów i lat są spore. W zawodzie fryzjer wskaźnik ten waha się pomiędzy 52
% a 76% , podobnie w bardzo popularnym zawodzie mechanik pojazdów samochodowych ( 57% i 87%) .
Dużo lepiej jest natomiast w zawodzie murarz – od 80% do 100%, czy w zawodzie monter instalacji
sanitarnych – od 71 % do 82%. Podobnie względnie stały wskaźnik ukończenia szkoły występuje w
zawodzie sprzedawca – 67% i 74%.
Zdecydowanie gorzej jest w szkołach dla dorosłych. Szkoły policealne w ostatnich latach kończyło od
18% (!) do maksymalnie 46% słuchaczy, którzy rozpoczęli naukę w danej klasie. Zupełnie fatalnie
wygląda to w wypadku technikum uzupełniającego. Tu zdarzył się rok, w którym szkołę ukończyło zaledwie
6 spośród 77 zaczynających naukę uczniów.
8.3.3 Zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Wskaźnik zdawalności tego egzaminu - liczony liczbą uczniów, którzy zdali egzamin w zestawieniu z
tymi, którzy w danym zawodzie rozpoczęli edukację - należy uznać za najważniejszy z punktu widzenia
celowości prowadzenia edukacji zawodowej w wielu aspektach . Ważność tego wskaźnika wynika choćby z
możliwości wpływania na rynek pracy większej lub mniejszej liczby wykwalifikowanych pracowników z
certyfikowanymi umiejętnościami. Z perspektywy finansowej drogie kształcenie zawodowe, nie skutkujące
zdanymi egzaminami z przygotowania zawodowego uprawniającymi do otrzymania dyplomu zawodowego
to marnowanie publicznych pieniędzy, których w oświacie – także powiatowej – nigdy nie będzie za dużo.
W technikach prowadzonych przez powiat świdnicki rozpiętość pomiędzy efektami kształcenia
zawodowego według wskaźnika zdawalności jest ogromna – były takie lata, zawody i szkoły, w których
wskaźnik ten schodzi poniżej 10 %, są też takie, gdzie zdecydowanie przewyższa 50%. W skali powiatu dla
wszystkich zawodów w technikach różnice nie są zbyt duże – w najgorszym roku z ostatnich 5 lat wynosi
35% ( 2010) a w najlepszym (2011) 41 %. W szczegółach dla najpopularniejszych zawodów wygląda to
następująco: technik usług gastronomicznych 41% - 68%, technik hotelarstwa 62% - 77%, technik
budownictwa 11% - 48%, technik ekonomista 37% - 58%, technik informatyk 23% - 37%, technik elektryk
15% - 30%, technik mechanik 16% - 25%.
Jeśli zaglądnąć do poszczególnych szkół okazuje się, że w bardzo nierównym stopniu tworzą ową
średnią powiatową. W wypadku techników informatyków, których kształci się w pięciu szkołach w roku
2010 w jednej ze szkół wskaźnik zdawalności wyniósł zaledwie 6 % a w innej 76%. Podobnie z
ekonomistami – w roku 2008 w jednej ze szkół było to 7% a w innej 75 %. Taka sytuacja zaskutkowała
brakiem zgody ze strony władz powiatu na kontynuacje kształcenia w zawodzie technik ekonomista w
szkole, w której zaledwie co 15 uczeń zaczynający naukę z zawodzie uzyskiwał dyplom technika, zwłaszcza,
że sytuacja powtórzyła się w roku 2010, kiedy to w owej szkole egzamin zawodowy zdało zaledwie 3% (
trzy procent!) uczniów, którzy podjęli edukację 4 lata wcześniej w tym zawodzie. Aktualnie szkoła jest
przewidziana do łączenia z inną lub do likwidacji. Słabe wyniki w zawodach mechanicznych w jednej ze
szkół zaowocowały nie tylko ograniczeniem naboru do tego zawodu ale i brakiem zgody władz powiatu na
otwieranie oddziałów w innych zawodach , co miało być wyrazem braku zaufania do szkoły ( np. technik
logistyk). Gwoli ścisłości należy zaznaczyć, że jedną z przyczyn niskiego poziomu zdawalności egzaminów
z przygotowania zawodowego była sytuacja, w której na świadectwie ukończenia szkoły wpisywano zawód,
mimo iż absolwent nie zdał egzaminu z przygotowania zawodowego. Dla większości pracodawców
oznaczało to równoznaczność z uzyskaniem kwalifikacji w zawodzie.
W przypadku zasadniczych szkół zawodowych na przestrzeni ostatnich pięciu lat egzamin zawodowy
zdawało z powodzeniem średnio w powiecie od 47% do 50% , co jest wynikiem o wiele lepszym niż w
wypadku techników. Dla niektórych zawodów różnice nie są tak drastyczne, jak przy technikach. W
najbardziej popularnych zawodach kształtuje się to następująco: sprzedawca 47% - 62%, kcharz małej
gastronomii 39% - 48%, mechanik pojazdów samochodowych 32% - 59%. W wypadku murarzy ( 40% do
73%), czy kamieniarzy ( 14% do 57 % ) w poszczególnych latach widać dość duże zróżnicowanie wyników
egzaminów z przygotowania zawodowego. W pozostałych zawodach liczba uczniów w poszczególnych
latach zmieniała się tak bardzo, że trudno o porównywalność danych. Jest tak dlatego, że większość
41
młodzieży uczy się zawodu w formie młodocianych pracowników zdobywając wiedzę praktyczną w
zakładach rzemieślniczych.
Dla szkół policealnych dla dorosłych wskaźnik wyników egzaminu z przygotowania zawodowego w
ostatnich czterech latach jest bardzo niski – od 15% do 17% . Od całości wyników odróżnia się tylko
technik organizacji reklamy, gdzie egzaminy zdawało od 35% do 60% słuchaczy, którzy podjęli naukę. W
przypadku technika ekonomisty w tej samej szkole jest zupełnie inaczej – od 10% do 27 % . Dla techników
mechaników najlepszy wynik to 14% (!). Wydawałoby się, że to zupełnie bez sensu – wszak szkoła
policealna funkcjonuje po to, by dawać kwalifikacje zawodowe i nic innego. Tymczasem okazuje się – po
rozmowach z dyrektorami tych szkół – że o podjęciu edukacji w tej szkole decydują zupełnie inne czynniki.
Młodzi ludzie, którzy nie zdali egzaminu maturalnego lub z różnych względów nie podjęli edukacji w szkole
wyższej zapisują się do szkoły policealnej dla uzyskania uprawnień do otrzymywania renty rodzinnej, która
przysługuje do 25 roku życia. Do roku 2009 młodzi mężczyźni podejmowali też naukę, by uzyskać
odroczenie od zasadniczej służby wojskowej.
W wypadku techników uzupełniających dla dorosłych jest jeszcze gorzej – w poszczególnych latach
egzamin zdawało zaledwie od 1% ( z 77 słuchaczy egzamin zdał tylko jeden!!! – ponieważ jeden przystąpił
i zdał „zdawalność” wg OKE w powiecie wynosi 100% !!!) do 13% słuchaczy rozpoczynających naukę.
Trudno wskazać jakikolwiek zawód, w którym sytuacja była by w miarę normalna. Przyczyn takiego stanu
rzeczy należy szukać tam, gdzie w przypadku szkół policealnych. Ważny jest jeszcze jeden czynnik
wskazywany przez dyrektorów obu typów szkół – dla zapisujących się do szkoły wymagania są dość
wysokie. Absolwenci liceów ogólnokształcących trafiający do szkół policealnych nie radzą sobie z
przedmiotami zawodowymi a absolwenci zasadniczych szkół zawodowych podejmujący naukę w technikach
uzupełniających – z przedmiotami ogólnokształcącymi na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej.
8.3.4 Frekwencja szkolna
Tabela 17 Frekwencja w poszczególnych typach szkół w latach 2008- 2012
% frekwencji w danym typie szkoły
Typ szkoły
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
Technikum
83,13%
83,14%
84,20%
85,71%
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
76,47%
73,89%
72,72%
74,80%
Technikum uzupełniające
70,00%
66,80%
54,18%
61,57%
Szkoła Policealna
68,70%
69,40%
82,00%
71,50%
Frekwencja szkolna – zdaniem samych dyrektorów szkół zawodowych – ma istotne znaczenie dla
pomyślnego zakończenia edukacji zawodowej. Zamieszczone w powyższej tabeli dane wskazują na sporą
regularność w uczęszczaniu na zajęcia szkolne w wypadku techników i zasadniczych szkół zawodowych.
Ale jeśli zajrzy się do wskaźników frekwencji dla poszczególnych szkół można znaleźć tam spore różnice.
W Zespole Szkół Mechanicznych w Świdnicy w roku szkolnym 2010/1011 w zasadniczej szkole
zawodowej frekwencja wyniosła 64,96% a w Zespole Szkół nr 1 – 80,05 % . Dla technikum podobna
sytuacja ma miejsce w roku szkolnym 2009/2010 w wypadku wspomnianego Zespołu Szkół nr 1 i Zespołu
Szkół w Żarowie, tym razem na niekorzyść szkoły ze Świdnicy ( odpowiednio 75,50% i 87,40%) . Gdy
nałożymy poziom frekwencji na wyniki egzaminów zawodowych okazuje się, że dla techników uczęszczanie
uczniów na zajęcia szkolne w 80% daje mniejsze szanse na zdanie egzaminu niż w przypadku uczniów
zasadniczych szkół zawodowych. Rozmowy z dyrektorami szkół wyjaśniły po części to zjawisko. Wśród
uczniów technikum większym problemem jest zdanie części praktycznej egzaminu, najczęściej – jak dotąd –
polegającej na opisie projektowanych czynności a nie na wykonaniu zadania praktycznego. Część
teoretyczna – z odpowiedziami na pytania udzielanymi w oparciu o wiedzę wyniesioną z zajęć szkolnych –
wypada dużo lepiej. Odwrotnie jest w przypadku uczniów zasadniczych szkół zawodowych. Oni lepiej
dają sobie radę w wykonywaniu części praktycznej, podczas gdy z częścią teoretyczna egzaminu radzą
sobie gorzej, być może właśnie dlatego, ze frekwencja szkolna jest tu dużo niższa.
W szkołach zawodowych dla dorosłych jest inaczej niż w szkołach dla młodzieży – frekwencja w
poszczególnych latach szkolnych różni się dość znacznie – w technikum uzupełniającym w roku szkolnym
2010/2011 wyniosła zaledwie 54,18%, gdy dwa lata wcześniej 70%. Dla szkół policealnych sytuacja
wygląda podobnie – różnice między rokiem najlepszym i najgorszym sięgają ponad 13%. Tu wyraźnie widać
związek między frekwencja szkolną a wynikami edukacji. Zarówno wskaźnik liczby uczniów kończących
szkołę jak i wskaźnik zdawalności egzaminów są w sporej mierze pochodną fatalnego uczęszczania na
zajęcia szkolne.
42
W związku z niekorzystnymi efektami edukacji zawodowej w szkołach dla dorosłych władze
powiatu rozważały możliwość ograniczenia naboru do tych szkół. Podejmowanie decyzji w sprawie
dalszego sposobu kształcenia dorosłych ułatwiła nowela ustawy o systemie oświaty z 19 sierpnia 2011r.
(Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie systemu oświaty i niektórych innych ustaw , Dz. U. Nr 205, poz.
1206). Od bieżącego roku szkolnego niemal dla wszystkich zawodów przestały funkcjonować szkoły
policealne a technika uzupełniające mogą prowadzić nabór jeszcze tylko na rok szkolny 2012/2013. W ich
miejsce do systemu oświaty wprowadzono kwalifikacyjne kursy zawodowe jako pozaszkolna formę
kształcenia ustawicznego. Dyskutowana od ubiegłego roku reforma kształcenia zawodowego zaowocowała
już uruchomieniem kilku kursów w poszczególnych zespołach szkół zawodowych. Kursy te obejmują
wybraną , jedną kwalifikację z zakresu nauki danego zawodu i są prowadzone niezależnie od
dotychczasowego poziomu wykształcenia zawodowego i ogólnego słuchaczy. Na ocenę ich funkcjonowania
pod kątem efektów przyjdzie czas najwcześniej za rok.
8.3.5 Niepowodzenia szkolne
Przez niepowodzenia szkolne należy rozumieć w przypadku prezentowanych danych rezygnację
uczniów z uczęszczania do wybranej szkoły. Jest to uzupełnienie informacji o liczbie uczniów, którzy
podjęli naukę w danej szkole w danym roku szkolnym i ją z sukcesem ukończyli. Podane w poniższych
tabelach informacje wskazują skalę rezygnacji w poszczególnych latach szkolnych dla danego typu szkoły
zawodowej. W zestawieniach nie ujęto szkół dla dorosłych. Badania prowadzone były przez trzy lata
szkolne, nieuwzględniony jest jeszcze rok szkolny 2011/2012 ze względu na nawał zadań w szkołach w
związku z rozpoczęciem zajęć w nowym roku szkolnym.
Tabela 18 Niepowodzenia szkolne w poszczególny zespołach szkół prowadzących kształcenie zawodowe w
powiecie świdnickim
Liczba uczniów Liczba uczniów,
w roku
którzy
szkolnym
zrezygnowali
% rezygnacji w
stosunku do
ogólnej liczby
uczniów
2008/2009
533
34
6,38%
2009/2010
526
39
7,41%
2010/2011
520
67
12,88%
2008/2009
642
62
9,66%
Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych w
2009/2010
Świdnicy
653
62
9,49%
2010/2011
648
43
6,64%
2008/2009
387
18
4,65%
Zespół Szkół Hotelarsko-Turystycznych
2009/2010
w Świdnicy
395
54
13,67%
2010/2011
336
23
6,85%
2008/2009
151
6
3,97%
2009/2010
153
17
11,11%
2010/2011
178
11
6,18%
2008/2009
673
41
6,09%
2009/2010
634
46
7,26%
2010/2011
537
30
5,59%
Szkoła
Zespół Szkół Nr 1 w Świdnicy
Zespół Szkół w Żarowie
Zespół Szkół Mechanicznych w Świdnicy
Rok szkolny
43
Zespół Szkół Ekonomicznych w Świdnicy
Zespół Szkół w Strzegomiu
Zespół Szkół w Świebodzicach
2008/2009
445
29
6,52%
2009/2010
428
30
7,01%
2010/2011
439
21
4,78%
2008/2009
443
17
3,84%
2009/2010
409
19
4,65%
2010/2011
391
25
6,39%
2008/2009
168
9
5,36%
2009/2010
178
7
3,93%
2010/2011
174
3
1,72%
Tabela 19 Rezygnacje z nauki w zasadniczych szkołach zawodowych w powiecie świdnickim
zasadnicze szkoły zawodowe
Rok szkolny
Liczba uczniów
ogółem
Liczba uczniów, którzy
zrezygnowali z nauki
% rezygnacji w stosunku
do ogólnej liczby uczniów
2008/2009
848
79
9,32%
2009/2010
870
86
9,89%
2010/2011
800
92
11,50%
Dla zasadniczych szkół zawodowych skala rezygnacji jest największa. Niepokój wzbudza nie tylko
liczba rezygnacji, ale i stałe pogarszanie się sytuacji. W przypadku tego typu szkoły rezygnacja z nauki
oznacza z reguły koniec edukacji w ogóle, przynajmniej na jakiś czas. Sytuacja jest zróżnicowana w
poszczególnych szkołach i w poszczególnych latach szkolnych. W Zespole Szkół nr 1 w Świdnicy w roku
szkolnym 2008/2009 naukę przerwało 6,38% uczniów a w dwa lata później już 12,88%. W Zespole Szkół w
Żarowie skala rezygnacji zawiera się między 3,97% a 11,11%, podobnie duża rozpiętość jest w Zespole
Szkól Hotelarsko-Turystycznych. W związku ze wspomnianą reformą kształcenia zawodowego dyrektorzy
szkół otrzymali wskazanie, by dotrzeć do młodzieży, która przerwała naukę w zasadniczej szkole zawodowej
z ofertą kwalifikacyjnych szkół zawodowych. Jako przyczynę niepowodzenia szkolnego uczniowie
wskazywali bowiem najczęściej nieradzenie sobie z przedmiotami ogólnokształcącymi.
Tabela 20 Rezygnacje z nauki w technikach powiatu świdnickiego
Technika
Rok szkolny
Liczba uczniów
Liczba uczniów, którzy
ogółem
zrezygnowali z nauki
% rezygnacji w stosunku
do ogólnej liczby uczniów
2008/2009
2315
125
5,40%
2009/2010
2412
185
7,67%
2010/2011
2333
124
5,32%
Tu skala rezygnacji jest zdecydowanie mniejsza a i problem wygląda inaczej. Dla uczniów technikum
niepowodzenie szkolne stwarza szansę na kontynuację edukacji w zasadniczej szkole zawodowej i tak się z
reguły dzieje. Niepowodzenie szkolne w tym wypadku oznacza jedynie zmianę typu szkoły na zasadniczą
szkołę zawodową.
8.3.6 Ocena trafności wyboru szkoły i zawodu przez uczniów
W roku 2010 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świdnicy na zlecenie Wydziału Oświaty i
Wychowania Starostwa Powiatowego przeprowadziła
wśród uczniów przedostatnich klas szkół
44
ponadgimnazjalnych badania na temat trafności wyboru szkoły i zawodu (Grażyna Sieńkowska i Edyta
Zerka, Raport trafności wyboru ścieżki kształcenia przez uczniów szkół ponadgimnazjalnych, Świdnica,
styczeń-luty 2010r.) Badania objęły m.in. uczniów świdnickich zespołów szkół zawodowych oraz Zespół
Szkół w Żarowie – zgodnie z ówczesnym rejonem działania świdnickiej poradni ( aktualnie poradnie w
powiecie tworzą zespół placówek, który obejmuje cały powiat).Uczniowie wypełniali formularz ankiety z
pytaniami zamkniętymi. W wymienionych wyżej szkołach zawodowych badaniem objęto łącznie 510
uczniów. Odpowiedzi na kilka pytań warto odnotować, ze względu na znaczenie dla edukacji zawodowej.
Na pytanie o to, jakimi kryteriami kierowano się przy wyborze szkoły w wypadku uczniów technikum
33,4 % wskazało na predyspozycje , dla uczniów szkół zawodowych ta odpowiedź też była najczęstsza
(41,6%). Gdy pytano o wprost „czy Twój wybór szkoły ponadgimnazjalnej był trafny” odpowiedź „tak”
wybrało 66% uczniów technikum i aż 85,9 % uczniów szkół zawodowych. W poszczególnych szkołach
odpowiedzi układają się bardzo różnie. Od 95,3 % na „tak’ w Zespole Szkół nr 1 w Świdnicy po zaledwie
58,3% w Zespole Szkół Mechanicznych. Gdy pytano, „czy ponownie wybrałbyś tę samą szkołę, gdybyś
miał taką możliwość” odpowiedzi uczniów pokrywały się z odpowiedziami na poprzednie pytanie, z tym, że
w Zespole Szkół Mechanicznych jest jeszcze gorzej – na „tak” udzieliło odpowiedzi zaledwie 52,1 %
respondentów. W ostatnim pytaniu uczniowie mieli odpowiedzieć, czy w wypadku kontynuacji nauki
wybraliby ten sam kierunek kształcenia zawodowego. Rozpiętość znów jest duża. Ponownie Zespół Szkół
nr 1 Świdnicy wypada najlepiej, gdyż aż 88,2% uczniów identyfikuje się z wybranym zawodem. Na drugim
biegunie jest Zespół Szkół Mechanicznych, gdzie chęć zmiany kierunku kształcenia wyraziło ponad 80%
respondentów (!).
Wyniki tych badań każą poważnie zastanowić się nad przyszłością niektórych szkół – nie tyle co do
decyzji „likwidować czy nie likwidować”, ale jak spowodować, by absolwenci gimnazjów uważali swoje
wybory zawodu jako bardziej trafione. To nie tylko brak doradztwa zawodowego w gimnazjach jest winien,
ale też promocja szkoły ponadgimnazjalnej - niewłaściwa , spóźniona, uboga i często pokazująca zbyt
lukrowany obraz szkoły.
W tym roku w trakcie promocji pokazano kandydatom do szkół na czym polega praca w niektórych
zawodach. Niestety – wizyty gimnazjalistów miały miejsce głównie w Centrum Kształcenia Zawodowego,
gdyż kuleje współpraca z zakładami pracy (centrum posiada pracownie dla kilkunastu zawodów) W całym
powiecie nie ma ani jednej klasy partnerskiej, gdzie na poziomie technikum młodzież mogłaby zdobywać
umiejętności zawodowe w warunkach pracy. Próby nawiązania współpracy z zakładami ze specjalnej strefy
ekonomicznej spełzły na niczym z uwagi na brak zainteresowania ze strony pracodawców. Nawet skromna
inicjatywa powiatu, by skutkiem dwóch spotkań (przyszło około 20% zaproszonych ) powołać zespół, który
określi wzajemne oczekiwania i zaproponuje rozwiązania - spotkała się z brakiem zainteresowania.
45
9. Wybrane aspekty finansowania oświaty w ujęciu roku
szkolnego
9.1 Rachunki wydzielone
Wszystkie szkoły lub placówki prowadzone przez Powiat Świdnicki mogą od 1 stycznia 2011 r. – zgodnie
z uchwałą Nr XXIX/323/2010 Rady Powiatu w Świdnicy z dnia 25 sierpnia 2010 r., w sprawie utworzenia
wydzielonych rachunków dla oświatowych jednostek budżetowych Powiatu Świdnickiego, źródeł dochodów
na tych rachunkach, ich przeznaczenia oraz wskazania jednostek budżetowych Powiatu Świdnickiego, dla
których wydzielone rachunki zostaną utworzone – gromadzić na rachunkach wydzielonych dochody ze
źródeł określonych w ww. uchwale i przeznaczać je na wydatki bieżące i majątkowe mające na celu poprawę
jakości pracy szkoły w zakresie nauczania, wychowania i opieki, z wyłączeniem wydatków na
wynagrodzenia osobowe. Plany dochodów gromadzonych na wydzielonych rachunkach szkół i placówek
oświatowych oraz wydatków nimi finansowanych stanowią załącznik do uchwały budżetowej Powiatu
Świdnickiego. Wykonanie dochodów i wydatków na wydzielonych rachunkach oświatowych jednostek
budżetowych Powiatu Świdnickiego do 30.06.2012 r. przedstawia poniższa tabela.
Tabela 21 Wykonanie dochodów i wydatków na wydzielonych rachunkach
Plan na 2012
Dział 801 Oświata i wychowanie
Wykonanie
(30.06.2012)
%
615.727,00 zł
497.152,53 zł
81%
59.477,00 zł
41.768,87 zł
70%
Rozdział 80120 – Licea ogólnokształcące
168.532,00 zł
122.008,86 zł
72%
Rozdział 80130 – Szkoły zawodowe
154.406,00 zł
128.401,40 zł
83%
Rozdział 80140 – Centra kształcenia ustawicznego i praktycznego
233.312,00 zł
204.973,40 zł
88%
592.870,00 zł
400.479,53 zł
67%
6.000 zł
2.858,99 zł
48%
Rozdział 85410 - Internaty
279.895,00 zł
203.729,98 zł
73%
Rozdział 85417 – Szkolne schroniska młodzieżowe
173.375,00 zł
100.535,53 zł
58%
Rozdział 85420 – Młodzieżowe ośrodki wychowawcze
40.600,00 zł
24.322,08 zł
60%
Rozdział 85421 – Młodzieżowe ośrodki socjoterapii
93.000,00 zł
69.032,95 zł
74%
1.208.597,00 zł
897.632,06 zł
74%
Rozdział 80102 – Szkoły podstawowe specjalne
Dział 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza
Rozdział 85406 – Poradnie psychologiczno-pedagogiczne
Dział 801 i 854
9.2 Remonty i inwestycje w roku szkolnym 2011/2012
Tabela 22 Wykonanie remontów w roku szkolnym w ujęciu rozdziałów klasyfikacji budżetowej
Dział
Rozdział
Nazwa
Wartość prac
801
80102 szkoły podstawowe specjalne
21.500,00 zł
80111 gimnazja specjalne
--80120 licea ogólnokształcące
18.510,00 zł
80123 licea profilowane
--80130 szkoły zawodowe
118.099,50 zł
80134 szkoły zawodowe specjalne
--Razem dział 801
158.109,50 zł
854
85406
85410
85417
85421
poradnie psychologiczno-pedagogiczne
internaty i bursy szkolne
szkolne schroniska młodzieżowe
młodzieżowe ośrodki socjoterapii
Razem dział 854
--4.817,70 zł
----4.817,70
OGÓŁEM
162.927,20
46
9.2.1 Wykaz zadań inwestycyjnych w roku szkolnym 2011/2012
Powiat Świdnicki gromadzi dochody z tytułu opłat i kar za korzystanie ze środowiska w dziale 900 –
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska. Ze środków tych przeprowadzane są co roku prace
termomodernizacyjne w szkołach i placówkach prowadzonych przez Powiat Świdnicki, które pokazuje
poniższa tabela.
Tabela 23 Wykaz zadań inwestycyjnych sfinansowanych ze środków budżetu Powiatu w dziale 900 (Gospodarka
komunalna i ochrona środowiska)
Lp.
Tytuł i zakres zadania inwestycyjnego
Koszt zadania
1. Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Nr 1 w Świdnicy – etap 2 z zakresem
prac obejmującym ocieplenie:
- stropodachu niewentylowanego części parteru z wykonaniem pokrycia
dachowego z papy termozgrzewalnej,
- ścian zewnętrznych części parterowej,
157.470,50 zł
- mansard dachu w obrębie poddasza użytkowego z wykonaniem nowego pokrycia
dachowego z dachówki ceramicznej karpiówki,
- stropu ostatniej kondygnacji użytkowej pod poddaszem nieużytkowym z
wykonaniem nowej podłogi z płyt OSB,
- części ścian zewnętrznych budynku głównego(od strony podwórza) 14cm warstwą
styropianu w BSO
2. Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Nr 1 w Świdnicy – etap 3 Zakres prac
obejmuje:
271.321,52 zł
- wykonanie elewacji bocznej,
- wykonanie elewacji frontowej.
3. I etap Termomodernizacji budynków Zespołu Szkół Nr 3 w Świdnicy z zakresem prac
obejmującym:
- ocieplenie stropodachu,
163.053,23 zł
- wymiana części okien,
- ocieplenie ścian zewnętrznych (budynek główny i sala gimnastyczna).
RAZEM inwestycje finansowane z działu 900
591.845,25 zł
Powiat Świdnicki realizuje oprócz tego wieloletnie zadania inwestycyjne w oświacie. Zadania te pokazuje
poniższa tabela:
Tabela 24 Wieloletnie zadania inwestycyjne w oświacie
Lp.
Tytuł i zakres zadania inwestycyjnego
1. Baza lokalowa, wyposażenie techniczne i dydaktyczne CKZ w Świdnicy – modernizacja
pracowni spawalniczej i kuźni - termin realizacji 2010 – 2012. Zadanie zostało
zakończone rzeczowo i finansowo, trwa procedura dopuszczenia obiektu do użytku
2. Termomodernizacja obiektów Zespołu Szkół Mechanicznych w Świdnicy w ramach
Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – obecnie wykonywane jest
docieplenie elewacji tylnej budynku – 2013 (krótki opis w rozdziale 10)
Koszt zadania
601.720,00 zł
3.578.356,00 zł
9.3 Dodatkowe środki finansowe pozyskane do budżetu powiatu poza
subwencją oświatową
Rok 2011 wrzesień - grudzień
Przeznaczenie dotacji
Dotacja na realizację projektu „Local Tourist Attractions realizowaneo przez ZSHT w Świdnicy w
ramach komponentu Comenius
Zwiększenie subwencji na dofinansowanie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne
nowowybudowanych obiektów szkół i placówek oświatowych oraz nowych pomieszczeń do nauki,
pozyskanych w wyniku modernizacji lub adaptacji pomieszczeń nie wykorzystywanych na cele
dydaktyczne
Dotacja na realizacje projektu „Kto się boi złego wilka” przez ZS Nr 1 w Świdnicy w ramach
Kwota dotacji
31.046
60.000
17.500
47
komponentu Comenius
Dotacja na realizacje projektu „Bądź wszechstronny w świadczeniu usług hotelarskich i
gastronomicznych” przez ZSHT w Świdnicy w ramach komponentu Leonardo da Vinci
Zwiększenie subwencji na dofinansowanie wydatków związanych z likwidacją szkód w szkołach i
placówkach oświatowych wywołanych zdarzeniami losowymi
Dotacja dot. Realizacji zadania publicznego „Zdrowe dzieci to nasz kapitał” projekt pn. „Piramida
zdrowia” realizowany przez ZSW Nr 3 w Świdnicy
Zwiększenie subwencji na dofinansowanie wydatków związanych z likwidacją szkód w szkołach i
placówkach oświatowych wywołanych zdarzeniami losowymi
Zwiększenie subwencji na dofinansowanie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne
nowowybudowanych obiektów szkół i placówek oświatowych oraz nowych pomieszczeń do nauki,
pozyskanych w wyniku modernizacji lub adaptacji pomieszczeń nie wykorzystywanych na cele
dydaktyczne
Zwiększenie subwencji na dofinansowanie kosztów związanych z wypłatą odpraw dla nauczycieli
zwalnianych w trybie art. 20 KN, a także nauczycieli przechodzących na emeryturę na podstawie
art. 88 KN
Dotacja na realizację projektu realizowanego przez I Liceum Ogólnokształcące w Świdnicy w
ramach programu „Uczenie się przez całe życie” Comenius
Rok 2012 styczeń – sierpień
Przeznaczenie dotacji
Dotacja na realizacje projektu „Zagraniczne praktyki zawodowe uczniów ZSE w Świdnicy ” –
rozliczenie końcowe
Dotacja OKE we Wrocławiu na zorganizowanie ośrodka sprawdzania prac egzaminacyjnych
Dotacja Gminy Strzegom na realizację zadania – wykonanie i montaż konstrukcji kosza
metalowego do piłki koszykowej w Sali gimnastycznej ZSO w Strzegomiu
Dotacja na realizację projektu „Local Tourist Attractions realizowaneo przez ZSHT w Świdnicy w
ramach komponentu Comenius
Dotacja na realizacje projektu „Bądź wszechstronny w świadczeniu usług hotelarskich i
gastronomicznych” przez ZSHT w Świdnicy w ramach komponentu Leonardo da Vinci
OGÓŁEM ROK SZKOLNY 2011/2012
135.880
162.884
8.408
122.981
857.283
9.410
1.167,18
Kwota dotacji
5.451
2.200
10.000
13.434
2.516
1.440.160,18
48
10. Opis projektów współfinansowanych ze środków Unii
Europejskiej
Modernizacja kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku cz.II
Jest to projekt systemowy obejmujący swoim zasięgiem niemal wszystkie szkoły zawodowe z Dolnego
Śląska (132 na 158) . Ogółem uczestniczy w nim około 4800 uczniów i 1400 nauczycieli. Powiat Świdnicki
ma największy udział w projekcie - łącznie zaplanowano do realizacji do końca bieżącego roku około 1400
godzin zajęć w zakresie:
a. Rozwoju kompetencji kluczowych
b. Dodatkowych zajęć dydaktyczno-wyrównawczych
c. Zajęć rozwijających kompetencje zawodowe w branżach: mechanicznej i gastronomicznoturystyczno-hotelarskiej
d. Doradztwa zawodowego
e. Opieki pedagogiczno-psychologicznej.
Dolnośląska e-szkoła
Jest to projekt systemowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, w ramach którego
wybrane szkoły na terenie województwa dolnośląskiego, w tym jedna prowadzona przez powiat świdnicki –
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Strzegomiu, wdrożyły programy rozwojowe polegające na „przejściu na
wyższy etap rozwoju technologii informacyjnej w edukacji, poprzez wykorzystanie nowoczesnych
rozwiązań technicznych, odpowiednie przygotowanie nauczycieli oraz utworzenie elektronicznych platform
uczenia się.” Strzegomski ogólniak zostanie wyposażony w nowoczesne rozwiązania techniczne
umożliwiające swobodny dostęp do Internetu z każdego miejsca w szkole. Przeszkoleni zostali nauczyciele,
tak aby mogli oni zintegrować technologię informacyjną ze swoimi dziedzinami i wykorzystywać ją na
zajęciach. W szkole powstała elektroniczna platforma z zasobami edukacyjnymi, która została włączona w
regionalną platformę edukacyjną. W szkole w ramach wkładu własnego powstała sieć bezprzewodowa, z
której korzystać będą mogli uczniowie i nauczycieli z wykorzystaniem sprzętu komputerowego zakupionego
przez Wydział Edukacji i Nauki z Urzędu Marszałkowskiego.
Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej … - Zespół Szkół
Mechanicznych
Liderem projektu „Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej pełniących funkcje edukacyjne i
kulturalne Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej – termomodernizacja obiektów Zespołu Szkół
Mechanicznych w Świdnicy przy ulicy Sikorskiego 41” jest Gmina Miejska Świdnica. W projekcie
uczestniczy Powiat Świdnicki jako partner, a beneficjentem ostatecznym jest Zespół Szkół Mechanicznych
w Świdnicy. Zakres rzeczowy projektu przewiduje w 2010 r. – wymiana węzła ciepłowniczego, instalacji co
i instalacji wodnej, w 2011 r. – wymiana instalacji elektrycznej, w 2012 r. – wymiana stolarki okiennej i
drzwiowej oraz w 2013 r. – remont elewacji i stropodachu. Projekt opiewa na kwotę 3.578.356,00 zł, z czego
1.292.545 to dofinansowanie z UE.
Wsparcie indywidualizacji nauki w klasach I-III szkół podstawowych Powiatu
Świdnickiego
W projekcie uczestniczą trzy Szkoły Podstawowe Nr 7 ze Świdnicy, Świebodzic i Strzegomia. Każda ze
szkół realizuje program rozwojowy o wartości 30.000 zł, który przewiduje organizację zajęć pozalekcyjnych
dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym także zagrożonych ryzykiem dysleksji,
zajęć logopedycznych dla dzieci z zaburzeniami mowy, specjalistycznych zajęć terapeutycznych SI. Każda
ze szkół korzysta również z możliwości zakupu materiałów dydaktycznych na kwotę w sumie 35.640 zł.
Szkoły ze Strzegomia i Świebodzic zakupiły również meble, a szkoła ze Świdnicy laptopa. Projekt potrwa do
31.08.2013.
- 49 -

Podobne dokumenty