Pracodawca odpowiada za bezpiecze stwo kierowców

BEZPIECZEŃSTWO
Pracodawca odpowiada za bezpiecze!stwo kierowców
Cena
nieświadomości
Według danych Głównego Urzędu
Statystycznego, w ostatnich dwóch
latach wypadki komunikacyjne stanowiły 10% ogółu wypadków przy
pracy. Zginęło w nich 339 osób,
co stanowi ponad 30% zdarzeń
ze skutkiem śmiertelnym. Z kolei
ze statystyk Europejskiej Rady
Bezpieczeństwa Drogowego wynika, że 6 na 10 tego typu sytuacji
zakończonych śmiercią, a związanych z pracą, nastąpiło w wyniku
wypadku samochodowego.
44
FlotaAutoBiznes
Wśród wielu pracodawców w Polsce nadal
brakuje świadomości, jaka odpowiedzialność na nich spoczywa z tytułu zatrudniania pracowników i powierzania im narzędzi
do wykonywania obowiązków służbowych,
a szczególnie, gdy jest nim właśnie samochód służbowy. Zatrważające statystyki
dotyczące wypadków przy pracy z udziałem użytkowników pojazdów służbowych,
niestety potwierdzają fakt wciąż niskiej
świadomości firm i niewystarczającej ilości
skutecznych działań. A przecież na mocy
poszczególnych paragrafów Kodeksu
Pracy ustawodawstwo krajowe nakłada
na przedsiębiorstwo szereg obowiązków,
czyniąc je odpowiedzialnym za przygotowanie odpowiednich warunków pracy.
To pracodawca powinien ocenić ryzyko występujące na danym stanowisku, a następnie poinformować pracowników o występujących zagrożeniach oraz konsultować
z nimi działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Niestety, w przeważającej większości firm jest tak, że ta odpowiedzialność wynikająca z Kodeksu Pracy
zostaje jedynie po stronie pracownika. Zatem tylko umyślnie wyrządzona szkoda,
wedle art. 122 Kodeksu Pracy, zobowiązuje
go do jej naprawienia w pełnej wysokości.
A co z odpowiedzialnością i obowiązkami
pracodawcy i ustawowymi prawami pra-
PATRONEM DZIAŁU JEST
cownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy? Życie i statystyki pokazują, że
mamy wciąż wiele do zrobienia...
Kultura organizacji
W kontekście bezpieczeństwa kierowców
niezwykle istotną sprawą jest, by prawidłowo zbudować pozycję osoby odpowiedzialnej za flotę samochodów służbowych
w firmie. Przyjęcie takiego rozwiązania nie
musi wiązać się z poniesieniem dodatkowych kosztów – teoretycznie to zadanie
można przydzielić jednemu z dotychczas
zatrudnionych pracowników. Jednak skorzystanie z usług doświadczonego fleet
managera pozwoli zaoszczędzić znacznie
więcej niż będzie trzeba wydać na jego wypłatę. Przygotowanie, a następnie wdrożenie określonych standardów ułatwi uporządkowanie pewnych obszarów i pozwoli
firmie na umieszczenie poziomu bezpieczeństwa kierowców w jej strukturze organizacyjnej. Tu najważniejszą rolę odgrywa
świadomość, że stanowiska kierowcy czy
handlowca pokonującego rocznie autem
kilkadziesiąt tysięcy kilometrów są takie
same jak każde inne w przedsiębiorstwie.
Ponoszenie odpowiedzialności przez pracodawcę skutkuje dostarczeniem sprawnych narzędzi do wykonywania zadań
www.fab.com.pl
BEZPIECZEŃSTWO
Pracodawca powinien każdorazowo analizować,
z jakiego powodu doszło do zdarzenia, by móc określić
główną, dominującą przyczynę wypadków i dostosować
odpowiednie narzędzia zarządzania.
Za bezpieczeństwo swoich pracowników, w tym kierowców,
odpowiada pracodawca.
Fot. Toyota
Jednak to przyczyny tzw. organizacyjne są
niemalże w pełni zależne od firmy, a ich
wyeliminowanie pozwoli w konsekwencji
na znaczne zmniejszenie ryzyka wypadku u użytkowników samochodów służbowych. Najwięcej nieprawidłowości odnosi
się do braku lub niewłaściwego przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy, a także do zbyt dużego obciążenia
pracownika powierzonymi mu zadaniami. U osób na stanowisku kierowców
szczegółowo stwierdzono ponadto pracę
w godzinach nadliczbowych (10% poszkodowanych) oraz w porze nocnej (13%).
Nagminnym niedopatrzeniem ze strony
pracodawcy było również nie zapewnienie
11-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku dobowego.
służbowych (samochodu firmowego),
określeniem czasu pracy, zasad zarządzania sprzętem oraz jego użytkowaniem.
Ilość kierowców oraz pojazdów wchodzących w skład floty jest kwestią drugorzędną – priorytet stanowi stworzenie pewnej
kultury bezpieczeństwa, będącej częścią
większej kultury w organizacji.
Przyczyny wypadków
Firma dysponuje szeregiem narzędzi, które pozwolą na podjęcie działań zmierzających do minimalizacji ryzyka pracy. Jeśli
chodzi o okoliczności przyczyn wypadków
kierowców, wymienianych najczęściej
przez Inspekcję Pracy, na pierwszym miejscu (ok. 85%) znajdują się sprawy związane ze stanem psychofizycznym człowieka.
Druga kategoria to przyczyny organizacyjne, natomiast tylko 3% wypadków było
spowodowanych złym stanem pojazdów
(przyczyny techniczne).
Pracodawca powinien każdorazowo analizować, z jakiego powodu doszło do zdarzenia, by móc określić główną, dominującą przyczynę wypadków i dostosować
odpowiednie
narzędzia
zarządzania.
Wśród przyczyn tzw. ludzkich przeważa
nieprawidłowe zachowanie pracownika
oraz niedostateczna koncentracja uwagi.
www.fab.com.pl
Czynniki ryzyka
Praca związana z prowadzeniem samochodu wiąże się z wieloma zagrożeniami,
które nie są bezpośrednio ujęte w polskim prawodawstwie. Ilość czynników
ryzyka determinuje fakt, że osoby pracujące na tych stanowiskach powinny dysponować szczególnymi umiejętnościami,
a przede wszystkim odpowiednią sprawnością w zakresie szybkiego reagowania
na złożone bodźce. Wiele czynników
środowiska pracy niekorzystnie wpływa
na zdrowie i kondycję zarówno fizyczną, jak i psychiczną pracowników. Wśród
nich możemy wymienić te fizyczne, takie jak: hałas czy mikroklimat, ergonomiczne i organizacyjne, np. długotrwała
pozycja siedząca, monotonia wynikająca ze stałego powtarzania tych samych
czynności podczas długich tras o małym
natężeniu ruchu oraz napięcie emocjonalne. To ostatnie związane jest z presją
czasu i koniecznością dotrzymania grafiku, a także stresem zawodowym, stanowiącym kluczowy czynnik negatywnie
działający na stan zdrowia osób kierujących samochodami służbowymi.
Patrząc przez pryzmat spadku szkodowości i poprawy kultury bezpiecznej jazdy, zadaniem pracodawcy jest dobranie
odpowiednich narzędzi organizacyjnych
i szkoleniowych do specyfiki pracy osób
prowadzących samochody. Użytkownik
auta służbowego powinien być świadomy zagrożeń, umieć reagować w przypadku wypadku lub kolizji, a także efek-
PATRONEM DZIAŁU JEST
tywnie eksploatować powierzony mu
sprzęt. Rola odpowiedzialnego pracodawcy to bieżące monitorowanie, zarówno stanu przepisów prawnych w tym zakresie, jak i sytuacji we flocie. Kierowcy
powinni identyfikować się z misją firmy
w zakresie bezpiecznej jazdy, panować
nad zmęczeniem i stresem, a także dobrze i optymalnie zarządzać swoim czasem pracy.
Ale aby to było możliwe, świadomy
pracodawca musi wcześniej zdefiniować szczegółowe zasady pracy oraz
stworzyć odpowiednie warunki i narzędzia (w tym narzędzia szkoleniowe)
do ich stosowania.
Szkolenia a systemowe
podejście
Analiza potrzeb szkoleniowych wraz
z analizą budżetu (zakładanych wydatków) to pierwszy krok, który powinien
poczynić pracodawca. Najważniejsze
jest dostosowanie ram programowych
do specyfiki zagrożeń panujących na stanowisku kierowcy. W miarę możliwości
należy korzystać z już istniejących narzędzi, w zmienionym kształcie. Jednak
w utrzymaniu stałych parametrów niezbędne jest systemowe podejście. Każdorazowa ocena efektywności szkoleń
lub innych zastosowanych narzędzi przez
pryzmat wyników i celów każdego kierowcy pozwoli na ciągłe doskonalenie
i rozwój programów.
Bezspornym jest fakt, że to pracodawca
odpowiada za bezpieczeństwo swoich pracowników, w tym kierowców. Świadomość
zagrożeń, specyfiki danego stanowiska
oraz dostępnych możliwości efektywnego
zarządzania w firmie pozwala na ograniczenie niekorzystnych zdarzeń podczas
pracy. Ma to swój wymiar także biznesowy
- pośrednio wpływa na rozwój pracowników, a także uczestniczy w budowaniu nowej/lepszej kultury bezpieczeństwa w organizacji i poza nią.
Świadoma odpowiedzialność pracodawcy z pewnością przyczynia się do rozwoju
firmy i zbudowania bądź podniesienia jej
pozytywnego wizerunku w aspekcie „odpowiedzialności społecznej w biznesie”.
■ Elżbieta Leszko, Aleksandra Brach
Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego
www.pbd.org.pl
FlotaAutoBiznes
45