2.6 Spo³eczeństwo

2.6 SPOŁECZEŃSTWO
2.6.1 Zaludnienie
Według stanu na koniec 2006 r. obszar objęty LSR zamieszkiwało 66 087 osób, co
przy powierzchni 1327,09 km2 odpowiada gęstości zaludnienia wynoszącej 50
osób/km2. Wartość ta wyraźnie niższa niż średnia dla terenów wiejskich w kraju (68
osób/km2) i ponad dwukrotnie niższa niż średnia dla kraju ogółem (122 osoby/km2).
Najsłabiej zaludnione (poniżej 40 os./km2) są gminy północne, o dużej lesistości
a najgęściej – miasto Kowal (742 os/km2) i miejsko-wiejska gmina Gąbin (74 os/km2).
2.6.2
Tendencje demograficzne
Podobnie jak w wielu innych wiejskich regionach kraju, w ostatnich w regionie latach
obserwuje się spadkowe tendencje jeśli chodzi o zaludnienie. Jednak o ile liczba
ludności wiejskiej w Polsce w latach 1995-2006 spadła o 0,2%, o tyle w obszarze
objętym LSR spadek ten wyniósł aż 6,9%, a nawet jeśli pominąć gminę Łąck, gdzie
nastąpiła zmiana granic na korzyść Płocka, liczba ludności regionu spadła o 4,1%.
Przyczyny tej różnicy na niekorzyść regionu należy upatrywać nie tyle w niższej
dzietności, ile w wyższym tempie emigracji do miast oraz w wyższej umieralności
osób starszych. Przemawiają za tym statystki z lat 1995-2004, które wskazują, że
w tym czasie liczba osób w wieku produkcyjnym w regionie wzrosła o 4% podczas
gdy gdzie indziej na polskiej wsi aż o 9% a średnio w kraju o 7% oraz, że w tym
samym okresie liczba osób w wieku emerytalnym w regionie spadła o 5% podczas
gdy średnio w kraju wzrosła o 12% a na polskiej wsi nie zmieniła się. Dane te
pośrednio wystawiają świadectwo warunkom życia w regionie.
2.6.3 Wykształcenie
Pod względem wykształcenia region nie odbiega od innych terenów wiejskich
województwa mazowieckiego i kujawsko-pomorskiego, co jednak oznacza, że poziom
wykształcenia mieszkańców regionu jest zdecydowanie niższy niż mieszkańców miast
dwóch rozpatrywanych województw czy nawet średni poziom wykształcenia
Polaków. I tak, w regionie odsetek ludzi z wyższym wykształceniem wynosił w 2002
r. 4%, podczas gdy średnio w Polsce 10% a w miastach dwóch województw aż 15%.
Odsetek osób z wykształceniem średnim wynosił 18% w regionie, 29% w Polsce
i 34% w miastach dwóch województw. Z kolei odsetek ludzi najgorzej
wykształconych (wykształcenie zasadnicze lub niższe) wynosiło odpowiednio 75%,
58% i 48%. Ta przepaść jest z jednej strony odzwierciedleniem nierównego startu
życiowego dzieci miejskich i wiejskich a z drugiej strony miarą „drenażu mózgów”
z terenów wiejskich do miast oferujących lepsze perspektywy zawodowe.
2.6.4 Struktura narodowościowa
Obecnie osoby narodowości polskiej stanowią praktycznie 100% ludności regionu.
Należy jednak pamiętać, że jeszcze 70 lat temu struktura narodowościowa była dużo
bardziej złożona. Szacuje się, że przed wojną w powiecie gostynińskim odsetek
ludności niemieckiej wynosił około 10%. Ludności żydowskiej było przypuszczalnie
jeszcze więcej, jeśli wziąć pod uwagę, że w okresie międzywojennym Żydzi stanowili
27% ludności Gostynina i 35% mieszkańców Gąbina. Druga wojna światowa położyła
temu kres. Niemal wszyscy Żydzi regionu zginęli w wyniku hitlerowskiego
ludobójstwa, wielu z nich zgładzono w obozie w Chełmnie nad Nerem. Niemcy
w ogromnej większości wyjechali na zachód zanim dotarła tu Armia Czerwona.
2.6.5
Aktywność społeczna
W obszarze objętym LSR działa przynajmniej sto kilkadziesiąt formalnych
i nieformalnych organizacji pozarządowych. Są wśród nich koła gospodyń wiejskich,
kluby sportowe i ochotnicze straże pożarne, odgrywające ogromną rolę
w integrowaniu społeczności lokalnych. Ponadto, działa tu wiele organizacji o innych
profilach, w tym organizacje charytatywne, towarzystwa krajoznawczych, organizacje
ekologiczne, stowarzyszenia kulturalne, organizacje producenckie i turystyczne oraz
lokalne stowarzyszenia na rzecz rozwoju. Niepełny wykaz organizacji pozarządowych
zawiera Tabela 2.2.
Baruchowo
Gąbin
7
1
Gostynin
22
Iłów
Kowal
(Miasto i Gmina)
5
1
Łąck
1
2
2
1
1
1
3
1
1
Inne
Kluby Sportowe
Kluby Seniora
Koła gospodyń
wiejskich
OSP
Tabela 2.2. Organizacje pozarządowe obszaru objętego LSR.
1
8
Inne - wyszczególnienie
Stowarzyszenie Nobilesik
Związek Piłsudczyków Oddział Gąbin, Towarzystwo
Miłośników Ziemi Gąbińskiej, Stowarzyszenie
Współpracy Mieszkańców Miasta i Gminy Gąbin z
mieszkańcami Francuskiej Gminy Saint Barthelemy
D'Anjou, Orkiestra Dęta przy OSP w Gąbinie, Gąbińska
Drużyna Harcerska "Młode Wilki", Gromada Zuchowa
"Dzielni Wojownicy", Kapela Ludowa Czermno,
Stowarzyszenie Producentów Polskich Szkółkarska
Grupa Centrum w Gąbinie
17 Towarzystwo Miłośników Ziemi Gostynińskiej, Rodzinny
Klub Abstynenta "Przystań Życia", Stowarzyszenie
Użytkowników Działek Letniskowych w Miałkówku,
Stowarzyszenie Wychowanków i Nauczycieli Gimnazjum
i Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki
oraz Gimnazjum im. Narcyzy Żmichowskie w
Gostyninie, Towarzystwo Popierania Twórczości
Plastycznej w Gostyninie, Stowarzyszenie Pomocy dla
Osób Niepełnosprawnych im. św. Brata Alberta,
Stowarzyszenie Ekologiczne Zielona Alternatywa,
Towarzystwo Wspierania Sierot i Ofiar Patologii Rodzin
BRATEK, Polski Związek Niewidomych Koło
Terenowe, Polskie Towarzystwo TurystycznoKrajoznawcze, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział
Powiatowy w Gostyninie, Towarzystwo Promocji Ziemi
Gostynińskiej, Gostynińska Wspólnota Samorządowa,
Stowarzyszenie Jeździeckie Bierzewice, Stowarzyszenie
Przedsiębiorców Gostynińskich, Stowarzyszenie
Kwaterodawców Pojezierza Gostynińskiego,
Gostynińskie Towarzystwo Naukowo-Kulturalne
1 Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Ziemi Iłowskiej
5 Koło PCK, Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów
Politycznych, Związek Emerytów i Rencistów,
Towarzystwo Miłośników Kowala i Okolic, Polski
Związek Hodowców Gołębi Pocztowych
5 Stowarzyszenie Przyjaciół Stada Ogierów w Łącku,
Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Pojezierza
Gostynińskiego w Łącku, Stowarzyszenie Popierania
Galerii Koszelówka w Koszelówce, Fundacja
"AKTYWNI RAZEM" w Łącku, Stowarzyszenie
Rozwoju Wsi Korzeń i Okolice
Nowy Duninów
Sanniki
3
10
3
Słubice
6
2
Szczawin
Kościelny
9
1
1
2
5
2
2
1
Towarzystwo Wspierania Rozwoju Ziemi Sannickiej,
Parafialny Zespół Charytatywny CARITAS,
Towarzystwo im. Fryderyka Chopina Koło w Sannikach,
Mazowiecki Oddział Stowarzyszenie Producentów
Żywności Metodami Ekologicznymi EKOLAND,
Towarzystwo Wspierania Rozwoju Wsi Brzezia i Lasek,
Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne ZIARNO,
Stowarzyszenie przeciw elektroskażeniom, Fundacja
"Wieś Ekologiczna" im św. Franciszka z Asyżu, Polski
Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów o/ Płock,
Katolickie Stowarzyszenie "Civitas Christiana",
Stowarzyszenie Producentów Owoców i Warzyw
RARYTAS, Gminno-Parafialne Stowarzyszenie Pomocy
Osobom Zdrowym
-
Aktywność społeczna przejawia się nie tylko poprzez działalność organizacji
pozarządowych, ale także w ramach działalności placówek samorządowych, w tym
w szczególności 6 gminnych ośrodków kultury, 2 domów ludowych i kilkunastu
świetlic wiejskich.
W regionie corocznie urządza się ponad sto różnych otwartych imprez takich, jak
przeglądy artystyczne, zawody sportowe, święta ludowe, spotkania integracyjne itp.,
w których członkowie społeczności lokalnych uczestniczą nie tylko jako widzowie, ale
także jako współorganizatorzy – wolontariusze.