MowaCialaDlaKobiet_po rewizjix2.p65

19
ROZDZIAŁ PIERWSZY
KOBIETY
W MĘSKIM ŚWIECIE
20
1. KOBIETY W MĘSKIM ŚWIECIE
DLACZEGO MĘŻCZYZNOM
JEST ŁATWIEJ
Mężczyzna
zajmuje się
karierą, kobieta
– domem
Kobiety nie mają lekkiego życia w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Statystyki potwierdzają cytowane obok
zdanie.
4
4
4
4
4
4
4
Panie zajmują mniej niż 5% najwyższych stanowisk
w gospodarce.
Jeśli o miejsce pracy ubiegają się trzy kobiety i jeden
mężczyzna, w wielu wypadkach – paradoksalnie – przyjęty zostaje mężczyzna.
Jeśli nawet kandydaci mają jednakowe kwalifikacje,
preferowany jest mężczyzna.
Panowie łatwiej zyskują poparcie dla swoich projektów.
Chętniej udziela im się głosu na zebraniach, szybciej
awansują.
Zarabiają więcej niż ich koleżanki wykonujące identyczną pracę.
Czy dlatego że kobiety nie tworzą tak dobrych projektów, mają gorsze wyniki? Nie, wręcz przeciwnie. A więc
dlaczego?
Najczęściej pada odpowiedź: „Bo mężczyźni mają tupet”. Możliwe – ale co myśli o tym mężczyzna? Zapytajmy
szefa kadr i kierownika działu produkcji, dlaczego woleli
zatrudnić lub awansować mężczyznę i powierzyć mu stanowisko głównego księgowego lub projektanta. Przeważnie
odpowiedź brzmi: „Pani Kowalska ma niewątpliwie wysokie kwalifikacje zawodowe. Ale tej funkcji (zlecenia, pro-
Dlaczego mężczyznom jest łatwiej
21
jektu, klienta...) po prostu nie mogę jej powierzyć”. Na
miłość boską, dlaczego nie? Spójrzmy prawdzie w oczy.
Fot. 2. Kto ma więcej szans na sukces?
Spójrz na tych dwoje. Co Ci podpowiada intuicja?
A teraz wyobraź sobie, że jesteś szefem działu sprzedaży
przedsiębiorstwa budowy maszyn i musisz zatrudnić doradcę. Którego z kandydatów wybierzesz bez zastanowienia? Z góry wiadomo. Na moich seminariach słyszałam
często następującą odpowiedź: „Jasne, że przyjmę faceta
– a nie jego sekretarkę!”. I tak się dzieje ciągle: kobieta
jest automatycznie postrzegana jako sekretarka czy też
asystentka mężczyzny, chociaż zajmuje równorzędne albo
nawet wyższe stanowisko! Wbrew panującej opinii nie
wynika to wcale stąd, że nasze społeczeństwo nie przywykło jeszcze do sytuacji, w której kobieta stawiana
jest wyżej niż mężczyzna. Chodzi o coś całkiem innego.
Przyczyną takiego stanu rzeczy nie jest jakaś ukryta kobieca skłonność do masochizmu, lecz tzw. efekt
Tootsie.
Zdaj się
na instynkt
22
1. KOBIETY W MĘSKIM ŚWIECIE
EFEKT TOOTSIE
Flip i Flap
Kobiety są inaczej traktowane, ponieważ zachowują się
inaczej niż mężczyźni. Wielkie przeboje filmowe – „Pół
żartem, pół serio”, „Tootsie”, „Mrs. Doubtfire”, „Victor –
Victoria” – ukazują to w sposób bardzo dobitny. Śmiejemy
się z Dustina Hoffmana, który dramatycznym gestem wyrzuca ręce w górę, przewraca oczami i cienkim głosikiem
woła: „Ty stary lubieżniku!”. Co w tym śmiesznego? Typowo kobiecy język ciała. Naturalnie w filmie jest on wyraźnie
przerysowany. Ale to, co na ekranie wygląda śmiesznie,
w realnym życiu jest po prostu dyskryminujące.
Kobiety nie są dyskryminowane za swoją kobiecość, lecz
za to, że używają innego języka ciała. Winna jest wymowa
gestów, a nie płeć – do tego zdumiewającego wniosku dochodzimy widząc, że nawet mężczyźni są dyskryminowani,
jeśli przyswajają sobie kobiecy sposób poruszania się, kobiece pozy. Dla tych, którzy pamiętają „Flipa i Flapa”,
wzorcowym przykładem jest Stan Laurel, grający Głupka.
Dlaczego jest Głupkiem? Bo cały jego repertuar stanowią
typowo kobiece środki ekspresji. Grubas jest głupszy, bardziej niezdarny i częściej obrywa po nosie – a jednak robi
wrażenie mądrzejszego, silniejszego, rezolutnego. Sugerują
to jego ruchy, postawa, zachowanie. Klasyczny mężczyzna:
ma różne wpadki, ale potrafi z nich wybrnąć.
Kobiety są dyskryminowane, bo język ich ciała
jest „niewłaściwy”
To bardzo niesprawiedliwe. Społeczeństwo, które ocenia kompetencje człowieka na podstawie tonu jego głosu,
sposobu zakładania nogi na nogę czy krzyżowania ramion,
wystawia sobie żałosne świadectwo. Jeżeli społeczeństwo
jest na tyle ograniczone, by tego rodzaju błahostki trakto-
Zabójcze dla kariery sygnały niewerbalne
wać poważnie, to sprawa jest beznadziejna i nie pomogą tu
żadne dyplomy najlepszych uczelni. Dopóki jednak żyjesz
w takim właśnie społeczeństwie, masz tylko jeden wybór:
akceptujesz idiotyczne reguły i wygrywasz w tej grze – albo
w ogóle nie bierzesz w niej udziału. A jak to wygląda
w praktyce – sama dobrze wiesz. Dlatego postanowiłaś przeczytać tę książkę. Nie chcesz dłużej tkwić na spalonej pozycji. Chcesz wreszcie pozbyć się efektu Tootsie. Więc do
dzieła!
ZABÓJCZE DLA KARIERY SYGNAŁY
NIEWERBALNE
Popatrz jeszcze raz na zdjęcie nr 2. Mężczyzna robi lepsze wrażenie, to jasne. Z czego to wynika? Jeżeli chcesz
dojść do czegoś w życiu, powinnaś wiedzieć, jaką iść drogą.
Profesjonalizm jest ważny. Jednak urok osobisty działa
skuteczniej. Wiedziały już o tym nasze prababki: „Skromność to cnota, ale daleko z nią nie zajdziesz!”. Sama widzisz, że mężczyzna na zdjęciu robi lepsze wrażenie, wydaje się bardziej kompetentny, stanowczy. Dlaczego tak jest?
Niewerbalne sygnały tworzą twój obraz
w oczach innych ludzi
W języku ciała rolę słów pełnią ruchy, gesty, miny, pozy.
By opanować język ciała, musisz nauczyć się świadomego
stosowania sygnałów niewerbalnych.
Obejrzyj zdjęcie nr 2, a potem swoje miejsce pracy. Jakie
pozy przybierają Twoje koleżanki i koledzy?
4
Panowie siedzą z nogami szeroko rozstawionymi; panie zakładają nogę na nogę (lub okręcają jedną wokół
23
24
1. KOBIETY W MĘSKIM ŚWIECIE
4
Mężczyźni się
rozpychają,
kobiety uciekają
w kąt
4
4
drugiej). To może wyglądać uroczo, ale kto chce robić
karierę, powinien w pierwszym rzędzie podkreślać swój
profesjonalizm.
Panowie siedząc, opierają łokcie na stole; panie trzymają łokcie blisko ciała, często kładą ręce na udach.
Panowie stoją na szeroko rozstawionych nogach, ręce
w kieszeniach spodni lub marynarki; panie opierają
ciężar ciała na jednej nodze, stopy blisko siebie, ręce
widoczne.
Panie siedzą, trzymając kolana razem, stopy skierowane do wewnątrz; u panów jest inaczej – kolana rozłożone, stopy skierowane na zewnątrz.
Takie różnice można by wyliczać jeszcze długo. Uważny
obserwator dostrzega w życiu codziennym mnóstwo typowo kobiecych lub męskich zachowań. Marianne Wex,
zajmująca się naukowo tą tematyką, mówi: „Te skulone
kobiety robią wrażenie istot bojaźliwych, niezdolnych do
działania, infantylnych, uległych, zamkniętych w sobie”.
Oczywiście nie jest to efekt zamierzony; ma on jednak swoje
smutne konsekwencje:
Kobiety realizują zaledwie część swoich
ambicji zawodowych. Dlaczego? Ponieważ
niewłaściwie kreują swój wizerunek.
Nie dość sprytna?
Podczas gdy panowie robią wrażenie wszystkowiedzących, panie zachowują się często jak nieśmiała
panienka: grzeczna, uprzejma, ładna, sympatyczna – ale
nikt nie kupiłby od niej turbiny okrętowej! Bo wygląda na
osobę, która nie ma dość sprytu, by prowadzić interesy.
A przecież rola matki jest dziesięć razy trudniejsza niż jakikolwiek biznes! Mimo to panie wydają się zbyt „grzeczne”
Ekspresja niewerbalna jest często bagatelizowana
25
dla świata biznesu – przyczyną jest błędne kreowanie wizerunku. Rzecz jasna, nie znaczy to, że od jutra powinny
chodzić po korytarzach biurowców zamaszyście jak John
Wayne.
Kobieta nie jest mężczyzną. Nie powinna więc zachowywać się po męsku. To
byłoby śmieszne. Istnieją typowo kobiece
sygnały niewerbalne.
I tym się tutaj zajmujemy. Kobiety wcale nie muszą robić
wrażenia grzecznych panienek. Przykładem są przebojowe
biznesmenki: nie zachowują się arogancko jak mężczyźni,
a jednak wydają się kompetentne i pewne siebie. Przekaz
niewerbalny może sygnalizować zarówno „grzeczną panienkę”, „stanowczego faceta”, jak i „pewną siebie kobietę
interesu”. Ten ostatni jest dla nas najważniejszy. Z jakiego
powodu?
EKSPRESJA NIEWERBALNA
JEST CZĘSTO BAGATELIZOWANA
Postawa typowego mężczyzny mówi nam: „Z drogi,
teraz JA idę!”. Naturalnie zdarzają się też panowie robiący
wrażenie łagodnych, uprzejmych. W Ameryce nazywa się
ich „Mr. Nice Guy”. W męskim gronie takie określenie
ma raczej pejoratywny wydźwięk: grzeczny i miły – czyli
nie jest stuprocentowym facetem. Tę opinię podzielają,
o dziwo, kobiety – one też wolą „stuprocentowych facetów”. A więc typowy mężczyzna prezentuje się jak prawdziwy facet, a kobiety wydają się miłe, skromne, delikatne
– po prostu „kobiece”.
Mr. Nice Guy
26
1. KOBIETY W MĘSKIM ŚWIECIE
Dobrze wiemy i obserwujemy na co dzień, że panowie
lubią okazywać tupet i trochę arogancji, a panie – eksponować kobiecość. Zapominamy jednak, jakie są tego rezultaty! Rola sygnałów niewerbalnych jest wciąż lekceważona:
Lekceważenie
sygnałów
niewerbalnych
powoduje fatalne
skutki
4
4
4
4
4
4
Czy naprawdę
winni są
źli mężczyźni?
Pasywne zachowanie powoduje, że na biurowych
zebraniach czy naradach kobiety nie są w ogóle
zauważane, nikt sobie nie uświadamia ich obecności.
Typowa męska reakcja: „Ach, Kowalska też tam wtedy była? Tak... teraz sobie przypominam”. Nie sprzyja
to raczej rozwojowi kariery.
Kto się mniej wyróżnia, temu trudniej awansować –
jeśli szef nie kojarzy nazwiska z osobą lub ma w pamięci bardzo mglisty obraz pracownika, to z pewnością
nie umieści go na liście kandydatów do awansu.
Kto się mniej wyróżnia, ten jest częściej pomijany, lekceważony, gorzej oceniany.
Kto się mniej wyróżnia, ten dostaje mniej prestiżowe
zadania, stanowiska, uprawnienia...
Kto ma mniej prestiżowe stanowiska, zadania itd., ten
w konsekwencji mniej się wyróżnia, co z kolei powoduje brak istotnych osiągnięć – czyli błędne koło.
Kto się niczym nie wyróżnia, ten jest pogardliwie traktowany przez kolegów, klientów, współpracowników
i szefów, ponieważ swoją postawą sugeruje, że na to
pozwoli.
O takich sytuacjach opowiadają uczestniczki seminariów: „Zdaje mi się, że faceci w biurze myślą o mnie: potulna owieczka!”. Zgadza się! Mężczyźni tak myślą i mówią
o tym między sobą. Dlaczego? Ponieważ kobiety tak się
po prostu zachowują. Całkiem nieświadomie robią fatalne
wrażenie! Obwiniają złych mężczyzn, ale same stwarzają
Czy kobiety mają coś do powiedzenia?
pozory przyzwolenia: „Możesz mnie wyśmiewać – nie będę
się bronić!”.
Teraz seminarzystki powiedzą z oburzeniem: „Czy
w ogóle nie liczy się to, co mam do powiedzenia?”.
CZY KOBIETY MAJĄ COŚ
DO POWIEDZENIA?
Wiele kobiet nie uświadamia sobie, jak fatalne mogą
być skutki niewłaściwej prezencji. Zdumione pytają: „Czy
moja wiedza i doświadczenie zawodowe są tak mało warte?
Czy to, co mówię, nie jest ważniejsze od mego wyglądu?
Przecież chodzi o zawartość, a nie opakowanie!”. Wybaczcie, ale gdyby to naprawdę zależało od kompetencji
i osiągnięć, kobiety zajmowałyby 90% stanowisk kierowniczych. Niestety, tak nie jest, ponieważ:
Siła naszego oddziaływania na innych wynika:
• w 55% z ekspresji ciała,
• w 38% z modulacji głosu, a jedynie
•
w 7% z tego, co mówimy.
A więc ważne jest nie to, CO mówimy, lecz JAK mówimy. Najlepszym przykładem jest reklama: niemal
pozbawiona treści, ale daje efekty w postaci miliardowych
zysków! Taki jest mechanizm ludzkich reakcji – i nic na to
nie poradzimy. Zatem najrozsądniej będzie wykorzystać
tę wiedzę z pożytkiem dla siebie!
Nie język mówiony, lecz język naszego ciała decyduje
o tym, czy jesteśmy traktowane poważnie, jakie robimy wrażenie, czy osiągamy zamierzony cel. Prezencja, styl bycia,
charyzma – fenomeny komunikacji niewerbalnej, dobrze
27
28
1. KOBIETY W MĘSKIM ŚWIECIE
znane kobietom: ile czasu spędzasz przed lustrem, wybierając się na randkę? Dlaczego? Bo wartości duchowe są
tak ważne? Ależ skąd, decyduje pierwsze wrażenie. Kobiety wiedzą o tym najlepiej. Żadna z nas nie zapomni o umyciu
włosów przed pójściem na randkę – panom zdarza się to
bardzo często.
W życiu prywatnym jesteśmy mistrzyniami ekspresji
niewerbalnej, a w pracy – żałosnymi nowicjuszkami! Jest
w tym pewna pociecha: możemy nauczyć się, jak wykorzystać nasze talenty na gruncie zawodowym.
W PRACY TEŻ MUSISZ ROBIĆ
DOBRE WRAŻENIE!
Każda kobieta przed wyjściem z domu sprawdza przed
lustrem swój wygląd. Nawet kiedy idzie tylko do piekarni
za rogiem, poprawia makijaż albo przynajmniej narzuca
elegancki płaszcz na podomkę. Dlaczego? Ponieważ chce
dobrze wyglądać. Logiczne. Ale w pracy ta sama kobieta
twierdzi, że słowa liczą się bardziej niż wygląd, zawartość
jest ważniejsza niż opakowanie, osiągnięcia znaczą więcej
niż styl bycia. I tutaj mamy sprzeczność. Czy w Twoim
rozumowaniu istnieje podobna sprzeczność? Czy zdarza
Ci się myśleć lub mówić:
4
4
4
4
4
„On ma znacznie mniej doświadczenia, a mimo to jest
faworyzowany!”
„Liczy się treść, a nie forma zewnętrzna!”
„Dlaczego nikt nie dostrzega moich zdolności?”
„Dlaczego nie mogę się doczekać uznania, na jakie
zasługuję?”
„Najważniejsze są wyniki!”