Transceiver Husarek
Transkrypt
Transceiver Husarek
Transceiver HF W 2010 roku zawiązała się grupa konstruktorów z SP w celu opracowania nowego radia wyczynowego o nazwie Husar. W radiu zastosowano nowatorskie podejście polegające na połączeniu klasycznego toru heterodynowego radia z homodyną. Husar ze względu na złożoną i rozbudowaną konstrukcję jest polecany dla zaawansowanych radioamatorów, co mocno ogranicza popularność tej konstrukcji. Zdecydowanie brakowało w środowisku radioamatorów nowoczesnego radia wielopasmowego o bardzo dobry parametrach odbiornika, przy zachowaniu rozsądnych kosztów budowy oraz umiarkowanym stopniu trudności. W ostatnich latach dużą popularność zdobyły konstrukcje homodynowe takie jak: Piligrim, US5MSQ czy Juma, które pozwalały uzyskać bardzo dobre parametry przy średnich nakładach na budowę radia. Dużym problemem dla początkujących radioamatorów zainteresowanych zbudowaniem takiej homodyny był jednak brak dobrej dokumentacji w języku polskim, brak lokalnego wsparcia autorów projektów oraz brak opracowania zawierającego wszystkie moduły do budowy radia. Podczas licznych rozmów z kolegami, którzy zbudowali własne homodyny, padła propozycja zaprojektowania zupełnie nowej, polskiej homodyny dla szerokiego grona radioamatorów, „radia dla każdego”. Konstruktorzy HM mieli już spore doświadczenie z budowy innych homodyn, znali ich wady i ograniczenia, wiedzieli, co poprawić, aby uzyskać lepsze parametry i ułatwić budowę własnego radia. W ramach projektu Husar powstał autonomiczny moduł homodyny, który mógł posłużyć do budowy wielopasmowego transceivera homodynowego. Dodatkowym atutem była możliwość wykorzystania modułów filtrów HOBBY Polska homodyna dla każdego Transceiver Husarek Od spotkania grupy Home Made na Politechnice Warszawskiej, o której informowaliśmy pod koniec ubiegłego roku, trwają końcowe prace nad polską wersją nowoczesnego transceivera homodynowego. Przybliżamy kolejne postępy budowy urządzenia o nazwie Husarek oraz jedną z pierwszych wersji uruchomionych przez SP5AQT. Na początek kilka słów o powstawaniu konstrukcji. Jeden z prototypów Husarka wykonany przez Romana SP5AQT BPF, LPF oraz wzmacniacza PA opracowanego do Husara. Prace projektowe rozpoczęto w grudniu 2011 roku. Konstrukcja miała być popularna, ale jednocześnie bardzo nowoczesna, aby w pełni wykorzystać możliwości współczesnej bazy elementowej. Główny wysiłek położono na poprawę parametrów odbiornika, technologię budowy oraz funkcjonalność urządzenia. W celu ułatwienia budowy radio podzielo- no na funkcjonalne moduły. Na modułach zastosowano mieszany montaż, drobne elementy w wersji SMD, układy scalone przewlekane w podstawkach. W ciągu roku prac grupy projektowej powstało całkowicie nowe, polskie radio o nazwie Husarek. Najważniejsze prace projektowe zostały wykonane przez zespół w składzie: Janusz SP5BMP, Adam SP5FCS, Józef SP9HVW, Zdzisław SP4HKQ. Wiele cennych uwag do Rys. 1. Schemat blokowy transceivera Husarek Świat Radio Maj 2013 51 HOBBY Moduł homodyny z rozdzielonymi torami RX/TX Moduł filtrów akustycznych SSB i CW Moduł automatyki i torów m.cz. Transceiver HF konstrukcji wnieśli również koledzy: SP5AQT, SP6EER, SP9FKP, SP2JQR.W ramach projektu powstał komplet niezbędnych modułów do budowy radia. Przy projektowaniu radia starano się wyeliminować wady wcześniejszych opracowań oraz stosować rozwiązania pozwalające uzyskać jak najlepsze parametry. Uzyskanie lepszych parametrów wymagało jednak pewnej rozbudowy konstrukcji w stosunku do innych homodyn. Schemat blokowy transceivera Husarek jest zamieszczony na rysunku 1. W skład urządzenia wchodzą następujące bloki: moduł homodyny o rozdzielon nych torach nadawczym i odbiorczym, niezależne, wymienne polifazery, układy scalone w podstawkach moduł pasywnych filtrów akun stycznych dla SSB i CW na dławikach o dużej dobroci z opcją zawężania pasma dla SSB moduł automatyki, S-metra i ton rów małej częstotliwości (kompresor dynamiki, bardzo dobry wzmacniacz akustyczny) kilka wersji modułów filtrów pan smowych BPF na wszystkie pasma kilka wersji filtrów wyjściowych n LPF w z m a c n i a c z m o c y PA 1 6 n W z płynną regulacją mocy sterownik radia z wyświetlan czem kolorowych TFT, panelem dotykowym moduł generatora VFO na ukłan dzie na Si570 moduł zegara RTC z podtrzyman niem bateryjnym moduł rejestrów do sterowania n Jeden z zespołów filtrów pasmowych BPF Jeden z zespołów filtrów wyjściowych LPF 52 Świat Radio Kwiecień 2013 Rozmieszczenie modułów w obudowie trans- konfiguracją parametrami radia Modułowa konstrukcja ułatwia budowę, uruchamianie, testowanie i pomiary urządzenia oraz pozwala na łatwą modyfikację poprzez stosowanie innych modułów. Zapewnia również większą elastyczność dopasowania radia do indywidualnym potrzeb np. ograniczona liczba pasm, rezygnacja z filtrów akustycznych, inny wzmacniacz PA. Jednym z największych wyzwań była synteza do radia. Skoro radio miało być zupełnie nową, polską konstrukcją, to musiała powstać również nowa synteza. Nowoczesność oraz funkcjonalność urządzenia skłoniły konstruktorów do sięgnięcia po duży kolorowy wyświetlacz TFT z panelem dotykowym oraz nową rodzinę procesorów Xmega. Od kształtu i wyglądu nowej syntezy zależał również ostateczny wygląd, funkcjonalność i obsługa radia. Założenia projektowe były bardzo rozbudowane ponieważ sterownik miał być uniwersalny do homodyn oraz urządzeń z przemianą częstotliwości. Lista funkcji niezbędnych w nowoczesnym radiu okazała się bardzo długa i wyszukana. O złożoności projektu świadczy ilość informacji wyświetlanych na ekranie i różnorodność funkcji dostępnych na panelu dotykowym. Aktualnie jest to jeden z najbardziej rozbudowanych sterowników do amatorskich urządzeń nadawczo-odbiorczych. Jak wiadomo, budowa własnego radia jest przedsięwzięciem bardzo pasjonującym, ale jednocześnie trudnym i pracochłonnym, zwłaszcza dla osób nieposiadających dużego doświadczenia oraz dostępu do odpowiedniej bazy pomiarowej. Bardzo przydatnymi urządzeniami do budowy i uruchomienia Husarka są: oscyloskop 100 MHz, NWT oraz mostek RLC. Dlatego możliwość kontaktu z konstruktorami czy osobami posiadającymi zarówno doświadczenie, jak i odpowiednie wyposażenie w sprzęt pomiarowy jest bardzo ważna. Taką platformą wymiany doświadczeń, gdzie każdy może uzyskać pomoc w budowie urządzeń dla potrzeb swego hobby jest forum www.sp-hm.pl. Na forum Home-Made można uzyskać pomoc w całym spektrum prac związanych z projektowaniem, montażem, pomiarami, doborem oprogramowania komputerowego do celów projektowych i jeszcze w wielu innych bardzo ważnych sprawach, których znajomość jest niezbędna w budowanie własnego urządzenia radiowego. Tematów, w zakresie których toczy się dyskusja na forum Home-Made, jest kilkadziesiąt. Dostęp do tych informacji może być bardzo przydatny dla każdego przyszłego użytkownika, który zdecyduje się budować Husarka. Jest to swoista „żywa” dokumentacja budowy takiego czy innego urządzenia nadawczo-odbiorczego. Dlaczego warto zbudować Husarka? To radio ma bardzo dobry odbiornik, rewelacyjne filtry akustyczne o parametrach nieustępujących fabrycznym filtrom kwarcowym, prawdziwy precyzyjny S-metr, bardzo dobre ARW niepowiązane z pomiarem siły sygnału, bardzo nowoczesny, funkcjonalny sterownik z kolorowym wyświetlaczem i panelem dotykowym. To opracowanie składające się z kompletu modułów do budowy wielopasmowego radia, z dokumentacją i opisami w języku polskim, ze wsparciem i pomocą konstruktorów na forum dyskusyjnym SP-HM. Dostęp do projektów pozwa- la na samodzielne modyfikowanie płytek i zlecenie ich wykonania w profesjonalnych firmach. Praktyczne doświadczenia z budowy różnych urządzeń wykazały, że budowa i uruchamianie homodyny jest łatwiejsze niż urządzeń z przemianą częstotliwości. Poprawnie zmontowana homodyna ze sprawnych podzespołów działa od razu. Aktualnie powstaje kilkanaście prototypów radia. Spodziewamy się wielu cennych uwag z samej budowy, uruchamiania oraz normalnej eksploatacji na pasmach. Trwają również prace nad wykonaniem dokumentacji i opisu radia oraz wykonaniem pomiarów podstawowych parametrów urządzenia. Oficjalna prezentacja radia odbędzie się pod koniec maja na spotkaniu ŁOŚ 2013, gdzie będzie można obejrzeć kilka gotowych Husarków, porozmawiać z konstruktorami oraz kolegami którzy zbudowali pierwsze urządzenia. Będzie również możliwość posłuchania, jak pracuje odbiornik, przeprowadzenia kilku łączności, aby osobiście przekonać się o walorach radia. W imieniu grupy HM zapraszamy wszystkich Czytelników do udziału w prezentacji oraz wszelkich form współpracy w rozwoju i promocji tej ciekawej konstrukcji. Mamy nadzieję, że radio Husarek będzie chętnie budowane przez kolegów i stanie się wizytówką polskich radioamatorów również poza granicami naszego kraju. W powyższym opisie wykorzystano opracowanie Grupy Husar oraz zdjęcia modułów prezentowane podczas ostatniego spotkania grupy Home-Made na PW. Redakcja ŚR docenia dotychczasowy wkład pracy społecznej konstruktorów i życzy zakończenia z sukcesem konstrukcji. www.sp-hm.pl Pomiar charakterystyki filtrów toru akustycznego Moduł wzmacniacza mocy nadajnika Moduł sterownika radia Moduł generatora VFO na Si570 Moduł zegara RTC z podtrzymaniem bateryjnym Moduł rejestrów do sterowania parametrami radia Świat Radio Kwiecień 2013 53