Model komunikacyjny i dynamika autorstwa tekstu typu wiki

Model komunikacyjny i dynamika autorstwa
tekstu typu wiki
Krzysztof Gajewski
Instytut Badań Literackich
Polska Akademia Nauk
Gorzów Wielkopolski, 14 października 2013
1 / 39
Charakterystyka tekstu wiki
• edycja strony www bezpośrednio w przeglądarce z
zachowaniem historii edycji
2 / 39
Charakterystyka tekstu wiki
• edycja strony www bezpośrednio w przeglądarce z
zachowaniem historii edycji
• niski próg dostępu
3 / 39
Charakterystyka tekstu wiki
• edycja strony www bezpośrednio w przeglądarce z
zachowaniem historii edycji
• niski próg dostępu
• diachronia zintegrowana z synchronią
4 / 39
Charakterystyka tekstu wiki
• edycja strony www bezpośrednio w przeglądarce z
zachowaniem historii edycji
• niski próg dostępu
• diachronia zintegrowana z synchronią
• komunikacja dwukierunkowa
5 / 39
Charakterystyka tekstu wiki
• edycja strony www bezpośrednio w przeglądarce z
zachowaniem historii edycji
• niski próg dostępu
• diachronia zintegrowana z synchronią
• komunikacja dwukierunkowa
• czytelnik-pisarz (wreader)
6 / 39
Geneza idei wiki
• Vannevar Bush, As We May Think (1945) — memex
7 / 39
Geneza idei wiki
• Vannevar Bush, As We May Think (1945) — memex
8 / 39
Geneza idei wiki
• Vannevar Bush, As We May Think (1945) — memex
9 / 39
Geneza idei wiki
• Vannevar Bush, As We May Think (1945) — memex
• ZOG (1972), HyperCard (1987)
10 / 39
Geneza idei wiki
• Vannevar Bush, As We May Think (1945) — memex
• ZOG (1972), HyperCard (1987)
• Howard G. Cunningham, WikiWikiWeb (1995) — strona do
dyskusji wzorców projektowych oprogramowania
11 / 39
Geneza idei wiki
• Vannevar Bush, As We May Think (1945) — memex
• ZOG (1972), HyperCard (1987)
• Howard G. Cunningham, WikiWikiWeb (1995) — strona do
dyskusji wzorców projektowych oprogramowania
• Jimbo Wales, Larry Sanger: Nupedia (2000-2003) →
Wikipedia (2001)
12 / 39
Metafory wikimedian
1. Collaborative work of art
13 / 39
Metafory wikimedian
1. Collaborative work of art
2. Pole walki idei (battlefield of ideas)
14 / 39
Metafory wikimedian
1. Collaborative work of art
2. Pole walki idei (battlefield of ideas)
3. darwikinism, darwinizm społeczny (ekologia idei)
15 / 39
Metafory wikimedian
1. Collaborative work of art
2. Pole walki idei (battlefield of ideas)
3. darwikinism, darwinizm społeczny (ekologia idei)
4. Ogród, żyzna gleba, pielenie (garden, fertile soil, weeding)
16 / 39
Metafory wikimedian
1. Collaborative work of art
2. Pole walki idei (battlefield of ideas)
3. darwikinism, darwinizm społeczny (ekologia idei)
4. Ogród, żyzna gleba, pielenie (garden, fertile soil, weeding)
5. Human-based genetic algorithm
17 / 39
Metafory wikimedian
1. Collaborative work of art
2. Pole walki idei (battlefield of ideas)
3. darwikinism, darwinizm społeczny (ekologia idei)
4. Ogród, żyzna gleba, pielenie (garden, fertile soil, weeding)
5. Human-based genetic algorithm
18 / 39
Metafory wikimedian
1. Collaborative work of art
2. Pole walki idei (battlefield of ideas)
3. darwikinism, darwinizm społeczny (ekologia idei)
4. Ogród, żyzna gleba, pielenie (garden, fertile soil, weeding)
5. Human-based genetic algorithm
http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_sociology
19 / 39
Rytualny model komunikowania
• James W. Carey: transmisyjny vs. rytualny model
komunikowania
20 / 39
Rytualny model komunikowania
• James W. Carey: transmisyjny vs. rytualny model
komunikowania
”sharing,” ”participation,” ”association,”
”fellowship,” and ”the possession of a common
faith.” This definition exploits the ancient identity
and common roots of the terms ”commonness,”
”communion,” ”community,” and ”communication”
(Carey 1989)
21 / 39
Rytualny model komunikowania
• James W. Carey: transmisyjny vs. rytualny model
komunikowania
”sharing,” ”participation,” ”association,”
”fellowship,” and ”the possession of a common
faith.” This definition exploits the ancient identity
and common roots of the terms ”commonness,”
”communion,” ”community,” and ”communication”
(Carey 1989)
• Funkcja integracyjna
22 / 39
Rytualny model komunikowania
• James W. Carey: transmisyjny vs. rytualny model
komunikowania
”sharing,” ”participation,” ”association,”
”fellowship,” and ”the possession of a common
faith.” This definition exploits the ancient identity
and common roots of the terms ”commonness,”
”communion,” ”community,” and ”communication”
(Carey 1989)
• Funkcja integracyjna
”Komunikowanie rytualne ma głównie funkcje
społeczne, pełni rolę unifikującą i podtrzymującą
spójność grupy” (Goban-Klas, s. 67)
23 / 39
Rytualny model komunikowania
• James W. Carey: transmisyjny vs. rytualny model
komunikowania
”sharing,” ”participation,” ”association,”
”fellowship,” and ”the possession of a common
faith.” This definition exploits the ancient identity
and common roots of the terms ”commonness,”
”communion,” ”community,” and ”communication”
(Carey 1989)
• Funkcja integracyjna
”Komunikowanie rytualne ma głównie funkcje
społeczne, pełni rolę unifikującą i podtrzymującą
spójność grupy” (Goban-Klas, s. 67)
• Przykłady: religia, sztuka, ceremonie publiczne, festiwale
24 / 39
Rytualny model komunikowania
• James W. Carey: transmisyjny vs. rytualny model
komunikowania
”sharing,” ”participation,” ”association,”
”fellowship,” and ”the possession of a common
faith.” This definition exploits the ancient identity
and common roots of the terms ”commonness,”
”communion,” ”community,” and ”communication”
(Carey 1989)
• Funkcja integracyjna
”Komunikowanie rytualne ma głównie funkcje
społeczne, pełni rolę unifikującą i podtrzymującą
spójność grupy” (Goban-Klas, s. 67)
• Przykłady: religia, sztuka, ceremonie publiczne, festiwale
• Wikipedia to ”wielkie laboratorium społecznego
zaangażowania, które do tej pory kojarzyło się z działalnością
polityczną lub społeczną” (Hofmokl, Tarkowski 2006)
25 / 39
Pojęcia
1. collective epistemic agency
26 / 39
Pojęcia
1. collective epistemic agency
2. intencjonalność zbiorowa
27 / 39
Pojęcia
1. collective epistemic agency
2. intencjonalność zbiorowa
3. inteligencja otwarta (de Kerckhove)
28 / 39
Pojęcia
1. collective epistemic agency
2. intencjonalność zbiorowa
3. inteligencja otwarta (de Kerckhove)
4. top-down and bottom-up design (Raymond)
29 / 39
Model aktu mowy wg. Karla Bühlera
Źródło: Wikipedia
30 / 39
Sieciowy model komunikacyjny
31 / 39
Autorstwo, nie autor
1. Wikitekst pojawia się jako tekstowy korelat rytuału
komunikacyjnego.
32 / 39
Autorstwo, nie autor
1. Wikitekst pojawia się jako tekstowy korelat rytuału
komunikacyjnego.
2. Podmiotem owego rytuału jest wspólnota użytkowników sieci,
dobrowolnie podporządkowująca się przyjętym przez siebie
zasadom.
33 / 39
Autorstwo, nie autor
1. Wikitekst pojawia się jako tekstowy korelat rytuału
komunikacyjnego.
2. Podmiotem owego rytuału jest wspólnota użytkowników sieci,
dobrowolnie podporządkowująca się przyjętym przez siebie
zasadom.
3. Wspólnota ta ma charakter
34 / 39
Autorstwo, nie autor
1. Wikitekst pojawia się jako tekstowy korelat rytuału
komunikacyjnego.
2. Podmiotem owego rytuału jest wspólnota użytkowników sieci,
dobrowolnie podporządkowująca się przyjętym przez siebie
zasadom.
3. Wspólnota ta ma charakter
3.1 nieformalny — oddolny i pozainstytutcjonalny
35 / 39
Autorstwo, nie autor
1. Wikitekst pojawia się jako tekstowy korelat rytuału
komunikacyjnego.
2. Podmiotem owego rytuału jest wspólnota użytkowników sieci,
dobrowolnie podporządkowująca się przyjętym przez siebie
zasadom.
3. Wspólnota ta ma charakter
3.1 nieformalny — oddolny i pozainstytutcjonalny
3.2 anonimowy — w większości jej członkowie nie znają się
osobiście, a nawet nic o sobie nie wiedzą
36 / 39
Autorstwo, nie autor
1. Wikitekst pojawia się jako tekstowy korelat rytuału
komunikacyjnego.
2. Podmiotem owego rytuału jest wspólnota użytkowników sieci,
dobrowolnie podporządkowująca się przyjętym przez siebie
zasadom.
3. Wspólnota ta ma charakter
3.1 nieformalny — oddolny i pozainstytutcjonalny
3.2 anonimowy — w większości jej członkowie nie znają się
osobiście, a nawet nic o sobie nie wiedzą
3.3 luźny — jej członkowie często się zmieniają
37 / 39
Autorstwo, nie autor
1. Wikitekst pojawia się jako tekstowy korelat rytuału
komunikacyjnego.
2. Podmiotem owego rytuału jest wspólnota użytkowników sieci,
dobrowolnie podporządkowująca się przyjętym przez siebie
zasadom.
3. Wspólnota ta ma charakter
3.1 nieformalny — oddolny i pozainstytutcjonalny
3.2 anonimowy — w większości jej członkowie nie znają się
osobiście, a nawet nic o sobie nie wiedzą
3.3 luźny — jej członkowie często się zmieniają
3.4 autoteliczny — ich motywacja jest tautologiczna, prywatna
satysfakcja z wykonanej pracy oraz ewentualne docenienie ze
strony innych
38 / 39
Bibliografia
Vannevar Bush, As We May Think, http://www.theatlantic.com/
magazine/archive/1945/07/as-we-may-think/303881/
James W. Carey, Communication as Culture: Essays on Media and Society,
1989 http://www3.niu.edu/acad/gunkel/coms465/carey.html.
Tomasz Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy
prasy, radia, telewizji i Internetu, Kraków 2002.
Justyna Hofmokl, Alek Tarkowski, Wikipedia — pospolite ruszenie
encyklopedystów. Największa encyklopedia na świecie, ”EBIB” Nr 3/2006
(73), http://www.ebib.info/2006/73/hofmokl_tarkowski.php
Eric S. Raymond, The Cathedral and the Bazaar: Musings on Linux and
Open Source by an Accidental Revolutionary, 1999 http://www.catb.
org/~esr/writings/cathedral-bazaar/cathedral-bazaar/.
39 / 39