Samochodowy wzmacniacz mocy 4×70 W = 280 W

Samochodowy wzmacniacz mocy 4×70 W = 280 W

4
4/99
Samochodowy wzmacniacz
mocy 4×70 W = 280 W
Przedstawiamy pierwsz¹ czêœæ samochodowego wzmacniacza du¿ej
mocy. Ca³y cykl obejmuje trzy czêœci: wzmacniacz mocy, sterowany
mikroprocesorowo przedwzmacniacz i sterowany elektronicznie korektor graficzny z pamiêci¹ charakterystyk. Wzmacniacz mocy mo¿e
pracowaæ autonomicznie, tzn. wykorzystuj¹c sygna³ pochodz¹cy
z radioodbiornika lub odtwarzacza kompaktowego. Podobnie
przedwzmacniacz z korektorem mo¿na wykorzystaæ do innego zestawu muzycznego. Szczegó³owe dane dotycz¹ce przedwzmacniacza zamieœcimy w drugiej czêœci artyku³u, a poni¿ej opiszemy
wzmacniacz mocy.
Moc wzmacniaczy stosowanych
w samochodach ograniczona jest niskim napiêciem zasilania. D¹¿¹c do
uzyskania jak najwy¿szej mocy wyjœciowej stosuje siê wzmacniacze
w uk³adzie mostkowym, jednoczeœnie
zmniejszaj¹c impedancjê zestawów
g³oœnikowych. Wszystkie te zabiegi
pozwalaj¹ jednak na osi¹gniêcie mocy
rzêdu 20 W. Dalsze zwiêkszanie mocy
wymaga zastosowania przetwornicy
podwy¿szaj¹cej napiêcie zasilania.
Wad¹ przetwornic jest koniecznoœæ
stosowania transformatorów i zwi¹zane z tym k³opoty. Jednak¿e najnowsze
uk³ady scalone wzmacniaczy mocy po³¹czy³y w jednej obudowie przetwornicê i wzmacniacz. Jeszcze wiêksz¹ zalet¹ tych uk³adów jest brak transformatora. Po prostu zastosowano przetwornice kondensatorow¹. Przyk³adem takiego wzmacniacza jest uk³ad
TDA 1562Q firmy Philips, który zastosowano w prezentowanym wzmacniaczu mocy.
jest w stanie dostarczyæ 70 W mocy na
obci¹¿enie 4 W.
W czasie normalnej pracy, gdy
uk³ad jest sterowany sygna³em muzycznym zapotrzebowanie na wysok¹ moc
wyjœciow¹ wystêpuje tylko w bardzo
niewielkim procencie czasu. Z uwagi na
to, ¿e sygna³ muzyczny posiada rozk³ad
normalny (Gaussowski) amplitudy,
uzyskuje siê znaczne zmniejszenie mocy traconej w uk³adzie, w porównaniu
do klasycznego wzmacniacza pracuj¹cego w klasie AB.
Wielk¹ zalet¹ TDA 1562Q jest niewielka liczba elementów zewnêtrznych, a ciekawostk¹ fakt, ¿e nie ma
wœród nich ¿adnego rezystora. Ponadto
uk³ad posiada wiele ró¿nych zabezpieczeñ i funkcji. Z zabezpieczeñ nale¿y
wymieniæ odpornoœæ uk³adu na zwarcia
wyjœæ do masy, napiêcia zasilania, oraz
zwarcia w obci¹¿eniu. Oczywiœcie
C1–
C1+
3
stan
wy
tryb
pracy
16
Klasa A
Klasa B
Szybkie wyciszanie
Czujnik
temperatury
Standby
Wyciszanie
W³¹czanie
4
5
V P2
9
10
Zabezpieczenie
przed brakiem
zniekszta³ceñ
wy³¹czanie
Zabezpieczenie
pr¹dowe
Pompa
Vp *
WE+
1
Przedwz.
7
Stopieñ
mocy
75k
Sprzê¿enie
zwrotne
Detektor
Obci¹¿enia
75k
WE–
Przedwz.
2
11
*
Zabezpieczenie
temperaturowe
wy³¹czanie
14
8
Dynamiczny
detektor
zniekszta³ceñ
Stopieñ
mocy
Vp
Vref
Pompa
15k
masa
17
WY+
Interfejs
diagnostyczny
Opis uk³adu TDA 1562Q
Uk³ad TDA 1562Q zawiera w swojej obudowie monofoniczny wzmacniacz mocy pracuj¹cy w uk³adzie mostkowym. Charakteryzuje siê bardzo du¿¹ moc¹ wyjœciow¹ przy niskim, pojedynczym napiêciu zasilania. Przy ma³ych poziomach mocy, do 18 W uk³ad
pracuje jak zwyk³y wzmacniacz. W sytuacji gdy wymagana jest wiêksza moc
wyjœciowa uruchamiana zostaje wewnêtrzna kondensatorowa przetwornica podwy¿szaj¹ca napiêcie zasilaj¹ce
stopieñ koñcowy. Dziêki temu uk³ad
V P1
Masa stopni mocy
Vref
Masa sygna³owa
15
13
C2–
C2+
6
12
masa stopni mocy
Rys. 1 Schemat blokowy uk³adu wzmacniacza mocy TDA 1562Q
WY–
5
4/99
Niski
– Czuwanie (standby); uk³ad jest
ca³kowicie wy³¹czony, pr¹d pobierany z zasilacza jest bardzo niski.
Œredni – Wyciszenie (mute); uk³ad jest
w³¹czony, lecz sygna³ akustyczny pozostaje st³umiony.
Wysoki – W³¹czony (on); normalna praca,
sygna³ doprowadzony do wejœcia jest wzmacniany o 26 dB.
W czasie gdy uk³ad jest prze³¹czany z czuwania na pracê, lub odwrotnie
moment prze³¹czania uk³adu realizowany jest w chwili gdy sygna³ wejœciowy przechodzi przez zero. Dziêki temu
uk³ad jest zabezpieczony przed przekroczeniem maksymalnej temperatury.
Wydaje siê wiêc prawie niezniszczalny.
Jak przysta³o na uk³ad wyprodukowany w czasach królowania mikroprocesorów TDA 1562Q wyposa¿ony jest w trzy
wejœcia/wyjœcia diagnostyczno-programuj¹ce, których funkcje opisano poni¿ej.
Wejœcie trybu pracy
MODE (nó¿ka 4)
Na wejœcie to mo¿na podaæ trzy ró¿ne
poziomy napiêcia:
2
1
wentylator
G1
100n
C1
1
2
14
C2
100n
17
C9
10mF
STATUS
IN+
US1
IN–
VREF
SGND
C13
4700mF
10
Vcc2
16
4
MODE
C25*
100n
9
PGND2
4
3
DIAG
Vcc1
8
2
PGND1
1
+12V
C21
2200mF
G3
3
5
C2+
7
OUT+
OUT–
11
C2+
C2–
13
15
C1–
12
6
1
2
G2
Vcc1
C23
2200mF
T
7
8
PP
8
4
C5
100n
16
1
2
14
C6
100n
17
C11
10mF
DIAG
MODE
STATUS
IN+
SGND
C27*
100n
C17
4700mF
10
US3
IN–
VREF
3
5
C2+
7
OUT+
OUT–
11
C2+
C2–
13
15
C1–
4
C7
100n
16
1
2
14
C8
100n
17
C12
10mF
DIAG
MODE
12
6
SGND
6
3
C28*
100n
C1–
C2+
7
OUT+
OUT–
11
C2+
C2–
13
15
12
5
C20
4700mF
Rys. 2 Schemat ideowy wzmacniacza mocy
Wejœcie/wyjœcie statusu
STAT (nó¿ka 16)
Wejœcie
Tak¿e na to wejœcie mo¿na podaæ trzy
ró¿ne poziomy napiêcia:
Niski – Szybkie wyciszenie (fast mute); uk³ad pozostaje w³¹czony, lecz sygna³ akustyczny
jest st³umiony.
Œredni – Klasa B (class B); uk³ad pracuje jak zwyk³y wzmacniacz
w klasie B oddaj¹c na obci¹¿enie tylko moc do ok. 18 W,
przetwornica podwy¿szaj¹ca
napiêcie jest wy³¹czona, stan
ten jest utrzymywany bez
wzglêdu na temperaturê
uk³adu.
Wysoki – Klasa H (class H); uk³ad pracuje w klasie H dostarczaj¹c
w razie potrzeby pe³n¹ moc
wyjœciow¹, przetwornica jest
w³¹czona, stan ten jest utrzymywany bez wzglêdu na
temperaturê uk³adu.
Szybkie wyciszanie nastêpuje natychmiast po doprowadzeniu do wejœcia odpowiedniego sygna³u. W odró¿nieniu od zwyk³ego wyciszania które
odbywa siê w chwili przejœcia sygna³u
przez zero. Natomiast przejœcia z pracy
w klasie B do pracy w klasie H i odwrotnie odbywaj¹ siê w zerze sygna³u
wejœciowego.
2
C19
4700mF
10
US4
IN–
VREF
WY3
9
STATUS
IN+
1
C18
4700mF
C24
2200mF
8
2
9
Vcc2
6
1
WY2
C16
4700mF
12
6
PGND2
T
5
LP
C2+
7
OUT+
OUT–
11
C2+
C2–
13
15
5
Vcc2
T
4
3
C1–
PGND2
3
SGND
Vcc1
PT
17
C10
10mF
IN–
VREF
C15
4700mF
10
US2
PGND1
T
2
14
C4
100n
IN+
Vcc1
1
STATUS
PGND1
LT
MODE
9
Vcc2
16
C26*
100n
PGND2
C3
100n
DIAG
PGND1
4
2
C14
4700mF
C22
2200mF
8
1
WY1
GND
w g³oœniku nie s³ychaæ stuków zwi¹zanych ze stanami nieustalonymi. Samo
w³¹czanie odbywa siê bardzo szybko
i uk³ad rozpoczyna pracê ju¿ w 50 ms
od chwili w³¹czenia. Jest to wa¿ne
w niektórych zastosowaniach jak np.
telefoni, lub nawigacji samochodowej.
1
WY4
2
Wyjœcie
Wyjœcie mo¿e przyjmowaæ trzy poziomy napiêcia:
Niski – Wyciszenie (mute); potwierdzenie, ¿e uk³ad jest w stanie
wyciszenia, sygna³ ten odpowiada rzeczywistemu stanowi
na wyjœciu uk³adu.
Œredni – Klasa B (class B); uk³ad pracuje w klasie B, co jest spowodowane temperatur¹ obudowy wy¿sz¹ ni¿ 120°C.
Wysoki – Klasa H (class H); uk³ad pracuje w klasie H, temperatura
obudowy jest ni¿sza ni¿ 120°C.
6
4/99
niskim przez 20 ms, a na czas sprawdzania pojawia siê na nim stan wysoki
na czas 50 ms. Moc tracona w uk³adzie
podczas wyst¹pienia dowolnego zwarcia jest bardzo ma³a.
W trybie wyciszania, gdy do wyjœcia wzmacniacza nie ma do³¹czonego
obci¹¿enia wyjœcie diagnostyczne
przyjmuje stan niski.
Wyjœcie diagnostyczne zmienia
swój stan na niski tak¿e w przypadku
przekroczenia maksymalnej temperatury z³¹cza. Zmiana stanu nastêpuje nieco wczeœniej ni¿ automatyczne wy³¹czenie stopnia mocy przy nadmiernym
wzroœcie temperatury.
Zatem mo¿na powiedzieæ, ¿e uk³ad
TDA 1562Q sam w sobie jest ma³ym
komputerkiem, z dobudowanym wzmac-
nasyceniu wyjœcie zmienia stan na niski
(wewnêtrzny tranzystor zostaje nasycony). Informacja ta jest przeznaczona dla
uk³adu mikroprocesora w przedwzmacniaczu, który w takiej sytuacji zmniejsza
wysterowanie wzmacniacza mocy.
Drug¹ funkcj¹ realizowan¹ przez to
wyjœcie jest informowanie o zwarciach
na wyjœciu. W przypadku zwarcia jednego, lub obu wyjœæ do masy albo do
zasilania stopieñ mocy jest wy³¹czany,
a wyjœcie DIAG przechodzi w stan niski.
Po ust¹pieniu zwarcia uk³ad powraca
do normalnej pracy po ok. 20 ms. Gdy
zwarcie wystêpuje na obci¹¿eniu uk³ad
wy³¹cza stopieñ mocy na ok. 20 ms, po
czym testuje wyjœcie przez ok. 50 ms,
sprawdzaj¹c czy zwarcie nadal wystêpuje. Wyjœcie DIAG jest wtedy w stanie
Prze³¹czenia trybu pracy, spowodowane wzrostem temperatury, z klasy B do
H i odwrotnie odbywaj¹ siê w zerze sygna³u akustycznego. Wejœcie/wyjœcie statusu STAT kilku uk³adów (max. 8) mo¿e
byæ ³¹czone równolegle.
Wyjœcie diagnostyczne
DIAG (nó¿ka 8)
Wyjœcie to ma za zadanie dostarczanie informacji na temat stanu stopnia mocy, jest ono typu otwarty kolektor. Pierwsz¹ funkcj¹ jest detekcja nasycania siê stopnia mocy, które prowadzi do powstawania zniekszta³ceñ. Nasycanie jest wykrywane przez dynamiczny detektor zniekszta³ceñ (DDD).
W chwilach kiedy stopieñ mocy ulega
1
1
13mm
ARTKELE
465
C4
ELEKTRA
564
C8
G3
G1
2
1
WY1
+
+
2
1
WY2
+
C11
US3
2
+
C17
C12
US4
1
WY3
C16
+
1
C7
C6 C5
C10
US2
2
WY4
+
C9
US1
+
+
C3
C1 C2
G2
+
Z* 1
T
C22
LT
PT
T T
C15
LP
T
C21
C14
PP
T
C13
C18
C23
Rys. 3 P³ytka drukowana i rozmieszczenie elementów
C19
C24
C20
7
4/99
Tabela 1 – Parametry charakterystyczne uk³adu TDA 1562Q dla:
VCC=14,4 V, RL=4 W, f=1 kHz, Tamb=25°C
Monta¿ wzmacniacza nale¿y przeprowadziæ dok³adnie wed³ug podanej
poni¿ej kolejnoœci. Czytelnicy którzy
nie pos³uchaj¹ tych rad mog¹ siê „zapêdziæ w kozi róg” kiedy to trzeba bêdzie wymontowaæ niektóre elementy,
aby móc zamontowaæ pozosta³e.
Konstrukcja ca³ego wzmacniacza
tworzy zwarty blok. Radiator przykrêcony jest do p³ytki drukowanej czterema blachowkrêtami, natomiast uk³ady
scalone wzmacniaczy mocy przykrêcone s¹ do radiatora i wlutowane w p³ytkê drukowan¹ (patrz zdjêcie na ok³adce i rys. 4).
Przed rozpoczêciem monta¿u nale¿y powiêkszyæ wiert³em o œrednicy
f3,2 mm cztery naro¿ne otwory
w p³ytce drukowanej. Wiert³em o tej
samej œrednicy powiêksza siê cztery
otwory przeznaczone do przykrêcenia
radiatora. Otwory te znajduj¹ siê pod
radiatorem (patrz rysunek 3 i 4). Na
rysunku 3 zaznaczono je kolorem czarnym w odró¿nieniu od pozosta³ych,
które s¹ w kolorze niebieskim.
W drugiej fazie nale¿y wywierciæ
w podstawie radiatora (od spodu) cztery otwory o œrednicy f2,5 mm przeznaczone do przykrêcenia radiatora do
p³ytki drukowanej. Aby zachowaæ wy-
RADIATOR
Jedn.
V
mA
mA
V
A
A
°C
W
W
W
W
kHz
%
%
%
dB
kW
posmarowaæ
past¹
silikonow¹
podk³adka
podk³adka
wkrêt
nakrêtka
podk³adka
izolacyjna
p³ytka
nó¿ki lutowaæ
po przykrêceniu
do radiatora
13÷15 mm
Max.
18
50
150
–
10
8
150
60
–
–
–
–
–
–
–
27
–
blachowkrêt
Rys. 4 Sposób monta¿u uk³adów scalonych
magan¹ dok³adnoœæ najproœciej jest
przy³o¿yæ p³ytkê drukowan¹ stron¹ elementów do radiatora i wtedy napunktowaæ miejsca po³o¿enia otworów. Œrednica otworów powinna byæ nieco
mniejsza od œrednicy zewnêtrznej
gwintu blachowkrêtów. Podana tu
wielkoœæ 2,5 mm odpowiada blachowkrêtom o œrednicy zewnêtrznej
2,8 mm. D³ugoœæ blachowkrêtów powinna wynosiæ ok. 10÷12 mm.
Nastêpnie w radiatorze wierci siê
osiem otworów o œrednicy f3,2 mm
przeznaczonych do przykrêcenia uk³adów scalonych wzmacniaczy mocy.
Otwory te powinny byæ umieszczone
w jednej linii na wysokoœci 13÷15 mm
nad doln¹ krawêdzi¹ radiatora. Do na-
punktowania otworów mo¿na pos³u¿yæ
siê rysunkiem monta¿owym (rys. 3
dolna czêœæ). Na rysunku tym nad ¿ebrami radiatora umieszczono osiem
czarnych pól lutowniczych po³o¿onych
13 mm nad krawêdzi¹ p³ytki drukowanej. Ten fragment rysunku mo¿na przy³o¿yæ do radiatora i napunktowaæ po³o¿enie otworów.
Po wywierceniu wszystkich otworów w radiatorze mo¿na sprawdziæ „na
sucho” czy wszystko pasuje do siebie.
Pozwoli to zaoszczêdziæ sobie k³opotów
przy dalszym monta¿u. Kiedy wszystko
pasuje do siebie mo¿na rozpocz¹æ
monta¿ wzmacniacza. W pierwszej kolejnoœci montuje siê wszystkie zworki
znajduj¹ce siê na p³ytce drukowanej.
Nastêpnie wlutowuje siê kondensatory
C4 i C8, oraz gniazda (piny) G1 i G3.
Na tym monta¿ elementów elektronicznych nale¿y przerwaæ. Nadszed³
czas na przykrêcenie radiatora do p³yt-
stosowaæ mo¿liwie krótkie
i grube przewody (min 4 mm2)
2,5A
–
+
AKUMULATOR
+
M
wentylator
1
2
1
2
3
4
3×10k
+12V
G3
T
Monta¿ i uruchomienie
Typ.
14,4
1
110
6,5
–
–
–
–
20
70
55
–
0,03
0,06
10
26
150
T
niaczem mocy. W tabeli 1 zamieszczono
podstawowe dane uk³adu.
Min.
8
–
–
–
–
–
–
–
16
60
45
20
–
–
–
25
90
T
Parametr
Napiêcie zasilania
Pobór pr¹du w stanie wy³¹czenia
Pr¹d spoczynkowy
Sta³e napiêcie na wyjœciu
Niepowtarzalny pr¹d wyjœciowy
Powtarzalny pr¹d wyjœciowy
Maksymalna temperatura z³¹cza
Ca³kowita moc strat
Moc wyjœciowa klasa B; THD=10%
Moc wyjœciowa klasa H; THD=10%
Moc wyjœciowa klasa H; THD=0,5%
Górna czêstotliwoœæ graniczna; –1dB
Zniekszta³cenia; Po =1 W
Zniekszta³cenia; Po =20 W
Zniekszta³cenia; zadzia³anie DDD
Wzmocnienie napiêciowe
Impedancja wejœciowa
P£YTKA NR 465
G2
G1
WY2
WY4
WY3
WY1
LT
(LR)
LP
(LF)
PP
(RF)
PT
(RR)
8
7
6
5
4
3
2
1
PP
LP
do odbiornika
radiowego lub
wzmacniacza
PT
LT
W£
W£=12V – W£
W£=0V – WY£
Rys. 5 Schemat pod³¹czenia wzmacniacza mocy w uk³adzie autonomicznym
8
ki drukowanej. Pod blachowkrêty mocuj¹ce radiator koniecznie nale¿y w³o¿yæ podk³adki izoluj¹ce, aby ³by blachowkrêtów nie pozwiera³y œcie¿ek.
Podk³adki mo¿na kupiæ, lub wykonaæ
z kawa³ka sztywnej folii plastikowej,
lub bardzo cienkiej gumy.
Gdy radiator jest ju¿ przykrêcony
mo¿na zacz¹æ monta¿ uk³adów scalonych. W pierwszej kolejnoœci trzeba
sprawdziæ, czy cztery zwory znajduj¹ce
siê pomiêdzy uk³adami scalonymi a radiatorem, u³o¿one równolegle do niego
nie zwieraj¹ siê ani do radiatora, ani do
nó¿ek uk³adu scalonego. Teraz smaruje
siê smarem silikonowym uk³ad scalony
i wk³ada go w otwory w p³ytce drukowanej. Mo¿e to sprawiæ pewn¹ trudnoœæ, gdy¿ uk³ad posiada a¿ siedemnaœcie nó¿ek. Po w³o¿eniu uk³adu nale¿y
sprawdziæ czy wszystkie nó¿ki tkwi¹
w otworach i czy ¿adna nie zgiê³a siê.
Nastêpnie uk³ad scalony przykrêca
siê do radiatora dwoma wkrêtami M3.
Otwory w radiatorze maj¹ nieco wiêkszy
rozstaw ni¿ otwory w uk³adzie scalonym. Podyktowane to zosta³o odleg³oœci¹ pomiêdzy ¿ebrami radiatora. Dlatego te¿ pod wkrêty nale¿y za³o¿yæ sztywne podk³adki metalowe.
Dopiero przykrêcony uk³ad mo¿na
przylutowaæ do p³ytki drukowanej,
uwa¿aj¹c, aby nie zrobiæ zwarcia. Tak
samo postêpuje siê z pozosta³ymi uk³adami.
Wyjœcia g³oœnikowe WY1÷Wy4 najwygodniej wyprowadziæ jest przewodami zakoñczonymi standardow¹ wtyczk¹
stosowan¹ do pod³¹czania g³oœników
w samochodzie. Przewody mo¿na wlutowaæ w otwory, lub przylutowaæ do pól
lutowniczych po stronie druku. Nale¿y
zwróciæ szczególn¹ uwagê, aby nie zrobiæ najmniejszego nawet zwarcia.
Po wykonaniu powy¿szych czynnoœci
mo¿na zamontowaæ pozosta³e elementy,
przy czym kondensatory elektrolityczne
montuje siê na samym koñcu. Pozosta³a jeszcze do zamontowania zworka Z*. Umieszczono j¹ po stronie druku. Dla bezpieczeñstwa wskazane jest przed przylutowaniem na³o¿yæ na ni¹ koszulkê izolacyjn¹.
Kondensatory C25÷C28 montowane s¹
po stronie druku bezpoœrednio do nó¿ek
10, 12 uk³adów scalonych US1÷US4.
Jak ju¿ wczeœniej wspomniano
wzmacniacz przystosowany jest do pracy autonomicznej i do wspó³pracy
z przedwzmacniaczem. W tym artykule
4/99
opisano pod³¹czenie wzmacniacza
w uk³adzie autonomicznym. Schemat
blokowy pod³¹czenia wzmacniacza zamieszczono na rysunku 5.
Przewody zasilania ³¹cz¹ce wzmacniacz z akumulatorem powinny byæ
mo¿liwie krótkie i o odpowiednio du¿ym przekroju (min. 4 mm2), wszak
uk³ad przy pe³nej mocy pobiera prawie
20 A pr¹du. Oczywiœcie zasilanie powinno posiadaæ bezpiecznik 25 A. Ze
wzglêdu na bardzo du¿y pobór pr¹du
i zwi¹zane z nim nieuniknione spadki
napiêcia wskazane jest aby zasilanie radioodbiornika, lub innego wspó³pracuj¹cego sprzêtu by³o poprowadzone od
wzmacniacza mocy, tak jak pokazano to
na rysunku 5.
Je¿eli wzmacniacz bêdzie pracowa³
w ciê¿kich warunkach, czyli przez d³ugi
czas z pe³n¹ moc¹ wyjœciow¹ i w wysokiej temperaturze otoczenia niezbêdne
jest zastosowanie dodatkowych wentylatorów ch³odz¹cych radiator. Mo¿na tu
wykorzystaæ wentylatory stosowane
w zasilaczach komputerowych. Natomiast gdy pe³na moc bêdzie wykorzystywana krótko, a wzmacniacz umieszczony jest w miejscu „przewiewnym”,
wentylatory s¹ zbêdne.
Wzmacniacz posiada rozdzielone
masy stopni mocy i sygna³ow¹. Taka
konfiguracja uk³adu mas pozwala na
zminimalizowanie zak³óceñ mog¹cych
nak³adaæ siê na sygna³. Z tego te¿ wzglêdu masy sygna³owe ³¹czy siê z mas¹
uk³adu dopiero przy Ÿródle sygna³u,
który powinien byæ doprowadzany do
wzmacniacza przewodami ekranowanymi. W przypadku stosowania krótkich
po³¹czeñ, nie przekraczaj¹cych 20 cm
dopuszczalne jest prowadzenie sygna³u
tasiemk¹, pod warunkiem, ¿e masa sygna³owa ³¹czy siê z mas¹ uk³adu przy
Ÿródle sygna³u.
Niewykorzystywane w tej konfiguracji wzmacniacza wejœcia steruj¹ce ³¹czy siê przez rezystory 10 kW z plusem
zasilania. W takim uk³adzie wzmacniacz
wymaga stosowania w³¹cznika zasilania
co jest doœæ k³opotliwe zwa¿ywszy na
du¿y pobór pr¹du. Wiêkszoœæ samochodowych odbiorników radiowych wyposa¿ona jest w wyjœcie steruj¹ce na
którym pojawia siê napiêcie +12 V po
w³¹czeniu zasilania. W takim przypadku
wystarczy wykonaæ pod³¹czenie zaznaczone na rysunku 5 lini¹ przerywan¹
aby uzyskaæ zdalne w³¹czanie wzmac-
niacza. Pobór pr¹du przez wy³¹czony
wzmacniacz jest wtedy bardzo ma³y.
Stosuj¹c zdalne wy³¹czanie wzmacniacza nale¿y sprawdziæ, czy wyjœcie steruj¹ce radioodbiornika zwierane jest
z mas¹. Je¿eli po wy³¹czeniu radioodbiornika „wisi” ono w powietrzu nale¿y
rezystor 10 kW pod³¹czony do nó¿ki nr
3 gniazda G1 po³¹czyæ z mas¹, a nie
z plusem zasilania.
Poprawnie zmontowany, bez ¿adnych zwaræ i „zimnych” lutów wzmacniacz dzia³a od razu bez ¿adnego uruchamiania. Pr¹d spoczynkowy wzmacniacza w³¹czonego wynosi ok. 500 mA,
natomiast wzmacniacz wy³¹czony pobiera mniej ni¿ 1 mA.
Pragnê przypomnieæ, ¿e uk³ad powiêkszania
napiêcia
zasilaj¹cego
wzmacniacz zosta³ zaprojektowany pod
k¹tem sygna³ów muzycznych. Dlatego
te¿ przy napiêciu nominalnym 14,3 V,
dla obci¹¿enia 4 W nie uda siê uzyskaæ
mocy wyjœciowej 70 W steruj¹c wzmacniacz sygna³em sinusoidalnym. Dla mocy powy¿ej ok. 30÷40 W uk³ad zacznie
„d³awiæ” siê, czyli wycinaæ fragmenty sinusoidy.
Przypominam, ¿e podczas postoju
samochodu nie nale¿y zbyt d³ugo graæ
na „ca³y regulator”, gdy¿ póŸniej mo¿na
mieæ k³opoty z „odpaleniem” auta.
Przeciêtny akumulator samochodowy
wytrzyma ok. 1 godziny grania; nowy
i w pe³ni na³adowany wiêcej a stary
i czêœciowo roz³adowany du¿o mniej.
Wykaz elementów
Pó³przewodniki
US1÷US4
– TDA 1562Q
Kondensatory
C1÷C8
– 100 nF/50 V MKSE-20
C25÷C28
– 100 nF/50 V MKSE-20,
patrz opis w tekœcie
– 10 mF/25 V
– 2200 mF/16 V
C9÷C12
C21÷C24
C13÷C20
– 4700 mF/35 V
Inne
radiator jednostronnie ¿ebrowany wysokoœæ ok. 8 cm
p³ytka drukowana numer 465
P³ytki drukowane wysy³ane s¹ za zaliczeniem pocztowym. P³ytki mo¿na zamawiaæ w redakcji PE.
Cena:
p³ytka numer 465 - 8,25 z³
+ koszty wysy³ki.
à mgr in¿. Dariusz Cichoñski
4
5/99
Przedwzmacniacz samochodowy
Przysz³a kolej na nastêpny element naszego samochodowego zestawu czyli przedwzmacniacz. W tej czêœci cyklu prezentujemy
sterowany cyfrowo przedwzmacniacz przeznaczony do wspó³pracy z opisywanym w poprzednim numerze PE wzmacniaczem mocy oraz siedmiopunktowym korektorem graficznym którego opis
zamieœcimy za miesi¹c.
W przedwzmacniaczu wykorzystane
zosta³y cyfrowe potencjometry firmy National Semiconductor co w zdecydowany
sposób wp³ynê³o na jakoœæ toru audio.
Mikrokontroler umieszczony na p³ytce
przedwzmacniacza jest odpowiedzialny
za cyfrow¹ regulacjê wzmocnienia, diagnostykê oraz sterowanie wzmacniaczem
mocy, sterowanie korektorem graficznym, pamiêtanie charakterystyk, obs³ugê
i wyœwietlanie nastaw itp.
Przedwzmacniacz zosta³ wyposa¿ony
w unikaln¹ funkcjê zabezpieczenia przed
kradzie¿¹ – ka¿dy mikrokontroler posiada swój w³asny, nie daj¹cy siê odczyta,
czterocyfrowy kod zabezpieczaj¹cy.
Poni¿ej podajemy parametry elektryczne przedwzmacniacza:
Regulacja wzmocn.
– 0÷–78 dB
Przód, Ty³
Regulacja balansu
– +20÷–20 dB
Przód-Ty³
Regulacja balansu
– +20÷–20 dB
Lewo-Prawo
Pasmo przenoszenia – 20÷20000 Hz
THD
<0,005%
Stosunek sygna³-szum – min. 100 dB
Amplituda sygna³u
– 0,775 V
wejœciowego
Impedancja wejœcia – ³20 kW
Pobór pr¹du
(wraz z korektorem):
– maks. 70 mA
(czuwanie)
– maks. 160 mA
(praca)
Szczegó³owe dane dotycz¹ce korektora
opublikujemy w nastêpnym numerze PE.
Schemat blokowy kompletnego samochodowego zestawu elektroakustycznego uwidoczniono na rysunku 1.
Ca³y zestaw zosta³ zaprojektowano
w taki sposób, ¿eby u¿ytkownik mia³
do wyboru dwie konfiguracje poszczególnych czêœci sk³adowych:
– wzmacniacz mocy + przedwzmacniacz ze sterowaniem (p³ytki 465
i 466)
– wzmacniacz mocy + przedwzmacniacz ze sterowaniem + korektor
graficzny (p³ytki 465, 466 i 467)
US1÷US10
WE L
KOREKTOR
GRAFICZNY
WE P
Budowa i dzia³anie
Schemat ideowy przedwzmacniacza przedstawiono na rysunku 2.
W konstrukcji przedwzmacniacza mo¿na zasadniczo wyró¿niæ dwie czêœci: blok potencjometrów cyfrowych
(US12÷US15) oraz czêœæ steruj¹c¹
(US16, US17). W bloku potencjometrów cyfrowych zastosowano dwa uk³ady LM 1972 pe³ni¹ce funkcjê t³umików
o cyfrowo programowanym wspó³czynniku t³umienia. Ka¿dy z uk³adów posiada dwa niezale¿ne kana³y charakteryzuj¹ce siê bardzo dobrymi parametrami elektrycznymi. Do regulacji t³umienia wykorzystana zosta³a sieæ rezystywna z prze³¹czanymi odczepami (rys. 3).
Podzia³ rezystancji zosta³ tak dobrany,
¿e zapewnia logarytmicz¹ regulacjê t³umienia w zakresie 0÷78 dB ze skokiem
1 dB (w przedziale 0÷48 dB nawet co
0,5 dB). Schemat blokowy uk³adu
LM 1972 przedstawiono na rysunku 4.
Programowanie t³umików odbywa siê
szeregowo za poœrednictwem trzech
wyprowadzeñ CLK, LD/SH oraz DI.
Przesy³ane szeregowo dane s¹ zapisywane w wewnêtrznym zatrzasku, który
steruje prze³¹cznikami odczepów sieci
rezystywnej. Warto zwróciæ uwagê na
fakt, ¿e w czêœci sygna³owej brak jakichkolwiek elementów aktywnych –
wyjaœnia to bardzo dobre parametry
uk³adu.
Aby mo¿liwa by³a regulacja ka¿dego z czterech kana³ów wzmacniacza,
wykorzystano dwa uk³ady LM 1972
(US12 i US13). Za sterowanie potencjometrami elektronicznymi US12
US12÷US15
PRZEDWZMACNIACZ
WZMACNIACZ
MOCY
US17
US16
UK£AD
STERUJ¥CY
PAMIÊÆ
KONFIGURACJI
WYŒWIETLACZ
KLAWIATURA
ALFANUMERYCZNY
Rys. 1 Schemat blokowy samochodowego zestawu elektroakustycznego
9
10
11
12
9
10
11
Rys. 2 Schemat ideowy przedwzmacniacza
1
3
15 13
+9V
15 13
+9V
18 16 14 6
C44
47mF
+9V
18 16 14 6
LM
7809
IN1
1
OUT2
IN2
GND1
OUT1
5
5
1
AGND GND2
US13
LM1972
US11
OUT2
IN2
GND1
OUT1
IN1
P4
47k
P3
47k
AGND GND2
US12
LM1972
C43
220mF
Vin
7
8
CLK
LD/SH
DI
DO
7
8
CLK
LD/SH
DI
DO
V SS2
V SS2
12
V DD1
V DD1
DGND
DGND
V DD2
V DD2
V SS1
V SS1
G5 2
C45
47n
19
17
20
3
2
4
19
17
20
3
2
4
1mF
C67
1mF
C68
C46
47n
C47
100n
C54
100n
R59
100k
R58
100k
C53
100n
C52
100n
R57
100k
R56
100k
C51
100n
R54
4,7k
R53
4,7k
+9V
2
3
5
6
2
3
5
6
8
4
8
4
1
+9V
US15
LM833
7
1
+9V
US14
LM833
R55
3,3k
T1
BC548B
B
A
B
A
7
C48
10mF
3
2
1
G9
8
7
6
5
4
3
2
1
W2
C50
47n
4
3
2
1
T3
R66
10k
2
1
G4
A0
C61
220mF
Vin
R70
6,8k
R69
82k
C58
33p
SDA
SCL
5
6
7
8
LM
7805
C55
10n
+5V
8
7
6
5
4
3
2
1
9
+
TXD
RXD
X1
X2
EA/VP
T1
T0
INT1
INT0
P17
P16
P15
P14
P13
P12
P11
P10
R60
6,8k
C62
47mF
11
10
19
18
31
15
14
13
12
R67 10k
US18
T4
C59
33p
+5V
Q1
12MHz
4
3
2
1
Vcc
24C02
MODE/WC
G7
GND
A2
A1
R74
43W
2×BC548B
R68
100k
R65
W1 10k
+5V
4
3
2
1
US16
20
RD
WR
P27
P26
P25
P24
P23
P22
P21
P20
P07
P06
P05
P04
P03
P02
P01
P00
C63
47n
R71
10k
C60
10mF
40
+5V
R61
6,8k
+5V
C64
47n
17
16
28
27
26
25
24
23
22
21
32
33
34
35
36
37
38
39
R63
680W
R62
1k
G6
6
5
4
3
2
1
10mF
C56
D1
D2
6
5
4
3
2
1
W6
R73
10k
+5V
K
L
A
W
I
A
T
U
R
A
2 x BAT17
R72
470W
+5V
US17
AT89C51
„WZM”
R64
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
*
G8
W£7
W£4
W£1
W£8
W£5
W£2
W£9
W£6
W£3
Wyœwietlacz LCD
T5
BC337-16
D7
D6
D5
D4
#E
R/#W
R/#S
C57
10mF
VLCD
+5V
30W/0,25W
T2
BC337-16
+5V
5/99
5
6
5/99
Vout
Prze³¹cznik
odczepów
Prze³¹cznik
odczepów
Prze³¹cznik
odczepów
Vin
R1
R1
R2
R1
R2
R2
Rys. 3 Zasada regulacji t³umienia w uk³adzie LM 1972
i US13 odpowiedzialny jest mikrokontroler US17. Szeregowe po³¹czenie
wyjœcia danych pierwszego uk³adu
z wejœciem danych uk³adu drugiego
pozwoli³o zredukowaæ liczbê wymaganych linii steruj¹cych.
Drugim z wyró¿nionych bloków jest
czêœæ steruj¹ca, której trzonem jest mikrokontroler AT89C51 (US17). W 4 kB
pamiêci FLASH bêd¹cej czêœci¹ sk³adow¹ architektury mikrokontrolera zapisano program obs³ugi przedwzmacniacza, korektora oraz wzmacniacza mocy.
Pamiêæ EEPROM 24C02 (US16) s³u¿y
do przechowywania ustawieñ konfiguracyjnych oraz programowanych przez
u¿ytkownika charakterystyk korektora.
Do wyœwietlania komunikatów wykorzystany zosta³ modu³ alfanumerycznego wyœwietlacza LCD 2×16 znaków.
Z mikrokontrolerem komunikuje siê on
w trybie 4 bitowym, dziêki czemu zajmuje tylko 7 linii portu. Niektóre typy
wyœwietlaczy LCD wymagaj¹ ujemnego
napiêcia polaryzuj¹cego. Do wytworzenia tego napiêcia tak¿e wykorzystano mikrokontroler pe³ni¹cy funkcjê generatora oraz uk³ad odwracaj¹cy polaryzacjê na elementach D1, D2, C56,
C57 i R72. Mikrokontroler poprzez
zmianê wspó³czynnika wype³nienia generowanego na liniach P04÷P06 przebiegu ma wp³yw na wartoœæ ujemnego
napiêcia VLCD. Wartoœæ tego napiêcia
wp³ywa na kontrast wyœwietlanych na
wyœwietlaczu znaków. Mo¿liwoœæ regulacji kontrastu zosta³a uwzglêdniona
w oprogramowaniu przedwzmacniacza.
W warunkach samochodowych konieczne jest zastosowanie wyœwietlacza
LCD z podœwietlaniem. Wyœwietlacze
z pow³ok¹ refleksyjn¹ w tym zastosowaniu nie sprawdz¹ siê ze wzglêdu na
zerow¹ widocznoœæ w ciemnoœci. Producenci modu³ów LCD stosuj¹ przeró¿ne techniki podœwietlania pola odczy-
towego. W ma³ych wyœwietlaczach
(a do takich zalicza siê nasz modu³
LCD) z regu³y stosowane jest rozwi¹zanie z diodami LED. Diody LED s¹ rozmieszczane na krawêdziach, pod polem odczytowym i poprzez element
rozpraszaj¹cy œwiat³o rozœwietlaj¹ ca³e
t³o. Do sterowania podœwietlaniem
LED wykorzystano tranzystor T2 sterowany z jednej linii portu mikrokontrolera. Zmiana jasnoœci œwiecenia t³a jest
równie¿ regulowana wspó³czynnikiem
wype³nienia sygna³u steruj¹cego tranzystorem T2. Podobnie jak w przypadku kontrastu, jasnoœæ podœwietlania mo¿e byæ regulowana w programie
obs³ugi.
Na p³ytce przedwzmacniacza
umieszczony zosta³ tranzystor T5 odpowiedzialny za w³¹czanie wentylatora
w chwili gdy wzmacniacz mocy przechodzi do pracy w klasie H (przy wiêkszych mocach). Nie jest to rozwi¹zanie
optymalne jednak w naszym przypadku w pe³ni akceptowalne.
Do sterowania wzmacniaczem mocy s³u¿y 5 linii mikrokontrolera – dwie
wraz z tranzystorami T3 i T4 (pe³ni¹cymi funkcjê prostych komparatorów napiêcia) s³u¿¹ do odczytywania trybu
pracy koñcówki mocy, jedna s³u¿y do
testowania linii diagnostycznej a dwie
ostatnie do sterowania trybem pracy
wzmacniacza mocy.
Do odczytu 9 klawiszy przewidziano 6 linii mikrokontrolera: 3 wyjœciowe
steruj¹ce wyborem kolumn oraz 3 wejœciowe odczytuj¹ce stan wierszy.
Na p³ytce przedwzmacniacza
umieszczone zosta³y stabilizatory dostarczaj¹ce napiêcia +5 V do czêœci cyfrowej oraz +9 V do czêœci analogowej. Rezystor R74 ma za zadanie zredukowaæ iloœæ ciep³a wydzielanego
w stabilizatorze US18.
Monta¿ i uruchomienie
Poniewa¿ wszystkie p³ytki ca³ego
zestawu ³¹cz¹ siê miêdzy sob¹ wieloma
przewodami, szczególny nacisk nale¿y
po³o¿yæ na starannoœæ monta¿u. Do
po³¹czeñ miêdzy p³ytkami najlepiej
wykorzystaæ tasiemki przewodów
z jednej strony wlutowane w p³ytkê
a z drugiej zakoñczone wtykiem. Przewody sygna³owe musz¹ byæ poprowadzone przewodem w ekranie (gniazdo
G5 i wtyk W2). Przy monta¿u pamiêtaæ
nale¿y o tym aby z sygna³u masy nie
tworzyæ zamkniêtych pêtli tzn. sygna³
masy dla wszystkich p³ytek powinien
³¹czyæ siê przy zasilaniu, a masa we
LOAD/SHIFT
Szyna wewnetrzna
CLOCK
Rejestr
przesuwny
Zatrask
DATA–IN
WE1
Dekoder
Dekoder
Sterowanie
prze³¹cznikami
Sterowanie
prze³¹cznikami
Sieæ
rezystywna
GND1
Prze³¹czniki
odczepów
WY1
WE2
Sieæ
rezystywna
GND2
Rys. 4 Schemat blokowy uk³adu LM 1972
Prze³¹czniki
odczepów
WY2
7
5/99
wtyku W2 powinna s³u¿yæ tylko do
ekranowania przewodów sygna³owych.
Zdecydowanie najlepsze parametry
szumowe mo¿na osi¹gn¹æ po zastosowaniu niskoszumnych wzmacniaczy operacyjnych LM 833, które zosta³y specjalnie
zaprojektowane do zastosowañ audio.
Wariant ekonomiczny przewiduje zastosowanie w ich miejsce popularnych operacyjek LM 358. Po ich zastosowaniu nale¿y siê liczyæ z pogorszeniem parametrów przedwzmacniacza.
Ze wzglêdu na mniejszy spadek napiêcia w kierunku przewodzenia diody
D1 i D2 powinny byæ typu Schottky’ego. Dopuszczalne jest zastosowanie w ich miejsce diod germanowych
lub zwyk³ych diod prze³¹czaj¹cych typu 1N4148.
Przed gniazdem G4 mo¿na umieœciæ prosty filtr przeciwzak³óceniowy,
co zmniejszy wp³yw zak³óceñ z instalacji elektrycznej samochodu na pracê
przedwzmacniacza.
Na rysunku monta¿owym (rys. 5)
przedstawiono sposób po³¹czenia
przedwzmacniacza z p³ytk¹ wzmacniacza mocy (nr 465) oraz wyœwietlaczem
LCD i p³ytk¹ klawiszy. W przypadku
G4
W1
1 2 3 4
W2
1 2 3 4 5 6 7 8
1
2
T
PRZEDWZMACNIACZ
P£YTKA NR 466
Wejœcie
L
P
G5
1
2
3
T
G6
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
*
Podœwietlanie
+12V
Wyœwietlacz LCD
Zasilanie
2 x 16 znaków
DO WZMACNIACZA MOCY
P£YTKA NR 465
1 2 3 4 5 6
G8
WYC.
+
W£/WY£
TRYB
–
WYJ.
WPR.
Rys. 5 Schemat po³¹czenia przedwzmacniacza ze wzmacniaczem mocy
RESET
WprowadŸ
KOD
Korektor
zainstalowany
MENU G£ÓWNE
G£OŒNOŒÆ
BALANS
LEWO–PRAWO
BALANS
PRZÓD–TY£
KOREKTOR
GRAFICZNY
KONFIGURACJA
KONFIGURACJA
JASNOή
TRYB
WYŒWIETLANIA
KONTRAST
WYBÓR CHARAKTERYSTYKI
CHARAKTERYSTYKI ZDEFINIOWANE
P³aska
POP
ROCK
Samochód
CHARAKTERYSTYKI U¯YTKOWNIKA
MOWA
JAZZ
KLASYKA
Indywidualne 1
Indywidualne 2
Indywidualne 3
PROGRAMOWANIE CHARAKTERYSTYKI
63 Hz
160 Hz
400 Hz
1 kHz
Rys. 6 Struktura menu programu obs³ugi przedwzmacniacza
2,5 kHz
6,3 kHz
16 kHz
8
5/99
W£1
W£2
W£4
W£5
ON/OFF
(W£/WY£)
W£6
–
MODE
(TRYB)
W£7
W£3
+
MUTE
(WYCISZ.)
W£8
ESCAPE
(WYJŒCIE)
W£9
ENTER
(WPROWADZENIE)
Rys. 7 Opis funkcji spe³nianych przez
poszczególne klawisze
pod³¹czenia korektora schemat monta¿owy bêdzie nieco inny.
Rodzaj u¿ytych klawiszy jest zale¿ny od przewidywanego sposobu wykonania przedniej œcianki obudowy.
W razie potrzeby klawisze mo¿na zamontowaæ na panelu ³¹cz¹c bezpoœrednio z p³ytk¹ przedwzmacniacza tasiemk¹ 6 przewodów.
P³ytk¹ przedwzmacniacza mo¿na
umieœciæ pionowo i skrêciæ za poœrednictwem dwóch k¹towników z p³ytk¹
wzmacniacza mocy.
Po przeprowadzeniu wszystkich
czynnoœci monta¿owych mo¿na przyst¹piæ do uruchomienia urz¹dzenia. Po
w³¹czeniu zasilania na wyœwietlaczu
powinien pojawiæ siê komunikat:
Podaj kod:
0000
Oznacza to poprawn¹ pracê mikrokontrolera. Teraz w sposób opisany poni¿ej wprowadzamy kod, który zosta³
naklejony na mikrokontroler. Naklejkê
z kodem nale¿y odkleiæ i zachowaæ
przed dostêpem niepowo³anych osób.
Po wprowadzeniu poprawnego kodu
urz¹dzenie bêdzie gotowe do pracy.
Potencjometry P3 i P4 s³u¿¹ do
ewentualnego st³umienia amplitudy
sygna³u wejœciowego. Przypominam,
¿e znamionowa wartoœæ amplitudy sygna³u wejœciowego wynosi 0,775 V.
Regulacjê potencjometrami P3 i P4 nale¿y przeprowadziæ przy pomocy generatora sygna³owego oraz woltomierza
(przy wzmocnieniu ustawionym na maksimum) jeszcze przed pod³¹czeniem
wzmacniacza mocy.
Program
Program zosta³ wyposa¿ony w proste menu, dziêki któremu dostêp do
poszczególnych funkcji programu sta³
siê prostszy i szybszy. Na rysunku 6
przedstawiona zosta³a uproszczona
struktura menu. Szarym kolorem zosta³o zaznaczone pole [Korektor graficzny]
gdy¿ mo¿e byæ ono niedostêpne wówczas gdy do przedwzmacniacza nie zosta³a do³¹czona p³ytka korektora. Znaczenia poszczególnych pó³ wyjaœnia ich
nazwa. Komentarza mo¿e wymagaæ jedynie pole o nazwie „Tryb wyœwietlania”, które s³u¿y do zdefiniowania sposobu wyœwietlania charakterystyki korektora w trybie Status. Do wyboru
u¿ytkownik ma dwa warianty: „S³upek”
(charakterystyka przedstawiona w postaci s³upków o ró¿nej wysokoœci) i „Linia” (charakterystyka przedstawiona
w postaci kresek na ró¿nej wysokoœci).
Do obs³ugi zestawu przewidziano 9
klawiszy (rys. 7): [WYCISZANIE], [+],
[–], [W£./WY£.], [TRYB], [WYJŒCIE],
[¬], [®] oraz [WPROWADZANIE].
Ich funkcje s¹ nastêpuj¹ce:
[WYCISZANIE] – jednokrotne wciœniêcie tego klawisza spowoduje wprowadzenie trybu wyciszania (mute) tzn. sygna³ akustyczny zostanie st³umiony. Ponowne wciœniêcie klawisza spowoduje
wy³¹czenie wyciszania. Na wyœwietlaczu pojawia siê stosowny komunikat informuj¹cy o w³¹czeniu wyciszania.
[W£./WY£.] – klawisz s³u¿¹cy do prze³¹czania wzmacniacza w stan czuwania.
W stanie tym pobór pr¹du ograniczany
jest do minimum – koñcówki mocy s¹
wy³¹czane (standby), podœwietlanie
wyœwietlacza LCD tak¿e, a mikrokontroler przechodzi do stanu ograniczonego poboru mocy (idle).
[+], [–] – za poœrednictwem tych klawiszy mo¿na zmieniaæ poszczególne, aktualnie wybrane nastawy (tryb Menu). Klawisz [+] powoduje zwiêkszenie nastawy,
a klawisz [–] jej zmniejszenie. Dotyczy to
regulacji g³oœnoœci, balansu przód-ty³, balansu lewo-prawo, programowania charakterystyk korektora graficznego oraz
ustawieñ konfiguracyjnych. W najwy¿szym poziomie menu (w trybie Status)
klawisze [+] i [–] powoduj¹ zwiêkszanie
i zmniejszanie g³oœnoœci.
[¬], [®] – klawisze s³u¿¹ do wybierania kolejnych pól menu (tryb Menu).
W najwy¿szym poziomie menu (w trybie Status) klawisze [¬], [®] s³u¿¹ do
regulacji balansu lewo-prawo.
Tabela1 – Opis funkcji realizowanych przez poszczególne klawisze
Klawisz
Tryb
Menu
[WYCISZANIE]
[W£./WY£.]
[+]
Status
W³aczenie/wy³aczenie wyciszania
W³aczenie/wy³aczenie wyciszniacza
W³¹czenie/wy³¹czenie wzmacniacza
W³¹czenie/wy³¹czenie wzmacniacza
Zwiêkszanie nastawy
Regulacja g³oœnoœci – zwiêkszanie
[–]
Zmniejszanie nastawy
Regulacja g³oœnoœci – zmniejsz
[¬]
Przejœcie na pole z lewej na tym samym poziomie
menu
Regulacja balansu lewo-prawo – zwiêkszanie
g³oœnoœci z lewej
[®]
Przejœcie na pole z prawej na tym samym
poziomie menu
Regulacja balansu lewo-prawo – zwiêkszanie
g³oœnoœci z prawej
Prze³¹czenie na tryb Status
Prze³¹czenie na tryb Menu
[WYJŒCIE]
[TRYB]
Przejœcie o jeden poziom wy¿ej w hierarchii menu
menu / anulowanie nastawy
Regulacja balansu przód-ty³ – zwiêkszanie
g³oœnoœci z przodu
[WPROWADZANIE]
Przejœcie o jeden poziom ni¿ej w hierarchii menu
/ zaakcept owanie nastawy
Regulacja balansu przód-ty³ – zwiêkszanie
g³oœnoœci z ty³u
9
5/99
C43
G4
C45
C47
T
R74
C44
R53
R54
+12V
T1
US11
C48
R55
1W
LM1972
LM1972
24C02
C68 C67
C53
C52
C51
R60
R61
R62
P4
R63
T2
R56
1
LT
T
C63
US16 C55
P3
US13
US12
LM
358
R57
G5
C50
US14
PT
T T
US18
C61
G9
C62
1
T5
PP
R58
T
LP
R64
C54
US15
W2
LM
358
R73
R59
R70
R66
R65
1
1
R68
R71
1
C58
C59
T4 T3
R69
W1
AT89C51
„WZM”
C56
C57
1
WYŒWIETLACZ LCD
A-664 ELEKTRA
ARTKELE 466-A
W£2
W£3
W£4
W£5
W£6
W£7
W£8
W£9
W£1
W6
Rys. 8 P³ytka drukowana i rozmieszczenie elementów
D1 D2
C60
G8
*
US17
G7
R67
G6
Q1
C64
R72
10
5/99
[TRYB] – powoduje prze³¹czanie pomiêdzy trybem Status a Menu
[WYJŒCIE] – klawisz s³u¿¹cy do anulowania bie¿¹cej operacji lub do przejœcia o jeden poziom wy¿ej w hierarchii
menu (tryb Menu).
[WPROWADZANIE] – klawisz s³u¿¹cy
do zaakceptowania bie¿¹cej operacji
lub przejœcia o jeden poziom ni¿ej
w hierarchii menu (tryb Menu)
W najwy¿szym poziomie menu (w trybie Status) klawisze [WYJŒCIE],
[WPROWADZANIE] s³u¿¹ do regulacji
balansu przód-ty³.
Dla u³atwienia funkcje realizowane
przez poszczególne klawisze zosta³y zebrane w Tabeli 1.
Jak mo¿na by³o wczeœniej zauwa¿yæ, program mo¿e znajdowaæ siê
w dwóch trybach wyœwietlania: Menu
i Status. W pierwszym trybie (Menu) na
górnym wierszu wyœwietlacza pojawia
siê wybrane pole menu. Do przechodzenia miêdzy poszczególnymi polami
menu na tym samym poziomie s³u¿¹
klawisze [¬], [®]. Wyboru pola dokonuje siê klawiszem [WPROWADZANIE],
po wciœniêciu którego na wyœwietlaczu
pojawi siê pierwsze pole ni¿szego poziomu menu. Przyk³adowo po wybraniu pola „Konfiguracja” i wciœniêciu
klawisza [WPROWADZANIE] na wyœwietlaczu pojawi siê pole „Jasnoœæ”.
Ponowne wciœniêcie klawisza [WPROWADZANIE] spowoduje przejœcie do
funkcji ustawiania jasnoœci podœwietlania za poœrednictwem klawiszy [+], [–].
W drugim trybie na wyœwietlaczu
pojawia siê informacja (w postaci
skrótowej) o aktualnych ustawieniach
wzmacniacza. Tzn. je¿eli korektor zosta³ zainstalowany, to po prawej stronie pola odczytowego w dolnym wierszu wyœwietlana jest w postaci graficznej charakterystyka przenoszenia korektora. W górnym nazwa aktualnie
wybranej charakterystyki przenoszenia. Po lewej stronie informacje dotycz¹ce wzmocnienia ka¿dego z kana³ów
wzmacniacza oraz stanu wzmacniacza
mocy (diagnozowanie). Przyk³adowy
wygl¹d pola odczytowego przedstawiono poni¿ej:
O 12-14
B 34-36
P£ASKA
-------
Litera „O” w lewym górnym rogu
pola odczytowego oznacza, ¿e wzmac-
niacz mocy pracuje poprawnie. W tym
miejscu mo¿e pojawiæ siê jeszcze komunikat „!” gdy koñcówka mocy bêdzie przeci¹¿ona lub jedno z wyjœæ
zwarte.
Litera „B” w lewym dolnym rogu
pola odczytowego oznacza, ¿e wzmacniacz pracuje w klasie B oddaj¹c do
obci¹¿enia maksymalnie 18 W mocy.
Litera „H” w tym miejscu oznacza pracê przetwornicy kondensatorowej –
wzmacniacz jest gotowy sterowaæ obci¹¿enie pe³n¹ moc¹. Litera „M” oznacza wprowadzenie wzmacniacza mocy
w tryb wyciszania (mute).
Cztery liczby wyœwietlana po lewej
stronie pola odczytowego informuj¹
o poziomie g³oœnoœci w ka¿dym z kana³ów. Liczbie 0 odpowiada minimalna
g³oœnoœæ, liczbie 78 g³oœnoœæ maksymalna. W³¹czenie wyciszania spowoduje miganie wszystkich 4 liczb z czêstotliwoœci¹ 2 Hz oraz wyœwietlanie
w lewym dolnym rogu litery „M”.
Dzia³anie zabezpieczenia
Zabezpieczenie daje o sobie znaæ
tylko w momencie w³¹czenia zasilania.
Na wyœwietlaczu pojawia siê komunikat:
Podaj kod:
0000
U¿ytkownik musi wówczas przy
pomocy klawiszy [+], [–], [¬], [®]
wprowadziæ poprawny kod, który zatwierdza klawiszem [WPROWADX]. Poprawny kod znajduje siê na naklejce
mikrokontrolera. Trzykrotne wprowadzenie b³êdnego kodu spowoduje zablokowanie uk³adu na czas oko³o 1 godziny.
Po wpisaniu poprawnego kodu,
mikrokontroler pyta o to, czy p³ytka
korektora graficznego zosta³a zainstalowana w urz¹dzeniu. Je¿eli tak, to
w menu g³ównym pojawia siê dodatkowe pole: [Korektor graficzny] pozwalaj¹ce na obs³ugê korektora.
Szczegó³owy opis funkcji oraz charakterystyk korektora opiszemy w przysz³ym miesi¹cu.
P³ytki drukowane wysy³ane s¹ za
zaliczeniem pocztowym. P³ytki i zaprogramowane mikrokontrolery AT89C51
z dopiskiem WZM mo¿na zamawiaæ
w redakcji PE.
Wykaz elementów
Pó³przewodniki
US11
– LM 7809
US12, US13 – LM 1972
US14, US15 – LM 833 (LM 358)
US16
– 24C02
US17
– AT89C51 z programem
US18
T1, T3, T4
„WZM”
– LM 7805
– BC 548B
T2, T5
D1, D2
– BC 337-16
– BAT 17 (1N4148)
Rezystory
R64
R74
R72
R63
R62
R55
R53, R54
R60, R61,
R70
R65÷R67,
R71, R73
R69
R56÷R59,
R68
P3, P4
– 30 W/0,25 W
– 43 W/1 W, patrz opis
w tekœcie
– 470 W/0,125 W
– 680 W/0,125 W
– 1 kW/0,125 W
– 3,3 kW/0,125 W
– 4,7 kW/0,125 W
– 6,8 kW/0,125 W
– 10 kW/0,125 W
– 82 kW/0,125 W
– 100 kW/0,125 W
– 47 kW TVP 1232
Kondensatory
C58, C59
– 33 pF/50 V ceramiczny
C55
– 10 nF/50 V ceramiczny
C45, C46, C50,
C63, C64
– 47 nF/50 V ceramiczny
C51÷C54
– 100 nF/63 V MKSE-20
C47
C67, C68
C56, C57,
– 100 nF/50 V ceramiczny
– 1 mF/25 V
C60
C44, C62
C43, C61
– 10 mF/16 V
– 47 mF/16 V
– 220 mF/25 V
Inne
Q1
W£1÷W£9
– rezonator kwarcowy 12 MHz
– mikro³¹czniki
wyœwietlacz alfanumeryczny LCD 2×16
znaków z podœwietlaniem LED
p³ytka drukowana numer 466
P³ytka drukowana korektora o numerze
467 i wykaz elementów do zostan¹ opublikowana w nastêpnym numerze PE.
Cena:
p³ytka numer 466 - 10,70 z³
p³ytka numer 467 - 8,50 z³
AT89C51 WZM - 40,00 z³
+ koszty wysy³ki.
à mgr in¿. Tomasz Kwiatkowski
10
6/99
Przedwzmacniacz samochodowy
– korektor graficzny
Pasmo przenoszenia
Ca³kowite zniekszta³cenia nieliniowe
Tym artyku³em koñczymy cykl poœwiêcony samochodowemu zestawowi elektroakustycznemu. W ostatniej czêœci opisujemy
siedmiopunktowy korektor graficzny sterowany cyfrowo. Do jego sterowania wykorzystywany jest przedwzmacniacz opisywany w PE 5/99. W korektorze zastosowano uk³ad LMC 835 firmy
National Semiconductor. Jest to sterowany cyfrowo uk³ad stereofonicznego, siedmiopunktowego korektora graficznego
o bardzo dobrych parametrach elektrycznych kwalifikuj¹cych go
do grona urz¹dzeñ Hi-Fi.
Stosunek sygna³-szum
Amplituda sygna³u
wejœciowego
Impedancja wejœcia
Uk³ad LMC 835 sk³ada siê miêdzyinnymi z czternastu rezystorów o cyfrowo regulowanej rezystancji, które zastêpuj¹ potencjometry u¿ywane w konwencjonalnych korektorach. Zakres regulacji pozwala na uzyskanie logarytmicznej charakterystyki regulacji w zakresie ±12 dB przy kroku 1 dB. Pozosta³e czêœci sk³adowe uk³adu LMC 835
u³atwiaj¹ wykonanie dwukana³owego
korektora, dziêki czemu jego konstrukcja jest wyj¹tkowo prosta.
Za sterowanie korektorem graficznym, pamiêtanie i programowanie cha-
rakterystyk oraz obs³ugê i wyœwietlanie
nastaw odpowiedzialny jest mikrokontroler umieszczony na p³ytce przedwzmacniacza (patrz PE 5/99). Poni¿ej
podajemy podstawowe parametry elektryczne korektora:
Czêstotliwoœci
63 Hz, 160 Hz,
œrodkowe pasm
400 Hz, 1 kHz,
2,5 kHz, 6,3 Hz,
16 kHz
Zakres regulacji
wzmocnienia w ka¿dym paœmie
–12÷+12 dB
IloϾ stopni regulacji
25 (co 1 dB)
Co
Ro
Ro
0,775 V
³47 kW
Budowa i dzia³anie
Na pocz¹tek kilka s³ów tytu³em
wprowadzenia. Korektory graficzne s¹
wykorzystywane do regulacji charakterystyki czêstotliwoœciowej toru audio
tzn. Ÿród³a dŸwiêku, wzmacniacza i zestawów g³oœnikowych. Zawieraj¹ pewn¹
liczbê (im wiêcej tym wiêksza dok³adnoœæ regulacji) ustawionych na sta³¹ czêstotliwoœæ filtrów pasmowo- przepustowych/zaporowych. Czêstotliwoœci œrodkowe pasm s¹ tak dobrane, by równomiernie rozk³ada³y siê na logarytmicznej
skali czêstotliwoœci. Ka¿de z pasm posiada niezale¿n¹ regulacjê wzmocnienia
b¹dŸ t³umienia.
Analizuj¹c zagadnienie od strony teoretycznej, w konstrukcji korektora naj³atwiej
wykorzystaæ obwody rezonansowe LC.
WE
WY
Rc
Rb
Rv1
Rv1'
Co1
Ro1
Lo1
Rv7
Co
20÷20000 Hz
typ. 0,0015%
maks. 0,1% dla
f=20 kHz,
Au=+12 dB,
lub Au=–12 dB
min. 100 dB
Rv7 '
Co7
Ro7
Cl
Rl
Rys. 1 Symulowana indukcyjnoϾ
Lo=jwRlRoCl
Lo7
Rys. 2 Uproszczony schemat korektora
11
Jednak¿e cewki indukcyjne s¹ czêsto k³opotliwe w wykonaniu i wra¿liwe na pola
magnetyczne. Dlatego w korektorach graficznych, w obwodach filtrów wykorzystuje siê symulatory indukcyjnoœci. W³aœciwoœci cewki indukcyjnej mog¹ byæ zasymulowane przez prosty uk³ad ze
wzmacniaczem operacyjnym. Schemat takiego uk³adu przedstawiono na rysunku 1.
Elementy Ro, CI i RI wraz ze wzmacniaczem operacyjnym spe³niaj¹ funkcjê ¿yratora, czyli symulowanej indukcyjnoœci.
Uk³ad przedstawiony na rysunku 1 po
do³¹czeniu kondensatora Co spe³nia funkcjê szeregowego obwodu rezonansowego. Czêstotliwoœæ rezonansowa oraz dobroæ obwodu jest dobierana w zale¿noœci
od liczby filtrów przypadaj¹cej na ka¿dy
kana³.
Podstawowy schemat korektora zosta³ pokazany na rysunku 2. W ka¿dej
œcie¿ce sygna³owej znajduj¹ siê dwa
wzmacniacze operacyjne. Pierwszy
z nich s³u¿y do wzmacniania sygna³u
w paœmie, natomiast drugi do jego t³umienia. Wzmocnienie pierwszego pasma jest okreœlone zale¿noœci¹:
Au =
RV1 + RO + RS
RV1 + RO
Przy wzmocnieniu wiêkszym od zera obwód odpowiedzialny za t³umienie sygna³u w paœmie jest zbêdny – rezystancja RV1’ jest równa ¥.
T³umienie w pierwszym paœmie okreœla
zale¿noœæ:
Au =
RV1'+RO
RV1'+RO + RC
Przy t³umieniu wiêkszym od zera obwód
odpowiedzialny za wzmacnianie sygna³u w paœmie jest zbêdny – rezystancja
RV1’ jest równa ¥.
Czêstotliwoœæ œrodkow¹ pasma okreœla
wzór:
F1 =
1
2P L1C1
Na rysunku 3 przedstawiono schemat ideowy korektora. Obydwa kana³y
s¹ symetryczne, dlatego omówiony zostanie tylko jeden z nich. Obwód wejœciowy pierwszego kana³u stanowi
wzmacniacz operacyjny US1. Zgodnie
z rysunkiem 2 wzmacniacz US1A jest
odpowiedzialny za funkcjê wzmacniania
Wzmocnienie
6/99
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
–1
–2
–3
–4
–5
–6
–7
–8
–9
–10
–11
–12
1
2
4
6
5
3
1 – Pop
2 – Rock
3 – Samochód
4 – Mowa
5 – Jazz
6 – Klasyka
63Hz
160Hz
400Hz
1kHz
2,5kHz
6,3kHz
16kHz
Czêstotliwoœæ
Rys. 4 Predefiniowane charakterystyki czêstotliwoœciowe korektora
w ka¿dym z pasm. Wzmacniacz
US1B pracuj¹cy w uk³adzie wtórnika napiêciowego pozwala realizowaæ funkcjê
t³umienia w ka¿dym paœmie. W ka¿dym
kanale umieszczono siedem obwodów
rezonansowych z ¿yratorami na wzmacniaczach operacyjnych. Uk³ad po³¹czeñ
odpowiada rysunkowi 2. Wszystkie
wzmacniacze operacyjne wymagaj¹ napiêcia polaryzuj¹cego równego po³owie
napiêcia zasilania – jest ono doprowadzane z p³ytki przedwzmacniacza. Wewn¹trz uk³adu US3 znajduj¹ siê potencjometry cyfrowe oraz uk³ad steruj¹cy.
Dziêki zastosowaniu szeregowego formatu s³owa steruj¹cego do programowania korektora wymagane s¹ tylko 3
sygna³y cyfrowe, które doprowadzane
s¹ do mikrokontrolera za poœrednictwem z³¹cza W7.
W pamiêci mikrokontrolera zapisano siedem charakterystyk czêstotliwoœciowych odpowiadaj¹cych ró¿nym rodzajom muzyki lub warunkom ods³uchowym. U¿ytkownik do dyspozycji ma
nastêpuj¹ce charakterystyki:
P³aska – wszystkie czêstotliwoœci s¹
przenoszone jednakowo.
Pop – charakterystyka ta silnie podbija
tony niskie i w nieco mniejszym stopniu
tony wysokie co daje odpowiednie wra¿enie ods³uchowe szczególnie przy
mniejszym natê¿eniu dŸwiêku.
Rock – charakterystyka ta jest podobna
do poprzedniej z t¹ ró¿nic¹, ¿e podbicie
niskich tonów jest nieco mniejsze a czêstotliwoœci œrednie bardziej st³umione.
Samochód – w samochodzie panuj¹
bardzo niekorzystne warunki ods³uchowe. Ma³a objêtoœæ oraz niewielka liczba
elementów poch³aniaj¹cych dŸwiêk powoduje uwydatnienie czêstotliwoœci wy¿szych i powstawanie nieprzyjemnych
dla ucha fal stoj¹cych. Stopniowane t³umienie czêstotliwoœci wy¿szych poprawia warunki ods³uchowe w samochodzie.
Mowa – przy odtwarzaniu audycji
s³ownych przy p³askiej charakterystyce
przenoszenia toru audio nastêpuje pogorszenie zrozumia³oœci mowy na skutek
zbyt silnego uwydatnienia czêstotliwoœci z krañców pasma w stosunku do czêstotliwoœci œrednich. Pojawiaj¹ siê wówczas nienaturalne szelesty i dudnienia.
W celu poprawy zrozumia³oœci mowy
stosuje siê filtr prezencyjny podbijaj¹cy
o kilka dB czêstotliwoœci œrednie.
Jazz – niepowtarzalny klimat tej muzyki, mo¿na odczuæ chyba tylko na koncertach. Aby nieco zbli¿yæ siê do warunków koncertowych, doœwiadczalnie dobrano najkorzystniejsz¹ charakterystykê
kieruj¹c siê wy³¹cznie subiektywnymi
odczuciami.
Klasyka – przy ods³uchu muzyki powa¿nej dla poprawienia charakterystyki
przenoszenia ca³ego zestawu tzn. Ÿród³a
dŸwiêku, wzmacniacza i zestawów g³oœnikowych, wprowadzono delikatne
uwydatnienie czêstotliwoœci z krañców
pasma.
Oprócz zapisanych na sta³e charakterystyk istnieje mo¿liwoœæ zdefiniowania
Rys. 3 Schemat ideowy korektora
3
WE
2
AUDIO
1
W10
4
3
2
L
P
T
1
P2
47k
P1
47k
AIN7
AIN6
AIN5
AIN4
AIN3
AIN2
AIN1
1mF
C2
1mF
C1
17
V DD
US3
LMC835
DGND
CLK
STROBE
DATA
R1
100k
25
26
27
4
3
2
1
13
14
15
16
7
3
2
A
B
8
6
5
R4
100k
1
R3
100k
R12
100k
5
6
7
8
9
10
11
24
23
22
21
20
19
18
C16
100n
C18
1mF
LC1
LC2
LC3
LC4
LC5
LC6
LC7
LC8
LC9
LC10
LC11
LC12
LC13
28
4
C17
1mF
C15
100n
LC14
US1
+9V
12
V SS
W7
+5V
AGND
R11
100k
680W
R13
4A
7
680W
470W
R7
1mF
C10
C4
100p
C9
C3
100p
C8
C7
2 10B
3
R14
R16 100k
1
R15 100k
5
6
W5X
680W
R19
5A
9B
680W
R2
100k
2
3
R20
R22 100k
R21 100k
5
6
7
3
2
A
4
B
8
6
5
R6
100k
1
R5
100k
R24
100k
C24
15n
C26
150n
C25
150n
C23
15n
R23
100k
US2
+9V
1
7
5
6
680W
R25
6A
1
7
R8
1mF
C14
C6
100p
C13
C5
100p
C12
C11
8B
680W
470W
2
3
R26
R28 100k
R27 100k
DO PRZEDWZMACNIACZA
C7÷C9 – 47mF
R9
10k
R18
100k
C20
33n
C22
470n
C21
470n
C19
33n
R17
100k
680W
R31
7A
2
3
7B
680W
R32
R34 100k
R33 100k
5
6
W5Y
C11÷C13 – 47mF
R10
10k
R30
82k
C28
6,8n
C30
68n
C29
68n
C27
6,8n
R29
82k
1
7
R36
82k
C32
3,3n
C34
22n
C33
22n
C31
3,3n
R35
82k
680W
R37
8A
1
7
R42
62k
C36
1,5n
C38
10n
C37
10n
C35
1,5n
R41
62k
680W
R43
9A
2
3
5B
680W
R44
R46 100k
R45 100k
5
6
C66
22mF
3
2
1
W9
US1, US2, US4÷US10 – LM833
6B
680W
+9V
2
3
R38
R40 100k
R39 100k
5
6
1
7
R48
47k
C40
680p
C42
4,7n
C41
4,7n
C39
680p
R47
47k
4
4B
C65
22mF
2
680W
R50
1
C49
47n
US4÷US10
8
R52 100k
3
7
+9V
R51 100k
680W
R49
5 10A
6
12
6/99
13
6/99
sygna³owego najlepiej wykorzystaæ
przewód ekranowany. Ekran nale¿y po³¹czyæ z mas¹ tylko po stronie
przedwzmacniacza – nale¿y pamiêtaæ
o tym aby z sygna³u masy nie tworzyæ
zamkniêtych pêtli.
W przypadku ³¹czenia korektora wraz
z przedwzmacniaczem i wzmacniaczem
mocy – sygna³ audio nale¿y doprowadziæ
na wejœcie korektora graficznego (p³ytka
467). Wyjœcie korektora (punkty
W5X i W5Y) ³¹czymy z wejœciem
przedwzmacniacza (p³ytka 466 gniazdo
G5) z pominiêciem potencjometrów P3,
P4 i kondensatorów C67 i C68. Potencjometry P1 i P2 s³u¿¹ do regulacji amplitudy sygna³u wejœciowego. Ustawiamy je
w takiej pozycji, aby przy p³askiej charakterystyce przenoszenia, na wyjœciu korektora uzyskaæ znamionow¹ amplitudê sygna³u równ¹ 0,775 V.
story stosowane w filtrach mog¹ byæ
z piêcioprocentowego szeregu E24.
Zdecydowanie najlepsze parametry
szumowe mo¿na osi¹gn¹æ stosuj¹c niskoszumne wzmacniacze operacyjne LM
833, specjalnie zaprojektowane do zastosowañ audio. W przypadku trudnoœci
z ich zdobyciem mo¿na tak¿e zastosowaæ popularne wzmacniacze operacyjne
LM 358, nale¿y siê wówczas liczyæ z pogorszeniem parametrów korektora.
Przed przyst¹pieniem do monta¿u
elementów pamiêtajmy o wlutowaniu
zworek (czêœæ z nich znajduje siê pod
uk³adem US3).
Sprawdzenie korektora jest mo¿liwe
dopiero po po³¹czeniu go z przedwzmacniaczem. P³ytka korektora ³¹czy
siê z p³ytk¹ przedwzmacniacza trzema
taœmami przewodów – zasilaj¹cym, sygna³owym i steruj¹cym. Do po³¹czenia
trzech indywidualnych ustawieñ. Ustawienia te bêd¹ pamiêtane nawet po wy³¹czeniu zasilania gdy¿ s¹ przechowywane w nieulotnej pamiêci EEPROM.
Na rysunku 4 przedstawiono wszystkie predefiniowane charakterystyki
korektora
Monta¿ i uruchomienie
Wszystkie kondensatory zastosowane w torze akustycznym powinny byæ
dobrej jakoœci. Ich tolerancja nie powinna byæ gorsza ni¿ ±5%. Wskazane jest
wyselekcjonowanie par kondensatorów
o zbli¿onych pojemnoœciach, tak aby
charakterystyki regulacji w obydwu kana³ach by³y zbli¿one. Ze wzglêdu na
ograniczon¹ iloœæ miejsca w obrêbie ¿yratorów nale¿y stosowaæ kondensatory
o jak najmniejszych gabarytach. Rezy-
R51
R
R43
R26
R20
R14
C4
764 ELEKTRA
C9
Rys. 5 P³ytka drukowana i rozmieszczenie elementów
C18
C49
R12
R16
C22
R18
R22
C26
R24
R28
R30
C30
R36
R34
R42
C34
R48
R40
W7
C38
1
C1
C10
W5X
W9
LM
833
C16
R32
LM
833
C
C20
R38
LM
833
C24
LM
833
C28
R44
R46
LM
833
R9
C8
R50
LM
833
C32
US3
R52
P1
R4
R3
R7
C7
C40
C13
LM
833
C36
LM
833
LMC835
C42
W5Y
C65
R49
1
R37
C39
R31
C35
R25
C31
R19
C66
W10
C3
C41
R45
R41
C37
R39
R35
C33
R33
C29
R27
R21
C25
R29
C27
R13
C23
C19
C14
C15
R6
LM
833
R2
R23
C11 C12
R10
R1
R17
R8
R11
C21
C6
C2
P2
R15
R5
C17
ARTKELE 467
C5