Dojrzałość szkolna dziecka. Fakt pójścia do szkoły stanowi zwykle
Transkrypt
Dojrzałość szkolna dziecka. Fakt pójścia do szkoły stanowi zwykle
Dojrzałość szkolna dziecka. Fakt pójścia do szkoły stanowi zwykle dla dziecka wielkie przeżycie. Do 6 roku życia podstawową formą działalności dziecka jest zabawa. Z chwilą rozpoczęcia nauki zmienia się środowisko dziecka oraz stawiane mu wymagania. Prawidłowe funkcjonowanie dziecka w szkolnym środowisku zależy od jego umiejętności społecznych i rozwoju emocjonalnego. W wieku 6- 7 lat zachodzą bardzo istotne zmiany ilościowe i jakościowe w całym rozwoju fizycznym i psychicznym dziecka. Prawidłowy rozwój dziecka warunkuje osiągnięcie przez niego dojrzałości szkolnej. 1. Co to znaczy, że dziecko jest dojrzałe do rozpoczęcia nauki? Problem dojrzałości szkolnej jest wciąż żywy i aktualny. Obecnie nabiera szczególnego znaczenia w związku z przyspieszeniem rozwoju dziecka żyjącego w świecie współczesnej cywilizacji. Dojrzałość (gotowość) szkolna- jest to gotowość dziecka do podjęcia obowiązków i zadań, jakie stawia przed nim szkoła. Oznacza osiągnięcie odpowiedniego stopnia rozwoju psychicznego, umysłowego, fizycznego oraz społecznego. Innymi słowy chodzi o to, aby dziecko miało wstępną chęć podjęcia nauki i potrafiło pogodzić się z przerwaniem beztroskiego dzieciństwa. Zarówno dojrzałość jak i gotowość szkolną rozpatrujemy zawsze w obrębie następujących sfer: fizycznej, motorycznej i umysłowej-stanowią one warunek opanowania przez dziecko programu nauczania, społecznej, emocjonalnej i wolicjonalnej-pozwalają na prawidłowe funkcjonowanie dziecka w grupie i społeczności szkolnej. Dojrzałość fizyczna Dziecko powinni osiągnąć odpowiedni wzrost i wagę ciała oraz funkcjonowanie organów i ustroju zgodnym z rokiem życia. Dziecko słabe, chorowite nie jest w stanie aktywnie uczestniczyć w zajęciach na równi z innymi dziećmi, szybko się męczy i wyczerpuje, często opuszcza zajęcia, wskutek czego ma trudności w opanowaniu materiału. Dojrzałość motoryczna Ruchy rąk i palców są już na tyle precyzyjne, że pozwalają na naukę pisania. Zajęcia plastyczne, fizyczne, techniczne, pisanie wymagają od 6- latka odpowiedniego poziomu sprawności ruchowej (koordynacji wzrokowo-ruchowej), a zwłaszcza manualnej. 1 Dojrzałość umysłowa, to zespół wielu elementów: dobrze rozwinięte procesy spostrzegania, logicznego rozumowania, umiejętność swobodnego i poprawnego wypowiadania się, zdolność do koncentracji uwagi, zapamiętywania, przechodzenia z fazy myślenia abstrakcyjnego do fazy myślenia konkretno-obrazowopraktycznego. Dojrzałość społeczna Aby dziecko mogło uczestniczyć w zajęciach musi umieć włączyć się do zbiorowości i podporządkować panującym w niej prawom, umieć i chcieć współpracować z nauczycielem oraz grupą rówieśniczą. Musi być koleżeńskie, ale i asertywne, pomóc rozwiązać zaistniały konflikt. Dojrzałość emocjonalna Na zajęciach szkolnych i przerwach ma miejsce wiele wydarzeń, budzących u dzieci różnorodne reakcje emocjonalne. Dziecko dojrzałe emocjonalnie umie kontrolować swoje uczucia. Nie powinno złościć się i płakać z błahego powodu, ale poszukiwać sposobów rozwiązania danego problemu . Nie powinno rozpaczać i załamywać się przy każdym niepowodzeniu. Dzieci, które cechuje niedojrzałość emocjonalna mają trudności w ułożeniu swoich relacji z rówieśnikami i innymi osobami pracującymi w szkole, w wyniku czego źle się czują, nie lubią szkoły, niechętnie do niej uczęszczają. Dojrzałość wolicjonalna Dziecko dojrzałe musi być samodzielne, zaradne, mieć poczucie obowiązku i motywację (gotowość) do podejmowania zadań. Powinna je cechować wytrwałość w pracy, celowa działalność, inicjatywa i chęć doprowadzenia działań do końca. Najważniejsza u progu szkoły jest harmonia pomiędzy rozwojem fizycznym, intelektualnym i społeczno-emocjonalnym. Jej brak może spowodować, że rozwinięte umysłowo dziecko może np. nie uważać na lekcjach, nie przejawiać ambicji, nie umieć skupić się na wykonywanej czynności, nudzić się, nie kończyć pracy, mieć problemy z nawiązaniem koleżeńskich relacji z rówieśnikami, nie przestrzegać obowiązujących w klasie zasad. Niedojrzałość ta często mija, ale pierwsze niepowodzenia szkolne są dla dziecka i jego rodziny trudne i mogą rzutować na negatywny stosunek dziecka do szkoły. Jeśli rodzice i nauczyciele zapewnią dziecku odpowiednią pomoc i wsparcie stanie się ono dobrym uczniem, będzie chodziło do szkoły z przyjemnością i wyniesie z niej wiedzę i umiejętności. 2 2. Rodzice ważnym partnerem dla nauczyciela. W procesie wychowania i edukacji dzieci muszą aktywnie uczestniczyć rodzice. Aby tak się stało, powinna istnieć faktyczna i efektywna współpraca między nauczycielami i rodzicami. Rodzice najwięcej wiedzą o dziecku, ich informacje i doświadczenie sięgają wstecz. Rodzice mogą być dla nauczyciela źródłem wiedzy o aktualnych przeżyciach dziecka. Szkoła może wspomagać, współpracować, wzmacniać lub kompensować braki w opiece rodzicielskiej. Nie zastąpi jednak rodziców. Nauczyciel opiekuje się dzieckiem w szkole, dostarcza dziecku okazji do rozwijania umiejętności, przekazuje wiedzę, stwarza sytuacje wychowawcze. Prawdziwe partnerstwo nie jest łatwe, ale dla dobra dziecka rodzice i nauczyciele powinni zrobić wszystko, aby zbliżyć się do siebie i mieć dobre relacje. 3