plany obecnego Szpitala - Centrum Medyczne w Łańcucie Sp. z oo

„Centrum Medyczne w Łańcucie”
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Certyfikat
Akredytacyjny
Misja Zakładu: „Zaufaj nam, jesteśmy po to, aby nieść pomoc”
KONCEPCJA BUDOWY NOWEGO SZPITALA
ul. Paderewskiego 5, 37-100 Łańcut, tel. (0-17) 224 01 00, fax. (0-17) 225 23 02
e-mail:[email protected], strona internetowa: www.cm-lancut.pl
KRS 0000328106; NIP 8151763728; Kapitał Zakładowy 53.350.000,00zł
nr konta PBSBank O/Łańcut 46 8642 1142 2014 2403 9255 0001
I
9122.ZESP
ISO 9001:2008
Spis treści:
KONCEPCJA PROGRAMOWO-PRZESTRZENNA CZĘŚĆ OPISOWA ..................... 3
I.
Stan istniejący - opracowanie Prezes Zarządu Krzysztof Przyśliwski .............................. 3
II
Program restrukturyzacji przestrzennej – przebudowy i rozbudowy szpitala ................... 4
III.
Ogólne zasady projektowania nowoczesnego – racjonalnego szpitala arch. Artur
Słabiak - Projektant ..................................................................................................... 10
KONCEPCJA PROGRAMOWO-PRZESTRZENNA
CZĘŚĆ OPISOWA
Podstawa opracowania
- Umowa z Pracownią Archi+ Polska Sp. z o.o. – listopad 2009r.
Aneks do umowy z dnia 20 styczeń 2010r.
Inwentaryzacja budowlana budynku głównego Szpitala w formie cyfrowej
Program rozwoju Szpitala w Łańcucie (opracowany przez Dyrekcję Szpitala)
Program dostosowawczy Szpitala do wymagań Rozporządzenia M.Z. i O.S. z dnia 10 listopada 2006
r.(do wiadomości)
- Podkład geodezyjny w formie cyfrowej.
- Narady i spotkania poświęcone omówieniu strategii rozwoju i rozwiązaniom przestrzennym
stosowanym dla zapewnienia warunków realizacji przewidywanego programu rozwoju.
-
I.
Stan istniejący - opracowanie Prezes Zarządu Krzysztof Przyśliwski
Obiekty Szpitala zlokalizowane są na stosunkowo dużym terenie – w pewnym sensie parkowym,
dobrze dostępnym z układu komunikacyjnego miasta, zawartym pomiędzy ulicami 3 Maja od północy
i od południa przebudowywaną trasą międzynarodową Armii Krajowej, w bezpośrednim sąsiedztwie
pałacu Potockich i innych obiektów towarzyszących temu zespołowi. Z tych powodów, jak również
z powodu walorów krajobrazowych jest to lokalizacja niezwykle atrakcyjna i, z racji dużego obszaru,
perspektywiczna.
Podstawowe funkcje medyczne Szpitala są rozproszone w 6 różnych obiektach gdzie zasadnicze
z nich oddalone są od siebie o około 200 metrów co wyklucza jakąkolwiek racjonalną ich
eksploatację. Działy gospodarcze rozproszone są w dalszych 7 obiektach – całość przypomina sytuację
jakby bomba wpadła w Szpital i rozrzuciła jego poszczególne części na obszarze około 4.5 ha – jest to
sytuacja spotykana niezwykle rzadko, gdyż do tego stopnia utrudnia prawidłowe funkcjonowania
Szpitala, że jednak szpitale w przeszłości mimo wszystkich trudności próbowały koncentrować
eksploatowane przez nie rozproszone części tak, aby w miarę możliwości eliminować tak skrajne
sytuacje. W Łańcucie najprawdopodobniej taki moment się właśnie zbliża. Sytuacje komplikuje
jeszcze dodatkowo fakt, że niektóre obiekty dawnego zaplecza pałacu są po pierwsze zabytkowe, a po
drugie nie nadają się ze względu na stan techniczny, wysokości kondygnacji i rozstawy murów
konstrukcyjnych do jakiejkolwiek adaptacji dla funkcji szpitalnych.
W dobrym stanie wśród obiektów mieszczących podstawowe funkcje Szpitala znajdują się właściwie
dwa obiekty – wybudowany gdzieś w latach 80 – tych budynek nr 13a (neurologia i rehabilitacja)
oraz gruntownie przebudowany i rozbudowany w ostatnich latach budynek nr 1 (wewnętrzny,
kardiologia i paliatywny) z tym, że to właśnie one są oddalone od siebie o owe 200 metrów, co jeszcze
bardziej komplikuje sytuację, gdyż na razie nie wiadomo wokół którego z nich planować przyszłą
restrukturyzację, a branie pod uwagę w tych planach obydwu budynków jest utrwalaniem na
perspektywę niedopuszczalnego właściwie rozproszenia.
Południowa część terenu - potencjalnie teren przyszłej rozbudowy - jest lekko nachylona
w kierunku południowym, w przyszłości najprawdopodobniej uzyska bezpośredni dostęp
od projektowanej arterii komunikacyjnej – doskonały dostęp dla karetek pogotowia i dla pacjentów
z regionu, właściwie nieuzbrojona – kwestia ewentualnych kolizji z istniejącym uzbrojeniem chociaż
w bezpośrednim zasięgu uzbrojenia znajdującego się na pozostałej części terenu, nie zadrzewiona
i wielkością najodpowiedniejsza z punktu widzenia przyszłej rozbudowy.
Mimo tak nobliwego otoczenia – z racji pewnego oddalenia teren na tym obszarze nie podlega
jurysdykcji Konserwatora Zabytków poza ograniczeniem wysokości zabudowy do dwóch
kondygnacji.
Omawiany teren w południowej części działki ma jeszcze dodatkowo tą zaletę, że bez żadnych
wstępnych formalności jest dostępny od zaraz dla wszelkich działań inwestycyjnych.
Oddział chirurgiczny, urazowo-ortopedyczny
W przyszłości przewidywana jest realizacja dotychczasowego profilu działalności oraz poszerzenie go
o procedury z zakresu urologii, chirurgii naczyniowej, ewentualnie chirurgii plastycznej. Na podstawie
analizy obłożenia i średniego czasu pobytu pacjentów docelowa liczba łóżek w oddziale chirurgii
ogólnej to – 18 łóżek i oddziale urazowo-ortopedycznym – 18 łóżek.
W planie rozwoju zakładu można zakładać wykonywanie usług zabiegowych z zakresu okulistyki,
laryngologii, dermatologii – dla potrzeb tych działalności zasadne wydaje się przygotowanie planu
rozbudowy (adaptacji) pomieszczeń dla dodatkowych 10 łóżek i w/w profilu.
Oddział anestezjologii i intensywnej terapii i blok operacyjny
Dla potrzeb oddziałów zabiegowych przewiduje się kompletny blok operacyjny z 4 salami
operacyjnymi, z czego jedna powinna pełnić funkcję sali do cesarskich cięć. Natomiast kompletny
(z zapleczem dla personelu, magazynowym i technicznym) Oddział Intensywnej Terapii powinien być
tak zlokalizowany, aby mógł jednoczyć w swoim programie 4 stanowiska do wybudzania pacjentów
po operacjach, 10 stanowisk wzmożonej opieki medycznej pooperacyjnej (6, 12, 24 godziny) oraz 4-6
stanowisk klasycznej intensywnej terapii (przewlekłe stany zagrożenia życia) czyli około 2% ogólnego
stanu łóżek.
Oddział ginekologiczno-położniczy (budynek nr 2a)
W przypadku oddziału ginekologiczno-położniczego przewiduje się docelowo 25 łóżek i trzymanie
dotychczasowego zakresu działalności. W przypadku utrzymania rosnącego trendu z zakresu
położnictwa zasadne wydaje się poszerzenie działalności o procedury z II poziomu referencyjnego
z zakresu położnictwa (uruchomienie drugiego dyżuru lekarskiego oraz odpowiedni poziom
doposażenia oddziału neonatologicznego).
Oddział neonatologiczny
Docelowo przewiduje się 12-łóżeczkowy Oddział neonatologii w systemie rooming-in wraz
z 5 stanowiskami – inkubatorami do intensywnej terapii noworodka. Przy przekroczeniu 800 porodów
rocznie należy rozważyć wniosek o prowadzenie II poziomu referencyjnego oddziału.
II Program restrukturyzacji przestrzennej – przebudowy i rozbudowy
szpitala
1. Założenia ogólne.
Budowa programu oparta będzie o przyjęty program medyczny to znaczy ogólną liczbę
ok. 280 łóżek i profil świadczeń medycznych wyrażony listą występujących w szpitalu specjalności
i poziom referencyjny szpitala powiatowego. Przyjmuje się, że szpital w przedziale prowadzonych
specjalności jak również funkcji usługowych będzie kompletny, aby móc samodzielnie świadczyć
przyjęty program usług medycznych.
W zakresie standardów powierzchniowych przyjęto zasadę aby nie przekraczać wskaźnika 80
m²/1łóżko powierzchni całkowitej (użytkowa + komunikacja) kompletnego szpitala co wywołuje
konieczność zdyscyplinowanego posługiwania się zużywanymi metrami kwadratowymi powierzchni
ale z zachowaniem struktury pokoi pacjentów opartej średnio na pokoju 2-osobowym z samodzielną
łazienką. Proponowany wskaźnik utrwala się na przestrzeni ostatnich kilku lat w Polsce w projektach
szpitali o podobnym przeznaczeniu.
Szpital dysponuje znacznym terenem, mieści się w kilku mocno rozproszonych budynkach –
pawilonach pochodzących z różnych okresów, z których zasadnicze nie nadają się do dalszej
eksploatacji z przeznaczeniem na funkcje szpitalne. Stąd przyszła dyspozycja przestrzenna
docelowego układu szpitala powinna być oparta w przeważającej mierze na powierzchniach nowo
projektowanych z pozostawieniem niektórych funkcji, które mogą prawidłowo funkcjonować
w oddaleniu od głównego programu szpitala, w budynkach nowych lub nowo wyremontowanych.
Natomiast użytkownik zakłada, że podstawowe funkcje szpitala: izba przyjęć, część diagnostyczno –
zabiegowa, oddziały łóżkowe z odpowiednim zapleczem usługowym i technicznym będą stopniowo
przegrupowywane (w trybie etapowania) do silnie skoncentrowanego i elastycznego układu
przestrzennego o stosunkowo niewielkiej powierzchni komunikacji ogólnej - długości dojścia, koszty
inwestycji i eksploatacji.
2. Ogólny program użytkowy.
Jako, że ocena szczegółowego programu użytkowego ma stanowić jedno z kryteriów oceny
koncepcji konkursowej Zamawiający ogranicza się do sformułowania jedynie programu ramowego
determinującego wielkość inwestycji – koszt. Pozostawia się zatem do oceny konkurujących
określenie struktury programu użytkowego tzn. szczegółowego doboru pomieszczeń, grup
pomieszczeń i ich szczegółowych powierzchni zapewniających w sposób najracjonalniejszy realizacje
postawionych zadań medycznych.
Część łóżkowa
Ilość łóżek
Wskaźnik
Powierzchnia
użytkowa
Lokalizacja
18 łóżek
27m²/1łóżko
~500 m²
w I etapie
18 łóżek
27m²/1łóżko
~500 m²
w I etapie
12 łóżek*
27m²/1łóżko
~325 m²
w I etapie
15 łóżek
27m²/1łózko
~400 m²
w I etapie
25 łóżek
27m2²/1łóżko
~675 m²
w I etapie
10 łóżek
27 m²/łóżko
~ 270 m²
w I etapie
30 łóżek
27m²/1łóżko
~810 m²
w II etapie
48 łóżek
27m²/1łóżko
~1300 m²
9 Oddział Kardiologiczny
20 łóżek
30m²/1łózko
~600 m²
Oddział Medycyny
Paliatywnej
14 łóżek
27m²/1łóżko
~375 m²
11 Oddział Neurologiczny
23 łóżka
-
12 Oddział Rehabilitacyjny
30 łóżek
-
Oddział Psych. Dzieci i
Młodzieży
24 łóżka
-
Razem część łóżkowa
275 łóżek
*bez łóżek
~5750 m²
Lp
Nazwa oddziału
1 Oddział Chirurgiczny
Oddział Urazowo Ortopedyczny
Oddział Neonatologiczny
3 (w tym 4 inkubatory
intens.terapii)
2
4 Oddział Pediatryczny
Oddział GinekologicznoPołożniczy
Dodatkowe łóżka
6
zabiegowe
Oddział Chorób
7
Zakaźnych
5
8
10
13
Oddział Chorób
Wewnętrznych
bez zmian
w istniejącym
budynku nr 1
bez zmian
w istniejącym
budynku nr 1
bez zmian
w istniejącym
budynku nr 1
bez zmian
w istniejącym
budynku nr
13a
bez zmian
w istniejącym
budynku nr
13a
bez zmian
w istniejącym
budynku nr 9
docelowa
rozbudowa
noworodkowych
Uwagi:
- 275 łóżek to łączna, docelowa liczba łóżek na terenie szpitala w Łańcucie
- 5750 m2 to łączna, docelowa powierzchnia użytkowa części łóżkowej po odliczeniu powierzchni
oddziałów, które docelowo pozostają w istniejących lokalizacjach – budynkach tzn. oddziałów
psychiatrycznego (w kolorze zielonym), neurologii i rehabilitacji (w kolorze niebieskim, których
pozostawienie w obecnej lokalizacji jest raczej przesądzone niemniej w dalszej perspektywie
użytkowanie części szpitala tak bardzo oddalonej od głównego zespołu może okazać się wystarczająco
uciążliwe aby zdecydować o przeniesieniu go w trybie kolejnej rozbudowy do zespołu głównego) ,
z czego w I etapie realizacji Zamawiający zakłada zrealizować jedynie oddziały zaznaczone wyżej
(w kolorze czerwonym) o łącznej powierzchni użytkowej 2670 m2 w tym ok. 270 m2 dla 10 łóżek
rezerwowych. W drugim etapie planowana jest realizacja kolejnej rozbudowy o powierzchni ok. 810
m2 dla potrzeb oddziału zakaźnego (w kolorze granatowym).
- za każdym razem gdy mowa o powierzchni użytkowej należy umownie rozumieć tą powierzchnie
razem z komunikacją wewnętrzna oddziałów bez komunikacji ogólno-szpitalnej znajdującej się poza
oddziałami.
Zakłady opieki długoterminowej
14 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy
21 łóżek
-
15 Zakład Opiekuńczo-Leczniczy
52 łóżek
-
bez zmian
w istniejącym
budynku nr 4
bez zmian w
istniejącym budynku
w Handzlówce
Zakłady opieki długoterminowej pozostają w dotychczasowych lokalizacjach i nie są objęte
projektem.
3. Część diagnostyczno - zabiegowa
3.1 Blok operacyjny – zespół porodowy – zespół endoskopowy
Zakłada się docelowo wykonywanie około 3000 zabiegów rocznie to znaczy około
10 dziennie wobec czego programuje się 3 sale operacyjne plus oddzielną salę do wykonywania
cesarskich cięć – razem 4 sale.
W projekcie koncepcji należy przewidzieć kompletny blok operacyjny na 4 sale operacyjne.
W związku z projektowaniem w bloku sali do cesarskich cięć w bezpośrednim sąsiedztwie bloku
należy przewidzieć kompletny zespół porodowy z dwoma jednostanowiskowymi salami porodowymi
przystosowanymi do porodów rodzinnych.
Wykorzystując obecność odpowiedniego zaplecza w tym samym rejonie należy przewidzieć
kompletny zespół pomieszczeń do badań i zabiegów endoskopowych.
16 Blok operacyjny
17 Zespół porodowy
18 Zespół endoskopowy
Oddział intensywnej terapii – w
tym:
19 - 4 stanowiska wybudzania dla
bloku operacyjnego
- 10 stanowisk wzmożonej opieki
4 sale
operacyjne
2 sale
porodowe
2 sale
zabiegowe
4stanowiska
150m²/1salę
~600 m²
I etap
75m²/salę
~150 m²
I etap
75m²/salę
~150 m²
I etap
20m²/1 stan.
40m²/1 stan.
40m²/1 stan.
~ 80 m²
~400 m²
~160 m²
I etap
pooperacyjnej
- 4 stanowiska klasycznej
intensywnej terapii
10stanowisk
4stanowiska
Razem część zabiegowa
I etap
~1550 m²
Uwagi:
- 1550 m² powierzchni użytkowej należy rozumieć jak dla części łóżkowej.
- cały zakres części zabiegowej jest przewidziany do realizacji w I etapie.
3.2 Pracownia diagnostyki obrazowej.
Pracownia diagnostyki obrazowej przewidziana jest do realizacji w całości w I etapie
natomiast wyposażana będzie najprawdopodobniej sukcesywnie. W tej sytuacji program całości robót
budowlanych i instalacyjnych jest przewidziany w I etapie.
W skład pracowni wejdą następujące elementy:
- zespół pomieszczeń rezonansu magnetycznego
- zespół pomieszczeń dla obsługi dwóch aparatów rentgenowskich
- zespół pomieszczeń tomografu komputerowego
- dwa gabinety ultrasonografii
- gabinet mammografii
- pracownia EEG
20 Pracownia diagnostyki obrazowej cały zespół
pomieszczeń
I etap
~500 m²
3.3 Laboratoria
Laboratoria znajdują się w budynku nr 5 niedawno przebudowanym, spełniają wymagania stawiane
nowoczesnym laboratoriom i w związku z tym nie wymagają żadnej interwencji.
cały zespół
21 Laboratoria
w istniejącym
budynku nr 5
pomieszczeń
3.4 Pracownia diagnostyki kardiologicznej
Brak konieczności modernizacji.
22 Pracownia diagnostyki kardiologicznej cały zespół
pomieszczeń
-
Razem część diagnostyczna
Razem
część
zabiegowa
diagnostyczno
~500 m²
–
~2050 m²
w istniejącym
budynku
nr 1
I etap
I etap
4. Działy pomocnicze.
4.1 Sterylizacja.
Nie przewiduje się budowy pomieszczeń dla potrzeb sterylizacji
4.2 Zespół pomieszczeń holu wejściowego.
Oceniając potencjalne możliwości rozbudowy szpitala polegające na realizacji I etapu jako
powiązanego z budynkiem nr 1 od strony południowej, rozwiązania zasadniczego parkingu z tej samej
strony należy liczy się z koniecznością przeorientowania wejścia głównego i podjazdu do szpitala
również od strony południowej. Stąd w programie I etapu powinien być chociaż dobry początek
przyszłego zespołu pomieszczeń holu wejściowego – dobry początek, gdyż w programie I etapu
można by przewidzieć pewne minimum ograniczające się do powiedzmy 200 m2 holu z rejestracją
centralną, poczekalnią, węzłami sanitarnym, szatnią dla osób z zewnątrz, pomieszczeniami na wózki
itd., natomiast cała część usługowa i publiczna uzupełniająca program holu wejściowego do dużego
w przyszłości szpitala mogłaby być realizowana jako rozbudowa holu w późniejszych etapach
o powierzchni ok. 300 dodatkowych metrów kwadratowych.
Jeśli mimo wszystko jakiegoś minimum się w I etapie nie zrealizuje to taka możliwość przepadnie na
zawsze gdyż zostanie zablokowana kompletnie I etapem rozbudowy.
4.3 Apteka
Nie jest planowane przenoszenie apteki z dotychczas zajmowanych pomieszczeń, być może część
pomieszczeń aktualnie przez nią zajmowanych będzie pozyskana w celu zwiększenia ilości miejsc
oddziału rehabilitacji.
4.4 Kuchnia
Posiłki dla pacjentów hospitalizowanych w oddział zapewniane są przez firmę zewnętrzną zajmującą
pomieszczenia kuchni zlokalizowanej w wolnostojącym budynku.
4.5 Pralnia
Usługi pralnicze świadczone są przez firmę zewnętrzną – brudna bielizna zabierana jest bezpośrednio
z oddziału, czysta dostarczana bezpośrednio do oddziału.
4.6 Magazyny
Obecna lokalizacja magazynów zabezpiecza potrzeby zakładu i ich projektowanie w planowanym
kompleksie zwiększy niepotrzebnie koszt projektu. Docelowo magazyny zostaną zlokalizowane przy
okazji planowanej rozbudowy budynku Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego (budynek nr 4), ale ta
inwestycja nie jest objęta analizowanym programem medycznym.
4.7 Patomorfologia i prosektorium
Zakres przygotowywania i wydawania zwłok nie ulegnie zmianie (obecnie w budynku nr 13a)
4.8 Gazy medyczne
Wyjaśnienia wymaga konieczny do wykonania zakres gazów medycznych – centrale, zasilania
i instalacje wewnętrzne.
5. Etapowanie.
Przedmiotem postępowania jest wyłonienie koncepcji architektonicznej i rozwiązanie
docelowego programu szpitala z uwzględnieniem etapowania.
W pierwszej fazie planowane jest wyłonienie koncepcji architektonicznej uwzględniającej wszystkie
w/w zakresy programu medycznego.
W fazie II zostanie rozstrzygnięty przetarg na realizację projektu architektonicznego wraz
z odpowiednimi pozwoleniami budowlanymi w zakresie budowy pawilonu diagnostycznozabiegowego (etap I budowy). W ramach I etapu zrealizowane będą następujące zakresy działalności
medycznej i nie medycznej:
- 18-łóżkowy oddział chirurgiczny
- 18-łóżkowy oddział ortopedyczny
- 10-łóżkowa rezerwa dla oddziałów zabiegowych innych niż w/w
- 25-łóżkowy oddział ginekologiczno-położniczy
- 12-łóżkowy oddział neonatologiczny
- 15-łóżkowy oddział dziecięcy
- 4-salowy blok operacyjny
- 4-6-łóżkowy oddział intensywnej terapii
- 10-łóżkowy odcinek pooperacyjny
- dział diagnostyki obrazowej (pracownie MR, TK, RTG, mammografii, USG, endoskopii)
- hol wejściowy z recepcją
- pomieszczenia dla potrzeb izby przyjęć
- odpowiednie zaplecze socjalne dla pracowników
- dodatkowe pomieszczenia o charakterze usługowym
Przedmiotem koncepcji pozostanie etap II rozbudowy szpitala (budowa pawilonu dla potrzeb oddziału
zakaźnego) i ewentualnej dalszej rozbudowy.
Prezes Zarządu
„Centrum Medycznego
w Łańcucie” Sp. z o.o.
Krzysztof Przyśliwski
III. Ogólne zasady projektowania nowoczesnego – racjonalnego szpitala
arch. Artur Słabiak - Projektant
Program medyczny rozwoju Szpitala nie przewiduje zasadniczej zmiany liczby łóżek tzn.
dalszą eksploatację (275 + 21 ZOL-u) czyli razem około 300 łóżek w granicach zasadniczej lokalizacji
Szpitala w Łańcucie. Jeśli zatem zastosuje się odpowiednie standardy, nawet skromne, rzędu 80 m2
powierzchni całkowitej szpitala na jedno łóżko (zamiast przyjmowanych powszechnie i nieco
rozrzutnie 100 m2) okazuje się, że powinniśmy zapewnić Szpitalowi powierzchnię docelową około
24 000 m2. Z czego 82 łóżka interny, kardiologii i paliatywne mają zapewnioną docelową lokalizacje
w budynku nr.1 oraz 98 łóżek neurologicznych, rehabilitacyjnych, psychiatrii dzieci i ZOL-u pozostaje
najprawdopodobniej docelowo w budynkach nr. 4, 9 i 13a co przy wskaźniku średnim ok. 27
m2/1łóżko pozwala zaoszczędzić 82 + 98 = 180 x 27 = 4860 m2 tzn. ok. 5 000 m2. Pozostaje zatem
zapewnić docelowo możliwość rozbudowy rzędu 19 000 m2 z czego w I etapie około 7 000 m2.
Przewidywany wzrost powierzchni jest na tyle poważny – w zasadzie wielkości średniego szpitala , że
nie da się go zapewnić przy pomocy drobnego retuszu stanu posiadanego, ale trzeba przewidzieć i
zaplanować rozbudowę i przebudowę, rozciągniętą w czasie (kilkanaście lat) tak, aby zapewnić
ciągłość funkcjonowania Szpitala na okres budowy. W procesie restrukturyzacji szpitala jest to
najprawdopodobniej zasadniczy moment do podjęcia próby również restrukturyzacji przestrzennej i
funkcjonalnej zasadniczej części Szpitala. Jeśli bowiem nie teraz, to po wybudowaniu bez
odpowiedniego rozpoznania, na „chybił trafił” programu koniecznego do zapewnienia mu rozsądnego
funkcjonowania w najbliższych latach - bloku operacyjnego, OIOM-u, diagnostyki obrazowej, bloku
porodowego, będzie po prostu za późno. Już teraz jest wiele zaszłości trudnych do naprawienia i
mogących komplikować jego funkcjonowanie „po wsze czasy” jak np. obecna, wadliwa lokalizacja
budynku nr.13a i mieszczących się w nim oddziałów. W tej sytuacji nie wystarczy po prostu
intuicyjnie napisać co i gdzie powinno być umieszczone, gdyż można bardzo łatwo popełnić błąd
blokujący na przykład dalszą racjonalną rozbudowę ale trzeba sięgnąć do poważnych teorii – zasad
rozwiązywania szpitali ,aby zapewnić Szpitalowi maksimum szans powodzenia posługując się
wypróbowanymi w Europie metodami i to w odniesieniu do kompleksowego programu rozwoju
szpitala, tak aby o niczym nie zapomnieć i aby wszystkie elementy przyszłego szpitala miały
zapewnione właściwe sobie miejsce .
Niniejszym spróbujemy przedstawić teoretyczne założenia na jakich można by oprzeć
restrukturyzację, która w efekcie powinna przynieść poprawę organizacji podstawowych funkcji
Szpitala, efektywności wykorzystania personelu i aparatury, zracjonalizowania kosztów inwestycji i
eksploatacji, oraz chociaż w pewnym stopniu otworzyła możliwość elastycznego wykorzystania
niektórych elementów Szpitala. Takie możliwości otwiera zastosowanie modelu organizacji szpitala o
nazwie „monospace” jakiego stopniowo w ostatnich kilku latach dorobiła się Europa.
Podstawowym komponentem tego modelu jest (w bezpośrednim tłumaczeniu) tzw. „platforma
gorąca”. Powstawała ona na przestrzeni ostatnich 20 – 30 lat poprzez racjonalne grupowanie funkcji
diagnostyczno – zabiegowych szpitala wokół szpitalnego oddziału ratunkowego (urgence) w intencji
poprawienia jego skuteczności na miarę możliwości - wielkości szpitala bez ponoszenia dodatkowych
nakładów, a wręcz je ograniczając.
I tak pierwszym elementem ściągniętym w bezpośrednie sąsiedztwo pogotowia była diagnostyka
obrazowa umożliwiająca wykonanie natychmiastowego badania pacjenta bez konieczności
instalowania dodatkowego aparatu RTG (oszczędność tylko na zakupie aparatu około 1 mln złotych) i
od tego czasu pogotowie i radiologia funkcjonują jak przysłowiowi bracia syjamscy.
Kolejnym elementem był blok operacyjny. Do tego czasu w obrębie pogotowia budowano
obowiązkowo 1 lub 2 sale operacyjne kosztem 2-3 mln złotych, które w 90 procentach czasu stały
puste w oczekiwaniu na ewentualnego pacjenta. Ściągnięcie w sąsiedztwo pogotowia bloku
operacyjnego sprawiło, że bez ponoszenia dodatkowych nakładów pogotowie otrzymało nie jedną lub
dwie sale operacyjne ale kilka lub kilkanaście tzn. cały potencjał jakim szpital dysponował w tym
zakresie.
Jednym z ostatnich elementów ściągniętych w rejon SOR– u była anestezjologia. Do tego czasu SOR
musiano wyposażać w co najmniej 2 kompletne stanowiska intensywnej terapii i zabezpieczyć
gotowość odpowiedniej ekipy anestezjologów (bardzo droga aparatura i personel) gdy tymczasem po
ściągnięciu całego oddziału zapewniono znowu bez żadnych dodatkowych nakładów możliwość
wykorzystania odpowiednio większej ilości gotowych wyposażonych stanowisk i całego personelu
oddziału. Właściwie osiągnięto stan, że praktycznie nie wykonując najdroższych elementów
pogotowia a jedynie organizując racjonalnie platformę gorącą w zasadniczy sposób podniesiono
skuteczność szpitala w niesieniu pomocy ofiarom wypadków – katastrof.
Ostatnim serwisem ściągniętym w rejon platformy jest blok porodowy i znowu z powodu
możliwości wykorzystania jednej z sal operacyjnych bloku do wykonywania cesarskich cięć i tym
samym oszczędzenia kolejnego miliona na nie budowaniu sali cesarskich cięć na drugim końcu
szpitala.
Poza ewidentnym ograniczeniem kosztów inwestycji i eksploatacji wynikającym z nie
wykonywania całego szeregu wymienionych wyżej elementów proponowana organizacja otwiera
możliwość istotnego ograniczenia ilości cennego personelu tak medycznego jak i pomocniczego, co
w konsekwencji powinno przynieść istotne ograniczanie kosztów funkcjonowania – leczenia.
Statystyki wskazują na możliwość funkcjonowania szpitala w tym modelu przy zatrudnieniu bliskim
1,1 – 1.2 w stosunku do ilości łóżek w szpitalu, gdy tymczasem w Polsce często spotyka się szpitale
w których liczba personelu do ilości łóżek zbliża się do 2 a nawet często je przekracza co od razu staje
się jasne dlaczego niektóre szpitale nie mogą się zmieścić w rozsądnych kosztach funkcjonowania.
Fakt organizowania platformy przynosi jeszcze wiele korzyści wynikających z koncentracji drogich
instalacji –jedna większa centrala klimatyzacyjna kosztuje nieporównanie mniej niż dwie mniejsze
o podobnej wydajności, koncentracja instalacji gazów medycznych w rejonie platformy również
przynosi ważne oszczędności itd., itd. Kolejną ważna okolicznością przemawiającą za takim właśnie
grupowaniem funkcji są względy techniczne bowiem wszystkie komponenty platformy gorącej
wymagają większej wysokości kondygnacji jeśli zatem zbierze się je na jednej kondygnacji i ona
otrzyma większą wysokość to unika się sytuacji gdy one rozproszone albo nie otrzymują odpowiedniej
wysokości albo wywołują konieczność podnoszenia kondygnacji, które z innych powodów takiej
wysokości by nie potrzebowały (wyższe koszty inwestycji i eksploatacji).
Ale nie platforma jest najistotniejszym elementem omawianego modelu – jest nim szczególna
organizacja oddziałów łóżkowych i następnie fakt położenia ich na platformie. Szczególna organizacja
– gdyż swego czasu projektowano oddziały łóżkowe „na miarę” tzn. odpowiadano na zamówienie
wprost tak jak ono było sformułowane i rozmieszczano w projekcie oddziały o zamówionych
wielkościach zamknięte w formach architektonicznych jak najbliższych tym wielkościom. Była to
organizacja zupełnie nieodporna na jakiekolwiek zmiany ilościowe zapotrzebowania na łóżka w
różnych specjalnościach np. półpuste oddziały położnicze w czasie niżu demograficznego albo łóżka
stojące na korytarzach w czasie nasilenia się jakiejś grupy zachorowań a obecnie zupełnie nie
adaptowalne do nowych warunków epidemiologicznych. Następnie praktykowano projektowanie
oddziałów łóżkowych o wielkości około 30 łóżek przyjmując założenie, że jest to najracjonalniejsza
wielkość oddziału z punktu widzenia wykorzystania personelu i proporcji powierzchni pokoi
łóżkowych do powierzchni pomieszczeń towarzyszących - ale to w dalszym ciągu nie rozwiązywało
problemu elastycznego wykorzystania łóżek w szpitalu, jak również trudno sobie wyobrazić szpital, w
którym zapotrzebowanie na łóżka w różnych specjalnościach jest wielokrotnością 30 łóżek. I w końcu
kilka lat temu zaproponowano niniejszy model, który rozwiązał również i ten problem. Stosując formę
zamkniętego w planie prostokąta postanowiono rozmieszczać owe uznane za racjonalne oddziały 30–
to łóżkowe wzdłuż jego boków, np. dwa wzdłuż boku krótszego i trzy wzdłuż dłuższego w taki
sposób, że korytarz jednego oddziału znajdował się na przedłużenie korytarza sąsiedniego. Dzięki
temu szpital dysponuje racjonalnymi jednostkami 30 – to łóżkowymi z tym tylko, że teraz ma
możliwość swobodnego przesuwania drzwi w korytarzu oddzielającego oddziały o różnych
specjalnościach w miarę zmian profilu epidemiologicznego populacji lub z dnia na dzień w
przypadku pojawienia się zwiększonej liczby zachorowań np. na grypę. Dalej takim jednostkom
nadaje się w planie kształt litery T umieszczając w daszku – wzdłuż elewacji zewnętrznej przeważnie
pokoje pacjentów a w nóżce pomieszczenia towarzyszące. Tak pomyślane jednostki rozmieszcza się
pokojami wzdłuż elewacji zewnętrznych i odwraca nóżkami do wnętrza prostokąta. W miejscach
styku owych nóżek umieszcza się silne węzły komunikacji pionowej (dźwigi i klatki schodowe)
zapewniając skuteczne połączenia z innymi kondygnacjami, ale też dzięki temu uzyskuje się sytuację,
w której bezpośrednio z podestów takiego pionu dostępne są oddziały, bez konieczności stosowania
korytarzy ogólno szpitalnych (np. Szpital Banacha w Warszawie pawilonowy – 3 km długości
korytarzy) czy równie drogich łączników. Powstaje układ przestrzenny silnie skoncentrowany, z
patiami doświetlającymi centralne części planu, o stosunkowo małej ilości drogich w inwestycjach i
eksploatacji (ogrzewanie) elewacji. Następuje również istotne zbliżenie różnych elementów szpitala
poprawiające oczywiście sprawność jego funkcjonowania.
Ostatnim istotnym osiągnięciem tego modelu było położenie kondygnacji łóżkowych na
platformie gorącej gdyż dopiero wówczas osiągnięto relacje polegające na tym, że schodzące z góry
piony komunikacyjne wbijają się prosto w odpowiednie części platformy skracając niemal do zera
drogi komunikacyjne pacjentów i personelu. Przez krótki czas trwały poszukiwania modułu
konstrukcyjnego wspólnego dla części łóżkowych i platformy ale prędko się okazało, że takim
modułem są wszystkie wymiaru pomiędzy 7.00 m i ostatnio 7.50 m, bowiem przy ich zastosowaniu
bardzo dobrze rozwiązują się i pokoje łóżkowe, i duże pomieszczenia sal operacyjnych czy pracowni
RTG, a 7,50 m jest przejawem rosnącego standardu powierzchni szpitalnych.
Model „monospace” do tego stopnia zyskał uznanie odbiorców – szpitali, że od kilku lat jest
cytowany w programach konkursów architektonicznych jako wymagany sposób organizacji funkcji
nie przesądzając oczywiście wyrazu architektonicznego projektów.
W praktyce w projektach szpitali budowanych od nowa znajduje on szczególnie szerokie
zastosowanie, natomiast w pracach nad projektami przebudowy, rozbudowy czy szerzej
restrukturyzacji pracuje się z intencją pozostawania możliwie najbliżej modelu jednak ze
świadomością, że trafiać się mogą przypadki, w których konsekwentne stosowanie modelu będzie
nieracjonalne lub wręcz niemożliwe.
Dość obszerne omówienie założeń ideowych stanowiących postawę przyjętego sposobu
rozwiązywania koncepcji restrukturyzacji Szpitala powinno przy ocenie projektu wyjaśnić w wielu
przypadkach przyczyny takiego, a nie innego traktowania niektórych elementów Szpitala.
1. Główne standardy i zasady projektowania proponowane dla Szpitala w Łańcucie
W tym przypadku zachodzi potrzeba omówienia kilku zasadniczych standardów, które rzutować będą
na jakość i wielkość rozwiązań:
wielkość pokoju pacjentów mierzona w tym przypadku ilością łóżek w pokoju.
Rozporządzenie M.Z. i O.S. dopuszcza w starych szpitalach istniejących nawet do 5 łóżek w pokoju.
W krytycznych warunkach może tak trzeba, trudno bowiem zamknąć w Polsce połowę szpitali, ale
jeśli dzisiaj podejmuje się próbę opracowania strategii rozwoju szpitala w perspektywie 30 – 40 lat, to
takie założenie byłoby kompletnie irracjonalne. Polskie szpitale powoli w miarę posiadanych środków
zmierzać będą podobnie jak wszystkie inne dziedziny życia do standardów praktykowanych obecnie w
Europie, czyli do pokoi dwuosobowych z łazienką. I jeśli nawet nie sposób wdrożyć taki standard w
praktyce od razu w całym szpitalu, to w planach strategicznych taką konieczność trzeba zapewnić i
stopniowo budowane lub przebudowywane oddziały łóżkowe taki standard otrzymywać powinny, tak
aby po kilkunastu latach okazało się, że pokoje w całym szpitalu osiągnęły stan dwuosobowych z
łazienkami. Jest to o tyle istotne, że docelowo podwaja powierzchnię oddziałów łóżkowych. Jeśli na
wstępie tej powierzchni nie przewidzi się, to potem będzie za późno, gdyż przebudowy wykonywane
w międzyczasie na pewno taką możliwość zablokują;
wielkość OIOM-u i bloku operacyjnego – program medyczny określił potrzeby Szpitala w
tym zakresie na 14 stanowisk OIOM-ie w tym 8 wzmożonej opieki medycznej
i 6 klasycznej
intensywnej terapii co przy standardzie 40 m2 kompletnego oddziału na 1 łóżko daje powierzchnie
około 600 m2 i 4 sale operacyjne, w tym 1 dla cesarskich cięć. Z praktyki wynika, że w bloku
operacyjnym prze zastosowaniu rozwiązania bloku bez części brudnej – ewakuacja zużytych
materiałów pooperacyjnych w zamkniętych hermetycznie metalowych pojemnikach „za pacjentem”
tzn. za pośrednictwem części czystej pozwala rozwiązać blok operacyjny na 150 m2 kompletnego
bloku średnio na 1 salę operacyjną zamiast 250 przy zastosowaniu części brudnej. Czyli w tym
przypadku można zakładać dla całego bloku potrzebną powierzchnię około 600 m2.
Izba przyjęć – wprawdzie program medyczny nie przewiduje SOR-u ale jako, że
w szpitalu funkcjonuje obecnie 9 izb przyjęć to zachodzi konieczność zaprojektowania jednej
odpowiednio kompletnej aby stopniowo mogła przejmować funkcjonowanie tych istniejących
dotychczas.
usługi - w szpitalu pacjent poddany jest silnemu stresowi z racji samej choroby i presji
zabiegów terapeutycznych i powinny być w przestrzeni szpitala koniecznie przestrzenie
publiczne – usługowe, gdzie można by znaleźć chociaż przejściowo warunki do odprężenia się i
spędzenia czasu w sposób pozwalający chociaż chwilowo zapomnieć o chorobie i szpitalu.
działy towarzyszące i gospodarcze – zgodnie z zasadniczą oceną programu tej części szpitala
zawartą w programie medycznym zakłada się, że właściwie tam gdzie to tylko będzie możliwe szpital
będzie podzlecał świadczenie tych usług różnym firmom zewnętrznym uwalniając się tym samym od
swego rodzaju działalności usługowej czy gospodarczej aby móc całkowicie oddać się świadczeniu
usług i opieki medycznej ludności swego regionu.
Przyjęcie takich standardów w odniesieniu do zasadniczych elementów Szpitala i prawidłowych –
minimalnych dla pozostałych, pozwala szacować wielkość docelową całego Szpitala na poziomie
około 80 m2 na 1 łóżko, co przy około 300 łóżkach (275+21) daje około 24 000 m2 powierzchni
całkowitej Szpitala.
Na tym etapie przybliżenia w związku z potrzebą szacunkowego określenia kosztu całego
przedsięwzięcia konieczne jest również ogólne omówienie standardu wykończenia ale o tym będzie
mowa w dalszej części opisu.
2. Ogólne zasady organizacji funkcji w Szpitalu w Łańcucie
Przystępując do projektowania i zachowując odpowiednią hierarchię i kolejność zasadniczych decyzji
trzeba zacząć od stwierdzenia, że ostatecznie może będziemy potrzebować około 24 000 m2
powierzchni dla całego kompletnego szpitala – przy nierealnym i nie potwierdzonym dzisiaj założeniu
przeniesienia wszystkich funkcji szpitala w jedno miejsce, niemniej już dzisiaj powinniśmy znaleźć i
właściwe rozwiązania funkcjonalno – przestrzenne i właściwą lokalizacje dla tak znacznej rozbudowy
aby nie zaprzepaścić już dzisiaj najwłaściwszych rozwiązań na przyszłość. Lecz jest to nie tylko
problem odpowiednio dużego wolnego terenu, ale też takiej lokalizacji, która pozwoli zapewnić
programowi przewidzianemu w rozbudowie znaleźć się we właściwej relacji do budynku - budynków
istniejących, tak aby zapewnić projektowanym w rozbudowie oddziałom odpowiednie związki z
ważnymi
oddziałami
znajdującymi
się
w
budynku
istniejącym.
Wszystkie analizy wykazują, że jedynym takim miejscem jest teren położony na południe od budynku
nr 1 (od tyłu) bezpośrednio przylegający do niego gdyż tylko w tym miejscu jest odpowiednio dużo
wolnego miejsca, a poza tym tylko rozbudowę przewidzianą w tym miejscu można odpowiednio
zintegrować z budynkiem istniejącym zapewniając ciągłość istniejącym i projektowanym oddziałom
szczególnie w warunkach, gdy Szpital przewiduje elastyczną eksploatacje swojej przyszłej bazy
łóżkowej.
Zmierzając, kolejnymi etapami, do osiągnięcia docelowo tych zakładanych dzisiaj 2 4 000 m2
powinno się realizować po drodze dwa cele równocześnie czyli z jednej strony budować w pierwszej
kolejności działy priorytetowe dla szpitala w danym momencie nie zapominając o właściwym ich
grupowaniu z punktu widzenia modelowej organizacji tak aby priorytety nie zburzyły opisywanej
wyżej racjonalnej organizacji szpitala. W tym przypadku jeśli pierwszym zapotrzebowanym
elementem jest właściwie kompletna „platforma gorąca” to nie mogło się korzystniej ułożyć gdyż na
niej położymy program łóżek przewidziany w I etapie i tym samym nieomal rygorystycznie
realizujemy opisywany uprzednio model szpitala.
Dalsza kolejność i wielkość kolejnych etapów są dzisiaj trudne do określenia gdyż zależą od zbyt
wielu czynników, które dzisiaj trudno określić – pierwszym to oczywiście przyszłe możliwości
finansowe pozwalające podejmować kolejne działania, dalej zmieniające się zapotrzebowania ludności
na świadczenia w poszczególnych specjalnościach, wpływu polityki tez nie sposób wykluczyć – czyli
z perspektywy dzisiejszej wiedzy będziemy starali się zapewnić szpitalowi niczym nie skrępowane
możliwości rozbudowy nie przesądzając jej ostatecznego profilu. Zrobią to najprawdopodobniej ci co
przyjdą po nas i jedyne co możemy dzisiaj zrobić to w miarę możliwości nie odbierać im
perspektywy racjonalnej rozbudowy. A jako, że posłużymy modelem, który dopiero pojawia w
praktyce projektowania to można zakładać, że jeszcze stosunkowo długo będzie wystarczająco
nowoczesny.
Przewidywania na najbliższe lata wskazują w dalszej kolejności na potrzebę likwidacji budynku nr. 3
czyli dzisiejszego oddziału obserwacyjno - zakaźnego i realizacji tego programu w kolejnym etapie
realizacji rozbudowy. Dawniej gdy lokalizowano oddziały zakaźne w oddzielnych budynkach nie
byłoby to możliwe ale teraz gdy oddział zakaźny oddzielony jest od reszty szpitala właściwie tylko
śluzą fartuchowo – umywalkową może bez problemu być zlokalizowany w bezpośredniej rozbudowie
etapu I.
Losy przeniesienia kolejnych funkcji szpitala do nowopowstającego kompleksu są dzisiaj zupełnie
nieprzewidywalne. Na przykład budynki nr 12 – administracja, budynek nr 13 – przychodnia, 13a –
neurologia –rehabilitacja, czy nr 9 - psychiatria dzieci pozostaną prawdopodobnie odpowiednio długo
w gestii szpitala nawet gdy ich znaczne oddalenie będzie oceniane jako utrudniające racjonalne
funkcjonowanie całości co nie wyklucza w dalszej przyszłości na przykład decyzji o sprzedaniu
wymienionych obiektów a wtedy proponowane dzisiaj ukształtowanie nowopowstającej struktury
funkcjonalno – przestrzennej powinno zapewnić możliwość kolejnym przybyszom prawidłowego
włączenia w całość powstającego szpitala.
Ale to właśnie z wymienionych wyżej powodów tym bardziej należy dzisiaj szukać rozwiązań
systemowych uniwersalnych, elastycznych i otwartych (w sensie możliwości wchłaniania w sposób
naturalny dalszych elementów rozbudowy trudnych nawet do bliższego określenia dzisiaj gdyż tak
naprawdę nie wiadomo co przyniesie przyszłość.
Teraz kolej na zasadnicze decyzje dotyczące rozmieszczenia głównych grup funkcji w powstającej
strukturze.
Biorąc pod uwagę zastosowanie opisanego na wstępie modelu kształtowania szpitala, wytycznych
programu medycznego, zakładane priorytety i uwarunkowania wynikające z istniejącego terenu i
charakterystyki budynku nr. 1 proponuje się projektować zakładany program jako bezpośrednią
rozbudowę budynku nr. 1 wchłaniającą go w docelową strukturę funkcjonalno – przestrzenną
przyszłego szpitala z wyraźnym wyodrębnieniem kompletnej platformy gorącej uzupełnionej izbą
przyjęć. Przewidywany program tej części szpitala powinien rozwiązywać docelowo problemy części
diagnostyczno – zabiegowej i izby przyjęć szpitala gdyż po zamknięciu tego etapu rozbudowy nie
będzie już możliwości powrotu i ewentualnego uzupełniania tej części. I to byłaby jedna kompletna
kondygnacja rozbudowy uzupełniona lokalami technicznymi koniecznymi dla prawidłowej obsługi
instalacyjnej poszczególnych elementów „platformy”.
W tej sytuacji biorąc również pod uwagę wielkości programu na tej kondygnacji, czyli na wysokości
parteru budynku nr 1, zgodnie z wcześniej omówionymi zasadami należy położyć cały program części
łóżkowej przewidywanej w I etapie rozbudowy szpitala. II etap wprawdzie nie jest przedmiotem
rozważań niniejszego opracowania ale ponieważ już dzisiaj jest na tyle względnie sprecyzowany, że
wiadomo, że będzie obejmował likwidacje budynku nr 3 i przeniesienie znajdującego się tam oddziału
zakaźnego do nadbudowy nad zrealizowaną w I etapie rozbudową. Wobec tego, że możliwy do
realizacji zakres II etapu przekracza potrzeby oddziału zakaźnego nie wykluczone, że w trakcie
opracowania programu medycznego dla tego etapu okaże się możliwe i potrzebne zaplanowanie
jeszcze jakiegoś dodatkowego elementu dzisiaj nieuświadomionego.
3. Omówienie rozmieszczenie funkcji w Szpitalu
Po szerokim komentarzu dotyczącym zasad teraz zgodnie z tymi zasadami zostaną omówione
poszczególne kondygnacje.
Przyziemie – kondygnacja przyziemia I etapu rozbudowy proponowana jest jako położona po stronie
południowej budynku nr 1 i wykorzystując sprzyjającą różnicę poziomu zlokalizowana będzie poniżej
poziomu parteru tegoż budynku ale jako, że w końcu całkowicie wyłania się z terenu nie jest nazwana
piwnicą a właśnie przyziemiem. W centralnej części tej kondygnacji powinno się znaleźć docelowe
wejście główne i holl przyszłego kompletnego szpitala. Wzdłuż elewacji frontowej – południowej
odpowiednio po lewe i prawej stronie holu przewiduje się umieszczenie izby przyjęć i oddziału
diagnostyki obrazowej.
Jako, że w szpitalu nie przewiduje się Szpitalnego Oddziału Ratunkowego – S.O.R.-u program
użytkowy izby przyjęć (ok.350 m2) ogranicza się do kilku gabinetów konsultacyjnych, zespołu
pomieszczeń obsługujących pacjentów planowych, gabinetu zabiegowego, izolatki, sali pacjentów z 3
łóżkami obserwacyjnymi i łazienką oraz programem pomieszczeń towarzyszących. Gabinety
konsultacyjne umieszczono pomiędzy poczekalniami pacjentów i wydzielonym korytarzem dla
personelu tak aby oczekujący pacjenci nie zakłócali spokojnej pracy personelu.
Podobnie proponuje się zaaranżować diagnostykę obrazową (ok. 600 m2) znowu z poczekalniami
dla pacjentów zewnętrznych od strony elewacji – strefa ruchu zielonego, komunikacją pacjentów
transportowanych na łóżkach - czerwoną wgłębi planu i gabinetami diagnostycznymi pomiędzy nimi
tak aby owe dwa rodzaje ruchów rozsegregować całkowicie od siebie i w konsekwencji gabinety
diagnostyczny będą dostępne dla obydwu kategorii pacjentów jednocześnie ale z dwóch
przeciwległych stron. Wśród przewidzianych typów badań umieszczono dwa aparaty RTG, tomograf
komputerowy, rezonans magnetyczny, dwa USG, mamografie, EEG i dwa gabinety endoskopowe.
Całość wyposażona w odpowiedni program pomieszczeń towarzyszących.
W głębi planu za izbą przyjęć znajduje się Oddział Anestezjologii (ok. 600 m2) dostępny również
bezpośrednio z przestrzeni Izby na wypadek gdyby do szpitala zgłosił na przykład pacjent z
nierozpoznanym uprzednio zawałem. Oddział generalnie podzielono na dwie części – dużą,
jednoprzestrzenną salę w której centralnie umieszczono stanowiska pielęgniarskie z podręcznym
zapleczem a na obwodzie 14 stanowisk – łóżek pacjentów tak aby pielęgniarki widziały bezpośrednio
twarze wszystkich pacjentów. Wśród tych 14 stanowisk 10 zostało zaprogramowanych dla tzw.
wzmożonej opieki medycznej i 4 dla klasycznej intensywnej terapii z tym, że jako że wszystkie
znajdują się w jednej przestrzeni to oczywiście mogą być wykorzystywane elastycznie stosownie do
bieżących potrzeb. I drugiej, w której wokół wewnętrznego patia (oświetlenie bezpośrednim światłem
dziennym) rozmieszczono wszystkie pomieszczenia personelu, magazyny i drobne pomieszczenia
towarzyszące.
Po drugiej stronie osi symetrii w głębi za diagnostyką obrazową umieszczono kompletny blok
operacyjny (ok. 580 m2) na 4 sale w tym jedna z przeznaczeniem dla zabiegów cesarskich cięć. Blok
operacyjny rozwiązano według zasady odbiegającej od stosowanych w Polsce stereotypów a
mianowicie bez tzw. komunikacji brudnej a tym samym z ewakuacją zużytych materiałów
pooperacyjnych w hermetycznie zamykanych pojemnikach, czyli kompletnie neutralnych dla
otoczenia, drogą „za pacjentem” czyli za pośrednictwem komunikacji czystej bloku zgodnie z
Załącznikiem nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. (poz.1568) rozdz.
XI pkt. 6. Poza tym zasadniczym stwierdzeniem przynoszącym ewidentne oszczędności w kosztach
inwestycji i eksploatacji należy podkreślić, że dostęp do przestrzeni bloku z zewnątrz następuje
wyłącznie za pośrednictwem śluz – szatni personelu i śluzy przesiadkowej pacjentów, transfer
materiałów do bloku przewidziano za pośrednictwem śluzy pacjentów w przerwach pomiędzy obsługą
pacjentów. 4 sale operacyjne rozwiązano w układzie gniazdowym dookoła centralnej komunikacji
czystej na środku której umieszczono 2 stanowiska przygotowania pacjentów do zabiegu. Sale
operacyjne parami wyposażono w parę pomieszczeń z których na pierwszym planie znajduje się
pomieszczenia przygotowania chirurgów i w głębi za nim pomieszczenia wstępnej dezynfekcji, w
którym następuje napełnienie po zakończeniu zabiegu owych hermetycznie zamykanych pojemników
zużytymi materiałami pooperacyjnymi. Oprócz tego w strefie czystej bloku przewidziano duży
magazyn materiałów sterylnych, serie niewielkich pomieszczeń z przeznaczeniem na brudownik,
pomieszczenie porządkowe, WC dla personelu bloku i kilka pomieszczeń dla personelu
przylegających do patia. Przy wyjeździe z bloku operacyjnego urządzono sale wybudzania
pooperacyjnego na 4 stanowiska pod kontrolą pielęgniarki anestezjologicznej.
Ostatnim elementem platformy gorącej jest Zespół Porodowy (ok. 450 m2) z 3 indywidualnymi
salami porodowymi. Sale wyposażono w łazienki i pomieszczenia pierwszej opieki nad noworodkami
i z racji odpowiedniej powierzchni mogą funkcjonować również jako sale porodów rodzinnych.
Oprócz tego program zespołu uzupełniają rejestracja, pokój badań, pokój przygotowania pacjentek do
porodu, sale oczekiwania, pokoje dla położnic z noworodkiem po porodach powikłanych i kilka
pomieszczeń dla personelu.
Program kondygnacji przyziemia jako zasadniczej kondygnacji wejściowej uzupełnia holl wejściowy
wyposażony w minimalny program usługowy i poczekalnie. Całkowita przestrzeń holu podzielona jest
dźwigami na dwie części dostępną dla publiczności – „zieloną” i dostępną wyłącznie dla pacjentów
transportowanych na łóżkach – „czerwoną” i tutaj właśnie zaczyna się dość rygorystyczny rozdział
w/w ruchów w szpitalu.
Korzystając ze strefy ciemnej w pasie przylegającym do budynku nr 1 umieszczono w niej kompletny
program pomieszczeń technicznych (ok. 850 m2) – głównie wentylatornie i klimatyzatornie
obsługujące platformę i wyższe kondygnacje.
Parter – nad platformą - przyziemiem, na poziomu parteru budynku istniejącego nr 1 stąd nazwa
kondygnacji parter, umieszczono cały pozostały program rozbudowy składający się na I etap to znaczy
cały program łóżkowy. Na całość programu łóżkowego I etapu składa się 98 łóżek. Modelowa
dyspozycja kondygnacji polega na tym, że rozmieszczono odpowiednią ilość łóżek generalnie wzdłuż
elewacji zewnętrznych i dodano do nich potrzebną powierzchnie pomieszczeń towarzyszących łóżkom
według proporcji jak 1- 1 tzn. udział pokoi łóżkowych i pomieszczeń towarzyszących w całości
powierzchni użytkowej wynosi po około 50%. Następnie zgodnie z zasadą funkcjonowania modelu
„monospace” pocięto go na odcinki odpowiadające wielkości poszczególnych oddziałów
przewidzianych w programie medycznym tj. :Oddział Chirurgii 18 + 5 łóżek ( ok. 600 m2), Oddział
Urazowo - Ortopedyczny 18 + 5 łóżek (ok. 600 m2), Oddział Neonatologii 12 łóżek (w tym
4 inkubatory) (ok. 150 m2), Oddział Ginekologiczno – Położniczy 25 łóżek (ok. 750 m2) i Oddział
Pediatryczny 15 łóżek (ok. 370 m2). Mając łączną powierzchnie pomieszczeń towarzyszących
przeprowadzono próbę przypisania odpowiednich części tej powierzchni poszczególnym
pomieszczeniom stosownie do programu oddziału w ramach którego podział następował chcąc
uświadomić i projektującym i Użytkownikowi możliwy do osiągnięcia szczegółowy dobór
pomieszczeń w ramach proponowanej powierzchni. Oczywiście jest to tylko pierwsza przymiarka w
dokonaniu takiego wyboru natomiast ostateczne decyzje w tym względzie zapadać będą w
późniejszych fazach pracy nad projektem a niektóre nawet po zakończeniu budowy. Jedyne
wskazówki jakie teraz można w tym zakresie formułować rozmieszczenie stanowisk pielęgniarskich w
środkowym trakcie planu i komponowania ich na zasadzie scalenia dwóch powierzchni samego
stawiska i przestrzeni przygotowania zabiegu. Sytuowania możliwie blisko tych stanowisk
pomieszczeń brudownika i magazynu czystego z intencją skrócenia pielęgniarkom drogi dojścia do
tych pomieszczeń. Proponuje się scalenie wszelkiego rodzaju powierzchni wypoczynkowych
personelu i pacjentów w jednolite przestrzenie salonów do wspólnego użytku które naturalnie
powinny otrzymać odpowiednie wyposażenie do przygotowania napojów czy nawet prostych
posiłków a także do animowania wypoczynku – telewizory. W propozycji rozwiązania kondygnacji
połączono je nawet parami wspólne dla dwóch oddziałów aby uzyskać odpowiednio atrakcyjniejszą
przestrzeń, a właściwie nawet nie tyle dla dwóch oddziałów ile równomiernie obsługujące
kondygnacje.
Plan parteru wyposażono w odpowiednią ilość klatek schodowych przede wszystkim ewakuacyjnych i
w zgodne z duchem modelu w połączenia z układem budynku nr 1 tak aby całość uczynić drożną we
wszystkich kierunkach. Realizacja tak pomyślanego I etapu rozbudowy powinna odbywać się z pełną
świadomością zabezpieczenia wszystkich niezbędnych rozwiązań które powinny umożliwić w miarę
bezkolizyjną nadbudowę drugiego etapu w przyszłości – konstrukcja, rozwiązania instalacyjne i
przestrzenne.
1 piętro – w całości zarezerwowane dla II etapu rozbudowy pomyślanego jako nadbudowa
1 kondygnacji tak aby całość tej części przyszłego szpitala osiągnęła wysokość owych dopuszczalnych
Decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dwóch kondygnacji.
4. Proponowane rozwiązania przestrzenne
Wielkość, ukształtowanie terenu i umiejscowienie istniejącego budynku sprawiają, że rozbudowa o
wymaganej powierzchni i odpowiednio powiązana z budynkiem istniejącym możliwa dla I etapu jest
jedynie od strony południowej – z tyłu działki. Rozbudowa dalszych etapów po stronie północnej
możliwa będzie dopiero przeniesieniu oddziału zakaźnego do II etapu rozbudowy i wyburzeniu
budynku nr 3. Kształt rozbudowy łącznie z budynkiem nr 1 przypomina wyraźnie literę U jako forma
niedomkniętego prostokąta wynika z chęci zastosowania wypróbowanego w Europie modelu
„monospace” przywoływanego już wielokrotnie polegającego na projektowaniu oddziałów łóżkowych
jednego na przedłożeniu innych wzdłuż ramion wieloboku po to, aby można było elastycznie je
przekształcać stosownie do zmieniających się potrzeb. Studium nie proponuje w zasadzie żadnych
rozstrzygnięć w zakresie wyrazu architektonicznego proponowanej struktury pozostawiając decyzje w
tym zakresie tym co przyjdą po nas i zrobią to stosownie do ich gustu i mody, która obowiązywać
będzie w przyszłości. Jedyne co przesądza Studium to ogólny kształt sprowadzający się do prostej,
regularnej, prostopadłościennej bryły, której teraz można dobrać „sukienkę” stosownie do gustu.
Strukturę budynku oparto na siatce słupów 7.20 x 7.20 m sprzyjającej prawidłowemu rozwiązywaniu
sal operacyjnych, przestrzeni OIOM-u jak i położonych nad nimi oddziałów łóżkowych. Przewiduje
się konstrukcje budynku szkieletową, żelbetową, wylewaną z gładkimi stropami bez podciągów
umożliwiającą swobodne prowadzenie instalacji w przestrzeniach stropów podwieszonych. W
zakresie wykończeń wewnętrznych na użytek globalnego oszacowania kosztów przyjmuje się
standardowe i wypróbowane wykładziny ścienne i podłogowe na przykład firmy Tarkett, stropy
podwieszone, demontowalne 60 x 60 cm typu Rockfon lub Ekofon, względnie malowanie ścian
farbami np. firmy Beckers na podkładach z wełny szklanej (szczególnie bloki operacyjne, porodowe,
OIOM-y lub sale zabiegowe). Wykończenia zewnętrzne powinny być z materiałów trwałych jak
ceramika, szkło lub metal – blachy lakierowane.
W zakresie zagospodarowania terenu zasadniczym projektowanym elementem jest układ drogowy
zapewniający obsługę właściwego dojazdu do projektowanego zespołu i przeciw pożarową budynku
oraz odpowiednią liczbę stanowisk parkingowych. W tym przypadku należy docelowo przewidzieć
ilość stanowisk mniej więcej równą ilości łóżek w Szpitalu z czego w I etapie min. 40. Studium musi
zapewnić całkowitą docelową ilość stanowisk, natomiast realizacja podobnie jak w przypadku
obiektów kubaturowych będzie przebiegać etapami. W tej sytuacji ważne jest aby zapewnić
odpowiednio dużo miejscai rozwiązania zabezpieczające prawidłowe funkcjonowania całości w
układzie docelowym.
5. Etapowanie
Jednym z zasadniczych celów opracowania Studium jest otwarcie możliwości przewidywania
prawidłowego etapowania nawet „drobnymi krokami” rozbudowy i przebudowy Szpitala tak, aby
nawet w dość odległej perspektywie można było rozsądnie je przewidywać i realizować zmierzając do
stopniowego kompletowania docelowego układu Szpitala. Studium w zakresie całkowitych i
docelowych wielkości powierzchni obejmuje kompletny program Szpitala, zabezpieczając prawidłowe
rozmieszczenie wszystkich elementów otwiera zatem możliwość prawidłowego etapowania, dla
którego nawet na podstawie Studium można już z dużym prawdopodobieństwem ustalić kolejność
poszczególnych etapów i ich wielkość z pełną świadomością, że one wszystkie znajdą się we
właściwym miejscu i dla żadnego nie zabraknie miejsca.
Analizując stan obecny przede wszystkim w programie medycznym ale również z punktu widzenia
racjonalnego kompletowania struktury całego szpitala – najpierw platforma gorąca, na niej oddziały
łóżkowe, dochodzi się do wniosku, że najpilniejsze wydaję się zrobienie porządku z całą częścią
zabiegowo - diagnostyczną to znaczy blokiem operacyjnym, zespołem porodowym, OIOM-em,
diagnostyką obrazową i izbą przyjęć gdyż już teraz są one zdecydowanie za małe, nie doinwestowane
to jeszcze na domiar złego umieszczone w starych budynkach nie nadających się do dalszej
eksploatacji tak ze względów technicznych jak i zupełnej nieprzydatności do umieszczania w nich
funkcji szpitalnych – szczególnie tych o których tu mowa.. Stąd też w Studium wydaje się
koniecznym rozpoczęcie prac nad stopniową modernizacja Szpitala od rozpoczęcia rozbudowy a w
niej od najniżej położonej kondygnacji, na której zaprojektowano kompletną platformę w układzie i
wielkości docelowej i ponieważ są to znaczne wydatki to jeszcze wewnątrz takiego etapu można brać
pod uwagą możliwość częściowego wykończania sal operacyjnych czy stanowisk w OIOM-ie po to,
aby jeszcze bardziej rozłożyć je w czasie. Temu zakresowi powinno towarzyszyć rozpoczęcie budowy
głównego węzła komunikacji pionowej na pełną wysokość docelowej zabudowy, gdyż nie sposób
sobie wyobrazić funkcjonowanie takich elementów jak blok operacyjny czy OIOM bez
odpowiedniego połączenia z resztą Szpitala. Z tym, że znowu podobnie jak z blokiem można sobie
wyobrazić etapowanie omawianego pionu wykonując docelową strukturę żelbetową - szachty,
stosunkowo tanią, od razu natomiast rozłożyć w czasie wyposażanie szybów dźwigowych
w
urządzenia stosownie do pojawiających się potrzeb – na przykład w pierwszej kolejności tylko dźwigi
szpitalne a w przyszłości również dźwigi osobowe.
Postępując w ten sposób można będzie stosownie do potrzeb i możliwości poprawiać stan Szpitala
poprzez realizacje kolejno odpowiednio dobranych etapów, stąd nawet określenie ich poszczególnych
zakresów i wielkości dzisiaj na jakąś odległa perspektywę mija się z celem, gdyż powinny one być
definiowane pod presją bezpośrednich bieżących potrzeb, a nie dzisiaj dla jakiejś odległej bliżej
nieokreślonej perspektywy.
W tym miejscu konieczne jest wyjaśnienie, że wiedząc iż struktura Szpitala przewidziana jest w
praktyce do funkcjonowania na przestrzeni od 25 do około 40 (czego najlepszym dowodem jest fakt,
ze szpital oddany do użytku około 1980 r już dojrzał do przebudowy) w praktyce nie ma takiego
momentu, gdy można powiedzieć, że szpital jest skończony i teraz będzie z nim spokój na przestrzeni
najbliższych 30 – 40 lat. Jeśli bowiem dzisiaj planujemy jego przebudowę dostosowując do programu
medycznego opracowanego wg. dzisiejszych kryteriów i jeśli zakładamy osiągnięcie tego stanu w
perspektywie 15 – 20 lat to zmieniające się w czasie wymagania sprawią, że w momencie, gdy
osiągniemy stan przewidywany dzisiaj będzie się on nadawał do kolejnej przebudowy – bowiem to
całe wyjaśnienie zmierza do stwierdzenia, że proces dostosowywania szpitali do stanu, w którym
chcielibyśmy je mieć dzisiaj czy w jakiejś innej perspektywie jest procesem ciągłym nie osiągającym
nigdy stanu skończonego, chyba że wykonalibyśmy przewidziane w Studium zmiany od jednego
podejścia na przestrzeni najbliższych 2 –3 lat. Z tym, że jest to założenie nierealne ze względu na
kolosalny budżet takiego przedsięwzięcia jak i na konieczność zamknięcia Szpitala na okres tak
pomyślanej budowy.
Kolejnym elementem I etapu jest program wybranych w programie medycznym oddziałów łóżkowych
o łącznej liczbie około 100 i profilu wyraźnie zabiegowym.
Tak się szczęśliwie składa, że realizacja tego programu rozwiązuje priorytety szpitala, jest
modelowym początkiem budowania przyszłej struktury szpitala wg zasad „monospace” i jednocześnie
pozwala wycofać się w pierwszej kolejności z nie nadających się dla szpitala starych struktur
budowlanych. Realizacja I etapu powinna również przebiegać z pełną świadomością konieczności
zabezpieczenia możliwości prawidłowej realizacji kolejnych etapów – konstrukcja, media, instalacje
wewnętrzne itd.
Według stanu wiedzy na dzień dzisiejszy zakresem drugiego etapu będzie Oddział zakaźny ale jako,
że potencjalne możliwości II etapu to znowu około 100 łóżek to najprawdopodobniej dojdzie do
potrzeby uzupełnienia go do liczby owych ok.100 łóżek i dzisiaj jest za wcześnie jeszcze o tym
mówić.
Studium zabezpiecza możliwość rozbudowy do granic ocenianych dzisiaj jako docelowe to znaczy
owych około 24 000 m2 chociaż w przyszłości może się okazać, że nie ma potrzeby iść tak daleko jak
też nie bardzo wiadomo jaki będzie szczegółowy zakres i program kolejnych etapów. Jednym z
możliwych kierunków działania może być potrzeba i chęć zgrupowania wszystkich oddziałów
szpitalnych w obrębie nowopowstającej struktury a wówczas przedmiotem kolejnych kroków byłoby
uwolnienie budynku 13a i 13 a może również 12 ale dzisiaj nikt nie jest wstanie nawet w ogólnym
zarysie odpowiadać na takie pytania. Jedyną rozpoznawalną dzisiaj wielkością jest owe 24 000 m2 w
przypadku gdyby przyszłe decyzje zmierzały do osiągnięcia zakładanej dzisiaj wielkości szpitala ok.
300 łóżek w jednej skoncentrowanej silnie strukturze.
6. Sposób wykorzystywania wyników prac nad Studium
Studium Programowo - Przestrzenne rozwiązuje strategiczne problemy przekształcania
Szpitala, opierając się na programie medycznym opracowanym dla perspektywy co najmniej 20 – 25
lat.
W związku z szybkim i trudnym do przewidzenia postępem w medycynie, coraz nowszymi
technikami terapeutycznymi, jesteśmy w stanie zasugerować rozwiązania w sposób bardzo ogólny.
Szczegółowość Studium nie pozwala na zastosowanie sygnalizowanych rozwiązań „wprost”. W
każdym przypadku prace nad projektami poszczególnych części należy rozpocząć od omówienia i
zdecydowania szczegółowego, ostatecznego programu użytkowego i rozwiązania technologii
medycznej adekwatnych do aktualnego poziomu potrzeb i wiedzy. Studium określa jedynie ogólne
ramy całości Szpitala, poszczególnych jego komponentów, i relacji przestrzennych i funkcjonalnych
pomiędzy nimi. W tym konkretnym przypadku rezerwuje odpowiedni teren pod rozbudowę chroniąc
go przed ewentualnymi innymi zamiarami, wyznacza pożądany kierunek i gabaryty podjazdów,
definiuje kierunek i pożądane geometrie rozbudowy, określa wielkość i rozmieszczenie
poszczególnych elementów Szpitala, tak w częściach istniejących, jak i dobudowywanych, podając
równocześnie podstawowe parametry użytkowe, jakie można osiągnąć w tak zadysponowanych
elementach (ilość łóżek, sal operacyjnych, stanowisk OIT’u itp.)
Studium powinno być więc instrumentem do prowadzenia polityki stopniowego przekształcania
Szpitala z zachowaniem pełnej świadomości, że kolejne podejmowane decyzje doprowadzą w końcu
do powstania racjonalnego i nowoczesnego Szpitala.
Jednocześnie Studium pozwala określić przybliżone koszty realizacji poszczególnych części dając
możliwość stymulowania przyszłego etapowania w proporcji do pozyskiwanych środków
finansowych z pełną świadomością możliwych do osiągnięcia parametrów użytkowych.
Po akceptacji zasad rozwiązywania przyszłych problemów Szpitala zawartych w Studium wszystkie
przyszłe prace projektowe, nawet cząstkowe, powinny konsekwentnie uszczegóławiać idee
zdefiniowane w Studium, co będzie gwarancją racjonalnego rozwoju szpitala.
7. Zestawienie orientacyjnych powierzchni i kosztów realizacji
Nazwa oddziału
Pow.
Pow.
Użytkowa Komunikacji
PRZYZIEMIE
Blok Operacyjny
ODDZIŁ NTENSYWNEJ TERAPII
Zespól Porodowy
Pracownia Diagnostyki Obrazowej
Izba Przyjęć
Hall
Usługi
Lokale techniczne
Komunikacja szpitalna
razem:
459,60
595,00
305,90
379,70
188,00
0,00
41,30
849,00
0,00
2 818,50
111,60
108,40
143,80
209,00
156,20
112,00
0,00
0,00
371,20
1 212,20
PARTER
Oddział Ginekologiczno-Położniczy
Neonatologia
Oddział Pediatryczny
Oddział Ortopedyczny
Oddział Chirurgiczny
Pomieszczenie Ogólne
Komunikacja szpitalna
razem:
505,90
140,90
274,60
509,80
480,00
138,20
0,00
2049,40
225,00
0,00
97,30
127,50
130,00
0,00
323,10
902,90
RAZEM KOSZT
ZAGOSPOD. I UZBROJENIE TERENU
KOSZT NETTO OGÓŁEM
PODATEK VAT 22%
KOSZT BRUTTO OGÓŁEM
Pow.
Ogółem
Koszt
1m2
Koszt
Ogólem
Uwagi
571,20 10000 5 712 000
703,40 8000 5 627 200
449,70 8000 3 597 600
588,70 5000 2 943 500
344,20 4000 1 376 800
112,00 4000
448 000
41,30 4000
165 200
849,00 2500 2 122 500
371,20 4000 1 484 800
4 030,70
23 477 600
730,90
140,90
371,90
637,30
610,00
138,20
323,10
2952,30
6983,00
6500
8000
6500
6500
6500
4000
4000
4 750 850
1 127 200
2 417 350
4 142 450
3 965 000
552 800
1 292 400
18 248 050
41 725 650
2 000 000
43 725 650
9 619 643
53 345 293