Sprawozdanie z realizacji Programu Współpracy Samorządu
Transkrypt
Sprawozdanie z realizacji Programu Współpracy Samorządu
Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Sprawozdanie z realizacji Programu Współpracy Samorządu Województwa Lubelskiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2015 Lublin, kwiecień 2016 rok Wstęp Do momentu wprowadzenia ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 roku współpraca samorządów lokalnych z organizacjami pożytku publicznego kształtowała się dość swobodnie – zapis w zadaniach własnych samorządów stwierdzający, że mają współpracować z tymi organizacjami, nie narzucał w praktyce żadnych działań. Przełomowa okazała się wspomniana ustawa, która uporządkowała wzajemne relacje między podmiotami wprowadziła minimalny standard współpracy samorządów terytorialnych trzech szczebli z organizacjami pozarządowymi. Sprecyzowała zwłaszcza kwestie finansowe, określiła podstawowe formy i zasady współpracy, zdefiniowała kilka pojęć takich jak: organizacja pozarządowa, pożytek publiczny, wolontariusz i in. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nakazała samorządom, aby corocznie opracowywały program współpracy(„Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala roczny program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz z podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3”). Właśnie owe „roczne programy współpracy” stanowią podstawowe źródło wiedzy na temat relacji poszczególnych samorządów z organizacjami pozarządowymi i ich otwartości na współdziałanie. Organizacje pozarządowe, z uwagi na swoje specyficzne właściwości, które odróżniają je od innych instytucji społecznych - rządowych, samorządowych, politycznych czy komercyjnych – mogą pełnić ważne funkcje społeczne zorientowane na „zaspokojenie wielu ludzkich potrzeb i rozwój mechanizmów demokracji”. Organizacje pozarządowe mogą oddziaływać na władze i administracje samorządów terytorialnych niższych szczebli (gmina, powiat). To zadanie może być realizowane na wiele sposobów. Za pomocą identyfikacji potrzeb i artykulacji interesów różnych grup społecznych w tym różnorakich mniejszości, samorząd winien traktować organizacje pozarządowe jako równoprawnych partnerów w definiowaniu problemów społecznych, określaniu sposobów ich rozwiązywania oraz realizacji zadań publicznych. Samorząd powinien spodziewać się od organizacji aktywnego uczestniczenia w pracach grup zadaniowych, organizowanych przez samorząd spotkaniach tematycznych, przekazywania informacji, udziału w innych wydarzeniach organizowanych przez samorząd itp. Warto podkreślić, iż organizacje pozarządowe funkcjonują w warunkach rozproszenia odpowiedzialności za politykę społeczną, pomiędzy wieloma instytucjami administracji publicznej oraz władzami samorządowymi. Sejmik Województwa Lubelskiego, uchwałą Nr II/27/2014 z dnia 8 grudnia 2014 r., przyjął „Program współpracy Samorządu Województwa Lubelskiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2015 rok” (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego poz. 4455) , zwany dalej Programem. Zmieniony 27 marca 2015 roku uchwałą Sejmiku Województwa Lubelskiego Nr VI/94/2015 „zmieniająca uchwałę w sprawie „Programu współpracy Samorządu Województwa Lubelskiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2015 rok” (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego poz. 1345) Podjęcie inicjatywy uchwałodawczej wynikało z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239), nakładającego na organ samorządu terytorialnego obowiązek uchwalania corocznych programów współpracy z organizacjami pozarządowymi. Zgodnie ze wspomnianą uchwałą Sejmiku, Zarząd Województwa jest zobowiązany do przedłożenia Sejmikowi Województwa Lubelskiego informacji o sposobie realizacji Programu. Głównym celem Programu było budowanie społeczeństwa obywatelskiego oraz zwiększenie stopnia zaspokojenia potrzeb społecznych. Cele realizowane były w formie współpracy finansowej i pozafinansowej, obejmującej następujące sfery pożytku publicznego w zakresie: 1. pomocy społecznej; 2. rehabilitacji społeczno – zawodowej osób niepełnosprawnych; 3. przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym; Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 2 z 25 4. ochrony i promocji zdrowia; 5. działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości; 6. promocji zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich i aktywizacji bezrobotnych; 7. kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; 8. wspierania i upowszechniania kultury fizycznej ; 9. turystyki i krajoznawstwa; 10. ekologii i ochrony dziedzictwa przyrodniczego. I. ZLECANIE ZADAŃ PUBLICZNYCH, W FORMIE ICH WSPIERANIA ORAZ POWIERZANIA WRAZ Z UDZIELANIEM DOTACJI NA DOFINANSOWANIE ICH RALIZACJI Współpraca o charakterze finansowym Samorządu Lubelskiego z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego, polegała na zlecaniu realizacji zadań publicznych w formie ich wspierania lub powierzania wraz z udzieleniem dotacji. Zlecanie zadań odbywało się w drodze otwartych konkursów ofert, ogłaszanych w trybie pożytku publicznego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie W 2015 r. wielkość środków przeznaczonych na dotacje w ramach konkursów wyniosła 4 437 000.00 zł, z czego podmioty dotowane wykorzystały 4 268 244.75 zł, co stanowi 96,2 % wykonania. Adresatami zadań we współpracy z Samorządem Województwa Lubelskiego byli wszyscy mieszkańcy województwa lubelskiego (około 2 147 746 osób). Przyczyny niewykorzystania dotacji przez organizacje pozarządowe związane były ze zwrotem w całości lub w części przyznanego dofinansowania z uwagi na brak udokumentowanych wydatków zleconych zadań w przedłożonych rozliczeniach finansowych, nie dokonania rozliczenia w oznaczonych terminach oraz niezgodność poniesionych wydatków z zawartymi umowami i planami wydatków, stanowiącymi załącznik do umów oraz rezygnacją z realizacji zadania. Udzielono dotacji na następujące zadania: 1. w zakresie pomocy społecznej W 2015 roku Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie dysponował kwotą 304 300,00 zł na wspieranie zadań w zakresie pomocy społecznej . Na konkurs ofert ogłoszony w dniu 28.01.2015 r. wpłynęło ogółem 132 oferty od organizacji pozarządowych. Dotacje otrzymało 51 organizacji, dofinansowano 56 projektów (zawarto 56 umów).Wszystkie organizacje rozliczyły się z przyznanych środków finansowych. Z kwoty 304 300,00 zł została wykorzystana kwota 303 194,31 zł, natomiast organizacje zwróciły do Budżetu Województwa kwotę – 1 105,69 zł. Zadania w zakresie pomocy społecznej realizowane w 2015 roku: 1.1. Wspieranie dziecka i rodziny w trudnych sytuacjach życiowych (realizacja zadań wynikających z Wojewódzkiego Programu Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej w województwie lubelskim na lata 2014-2020. Plan – 110 000,00 zł, wykorzystano 110 000,00 zł. W ramach zadania wsparcie finansowe otrzymało 21 organizacji (zawarto 21 umów) na: - Prowadzenie placówek wsparcia dziennego dla dzieci, świetlic środowiskowych, świetlicy socjoterapeutycznej, ośrodka opiekuńczo-wychowawczego dla młodzieży, punktu konsultacyjnego dla rodzin z dziećmi, specjalistycznego poradnictwa. - Dofinansowanie wynagrodzeń: osób prowadzących zajęcia z dziećmi, wychowawców, psychologów, pedagogów, prawników, terapeutów, specjalistów terapii uzależnień, rzecznika praw dziecka, logopedy. - Zorganizowanie warsztatów kulinarnych, pikniku rodzinnego, Dnia Matki, wycieczek. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 3 z 25 - Zakup materiałów dydaktycznych i biurowych, artykułów sportowych, biletów wstępu do instytucji kultury, komputera wraz z oprogramowaniem. - Dofinansowanie wyżywienia, zakup artykułów spożywczych. - Uiszczenie opłat za: wynajem pomieszczeń, czynsz, media w tym: energia elektryczna, gaz opałowy, węgiel, telefon, Internet. - Obsługę księgową zadania 1.2. Prowadzenie działań ukierunkowanych na aktywizację i integrację społeczną osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (osoby bezdomne, osoby z zaburzeniami psychicznymi). Plan - 64 300,00 zł, wykorzystano 64 292,00 zł, zwrócono kwotę 8,00 zł. W ramach zadania wsparcie finansowe otrzymało 15 organizacji (zawarto 15 umów) na: - Dofinansowanie na prowadzenie schroniska dla osób bezdomnych lub schroniska i noclegowni, ośrodka wsparcia dla bezdomnych kobiet i matek z małoletnimi dziećmi, Klubu Integracji Społecznej, specjalistycznego poradnictwa dla rodzin z dziećmi, warsztatów artystyczno-integracyjnych z osobami niepełnosprawnymi. - Opłaty czynszowe, za wodę, ścieki, gaz, ogrzewanie, energię elektryczną, wywóz śmieci, telefon, Internet. - Zakup środków czystości i higieny osobistej, artykułów spożywczych, materiałów na zajęcia w tym np. zajęcia z filcowania, florystyczne, decupage, kulinarne. - Wynagrodzenia dla: instruktora prac remontowych, prawnika, specjalisty ds. finansowych, pracownika socjalnego, psychologa, psychoterapeuty, pedagoga, rehabilitanta, specjalisty terapii uzależnień, specjalisty aktywizacji społeczno-zawodowej, opiekunów osób niepełnosprawnych. - Obsługę księgową zadania. 1.3. Wspieranie funkcjonowania społecznego osób starszych (realizacja zadań wynikających z Wojewódzkiego Programu na Rzecz Osób Starszych na lata 2013-2015). Plan – 100 000,00 zł, wykorzystano 98 902,31 zł, zwrócono kwotę 1 097,69 zł. W ramach zadania wsparcie finansowe otrzymało 15 organizacji (zawarto 15 umów) na: - Prowadzenie klubów seniora, zajęć na uniwersytecie trzeciego wieku, zajęć muzycznych i tanecznych, zajęć usprawniających, aqua fitness, Nordic Walking, warsztatów teatralnych, warsztatów psychologicznych, warsztatów rozwojowych. - Dofinansowanie wynagrodzenia: osób prowadzących wykłady na uniwersytecie trzeciego wieku, prowadzących zajęcia muzyczne i taneczne, prowadzących specjalistyczne poradnictwo w tym: prawnika, psychologa, pedagoga, a także terapeuty zajęciowego, asystenta osoby niepełnosprawnej, fizjoterapeuty, pielęgniarki, tłumacza języka migowego, instruktora aerobiku, instruktora Nordic Walking, instruktora warsztatów teatralnych, instruktora rękodzieła, instruktora terapii ruchowej, instruktora orientacji przestrzennej i nauki poruszania się z laską dla niewidomych, doradcy zawodowego, osoby udzielającej porad i informacji, organizatorów spotkań integracyjno-informacyjnych. - Zakup materiałów na zajęcia w tym: kije do Nordic Walking, maty do ćwiczeń, stroje do tańca, mikrofon i aparat cyfrowy, a także zakup narzędzi do zajęć kulinarnych, komputera, materiałów biurowych, biletów wstępu na imprezy kulturalne, do kina, na basen oraz artykułów spożywczych. - Opłaty związane z wynajęciem pomieszczeń, czynsz, energię elektryczną, wodę, ogrzewanie, gaz, telefon, Internet. - Obsługę księgową zadania. 1.4. Przeciwdziałanie ubóstwu mieszkańców województwa lubelskiego poprzez dystrybucję żywności. Plan – 30 000,00 zł, wykorzystano – 30 000,00 zł. W ramach zadania wsparcie finansowe otrzymało 5 organizacji (zawarto 5 umów) na: - Utrzymanie magazynu na żywność w tym: opłaty czynszowe, energii elektrycznej, ogrzewania, gazu. - Wynagrodzenie kierowcy oraz magazyniera. - Zakup środków czystości, opakowań na żywność, paliwa do transportu żywności. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 4 z 25 Obsługę księgową zadania. W roku ubiegłym wydano 9 rekomendacji dla 8 organizacji pozarządowych, które starały się o pozyskanie środków finansowych z innych źródeł. W 2015 roku przedstawiciele organizacji pozarządowych wzięli udział w pracach nad przygotowaniem następujących programów: - Regionalnego Program Pomocy Społecznej i Włączenia Społecznego na lata 2016-2020, - Wojewódzkiego Programu na Rzecz Osób Starszych na lata 2016 – 2020. Rok 2015 to przełom dwóch okresów programowania - w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Lublinie, końca dobiegały projekty wyłonione do dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 (Priorytet VI i VII). Jednocześnie rozpoczynały się nowe procedury naboru wniosków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Jednym z możliwych typów projektów w ramach konkursu nr RPLU.11.01.00-IP.02-06-000/15 (Działanie 11.1 „Aktywne włączenie” Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020) były programy na rzecz wychodzenia z bezdomności. Nabór wniosków rozpoczął się 30 października 2015 r. Wśród wnioskodawców znalazły się liczne organizacje pozarządowe. Do 31 grudnia 2015 r. trwała ocena złożonych wniosków. - 2. w zakresie rehabilitacji społeczno – zawodowej osób niepełnosprawnych Na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i aktu wykonawczego w postaci rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lutego 2008 r. w sprawie rodzajów zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecanych fundacjom i organizacjom pozarządowym (Dz.U. z 2008 r. Nr 29, poz. 172), Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie ogłosił w 2015 roku jeden otwarty konkurs ofert na zadania zlecone w ww. zakresie. Liczba ogłoszonych konkursów ofert na zadania zlecane z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych: 1 Liczba złożonych ofert przez podmioty ubiegające się o realizację zadań objętych Programem: 245 Liczba podmiotów, które zwróciły się z prośbą o wsparcie lub powierzenie realizacji zadań z pominięciem procedury konkursowej: 0 Liczba podmiotów, które otrzymały dofinansowanie: 124 Wysokość środków finansowych przyznanych w ramach realizacji Programu: 2 890 633,00 zł; liczba zrealizowanych zadań: 140 Liczba organizacji pozarządowych podejmujących działania publiczne na rzecz lokalnej społeczności we współpracy z Samorządem Województwa Lubelskiego: 0 Liczba osób, które były adresatami zadań realizowanych we współpracy z Samorządem Województwa Lubelskiego: 11 207 (z uwagi na charakter projektów, np. dot. wydawnictw, bądź kampanii informacyjnych, w kilku przypadkach nie określono liczby adresatów, zakładając, że jest ona nieograniczona) W zakresie propagowania działań mających na celu rehabilitację społeczno-zawodową w ramach projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Osoby z niepełnosprawnościami (w tym z zaburzeniami psychicznymi) wskazywane były jako jedna z grup docelowych działań planowanych do wdrożenia przez WUP w Lublinie m.in. poprzez realizację projektów przez organizacje pozarządowe w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (Działanie 9.1 „Aktywizacja zawodowa” i Działanie 11.1„Aktywne włączenie”). Mające na celu propagowanie działań mających na celu rehabilitację społeczno-zawodową w ramach projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej poprzez udział pracowników Punktu Kontaktowego RPO w Targach pracy praktyk i staży dla osób niepełnosprawnych organizowanych przez Fundację Fuga Mundi (24.03.15) - obsługa stoiska informacyjnego Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 5 z 25 3. w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym Na realizację zadań z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym (profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych, przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, przeciwdziałanie narkomanii i HIV/AIDS) w budżecie Województwa Lubelskiego w 2015 r. zaplanowano: - Dział 851 Ochrona zdrowia, Rozdział 85154 - Przeciwdziałanie alkoholizmowi, § 2360 Dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, udzielane w trybie art. 221 ustawy, na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność pożytku publicznego – 130 000,00 zł, - Dział 851 Ochrona Zdrowia, Rozdział 85153 – Zwalczanie narkomanii, § 2360 Dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, udzielane w trybie art. 221 ustawy, na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność pożytku publicznego – 50 000,00 zł, - Dział 852 Pomoc społeczna, Rozdział 85205 – Zadania z zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, § 2360 Dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, udzielane w trybie art. 221 ustawy, na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność pożytku publicznego – 90 000,00 zł. Ogółem: 270 000,00 zł. Otwarte konkursy ofert W 2015 r. ogłoszono 1 otwarty konkurs ofert na zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii i HIV/AIDS oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie: - konkurs ofert ogłoszony w dn. 28 stycznia 2015 r. Liczba złożonych ofert: na realizację powyższych zadań wpłynęło łącznie 80 ofert. W wyniku przeprowadzonych postępowań konkursowych: - zawarto 12 umów na zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych; - zawarto 5 umów na zadania z zakresu przeciwdziałania narkomanii i HIV/AIDS; - zawarto 8 umów na zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ogółem w 2015 r. zawarto 25 umów. Wysokość środków finansowych przyznanych w ramach realizacji Programów to 270 000,00 zł. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotację na realizację: 25 umów z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym – 23 organizacje. Zadanie przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym realizowane w ramach trzech wojewódzkich programów: - Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011-2015; - Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii i HIV/AIDS na lata 2011-2015; - Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016. 4. w zakresie promocji zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich i aktywizacji bezrobotnych Działalność WUP w zakresie wspomagania rozwoju gospodarczego, w tym rozwoju przedsiębiorczości w 2015 r. skupiała się przede wszystkim na wdrażaniu projektów w ramach Działania 6.2 „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości oraz samozatrudnienia” Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013. W woj. lubelskim w 2015 r. łącznie 4 organizacje pozarządowe realizowały projekty w ramach Działania 6.2 na mocy umów o dofinansowanie zawartych z WUP w Lublinie. Ww. projekty zakładały wsparcie szkoleniowodoradcze oraz finansowe w postaci bezzwrotnych dotacji do 40 tys. zł lub mikropożyczek w kwocie 5 - 50 tys. zł. Informowanie o potencjalnych źródłach finansowania i zasadach udzielania dotacji, promowanie programów i instytucji odpowiedzialnych za ich wdrażanie: Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 6 z 25 Konsultacje osobiste, informacje telefonicznie, pisemne oraz za pośrednictwem poczty e-mail udzielane były: - przedstawicielom organizacji pozarządowych dot. źródeł i zasad dofinansowania, - osobom fizycznym na temat wymagań dot. uczestnictwa w projektach, udostępnianie danych kontaktowych podmiotów docelowo udzielających wsparcia, działających na podstawie umów zawartych z WUP w Lublinie. Informacje o dostępnych źródłach finansowania i zasadach udzielania dotacji (w tym w projektach realizowanych przez organizacje pozarządowe) zamieszczane były na stronie wup.lublin.pl/pokl oraz rpo.lubelskie.pl/wup. Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie w ramach Działania 11.1 „Aktywne włączenie” Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego – ogłosił konkurs otwarty, nabór wniosków rozpoczął się 30.10.15. Do 31.12.2015 r. trwała ocena złożonych wniosków. Przykładowe typy projektów: 1) Programy na rzecz integracji osób i rodzin wykluczonych bądź zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym ukierunkowane na aktywizację oraz reintegrację społecznozawodową, w tym: a) programy integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, b) programy wychodzenia z bezdomności, c) programy aktywizacji społecznej i zawodowej wychowanków, m.in. placówek opiekuńczo – wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, d) i socjoterapeutycznych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich oraz podopiecznych jednostek o charakterze opiekuńczo - wychowawczym prowadzonych przez Ochotnicze Hufce Pracy, e) programy usamodzielniania wychowanków opuszczających instytucjonalne oraz rodzinne formy pieczy zastępczej, w tym działania profilaktyczne przeciwdziałające wykluczeniu mieszkaniowemu i bezdomności; 2) Kompleksowe programy reintegracji i rehabilitacji społeczno-zawodowej realizowane głównie przez Zakłady Aktywizacji Zawodowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Centra Integracji Społecznej, Kluby Integracji Społecznej, w tym rozwój i upowszechnianie zatrudnienia wspieranego oraz prac społecznie użytecznych. Wśród podmiotów uprawnionych do ubiegania się o dofinansowanie projektów były: - instytucje pomocy i integracji społecznej, - podmioty reintegracyjne, - organizacje pozarządowe, działające w obszarze rynku pracy/ pomocy i integracji społecznej, - centra aktywności lokalnej, - podmioty ekonomii społecznej. 5. w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego W budżecie Województwa Lubelskiego na realizację zadań z dziedziny kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego zaplanowano kwotę 462 000,00 zł. Dotacje związane z realizacją zadań w ramach otwartych konkursów. W 2015 roku w dziedzinie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego Zarząd Województwa Lubelskiego ogłosił jeden konkurs ofert na realizację zadań publicznych Województwa Lubelskiego w zakresie wspierania na następujące zadania: a) organizowania i udziału w festiwalach, koncertach, jubileuszach, warsztatach, plenerach, wystawach, konkursach i innych zadaniach z zakresu kultury o zasięgu wojewódzkim, ogólnokrajowym i międzynarodowym, b) promowania twórczości literackiej poprzez wydawanie książek, czasopism społecznoliterackich i innych publikacji niekomercyjnych, c) zapewnienia dostępu do dóbr kultury osobom niepełnosprawnym, d) wspierania ruchu towarzystw regionalnych (zjazdy, konferencje, sympozja), organizacji 5.1. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 7 z 25 przedsięwzięć propagujących dzieje regionu i jego kulturę, e) wspierania wydawnictw i periodyków o charakterze regionalnym, f) wspierania twórczości ludowej, ochrony unikalnych i zanikających zawodów i umiejętności artystycznych, g) wspierania inicjatyw kulturalnych mniejszości narodowych i etnicznych. W wyniku ogłoszonego konkursu wpłynęło 109 ofert. Zarząd Województwa Lubelskiego przyjął do realizacji 64 oferty od 64 podmiotów, na które przyznał dotację w kwocie 440 000 zł. Konkurs ofert dotyczył realizacji zadań w okresie od 21 stycznia 2015 r. do 16 grudnia 2015 r. Z 64 podmiotów, trzy nie przystąpiły do podpisania umowy. Wartość zadań z których wnioskodawcy zrezygnowali wyniosła 11 400,00 zł. Łącznie podmiotom na realizację zada przekazano środki w kwocie 428 600,00 zł. Dotacja związana z realizacją zadania w trybie pozakonkursowym – art. 19a. W 2015 roku w zakresie zadań z dziedziny kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego złożono 17 ofert na realizację zadań poza otwartym konkursem w ramach art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zarząd Województwa Lubelskiego uznał celowość realizacji zadania publicznego dla 8 złożonych ofert przez 8 podmiotów i udzielił dotacji w kwocie 23 800,00 zł. W trybie konkursowym oraz pozakonkursowym przyznano dotację na realizację 69 zadań dla 67 podmiotów na kwotę 452 400,00 zł, z czego kwota dotacji wykorzystanej wynosi 433 561,58 zł. 5.2. 6. w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej Zarząd Województwa Lubelskiego przeznaczył na realizację zadań publicznych z zakresu upowszechniania kultury fizycznej w formie wspierania (1 930 000,00 zł) oraz w formie powierzenia (1 925 000,00 zł) środki finansowe na kwotę ogółem 3 855 000,00 zł. Dotacje związane z realizacją zadań w ramach otwartych konkursów. W 2015 roku w ramach wspierania i upowszechniania kultury fizycznej Zarząd Województwa Lubelskiego ogłosił trzy otwarte konkursy ofert na realizację zadań publicznych Województwa Lubelskiego w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej: 2 konkursy w formie wspierania oraz 1 konkurs w formie powierzenia. W formie wspierania z terminem realizacji: od 16 stycznia 2015 r. do 20 grudnia 2015 r. na następujące zadania: a) Realizacja zintegrowanego Programu Szkolenia i Współzawodnictwa Sportowego młodzieży uzdolnionej województwa lubelskiego w kategorii młodzik oraz szkolenie zawodników w kategoriach młodzieżowych w wybranych klubach sportowych Lubelszczyzny, na podstawie osiąganych wyników sportowych w ramach państwowego systemu sportu młodzieżowego Ministerstwa Sportu i Turystyki, b) Wyłonienie mistrza województwa lubelskiego i udział reprezentantów województwa w zawodach mistrzowskich w kategoriach młodzieżowych w sportach nieolimpijskich, c) Upowszechnianie sportu osób niepełnosprawnych, w tym organizacja rywalizacji sportowej na Lubelszczyźnie oraz przygotowanie i udział reprezentantów województwa lubelskiego w zawodach ogólnopolskich i międzynarodowych, d) Organizacja imprez sportowo-rekreacyjnych o zasięgu wojewódzkim i ogólnopolskim na terenie województwa lubelskiego, W wyniku ogłoszonego konkursu wpłynęło 57 ofert na realizację zadań publicznych. Zarząd Województwa Lubelskiego przyjął do realizacji 42 oferty od 30 podmiotów, na które przyznał dotację w kwocie 1 580 000,00 zł. Jeden podmiot odstąpił od zawarcia umowy na realizację zadań na kwotę 7 000,00 zł. od 16 lutego 2015 r. do 15 grudnia 2015 r. na następujące zadanie: 1) Realizacja programów sportu powszechnego mających na celu poprawę sprawności fizycznej dzieci i młodzieży zamieszkującej na terenie województwa lubelskiego. 6.1. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 8 z 25 W wyniku ogłoszonego konkursu wpłynęło 2 oferty na realizację zadań publicznych w formie wspierania. Zarząd Województwa Lubelskiego przyjął do realizacji 1 ofertę od jednego podmiotu, na którą przyznał dotację w kwocie 280 000,00 zł. W formie powierzenia z terminem realizacji: od 16 stycznia 2015 r. do 20 grudnia 2015 r. na następujące zadanie: 1) Upowszechnianie sportu szkolnego na poziomie wojewódzkim, w tym organizacja na Lubelszczyźnie międzyszkolnej rywalizacji sportowej na poziomie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz udział reprezentantów województwa w zawodach ogólnopolskich, 2) Upowszechnianie sportu wiejskiego na poziomie wojewódzkim, organizacja zawodów ogólnopolskich i międzynarodowych lub udział reprezentantów województwa w zawodach ogólnopolskich, 3) Upowszechnianie sportu akademickiego na poziomie wojewódzkim, organizacja akademickiej rywalizacji sportowej na Lubelszczyźnie oraz udział reprezentantów województwa lubelskiego w zawodach ogólnopolskich, 4) Realizacja zadań i szkolenia w szczególności wyłonienia mistrza województwa lubelskiego oraz udział reprezentantów województwa w zawodach mistrzowskich w kategoriach młodzieżowych w dyscyplinach olimpijskich organizowanych przez Wojewódzkie/Okręgowe Związki Sportowe: badminton, boks, jeździectwo, judo, kajakarstwo, kolarstwo, lekkoatletyka, łucznictwo, narciarstwo klasyczne, pływanie, podnoszenie ciężarów, strzelectwo, taekwondo olimpijskie, tenis, tenis stołowy, zapasy, koszykówka, piłka nożna, piłka ręczna, piłka siatkowa, rugby. W wyniku ogłoszonego konkursu wpłynęło 22 oferty na realizację zadań publicznych w formie powierzenia. Zarząd Województwa Lubelskiego przyjął do realizacji 22 oferty od 22 podmiotów, na które przyznał dotację w kwocie 1 875 000,00 zł. 6.2. Dotacje związane z realizacją zadań poza otwartym konkursem ofert w ramach art. 19a. W roku 2015 w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej złożono 10 ofert na realizację zadań poza otwartym konkursem ofert w ramach art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zarząd Województwa Lubelskiego uznał celowość realizacji zadania dla 3 złożonych ofert od 2 podmiotów i udzielił dotacji w kwocie 11 500,00 zł. W trybie konkursowym oraz pozakonkursowym przyznano dotację na realizację 65 zadań dla 51 podmiotów na kwotę 3 739 500,00 zł, z czego kwota dotacji wykorzystanej wynosi 3 730 409,97 zł. 7. w zakresie turystyki i krajoznawstwa Współpraca z organizacjami pozarządowymi w zakresie turystyki i krajoznawstwa realizowana była poprzez zlecanie zadań publicznych w formie wsparcia i powierzenia wraz z udzielaniem dotacji na ich realizację. W Budżecie Województwa Lubelskiego w 2015 r. na dotację dla organizacji pozarządowych zaplanowano kwotę 120 000,00 zł. Wnioski o dofinansowanie złożyło 21 oferentów na realizację 41 zadań. Zarząd Województwa Lubelskiego udzielił dofinansowania na realizację 39 zadań w formie wsparcia i na 1 zadanie w formie powierzenia. Dotację otrzymało 21 organizacji pozarządowych. Dotacja przyznana została w jednorazowym otwartym konkursie ofert w n/w sferach: 1. Wydawanie niekomercyjnych publikacji poruszających problematykę turystyki i krajoznawstwa na Lubelszczyźnie i promujących walory turystyczne województwa lubelskiego – brak ofert 2. Szkolenie i doskonalenie społecznych kadr dla turystyki – 3 oferty Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 9 z 25 3. Wytyczanie nowych oraz utrzymanie istniejących szlaków turystycznych w województwie lubelskim – 6 ofert 4. Organizowanie na terenie województwa lubelskiego imprez turystyki rowerowej, kajakowej, pieszej, konnej i motorowej o charakterze wojewódzkim i ogólnopolskim – 20 ofert 5. Wspieranie korzystania z walorów turystycznych województwa lubelskiego przez osoby niepełnosprawne – 2 oferty 6. Promocja regionu poprzez udział w imprezach turystyki kwalifikowanej o charakterze wojewódzkim i ogólnopolskim – 3 oferty 7. Promocja regionu poprzez świadczenie nieodpłatnej informacji turystycznej – 2 oferty 8. Organizowanie i udział w konkursach turystyczno-krajoznawczych o charakterze wojewódzkim i ogólnopolskim – 4 oferty. Zaplanowane w Budżecie Województwa Lubelskiego środki finansowe nie zostały w całości wykorzystane. Zarząd Województwa przyznał dofinansowanie w wysokości 107 900,00 w tym: w formie wsparcia 87900,00 a w formie powierzenia 20000,00 zł Organizacje pozarządowe wykorzystały przekazane środki w kwocie 104273,20 zł. Stowarzyszenie Cyklistów Kraśnickich „Bike Team Kraśnik” zrezygnowało z przyznanej dotacji na kwotę 2000,00 zł. LGD „Ziemi Chełmskiej” odstąpiło od umowy przed przekazaniem dotacji na kwotę 900,00 zł.. Ponadto PTTK Oddział Miejski w Lublinie nie wykorzystał dotacji w wysokości 726,80 zł. Niewykorzystana dotacja została zwrócona do Budżetu Województwa Lubelskiego w terminie. Łącznie nie wykorzystano dotacji na kwotę 3626,80 zł Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 10 z 25 II. WZAJEMNE INFORMOWANIE O PLANOWANYCH KIERUNKACH DZIAŁANIA I WSPÓŁDZIAŁANIA W CELU ZHARMONIZOWANIA TYCH KIERUNKÓW Samorząd województwa informował organizacje pozarządowe o: 1. spotkaniach informacyjnych, warsztatach oraz seminariach skierowanych do beneficjentów i potencjalnych beneficjentów Projektów, 2. posiedzeniach, naradach, dotyczących realizacji zadań związanych z problematyką wsi i rolnictwa 3. działaniach mających znaczenie dla poprawy warunków życia i zatrudnienia osób niepełnosprawnych, 4. inicjatywach dotyczących zdrowia, 5. spotkaniach związanych z realizacją Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Województwa Lubelskiego, 6. innych działaniach wymagających współdziałania z organizacjami pozarządowymi. Departament Wdrażania EFS na bieżąco prowadził stronę www.efs.lubelskie.pl gdzie w zakładce Konkursy zamieszczane były informacje odnośnie prowadzonych naborów wniosków o dofinansowanie projektów. W 2015 r. Departament Wdrażania EFS UMWL, przeprowadził jedno szkolenie z PO KL (24 lutego 2015 r.) w którym udział wzięło 17 uczestników. Szkolenie skierowane było dla potencjalnych beneficjentów systemowych projektów związanych z modernizacją oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych w ramach Poddziałania 9.1.1 PO KL. Odbyły się również dwa spotkania informacyjnowarsztatowe, dotyczące ogłoszenia przez Departament dwóch konkursów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 skierowane do beneficjentów i potencjalnych beneficjentów RPO WL (w tym organizacji pozarządowych). W ramach warsztatów omówione zostały funkcjonalności Lokalnego Systemu Informatycznego 2014 (LSI 2014), który stanowi podstawowe narzędzie do obsługi konkursów. Wzięło w nich udział 40 osób. W ramach ubiegłorocznej kampanii informacyjnej Regionalnego Programu Operacyjnego, Departament Wdrażania EFS kierował ekspertów na spotkania organizowane w okresie 4.09-2.10.2015 r. w 10 miastach Lubelszczyzny przez Lokalne Punkty Informacyjne. Łączna liczba uczestników ww. działań wyniosła 1055 osób. Kolejną z form współpracy Departamentu z organizacjami pozarządowymi była możliwość aplikowania przez te organizacje o środki w ramach konkursów ogłaszanych komponencie regionalnym PO KL. Na koniec 2015 r. w ujęciu narastającym (tzn. od początku wdrażania komponentu regionalnego PO KL) organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia) podpisały 891* umów o dofinansowanie projektów na kwotę ogółem 517,07 mln zł*. Dla poszczególnych Priorytetów liczba zawartych umów oraz ich ogólna wartość kształtowała się następująco: Priorytet Umowy podpisane Kwota ogółem Priorytet VI – Rynek pracy otwarty dla wszystkich Priorytet VII - Promocja integracji społecznej Priorytet VIII – Regionalne kadry gospodarki Priorytet IX – Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 142 164,56 mln zł 257 112,30 mln zł 209 148,93 mln zł 283 91.28 mln zł ogółem 891* 517,07 mln zł* *bez jednostek samorządu terytorialnego, związków lub stowarzyszeń j.s.t. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 11 z 25 Wydział Polityki Rynku Pracy corocznie opracowuje Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia. W 2015 roku dokument ten poświęcony był innowacjom na rynku pracy. W RPD/2015 wyróżniono dwa główne obszary, tj. I. Ludzie młodzi, II. Przedsiębiorczość. W II Obszarze znalazły się dwa punkty dotyczące promocji idei ekonomii społecznej: - Inicjatywy na rzecz nawiązywania oraz utrzymywania współpracy różnych środowisk lokalnych na rzecz ekonomii społecznej - Działania o charakterze informacyjnym oraz promocyjnym, w odniesieniu do ekonomii społecznej. RPD/2015 zawiera rekomendacje skierowane do różnych podmiotów rynku pracy, w tym do organizacji pozarządowych. Realizacja rekomendacji zawartych w RPD/2015 monitorowana była na podstawie sprawozdań przesłanych do WUP w Lublinie po I i II półroczu 2015, przez różne instytucje, w tym również przez organizacje pozarządowe. Prelekcja oraz udział w merytorycznym panelu dyskusyjnym na spotkaniu pt. „Dotacje na aktywizację społeczną – Działanie 11.1 Aktywne włączenie”, które odbyło się w siedzibie CIS w Chełmie. Podczas spotkania wzmocniona została współpraca międzysektorowa pomiędzy różnymi podmiotami działającymi w obszarze pomocy i ekonomii społecznej na terenie woj. lubelskiego, omawiane były przykłady dobrych praktyk okresu programowania na lata 20072013 w odniesieniu do konkursów planowanych na lata 2014-2020. Udział w spotkaniu, oprócz przedstawicieli WUP w Lublinie wzięli m.in. przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz KIS-ów i CIS-ów (03.09.15). Spotkania informacyjno-promocyjne w ramach konkursu nr POWR.01.02.02-IP.16-06001/15 Osi Priorytetowej I Osoby młode na rynku pracy, Działanie 1.2 Wsparcie osób młodych pozostających bez pracy na regionalnym rynku pracy – projekty konkursowe, Podziałanie 1.2.2 Wsparcie udzielane z Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, które odbyły się w dniach: - 23.07.2015 r. w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Lublinie, łączna liczba uczestników 40, - 31.07.2015 r. w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Lublinie, łączna liczba uczestników 40, - 12.08.2015 r. w Filii Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Chełmie, łączna liczba uczestników 36, - 18.08.2015 r. w Filii Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zamościu, łączna liczba uczestników 40, - 19.08.2015 r. w Filii Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białej Podlaskie, łączna liczba uczestników spotkania 33. W spotkaniu uczestniczyły organizacje pozarządowe świadczące usługi na rzecz zatrudnienia. Tematyka spotkań: PO WER nowa perspektywa na lata 2014-2020, SOWA i SL 2014 – nowe narzędzia informatyczne, dokumenty programowe, terminy oraz sposób składania wniosków o dofinansowanie. Podstawowe informacje o konkursie, przedmiot konkursu, grupa docelowa, wskaźniki projektu, personel projektu, zasady udzielania finansowania – kwalifikowalności wydatków, etapy oceny wniosków o dofinansowanie. Departament Zarządzania Regionalnym Program Operacyjnym podjął następujące działania informacyjno-promocyjne skierowane do organizacji pozarządowych: I. Bezpośrednie działania: Przedstawiciele organizacji pozarządowych występują jako potencjalni uczestnicy spotkań informacyjnych oraz jako beneficjenci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich (PIFE) w zakresie możliwości aplikowania o Fundusze Europejskie w ramach Regionalnych i Krajowych Programów Operacyjnych. W 2015 roku Sieć PIFE zorganizowała 7 spotkań informacyjnych dedykowanych NGO: a. Środa z funduszami dla organizacji pozarządowych na aktywizację społeczną i zawodową – 1.07.2015 r., Lublin, b. Środa z funduszami dla organizacji pozarządowych na aktywizację społeczną i zawodową – 1.07.2015 r., Biała Podlaska c. Środa z funduszami dla organizacji pozarządowych na aktywizację społeczną i zawodową – 1.07.2015 r., Chełm, d. Środa z funduszami dla organizacji pozarządowych na aktywizację społeczną i zawodową – 1.07.2015 r., Zamość, e. Możliwości finasowania przedsięwzięć z funduszy europejskich w okresie programowania 2014 -2020 dla organizacji pozarządowych – 9.04.2015 r. Zamość, Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 12 z 25 f. Fundusze Europejskie dla organizacji pozarządowych- 27.05.2015r., Okuninka g. Fundusze Europejskie 2014-2020 dla „ogródków działkowych” (organizacje pozarządowe i osoby fizyczne- spotkanie dla grupy zamkniętej) – 18.09.2015 r., Okuninka. II. Pośrednie działania: a. Gromadzenie danych i informacji na temat projektów realizowanych w partnerstwie. Dane o projektach realizowanych w RPO WL, w tym o projektach partnerskich gromadzone są m.in. w Mapie Projektów dofinansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego. Mapa jest częścią oficjalnego serwisu RPO WL. Narzędzie zostało udostępnione pod adresem: www.mapa.rpo.lubelskie.pl. b. Zapewnienie na stronie internetowej www.rpo.lubelskie.pl dostępu do materiałów i informacji dotyczących działalności grup i zespołów, w których uczestniczą przedstawiciele partnerów społecznych i organizacji pozarządowych. Konferencje, seminaria, spotkania Przedstawiciele IZ RPO uczestniczyli w kilku konferencjach, seminariach i innych spotkaniach, których organizatorami były samorządy lokalne, uczelnie wyższe, organizacje pozarządowe, instytucje kultury i wiele innych. Podczas powyższych spotkań prezentowane były m.in. efekty wdrażania RPO WL na lata 2007-2013 oraz poruszane były kwestie dotyczące nowej perspektywy finansowej i nowego Programu, m.in. na konferencji pt. „Promocja jednostek terytorialnych – doświadczenia i wyzwania” organizowanej przez UMCS w Zamościu w dniu 15 maja 2015, na której prezentowane oprócz w/w kwestii także działania informacyjno-promocyjne realizowane przez IZ RPO). Stałym elementem wszystkich konferencji i spotkań z udziałem reprezentantów IZ RPO była również promocja programu (dystrybucja gadżetów i materiałów informacyjno-promocyjnych dot. RPO WL). Zapewnienie wsparcia dla partnerów społecznych i organizacji pozarządowych jako potencjalnych beneficjentów wsparcia udzielanego w ramach RPO WL IZ RPO oferuje wsparcie dla potencjalnych beneficjentów Programu poprzez: - punkty kontaktowe RPO WL zlokalizowane w Lublinie, Białej Podlaskiej, Chełmie i Zamościu; - stronę internetową RPO WL na lata 2014-2020 i dedykowaną dla potencjalnych beneficjentów zakładkę Jak zacząć korzystać z programu http://rpo.lubelskie.pl/strona-31jak_zaczac_korzystac_z_programu.html oraz zakładkę Poznaj zasady działania Programu http://rpo.lubelskie.pl/strona-88-poznaj_zasady_dzialania_programu.html; - materiały drukowane: ulotki, poradniki itp. Materiały te dostępne są również w formie elektronicznej na stronie internetowej RPO WL – zakładka Materiały informacyjne: http://archiwum.rpo.lubelskie.pl/front/page/get/473/; - szkolenia dla potencjalnych beneficjentów (od 2011 r. potencjalni beneficjenci RPO WL mają dodatkową możliwość zgłoszenia własnych propozycji szkoleń dzięki ankiecie Badanie potrzeb szkoleniowych beneficjentów, która dostępna jest na stronie internetowej Programu pod adresem http://archiwum.rpo.lubelskie.pl/front/page/get/570/); - informacje o szkoleniach organizowanych w ramach RPO WL na lata 2007-2013 (informacja na stronie internetowej Programu w zakładce „Szkolenia i konferencje”, pod adresem: http://archiwum.rpo.lubelskie.pl/front/page/get/91/) oraz RPO WL na lata 2014-2020 (informacje znajdują się na stronie internetowej Programu w zakładce „Weź udział w szkoleniach i konferencjach”, pod adresem: http://rpo.lubelskie.pl/wydarzenia.html ). W ramach działań informacyjno-promocyjnych skierowanych bezpośrednio do organizacji pozarządowych LAWP zorganizowała tematyczne spotkanie dla beneficjentów Działania 2.1 Instrumenty pożyczkowe i poręczeniowe dla przedsiębiorstw RPO WL. Tematem spotkania było omówienie szczegółów związanych z dokapitalizowaniem Funduszy w oparciu o zapisy § 10 ust. 6 umowy o dofinansowanie. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele poszczególnych fundacji: Biłgorajskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Fundacji Puławskie Centrum Przedsiębiorczości, Lubelskiej Fundacji Rozwoju, Polskiej Fundacji Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego „OIC Poland". Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 13 z 25 Przedstawiciele organizacji pozarządowych mogli również uczestniczyć w spotkaniach organizowanych przez Instytucję Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego (IZ RPO WL). Spotkania organizowane byty w większości powiatów województwa i miały charakter otwarty. Podczas powyższych spotkań prezentowane były m.in. informacje dotyczące możliwości ubiegania się o fundusze unijne w latach 2014-2020. Stałym elementem wszystkich i spotkań z udziałem reprezentant IZ RPO WL była również promocja programu (dystrybucja gadżetów i materiałów informacyjno-promocyjnych dotyczących RPO WL). Ponadto w swoich działaniach IZ RPO (w tym DW EFRR) oraz LAWP oferują wsparcie dla potencjalnych beneficjentów programu poprzez: - Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich (PIFE) zlokalizowane w Lublinie, Białej Podlaskiej, Puławach, Chemie i Zamościu; - stronę internetową www.rpo.lubelskie.pl, w tym dedykowaną dla potencjalnych beneficjentów zakładkę DW EFRR oraz stronę internetową LAWP - www.lawp.eu; - materiały drukowane: ulotki, poradniki itp. dostępne również w formie elektronicznej na stronie internetowej RPO WL - zakładka Wiadomości - Prawo i dokumenty oraz na stronie internetowej LAWP - zakładka Dokumenty programowe; - szkolenia dla potencjalnych beneficjentów (od 2011 r. potencjalni beneficjenci RPO WL mają dodatków możliwość zgłoszenia własnych propozycji szkoleń dzięki ankiecie Badanie potrzeb szkoleniowych beneficjentów, która dostępna jest na stronie internetowej www.rpo.lubelskie.pl., zakładka Weź udział w szkoleniach i konferencjach, ankieta: zaproponuj szkolenie. Dodatkowo przedstawiciele organizacji pozarządowych mogli uczestniczyć w szkoleniach dla potencjalnych beneficjentów. Przykładem mogą być przedstawiciele Fundacji Dzieci i Ojców; Bosko oraz Fundacja Dialog Narodów, którzy uczestniczyli w ww. szkoleniach; - konferencje i inne rodzaje spotkań. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie zamieszczał informacji o organizacjach pozarządowych w wydawanych materiałach informacyjno-promocyjnych (m.in. aktualizacja i wydruk 100 szt. Informatora o instytucjach działających na rzecz rozwiązywania problemów uzależnień oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie w województwie lubelskim) oraz publikacji na stronach internetowych informacji o realizowanych przez organizacje pozarządowe zadaniach Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 14 z 25 III. KONSULTOWANIE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI PROGRAMÓW I PROJEKTÓW AKTÓW PRAWNYCH W DZIEDZINACH STANOWIĄCYCH OBSZARY WZAJEMNYCH ZAINTERESOWAŃ Samorząd województwa prowadził konsultację z organizacjami pozarządowymi w zakresie ich działania oraz projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji. 1. Departament Rolnictwa i Środowiska w 2015 r. przekazał do konsultacji z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego oraz do Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego, w trybie i na zasadach Uchwały Nr XLVII/824/10 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 10 września 2010 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu konsultowania projektów aktów prawa miejscowego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego z 2010 r. Nr 124 poz. 2157, wraz z późn. zmianami) projekty następujących aktów prawa miejscowego: 1.1 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 27 marca 2015 r. zmieniająca uchwałę w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017” nr VI/86/2015 1.2 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie podziału województwa lubelskiego na obwody nr VI/88/2015 1.3 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 18 maja 2015 r. zmieniająca uchwałę w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017” nr VII/117/2015 1.4 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r. w sprawie przyjęcia projektu uchwały w sprawie Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego 1.5 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r. w sprawie przyjęcia „Planu działań krótkoterminowych dla strefy lubelskiej - ze względu na ryzyko wystąpienia przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu” 1.6 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r. w sprawie wyznaczenia obszaru i granicy aglomeracji Biała Podlaska nr XI/165/2015 1.7 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r. w sprawie wyznaczenia obszaru i granicy aglomeracji Terespol nr XI/166/2015 1.8 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 27 listopada 2015 r w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Kozi Bór” nr XII/184/2015 1.9 Uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 27 listopada 2015 r w sprawie wyznaczenia obszaru i granicy aglomeracji Nałęczów nr XII/183/2015 2. Departament Gospodarki i Innowacji w 2015 r. przekazał do konsultacji z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego oraz do Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego, w trybie i na zasadach Uchwały Nr XLVII/824/10 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 10 września 2010 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu konsultowania projektów aktów prawa miejscowego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego z 2010 r. Nr 124 poz. 2157) projekt uchwały Sejmiku Województwa Lubelskiego zmieniającej uchwałę w sprawie zasad udzielania stypendiów w ramach projektu „Stypendia naukowe dla doktorantów pracujących w ramach zespołów badawczych”, stanowiący załącznik nr 1 do uchwały Nr XV/255/2015 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 10 lutego 2015 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji projektu uchwały Sejmiku Województwa Lubelskiego zmieniającej uchwałę w sprawie zasad udzielania stypendiów w ramach projektu „Stypendia naukowe dla doktorantów pracujących w ramach zespołów badawczych”. Konsultacje odbyły w terminie od dnia 17 lutego 2015 r. do dnia 18 lutego 2015 r. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 15 z 25 3. Podstawowym przykładem udziału przedstawicieli NGO w procesie konsultacji dokumentów związanych z nową perspektywą finansową Unii Europejskiej były konsultacje społeczne projektu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020. W okresie od 3 października do 22 listopada 2013 r. wpłynęło ogółem 369 uwag do tego dokumentu, zgłoszonych przez 66 podmiotów. Najbardziej aktywną grupą biorąca udział w procesie konsultacji przedmiotowego dokumentu były właśnie organizacje pozarządowe. Dodatkowo w ramach procesu konsultacji społecznych projektu RPO WL zorganizowano 11 spotkań konsultacyjnych, we wszystkich spotkaniach brali udział przedstawiciele organizacji pozarządowych. Konsultacjom społecznym poddany został także Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO WL 2014-2020 (SZOOP RPO WL). Dokument ten stanowi dla potencjalnych beneficjentów środków Programu kompendium wiedzy na temat typów i możliwości realizacji projektów w jego ramach. Zawarte tam informacje, dotyczące m.in. typów projektów możliwych do dofinansowania, kryteriów oraz zasad ich wyboru, a także listy potencjalnych beneficjentów, umożliwią prawidłowe przygotowanie projektu i wniosku o jego dofinansowanie. W dniach 13 – 27 kwietnia 2015 r. ww. dokument poddany został konsultacjom społecznym za pośrednictwem strony internetowej www.rpo.lubelskie.pl, w ramach których do UMWL wpłynęły liczne uwagi i propozycje zmian (ponad 550). Ich autorami były także organizacje pozarządowe. Wszystkie uwagi i propozycje zmian SZOOP RPO WL zostały poddane wnikliwej analizie przez właściwe merytorycznie Departamenty UMWL, zaangażowane we wdrażanie RPO WL pod kątem możliwości wprowadzenia zmian do dokumentu. W przypadku uwag uznanych za zasadne, uwzględniono w dokumencie odpowiednie zmiany. Dodatkowo IZ RPO poddaje pod konsultacje społeczne kryteria wyboru projektów dla wszystkich działań w ramach RPO WL. Ogłoszenia o rozpoczynających się konsultacjach poszczególnych kryteriów wyboru projektów oraz ich wyniki (uwagi i stanowisko IZ RPO) zamieszczane są na stronie internetowej www.rpo.lubelskie.pl. W proces konsultacji kryteriów wyboru projektów włączani są również członkowie KM RPO. 4. Projekty uchwał Sejmiku Województwa Lubelskiego dotyczące podziału środków PFRON na poszczególne zadania samorządu województwa były opiniowane przez Wojewódzką Społeczną Radę ds. Osób Niepełnosprawnych przy Marszałku Województwa Lubelskiego, w skład której wchodzą m.in. przedstawiciele organizacji pozarządowych. Ponadto Oddział Rehabilitacji Społeczno - Zawodowej ROPS opracował 8 rekomendacji dla organizacji pozarządowych, którym zlecał zadania z zakresu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Konsultacje społeczne dotyczące projektu „Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2016-2020” i projektu „Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii oraz Profilaktyki w zakresie HIV/AIDS na lata 20162020”. 5. Wydział Polityki Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Lublinie zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r., poz. 149z póżn. zm), na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 07 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145) oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7 z późn. zm.) opracowany został Wykaz zawodów, w których za przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może być dokonywana refundacja wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. W dniu 25 listopada 2015 roku odbyły się konsultacje społeczne z przedstawicielami pracodawców, cechów i szkół zawodowych województwa lubelskiego, Komendy Wojewódzkiej Ochotniczego Hufca Pracy w Lublinie, Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Lublinie, Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Lublinie oraz pracownikami powiatowych urzędów pracy województwa lubelskiego, mające na celu opracowanie projektu wykazu zawodów, w których za Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 16 z 25 przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może być dokonywana refundacja wynagrodzeń i składek. Uchwałą Nr XI/212/2015 z dnia 11 grudnia 2015 roku Wojewódzka Rada Zatrudnienia w Lublinie pozytywnie zaopiniowała ww. Wykaz. Zarząd Województwa Lubelskiego w dniu 02 lutego 2016 roku Uchwałą LXXXI/1681/2016 zatwierdził przedmiotowy Wykaz, który został opublikowany w dniu 16.02.2016 roku w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego pod pozycją 787 z mocą obowiązującą od dnia 1 września 2016 roku. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 17 z 25 IV. TWORZENIE WSPÓLNYCH ZESPOŁÓW O CHARAKTERZE DORADCZYM I INICJATYWNYM, ZŁOŻONYCH Z PRZEDSTAWICIELI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ORAZ PRZEDSTAWICIELI SAMORZADU WOJEWÓDZTWA Współdziałanie z Wojewódzką Radą Rynku Pracy w określaniu i realizacji regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich. Na podst. art. 22 ust.5 pkt 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r., poz. 149) Wojewódzka Rada Zatrudnienia w Lublinie, podczas 4 obrad, które miały miejsce w 2015 r.: a. podjęła łącznie 95 uchwał, w tym: - 91 dotyczyło opiniowania nowych kierunków kształcenia w ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych z województwa lubelskiego, - akceptacji kryteriów podziału środków Funduszu Pracy dla samorządów powiatowych na finansowanie programów dot. promocji zatrudnienia, - akceptacji projektu Wykaz zawodów, w których za przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może być dokonywana refundacja wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, - akceptacji Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na 2015 r. b. omówiła i przeanalizowała sytuację na rynku pracy, dane statystyczne dotyczące zatrudnienia, stopy bezrobocia, zapotrzebowania na pracowników w danych zawodach w poszczególnych powiatach województwa lubelskiego, c. omówiła i przeanalizowała realizację ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, d. przeanalizowała realizację projektu systemowego „Outplacement dla oświaty” realizowanego przez WUP w Lublinie, e. przeanalizowała wykorzystanie środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego. W 2015 roku w ramach współpracy z organizacjami pozarządowymi Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie podjął wspólne działania z: Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu w Lublinie W dniu 14 października 2015 r. zostało zawarte porozumienie o współpracy pomiędzy Wojewódzkim Urzędem Pracy w Lublinie a Stowarzyszeniem Centrum Wolontariatu w Lublinie. Celem porozumienia jest współpraca Stron w ramach działań Ośrodka Pomocy Postpenitencjarnej prowadzonego przez Stowarzyszenie. Ośrodek świadczy pomoc osobom opuszczającym jednostki penitencjarne w zakresie: poradnictwa (pomoc prawna, psychologiczna, doradztwo zawodowe), pomocy doraźnej, mediacji oraz organizacji warsztatów podnoszących kompetencje społeczne. Europejski Dom Spotkań - Fundacja Nowy Staw w Lublinie W dniu 17 listopada 2015 r. doradca zawodowy przeprowadził spotkanie z uczestnikami projektu realizowanego w programie Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Inicjatorem spotkania była Fundacja Nowy Staw. Tematem prelekcji była m.in.: sytuacja ludzi młodych na rynku pracy w kraju i woj. lubelskim, wymagania i oczekiwania pracodawców, metody poszukiwania zatrudnienia oraz formy wsparcia oferowane przez urzędy pracy. Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego „OIC Poland” W dniu 4 grudnia 2015 r. doradcy zawodowi WUP w Lublinie uczestniczyli w Lubelskich Targach Aktywności Osób Niepełnosprawnych, których współorganizatorem była Fundacja „OIC Poland”. Na stoisku wystawienniczym doradcy udzielali informacji w zakresie poradnictwa zawodowego m.in.: metod poszukiwania zatrudnienia, zakładania działalności gospodarczej. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 18 z 25 Fundacja Fuga Mundi W dniu 24 marca 2015 r. doradcy zawodowi uczestniczyli w Targach Pracy, Praktyk i Staży organizowanych w ramach projektu „Wsparcie absolwentów we wchodzeniu na rynek pracy II”, gdzie udzielali konsultacji z zakresu poradnictwa zawodowego Europejski Dom Spotkań - Fundacja Nowy Staw w Lublinie W dniu 20 października 2015 r. w ramach VII OTK Europejski Dom Spotkań - Fundacja Nowy Staw w Lublinie przeprowadziła Eurolekcje dla młodzieży ponadgimnazjalnej. Uczestnicy spotkania poznali warunki: pracy, studiów i wolontariatu w krajach Unii Europejskiej. Centrum Integracji Społecznej przy Ośrodku „Misericordia” Caritas Diecezji Siedleckiej w Białej Podlaskiej W I i III kwartale doradcy zawodowi przeprowadzili dla podopiecznych CIS następujące warsztaty: - „Komunikacja interpersonalna” – komunikacja werbalna i niewerbalna, aktywne słuchanie, bariery w komunikacji. - „Nie daj się bezrobociu” - sposoby i metody poszukiwania pracy, bariery na drodze do zatrudnienia. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w 2015 roku prowadził stałą współpracę z Wojewódzką Radą ds. Polityki Senioralnej powołaną Uchwałą nr CCLVIII/5360/2014 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 15 lipca 2014 r. Rada jest organem opiniująco – doradczym Zarządu Województwa Lubelskiego w obszarze problematyki osób starszych oraz solidarności międzypokoleniowej. Głównym zadaniem Wojewódzkiej Rady ds. Polityki Senioralnej jest współtworzenie kierunków polityki senioralnej w województwie lubelskim, opiniowanie projektów programów kierowanych do osób starszych, wspieranie rozwoju i działań organizacji pozarządowych, klubów i uniwersytetów dla osób 60+, których głównym celem jest wyzwalanie aktywności społecznej seniorów. Wojewódzka Rada ds. Polityki Senioralnej zrzesza przedstawicieli instytucji i organizacji zaangażowanych w działalność skierowaną do seniorów. Przedstawiciele organizacji pozarządowych byli członkami komisji konkursowej powołanej uchwałą Zarządu Województwa Lubelskiego w celu zaopiniowania ofert złożonych przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w ramach otwartego konkursu ofert na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2015 roku. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie jest członkiem Lubelskiego Partnerstwa Publiczno-Społecznego, które zrzesza przedstawicieli administracji samorządowej, organizacji pozarządowych i podmiotów gospodarczych z terenu Miasta Lublin i województwa lubelskiego. Misją Partnerstwa jest promowanie rozwoju lokalnego Lublina, budowa społeczeństwa obywatelskiego, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób pozostających bez pracy. Zorganizowanie spotkania Wojewódzkiego Zespołu ds. Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS oraz Przeciwdziałania Narkomanii, Zespołu ds. opracowania projektu Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii oraz Profilaktyki w Zakresie HIV/AIDS na lata 2016–2020 oraz Zespołu ds. opracowania projektu Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2016-2020. Członkami ww. Zespołów byli m.in. przedstawiciele organizacji pozarządowych. Udział przedstawicieli organizacji pozarządowych w pracach zespołów opracowujących projekty wojewódzkich programów (projektu Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2016-2020 i projektu Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii oraz Profilaktyki w zakresie HIV/AIDS na lata 2016 – 2020); Spotkania grup roboczych: - I spotkanie Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej – usługa cateringowa zrealizowana przez Charytatywne Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Osobom Potrzebującym „Misericordia”. - I i II Spotkanie sieciujące dla Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej działających na terenie Województwa Lubelskiego prowadzonych przez organizacje pozarządowe (listopad, grudzień 2015 r.) Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 19 z 25 W dniu 3 listopada 2015 r. uchwałą Zarządu Województwa Lubelskiego nr LXIV/1327/2015 powołany został Regionalny Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej w skład, którego weszli przedstawiciele: 7 organizacji pozarządowych, 2 spółdzielni socjalnych i 1 przedsiębiorstwa społecznego. Jedną z najważniejszych form współpracy przedstawicieli organizacji pozarządowych z przedstawicielami strony rządowej oraz samorządowej jest forum KM RPO. Na podstawie zapisów Rozporządzenia ogólnego 1303/2013 oraz Wytycznych w zakresie komitetów monitorujących na lata 2014-2020 z dnia 21 stycznia 2015 r. Zarząd Województwa Lubelskiego uchwałą nr VII/101/2014 z dnia 22 grudnia 2014 r. określił udział przedstawicieli strony samorządowej, rządowej oraz przedstawicieli partnerów spoza administracji w składzie Komitetu. Na podstawie zapisów ww. dokumentów Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego (IZ RPO) zwróciła się w styczniu 2015 r. do Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego (RDPP) o wydelegowanie czterech przedstawicieli organizacji pozarządowych mających pełnić funkcję członków Komitetu oraz ich stałych zastępców. Na podstawie przeprowadzonej przez DZ RPO procedury wyboru, uwzględniając zgłoszonych przez Radę Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego kandydatów, Zarząd Województwa Lubelskiego uchwałą nr XXXII/565/2015 z dnia 5 maja 2015 r. powołał KM RPO, którego skład tworzy: Przewodniczący – Marszałek Województwa oraz 41 członków: 13 przedstawicieli strony samorządowej, 14 przedstawicieli strony rządowej, 14 przedstawicieli spoza administracji w tym: - 2 przedstawicieli środowiska naukowo – akademickiego; - 1 przedstawiciel wskazanej przez IZ RPO izby gospodarczej; - 7 przedstawicieli organizacji związkowych i pracodawców; - 4 przedstawicieli organizacji pozarządowych: 1. Pan Bartosz Piech / Pani Marta Zając (stały zastępca) - przedstawiciele organizacji pozarządowej działającej na rzecz ochrony środowiska, 2. Pan Andrzej Kidyba / Pani Elżbieta Anasiewicz – Sompor (stały zastępca) - przedstawiciele organizacji właściwej ze względu na rodzaj działalności objętej programem, 3. Pani Marzena Pieńkosz-Sapieha / Pan Gustaw Jędrejek (stały zastępca) - przedstawiciele organizacji pozarządowej działającej na rzecz promowania włączenia społecznego, równości szans płci, równości szans i niedyskryminacji, 4. Pan Piotr Nakonieczny / Pani Katarzyna Barcikowska (stały zastępca) - przedstawiciele federacji organizacji pozarządowych. Podstawową funkcją Komitetu jest zapewnienie jakości realizacji Programu oraz upewnianie się co do skuteczności jego realizacji. Komitet spotyka się cyklicznie. W 2015 roku odbyły się trzy posiedzenia Komitetu – 1 i 25 czerwca oraz 19 października. Z każdego posiedzenia sporządzany jest protokół, który następnie zostaje umieszczony na stronie www.rpo.lubelskie.pl w zakładce dedykowanej Komitetowi. Na poziomie prac Komitetu można zaobserwować spore zainteresowanie procesem wdrażania RPO WL ze strony partnerów społecznych i gospodarczych. Przedstawiciele tej grupy są zawsze licznie reprezentowani na posiedzeniach KM RPO, a ich uwagi zgłaszane podczas różnego typu dyskusji stanowią cenne wskazówki dla IZ RPO. Dodatkowo w ramach KM RPO powołano dwie grupy robocze: Grupa robocza ds. Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Grupa robocza ds. instrumentów finansowych. W pracach obydwu grup biorą udział przedstawiciele organizacji pozarządowych i są to: Pani Marzena Pieńkosz-Sapieha, Pan Bartosz Piecz, Pan Piotr Nakonieczny, Pan Andrzej Kidyba oraz Pani Anasiewicz – Sompor, która jest jednocześnie koordynatorem Grupy roboczej ds. instrumentów finansowych. Grupy spotkają się w razie potrzeby m.in. w celu opiniowania kryteriów wyboru projektów oraz analizowania wdrażania instrumentów finansowych. Współpraca Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego w 2015 roku W przypadku tworzenia wspólnych zespołów i komisji o charakterze doradczym i konsultacyjnym współpraca w 2015 r. odbywała się poprzez uczestnictwo przedstawicieli organizacji pozarządowych w posiedzeniach Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 20 z 25 Kapitał Ludzki Województwa Lubelskiego (PKM PO KL WL) oraz Regionalnej Sieci Tematycznej Województwa Lubelskiego (RST WL w ramach PO KL). Podkomitet Monitorujący działa pod przewodnictwem Instytucji Pośredniczącej PO KL odpowiedzialnej za wdrożenie Priorytetów PO KL na poziomie regionalnym. PKM PO KL WL został powołany przez Pre-komitet Monitorujący PO KL w drodze uchwały, która określa strukturę Podkomitetu i jego zadania. Na etapie wdrażania Programu partnerzy odgrywają istotną rolę w Podkomitetach Monitorujących PO KL. Uwzględniając zasadę Partnerstwa, w 20 osobowym składzie PKM PO KL WL zasiadają m. in. przedstawiciele organizacji pozarządowych (3 przedstawicieli i 3 stałych zastępców). Przy powoływaniu członków Podkomitetu wzięto pod uwagę dążenie do zrównoważonego udziału strony rządowej, samorządowej, partnerów społecznych i gospodarczych oraz jak najwyższej efektywności ich pracy. Podstawą wyznaczania składu Podkomitetu są Wytyczne Nr 3 Ministra Rozwoju Regionalnego dotyczące komitetów monitorujących oraz Zasady powoływania Komitetu Monitorującego oraz Podkomitetów Monitorujących Program Operacyjny Kapitał Ludzki w latach 2007-2013. W okresie objętym sprawozdaniem (29.X.2015 r.) odbyło się jedno - ostatnie posiedzenia Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Województwa Lubelskiego, na którym podjęto 2 uchwały - obie zostały przyjęte w trybie udzielenia pisemnej akceptacji (obiegowym). Regionalna Sieć Tematyczna stanowi forum dialogu i komunikacji pomiędzy beneficjentami realizującymi projekty innowacyjne, a ekspertami i praktykami w dziedzinie, której dotyczą projekty, jak również przedstawicielami Instytucji Pośredniczącej oraz decydentami na różnych szczeblach władzy. Taka formuła umożliwia uwzględnienie różnych punktów widzenia, a także znalezienie odpowiedzi na pojawiające się problemy we wdrażaniu projektów innowacyjnych. Sieci Tematyczne PO KL zostały utworzone na podstawie „Wytycznych w zakresie wdrażania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”, na okres realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki i odpowiadają za projekty wdrażane w komponencie regionalnym. Powołania RST WL dokonał PKM PO KL WL w drodze uchwały. Skład RST WL opiera się o skład Podkomitetu Monitorującego, uzupełniony o beneficjentów realizujących projekty innowacyjne w komponencie regionalnym (Priorytety VI-IX PO KL) w województwie lubelskim. Organizacje pozarządowe posiadają analogiczną, jak w przypadku Podkomitetu liczbę 3 przedstawicieli i 3 stałych zastępców. Regionalna Sieć Tematyczna Województwa Lubelskiego w okresie objętym sprawozdaniem odbyła 3 posiedzenia na których podjęto 8 uchwał. Ostatnie posiedzenie 23 kwietnia 2015 r., zakończyło działalność RST WL w perspektywie finansowej 2007 – 2013. Zarządu Województwa Lubelskiego Uchwała z dnia 21 lipca 2015 r. w sprawie powołania Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego działającej przy Lubelskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Końskowoli nr XLVI/885/2015 w składzie rady są przedstawiciele Sejmiku Województwa Lubelskiego ; Zarządu Województwa Lubelskiego ; Lubelskiej Izby Rolniczej ; Wojewódzkiego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych; NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”; Związku Zawodowego Rolników „Ojczyzna”; Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa w RP na Region Wschodni w Lublinie; Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach; Instytutu Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach; Zespołu Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Pszczelej Woli. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 21 z 25 V. INNE FORMY WSPÓŁPRACY Bieżąca współpraca Samorządu Województwa z organizacjami pozarządowymi obejmuje szereg działań prowadzonych zarówno z jego inicjatywy jak również inicjowanych przez poszczególne organizacje pozarządowe. W 2015 r. Marszałek Województwa Lubelskiego objął patronatem 559 wydarzenia o charakterze kulturalnym, sportowym, edukacyjnym i promocyjnym mające istotne znaczenie dla rozwoju całego regionu lub kraju. Przedsięwzięcia realizowały głównie przez organizacje pozarządowe. Marszałek przyjął również 9 zaproszeń do uczestnictwa w komitetach honorowych różnych projektów. Od stycznia do kwietnia 2015 roku Marszałek Województwa Lubelskiego prowadził promocję dla mieszkańców Lubelszczyzny do przekazywania 1% podatku dla organizacjom pozarządowym działającym na terenie województwa lubelskiego. Wszelkie potrzebne informacje dla podatników wraz z listą podmiotów uprawnionych umieszczona umieszczone zostały na stronie www.lubelskie.pl.W zeznaniach za 2014 rok w 424.421 zeznaniach zadeklarowano odpis 1% podatku na ponad 21 milionów złotych. Za 2013 rok przekazano na rzecz OPP kwotę 19.091.604 zł. którą wykazano w 379.057 zeznaniach. (za 2012 było to 17,8 mln zł.) Podatnicy naszego województwa najczęściej wskazywali w swoich zeznaniach poniższe Organizacje Pożytku Publicznego: 1. Fundacja Dzieciom ,,Zdążyć z Pomocą" - ponad 5,5 mln złotych 2. Lubelskie Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia - ponad 1,8 mln złotych 3. Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „Słoneczko" - 600 tys złotych 4. AVALON – Bezpośrednia Pomoc Niepełnosprawnym - ponad 450 tys złotych 5. Lubelskie Towarzystwo Przyjaciół Chorych ,,Hospicjum Dobrego Samarytanina" - prawie 450 tys złotych 6. Puławskie Towarzystwo Przyjaciół Chorych „Hospicjum” – 330 tys. zł 7. Fundacja „Nasza Przyszłość” – 320 tys. zł 8. Fundacja Rosa – 315 tys. zł 9. Fundacja Studencka „Młodzi-Młodym” – 250 tys. zł 10. Fundacja Pomocy Dzieciom i Osobom Chorym „Kawałek nieba” – 230 tys. zł W wyniku wspólnej inicjatywy wszystkich organizacji pozarządowych z terenu województwa lubelskiego, które złożyły wniosek o utworzenie Wojewódzkiej Rady Działalności Pożytku Publicznego, w dniu 1 października 2012 r. zarządzeniem nr 168/2012 Marszałka Województwa Lubelskiego została utworzona. W 2015 r., odbyło się 8 posiedzeń Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego tej Rady, pełni ona rolę organu konsultacyjnego i opiniodawczego dla wszystkich podmiotów. W skład Rady wchodzi 20 osób, w tym 10 osób reprezentujących organizacje pozarządowe, 1 osoba reprezentująca wojewodę, 4 radnych wojewódzkich i 5 pracowników Urzędu Marszałkowskiego i jednostek podległych. Wydział Polityki Rynku Pracy WUP w Lublinie na koniec I i II półrocza zwrócił się z prośbą do wszystkich adresatów rekomendacji RPD/2015, w tym do organizacji pozarządowych, o sprawozdania z realizacji działań nawiązujących do rekomendacji zawartych w dokumencie. Sprawozdania opracowane w oparciu o nadesłane informacje, są zamieszczone na stronie internetowej WUP w Lublinie. W dniu 21 maja 2015 r. w Lublinie odbył się koncert muzyczny połączony z akcją profilaktyczną z zakresu uzależnień. Przedstawiciele Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Lublinie, policji oraz instytucji działających na rzecz przeciwdziałania uzależnieniom spotkali się z uczestnikami kampanii. Udzielano informacji na temat sposobów uzyskania pomocy osobom zagrożonym uzależnieniom i uzależnionym, miejsc terapii, warunków, szans wyjścia z problemu uzależnień. Rozdawano materiały informacyjno – edukacyjne, na temat uzależnień pozyskane m.in. z Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii oraz Krajowego Centrum ds. AIDS - książki, broszury, plakaty, ulotki. Gwiazdą wieczoru był zespół ,,ENEJ” oraz Piotr Nagiel z zespołem ,,STO”. 1. Współorganizacja konferencji: 1.1. Międzynarodowy Konkurs „O Kryształową Cegłę” Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 22 z 25 Konkurs na stałe wpisał się do kalendarza wydarzeń gospodarczych regionu i stał się największym przeglądem dokonań architektonicznych, inżynierskich i konserwatorskich, a statuetka jest formą uznanej rekomendacji. Partnerami Konkursu są przedstawiciele władz rządowych i samorządowych, instytucji administracji budowlanej, ochrony środowiska, wyższych uczelni technicznych, branżowych organizacji i stowarzyszeń. Partnerstwo to oparte jest na wzajemnej wymianie wiedzy i doświadczeń w zakresie nie tylko architektury, budownictwa, urbanistyki, ale również ochrony środowiska naturalnego oraz dziedzictwa kulturowego. Od 2005 roku UMWL jest partnerem merytorycznym Konkursu i jego współorganizatorem. Głównym celem Konkursu jest pobudzanie aktywności ekonomicznej, gospodarczej i obywatelskiej regionów Europy Wschodniej poprzez promowanie i dokumentowanie działań w zakresie rozwoju regionalnej infrastruktury, budownictwa i architektury. Założeniem Konkursu jest również podniesienie świadomości ekologicznej uczestników procesu inwestycyjnego oraz wdrażanie i promowanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych, związanych z budownictwem energooszczędnym, upowszechniającym odnawialne źródła energii. W dotychczasowych 14 edycjach Konkursu rywalizowało ze sobą ponad 750 inwestycji budowlanych, zrealizowanych w przygranicznych regionach Polski, Ukrainy, Białorusi, Litwy, Słowacji. 1.2. Konkurs pn. "Nagroda Biznesowa Bialskopodlaskiej Izby Gospodarczej” - Edycja III za 2014 rok Organizatorem Konkursu jest Bialskopodlaska Izba Gospodarcza w Białej Podlaskiej we współpracy z Partnerem Nagrody - Bankiem Spółdzielczym w Białej Podlaskiej. Współorganizatorami Konkursu są Prezydent Miasta Biała Podlaska i Starosta Bialski. Wydarzenie objął Patronem Honorowym Marszałek Województwa Lubelskiego. Celem Konkursu jest promocja najlepszych przedsiębiorstw mających swoją siedzibę na terenie oddziaływania Bialskopodlaskiej Izby Gospodarczej, których osiągnięcia mogą stanowić wzór do naśladowania. Konkurs wspiera firmy działające zgodnie z prawem i normami rzetelnego postępowania w obrocie gospodarczym oraz wpływa na kształtowanie pozytywnego wizerunku Południowego Podlasia, jako dogodnego obszaru do prowadzenia działalności gospodarczej w ramach ustawowej wolności i przyjaznych rozwiązań tworzonych przez samorządy lokalne. 2. Zlecanie przeprowadzenia badań i opracowywania ekspertyz związanych z realizacją zadań”: Zlecenie Fundacji Instytut Przedsiębiorczości i Rozwoju Regionalnego z siedzibą w Warszawie przeprowadzenia badania i opracowanie raportu końcowego projektu „Stypendia naukowe dla doktorantów pracujących w ramach zespołów badawczych”. Wykonawca w wyniku zrealizowanej umowy opracował Raport końcowy „Transfer wiedzy i komercjalizacja z udziałem zespołów badawczych z lubelskich jednostek naukowych”. 3. Szkolenia, konsultacje dla przedsiębiorstw z województwa lubelskiego: 3.1. „Akademia Biznesu” – marzec – kwiecień 2015 r. - cykl 28 szkoleń dla przedsiębiorców z Lubelszczyzny. W warsztatach i szkoleniach w ramach Akademii Biznesu wzięło udział 546 osób. Lp. 1 Dziedzina Ekspansja krajowa i zagraniczna (moduł na życzenie przedsiębiorców) 2 Ekspansja krajowa i zagraniczna 3 Projektowanie usług 4 Wiedza i informacja 5 Klastry Nazwa marketingowa modułu Budowanie i zarządzanie marką firmy usługowej w celu ekspansji krajowej lub zagranicznej - szkolenie warsztatowe dla firm usługowych oraz chcących „userwisowić” swój produkt Rola marki dla strategii, modelu biznesowego. Naucz się, jak możesz wykorzystać innowacyjność marketingową jako przewagę konkurencyjną małych i średnich firm. Od pomysłu do produktu lub usługi, czyli o podejście design thinking w projektowaniu Informacja to najcenniejszy z towarów - poznaj narzędzia jej pozyskiwania i dowiedz się więcej o rynku, klientach i konkurencji Współpraca nie tylko wewnątrz firmy – klastry jako innowacyjna Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 23 z 25 6 8 Negocjacje Sztuka prezentacji (moduł na życzenie przedsiębiorców) Narzędzia marketingowe 9 Zarządzanie projektami 7 10 11 12 13 14 Ekspansja zagraniczna (moduł na życzenie przedsiębiorców) Zasoby ludzkie (moduł na życzenie przedsiębiorców) Wsparcie przedsiębiorców Promocja przedsiębiorstw Wsparcie przedsiębiorców sieć współpracy Skuteczny negocjator ABC prezentacji biznesowych Marketing internetowy – aktualne trendy oraz narzędzia Misja: Projekt, czyli jak dobrą koncepcję przekuć na rzeczywiste korzyści dla przedsiębiorstwa ,,O co im chodzi?! Czyli jak unikać pułapek kulturowych w biznesie międzynarodowym’’ Pracownicy w organizacji – rekrutacja, rozwój, motywowanie Finanse dla niefinansistów (hit szkoleniowy PwC Academy) Przygotowanie i organizacja działalności eksportowej w firmie Zarządzanie ryzykiem w działalności eksportowej 3.2. „Akademia Eksportera” – maj 2015 r. - program szkoleniowy skierowany do właścicieli firm, przedstawicieli zarządów firm, pracowników działu sprzedaży, marketingu, a także do wszystkich zainteresowanych tematyką handlu zagranicznego. W 20 spotkaniach warsztatowych wzięło udział 160 osób. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Temat warsztatów/kierunek eksportu Afryka Północno-Zachodnia ( Algieria, Tunezja, Maroko) Azja Azja Dalekowschodnia Francja Holandia i pozostałe kraje Beneluksu Izrael Afryka Unia Europejska Niemcy Rosja, Białoruś, Kazachstan Afryka Unia Europejska Ameryka Północna Azja Szwajcaria, Austria Skandynawia Turcja Wielka Brytania USA i Kanada Włochy Branża wielobranżowe spożywcza wielobranżowe wielobranżowe wielobranżowe wielobranżowe maszyny i urządzenia meblarska wielobranżowe wielobranżowe spożywcza spożywcza spożywcza spożywcza wielobranżowe wielobranżowe wielobranżowe wielobranżowe wielobranżowe wielobranżowe 3.3. Konferencja „Wykorzystaj unijną szansę, czyli finansowanie UE dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw” - 22 czerwca 2015 r. - W wydarzeniu udział wzięło około 350 przedsiębiorców, przedstawiciele sektora publicznego oraz fundacji promujących rozwój biznesu. 3.4. Seminarium „Możliwości pozyskania kapitału amerykańskiego dla firm i start-up’ów” – 9 września 2015 r. Tematyka seminarium: Zrozumienie funkcjonowania prywatnych rynków kapitałowych („Private equity” - termin oznaczający inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym, w celu osiągnięcia średnio i długoterminowych zysków z przyrostu wartości kapitału) Tworzenie prezentacji produktu i ubieganie się o finansowanie przez US Private Equity Firms. Uczestnicy uzyskali informację o finansowaniu Private Equity, które - prócz kapitału zapewnia szeroki wachlarz możliwości rozwoju firmy za pomocą "know how" oraz ogólnoświatowych kontaktów Private Equity Firms. 3.5. Seminarium „Eksportuj żywność do wielkiej Brytanii” - 17 listopada 2015 - Podczas wydarzenia zostały poruszone zagadnienia związane z uzyskaniem niezbędnych certyfikatów, planowaniem logistyki oraz tłumaczeń i nawiązywaniem kontaktów pomiędzy kontrahentami w ramach dwóch różnych systemów prawnych. Dodatkowo eksperci, a jednocześnie praktycy Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 24 z 25 zaprezentowali kompleksowe rozwiązania w zakresie wprowadzenia produktów oraz usług na rynek Wielkiej Brytanii. 3.6. „Polsko-Chińskie Forum Logistyczne” 9 – 10 grudnia 2015 r. - W wydarzeniu tym udział wzięło ponad 30-osobowa delegacja przedstawicieli chińskiej Prowincji Henan, w składzie której liczne grono to przedsiębiorcy z branży logistycznej. 3.7. Seminarium „Doing business with Canada” 4 grudnia 2015 r. - Przedsiębiorcy otrzymali praktyczną wiedzę o specyfice rynku kanadyjskiego, o formach wsparcia, jakich udziela Samorząd Województwa Lubelskiego oraz Ambasada Kanady w Polsce w zakresie eksportu. Pan Nicolas Lepage – Ambasador Kanady omówił gospodarcze relacje bilateralne pomiędzy Polską i Kanadą, a także przedstawił na jakim etapie negocjacji jest CETA (umowa handlowa UE-Kanada). Pani Katarzyna Wesołowska z Raben Polska Sea & Air opowiedziała jak wysłać towary z Polski do Kanady, zaś praktycy aprezentowali kompleksowe rozwiązania dotyczące wprowadzenia produktów oraz usług na rynek Kanady 3.8. Szkolenie: Efektywnie, fachowo, skutecznie – podnoszenie kwalifikacji kadry działającej w obszarze pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem II edycja – aspekty prawne – 2 dniowe szkolenie dla 40 osób (marzec 2015 r.), przedstawicieli Ośrodków Interwencji Kryzysowej prowadzonych na terenie Województwa Lubelskiego. 3.9. Konwent NGO – 3 dniowy konwent dla 75 osób - przedstawicieli organizacji pozarządowych z terenu województwa Lubelskiego (grudzień 2015 r.) PODSUMOWANIE Współpraca Samorządu Województwa Lubelskiego z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego odbywała się na zasadach pomocniczości, partnerstwa, efektywności i jawności. Realizowana była w kilkunastu obszarach, zarówno w formie zlecania i powierzania realizacji zadań publicznych, jak i w formach pozafinansowych. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie jest gwarantem kształtowania dobrej współpracy samorządów lokalnych z organizacjami pozarządowymi. Organizacje te uznają Samorządy terytorialne jako swego naturalnego partnera w podejmowaniu działań Reasumując: priorytetem Samorządu Województwa Lubelskiego w minionym roku była efektywna współpraca pomiędzy Urzędem Marszałkowskim, a Radą Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego wypracowano metody i narzędzia współpracy oraz projekty dokumentów strategicznych jak również zdiagnozowano potrzeby środowiska trzeciego sektora w województwie lubelskim. Spójny dialog społeczny pozwala na rozwijanie współpracy i wspólne działanie na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Załącznik do Uchwały Nr XCIII/1934/2016 Zarządu Województwa Lubelskiego w Lublinie z dnia12 kwietnia 2016 r. Strona 25 z 25