Prezentacja na konkurs - Zespół Szkół Spożywczo

Primus Inter Pares,
czyli patroni warszawskich
obiektów zasłużeni
w Powstaniu Warszawskim
Paulina Kacprzak IF
Marta Kaczmarczyk IF
Patrycja Małecka IF
Zespół Szkół Spożywczo – Gastronomicznych
Ul. Komorska 17/23
04-161 Warszawa
e-mail: [email protected]
Wstęp
Historii Powstania Warszawskiego poświęcono
wiele wybitnych prac historycznych.
Jednak dla zwykłego przechodnia jest ona
zapisana w nazwach ulic i obiektów Warszawy
mijanych w codziennym życiu. Wielu patronów
ulic, placów, skwerów, parków to warszawscy
powstańcy, oddziały bojowe.
Praga stanowiła VI Obwód Okręgu Warszawskiego
Armii Krajowej. Jednak walki na prawym brzegu
Wisły trwały zaledwie kilka dni. Powodem były
brak wsparcia, dostaw amunicji zza Wisły, a także
niemożność opanowania mostów.
O Powstaniu na Pradze nie pamięta się, bo mało
było walk i mało było ofiar. Upamiętniają je ulice
i obiekty noszące imiona żołnierzy – Powstańców
Warszawy.
Ul. Tadeusza Bora-Komorowskiego
Obraz, "Gen. Tadeusz Bór-Komorowski", Maciej Milewski, (1990 r.)
http://www.muzeumwp.pl/images/kalendarium/2218,tadeusz-bor-komorowski-komendantem-glownym-ak,1,1346101240.jpg
Tadeusz Bór-Komorowski
• Dowódca Ośrodka Zapasowego Zgrupowania Kawalerii w Garwolinie w kampanii
wrześniowej 1939.
• Zastępca dowódcy Kombinowanej Brygady Kawalerii, z którą walczył pod Górą
Kalwarią i Zamościem.
• Od 1 lipca 1943 dowódca Armii Krajowej.
• Podjął decyzję o wybuchu powstania warszawskiego.
• 30 września 1944 Prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował go Naczelnym
Wodzem.
• Po 63 dniach heroicznego i samotnego boju prowadzonego przez powstańców
z wojskami niemieckimi, wobec braku perspektyw dalszej walki, gen. Komorowski
podjął decyzję o zakończeniu walk w Warszawie.
• Od października 1944 r. do maja 1945 r. gen. Komorowski przetrzymywany był
w niemieckich oflagach. W ostatnich dniach wojny ewakuowany i przewieziony do
Szwajcarii.
• Pod koniec maja 1945 r. przybył do Londynu, gdzie przejął od gen. Władysława
Andersa funkcję Naczelnego Wodza. Pełnił ją do listopada 1946 r.
• Był współzałożycielem i przewodniczącym Rady Naczelnej koła AK oraz Rady
Studium Polski Podziemnej. Z jego inicjatywy w 1966 r. ustanowiono odznaczenie
pamiątkowe Krzyż Armii Krajowej.
• W 1951 r. opublikował w Londynie swoje wspomnienia „Armia Podziemna".
• Zmarł 24 sierpnia 1966 r. Pochowany został w Londynie na cmentarzu Gunnerbury.
Tadeusz Bór-Komorowski
• Tadeusz Bór Komorowski
jest zasłużoną postacią,
bohaterem Powstania
Warszawskiego. Zasłużył
on na pamięć potomnych,
którym trzeba
przypominać o Powstaniu
Warszawskim i jej
bohaterach, gdyż dzięki
naszej pamięci stają się oni
nieśmiertelni.
Obraz, "Gen. Tadeusz Komorowski - Bór",
Maciej Milewski (1995 r.).
http://www.muzeumwp.pl/kalendarium/10-02/
Ulica gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego
• Dawniej Aleksandra Zawadzkiego
• Znajduje się na Pradze Południe i przecina osiedle
Gocław.
• Jej nazwa została nadana na cześć Tadeusza
Bora-Komorowskiego, generała dywizji Wojska
Polskiego, dowódcy Armii Krajowej, naczelnego
wodza Wojska Polskiego na uchodźstwie
i premiera na uchodźstwie.
• Ulica jest jedną z pierwszych na osiedlu Gocław,
powstałą około 1976 roku.
• Do 1991 nosiła imię Aleksandra Zawadzkiego,
działacza komunistycznego, przewodniczącego
Rady Państwa PRL.
• Ulica biegnie ze wschodu na zachód. Zaczyna się
przy al. Wieniawy -Długoszewskiego jako droga
dwujezdniowa. Następnie krzyżuje się
z Umieńskiego i Jugosłowiańska, Samolotową,
Horbaczewskiego i dochodzi do Fieldorfa. Za tym
skrzyżowaniem następuje zwężenie do jednej
jezdni. Dalej Bora-Komorowskiego napotyka
Awionetki RWD, Polskich Skrzydeł, Abrahama,
Meissnera, Rogalskiego i Skalskiego, by
zakończyć się u zbiegu z ul. Afrykańską
i ul. Egipską.
ul. Bora-Komorowskiego (rejon Horbaczewskiego)
http://warszawa.wikia.com/wiki/Ulica_Bora-Komorowskiego?file=BoraKomorowskiego.JPG
Zmiany dotyczące ulicy:
• W 2007 doszło do poszerzenia ulicy
Bora-Komorowskiego
• Na odcinku od Fieldorfa do Trasy
Siekierkowskiej są tam teraz dwie
jezdnie.
• Oprócz poszerzenia ulicy udało się
wytyczyć ścieżkę rowerową
i przebudować skrzyżowania
z ul. Fieldorfa i Jugosłowiańską.
• Prace kosztowały 11,2 mln zł.
Przebudowana część ul. Bora-Komorowskiego
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ad/Komorowskiego.JPG
W pobliżu ul. Tadeusza Bora-Komorowskiego znajduje się:
 pętla autobusowa Gocław
 basen Wodnik
 Szkoła Podstawowa nr 185 im. UNICEF
 Bazar „Pętla” na rogu Bora –Komorowskiego i ul. Umińskiego
Ul. Tadeusza Bora Komorowskiego,
znajduje się w Warszawie, jak
i w Krakowie, Wrocławiu, Bydgoszczy,
Poznaniu, Gorzowie Wielkopolskim,
Słupsku, oraz Ełku.
http://karta.org.pl/fotooferty/JLW_SPP/ppages/ppage855.htm
„Zawdzięczanie uwolnienia
Warszawy przez Rosję byłoby
zrezygnowaniem
z niepodległości i poddaniem
się Rosji"
~Tadeusz Bór-Komorowski~
http://gabinetnumizmatyczny.pl/pl/czytelnia/banknoty/904.html
Ulica Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Jan Nowak-Jeziorański
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/Jan_nowak_jezioranski-1936.jpg
Jan Nowak-Jeziorański
Jan Nowak-Jeziorański,
a dokładniej Zdzisław Antoni
Jeziorański pseudonim „Janek”, „Jan Zych”
(ur. 2 października 1914 w Berlinie,
zm. 20 stycznia 2005 w Warszawie)
polski polityk, politolog, działacz
społeczny, dziennikarz i żołnierz AK,
kurier i emisariusz Komendy AK i Rządu RP
w Londynie. Kawaler Orderu Orła Białego.
Jan Nowak-Jeziorański
http://zeszytyliterackie.pl//images/stories/Nowak%20Jezi
oranski%20Jan%20077834%20100083%20NY%20copy.jpg
Zdzisław Jeziorański największe zasługi i sławę zdobył
jako „Jan Nowak”.
Pod tym okupacyjnym pseudonimem prowadził
wojenną działalność kurierską a w latach późniejszych
używał go także przed mikrofonami Radia Wolna
Europa.
W 1943 zgłosił się, jako ochotnik, na funkcję kuriera AK
do władz polskich poza krajem: pod przybranym
nazwiskiem „Jan Kwiatkowski” został wysłany do
Poselstwa Polskiego w Sztokholmie. Po przekazaniu
poczty powrócił do kraju. Po sukcesie tej wyprawy,
powierzono mu znacznie poważniejszą funkcję, bowiem
jako emisariusz (por. przyp. 1) miał dotrzeć do rządu RP
w Londynie. To właśnie na potrzeby tej misji przybrał
pseudonim „Jan Nowak”. Wyruszył w 1943 roku.
W Anglii odbył rozmowy zarówno z przedstawicielami
rządu polskiego jak i władz angielskich, w tym z
premierem Winstonem Churchillem (marzec 1944).
Z Anglii został przetransportowany do Włoch. W nocy z 25 na
26 lipca 1944, lecąc na pokładzie samolotu, który wyruszył
z bazy lotniczej w Brindisi, wylądował w pobliżu Tarnowa (ten
sam samolot zabrał na pokład szczątki rakiety V-2 i kilku
polskich polityków – akcja Most III), a następnie dotarł do
Warszawy jako ostatni emisariusz przed wybuchem Powstania
Warszawskiego, a w przeddzień kapitulacji, działając z rozkazu
komendanta AK gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego wyruszył
do Londynu, wywożąc setki dokumentów i zdjęć.
Jako emisariusz Armii Krajowej zyskał sobie przydomek
Kurier z Warszawy.
Podczas Powstania Warszawskiego wziął ślub z Jadwigą
Wolską, łączniczką „Gretą”. Ich ślub był odprawiony
w przerwie między pogrzebami.
W lipcu 2002 r., po 58 latach emigracji,
Jan Nowak-Jeziorański wrócił do Polski i zamieszkał na
stałe w Warszawie, przy ulicy Czerniakowskiej 178a.
Nawiązując do tytułu książki Polska z oddali stwierdził
wówczas: Przychodzi moment, kiedy nie wolno patrzeć
na kraj z oddali. Dlatego postanowiłem patrzeć na
Polskę z bliska.
Ulica Jana Nowaka-Jeziorańskiego
• Ulica powstała około 2002
roku i początkowo roboczo
nazwana została Anińska,
gdyż docelowo w przyszłości
ma biec do Anina.
• Kilka tygodni po śmierci
słynnego Kuriera z Warszawy,
Jana Nowaka-Jeziorańskiego,
11 lutego 2005 roku samorząd
osiedla Grochów Południowy
złożył wniosek do Rady
Warszawy by jego osobę
upamiętnić poprzez nadanie
imienia tej bezimiennej
wówczas ulicy na pograniczu
Grochowa i Gocławia.
Ulica Jana Nowaka-Jeziorańskiego
http://img4.wikia.nocookie.net/__cb20080804214450/warszawa/images/b/b0/Je
zioranskiego_Nowaka01.jpg
• Ulica już teraz jest jedną z ważniejszych ulic
pomiędzy Gocławiem a Grochowem.
• Inicjatorzy uczczenia Kuriera od początku
podkreślali, że Jego imieniem, nazwana powinna
być ulica duża, o istotnym znaczeniu
komunikacyjnym.
• W 2012 roku Rada Warszawy zadecydowała, aby
tą samą nazwą nazwać nowy odcinek ulicy na
zachód od ul. Poligonowej, do mostku nad
Kanałem Gocławskim.
• Od połowy stycznia 2014 roku ulicą odbywa się
ruch autobusowy.
Ulica Augusta Emila Fieldorfa
August Emil Fieldorf
http://www.acewings.com/cobrachen/forum/topic.asp?TOPIC_ID=2312&whichpage=8
August Emil Fieldorf
August Emil Fieldorf
(ur. 20 marca 1895 w Krakowie,
zm. 24 lutego 1953
w Warszawie) bojownik
o niepodległość Polski, generał
brygady Wojska Polskiego,
organizator i dowódca Kedywu
Armii Krajowej, zastępca
Komendanta Głównego AK,
pośmiertnie odznaczony Orderem
Orła Białego.
August Emil Fieldorf
http://pl.wikipedia.org/wiki/August_Emil_Fieldorf
Historia ulicy
Ulica ta została wytyczona w drugiej połowie lat
70. XX wieku razem z pozostałymi ulicami na
Gocławiu. Początkowo nosiła nazwę al. Bolesława
Bieruta.
Ulica Augusta Emila Fieldorfa
http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:POL_2007_10_07_warsaw_Fieldorfa_03.JPG
Ulica gen. Augusta Emila Fieldorfa
Ulica położona na Pradze Południe.
Jest jedną z głównych ulic Gocławia.
Wzdłuż ulicy gen. Fieldorfa znajdują się
następujące obiekty:
 ul. Fieldorfa 1 – Kościół św. Ojca Pio
 na rogu z ulicą Bora-Komorowskiego znajduje
się kapliczka, ustawiona w latach 90. XX wieku,
 na rogu Wału Miedzeszyńskiego jest pomnik
Augusta Emila Fieldorfa.
Kościół św. Ojca Pio
Parafia rzymskokatolicka znajdująca się przy ulicy
Gen. Fieldorfa 1 w Warszawie, na osiedlu Gocław-Lotnisko.
Kościół św. Ojca Pio
http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pio_warszawa_2.jpg
Krzyż i kapliczka
Wysoki, drewniany krzyż z napisem „Jezu ufam Tobie”
i obrazem Jezusa oraz zadaszona figura Maryi znajdują się
u zbiegu ulic Fieldorfa i Bora-Komorowskiego na
Gocławiu. W połowie lat ‘90 jako pierwszy stanął krzyż,
wkrótce po nim również figura.
Krzyż i kapliczka
http://www.twoja-praga.pl/praga/kapliczki/3279.html
Pomnik
Pomnik generała Augusta
Emila Fieldorfa ustawiono
u zbiegu ulic Fieldorfa
i Wału Miedzeszyńskiego
w pobliżu kościoła
pw. Św. ojca Pio
na Gocławiu.
Pomnik generała Augusta Emila Fieldorfa
http://www.twoja-praga.pl/praga/pomniki/1729.html
Dzięki nazwom ulic i obiektom
upamiętniającym Powstanie Warszawskie,
myśli o bohaterach tamtego okresu towarzyszą
nam nie tylko przez 63 dni każdego roku, ale
codziennie w drodze do naszej szkoły,
znajdującej się właśnie na Pradze Południe.
Bibliografia
• „Polski czyn zbrojny 1939-1945” Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1989
• „Kronika Dni Powstania. 65. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego”
Wydawca Miasto Stołeczne Warszawa, Związek Powstańców Warszawskich,
Warszawa 2009
• http://mazowieckie-kapliczki.blogspot.com/2014/02/warszawa-krzyz-ikapliczka-u-zbiegu.html
• http://www.twoja-praga.pl/instytucje/wiara/parafie/rid,318.html
• http://warszawa.wikia.com/
• http://pl.wikipedia.org/
Dziękujemy za uwagę.