Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kraśniku

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Kraśniku
23-200 Kraśnik, ul. Kościuszki 36
tel./faks: 81 884-36-73, e-mail:[email protected]
Kraśnik, dnia 13.12.2013r.
ONS-HDiM.760/35/13
Dyrektorzy
Szkół, Przedszkoli i Żłobków
z terenu Powiatu Kraśnickiego
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kraśniku w związku z zachorowaniami
dzieci i młodzieży występującymi w placówkach oświatowych na terenie województwa
lubelskiego, których prawdopodobną przyczyną są rota lub norowirusy powodujące m.in. wymioty,
biegunkę oraz bóle brzucha prosi o wzmożenie reżimu higieniczno-sanitarnego oraz zapewnienie
środków higieny osobistej przez cały dzień trwania zajęć lekcyjnych poprzez systematyczne ich
uzupełnianie zgodnie z § 2 i § 8 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
31.12.2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach ( Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), które stanowią, że: § 2 Dyrektor
zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne
i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza
obiektami należącymi do tych jednostek; § 8 ust. 1 W pomieszczeniach sanitarnohigienicznych
zapewnia się ciepłą i zimną bieżącą wodę oraz środki higieny osobistej (tj. mydło w dozownikach,
ręczniki jednorazowe lub suszarki do rąk oraz papier toaletowy).
W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży proszę również o podjęcie działań
edukacyjnych dla dzieci, młodzieży i rodziców. Przekazuję w załączeniu informację na temat
etiologii, objawów i profilaktyki zakażeń wywołanych przez rota lub norowirusy z prośbą
o wykorzystanie w celu profilaktyki zakażeń.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Kraśniku
Andrzej Wąsik
Biegunki powodowane przez retrowirusy epidemiologia i zapobiegania
Rotawirusy są najczęstszą przyczyną występowania u dzieci niebakteryjnych biegunek zakaźnych,
chorować mogą również osoby dorosłe. Do zakażenia dochodzi drogą feralno-oralną na skutek
bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną lub jej wydalinami - głównie poprzez zanieczyszczone
kałem ręce, powierzchnie czy przedmioty codziennego użytku, czemu sprzyja nieprzestrzeganie
podstawowych zasad higieny. Możliwe jest również zakażenie przez zanieczyszczoną żywność lub
wodę. Ze względu na dużą zakaźność rotawirusy są również częstą przyczyną zakażeń
w dziecięcych oddziałach szpitalnych.
Zachorowanie można przebyć wielokrotnie, ponieważ pierwotna infekcje daje jedynie częściową
odporność, która jednak w przypadku powtórnego zakażenia powoduje bezobjawowy lub lekki
przebieg choroby. Szacuje się, że około 70% dzieci do 5 roku życia ma przeciwciała przeciwko tym
wirusom co świadczy o przebyciu zakażenia.
Najpoważniejsze znaczenie kliniczne mają infekcje wirusami grupy A, które są przyczyną ostrych
biegunek u dzieci młodszych. Rotawirusy najbardziej zagrażają niemowlętom oraz dzieciom do 5
roku, a także osobom starszym po 65 roku życia. Okres od momentu zakażenia do chwili
wystąpienia objawów choroby jest krótki – wynosi zazwyczaj od kilku do 24 godzin. Zachorowania
mogą mieć zróżnicowany przebieg, od łagodnego po ciężki. W przypadku zachorowań o przebiegu
średnio nasilonym i ciężkim poza wodnistą biegunką z obecnością śluzu obserwujemy inne objawy,
takie jak gorączka (do 38,5o C), wymioty oraz cechy odwodnienia organizmu - uczucie suchości w
jamie ustnej, suchy język i błony śluzowe, uczucie pragnienia, utrata elastyczności skóry. Choroba
trwa zwykle od 4 do 10 dni, sporadycznie może się przedłużać do kilku tygodni. Szczególnie
niebezpieczne są biegunki małych dzieci. Objawy ze strony układu pokarmowego – biegunka
i wymioty, szybko powodują utratę płynów i elektrolitów w organizmie i w efekcie doprowadzają
do zaburzeń metabolicznych.
Leczenia zakażeń rotawirusowych ma charakter wyłącznie objawowy, brak jest leczenia
przyczynowego. Przy łagodnym klinicznym przebiegu zachorowania zazwyczaj wystarczy doustne
uzupełnianie płynów. Ważne jest przestrzeganie diety np. w postaci kleików z kaszy lub ryżu. Małe
dzieci oraz osoby z upośledzoną odpornością wymagają na ogół hospitalizacji i dożylnego
podawania płynów i elektrolitów. U dorosłych przebieg jest często bezobjawowy.
Epidemiologię zakażeń wywoływanych przez rotawirusy charakteryzuje sezonowość.
Zachorowania występują znacznie częściej w miesiącach jesiennych, zimowych
i wczesnowiosennych. Brak jest obecnie jednoznacznego wyjaśnienia dla tak dużej zmienności
w występowaniu liczby zachorowań w na przestrzeni czasu. Być może odgrywają w tym rolę
czynniki związane z nosicielstwem i replikacja wirusa u człowieka lub warunki klimatycznośrodowiskowe.
Ryzyko zakażenia rotawirusami można zmniejszyć poprzez:
1) bezwzględne przestrzeganie zasad higieny osobistej i otoczenia,
2) szczepienie ochronne przeciwko rotawirusom (zalecane w Programie Szczepień Ochronnych dla
dzieci w wieku od 6 do 24 tygodnia życia - decyzję o szczepieniu należy każdorazowo
skonsultować z lekarzem - szczepionka jest dostępna wyłącznie na receptę lekarską
3) przestrzeganie podstawowych zasad higieny przyrządzania posiłków - więcej informacji na ten
temat znajduje się w materiale „Pięć kroków do bezpiecznej żywności”,
4) mycie i dezynfekcję powierzchni, z którymi stykała się chora osoba
Norowirusy
Norowirusy są częstą przyczyną występowania zakażeń pokarmowych u ludzi, objawiających się
takimi dolegliwości jak wymioty, biegunka i bóle brzucha. Rzadziej występują gorączka, dreszcze
i bóle głowy.
Okres od momentu zakażenia do chwili wystąpienia objawów jest krótki i wynosi od 12 do 48
godzin od momentu zakażenia. Zachorowania z reguły charakteryzują się łagodnym przebiegiem,
ale mogą też wystąpić nagle i powodować duże odwodnienie. Wyzdrowienie następuje najczęściej
w przeciągu jednego do trzech dni. Na skutek zakażenia rzadko dochodzi do zgonu, ale może on
nastąpić zwłaszcza u osób starszych lub z osłabioną odpornością.
Do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą lub przedmiotami
i powierzchniami zanieczyszczonymi norowirusami pochodzącymi od chorej osoby. Zakażenie
może również nastąpić drogą pokarmową, na skutek spożycia skażonej żywności lub wody.
Zachorować mogą osoby w każdym wieku, gdyż przebycie zachorowania nie chroni przed
następnym zachorowaniem (nie jest wytwarzana długotrwała odporność organizmu zapobiegająca
ponownemu zachorowaniu).
Norowirusy są częstą przyczyną powstawania dużych ognisk zatruć pokarmowych ponieważ bardzo
łatwo przenoszone są z człowieka na człowieka. Ogniska zakażeń norowirusami najczęściej
występują w środowiskach skupiających duże grupy ludzi na niewielkiej powierzchni, jak szpitale,
domy opieki społecznej, szkoły itp. Często jedynym skutecznym sposobem eliminacji kolejnych
zachorowań jest czasowe zamknięcie instytucji, w której wystąpiło takie ognisko i eliminacja
zachorowania.
Przecięcie dróg szerzenia zakażenia wymaga bezwzględnego przestrzegania zasad higieny
osobistej. Ponadto konieczna jest też systematyczna dezynfekcja skażonych wirusem powierzchni
oraz odpowiednia higiena przygotowywania posiłków.