Bez wody i bez (wielu) problemów

Techniki drukowania
Suchy offset w produkcji opakowań
Bez wody
i bez (wielu) problemów
opakowań wystąpili również: Małgorzata
Lososova-Ungradova z firmy X-Rite, Tomasz
Ratajczak z firmy Victor Ink-Jet-System Service, Steve Green oraz Jakub Parol z firmy
EFI, a także przedstawiciele Reprografu: wiceprezes Tadeusz Figurski, Stefan Piotrowski, Paweł Szpil oraz Jarosław Krasnodębski.
Na wstępie Izabela Batko zaprezentowała firmę Toray. Japoński koncern, który
powstał w 1926 r. jako firma tekstylno-włókiennicza, jest dzisiaj prawdziwą światową
potęgą w wielu dziedzinach wytwórczości.
Zatrudnia 38 tys. pracowników i sprzedaje
co roku produkty o wartości przeszło 10 mld
euro, wśród nich m.in.: tekstylia, tworzywa
sztuczne i produkty chemiczne (w tym folie
7 czerwca do Zduńskiej Woli zjechała grupa kilkudziesięciu
drukarzy, by w teorii i praktyce zapoznać się z technologią bezwodnego druku opakowań. Konferencję zatytułowaną „Centrum
Innowacji Reprografu – Opakowania” przygotowały wspólnie firma
Reprograf oraz drukarnia Centrum, która jako jedyna w Polsce
oferuje wykonywanie druków metodą Waterless.
budowlane, granulaty, żywice wzmacniające, włókna węglowe), filtry do uzdatniania
wody, aparaty do dializy, podzespoły elektroniczne (półprzewodniki, filtry do monitorów LCD). Zajmujemy się również produkcją
polimerów, co stało się punktem wyjścia do
powstania działu materiałów dla poligrafii;
Reprograf – od 2007 r. będący polskim
konać na przykładzie drukarni Centrum –
bodźcem do rozwoju technologii Waterless
przedstawicielem japońskiej firmy Toray,
nie jest ona zupełnie bezproblemowa i pro-
było zdominowanie rynku przez systemy CtP
producenta płyt drukowych Waterless – za-
sta. Zważywszy jednak na wymogi ochrony
i rosnące zapotrzebowanie na płyty druko-
chęca rodzimych drukarzy do zaadaptowa-
środowiska oraz rosnące zainteresowa-
we, w tym bezwodne – mówiła Izabela Bat-
nia druku bezwodnego na lokalnym grun-
nie drukarzy segmentem opakowaniowym
ko (Toray). W swym portfolio dla poligrafii
cie. Technologia eliminuje problemy, które
– jednym z ostatnich bastionów tradycyjnej
firma posiada również płyty typograficzne
napotykają drukarze podczas zadruko-
poligrafii, który oparł się kryzysowi – druk
oraz płyty bezchemiczne.
wywania podłoży innych niż papier, m.in.
Waterless ma przyszłość.
Czym jest technologia Waterless, wyja-
z emulgacją farby, ostrością i przyrostem
W gronie zaproszonych na konferencję
śnił Jarosław Krasnodębski z firmy Repro-
punktu rastrowego oraz wysychaniem
gości znaleźli się przedstawiciele Toray (Iza-
graf. Mimo 30-letniej obecności na rynku
i utrzymaniem stałej kolorystyki w całym
bela Batko, Junichi Ishii i Tore Harms z euro-
nie jest ona bowiem znana równie dobrze
nakładzie. Zachętą do zaadaptowania tech-
pejskiego oddziału firmy) oraz Jens Gott-
jak druk z konwencjonalnych płyt CtP. Jej
nologii Waterless ma być również ograni-
schalk z firmy Baldwin, której wyposażenie
innowacyjność polega na drukowaniu bez
czona skala inwestycji koniecznych do prze-
dodatkowe do druku UV i bezwodnego wy-
roztworu nawilżającego, czyli – by użyć okre-
stawienia produkcji konwencjonalnej na
korzystuje Centrum. Z dodatkowymi prelek-
ślenia ze slangu poligrafów – bez użycia
bezwodną, choć – jak można było się prze-
cjami związanymi z tematyką drukowania
wody – mówił. Sam proces drukowania nie
62
Poligrafika 7/2011
Techniki drukowania
różni się od tradycyjnego offsetu, co nie
znaczy, że można uzyskać zadowalające
efekty bez stosownych inwestycji, a konkretnie: bez kontroli stabilności temperatury w trakcie produkcji. Przyczyną jest
obecność warstwy silikonu na płycie drukowej, który przy zbyt wysokiej temperaturze
farby zaczyna ją przyjmować i powodować
tonowanie na odbitce. Konieczne jest zatem wyposażenie maszyn drukujących
w wydajne systemy chłodzenia.
Drugim niezbędnym zakupem jest wywoływarka; proces wywoływania różni się
bowiem od konwencjonalnego, tak samo
jak płyta Waterless różni się od tradycyjnej
płyty CtP. Płyty CtP, jakich używacie Państwo
na co dzień – tłumaczył Jarosław Krasnodębski – składają się z aluminiowego podłoża powleczonego warstwą termo- lub światłoczułą. Z płyt pozytywowych laser usuwa
elementy niedrukujące, a warstwa nośna
(podłoże aluminiowe) stanowi bazę do
transferu roztworu nawilżającego. To oznacza, że drukują elementy emulsji nakładane
na wypukłe punkty na płycie. Płyta Waterless składa się z podłoża aluminiowego jako
nośnika, podkładu primerowego, warstwy
fotopolimerowej oraz – co jest jej głównym
wyróżnikiem – naświetlanej warstwy silikonowo-gumowej, stanowiącej alternatywę
dla roztworu nawilżającego w druku tradycyjnym (silikon ma właściwości oleofobowe
odpychające farbę drukarską).
W odróżnieniu od konwencjonalnych
wywoływarek, w których usuwanie emulsji
z miejsc niedrukujących odbywa się z użyciem chemii, w technologii Waterless proces
ma charakter mechaniczny. Płyta trafia do
wywoływarki, gdzie elementy silikonu spulchnione laserem są poddane wstępnemu zmiękczeniu przez niewielką ilość roztworu chemicznego. Następnie płyta zostaje wywołana
wodą, a zmiękczone elementy są usuwane za pomocą szczotki. W kolejnej sekcji następują aktywacja elementów drukujących
i nadanie im kontrastu. Ostatnie etapy to
płukanie wodą i suszenie płyty za pomocą
wiatraków, po czym gotowa płyta opuszcza
wywoływarkę – wyjaśniał Krasnodębski.
Druk bezwodny ma wiele zalet, także
dla ochrony środowiska: przede wszystkim
Poligrafika 7/2011
63
Techniki drukowania
wyeliminowanie wody i alkoholu izopropy-
związków organicznych; brak pęcznienia
wszystkim na wyposażenie maszyn dru-
lowego z procesu drukowania oraz znacz-
papieru wskutek działania wody; lepsze
kujących w urządzenia do mieszania farb
ną redukcję odpadów makulaturowych,
drukowanie na papierze z włóknami równo-
w kałamarzach oraz stabilizowania termicz-
o 30-40 proc. w porównaniu z konwencjo-
ległymi do krótszej krawędzi (short grain);
nego zespołów drukujących, czyli tempero-
nalnym offsetem (jest to możliwe dzięki
stabilność kolorystyczną. Dzięki eliminacji
wania rozcieraczy i duktorów farbowych.
dużo mniejszej liczbie arkuszy rozbiego-
kontaktu roztworu nawilżającego i farby
Bardzo ważny jest też system nawilżania,
wych). Dzięki zastosowaniu w wywoły-
drukarze unikają też problemów takich jak
a także właściwa gospodarka energią, jako
warkach zamkniętego obiegu wody jedna
emulgacja czy tonowanie. Dużą zaletą dru-
że w druku UV mamy do czynienia z wy-
z pierwszych drukarń bezwodnych na świe-
ku bezwodnego jest fakt, że farby UV są ak-
dzielaniem dużych ilości ciepła. Ze względu
cie, szwajcarska AVD Goldach, zmniejszyła
ceptowane przez producentów żywności,
na znaczną lepkość farby należy ją utrzymy-
jej zużycie o 250 tys. litrów w ciągu roku
leków i zabawek ze względu na bardzo
wać w odpowiedniej konsystencji, to zaś
(w porównaniu z tradycyjnym offsetem).
ograniczony problem migracji. Składniki
wymaga stosowania specjalnych miesza-
Z tych wszystkich powodów technologia
farb (w tym wszystkie żywice i fotoinicjato-
deł. W drukarni Centrum, w której druk Wa-
Waterless cieszy się sporą popularnością
ry używane w Centrum) mają akceptację
terless odbywa się na 6-kolorowej maszy-
„Guidance Note on UV Printing”, czyli ini-
nie Komori Lithrone S640 UV w formacie
cjatywy firmy Nestle dotyczącej bezpie-
B1, z uwagi na niedostatek miejsca w hali
czeństwa opakowań.
produkcyjnej i wysoki poziom promienio-
Technologię Waterless można wykorzy-
wania cieplnego generowanego przez urzą-
stać do zadrukowywania podłoży chłonnych
dzenia peryferyjne konieczne było wybudo-
(papierów, kartonów powlekanych i niepo-
wanie dodatkowego pomieszczenia obok
wlekanych, materiałów ozdobnych) oraz nie-
hali. Umieszczono w nim wszystkie agrega-
chłonnych (folii IML, folii i tworzyw sztucz-
ty służące do przygotowywania roztworu,
nych PET, PP, PVC, folii soczewkowych oraz
chłodzenia zespołów drukujących oraz sys-
blach, a także materiałów biodegradowal-
temy UV (ułatwia to kontrolę wymiany po-
nych i pochodzących z recyklingu). Wśród
wietrza ze względu na mniejszą kubaturę
konkretnych przykładów zastosowań można
pomieszczenia). Warto również pamiętać,
wymienić druk płyt CD i DVD, kart plastiko-
że koszty płyt i farb – wyższe od tradycyj-
wych (bankowych, telefonicznych itd.), do-
nych – czynią technologię Waterless opła-
wodów osobistych, praw jazdy, świadectw,
calną wyłącznie przy druku średnio- i wyso-
certyfikatów, opakowań na ekskluzywne
konakładowym.
Jednym z czynników odróżniających druk bezwodny od
konwencjonalnego offsetu jest stosowanie specjalnych płyt drukowych,
w których skład wchodzi warstwa silikonowo-gumowa, stanowiąca alternatywę
dla roztworu nawilżającego w druku tradycyjnym. Na pierwszy rzut oka
wyróżnia je też charakterystyczny zielony kolor
np. w Skandynawii, gdzie kładzie się szcze-
produkty, metalizowanych etykiet, podświe-
Po części teoretycznej goście przemieści-
gólnie silny nacisk na ochronę środowis-
tlanych materiałów reklamowych oraz mi-
li się do drukarni Centrum, gdzie mieli oka-
ka naturalnego. Krótsze czasy narządów
krodruków zabezpieczających.
zję na własne oczy przekonać się o zaletach
Technologia Waterless ma wiele zalet,
druku Waterless. Przedsiębiorstwo, które ja-
a mimo to w Polsce stosuje ją na razie tyl-
ko jedyna arkuszowa drukarnia offsetowa
Wśród innych korzyści warto wymienić:
ko jedna drukarnia. Nie jest to wyłącznie
w Polsce należy do Waterless Printing Asso-
wyraźniejszy punkt rastrowy i jego mniej-
kwestia oporu środowiska przed techniczną
ciation – organizacji grupującej drukarnie
i płynność produkcji zapewniają z kolei wymierne oszczędności zużywanej energii.
szy przyrost; możliwość drukowania z linia-
nowinką, ale również efekt kalkulacji ceno-
stosujące technologię Waterless – specjali-
turą powyżej 400 l/cm (zamiast 200 l/cm
wych. Mimo zapewnień przedstawicieli Re-
zuje się w druku na podłożach niechłonnych
jak w offsecie wodnym); wyższą jednolitość
prografu, że może ją wdrożyć każdy właści-
(kartonach metalizowanych, foliach holograficznych, folii PET, polipropylenie i folii 3D).
tonów barw w obszarach druku; możliwość
ciel offsetowej drukarni, skala wyzwań
nanoszenia grubszych warstw farby; brak
z tym związanych jest niebagatelna. Ko-
problemów związanych z emisją lotnych
nieczne jest poniesienie wydatków, przede
64
Tomasz Krawczak
Poligrafika 7/2011