116. Kolonizacja-int

Kolonizacja
1. Nowa fala kolonializmu






Państwa się rozwijają i potrzebują surowców
Potrzebują nowych rynków zbytu dla swoich towarów
Potrzebują taniej siły roboczej
Można militarnie kontrolować dodatkowe tereny
Wzrost znaczenia na arenie międzynarodowej –
mocarstwowość
Hasło „modernizacji ludów prymitywnych”
2. Kolonizacja Afryki (mapa 188)


Wcześniej zwracano uwagę,
albo na pozyskanie
niewolników albo na
kontrolowaniu tylko
strategicznych punktów
kontynentu
Zaczęto penetrować Afrykę
w poszukiwaniu
surowców
Kolonializm brytyjski



Egipt od 1882 r. pod
protektoratem brytyjskim
Podbicie Sudanu
Cecil John Rhodes
(kupiec) kolonizował Afrykę
Płd.; dążył do połączenia
Kairu z Kapsztadem linią
kolejową
Francuski kolonializm




Od 1830 r. podbój
Algierii wraz z akcją
osadniczą
Po porażce z Prusami
kolonię mogłyby osuszyć
łzę
1881 r. zajęcie Tunezji,
potem tereny
subsaharyjskie aż do
Afryki Równikowej
Somalia, Madagaskar
Pozostałe państwa kolonialne
1.
2.
3.
4.
Niemcy; zbyt późne się
zorientowali; mają tylko
Kamerun, Afrykę
Południowozachodnią, Afrykę
Południowowschodnią
Włochy; Somalia i Erytrea;
próbowali podbić Abisynię, ale w
bitwie pod Aduą (1896) porażka
(wrócą to tego tematu w latach
1935-1936); podbój Libii
Belgia; Kongo
Hiszpania, Portugalia; utrzymały
w większości swoje dawne
tereny
3. Posiadłości europejskie w Azji



Indie; od wojny
siedmioletniej Brytyjczycy
mają Indie
Tutaj główna rola Kompanii
Wschodnioindyjskiej
Daleki Wschód; w XIX w.
Indonezja była
kolonizowana przez
Holendrów, Francja
opanowała Indochiny, w
1824 r. Brytyjczycy zajęli
Płw. Malajski

Azja Środkowa to rywalizacja
brytyjsko-rosyjka o
wpływy w Afganistanie;
ostatecznie od 1907 r.
ustalono, że ten teren będzie
w strefie wpływów WB
Powstanie sipajów w Indiach 1857-1859




1857 r. Brytyjczycy przymusili sipajów (żołnierzy
hinduskich w armii WB) do korzystania z nabojów
nasączonych tłuszczem zwierząt (muzułmanie i hindusi
omówili)
Nałożono surowe kary, które wznieciły bunt - Wielki
Bunt
Sipajowie atakowali pracowników Kolonii;
bezwzględne ataki spotkały się z bezwzględnymi
represjami
Skutkiem powstania było rozwiązanie Kompanii
Wschodnioindyjskiej i poddanie tych terenów pod
kontrolę królowej, teraz Imperatorowej Wiktorii
4. Walka o wpływy w Chinach


Rządząca dynastia
mandżurska utrzymuje
izolację, dając jedynie port w
Kantonie dla europejskich
statków
Brytyjczycy za jedwab i
herbatę płacili srebrem, ale
stopniowo zaczęli wprowadzać
nielegalną zapłatę – opium;
bardzo to się podobało
Brytyjczykom, mieszkańcom
Chin, ale władzom już mniej
I wojna opiumowa 1839-1842
Władze Chin nakazały
zająć składy opium i
wszystko spalić (proszę bez
mylnych skojarzeń)
 Wojsko Zjednoczonego
Królestwa wysłano do Chin
 Chiny pokonane
podpisują traktat w
Nankinie:
1. Brytyjczycy mają
Hongkong
2. Chińczycy udostępniają
dodatkowo 5 innych
portów

Powstanie tajpingów 1851-1864



Bunt przeciw obcej
władzy w Chinach oraz
uciskowi feudalnemu
Początkowe sukcesy, z
czasem pokonane przez
wojsko Mandżurów i
wojska europejskie w
1864
Śmierć ok. 20 mln ludzi
II wojna opiumowa 1856-1860
Chiny osłabione
powstaniem tajpingów;
WB i Francja chcą to
wykorzystać
 Traktat w Tiencinie
1. Chiny zapłacą
odszkodowanie za
spalone opium (j.w.)
2. Pełna zgoda na
działalność handlową i
misyjną w całych
Chinach

5. Skutki kolonizacji








Nowy podział polityczny świata
Supremacja (dominacja) Europy nad resztą świata
Rywalizacja mocarstw w koloniach (wojny
kolonialne)
Eksploatacja ekonomiczna kolonii przez Europę
Mieszanie się ras
Wzrost demograficzny
Powstanie nowej grupy społecznej – osadników w
koloniach
Odkrycia naukowe w zakresie nauk
przyrodniczych i geograficznych