Ekonomika jakości

Nr karty: 1/5
KARTA PROGRAMU RAMOWEGO PRZEDMIOTU
PW - IOSP
Ekonomika jakości
Quality Economics
1. Identyfikator przedmiotu:
Rodzaj studiów : Studia II-go stopnia (mgr stacjonarne)
Kierunek
:
Specjalność
:
Rodzaj
Grupa
2.
:
:
Symbol
:
Nr w siatce studiów :
Symbol jednostki dydaktycznej
SYMBOL
W 30 C 20
Semestr
:
Data opracowania : 2012
Oczekiwane efekty kształcenia (efekty, formy zajęć, metody weryfikacji efektów kształcenia)
Cel przedmiotu:
C1: Opanowanie wiedzy w zakresie ekonomiki przedsiębiorstwa
oraz kosztów jakości.
C2: Nabranie umiejętności praktycznych w doskonaleniu wyników
ekonomiczno -finansowych przedsiębiorstw i poprawy jakości.
C3: Nabranie doświadczenia w zarządzaniu jakością.
Odniesienie do efektów
kształcenia
przedmiotu
W1-W3; U1-U3;
P1-P2
Odniesienie do efektów
kształcenia
dla kierunku
Efekt uczenia
się: (w kategoriach wiedzy,
umiejętności,
kompetencji
społecznych)
WIEDZA
W1: Opanowanie podstawowych pojęć dot. aspektów ekonomicznych zarządzania jakością (planowania, organizowania, motywowania oraz kontrolowania).
W2: Znajomość strat, kosztów jakości, elementów ekonomiki
przedsiębiorstw.
W3: Znajomość problemów dot. „ekonomiki”.
UMIEJĘTNOŚCI
U1: Umiejętność zdobywania informacji nt. kosztów jakości.
U2: Umiejętność wykorzystania podejścia systemowego, procesowego oraz ciągłego doskonalenia do obniżania kosztów.
U3: Znajomość problemów na poziomie umożliwiających
wykorzystanie w praktyce przemysłowej, m.in. umiejętność
zaproponowania ulepszeń (usprawnień) poprawiających
poziom jakości oraz wyniki ekonomiczno-finansowe.
KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE
P1: Umiejętność współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w
niej różnych ról od członka zespołu projektowego do jej lidera.
P2: Świadomość różnych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, podejmowanych decyzji. Działania przedsiębiorcze.
dla obszaru
T2A_W06
T2A_W07
T2A_W08
T2A_W09
T2A_U07
T2A_U08
T2A_U09
T2A_U14
T2A_K03
T2A_K04
T2A_K06
Odniesienie do efektów
kształcenia przedmiotu
Treści
programowe:
WYKŁADY
TP1: Wprowadzenie: pojęcia podstawowe. Przedmiot ekonomiki
jakości. Organizacja przedsiębiorstwa: pojęcia, problemy, koncepcje, cechy i zasady działania jednostek gospodarczych. Poziom oraz
rozwój techniczno-ekonomiczny przedsiębiorstwa, jakość produkcji,
innowacje, inwestycje, ciągłe doskonalenie. Analiza ekonomiczna:
istota oraz funkcje analizy, rodzaje analiz, etapy prac analitycznych,
metody i narzędzia analizy, informacje analityczne, wskaźniki oraz
miary stosowane w analizie.
TP2: Terminologia. Zintegrowane systemy zarządzania jakością.
Analiza przykładów dokumentacji w postaci procedur i instrukcji
oraz algorytmów działania. Warianty ciągłego doskonalenia jakością. Podejście systemowe, procesowe i ciągłe doskonalenie. Wymagania systemów zintegrowanych. Analizy: SWOT, BCG, Sił Portera.
W1, W3
U1, U2, U3
W1
U1, U2
P1, P2
1
Procesy decyzyjne, koncepcje rozwoju, tendencje i trendy. Kierowanie operacyjne wybranymi obszarami organizacji. Audyt systemu
według normy PN-EN ISO 19011: 2005.
TP3: Pojęcie kosztów jakości. Rozwój przedsiębiorstw i zakończenie jego działalności. Analizy techniczno-ekonomiczne. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa oraz forma zakończenia działalności. Wpływ
aliansów strategicznych, przejęć, fuzji konsolidacji oraz procesów
restrukturyzacyjnych na koszty. Cykl życia wyrobów.
TP4: Zarządzanie przedsiębiorstwem. Struktury organizacyjne, procedury, procesy i zasoby przedsiębiorstwa. Efektywność, skuteczność
oraz wydajność działania. Zarządzanie przez jakość. Ewolucja i rozwój podejścia systemowego. Obniżanie kosztów.
TP5: Planowanie w przedsiębiorstwie: cechy, systemy, metody,
narzędzia. Dążenie do tworzenia systemów zintegrowanych. Proces
ciągłej poprawy ekonomiki i organizacji przedsiębiorstwa. Planowanie operacyjne. Organizacja planowania. Cele, metody, narzędzia
oraz doskonalenie planowania.
TP6: Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa: istota i funkcje analizy, rodzaje analiz, etapy prac analitycznych, metody i narzędzia
analizy, informacje analityczne, wskaźniki i miary stosowane w analizie. Wpływ poziomu jakości wyrobów i usług na wyniki analizy.
TP7: Programy oszczędnościowe i optymalizacja działań poprawiających jakość. Analizy postaw, zachowań i reakcji czynnika ludzkiego. Zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie. Systemy
motywacyjne. Metody szkolenia i oceny pracownika. Podsumowanie
działań w kontekście optymalnego wykorzystania zasobów ludzkich
do poprawy jakości.
TP8: Wymagania norm europejskich w zakresie jakości wyrobów
i usług. Wytyczne związane z analizą kosztów jakości. Optymalizacja
działań.
ĆWICZENIA
ĆW1: Koszty związane z jakością (tradycyjne) oraz ukryte koszty
jakości (straty przychodów, utracone korzyści, koszty
klienta, koszty społeczne).
ĆW2: Rozpatrywanie kosztów w kategoriach czasu, funkcjonalnych, przedmiotowych, czynnościowych i zarządczych.
ĆW3: Analiza kosztów według kryteriów, m.in:
Produktowych: wyrób (rodzaje wyborów; obsługa
Funkcjonalnych: marketing, sprzedaż, finanse, administracja,
produkcja, zaopatrzenie, zasoby ludzkie, logistyka;
Czynnościowych: (proces, działanie);
Obiektowych: (grupy procesów powiązanych);
Systemowych; Skali problemów; Według klasyków.
ĆW4: Koszty jakości (zgodności, niezgodności, utraconych
korzyści). Analiza strat m.in:
- powstałych z powodu wad i napraw,
- na skutek nadmiernej produkcji,
- wynikających z transportu, z obróbki,
- Inwentaryzacyjne,
- Wynikające z ruchu,
- Wynikające z oczekiwania.
ĆW5: Analizy kosztów braków, m.in.:
- prac poprawkowych spowodowane przyjęciem wadliwych
materiałów,
- spowodowanych we własnym przedsiębiorstwie,
- kontroli i sortowania wadliwych wyrobów,
ĆW6: Analizy proponowanych rozwiązań dotyczących poziomu
jakości wyrobów i usług. Liczenie podstawowych wskaźników (miar) kontrolnych, ocenowych oraz poznawczych.
ĆW7: Doskonalenia działania przedsiębiorstwa. Analiza miejsc
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W1, W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W1, W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
2
powstawania kosztów i zysków. Budżetowanie. Optymalizacja. Poprawa wyników oraz potencjału przedsiębiorstwa.
Ćwiczenia na modelu doskonalenia przedsiębiorstwa od „5S”,
dobrych praktyk do poziomu „Bussines Excellence”
W2, W3
U1, U2, U3
P1, P2
LABORATORIUM
e – learning (przyszłościowo)
L1: Wybór problemu
(Identyfikacja problematyki badawczej);
– Wykresy przepływu,
– Wartość dodana,
– Burza mózgów.
Zbieranie danych – arkusz kontrolny;
– Zdefiniowanie różnicy między stanami,
– Ustalenie priorytetów,
– Wykres Pareto,
– Tablicowa analiza danych,
– Diagram tablicowy.
L2: Analiza przyczyn problemu;
– Zbieranie danych uzupełniających,
– Wykres Ishikawy,
– Diagram zależności,
– Stratyfikacja,
– SPC (histogram, karty kontrolne, zdolność procesu),
– Burza mózgów,
– Arkusz kontrolny,
– Diagram tablicowy.
Generowanie potencjalnych rozwiązań;
– Tworzenie pomysłów,
– Burza mózgów,
– FMEA,
– Poka – Yoke,
– Benchmarking.
L3: Wybór – zaplanowanie rozwiązania;
– Nadawanie priorytetów rozwiązaniom,
– Analiza pola sił,
– Drzewo decyzyjne,
– Diagram planowania procesu podejmowania decyzji,
– Wykres Ganta,
– Schemat PERT – Diagram strzałkowy,
– Ścieżka krytyczna.
Wdrożenie rozwiązania;
– Monitorowanie projektu wdrożenia,
– Podtrzymywanie zaangażowania,
– Ocena rozwiązania,
– Monitorowanie rezultatów,
– Ocena efektów wdrożenia.
SEMINARIUM: S1; S2; S3
Wykorzystanie
metod i technik
kształcenia na
odległość.
Tak
(w przyszłości)
3
Odniesienie do efektów
kształcenia przedmiotu
WYKŁADY
W1–W4; U1-U3; P1-P2
Konwencjonalny, problemowy, dyskusja.
Formy zajęć
dydaktycznych
metody
kształcenia:
ĆWICZENIA
Rozwiązywanie problemów, prace zaliczeniowe.
Prezentacje z wykorzystaniem technik multimedialnych, dyskusja.
LABORATORIUM
e – learning (przyszłościowo)
W1–W4; U1-U3; P1-P2
W1–W4; U1-U3; P1-P2
SEMINARIUM
3.
Forma zaliczenia zajęć:
FORMA WERYFIKACJI
Metody
weryfikacji
efektów
kształcenia
(formy
oceniania)
4.
% udział na
ogólną
ocenę
Nr efektu
kształcenia
50
W1-W4
40
U1-U3
10
P1; P2
WIEDZA: egzamin pisemny (dwa kolokwia sprawdzające umiejętności studenta) i ustny oraz umiejętność rozwiązywania problemu.
UMIEJĘTNOŚCI: zaliczenie pisemne ćwiczeń; wykonanie pracy
zaliczeniowej: przygotowanie projektu oraz prezentacja lub badań
i prezentacja ich wyników wykonanie pracy praktycznej.
KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE: ocena
aktywności.
Kryteria oceny, efekty kształcenia na ocenę
Efekty
W1
Opanowanie
podstawowych
pojęć dot.
ekonomiki jakości
W2
Znajomość strat,
kosztów,
elementów
ekonomiki
W3
Znajomość
problemów
dotyczących
ekonomiki
U1
Umiejętność
zdobywania
informacji nt.
kosztów jakości
U2
Umiejętność wykorzystania podejścia
systemowego,
procesowego oraz
ciągłego doskonalenia.
U3
Znajomość narzędzi na poziomie
umożliwiającym
ich wykorzystanie
w praktyce.
P1
Umiejętność współdziałania i pracy w
grupie, od członka
do lidera.
P2
Świadomość różnych aspektów
oraz skutków
działalności.
5,0
4,5
4,0
3,5
3,0
2,0
Opanowanie od
86-95% pojęć
dot. ekonomiki
jakości.
Opanowanie od 7585% pojęć dot.
ekonomiki jakości.
Opanowanie od 5674 % pojęć dot.
ekonomiki jakości.
Opanowanie od 4155% pojęć dot.
ekonomiki jakości.
Opanowanie do 40%
pojęć dot. ekonomiki
jakości.
Opanowanie od 7585 % wiedzy
nt. Znajomość
strat, kosztów,
elementów
ekonomiki.
Opanowanie od 5674% wiedzy
nt. Znajomość
strat, kosztów,
elementów
ekonomiki
Opanowanie jjedynie podstawowej
wiedzy nt. strat,
kosztów,elementów ekonomiki
od 41-55%.
Nie przedstawienie
nawet podstawowej
wiedzy. nt. strat,
kosztów, elementów
ekonomiki
do 40%.
Przedstawia
wyraźną
większość
wiedzy.
Przedstawia większość zasad oraz
skutków stosowania wiedzy.
Przedstawia w sposób wystarczający
podstawowe
zasady i skutki
stosowania wiedzy.
Przedstawia jedynie podstawowe
zasady i skutki
stosowania wiedzy.
Nie przedstawia nawet
podstawowej wiedzy
Doskonałe
zrozumienie
wymagań
klientów.
Identyfikuje znaczną większość
informacji dot.
kosztów jakości.
Identyfikuje
wyraźną większość
informacji.
Identyfikuje nieco
ponad połowę
informacji.
Identyfikuje
jedynie połowę
informacji.
Nie identyfikuje nawet
połowy informacji.
W sposób profesjonalny tworzy dokumentację systemu
zarządzania. Potrafi
projektować procesy
oraz umie wykorzystać reguły.
W sposób
zaawansowany
tworzy systemy.
W sposób dobry
analizuje trzy
metody podejścia.
dot. kosztów.
W sposób podstawowy analizuje
oraz ocenia trzy
metody podejścia
dot. kosztów.
W sposób bardzo
prosty analizuje
oraz ocenia trzy
metody podejścia.
dot. kosztów.
Nie potrafi dokonać
nawet prostej analizy
i/lub oceny trzech
metod podejścia dot.
kosztów.
W sposób profesjonalny posługuje się
wiedzą dot. kosztów
jakości..
W sposób zaawansowany
posługuje się
wiedzą dot.
kosztów jakości
W sposób dobry
posługuje się wiedzą dot. kosztów
jakości.
W sposób podstawowy posługuje
się wiedzą dot.
wykorzystania
kosztów jakości
W sposób bardzo
prosty posługuje
się wiedzą dot.
wykorzystania
kosztów jakości
Nie potrafi dokonać
nawet prostej
interpretacji wiedzy
dot. kosztów jakości.
W sposób skuteczny
potrafi pracować w
grupie.
W sposób
zaawansowany
potrafi pracować
w grupie.
W sposób dobry
potrafi pracować
w grupie.
W sposób podstawowy potrafi
pracować w grupie.
W sposób bardzo
prosty potrafi
pracować
w grupie.
Nie potrafi
pracować
w grupie.
Bardzo wysoki
poziom świadomości
> 95 %.
Wysoki poziom
świadomości
od 86-95%.
Dość wysoki poziom świadomości
od 75-85%.
Poziom świadomości na poziomie
od 56-74%.
Poziom świadomości od 41-55%.
Poziom do 40%
świadomości.
Opanowanie pojęć,
od > 95 % treści powiązanych w systematyczny układ.
Bardzo dobre
rozumienie pojęć.
Opanowanie instrumentów zarządzania
jakością. Bardzo
dobre rozumienie
pojęć. Sprawne posługiwanie się wiedzą. Od 95 % .
Przedstawia w sposób kompletny zarówno rodzaje jak i
skutki stosowania
wiedzy.
Opanowanie od
86-95 % wiedzy
nt. Znajomość
strat, kosztów,
elementów
ekonomiki.
4
5.
Autor programu ramowego:
prof. nzw. dr hab. inż. Wojciech Werpachowski
6.
Pomoce dydaktyczne:
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
1. Giera,K., Werpachowski,W.: Księga Jakości. Europejskie wymagania w zakresie jakości
wyrobów i usług. Model dokumentacji Systemu Zapewnienia Jakości”. Wydawnictwo
MCNEMT, Radom 1994 r.
2. Śmiechowski, K., Werpachowski, W., Żarłok, J.: Zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem w przemyśle lekkim. Systemowe i procesowe podejście do zarządzania.
Organizacja procesu produkcji –Maszyny–Urządzenia–Technologie. Wydawnictwo
Politechniki Radomskiej. ISSN 1642-5278; Radom 2009 r.; Str. 1-349.
3. Werpachowski, W.: Podstawy zarządzania w przedsiębiorstwie. Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej. 2011r. ISBN 978-83-7207-980-0; Str. 1- 478.
1. Hamrol, A., Mantura,W.: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe
PWN S.A. Warszawa-Poznań 2002; ISBN 83-01-14390-8; Str. 1-371.
2. Gierszewska Grażyna: Zarządzanie strategiczne, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości
i Zarządzania, 2000 r., ISBN 83-86846-42-9, 208 s.
3. Koźmiński, A., Piotrowski, W. (red.): Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo
Naukowe PWN, 2000 r., ISBN 83-01-12705-8, 791 s.
5