Zobacz dokument

Aparatura łączeniowa w wykonaniu
przeciwwybuchowym firmy .steute
Adam Więch
Mimo odczuwalnego spowolnienia gospodarczego,
skutkującego ogólnym pogorszeniem koniunktury
firma .steute odnotowuje dynamiczny wzrost sprzedaży
aparatury łączeniowej przeznaczonej do pracy
w strefach zagrożonych wybuchem gazów i pyłów,
spełniającej wymagania dyrektywy ATEX.
Zwiększone zainteresowanie klientów takim asortymentem
jest spowodowane m.in. naglącą potrzebą modernizacji
wielu zakładów przemysłowych oraz koniecznością
dostosowania produkowanych maszyn i urządzeń
do obowiązujących wymagań prawnych.
P
rzepisy ATEX, związane z ochroną ludzi i maszyn pracujących w warunkach zagrożenia wybuchowego, zaczęły obowiązywać w Polsce wraz z jej wejściem do Unii Europejskiej. Dla
innych krajów Unii przepisy te są również stosunkowo nowe, ponieważ „dyrektywa dla producentów”, czyli ATEX 95 (94/9/EC)
obowiązuje od 1 lipca 2003 r., podobnie jak „dyrektywa dla użytkowników”, czyli ATEX 137 (99/92/EC). Nowe przepisy obejmują również te zakłady, które istniały przed 30 czerwca 2003 r.
Wybuch pyłów – ryzyko dotyczące wielu gałęzi przemysłu
W przypadku nowych przepisów ATEX znacznie więcej uwagi
poświęcono kwestii wybuchowych pyłów. Eksperci wyliczyli, że
w przemyśle zdarza się co najmniej dziesięć razy więcej eksplozji
pyłów niż gazów. Jest to częściowo spowodowane tym, że wybuchy gazu dotyczą głównie zakładów chemicznych i rafinerii,
gdzie pracownicy w pełni zdają sobie sprawę z zagrożenia, natomiast ryzyko wybuchu pyłów dotyczy wielu gałęzi przemysłu
i często nie jest ono w pełni uświadomione.
Dla laika może się to wydawać dziwne, ale wiele popularnych
materiałów jest podatnych na wybuch, o ile występują w formie
Fot. 1. Zamknięty
w obudowie ze stali
nierdzewnej: magnetyczny czujnik
bezpieczeństwa EEx
RC Si M30 o stopniu ochrony IP69K
96 l Nr 9 l Wrzesień 2009 r.
Fot. 2. Czujnik
magnetyczny bezpieczeństwa EEx
RC Si 56 został
zaprojektowany
z myślą o łatwej
zabudowie w maszynie
pyłu zmieszanego w odpowiednich proporcjach z tlenem pochodzącym z atmosfery. Wystarczy wówczas jedna iskra, aby
zapalić wybuchową mieszaninę. Zjawisko to dotyczy takich
materiałów, jak: pył drzewny, mąka, kakao, tworzywa sztuczne i inne pyły organiczne. Także metale lekkie, jak aluminium
czy magnez są w pewnych warunkach silnie wybuchowe. Dlatego właśnie konstruktorzy maszyn przeznaczonych do pracy
w zapylonym środowisku muszą przestrzegać zaleceń ATEX
95, a operatorzy muszą brać pod uwagę przepisy ATEX 137,
które obligują ich m.in. do dokumentowania zagrożeń i mających im zapobiec pomiarów.
Nieograniczony wybór
Każdy elektryczny element maszyny, która jest przeznaczona do pracy w atmosferze wybuchowej, musi być certyfikowany zgodnie z przepisami ATEX 95. Na szczęście nie
ogranicza to inżynierów w wyborze łączników, czujników czy
innych podzespołów. Przeciwnie, do ich dyspozycji jest szeroka gama urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym, które są projektowane i produkowane przez .steute. Oferta obejmuje m.in.: łączniki pozycyjne i krańcowe, łączniki i czujniki
bezpieczeństwa, łączniki linkowe zatrzymania awaryjnego,
łączniki nożne, czujniki indukcyjne, blokady elektromagnetyczne, a także całą gamę łączników w wykonaniu bezprzewodowym. Wszystkie wymienione urządzenia dostępne są
w wersjach dla stref zagrożonych wybuchem gazów (strefa 1
i 2) oraz pyłów (strefa 21 i 22). Wart podkreślenia jest fakt, że
.steute może dostarczać odbiorcom droższe wersje przeznaczone dla stref 1 i 21 oraz znacznie tańsze, stosowane w strefach 2
i 22 (3G/3D).
Łączniki krańcowe i pozycyjne
Firma .steute oferuje osiem podstawowych typoszeregów
łączników krańcowych i pozycyjnych z certyfikatem ATEX,
obejmujących wersje od miniaturowych do heavy-duty. Mogą
być one wyposażone fabrycznie w kabel lub jedynie w dławicę kablową. Mnogość dostępnych napędów pozwala na idealne
dopasowanie łącznika do danej aplikacji.
Łączniki linkowe zatrzymania awaryjnego
Jedną ze specjalności firmy .steute jest produkcja łączników
linkowych stosowanych w systemach zatrzymania awaryjnego.
Niezwykle bogata gama wykonań standardowych uzupełniona
jest o wersje przeciwwybuchowe. Jednym z najpopularniejszych
łączników jest EEx ZS 80 1OE/1S VD, współpracujący z linką
o długości do 75 m (fot. 3). W bieżącym roku do oferty dołączył
także łącznik serii EEx ZS 90 S, przeznaczony do pracy w najtrudniejszych warunkach (wysoka wilgotność i zapylenie, wysoka bądź niska temperatura, ryzyko udarów mechanicznych).
Fot. 3. Uniwersalny
łącznik linkowy
zatrzymania awaryjnego EEx ZS 80
1OE/1S VD
Łączniki nożne
Łączniki nożne to druga specjalność firmy .steute. Oferta
obejmuje trzy podstawowe typoszeregi, stale unowocześniane
i rozbudowywane o kolejne wersje funkcjonalne. W przypadku urządzeń przeciwwybuchowych dostępne są zarówno wersje standardowe z kablem, jak i bezprzewodowe (fot. 4). Istnieje
możliwość zamówienia wersji z wieloma pedałami.
Łączniki bezpieczeństwa
Sześć typoszeregów przeciwwybuchowych łączników bezpieczeństwa z oddzielną zworą, w wykonaniu z tworzywa sztucznego lub stopów aluminium pozwala na elastyczne dobranie
optymalnej wersji. Dostępne akcesoria umożliwiają komfortowy
montaż urządzeń oraz zabezpieczenie ich przed niekorzystnymi
warunkami środowiskowymi.
Fot. 4. Nowoczesny, bezprzewodowy łącznik
nożny EEx
GFI F do stref
zagrożonych
wybuchem
Czujniki magnetyczne i czujniki magnetyczne
bezpieczeństwa
Firma .steute może zaoferować bezdotykowe przeciwwybuchowe czujniki magnetyczne, które są dostępne zarówno w wykonaniu standardowym, jak i w wersjach przeznaczonych dla
systemów bezpieczeństwa. O ile te pierwsze wykorzystuje się
głównie do pozycjonowania elementów maszyn, to drugie mają
znacznie większy zasięg zastosowań, obejmujący m.in. kontrolę zamknięcia pokryw bezpieczeństwa, drzwi, osłon itp. Jednym z przykładów jest czujnik EEx RC Si M30 w obudowie
cylindrycznej (fot. 1), współpracujący z kodowanym magnesem, charakteryzujący się wysokim stopniem ochrony – IP69K.
Urządzeniem przeznaczonym do montażu na systemach profili
aluminiowych jest z kolei kompaktowy czujnik bezpieczeństwa
EEx RC Si 56 (fot. 2), zabudowany w prostokątnej, kompaktowej obudowie. Duża odległość przełączania pozwala na ukryty
montaż czujnika i magnesu, np. za osłoną z tworzywa sztucznego lub stali nierdzewnej.
Fot. 5. Najpopularniejsza
blokada elektromagnetyczna
bezpieczeństwa
w ofercie –
EEx AZM 415
.steute łączniki do złożonych zastosowań
Firma .steute Schaltgeräte GmbH & Co. KG, mieszcząca się w Löhne w Niemczech wyspecjalizowała się w projektowaniu i produkcji bezpiecznego
osprzętu łączeniowego do złożonych i krytycznych
zastosowań, koncentrując się na trzech głównych
dziedzinach: technice sterownia, ochronie przeciwwybuchowej oraz technice medycznej. Oferta
obejmuje między innymi łączniki krańcowe, łącz-
niki bezpieczeństwa, systemy zatrzymania awaryjnego oparte na łącznikach linkowych, klamki
drzwiowe z przyciskami sterującymi, czujniki bezpieczeństwa, łączniki nożne oraz złożone urządzenia sterujące wykorzystywane w technice medycznej. Firma .steute wdraża innowacyjne technologie, do których należy zaliczyć m.in. bezpieczny
system transmisji radiowej .steute Wireless. Od
czasu wprowadzenia do oferty wyłączników całkowicie niezależnych od zewnętrznych źródeł zasilania, .steute należy do ścisłej czołówki firm opracowujących innowacyjne rozwiązania z dziedziny
automatyki i sterowania, zajmuje też bardzo ważne miejsce na rynku związanym z ochroną przeciwwybuchową.
Nr 9 l Wrzesień 2009 r. l
97
Blokady elektromagnetyczne bezpieczeństwa
Firma .steute cieszy się niemal wyłącznością, jeśli chodzi
o elektromagnetyczne blokady bezpieczeństwa. Dzięki spełnieniu bardzo ostrych kryteriów certyfikacyjnych udało się wprowadzić do oferty dwa podstawowe typoszeregi: EEx AZM 415
(fot. 5) oraz EEx STM 295 (fot. 6). Urządzenia te zapobiegają
otwarciu drzwi lub osłon maszyn przez operatora zanim, przykładowo, nie zostaną zatrzymane jej ruchome elementy. Ale
w wielu przypadkach blokada jest stosowana zamiast wyłącznika krańcowego z powodów czysto praktycznych: uniemożliwia ona zaburzenie procesu produkcji, które często bywa bardzo kosztowne w skutkach.
Czujniki indukcyjne
Ostatnią grupę produktów stanowią czujniki indukcyjne
z certyfikatem ATEX, służące do pozycjonowania elementów
maszyn i urządzeń lub do detekcji metalowych elementów. Dostępne są w sześciu podstawowych wersjach, z kablem lub konektorem. Do kompletu oferowane są moduły elektroniczne,
wyposażone w wyjścia przekaźnikowe.
Kasety sterownicze i puszki rozgałęźne
Firma .steute oferuje również bogatą gamę kaset sterowniczych i puszek/skrzynek rozgałęźnych w wykonaniu przeciwwybuchowym. Produkowane są one zgodnie ze specyfikacją
klienta, przy uwzględnieniu szeregu dostępnych elementów wykonawczych i dławic.
Urządzenia bezprzewodowe w strefach
zagrożonych wybuchem
Zastosowanie urządzeń wykorzystujących technologię bezprzewodową w automatyzacji procesów przynosi szereg korzyści, np. upraszcza montaż oraz ułatwia prace związane z przeniesieniem lub ulepszeniem maszyny bądź całej instalacji przemysłowej. Od niedawna użytkownicy pracujący w strefach
zagrożonych wybuchem mogą czerpać korzyści z takich właśnie rozwiązań, ponieważ .steute zakończyło pod koniec ubie-
Fot. 7. Bezprzewodowy łącznik
pozycyjny
EEx F 95 D,
niewymagający
zewnętrznych
źródeł zasilania
ani baterii
głego roku certyfikację wyłączników pozycyjnych typoszeregu
EEx F 95 (fot. 7), które nie wymagają zewnętrznego zasilania
ani baterii. Możliwe jest to dzięki zastosowaniu zintegrowanego generatora energii, który wykorzystuje ruch kinetyczny napędu wyłącznika do wytworzenia impulsu elektrycznego. Pozyskana w ten sposób energia nie jest wielka, wystarcza jednak
z powodzeniem do kilkukrotnego przesłania telegramu radiowego do odbiornika. .steute wykorzystuje niskoenergetyczny
bezzakłóceniowy system transmisji, przeznaczony do zastosowania w ciężkich warunkach przemysłowych, gdzie występuje wiele źródeł promieniowania elektromagnetycznego. Instalowane bezprzewodowe komponenty nie muszą się „widzieć”.
W jednym pomieszczeniu może pracować kilka systemów, nie
zakłócając się wzajemnie, przy czym dopuszczalna odległość
nadajnik–odbiornik wynosi 30 m w halach produkcyjnych lub
300 m w terenie otwartym (możliwa jest jednak transmisja i na
n
większe odległości). Fot: .steute Schaltgeräte GmbH & Co KG, 32584 Löhne, Germany
Fot. 6. Nowość:
kompaktowa
blokada elektromagnetyczna
bezpieczeństwa
serii EEx STM
295
98 l Nr 9 l Wrzesień 2009 r.
.steute Polska
al. Wilanowska 321
02-665 Warszawa
tel. 022-843 08 20
fax 022-843 30 52
www.steute.pl
www.wylaczniki-linkowe.pl
www.wylaczniki-nozne.pl
[email protected]