sentencja

1
Sygnatura
II FSK 1899/14
Data
2016-08-09
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
SENTENCJA
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz
(sprawozdawca), Sędzia NSA Jerzy Rypina, Sędzia NSA Jolanta Sokołowska, Protokolant Katarzyna
Łysiak, po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej P.
P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 9 października 2013 r., sygn. akt
III SA/Łd 468/13 w sprawie ze skargi P. P. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia
13 marca 2013 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego 1) oddala skargę
kasacyjną, 2) odstępuje od zasądzenia od P. P. zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
***
Powyższy wyrok został wydany w wyniku wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Łodzi z dnia 9 października 2013 r. sygn. akt I SA/Łd 468/13. Wyrok poniżej.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
2
Sygnatura
I SA/Łd 468/13
Data
2013-10-09
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
SENTENCJA
Dnia 9 października 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w
składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, Sędziowie Sędzia
WSA Ewa Cisowska – Sakrajda (spr.), Sędzia NSA Janusz Furmanek, , Protokolant Pomocnik
sekretarza – Bartosz Adamus, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 października 2013 roku
sprawy ze skargi P. P. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w
przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego oddala skargę.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej w [...] utrzymał w mocy postanowienie
Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia [...] o odmowie umorzenia postępowania
egzekucyjnego.
W uzasadnieniu tego postanowienia wskazał, iż Naczelnik US w R., prowadzi wobec P. P.
postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych z dnia [...] o numerach: od
[...] do [...], obejmujących zaległości w podatku od towarów i usług za okres od września do
grudnia 2003r., od stycznia do grudnia 2004r. oraz od stycznia do grudnia 2005r.
(wyegzekwowane zostały zaległości w podatku od towarów i usług za okres od czerwca do
grudnia 2002r., od stycznia do sierpnia 2003r. i od marca do września 2006r. dochodzone na
podstawie tytułów wykonawczych o numerach od [...] do [...] i [...]). Podstawę wystawienia
wymienionych tytułów wykonawczych stanowią decyzje Naczelnika US w R. z dnia [...] o
numerach: [...],[...],[...],[...],[...] określające zobowiązanie P. P. w podatku od towarów i usług
za okres od stycznia 2002r. do września 2006r. w łącznej kwocie 28.827 zł. W toku
postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny dokonał m.in. zajęcia świadczenia z
zaopatrzenia emerytalnego P. P. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zawiadomieniem z
dnia [...]. W dniu 25 listopada 2011r. P. P. złożył do Naczelnika Urzędu Skarbowego w R.
pismo zatytułowane "Wniosek o wykonanie wyroku". W piśmie tym wniósł o wykonanie
wyroku Sądu Rejonowego w R. z dnia [...], [...], którym został uniewinniony od popełnienia
przestępstwa skarbowego określonego w art. 54 § 2 k.k.s. Wskazał również, że po
uprawomocnieniu się wyroku nie jest przestępcą, a wymiar podatku od towarów i usług za
lata 2002 – 2005 i od stycznia do września 2006r. stał się bezprzedmiotowy. Ponadto
niewykonanie wyroku jest łamaniem zasad Konstytucji RP oraz przepisów ustawy Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. pismem
z dnia [...] wyjaśnił, że zgodnie z art. 178 § 1 K.k.s. do wykonywania orzeczeń w sprawach o
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy k.k.w.,
jeżeli przepisy k.k.s. nie stanowią inaczej. Wskazano, że w myśl art. 3 § 1 k.k.w. sąd, który
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
3
wydał orzeczenie w pierwszej instancji, jest właściwy również w postępowaniu dotyczącym
wykonania tego orzeczenia. Poza tym odnosząc się do treści wyroku Sądu Rejonowego w R.,
Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. poinformował, że zobowiązany został nim uniewinniony
od popełnienia przestępstwa, polegającego na uchylaniu się od opodatkowania podatkiem
od towarów i usług w okresie od stycznia 2002r. do września 2006r. z tytułu działalności
gospodarczej w zakresie pomiarów i opracowań geodezyjnych i narażenia podatku od
towarów i usług na uszczuplenie w łącznej kwocie 28.827 zł. Jednocześnie Sąd uznał P. P.
winnym popełnienia przestępstwa skarbowego polegającego na nieprowadzeniu, wbrew
obowiązkowi, w okresie od stycznia 2002r. do września 2006r. ewidencji dla potrzeb
podatku od towarów i usług. Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. podkreślił zatem, że w
wyroku tym Sąd Rejonowy w R. nie zniósł obowiązku zapłaty zaległości P. P. w podatku od
towarów i usług i nie zakwestionował w żaden sposób zasadności określenia zobowiązania
podatkowego. W wyroku Sąd podkreślił, iż fakt powstania obowiązku podatkowego w
podatku od towarów i usług w omawianym przypadku nie budzi wątpliwości. Zobowiązany
naruszył przepisy prawa podatkowego, lecz w zakresie przestępstwa z art. 54 § 4 k.k.s. zrobił
to nieumyślnie. Zatem nie można podzielić stanowiska zobowiązanego, według którego z
uwagi na uniewinnienie od popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 54 § 4 k.k.s.
postępowanie w zakresie podatku od towarów i usług za okres od stycznia 2002r. do
września 2006r. stało się bezprzedmiotowe. W dniu 15 października 2012r. do Naczelnika
Urzędu Skarbowego w R. wpłynęło pismo zobowiązanego zatytułowane "Wniosek o
wykonanie punktu 1 sentencji wyroku Sądu Rejonowego w R. z dnia [...], [...]". W piśmie tym
zobowiązany, powołując art. 221 K.p.a. wystąpił o wykonanie punktu 1 sentencji wyroku, w
którym został on uniewinniony od popełnienia czynu zarzuconego w pkt 1 aktu oskarżenia,
tj. o czyn z art. 54 § 2 k.k.s., ustosunkowanie się do uszczuplonej kwoty 28.817 zł pokazanej
w pkt 1 aktu oskarżenia jako przestępstwo skarbowe określone w art. 54 § 2 k.k.s., od
którego został uniewinniony. Ponadto zobowiązany wniósł o to, aby przy rozpatrywaniu
wniosku nie nawiązywano i nie łączono z pkt 2 aktu oskarżenia i orzeczenia Sądu, gdyż pkt 1
jest odrębnym orzeczeniem nie związanym z przestępstwem określonym w art. 60 § 1 K.k.s.
oraz nie naruszano zasad wynikających z art. 170 i art. 171 p.p.s.a. Zastrzegł również, aby w
odpowiedzi na jego wniosek zostało wydane postanowienie zgodnie z art. 216 § 1 i § 2 oraz
art. 217 § 1 ust. 5 i 6 Op. Pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia [...] nie stanowi
aktu administracyjnego, nie zawiera pouczenia o przysługującym środku zaskarżenia, oraz że
został pozbawiony obrony i dalszego skarżenia bezczynności. Wskazał, że pismo to jest
ułomne i nie załatwiło wniosku z dnia 25 listopada 2011r. Od uprawomocnienia wyroku
upłynęło ponad 3 lata. Takie postępowanie Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. świadczy o
złośliwości i dyskryminowaniu uniewinnionego emeryta. W wyroku z dnia [...], [...], Sąd
Rejonowy w R. stwierdził, iż można jednoznacznie stwierdzić, że oskarżony nie popełnił
przestępstwa z art. 54 § 2 k.k.s. i w tej sytuacji uniewinnił go od popełnienia tego czynu. W
związku z tym nie występuje tu żadne wykonanie orzeczenia przez Sąd, ponieważ art. 3 § 1
k.k.w. dotyczy wyłącznie wykonania przez Sąd orzeczeń skazujących. Natomiast zobowiązany
został przez Sąd uniewinniony "i w tym również od uszczuplonej kwoty 28.827 zł, a
wykonanie orzeczenia należy do organu, który wydał decyzje wymiarowe". Wyjaśnienie
Naczelnika Urzędu Skarbowego w R., że wyrok został wykonany, świadczy o nieznajomości
Kodeksu postępowania karnego z zakresu wykonywania orzeczeń sądowych. Podniósł
również, że prawomocne orzeczenie Sądu jest wiążące, co dotyczy również Naczelnika
Urzędu Skarbowego w R.. Twierdzenie w piśmie z dnia [...], iż we wskazanym wyroku Sąd
Rejonowy w R. nie zniósł obowiązku zapłaty zaległości P. P. w podatku od towarów i usług i
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
4
nie zakwestionował w żaden sposób zasadności określenia zobowiązania podatkowego,
świadczy o nieznajomości art. 8 § 1 K.p.k. Pismem z dnia [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego
w R. wezwał stronę do sprecyzowania wystąpienia z dnia 15 października 2012r., w
szczególności poprzez wskazanie jakich działań Naczelnika Urzędu Skarbowego w R.
oczekuje, aby uznać, że wyrok ten został wykonany, na czym ma polegać ustosunkowanie się
organu do uszczuplonej kwoty, o które wnosi. W odpowiedzi na to wezwanie P. P. złożył
pismo z dnia 5 listopada 2012r., w którym podniósł, że wezwanie świadczy o złośliwości, a
zawarte w piśmie z dnia 15 października 2012r. żądanie zostało według niego prawidłowo i
zrozumiale sprecyzowane. Aktem oskarżenia z dnia [...] został oskarżony o uchylanie się w
okresie od stycznia 2002r. do września 2006r. od opodatkowania podatkiem od towarów i
usług i narażenie podatku od towarów i usług na uszczuplenie w łącznej kwocie 28.827 zł.
Podniósł przy tym, że uszczuplona kwota 28.827 zł jest sumą kwot wymierzonego podatku
od towarów i usług za okres od stycznia 2002 do września 2006r. i wynika z wydanych
decyzji wymiarowych. Zdaniem P. P. w związku z wyrokiem z dnia [...], [...], uniewinniającym
od popełnienia czynu, orzeczenie to nie pozostawia uszczuplonej kwoty do wykonania
oskarżonemu i oznacza, że wymierzony podatek od towarów i usług za okres od stycznia
2002r. do września 2006r., wynikający z wydanych decyzji stał się nieaktualny. Orzeczenie to
nie dało prawa Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w R. do prowadzenia czynności
egzekucyjnych i dokonania zajęcia świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego. Jego zdaniem
od dnia uprawomocnienia się ww. wyroku nie istniały zaległości w podatku od towarów i
usług. Ponadto okres od uprawomocnienia się wyroku do dnia zajęcia emerytury "był
wystarczająco długi do ustalenia co oznacza uniewinnienie, łącznie z uszczuploną kwotą
28.827,00 zł". W myśl art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a. postępowanie egzekucyjne po uniewinnieniu
powinno być umorzone, gdyż zaległości nie istniały i obowiązek prowadzenia egzekucji nie
był wymagalny, a dokonywanie potrącenia kwot z zajętej emerytury na poczet
nieistniejących zaległości jest bezprawiem i dyskryminacją. Oczekuje od Naczelnika Urzędu
Skarbowego w R. wykonania orzeczenia uniewinniającego oraz wycofania z Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych zajęcia emerytury, a także zwolnienia spod egzekucji zajętego
samochodu osobowego marki Daewoo Lanos oraz dokonanego wpisu w księdze wieczystej
nieruchomości. W wyniku odpisów nieaktualnych zaległości w podatku od towarów i usług z
dokonanych przeksięgowań zwrotów nadpłat w podatku dochodowym oraz bezprawnie
dokonanych potrąceń z emerytury powstanie na jego koncie nadpłata, która zgodnie
przepisami Op podlega zwrotowi wraz z oprocentowaniem. Oczekuje poinformowania o
wysokości kwot, które zostały potrącone i zabrane w wyniku przeksięgowań. Po otrzymaniu
pisma z dnia 5 listopada 2012r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. uznał, że zobowiązany
wnosi o umorzenie postępowania egzekucyjnego oraz wniosek o stwierdzenie nadpłaty i w
związku z tym wydał postanowienia: z dnia [...] o odmowie wszczęcia postępowania w
sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług za okres od stycznia 2002r. do
września 2006r. oraz z dnia 30 listopada 2012r. o odmowie umorzenia postępowania
egzekucyjnego.
W zażaleniu na postanowienie z dnia [...] P. P. zarzucił, że postanowienia te nie dotyczą jego
żądań, o które zwrócił się we wniosku z dnia 15 października 2012r., tj. o wykonanie punktu
1 sentencji wyroku Sądu Rejonowego w R. z dnia [...], [...]. W złożonym wniosku przedstawił
swoje żądania jasno i zrozumiale, w związku z czym nie powinny one nasuwać żadnych
wątpliwości. Jego zdaniem, bezprawna i samowolna zmiana jego żądań nie tylko narusza art.
222 K.p.a., ale również art. 120, art. 121, art. 122, art. 187, art. 188 Op, co świadczy o
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
5
złośliwości i dyskryminacji jego osoby, naruszając zasady wynikające z art. 7, art. 32
Konstytucji Rzeczpospolitej Polski. Ponadto zobowiązany zarzucił pomijanie i ignorowanie
postanowień zawartych na str. 8 uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Łodzi z dnia 18 kwietnia 2008r., I SA/Łd 55/08, tj. ustalenie wysokości
zaległości VAT i niewezwanie do zapłaty. Od dnia wydania wyroku, który był dla niego
korzystny, nie otrzymał z Urzędu Skarbowego w R. żadnego upomnienia wzywającego do
zapłaty i informującego o wysokości zaległości i że zostanie wszczęta egzekucja do
emerytury. W tym okresie nie doręczono mu również odpisów tytułów wykonawczych ze
zaktualizowaną wysokością zaległości, co narusza art. 3a § 2 pkt 2, art. 15 § 1, art. 26 § 5
u.p.e.a. Zarzucił także nieustosunkowanie się do wniosku z dnia 15 października 2012r. i
pominięcie w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym najważniejszego dowodu, jakim
jest punkt 1 sentencji wyroku o sygn. akt [...]. Poza tym zobowiązany powtórzył
argumentację dotyczącą bezprawnego zajęcia emerytury, mimo prawomocnego wyroku.
Ponadto P. P. wskazał, że przed złożeniem wniosku o wykonanie pkt 1 wyroku, w dniu [...]
udał się do Sądu Rejonowego w R., gdzie uzyskał informację, że pkt 2 wyroku wykonał Sąd, a
wykonanie pkt 1 należy do Naczelnika Urzędu Skarbowego w R., który wniósł akt oskarżenia.
Z tego względu w dniu [...] złożył wniosek o wykonanie pkt 1 sentencji wyroku, zrozumiale
precyzując żądania.
W ocenie organu drugiej instancji Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. miał podstawy do
rozpatrzenia żądań P. P. w trybie art. 59 u.p.e.a., tj. jako wniosku o umorzenie postępowania
egzekucyjnego. Umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje zatem we wszystkich
przypadkach wymienionych w art. 59 § 1 u.p.e.a., gdy egzekucja administracyjna nie może
być prowadzona. Przy czym zgodnie z art. 59 § 4 u.p.e.a. umorzenie postępowania
egzekucyjnego może nastąpić na wniosek zobowiązanego, wierzyciela albo z urzędu, a
rozstrzygnięcie to ma formę postanowienia. W zaskarżonym postanowieniu z dnia 30
listopada 2012r. organ egzekucyjny zasadnie uznał, że w analizowanej sprawie nie zachodzą
przesłanki – określone w art. 59 § 1 u.p.a.e. – skutkujące umorzeniem postępowania
egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułów wykonawczych z dnia [...] o numerach:
od [...] do [...]. Kwestia powstania obowiązku P. P. w podatku od towarów i usług za okres od
stycznia 2002r. do września 2006r. była przedmiotem rozpatrywania w trybie odrębnych
postępowań prowadzonych przed organem odwoławczym oraz Wojewódzkim Sądem
Administracyjnym w Łodzi. Decyzje Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia [...]
określające zobowiązanie P. P. w podatku od towarów i usług za okres od stycznia 2002r. do
września 2006r. w łącznej kwocie 28.827 zł zostały utrzymane w mocy decyzjami Dyrektora
Izby Skarbowej w [...] z dnia [...]. Przy czym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
wyrokami z dnia 7 lipca 2007r., I SA/Łd 698/07, 699/07, 700/07, 702/07, 704/07 oddalił
skargi na decyzje organu odwoławczego. Poza tym w związku z wnioskiem strony o
wznowienie postępowania podatkowego, zakończonego ww. ostatecznymi decyzjami
Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...], Dyrektor Izby Skarbowej w [...] wznowił
postępowanie i po ponownej analizie materiału dowodowego, decyzjami z dnia [...] odmówił
uchylenia decyzji ostatecznych z dnia [...]. Decyzje z dnia [...] zostały utrzymane w mocy
decyzjami Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...]. Natomiast Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Łodzi wyrokami z dnia 12 marca 2009r., I SA/Łd 1482 – 1486/08 oddalił
skargi na decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w [...]. Wydane w dniu [...] decyzje Naczelnika
Urzędu Skarbowego w R. określające zobowiązanie P. P. w podatku od towarów i usług za
okres od stycznia 2002r. do września 2006r. w łącznej kwocie 28.827 zł są prawomocne, a
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
6
ich zgodność z prawem została potwierdzona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w
Łodzi. Wątpliwości zobowiązanego związane z wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia
[...],[...], były już wyjaśniane wielokrotnie w rozstrzygnięciach kierowanych do
zobowiązanego w związku z toczącymi się postępowaniami, m.in. w sprawie żądania
zawieszenia postępowania egzekucyjnego, wstrzymania postępowania egzekucyjnego,
umorzenia zaległości. Zobowiązany był zatem wielokrotnie informowany, że Sąd Rejonowy
w R. wyrokiem tym rozstrzygał sprawę dotyczącą postępowania karnego skarbowego
(wszczętego aktem oskarżenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia [...]) i nie zniósł
obowiązku zapłaty przez P. P. zaległości w podatku od towarów i usług za okres od stycznia
2002r. do września 2006r. (nie uchylił decyzji wymiarowych), a uniewinnił podatnika od
uchylania się od opodatkowania podatkiem od towarów i usług (uznając go jednocześnie za
winnego czynu polegającego na nieprowadzeniu stosownej ewidencji dla potrzeb podatku
od towarów i usług). Orzeczenie to oznacza, że podatnik naruszył obowiązujące przepisy
prawa w tym zakresie, jednakże nie uczynił tego umyślnie. Naczelnik Urzędu Skarbowego w
R. udzielił zobowiązanemu wyczerpujących wyjaśnień w tym zakresie, w piśmie z dnia 5
grudnia 2011r., stanowiącym odpowiedź na argumentację zobowiązanego zawartą w
wystąpieniu z dnia 24 listopada 2011r. Z tych względów w ocenie organu odwoławczego,
brak jest podstaw do uznania, że zaległości w podatku od towarów i usług objęte tytułami
wykonawczymi z dnia [...] o numerach: od [...] do [...] nie istnieją, a postępowanie
egzekucyjne prowadzone na podstawie tych tytułów wykonawczych powinno być umorzone.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 18 kwiecień 2008r., I SA/Łd
55/08, nie wywiera wpływu na prawidłowość wystawienia na zobowiązanego tytułów
wykonawczych z dnia [...] i wszczęcia wobec skarżącego postępowania egzekucyjnego. Organ
drugiej instancji nie podzielił także zarzutów dotyczących naruszenia art. 222 k.p.a.,
przepisów Konstytucji RP i Op (art. 120-122, art. 187 i art. 188).
W skardze na powyższe postanowienie P. P. wniósł o jego uchylenie wraz z poprzedzającym
je postanowieniem organu pierwszej instancji, zobowiązanie Naczelnika Urzędu Skarbowego
w R. do wykonania punktu 1 wyroku w sprawie o sygnaturze [...] oraz zasądzenie od strony
przeciwnej na rzecz skarżącego kosztów postępowania. Postanowieniom organów obu
instancji skarżący zarzucił naruszenie art. 222 K.p.a. oraz art. 120, art. 121, art. 122, art. 187
Op.
W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia [...],[...]
– punkt 1 sentencji został uniewinniony od popełnienia czynu z art. 54 § 2 K.k.s. (uchylanie
się od opodatkowania podatkiem od towarów i usług w kwocie 28.827 zł). Wyrok ten
uprawomocnił się w dniu [...]. Zdaniem skarżącego, przejęcie kosztów sądowych na rachunek
Skarb Państwa świadczy o jego niewinności. Skoro SR w R. nie określił mu i nie zasądził w
punkcie 1 orzeczenia – uszczuplonej kwoty 28.827 zł do uiszczenia, to kwota ta będąca
wymiarem podatku VAT za lata 2002-2005 i I-IX 2006r. stała się nieaktualna i nie istnieją
prawnie zaległości. Skoro nie ma czynu zabronionego, od którego został uniewinniony, to nie
ma sankcji, brak jest podstawy do opodatkowania. Decyzje wymiarowe na podatek VAT stały
się nieaktualne i bezprzedmiotowe. Ocena, wywody i wyjaśnienia zawarte w skarżonym
postanowieniu oraz postanowieniu organu pierwszej instancji, iż Sąd Rejonowy w R. nie
zniósł obowiązku zapłaty zaległości podatkowych w podatku VAT i nie zakwestionował w
żaden sposób zasadności określenia zobowiązania podatkowego naruszają prawomocność
materialną oraz obrażają powagę rzeczy osądzonej. Dokonana w zaskarżonym
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
7
postanowieniu zmiana żądań zawartych we wniosku z dnia 15 października 2012r. na
wniosek umorzenie postępowania egzekucyjnego – jest poważnym naruszeniem przepisów
prawa przez organ pierwszej instancji. Na poczet nieistniejących zaległości w dniu 6 grudnia
2010r. dokonano mu zajęcia skromnej emerytury na kwotę 32.313,42 zł. W tej sytuacji
pomimo złego stanu zdrowia zmuszony jest do wykonywania dodatkowych usług w zakresie
geodezyjnym na uzyskanie niezbędnych środków do pokrycia wydatków związanych z
codziennym utrzymaniem.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w [...] wniósł o jej oddalenie,
podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonym postanowieniu.
W piśmie z dnia 30 września 2013r. skarżący podtrzymał argumentację przedstawioną w
skardze. Nadto skarżący zarzucił, że prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym w rażący
sposób zostały naruszone art. 70 § 4, art. 30 § 1 pkt 7 i § 3, art. 210 § 1 pkt 8, art. 120, art.
121 § 1, art. 187 § 1 Op i art. 268a k.p.a. Tytuły wykonawcze oraz zawiadomienie o zajęciu
emerytury zostały wydane i podpisane z upoważnienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w R.,
przez Komornika Skarbowego J. O. – pracownika Urzędu Skarbowego w R. – osobę karaną i
skazaną wyrokiem Sądu Okręgowego w Ł. za przestępstwo przeciwko wiarygodności
dokumentów – fałszowanie dowodów w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (przestępstwo
z art. 270 § 1 i art. 271 § 3 K.k. ścigane z urzędu), którego dokonał w celu ukrycia własnych
zaległości z tytułu mandatów karnych z 2001r. i 2003r., co wynika z załączonych do pisma z
dnia 20 czerwca 2013r. kserokopii dwóch wycinków prasowych z Dziennika Łódzkiego z dnia
26 września 2012r. z tytułami: "Komornik z [...] zataił swoje długi" oraz "Komornik skarbowy
znów przed sądem". Wycinki powyższe znajdują się w aktach sprawy. Podobnie zostały
wydane i podpisane przez Komornika Skarbowego J. O., z upoważnienia Naczelnika Urzędu
Skarbowego w R. zawiadomienia z dnia [...] o zajęciu konta w "A" S.A., W., w "B" S.A. "C", S.,
decyzja o zabezpieczeniu hipotecznym nieruchomości, decyzja o zastawie samochodu
Daewoo Lanos. W świetle przepisów art. 210 § 1 pkt 8 Op decyzje oraz tytuły wykonawcze,
na podstawie których prowadzona jest egzekucja i ściągane są z emerytury zaległości przez
okres 2 lat i 8 miesięcy nie mogą wywoływać dla podatnika żadnych skutków prawnych i
powinny być wyeliminowane z obrotu prawnego. Nie mogą stanowić podstawy prawnej do
skutecznej egzekucji. Mimo popełnionego przestępstwa – J. O. Komornik Skarbowy pracował
nadal w Urzędzie Skarbowym w R., wydawał i podpisywał decyzje oraz nadawał klauzule o
skierowaniu tytułów wykonawczych do egzekucji. Takie postępowanie narusza zasadę
wyłączenia pracownika z udziału w postępowaniu wynikającą z art. 130 § 1 pkt 7 i § 3 Op.
Przepis art. 52 § 1 pkt 2 Kp zobowiązywał Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. do
rozwiązania umowy o pracę z Komornikiem Skarbowym bez wypowiedzenia, gdy zostało
stwierdzone przestępstwo, aby nie reprezentował Urzędu i wydawał wadliwych decyzji. W
świetle art. 76 ust. 1 pkt 7 ustawy o służbie cywilnej – osoba zatrudniona w organach władzy
państwowej i reprezentująca ten organ – winna być bez skazy i posiadać nieposzlakowaną
opinię. Milczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. oznacza zgodę na bezprawne
działanie Komornika Skarbowego. Nie wyłączenie pracownika jest wadliwością
postępowania, która z kolei powoduje wadliwość wydanej decyzji w tym postępowaniu
naruszając przepisy art. 130 § 1 pkt 7 Op. Takie postępowanie Naczelnika Urzędu
Skarbowego w R. narusza zasadę legalizmu wynikającą z przepisu art. 120 Op. Zdaniem
skarżącego zgodnie z art. 70 § 1 Op występujące wadliwości w tytułach wykonawczych,
decyzjach i postanowieniach powodują, że zaległość w kwocie 28.827 zł uległa
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
8
przedawnieniu. Wszczęta przez Komornika Skarbowego egzekucja oraz wydane
postanowienia z powodu swej wadliwości nie wywołały żadnych skutków prawnych. Bieg
terminu przedawnienia nie został przerwany, a zaległości uległy przedawnieniu. Nie
przerwało biegu terminu przedawnienia zajęcie emerytury Zakładzie Ubezpieczeń
Społecznych w R. z dnia [...] na kwotę 32.313,42 zł. Decyzja ta narusza przepisy art. 70 § 4
Op, gdyż przed zajęciem emerytury skarżący nie został zawiadomiony przez Naczelnika
Urzędu Skarbowego w R. o podjęciu egzekucji przed upływem terminu przedawnienia
zaległości. Wskazując na wyrok TK z dnia 17 lipca 2012r., P 30/11, oraz uchwałę NSA z dnia 3
czerwca 2013r., I FPS 6/12, skarżący stwierdził, że nie otrzymał zawiadomienia o podjęciu
egzekucji przed upływem terminu przedawnienia zaległości, wobec czego zaległości w
podatku od towarów i usług uległy przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2010r.
W piśmie z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej w [...], ustosunkowując się do zarzutu
przedawnienia zobowiązania podatkowego oraz wystawiania dokumentów przez J.O.,
komornika skarbowego, przeciwko któremu wszczęto postępowanie karne, podniósł, iż był
on w okresie od 1 października 1988r. do 24 kwietnia 2013r. komornikiem skarbowym i
posiadał upoważnienie naczelnika urzędu skarbowego do dokonywania czynności egzekucji
administracyjnej. Na potwierdzenie tej okoliczności załączył wyciąg z regulaminów
organizacyjnych urzędu oraz zakres czynności służbowych. Wskazał również okoliczności
przerywające bieg terminu przedawnienia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ppsa, sądy administracyjne
sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.
Oznacza to, iż Sąd bada legalność zaskarżonego postanowienia, tj. jego zgodność z prawem
materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym
postępowanie przed organami administracji publicznej. Sąd rozpoznający sprawę nie może
zmienić zaskarżonego postanowienia, a jedynie uwzględniając skargę może uchylić je,
stwierdzić jego nieważność lub niezgodność z prawem, a może to uczynić, stosownie do
unormowania zawartego w art. 145 § 1 ppsa, jeśli stwierdzi naruszenie prawa materialnego,
które miało wpływ na wynik sprawy; naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia
postępowania administracyjnego; inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono
mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W przypadku zaś, gdy nie zachodzą okoliczności
wskazane w art. 145 § 1 ppsa, skarga zgodnie z art. 151 ppsa podlega oddaleniu. Wedle
przepisu art. 134 § 1 ppsa rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i
wnioskami skargi, może zastosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia
prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich
postępowaniach, prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to
niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 ppsa).
Kontrolując w tak zakreślonej kognicji zaskarżone postanowienie, Sąd doszedł do
przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, w sprawie nie doszło bowiem do
naruszenia przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
9
administracji, tj. Dz. U. z 2012r. Nr 1015 ze zm., zwanej dalej u.p.e.a., w szczególności zaś
stanowiącego jego podstawę prawną art. 59 § 1 pkt 2 i 5.
Stosownie do tego przepisu postępowanie egzekucyjne umarza się jeśli obowiązek nie jest
wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu albo jeżeli obowiązek nie istniał,
zaś obowiązek niepieniężny okazał się niewykonalny. Spośród wymienionych w tym
przepisie przesłanek jako podstawę umorzenia postępowania egzekucyjnego skarżący
powołał nieistnienie obowiązku, przy czym okolicznością mającą – w jego ocenie - świadczyć
o zaistnieniu tej przesłanki miałby być wskazany organom pkt 1 wyroku SR w R. z dnia [...],
[...], uniewinniający skarżącego od popełnienia przestępstwa skarbowego określonego w art.
54 § 2 Ksk, w toku postępowania sądowoadministracyjnego zaś także przedawnienie
egzekwowanego zobowiązania. Pomimo nieprecyzyjności żądania skarżącego zwartego w
piśmie z dnia 5 grudnia 2011r., jak i nie sprecyzowania w stanowiącym odpowiedź na
wezwanie organu piśmie z dnia 15 października 2012r. w sposób jednoznaczny żądania,
organy – w ocenie Sądu - prawidłowo zakwalifikowały żądanie podania, uznając, iż
podawane przez skarżącego okoliczności wskazują na nieistnienie egzekwowanego
obowiązku, co oznacza żądanie umorzenia postępowania egzekucyjnego. Dowodzi tego
zawarty w uzasadnieniu pisma z dnia 15 października 2012r. ten jego fragment, w którym po
postawieniu pytania, czy orzeczone uniewinnione obejmuje w całości czyn zarzucony w pkt 1
aktu oskarżenia, w tym uszczuploną kwotę 28.827,00 zł, stwierdza on zdaniem pytającym, iż
"orzeczenie to nie wyłącza z uniewinnienia kwoty uszczuplonej 28827,00 zł i nie pozostawia
tej kwoty do wykonania przez oskarżonego i jej egzekwowania od oskarżonego?". Dalej zaś
polemizując z pismem organu z dnia 5 grudnia 2011r. i zawartym tam twierdzeniem, że SR w
R. nie zniósł zapłaty zaległości podatkowej w podatku od towarów i usług nie
zakwestionował w żaden sposób zasadności określenia zobowiązania podatkowego, wyraził
pogląd, iż świadczy to o nieznajomości art. 8 § 1 kpk przez organ. W uzasadnieniu skargi zaś
stwierdził, że "skoro Sąd Rejonowy w R. nie określił i nie zasądził w punkcie 1 orzeczenia –
uszczuplonej kwoty 28827 zł do uiszczenia oskarżonemu to kwota ta będąca wymiarem
podatku VAT za lata 2002-2005 i I-IX 2006r. stała się nieaktualna i nie istnieją prawnie
zaległości". Dalej powołując art. 54 § 2 kks, stwierdził, że "nie ma czynu przestępczego, od
którego zostałem uniewinniony - to nie ma sankcji, brak jest podstawy do opodatkowania.
Decyzje wymiarowe na podatek VAT stały się nieaktualne i bezprzedmiotowe". Powtórzył to
w piśmie z dnia 20 czerwca 2013r. Z powyższego wynika, iż skarżący wiąże wydanie wyroku
uniewinniającego go od winy za czyn wskazany w punkcie 1 tegoż wyroku ze zwolnieniem z
obowiązku zapłaty podatku, anulowaniem decyzji wymiarowej z uwagi na brak określenia w
tym wyroku zobowiązania. Stąd też zarzut skargi naruszenia art. 222 k.p.a. poprzez błędne
zakwalifikowanie żądania skarżącego i samowolną zmianę żądania jest bezzasadny, organy
nie kierowały się tu formą pisma skarżącego, lecz jego treścią. Jednakże błędne jest
stanowisko skarżącego. Po pierwsze, przesłanki orzekania o odpowiedzialności karnej czy
karno-skarbowej są odmienne od odpowiedzialności podatkowej. Dla przypisania tej
pierwszej konieczne jest przypisanie podatnikowi winy określonego w przepisie
materialnego prawa karnego rodzaju, przypisanie tej drugiej jest niezależne od winy, a to
dlatego, iż VAT jest podatkiem zobiektywizowanym. Stąd też punkt 1 tegoż wyroku nie mógł
zawierać orzeczenia o określeniu i zasądzeniu uszczuplonej kwoty 28.827 zł. Sąd karny nie
ma kompetencji organu podatkowego i nie orzeka o wysokości zobowiązań podatkowych.
Ocenia jedynie, czy okoliczności skutkujące powstaniem zaległości podatkowej stanowią
jedocześnie czyn karalny. Ich zakres kompetencji jest zatem odmienny. Co istotniejsze z
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
10
uzasadnienia tego wyroku – pomimo uniewinnienia skarżącego od zarzucanego
przestępstwa związanego z uszczupleniem na szkodę Skarbu Państwa kwoty 28.827,00 zł –
nie wynika wywodzona przez skarżącego z punktu 1 spornego wyroku teza o nieistnieniu
zobowiązania i przejęcia przez Skarb Państwa zaległości podatkowej w związku z przejęciem
przez Skarb Państwa kosztów postępowania karnego. Wręcz przeciwnie, sąd karny –
uzasadniając swoje rozstrzygnięcie w zakresie punktu 1 wyroku – nie dał wiary wyjaśnieniom
skarżącego w zakresie niepodlegania usług geodezyjnych świadczonych przez biegłego
sądowego jako zwolnionych z VAT, a następnie stwierdził, że są one wynikiem błędnego
zinterpretowania przez oskarżonego obowiązujących przepisów prawa, podzielił w całości
stanowisko organu podatkowego oraz wyroków WSA w Łodzi, że skarżący z chwilą
przekroczenia kwoty 10.000 euro obrotów utracił zwolnienie z VAT i obowiązany był
dokonać zgłoszenia dla celów VAT-u, a następnie podniósł, że "o ile fakt powstania
obowiązku podatkowego na gruncie VAT z uwagi na utratę zwolnienia podatkowego wobec
przekroczenia kwoty wolnej od podatku nie budzi wątpliwości wobec prawomocnego
orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi o tyle brak jest zamiaru
bezpośredniego ze strony oskarżonego. (...) przestępstwo z art. 54 § 1 lub § 2 kks jest
przestępstwem kierunkowym, to tzw. oszustwo podatkowe. W tym przypadku sprawca musi
działać w celu uchylania się od opodatkowania. Sprawca musi, więc wiedzieć, iż podlega
opodatkowaniu i aby tego uniknąć podejmuje określone działania lub zaniechania. W
niniejszej sprawie takiego zamiaru uniknięcia opodatkowania ze strony oskarżonego nie
sposób się dopatrzeć. Zachowanie oskarżonego polegające na wyczerpaniu całego trybu
odwoławczego, fakt istniejących w owym czasie wątpliwości co do podlegania
opodatkowaniu VAT czynności biegłych sądowych jako tako w ogóle a nie tylko w tym
przypadku skłania Sąd jednoznacznie do wysnucia tezy, iż ze strony oskarżonego wchodzi w
grę co najwyżej wina umyślna w zamiarze ewentualnym. Taki zamiar zaś nie jest
penalizowany przez art. 54 § 1 lub § 2 kks". Z tego fragmentu uzasadnienia sądu karnego
jednoznacznie wynika, po pierwsze, że według tego sądu skarżący po przekroczeniu limitu
uprawniającego do zwolnienia z VAT-u obowiązany był prowadzić pełną dokumentację
podatkową i odprowadzać VAT, co oznacza, że objęte prowadzoną obecnie egzekucją
zobowiązanie jest obowiązkiem istniejących zgodnie z decyzjami wymiarowymi; po drugie,
zaś, że uniewinnienie skarżącego nastąpiło nie z uwagi na niepodleganie usług biegłego
sądowego z opodatkowania VAT-em, lecz z uwagi na brak wymaganego przez przepisy
materialnego prawa karnego określonego rodzaju winy. Wbrew przekonaniu skarżącego,
wyrok sądu karnego uniewinniający nie ma mocy wiążącej na podstawie art. 171 i 170 ppsa.
Przepisy te odnoszą się bowiem do mocy wiążącej wyroków sądów administracyjnych. Na
ich podstawie wiążące są – czego skarżący nie chce dostrzec – wyroki WSA w Łodzi
oddalające skargi skarżącego na decyzje wymiarowe, stanowiące podstawę wystawienia
tytułów wykonawczych. Moc wiążącą sąd administracyjny mają na mocy art. 11 ppsa jedynie
wyroki karne skazujące, natomiast wskazywany wyżej wyrok w zakresie na jaki powołuje się
skarżący jest wyrokiem uniewinniającym.
Podnieść również należy, iż objęte tytułami wykonawczymi zobowiązania podatkowe
wynikają z ostatecznych i prawomocnych decyzji wymiarowych, wskazanych w tytułach
wykonawczych, tj. z decyzji Naczelnika US w R. z dnia [...], utrzymanych w mocy przez
Dyrektora Izby Skarbowej w [...] decyzją z dnia [...]. Wniesione przez skarżącego skargi na te
decyzje zostały prawomocnymi wyrokami WSA w Łodzi z dnia 7 listopada 2007r., I SA/Łd
698/07, I SA/Łd 699/07, I SA/Łd 700/07, I SA/Łd 702/07 i I SA/Łd 704/07, oddalone. Również
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
11
uruchomione przez skarżącego nadzwyczajne tryby wzruszenia tych decyzji nie doprowadziły
do wyeliminowania decyzji wymiarowych. Dyrektor Izby Skarbowej w [...] decyzjami z dnia
[...] odmówił bowiem uchylenia ostatecznych decyzji z dnia [...]. Decyzje te zostały
utrzymane w mocy decyzjami Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...], a skargi na te
decyzje zostały wyrokami WSA w Łodzi z dnia 12 marca 2009r., I SA/Łd 1482-1486/08,
oddalone. Z kolei wniosek skarżącego o umorzenie objętych tytułami wykonawczymi
zobowiązań został rozpoznany decyzją Naczelnika US w R. z dnia [...] odmawiającą
umorzenia, decyzja ta została utrzymana w mocy przez Dyrektora Izby Skarbowej w [...]
decyzją z dnia [...], zaś skarga na tą decyzję została oddalona wyrokiem WSA w Łodzi z dnia
24 listopada 2010r., I SA/Łd 1099/10. Oznacza to, iż objęte tytułami wykonawczymi
zobowiązania w VAT są zobowiązaniami istniejącymi, a prawidłowość ich wymiaru została
wielokrotnie zweryfikowana tak przez same organy podatkowe, jak i sąd administracyjny
zarówno w trybie zwykłym, jak i nadzwyczajnym. Same zobowiązania zaś podlegają
wykonaniu w trybie przymusowym wobec braku woli skarżącego ich dobrowolnego
wykonania.
Niezasadny jest też zarzut przedawnienia z dniem 31 grudnia 2010r. objętych tytułami
egzekucyjnymi zobowiązań podatkowych, wywodzony przez skarżącego – jak wynika ze
złożonego w toku postępowania sądowego pisma z dnia 20 czerwca 2013r. oraz z dnia 30
września 2013r. – z okoliczności niedoręczenia mu zawiadomienia o zajęciu emerytury
zgodnie z uchwałą NSA z dnia 3 czerwca 2013r., I FPS 6/12, oraz wyrokiem TK z dnia 17 lipca
2012r., P-30/11; niedokonania zajęcia przed upływem terminu złożenia skargi kasacyjnej od
wyroku WSA w Łodzi z 24 listopada 2010r., I SA/Łd 1099/10; oraz podpisaniem "decyzji o
zajęciu" emerytury i rachunku bankowego oraz o ustanowieniu hipoteki i zastawie
samochodu przez Komornika Skarbowego – pracownika US w R. J. O. jako osobę karaną i
skazaną wyrokiem SO w [...] za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów poprzez
fałszowanie dowodów dla osiągnięcia korzyści majątkowych i ukrywanie własnych zaległości
z tytułów mandatów karnych. Ta ostatnia okoliczność – potwierdzona załączonymi
notatkami prasowymi – dowodzić ma, w ocenie skarżącego, wadliwości "decyzji" rażąco
naruszającej prawo. Powyższe dowodzi, iż skarżący stawia zarzut tak co niezawiadomienia go
o dokonanym zajęciu przed upływem okresu przedawnienia, jak i dokonywania czynności
egzekucyjnych przez nieupoważnioną osobę. Nadto podnosi zarzut nie zawiadomienia go o
podjęciu postępowania egzekucyjnego.
Wbrew przekonaniu skarżącego, został on przed upływem okresu przedawnienia
zawiadomiony o dokonanym zajęciu. Uwzględniając okoliczność, iż przedmiotem egzekucji
są zobowiązania w VAT za okres od stycznia 2002r. do września 2006r., termin
przedawnienia tego zobowiązania zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej (Op) zaczął
swój bieg z dniem 31 grudnia 2003r. za styczeń do listopada 2002r., z dniem 31 grudnia
2004r. za okres grudzień 2002r., styczeń do listopada 2003r.; z dniem 31 grudnia 2004r. za
okres grudzień 2003r. do listopada 2004r.; z dniem 31 grudnia 2005r. za okres grudzień
2004r. do listopada 2005r.; oraz z dniem 31 grudnia 2006r. za okres grudzień 2005r. do
września 2006r., a zakończył odpowiednio z dniem 31 grudnia 2008r., 31 grudnia 2009r., 31
grudnia 2010r. i 31 grudnia 2011r. Jednakże na mocy art. 70 § 4 Op został on przerwany
wskutek zastosowania środka egzekucyjnego z zajęcia wierzytelności na rachunku
bankowym, zajęcia ruchomości w postaci samochodu oraz świadczenia emerytalnego, o
którym skarżący jako zobowiązany został zawiadomiony, odpowiednio w dniu [...],[...] oraz
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
12
[...] i [...]. Okoliczność dokonania zajęcia wynika z trzech protokołów zajęcia samochodu
jednego z dnia [...] i dwóch z dnia [...], na których to znajduje się własnoręczny czytelny
podpis skarżącego. Z protokołów tych wynika również, iż zajęcie zostało dokonane w
związku ze wskazanymi powyżej zobowiązaniami podatkowymi. Własnoręcznym podpisem
skarżący potwierdził też odbiór zawiadomienia o zajęciu wierzytelności w banku oraz
świadczenia emerytalnego również dotyczących spornych zobowiązań. Okoliczność braku
środków na rachunku bankowym skutkowała zastosowaniem dalszych środków
egzekucyjnych z zajęcia ruchomości, ustanowienia hipoteki, a ostatecznie i z świadczenia
emerytalnego. Zawiadomienie o zajęciu świadczenia emerytalnego (kolejny środek
egzekucyjny) zostało doręczone żonie skarżącego jako dorosłemu domownikowi w dniu 8
grudnia 2010r. (art. 43 k.p.a.), organowi rentowemu zaś w dniu 8 grudnia 2010r. Nie ma ono
jednak większego znaczenia dla oceny przedawnienia zobowiązania, bowiem był to jedynie
kolejny środek egzekucyjny, a więc środek zastosowany w sytuacji, kiedy bieg terminu
zobowiązania został już przerwany. Najistotniejsze znaczenia ma jednak zawiadomienie SR w
R. z dnia [...] ustanawiające hipotekę na nieruchomości w W. oraz w R.. Oznacza to, iż
wszystkie środki egzekucyjne zostały zastosowane przed upływem okresu przedawnienia, a z
dniem [...], a więc zastosowania pierwszego ze wskazanych środków egzekucyjnych doręczenia bankowi zajęcia wierzytelności, o czym skarżący został zawiadomiony w dniu [...],
został przerwany bieg terminu przedawnienia, a po przerwaniu zaczął on biec zgodnie z art.
70 § 4 zd. II Op na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek
egzekucyjny. Z dniem 4 czerwca 2007r. zaczął on zatem biec na nowo, zakończyłby on swój
pięcioletni bieg z dniem 4 czerwca 2012r., jednakże na mocy § 8 art. 70 Op nie ulegają
przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym,
jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko
z przedmiotu hipoteki lub zastawu. Skoro zatem sporne zobowiązania zostały zabezpieczone
hipoteką, to nie ulegają one w ogóle przedawnieniu, a organ egzekucyjny będzie mógł
prowadzić egzekucję jedynie z nieruchomości na których ustanowione zostały hipoteki aż do
momentu całkowitego zaspokojenia swojej wierzytelności. Z tego względu upływ daty 4
czerwca 2012r. (mającej związek z zastosowaniem pierwszego środka egzekucyjnego) nie ma
żadnego znaczenia prawnego dla przedawnienia spornych zobowiązań.
Dla skuteczności zastosowania środka egzekucyjnego bez znaczenia są również argumenty
przeciwko J.O. – komornikowi skarbowemu. Jak bowiem wynika ze złożonych w toku
postępowania sądowego przez organ odwoławczy dokumentów, tj. obowiązującego od 17
stycznia 2007r. regulaminu organizacyjnego US w R., obowiązującego od dnia 19 września
2007r. do 31 grudnia 2010r. regulaminu organizacyjnego US w R. oraz zakresu czynności
pracowniczych J. O., do obowiązków tego komornika skarbowego należało m.in. wydawanie
i podpisywanie z upoważnienia naczelnika urzędu postanowień o wszczęciu postępowania
egzekucyjnego i podejmowania innych rozstrzygnięć, a także do podpisywania pism w
zakresie objętym ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, badanie
prawidłowości nadsyłanych tytułów wykonawczych i dopuszczalności egzekucji
administracyjnej. Z pisma Dyrektora z dnia [...] wynika, iż J.O. był zatrudniony na stanowisku
komornika skarbowego w US w R. w okresie od dnia 1 października 1988r. do 24 kwietnia
2013r., a więc w okresie kiedy zastosowane były środki egzekucyjne co do zaległości
skarżącego. Oznacza to, że J.O. był uprawniony do nadania tytułom wykonawczym klauzuli
wykonalności, podpisania zawiadomienia o zajęciu świadczenia emerytalnego skarżącego w
dniu [...], wniosku o wpis w księdze wieczystej hipoteki. Nie sposób zatem zaaprobować
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
13
twierdzeń skarżącego, iż doszło do naruszenia art. 268a k.p.a., gdyż dokumenty te są
dotknięte wadą nieważności z uwagi na ich podpisanie przez nienależycie umocowaną
osobę. Niezależnie od tego podkreślić należy, iż inne środki egzekucyjne przerywające bieg
terminu przedawnienia, tj. protokół o zajęciu ruchomości z dnia [...] i z dnia [...], zostały
podpisane odpowiednio przez poborcę skarbowego Z. B. i M. D., co do których skarżący nie
stawia żadnych zarzutów. Z zawiadomień SR w R. o dokonanych wpisach hipotek, wynika, że
sporne zobowiązania zostały zabezpieczone wpisem hipotek na nieruchomościach
wskazanych w zawiadomieniach. Skarżący nie przedłożył żadnego dowodu, z którego
wynikałoby, że hipoteki te skutecznie zostały przez niego zakwestionowane, ale nawet nie
kwestionował faktu ich ustanowienia. Dopóki zatem hipoteki te będą obowiązywały dopóty
dopuszczalne będzie – jak wyżej wskazano - prowadzenie z nich egzekucji. Podnoszenie
argumentu, że wniosek o ich ustanowienie został podpisany przez J.O. nie mogło odnieść
zamierzonego skutku. Kwestionowanie prawidłowości zastosowanych środków
egzekucyjnych tylko dlatego, że część z nich została podpisana przez J.O., który jak wywodzi
skarżący z notatek prasowych został skazany za przestępstwo przeciwko dokumentom i ich
fałszowanie, oparte jest li tylko na przypuszczeniach wysnutych z tychże notatek. W polskim
prawie karnym obowiązuje zasada domniemania niewinności tak długo jak długo nie
zapadnie wyrok skazujący. Komornik skarbowy podlegałby wyłączeniu od prowadzenia
sprawy na mocy art. 24 § 1 pkt 6 k.p.a. w zw. z art. 18 u.p.e.a. z powodu której wszczęto
przeciwko niemu m.in. postępowanie karne. Czynności egzekucyjne dokonane z udziałem
komornika skarbowego J.O. mogłyby zatem skutkować wadliwością egzekucji, jeśli zostałyby
one dokonane w oparciu o sfałszowane przez niego okoliczności faktyczne lub dokumenty.
Tymczasem skarżący nie podnosi tego rodzaju okoliczności, a jedynie okoliczności dotyczące
fałszowania dokumentów dotyczących spraw osobistych komisarza skarbowego J.O. Nie
sposób zatem podzielić poglądu skarżącego, wedle którego zaskarżone postanowienie jest
dotknięte wadą nieważności z uwagi na dokonywanie czynności egzekucyjnych w związku z
przestępstwem. Ponadto, jak wynika z notatki prasowej, okoliczność podejrzenia
popełnienia przez J.O. przestępstwa została ujawniona w 2012r., a zatem znacznie póżniej
niż zastosowane środki egzekucyjne. Okoliczność skazania komornika skarbowego za
przestępstwo fałszowania dokumentów jego dotyczących w związku z nadużyciem
stanowiska służbowego będzie co najwyżej skutkowała jego zwolnieniem ze służby
publicznej.
Wbrew przekonaniu skarżącego, postępowanie egzekucyjne nie jest wadliwe z uwagi na nie
zawiadomienie go o podjęciu egzekucji przed upływem terminu przedawnienia. Z akt
administracyjnych wynika, iż postępowanie egzekucyjne nie było zawieszone. Wręcz
przeciwnie wniosek skarżącego o jego zawieszenie został rozpoznany negatywnie
postanowieniem Naczelnika US w R. z dnia [...], utrzymanym w mocy przez Dyrektora
postanowieniem z dnia [...]. Wniesiona przez skarżącego skarga na to ostatnie została przez
WSA w Łodzi wyrokiem z dnia 13 sierpnia 2012r., III SA/Łd 705/12, oddalona. Z uzasadnienia
tego wyroku wynika, że wniosek skarżącego o zawieszenie postępowania egzekucyjnego był
reakcją skarżącego na kolejny zastosowany przez organ egzekucyjny środek egzekucyjny w
postaci zajęcia świadczenia emerytalnego w dniu 6 grudnia 2010r., a część z podnoszonych
wówczas przez skarżącego zarzutów jest zbieżna z zarzutami obecnej skargi, zwłaszcza w
zakresie nieistnienia zobowiązania z uwagi na wyrok SR w R. z dnia [...].
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
14
Nie zasługują również na uwzględnienie zarzuty naruszenia art. 59 § 1 pkt 5 u.p.e.a. oraz art.
120, art. 121, art. 122, art. 130, art. 187 i art. 210 § 1 pkt 8 Op. Pierwszy z nich ma bowiem
zastosowanie do egzekucji należności niepieniężnych na co wskazuje zawarty w tym
przepisie zwrot "obowiązek o charakterze niepieniężnym", tymczasem w tej sprawie
przedmiotem egzekucji jest zobowiązanie podatkowe, a więc należności pieniężne. Kolejne
przepisy z kolei nie mają zastosowania w postępowaniu egzekucyjnym, bowiem na mocy art.
18 u.p.e.a. w kwestiach nieuregulowanych w u.p.e.a. zastosowanie maja przepisy k.p.a.
(kodeksu postępowania administracyjnego).
Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 ppsa, skargę oddalił.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych