La Basilica del Corpus Domini - Associazione Guarino Guarini

La Basilica del Corpus Domini - Associazione Guarino Guarini

San Carlo Borromeo
Święty Karol Boromeusz
Wraz z rozbudową południowej części Turynu, zostaje utworzona
nowa arteria – Contrada Nuova (według Castellamonte, obecnie
Ulica Rzymu – Via Roma), a w 1637 r. wytyczono plac Królewski
(obecnie plac Świętego Karola –Piazza San Carlo), jako dostojną
przestrzeń oraz łącznik pomiędzy centrum antycznym i nową
ekspansją urbanistyczną. Zgodnie z francuskim modelem Placów
Królewskich - Places royales, plac ten został wybudowany wraz z
otaczającymi go kamienicami ze zuniformowanymi podcieniami
oraz zamknięciem na południowym jego boku dwoma
bliźniaczymi kościołami, przeznaczonymi dla zakonów pod
protekcją książęcą. Kościoły Świętego Karola i Świętej Krystyny
aż do interwencji z lat 30-tych, kadrowały wylot Contrada Nuova
na południowym boku, będąc zintegrowane z architekturą
otaczających kamienic.
Kościół Świętego Karola został przekazany Augustianom Bosym
przez Karola Emanuela I Sabaudzkiego. Pierwszego września 1619 r. zostaje położony kamień
węgielny. Budowa przebiega sprawnie i szybko. Już następnego roku kościół zaczyna być
użytkowany mimo nie zakończenia jego budowy. Kościół zostaje poświecony Karolowi
Boromeuszowi, kanonizowanemu 21 sierpnia 1610 r., z woli księcia Karola Emanuela I. Książę w
sposób szczególny powiązany był z biskupem, już od jego pierwszej pielgrzymki do Turynu, którą
odbył w celu uczczenia Całunu. W owych latach nowy kościół odizolowany na „płaskowyżu”,
oddzielony był od starego miasta pozostałościami bastionów i fos powstałych z pozyskiwania gliny.
Na życzenie księcia Karola Emanuela I, któremu zależało na szybkim ukończeniu budowy,
przeznaczane są na ten cel pokaźne sumy pochodzące ze spadków, darowizn i funduszy uzyskanych
z różnego rodzaju kar i zobowiązań. W 1639 r., wykorzystano do budowę nowych krużganków
kolumny pochodzące ze zburzonych stajni książęcych.
Mimo, że kościół został otwarty dla wiernych krótko po jego ufundowaniu, potrzeba było wielu
dziesięcioleci, aby ukończyć wystrój wnętrza. Przestrzeń kościoła to jedyna nawa wsparta na dwóch
przęsłach wraz z czterema kaplicami bocznymi i prezbiterium na rzucie prostokątnym, nakryta
sklepieniem kolebkowym. W 1653 r. panująca wówczas Maria Krystyna Francuska powierza
Bernardino Quadri wykonanie ołtarza głównego i dekoracje stiukiem ołtarza a także chóru, na
podstawie projektu Amedeo di Castellamonte. Centralnie umieszczony obraz to Święty Karol
podczas adoracji Całunu, według Giacomo i Giovanni Andrea Casella. W niszach w głębi
znajdują się dwa posagi rzeźbiarza z Lugano przedstawiające Wiarę i Miłosierdzie; po bokach dwa
płótna Giovanni Paolo Recchi, które przedstawiają Świętego Karola, odwiedzającego w Vercelli
umierającego Karola Emanuela i Świętego Karola wysłuchiwanego przez książąt Sabaudzkich.
Ponadto zostają zrealizowane kaplice boczne: w drugiej po lewej, zaprojektowanej przez Amedeo
di Castellamonte, podziwiamy rzeźbę Madonny Pokoju według Tommaso Carlone, a w pierwszej
Mauzoleum Francesco Maria Broglia, fundatora tejże, a także namiestnika wojsk francuskich;
dzieło Tommaso Carlone.
W pierwszej kaplicy po prawej znajduje się antepedium z marmuru według Carlone,
przedstawiające Modlitwę w Ogrójcu a w drugiej, powstałej na podstawie projektu Amedeo
Castellamonte
dla
ojców
Augustynów, Święty Peregryn
Laziosi przed Krzyżem według
Rodolfo Morgari. W zakrystii
znajduje
się
ołtarz
z
dziewiętnastowiecznym płótnem
przedstawiającym Serwitów i
Maryję, ŚwiętegoTeobaldo, który
wstawia się u Maryi według
Vittorio Amedeo Rapous, Święty
Józef z Dzieciątkiem, które godzi
strzałą Świętego Augustyna, dzieło
Charles-Claude Dauphin. W
okresie Restauracji powracają
Augustyni, dzięki którym powstaje
chór i freski na sklepieniu
przedstawiające figury proroków.
W 1834 r. dzięki inicjatywie króla i gminy miejskiej, zostaje ogłoszony konkurs na uporządkowanie
elewacji (pozostawionej do tej pory w stanie surowym), w którym zwycięża architekt Ferdinando
Caronesi. Naśladuje on, upraszczając, linie elewacji Juvarry, sąsiedniego kościoła świętej
Krystyny. Elewacja zostaje wybudowana wiec w dwóch porządkach, a portal wejściowy zostaje
ozdobiony płaskorzeźbami przedstawiającymi Emanuela Filiberta otrzymującego Komunię z rąk
kardynała Karola Boromeusza; na attyce statuły Świętego Franciszka Salezego i błogosławionego
Bonifacego Sabaudzkiego, znajduje się owalne okno obramowane prostokątną neoklasyczną ramą.
W 1837 r. Karol Albert udostępnia klasztor Zakonowi Sług Maryi, których zastępują świeccy. W
1863 r. upiększają oni i powiększają kościół na podstawie projektu Carlo Ceppi. Ołtarz główny
zostaje przeniesiony w głąb a zakrystia przebudowana na chór boczny, Rodolfo Morgari maluje
sklepienie i ściany dekorując je motywami i ornamentami bizantyjskimi. W tej formie świątynia
zostaje ponownie konsekrowana 14 czerwca 1866 r. W 1935 r. wraz z przebudową drugiego traktu
Via Roma : elewacja po lewej, absyda i cześć prawej elewacji zostaje obłożona marmurem. Od
końca siedemnastego wieku aż do początku osiemnastego, w kościele Świętego Karola żył i działał
błogosławiony Sebastiano Valfrè, bohater życia duchowego, kościelnego i społecznego miasta.
Błogosławiony był gorąco oddany kultowi Całunu i Eucharystii, wspierał najbiedniejsze warstwy
społecznych, dla których był bardzo chojny, w szczególności podczas oblężenia Turynu. Na dworze
Amedeusza II był jego nauczycielem i spowiednikiem.
Lucia Paolino - PL: Agnieszka Zych