Produkt Lokalny Małopolska informacja o przedsięwzięciu

Produkt Lokalny Małopolska
informacja o przedsięwzięciu
INFORMACJA (08/ 2013)
produktlokalny.pl
facebook.com/ProduktLokalnyMalopolska
5 sierpnia 2011, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska przystąpiła do realizacji projektu
pt. Produkt Lokalny Małopolska: rozwój lokalnej przedsiębiorczości i przetwórstwa
w oparciu o partnerską inicjatywę edukacji ekonomicznej mieszkaoców oraz regionalny
system marketingu produktów z Małopolski z dwoma partnerami – Stowarzyszeniem
Gościniec 4 Żywiołów oraz szwajcarską organizacja Reseau-Echange Developpment Durable
(REDD).
Projekt otrzymał dofinansowanie ze Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy na lata 2011-2015
w wysokości 10 239 561 PLN. Fundacja zobowiązała się zapewnid dofinansowanie w wysokości 1 080
228 PLN czyli minimum 10% kosztów projektu.
Punktem wyjścia dla projektu było przekonanie, że w Małopolsce istnieje duży i jeszcze w dużej
mierze nie wykorzystany potencjał dla rozwoju lokalnych systemów żywnościowych – czyli
systemów produkcji, przetwórstwa, dystrybucji i sprzedaży żywności, które opierają się w pierwszej
kolejności na małopolskich producentach i przetwórcach oraz konsumentach.
W warunkach narastającego niepokoju społecznego wobec nadchodzącego kryzysu finansowego,
spowolnienia gospodarczego, braku miejsc pracy oraz rosnących cen żywności, kreowanie
funkcjonujących w praktyce lokalnych systemów żywnościowych wydaje się uzasadnione ze względu
na ich potencjał dla budowania większej samowystarczalności w połączeniu z korzyściami
gospodarczymi, społecznymi i ekologicznymi dla zaangażowanych społeczności lokalnych.
Produkt Lokalny Małopolska to przedsięwzięcie, którego celem jest wykreowanie lokalnego systemu
żywnościowego, który wykorzystuje potencjał małych gospodarstw rolnych oraz małego
przetwórstwa do produkcji i sprzedaży żywnościowych produktów lokalnych wysokiej jakości i
wiadomego pochodzenia. Tworzony system zakłada, że promocja i sprzedaż produktów lokalnych w
oparciu o ich powiązanie z obszarem pochodzenia, przyczyni się do rozwoju gospodarczego
obszarów wiejskich, przeciwdziałając wykluczeniu społecznemu oraz zapewniając ochronę wartości
przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych.
Z punktu widzenia finansowego, podstawowe zadanie wykreowanego systemu to generowanie
przychodów ze sprzedaży produktów lokalnych na poziomie, który zapewni jego trwałośd (czyli
samofinansowanie) jako instrumentu wspierania rozwoju zrównoważonego w słabo rozwiniętych
obszarach.
Model Produktu Lokalnego Małopolska składa się z 4 etapów:
(1) Identyfikacji produktów lokalnych w określonych regionach pochodzenia;
(2) Kwalifikacj iproduktów lokalnych w celu włączenia ich w markę lokalną;
(3) Promocji, marketingu i sprzedaży lokalnych produktów wchodzących w skład
poszczególnych marek lokalnych;
(4) Inwestycji w regiony pochodzenia, w szczególności w poszanowanie wartości
przyrodniczych kulturowych i historycznych regionu.
Jako organizator systemu Produktu Lokalnego Małopolska, zgodnie ze swoją misją, Fundacja
Partnerstwo dla Środowiska ma za zadanie zarządzad wykreowanym systemem, zapewniając jego
trwałośd, efektywnośd oraz wiarygodnośd w zakresie zarówno obrotu handlowego produktów
lokalnych jak i rozwoju zrównoważonego obszarów wiejskich ich pochodzenia.
Misja Fundacji Partnerstwo dla Środowiska to: wspieranie rozwoju zrównoważonego
poprzez budowanie partnerstwa, społeczeostwa obywatelskiego, proponowanie nowych
rozwiązao oraz upowszechnianie sprawdzonych wzorów działao przyjaznych dla środowiska.
W ramach projektu, Produkt Lokalny Małopolska, Fundacja wraz z partnerami:
 zorganizuje grupy producentów w co najmniej 5 obszarach Małopolski w celu zapewnienia
ciągłości w dostawach produktów lokalnych;
 zwiększy zdolności produkcyjne i przetwórcze rolników, działających w współpracujących
obszarach, m. in. poprzez zbudowanie wzorcowego Inkubatora Kuchennego w Stryszowie;
 uruchomi kanały dystrybucji dla produktów lokalnych umożliwiające sprzedaż i kreujące ich
konkurencyjnośd na rynku jako produktów „wiadomego pochodzenia”;
 zaprojektuje system kontroli jakości i autentyczności sprzedawanych produktów lokalnych;
 uruchomi systematyczne dofinansowywanie ochrony wartości przyrodniczych, kulturowych i
krajobrazowych obszarów pochodzenia produktów lokalnych, aby w ten sposób wzmacniad ich
rozpoznawalnośd na rynku.
Pomimo bogactwa naturalnej żywności lokalnej w Małopolsce, i wielostronnych potencjalnych
korzyści, lokalne systemy żywnościowe w Małopolsce obecnie nie funkcjonują. Chcemy zmienid ten
stan, budując przynajmniej ich zalążki w wybranych, najbardziej zainteresowanych współpracą
obszarach województwa.
Aktualnie Fundacja buduje system Produktu Lokalnego Małopolska w oparciu o 6 regionów
pochodzenia produktów lokalnych, z którymi nawiązaliśmy współpracę:
 Region Gościoca 4 Żywiołów, którego obszar obejmuje następujące gminy: Kalwaria
Zebrzydowska, Lanckorona, Mucharz, Stryszów;
 Region Korony Północnego Krakowa, którego obszar obejmuje następujące gminy:
Igołomia-Wawrzeoczyce, Kocmyrzów-Luborzyca, Liszki, Michałowice, Wielka Wieś, Zabierzów,
Zielonki;
 Region Na Śliwkowym Szlaku, którego obszar obejmuje następujące gminy: Czchów, Gródek,
Gnojnik, Iwkowa, Laskowa, Lipnica Murowana, Łososina Dolna;
 Region Zielonego Pierścienia Tarnowa, którego obszar obejmuje następujące gminy: Lisia Góra,
Skrzyszów, Tarnów, Wierzchosławice, Wietrzychowice, Żabno;
 Region Dunajec – Biała, którego obszar obejmuje następujące gminy: Ciężkowice, Pleśna,
Wojnicz, Zakliczyn;
 LGD Dolina Raby, którego obszar obejmuje następujące gminy: Biskupice, Gdów, Łapanów,
Nowy Wiśnicz, Trzciana, Żegocina;
 Region Podtatrza, którego obszar obejmuje następujące gminy: Biały Dunajec, Bukowina
Tatrzaoska, Czarny Dunajec, Czorsztyn, Jabłonka, Kościelisko, Krościenko nad Dunajcem, Lipnica
Wielka, Łapsze Niżne, Nowy Targ, Ochotnica Dolna, Poronin, Raba Wyżna, Rabka-Zdrój,
Spytkowice, Szaflary, Szczawnica, Zakopane.
Budując system Produktu Lokalnego Małopolska, Fundacja podjęła również współpracę
z kluczowymi interesariuszami, którzy również stopniowo angażują się w kreowanie systemu:
 Województwo Małopolskie, w szczególności Departament Środowiska, Rolnictwa i Geodezji;
 Małopolska Izba Rolnicza;
 Małopolskie Stowarzyszenie Rolników Ekologicznych NATURA;
 Miasto Kraków, jako główny rynek zbytu produktów lokalnych.
Tworzony system zakłada, że promocja i sprzedaż produktów lokalnych odbywa się w oparciu o ich
powiązanie z obszarem pochodzenia.
Produkty lokalne wchodzące w system Produktu Lokalnego Małopolska wyróżniają się tym,
że są produkowane przez określonych rolników i przetwórców związanych z konkretną
miejscowością czy regionem Małopolski. W związku z tym, są to produkty wiadomego pochodzenia,
o unikalnych cechach, takich jak smak, świeżośd, wysoka jakośd, uwarunkowania kulturowe, tradycja
lokalna, specjalnośd lokalna, dobrostan zwierząt, wartośd środowiskowa, aspekty zdrowotne lub
warunki zrównoważonej produkcji.
Zalicza są się do nich zarówno przetwory jak i nieprzetworzone płody rolne, produkty tradycyjne, czy
też ekologiczne certyfikowane. Przede wszystkim liczy się ich „lokalnośd”.
Zbudowanie faktycznie funkcjonującego i trwałego Systemu Promocji, Marketingu i Sprzedaży
Produktów Lokalnych w Małopolsce zakłada rozwinięcie, współpracę i synergię takich elementów
jak:
 Kanały Dystrybucji i Sprzedaży – obejmujące wdrożenie i przetestowanie sprzedaży
za pośrednictwem sklepu wzorcowego, sklepików lokalnych i szkolnych, projektów Resto Bistro - Katering Regionalny, punktów Informacji Turystycznej i projektów współpracy
międzyregionalnej zinnymi regionami pochodzenia;
 Potencjał Dostaw – obejmujący nieanonimowych dostawców naturalnej, lokalnej żywności,
w tym także z gospodarstw ekologicznych, produkcji zintegrowanej, lokalnych zakładów
przetwórczych, spółdzielni socjalnych, w tym projekt Inkubatora Kuchennego w Stryszowie jako
rozwiązanie modelowe;
 Konsumenci – zróżnicowani, świadomi, poinformowani i edukowani co do wartości produktów
lokalnych oraz korzyści z udziału w lokalnym rynku żywności, optymalnie znający swoich
dostawców.
 Wiarygodnośd i kontrola jakości oferowanych produktów – bazująca na zasadzie
nieanonimowości dostawców, wielostronnych bezpośrednich relacji dostawców i konsumentów,
pełnej identyfikacji każdego produktu oraz na wspólnym wypracowaniu i monitorowaniu
kodeksu dobrej praktyki marki Produktu Lokalnego Małopolska;
 Branding, Informacja i Promocja – oparte na założeniu objęcia całości systemu jedną regionalną
marką parasolową;
 Ramy regulacyjne – funkcjonalne i nie blokujące legalnego rozwoju rynku żywności lokalnej,
adekwatne do skali małych, nieanonimowych i niemasowych dostawców żywności;
 Inicjatywy – dodatkowe projekty współpracy inspirowane, wspierane m. in. z Funduszu
Grantowego lub podejmowane wspólnie z partnerami z różnych sektorów i pól aktywności,
komplementarne i wzmacniające pozytywne oddziaływanie całego przedsięwzięcia PLM na
rozwój lokalny zaangażowanych obszarów.
Za wdrożenie i zrealizowanie przedsięwzięcia w Fundacji odpowiadają trzy współpracujące
i wzajemnie uzupełniające się zespoły:
 CENTRUM MARKI LOKALNEJ (CML) – odpowiada za wypracowanie koncepcji, wykreowanie
i zarządzanie Systemem Promocji, Marketingu i Sprzedaży Produktów Lokalnych w Małopolsce,
poprzez przygotowanie, wdrożenie, przetestowanie, docelowe usamodzielnianie serii
komplementarnych projektów (kanałów dystrybucji) służących budowie rynku żywności lokalnej
w Małopolsce, a następnie zarządzanie ich współdziałaniem w ramach systemu Produktu
Lokalnego Małopolska. Zespołem CML kieruje Bożena Pietras-Goc.
 CENTRUM EDUKACJI EKONOMICZNEJ (CEE) – odpowiada za wypracowanie, wdrożenie i stałe
doskonalenie Modelu Produktu Lokalnego Małopolska, jako narzędzia wspierania rozwoju
lokalnej przedsiębiorczości i przetwórstwa produktów rolnych. Zespołem CEE kieruje Ewa
Figórska.
 GOŚCINIEC 4 ŻYWIOŁÓW (partner Fundacji w projekcie PLM) – odpowiada za wypracowanie
i wdrożenie Inkubatora Kuchennego w gminie Stryszów na terenie regionu pochodzenia
produktów lokalnych jako narzędzia wspomagania miejscowych rolników i przetwórców
w produkcji wysokiej jakości produktów żywnościowych na potrzeby systemu Produktu
Lokalnego Małopolska. Proces tworzenia Inkubatora Kuchennego ma stanowid przykład, źródło
wiedzy oraz inspiracji dla innych regionów pochodzenia produktów lokalnych. Zespołem
Gościoca kieruje Renata Bukowska.
Działania wszystkich 3 zespołów są koordynowane przez Kierownika Strategicznego Rafała
Serafina, który pełni jednocześnie rolę Kierownika ds. Rozwoju całego przedsięwzięcia, przy
wsparciu Joanny Węgrzyckiej, Kierownika Operacyjnego projektu.