grzyb.ek - Muzeum Warszawy

Laboratorium Usługowe
GRZYB.E.K.
dr inż. Ewa Kisielowska
31-030 Kraków; ul. Bonerowska 7; tel./fax (012) 421-12-21
NIP: 676-010-59-72
KONSERWACJA OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH – EKSPERTYZY MYKOLOGICZNE – KONSERWACJA DREWNA – ODGRZYBIANIE
EKSPERTYZA MYKOLOGICZNO-ENTOMOLOGICZNA
POMIESZCZEŃ MUZEUM NA WOLI
UL. SREBRNA 12 W WARSZAWIE
OPRACOWAŁA: dr inż. Ewa Kisielowska
Laboratorium Usługowe GRZYB.E.K.
ul.Bonerowska 7, 31-030 Kraków
Kraków – grudzień – 2014
1
1. CEL I ZAKRES EKSPERTYZY
Celem ekspertyzy jest określenie rodzaju i rozmiaru zagrzybienia pomieszczeń
Muzeum Na Woli w Warszawie przy ul. Srebrnej 12, a także określenie jego wpływu na stan
techniczny obiektu oraz sposób jego likwidacji.
2. MIEJSCE I CZAS POBORU PRÓBEK
Próbki do badań mykologicznych pobrano w dniu 25.11.2014 r. z zachowaniem zasad
sterylności: na strychu, w piwnicach, pomieszczeniach socjalnych oraz hydroforni budynku,
w miejscach wskazujących na ewentualne zagrzybienie ( wykwity, zacieki, osypujący się
tynk, łuszcząca się farba ).
W miejscach poboru próbek wykonano zdjęcia, które umieszczono w dokumentacji
zdjęciowej.
3. BADANIA MYKOLOGICZNE - METODYKA I WYNIKI BADAŃ
Badania analityczno - diagnostyczne przeprowadzono z zastosowaniem odpowiednich
podłóż wybiórczych do izolacji i inkubacji grzybów z klasy Micromycetes i Basidiomycetes,
w oparciu o klucze do oznaczania przynależności systematycznej grzybów:
„A manual of soil fungi” J.C. Gilman
“A manual of the Penicillium” B. Raper
“Grzyby mikroskopowe w mikrobiologii technicznej” O.Fassatiowa
„Oznaczanie grzybów domowych” J. Ważny.
W badanych próbkach wyizolowano i oznaczono następujące, dominujące gatunki
grzybów:
Próbka nr 1
-
strych - próbka pobrana z krokwi dachowych
( widoczne zacieki, wysolenia, naloty )
Aspergillus clavatus
Desmazieres
cała płytka zarośnięta
2
Próbka nr 2
-
strych - krokwie i płatwie
*Aspergillus niger
van Tieghem
*Aspergillus fumigatus
Fresenius
Penicillium implicatum
Biourge
liczne kolonie grzybowe
Próbka nr 3
-
piwnice - pomieszczenie 23
( ciemne naloty wzdłuż ściany korytarza - od dołu zacieki – podsiąkanie)
*Aspergillus clavatus
Desmazieres
Aspergillus resctrictus
Smith
Penicillium lanosum
Westling
drożdżaki
liczne kolonie grzybowe
Próbka nr 4 -
pomieszczenie socjalne - ściana na wys. 60-70cm
( łuszcząca się farba , przebarwienia, zacieki )
Aspergillus repens
de Bary
Mucor racemosus
Fresenius
Mucor mucedo
Fresenius
Rhizopus nigricans
Ehrenberg
cała płytka zarośnięta
Próbka nr 5 - pomieszczenie socjalne - małe
( częściowe odspojenie tynku, farby )
*Aspergillus clavatus
Desmazieres
drożdżaki
cała płytka zarośnięta
Próbka nr 6 - pomieszczenie socjalne 2
(łuszcząca się farba)
Aspergillus repens
de Bary
Mucor hiemalis
Wehmer
drożdżaki
- bardzo liczne kolonie
promieniowce - liczne kolonie
3
Próbka nr 7 - pomieszczenie socjalne - wzdłuż instalacji wod.-kan.
( odpadający tynk, łuszcząca się farba )
*Aspergillus niger
van Tieghem
*Aspergillus flavus
Link
Mucor mucedo
Fresenius
Mycelia sterilia
Penicillum implicatum
Biourge
Drożdżaki
cała płytka zarośnięta
Próbka nr 8 - hydroforownia
( odpadający tynk )
*Aspergillus niger
Aspergillus repens
van Tieghem
de Bary
Mortierella nigricans
van Tieghem
Penicillium implicatum
Biourge
cała płytka zarośnięta
4. OMÓWIENIE WYNIKÓW
W wyniku przeprowadzonych badań mykologicznych makro- i mikroskopowych
stwierdza się istnienie zagrzybienia we wszystkich pobranych próbkach drewna oraz
zeskrobanych ze ścian.
Szczególnie silne zagrzybienie obserwuje się w badanym pomieszczeniu piwnicznym (23), a
także w pomieszczeniach socjalnych, gdzie najprawdopodobniej w wyniku złej izolacji
poziomej i pionowej budynku istnieje podsiąkanie wilgoci od dołu oraz od przylegającego do
murów gruntu (fot). Zawilgocenie ścian w pomieszczeniach socjalnych w pewnych miejscach
nastąpiło również na skutek nieszczelności instalacji wod.-kan.
W wyniku badań diagnostycznych stwierdzono stosunkowo dużą liczebność i
różnorodność gatunków grzybów pleśniowych w badanym materiale. Są to grzyby z klasy
Mikromycetes oraz Basidiomycetes ( pr.7 oznaczony jako Mycelia steralia nie możliwy do
oznaczenia w krótkim czasie), czynne w degradacji substancji budowlanej - krzemianów i
glinokrzemianów, a także zaprawy cementowo-wapiennej oraz elementów drewnianych.
4
Wśród wyizolowanych grzybów pleśniowych pewne gatunki, m.in.: Aspergillus niger
i Aspergillus flavus ( oznaczone *) są grzybami toksynotwórczymi, stanowiącymi istotne
zagrożenie dla zdrowia osób przebywających często w środowisku ich rozwoju. Mikotosyny
wydzielane
przez
cytotoksycznym,
te
grzyby
odznaczają
hematokancerogennym,
się
potencjalnie
wyraźnym
hepatotoksycznym,
działaniem
neurotoksycznym,
mutagennym, teratogennym w stosunku do organizmów żywych.
Grzyby pleśniowe (głównie ich pylące się zarodniki konidialne), mogą również
wpływać szkodliwie na układ oddechowy (nieżyty oskrzeli, płuc, astma, na przewód
pokarmowy, powodować stany zapalne błon śluzowych, wpływają ujemnie na centralny
system nerwowy, a także mogą stać się przyczyną wielu schorzeń alergicznych i różnego
rodzaju grzybic (np.płuc), stwarzając poważne zagrożenie dla zdrowia osób przebywających
w środowisku ich rozwoju.
BADANIA ENTOMOLOGICZNO – FITOPATOLOGICZNE
Badania stanu technicznego drewnianej więźby dachowej pod względem uszkodzeń
przez szkodniki owadzie i grzyby patogenne z rodz. Basidiomycetes.
Badania makroskopowe drewnianych ekelmentów więźby dachowej na Muzeum na
Woli nie wykazały występowania czynnych żerowisk szkodników owadzich z rodz.
kózkowatych np. spuszczel pospolity ( hylotrupes bajulus ) i kołatkowartch np. kołatek
domowy ( Anobium punctatum ) głównie odpowiedzialnych z poważne uszkodzenia
substancji drewnianej.
Więźba dachowa w badanym obiekcie jest wykonana z małowymiarowych elementów
zabezpieczonych chemicznie przed szkodliwym działaniem grzybów i owadów solami
ze związkami miedzi, które w tym przypadku skutecznie zabezpieczają użyte drewno.
Przebarwienia
widoczne na
zdjęciach
( słupach,
płotwiach )
są spowodowane
okresowo występującymi wodami kondensacyjnymi, które wypłukując konserwant nie
spowodowały obniżenia wytrzymałości konstrukcyjnej użytego materiału.
Nie zaobserwowano nieszczelności pokrycia dachowego, które na skutek ciągłego
zamakania mogły spowodować rozwój grzybów uszkadzających strukturę drewna.
Można przyjąć, że stan techniczny drewnianej więźby dachowej jest zadawalający i nie
stwarza
konieczności
wykonania
dodatkowych
zabiegów
konserwujących
czy
dezynsekcyjnych z wyjątkiem podniesienia stopnia niepalności elementów drewnianych.
5
5. ZALECENIA
W związku z występowaniem zagrzybienia w miejscach pobranych próbek należy :
1. Odkuć zainfekowane miejsca ( tynk ) do cegły z poszerzeniem około 0,5 m od
widocznych granic.
2. Sprawdzić szczelność instalacji wod/kan w pomieszczeniach sanitarnych
i hydroforni.
3. Sprawdzić szczelność i skuteczność systemu odprowadzającego wodę deszczową.
4. Sprawdzić szczelność przejść instalacji wod/kan, gazu i prądu w murach
zewnętrznych.
5. Sprawdzić skuteczność izolacji pionowej w miejscach występowania zawilgocenia,
6. Wykonać zabiegi hydrofobizacji fragmentów ścian w miejscach gdzie występuje
zjawisko podsiąkania kapilarnego środkami firm: STO-Ispo, Icopal lub
równoważnymi.
7. Wykonać zabiegi odgrzybiające polegające na nasączeniu środkami zainfekowanych
miejsc jedno lub dwukrotnie ( w zależności od zastosowanego środka i zaleceń
producenta ). Polecane środki Firm Kroemer, STO- Ispo, Reemers, lub równoważne.
Powyższe
zabiegi
należy
powierzyć
firmie
specjalistycznej
lub
firmie
o
doświadczeniu w wykonywaniu tych prac.
Kraków 11.12.2014 r.
6
DOKUMENTACJA ZDJĘCIOWA
7
8
9
10