Procedury postępowania w sytuacjach

PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH
ZAGROŻENIA DEMORALIZACJĄ DZIECI I MŁODZIEŻY
W GIMNAZJUM NR 7 W SZCZECINIE
Podstawy prawne:
1. Ustawa z dnia 26.10.1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich.
2. Ustawa z dnia 26.10.1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
3. Ustawa z dnia 24.04.1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii.
4. Ustawa z dnia 06.04.1990 roku o Policji.
5. Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16.06.1997 roku w sprawie form i
metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości
nieletnich.
6. Ustawa z dnia z dnia 07.09.1991 roku o systemie oświaty.
7. Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 31.01.2003 roku w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem.
I.
Procedura postępowania w przypadku, gdy uczeń bezpośrednio podejmuje działania
zagrażające jego zdrowiu i życiu.
1) Nauczyciel nie pozostawia ucznia samego, stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego
życie ani zdrowie.
2) Nauczyciel powiadamia o zachowaniu ucznia dyrektora szkoły, pedagoga/psychologa i rodziców/
prawnych opiekunów ucznia.
3) Przeprowadzona zostaje rozmowa z rodzicami oraz uczniem w jego obecności, w czasie której
zobowiązuje się ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś do
bezwzględnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej można zaproponować
rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie
terapeutycznym.
4) Gdy dziecko nie reaguje na perswazję i w dalszym ciągu podejmuje działania, które zagrażają jego
zdrowiu i życiu, nauczyciel zobowiązuje rodzica do odebrania dziecka ze szkoły i wzywa lekarza,
jeśli zachodzi taka potrzeba. Gdy rodzice odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w
szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego
stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły.
5) Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a dziecko nadal podejmuje
działania, które zagrażają jego zdrowiu i życiu, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o
zaistniałej sytuacji sąd rodzinny.
II.
Procedura postępowania w sytuacji, gdy uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa
alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia.
1) Nauczyciel przekazuje uzyskaną informację wychowawcy klasy.
2) Wychowawca informuje o fakcie pedagoga/psychologa szkolnego i dyrektora szkoły.
3) Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im
uzyskana informację.
(Jeśli rodzice nie podali numeru telefonu i adresu, należy na początku roku szkolnego przedłożyć
im do podpisania oświadczenie, że odmawiają udzielenia informacji o sobie).
4) Przeprowadzona zostaje rozmowa z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności. W przypadku
potwierdzenia informacji, zobowiązanie ucznia do zaniechania negatywnego postępowania,
rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji
profilaktycznej można zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki
i udział dziecka w programie terapeutycznym.
5) Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych
źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie
powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich).
6) Podobnie w sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań
wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem) a ich
zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny
lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji.
III.
Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły
znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków.
1) Nauczyciel powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy.
2) Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego,
stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie.
3) Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udziela pomocy
medycznej.
4) Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły, pedagoga/psychologa szkolnego oraz rodziców
(prawnych opiekunów), których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy
rodzice odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki
służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariusza policji – decyduje lekarz, po
ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły.
5) W sytuacji, gdy rodzice ucznia, będącego pod wpływem alkoholu, odmawiają przyjścia do szkoły,
a jest on agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub
zdrowiu innych osób, dyrektor szkoły zawiadamia o tym fakcie najbliższą jednostkę policji. W
przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości, policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby
wytrzeźwień, albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych – na czas niezbędny do
wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia się
rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny, jeśli uczeń nie ukończył 18 lat.
6) Jeśli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod
wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, dyrektor szkoły powiadamia o tym policję
(specjalistę ds. nieletnich) lub sąd rodzinny.
IV.
Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły
substancję przypominającą wyglądem narkotyk.
1) Zachowując środki ostrożności, nauczyciel zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób
niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile jest
to możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy.
2) Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły oraz pedagoga/psychologa szkolnego.
3) Wzywa policję.
4) Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczona substancję oraz podaje informacje
dotyczące szczegółów zdarzenia.
V.
Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada
przy sobie substancję przypominającą narkotyk.
1) Nauczyciel powiadamia o swoich spostrzeżeniach dyrektora szkoły oraz pedagoga/psychologa
szkolnego.
2) Nauczyciel wzywa rodziców/opiekunów ucznia do natychmiastowego stawiennictwa.
3) Nauczyciel w obecności innej osoby (np. wychowawca, pedagog, dyrektor) ma prawo żądać, aby
uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej
odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z
poszukiwana substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania
odzieży ani teczki ucznia – jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji.
4) W przypadku, gdy uczeń odmawia, mimo wezwania, przekazania nauczycielowi substancji i
pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i
przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy.
5) Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, wzywa
policję. Nauczyciel próbuje także ustalić w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję.
6) Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję oraz podaje informacje
dotyczące szczegółów zdarzenia.
7) Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz
ze swoimi spostrzeżeniami.
VI.
Postępowanie wobec ucznia – sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa.
1) Nauczyciel powiadamia o zdarzeniu dyrektora szkoły oraz pedagoga szkolnego.
2) O ile to możliwe ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia.
3) Przekazuje sprawcę (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub
pedagogowi pod opiekę.
4) Nauczyciel lub pedagog szkolny powiadamia rodziców ucznia – sprawcy czynu.
5) Nauczyciel, pedagog lub dyrektor szkoły niezwłoczne powiadamia policję, gdy sprawa jest
poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie
jest nikomu znana.
6) Zabezpiecza się ewentualne dowody przestępstwa lub przedmioty pochodzące z przestępstwa i
przekazuje się je policji.
W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat
należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez
ucznia, który ukończył 17 rok życia, prokuratora lub policję.
VII.
Postępowanie wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego.
1) Nauczyciel udziela pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnia jej udzielenie poprzez
wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń.
2) Niezwłoczne powiadamia o zdarzeniu dyrektora szkoły oraz pedagoga/psychologa szkolnego.
3) Powiadamia rodziców ucznia.
4) Niezwłocznie powiadamia policję w przypadku, gdy istnieje konieczność profesjonalnego
zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia.
VIII.
W przypadku, gdy nauczyciel ( inny pracownik szkoły) zauważy, że uczeń pali papierosy.
1) Nauczyciel ( inny pracownik szkoły) informuje o tym wychowawcę klasy.
2) Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im
informację o fakcie palenia papierosów przez dziecko. Rodzic zobowiązuje się do szczególnego
nadzoru nad dzieckiem.
3) Gdy uczeń w dalszym ciągu pali papierosy, pedagog przeprowadza z nim rozmowę profilaktyczno
– ostrzegawczą, w czasie której uczeń zobowiązuje się do niepalenia papierosów.
4) W przypadku braku poprawy ze strony ucznia, zostaje on ukarany naganą wychowawcy klasy lub
dyrektora szkoły. O tym fakcie powiadomieni zostają rodzice.
5) W przypadku ponownego palenia papierosów decyzją dyrektora szkoły, uczeń może być
zawieszony w prawach ucznia (np. zakaz udziału w dyskotece).
IX.
Procedura postępowania nauczycieli na wypadek ujawnienia agresji.
1) Nauczyciel, którzy zauważy zachowanie agresywne ucznia lub zostanie o nim poinformowany
zgłasza ten fakt wychowawcy klasy.
2) Wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniem – sprawcą przemocy i jej ofiarą, mającą na celu
wyjaśnienie okoliczności zdarzenia.
3) W trudnych przypadkach tworzymy zespoły interwencyjne – tworzymy hierarchię rozmów
(stopniujemy napięcia i środki) np.
uczeń - wychowawca
uczeń – wychowawca, inny nauczyciel, pedagog/psycholog
uczeń – wychowawca, inni nauczyciele
uczeń – wychowawca, rodzice
uczeń – wychowawca, dyrektor
Zasady interwencji:
ze sprawcami i ofiarami rozmawiamy osobno
spisujemy zeznania świadków
prowadzimy zapis całej interwencji – co się wydarzyło, jakie metody zostały zastosowane, jaki
jest rezultat
Postępowanie wobec sprawców przemocy:
Z każdym sprawcą przemocy rozmawiamy osobno (odpowiedzialność indywidualna) – nie
organizujemy rozmów grupowych (zjawisko rozmywania się odpowiedzialności, wstyd, gra).
Prowadzimy systematyczne cykle rozmów aż do zniknięcia problemu
Włączamy do współpracy rodziców.
Spisujemy kontrakty
Monitorujemy zachowanie sprawcy
Tworzymy hierarchię konsekwencji wychowawczych
Informujemy o kontrakcie (ustnym lub pisemnym) lub postanowieniach dotyczących sprawcy
nauczycieli uczących w jego klasie – współdziałamy z nimi w monitorowaniu zachowania
sprawcy.
4) Udzielamy wsparcia ofierze przemocy poprzez rozmowy z wychowawcą,
pedagogiem/psychologiem a w trudniejszych przypadkach podejmujemy działania długofalowe
( udział w terapii psychologicznej, treningu asertywności, zajęciach socjoterapeutycznych).
5) W przypadkach, gdy agresja jest skierowana na przedmioty, które w jej wyniku uległy
zniszczeniu, wychowawca wraz z uczniem ustala, w jaki sposób uczeń może naprawić
(zminimalizować) efekty swojego działania. Informuje dyrektora szkoły i rodziców.
6) W poważnych przypadkach obowiązują procedury postępowania obowiązujące w przypadku
uzyskania informacji o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa ściganego
na wniosek poszkodowanego.
X. Zasady postępowania w przypadku samookaleczeń uczniów.
1.
2.
3.
4.
5.
Nauczyciel przedmiotu, który zaobserwował u ucznia samookaleczenia informuje o tym
wychowawcę/pedagoga/psychologa.
Wychowawca/pedagog/psycholog przeprowadza rozmowę z uczniem.
Wychowawca/ pedagog/psycholog/ przeprowadza rozmowę z rodzicem, której celem jest
ustalenie przyczyn zjawiska. Wychowawca sporządza notatkę z przeprowadzonej rozmowy
(notatka zawiera dane ucznia, datę zdarzenia, ustalone przyczyny zdarzenia).
Wychowawca/ pedagog/psycholog sugeruje rodzicowi konieczność uzyskania dla dziecka
pomocy psychologicznej (konsultacja psychiatryczna, udział w indywidualnym lub grupowym
programie terapeutycznym), którą uzyskać może u szkolnych specjalistów i/lub poza szkołą np. w
Poradni Zdrowia Psychicznego.
Uczeń zostaje objęty szczególna opieką ze strony nauczycieli, szkolnych specjalistów i/lub
specjalisty spoza szkoły.
XI. Zasady usprawiedliwiania nieobecności uczniów oraz egzekwowania obowiązku szkolnego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, Nr 106,
poz. 496; z 1997 r. Nr28. poz. 153, Nr 141. poz. 943, z 1998 r. Nr 117. poz.759. Nr 182, poz.
1126. z 2000r Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz. 239. Nr 48. poz. 550, Nr 104, poz. 1104, Nr 120, poz.
1268, Nr 122. poz. 1320, z 2001 r. Nr 111, poz. 1194. Nr 144, poz. 1615, z 2002 r. Nr 41, poz,
362. Nr 113, poz. 984. Wykładnia TK (Dz. U, z 1994 r, Nr45.poz. 184) ad. art. 36 ust. 5).
1) Rodzice/prawni opiekunowie są zobowiązani do zapewnienia regularnego uczęszczania ucznia na
zajęcia szkolne.
2) O przyczynach i przewidywanym czasie trwania nieobecności ucznia, rodzice/prawni
opiekunowie powinni poinformować wychowawcę klasy osobiście, telefonicznie lub pisemnie
niezwłocznie po zaistnieniu przyczyn powodujących nieobecność, jeśli to możliwe przed
rozpoczęciem zajęć edukacyjnych w danym dniu.
3) W przypadku niemożności bezpośredniego kontaktu z wychowawcą klasy informacja o
nieobecności ucznia i jej przyczynie powinna zostać przekazana przez rodziców do sekretariatu
szkoły telefonicznie. Sekretarz szkoły informuje o nieobecności ucznia wychowawcę klasy lub
wywiesza informację na tablicy w pokoju nauczycielskim.
4) W przypadku stwierdzenia nieobecności, która nie została zgłoszona przez rodziców,
wychowawca klasy kontaktuje się telefonicznie lub osobiście z rodzicami ucznia, powiadamia ich
o nieobecności dziecka i uzyskuje informacje nt. przyczyn tej nieobecności.
5) Rodzice usprawiedliwiają nieobecność ucznia w ciągu tygodnia od jego powrotu do szkoły.
Wychowawca ustala z rodzicami sposób usprawiedliwiania nieobecności ucznia na zajęciach
lekcyjnych ( w formie pisemnej z czytelnym podpisem rodzica).
6) Wychowawca na bieżąco podlicza frekwencję i do 10 dnia każdego miesiąca wypełnia tabelę
dotyczącą obecności uczniów w poprzednim miesiącu.
7) Jeżeli nieobecność nie zostanie usprawiedliwiona w wyznaczonym terminie ( patrz pkt. 2)
wychowawca powiadamia o tym fakcie rodziców /opiekunów ucznia.
8) W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej trwającej w czasie jednego miesiąca:
a) powyżej 10 godzin – następuje wezwanie rodziców przez wychowawcę klasy , który
przeprowadza rozmowę z uczniem i jego rodzicami. Celem rozmowy jest wyjaśnienie przyczyn
nieobecności ucznia, ustalenie środków naprawczych i pouczenie rodziców o skutkach absencji
ucznia;
b) powyżej 25 godzin – wezwanie rodziców przez pedagoga, spisanie kontraktu pomiędzy rodzicami,
uczniem i pedagogiem w sprawie regularnego uczęszczania do szkoły;
c) powyżej 40 godzin – upomnienie pisemne;
d) powyżej 60 godzin – wszczęcie postępowania administracyjnego, powiadomienie sądu
rodzinnego.
9) Informacja o absencji ucznia jest przekazywana telefonicznie, listownie lub poprzez wywiad
środowiskowy. Rodzice mogą być również wezwani do szkoły w celu wyjaśnienia nieobecności
dziecka.
10) Jeżeli uczeń chce się zwolnić z ostatnich w danym dniu lekcji ( np. z powodu wizyty u lekarza),
powinien przynieść od rodzica informację na piśmie, potwierdzającą ten fakt.
11) Wszyscy nauczyciele mają obowiązek odnotować nieobecność ucznia na prowadzonej przez
siebie lekcji.
12) Każdy nauczyciel kontroluje nieobecności uczniów i w przypadku często powtarzającej się
absencji ucznia na swoim przedmiocie odnotowuje to w zeszycie uwag..
13) W przypadku braku współpracy rodzica ( opiekuna) z wychowawcą ( rodzic nie uczestniczy w
zebraniach i konsultacjach, nie wyraża chęci na spotkania indywidualne), rodzic otrzymuje
przesłane listem poleconym upomnienie dyrektora szkoły zawierające stwierdzenie, że dziecko nie
realizuje obowiązku szkolnego, wezwanie do posyłania dziecka do szkoły z wyznaczeniem
terminu oraz informację, że niespełnienie tego obowiązku jest zagrożone postępowaniem
egzekucyjnym.
14) W sytuacji, gdy uczeń w dalszym ciągu nie realizuje obowiązku szkolnego, dyrektor szkoły
kieruje wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej do organu egzekucyjnego, jakim jest
właściwa gmina. Środkiem egzekucji administracyjnej obowiązku szkolnego jest grzywna, która
może być nakładana kilkakrotnie, jednakże grzywny nie mogą przekroczyć łącznie sumy 10 000 zł
(art. 121 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji- zmiana opublikowana w Dz. U. z
1996 r. nr 146, poz. 680).
XII. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych
niebezpiecznych substancji lub przedmiotów należy:
1) zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom,
2) uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów
3) wezwać policję - tel. 997 lub 112.
Opracowała:
Halina Koźluk