Nadajnik radiowy FM

Nadajnik radiowy FM
Prezentowany tutaj nadajnik cechuje się dobrymi parametrami i względnie dużym zasięgiem (ponad 300m) jak na
nielicencjonowany użytek. Nadajnik nadaje na częstotliwościach starego i nowego pasma UKF, czyli ok. 60-110MHz (w
zależności od użytego trymera). Oprócz dobrych parametrów i nienajgorszego zasięgu nadajnik cechuje się łatwością
dostrajania i prostotą konstrukcji.
Uwagi konstrukcyjne
Rezonator składa się z trymera 5-15pF oraz cewki o 6 zwojach z odczepami na 2 i 4 zwoju. Długość cewki to 12mm, a
średnica 10mm. Cewka wykonana jest z drutu srebrzonego (ewentualnie miedzianego) o średnicy 1mm. Po
zamontowaniu na płytce cewkę należy zalać woskiem aby zapobiec jej odkształceniom (a tym samym zmianie
częstotliwości). Częstotliwość nadawania regulowana jest wyłącznie trymerem przy uzyciu niemagnetycznego
śrubokręta. Do przetwarania głosu zastowoano standardowy mikrofon elekretowy. Niezorientowanym przypominam, że
jest to mikrofon wyglądem przypominający walec o średnicy 8mm i wysokości 6mm. Mikrofony tego typu stosowane są
w radiomagnetofonach, są dostepne w większości sklepów elektronicznych. Problemów nie bedzie sprawiać również
antena. Może być to kawałek przewodu o dłuści ok. 0,25-1m. Można użyć gotową antenę lub wysuwaną (teleskopową)
antenę od radia. Czułość mikrofonu reguluje się potencjometrem, zmniejszając jego opór zwiększa się czułość
mikrofonu, ale spada zasięg nadawania. Do zasilania tego układu należy używać wyłącznie baterii lub akumulatora.
Zasilanie zasilaczem (nawet dobrze stabilizowanym) spowoduje wysyłanie w eter oprócz głosu również falę o
częstotliwości sieciowej (tzw. bzyczenie w tle). Nie jest to zjawisko bardzo szkodliwe, ale zmniejsza komfort słuchania.
Zasięg nadawania jest większy na świeżym powietrzu, oraz gdy antena jest wyżej.
Dostrajanie
Aby dostroić nadajnik do konkrentej częstotliwości
należy nastawić odbiornik radiowy na daną częstotliwość
i podgłośnić. Nadajnik powinien być umiejscowiony
niedaleko odbiornika, ale nie bezpośrednio przy nim.
Potencjometr należy ustawić na 2/3 skali (w prawo na
schemacie). Najlepiej niemagnetycznym śrubokrętem
ostrożnie i bardzo powoli trzeba pokręcać trymerem, aż
do usłyszenia w radioodbiorniku przenikliwego pisku.
Pisk powstaje na wskutek sprzężenia zwrotnego
mikrofonu nadajnika i głośnika odbiornika. Jeżeli pisk
wystąpi, to nadajnik jest dostrojony, jeśli nie, a układ
został wykonany poprawnie, to trzeba znacznie
pogłośnić radio i spróbować jeszcze raz. Jeśli to nie
poskutkuje, to można nastawić radio na inną
częstotliwość lub wymienić trymer na inny o innym
zakresie pojemności. Jeżeli te wszystkie zabiegi nie
pomogą to znaczy że układ został wykonany
niepoprawnie lub coś nie kontaktuje (najczęściej
mikrofon lub któryś z odczepów cewki). W celu
zwiększenia zasięgu trzeba zmiejszyć czyłość mikrofonu
zmieniając opór potencjometrem. Takie działenie może
nieznacznie zmienić częstotliwość i trzeba będzie
dostroić nadajnik ponownie.
Uwagi do schematu
Mniej lub bardziej doświadczeni elektronicy z pewnością
zauważyli na schemacie, że jest to układ nieco
podrasowany w celu zwiększenia mocy i zasięgu. W
stosunku do oryginalnego schamatu, dodano drugi
tranzystor i bocznki oraz zmniejszono wartość jednego
opornika ze 100R na 22R i zwiększono jego moc z 0.25 do 2W. Opór można jeszcze zmiejszyć do 10 omów. Zwiększono
również napięcie zasilania z 9 do 12V. Teoretyczne można jeszcze zwiększyć, ale może to spowodować przepalenie
któregoś z elementów (m.in. tranzystorów).
Prawo i kultura
Pamiętaj, że dopuszczalna legalna moc nadajnika (bez posiadania licencji) to 150mW. Kultura wymaga, aby nie nadawać
na częstotliwościach, na których nadają stacje radiowe, szczególnie na paśmie górnym (88-108MHz). Zagłuszanie stacji
radiowych może spowodować złość sąsiadów i ewentualne kłopoty z tym związane. Zbytnie zwiększanie mocy może
powodować przekroczenie prawa i kłopoty z wymiarem sprawiedliwości.
Wykonanie kilku nadajników dostrojonych do tej samej częstotliwości umożliwi kilku osobom na danym osiedlu
bezpłatną komunikację głosową typu konferencyjnego. Dobrą do tego częstotliwością jest dolny kraniec dolnego pasma
(65-66MHz) lub luka w pasmach (76-87MHz). Tego typu konferencje nie powinny się odbywać na częstotliwościach
górnego pasma (88-108MHz).
MYZLAB © 2001
Biała Podlaska 19.07.2001