Objaśnienie Statusu TwOich Równych PRaw Przewodnik do Ustaw
Transkrypt
Objaśnienie Statusu TwOich Równych PRaw Przewodnik do Ustaw
Polish Guide to the Equal Status Acts 2000–2008 Objaśnienie Statusu Twoich Równych Praw Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 Marking a decade of enhanced Irish Equality Legislation Ustawy o Równym Statusie 2000-2008 Broszura przedstawia główne elementy Ustawy o Równym Statusie 2000. Ustawa została znowelizowana stosownie do Ustawy o Równości 2004, Ustawy o Niepełnosprawności 2005 i Prawa Cywilnego (postanowienia ogólne) 2008. Są one ogólnie znane jako Ustawy o Równym Statusie 2000-2008. Egzemplarze ustaw dostępne są w Rządowym Biurze Sprzedaży Publikacji przy Molesworth Street, Dublin 2, (01) 647 6000 lub na stronie internetowej www.oireachtas.ie Dostępne są również na stronie www.equality.ie Ustawa o Równym Statusie 2000 i Ustawa o Równości 2004 starają się wprowadzić w życie Unijną Ustawę o Równości Rasowej.1 Ustawa o Równym Statusie 2000, Ustawa o Równości 2004 i Prawo Cywilne (postanowienia ogólne) starają się wprowadzić w życie Dyrektywę o Równości Płci w dostępie do towarów i usług.2 Te dyrektywy zakazują dyskryminacji na tle rasowym bądź etnicznym lub ze względu na płeć i są nadrzędne wobec prawa irlandzkiego. Dyrektywa samorządowa 2000/43/KE z 29 czerwca 2000 wprowadza w życie zasadę równego traktowania pomiędzy osobami bez względu na rasowe lub etniczne pochodzenie. 1 Dyrektywa smorządowa 2004/113/KE z 13 grudnia 2004 wprowadza w życie zasadę o równym traktowaniu kobiet i mężczyzn w dostępie do towarów i usług oraz w zaopatrywaniu się w nie. 2 Postanowienia Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 w odniesieniu do rasy, społeczności Travellersów i płci muszą być czytane i interpretowane w świetle tych dyrektyw. Ta broszura jest przeznaczona tylko dla celów informacyjnych. To nie jest dokument prawny. 2 Objaśnienie Twoich Równych Praw Spis treści 1. 1.1 Zasięg Wprowadzenie 4 1.2 Koncensjonowane przedsiębiorstwa 4 1.3 Obszary 5 1.4 Odstępstwa 7 1.5 Dyskryminacja 1.6 Molestowanie seksualne i nękanie 10 1.7 Polityka równych szans 11 1.8 Prześladowanie 12 1.9 Odpowiedzialność zastępcza 12 1.10 Reklama 12 Towary i usługi 13 2. 4 8 2.1 Co jest zabronione? 2.2 Co to jest usługa? 13 2.3 Usługi publiczne 14 2.4 Odmienne traktowanie jest dozwolone 14 3. 13 3.1 Co jest zabronione? Zakwaterowanie 17 3.2 Ustawy dopuszczające odmienne traktowanie w określonych okolicznościach 17 17 Instytucje edukacyjne 19 4.1 Co jest zabronione? 19 4.2 Ustawy dopuszczające odmienne traktowanie w określonych okolicznościach 19 4. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 5. 3 5.1 Co to jest grupa dyskryminująca? Grupy dyskryminujące 22 5.2 Co jest dozwolone? 22 5.3 Wdrażanie prawa – Kluby dyskryminujące 23 6. 6.1 Ogólne odstępstwa Odstępstwa statutowe 25 6.2 Niektórzy obywatele z innych krajów 25 6.3 Ryzyko akcji przestępczych lub zakłócenie porządku publicznego Inne odstępstwa 26 6.4 7. 22 25 26 7.1 Krok 1: Pisemne zawiadomienie Wnoszenie roszczenia 27 7.2 Krok 2: Wnoszenie roszczenia 28 7.3 Krok 3: Przed Trybunałem ds. Równouprawnienia 29 27 Załącznik A A.1 Organ ds. Równości 31 A.2 Informacja i wsparcie 31 A.3 Pomoc prawna 31 A.4 Informacja – o równości 32 Załącznik B B.1 Przydatne Adresy Państwowe 31 33 33 4 Objaśnienie Twoich Równych Praw 1. Wprowadzenie Ustawy o Równym Statusie 2000–2008: • • • • zabraniają określonego rodzaju dyskryminacji (z określonymi odstępstwami) w odniesieniu do dziewięciu obszarów; zabraniają molestowania seksualnego i nękania; zabraniają prześladowania; • wymagają godziwego zakwaterowania dla • dopuszczają szeroki zasięg działań zapewniających promują równość; osób niepełnosprawnych; politykę równych szans. 1.1 Zasięg Ustawy mają zastosowanie do osób, które: • • korzystają z szerokiego asortymentu usług lub • nabywają lub sprzedają lokal mieszkaniowy; kupują i sprzedają szeroki wybór towarów; • zapewniają usługi; uczęszczają do placówek edukacyjnych lub nimi kierują. Istnieją osobne przepisy o klubach dyskryminujących. 1.2 Odpowiedzialność zastępcza Roszczenia dotyczące dyskryminacji w stosunku do odpowiedzialności zastępczej są teraz rozpatrywane w Sądzie Okręgowym. Główne ustalenia związane z tematem są zawarte w Ustawie o Napojach Alkoholowych 2003. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 5 1.3 Obszary Ustawy o Równym Statusie 2000–2008 zabraniają dyskryminacji w odniesieniu do następujących dziewięciu obszarów: • Płeć: mężczyzna, kobieta lub transseksualista3; • Stan cywilny: kawaler/panna, żonaty/mężatka, • Stan rodzinny: w ciąży, rodzic dziecka poniżej 18 lat w separacji, rozwiedziony/a lub wdowiec/wdowa; lub opiekun główny przebywający w domu na stałe, lub rodzic dziecka niepełnosprawnego; • Orientacja seksualna: gej, lesbijka, biseksualista lub • Religia: inne przekonania religijne, pochodzenie, • Wiek: dotyczy wyłącznie osób powyżej 18 roku • heteroseksualista; światopogląd lub jego brak; życia, poza odstępstwami z tytułu ubezpieczenia samochodowego dla posiadających prawo jazdy kierowców poniżej tego wieku; Rasa: określona rasa, kolor skóry, narodowość lub pochodzenie etniczne; Europejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie P przeciwko S wraz z Urzędem Powiatowym Cornwalii stwierdził, że dyskryminacja osoby transseksualnej stanowi przejaw dyskryminacji ze względu na płeć. discrimination fondée sur le motif du sexe. 3 6 Objaśnienie Twoich Równych Praw • • Zbiorowość Travellersów: ludzie, którzy są powszechnie nazywani Travellersami, którzy są identyfikowani przez obie grupy: Travellersów i wszystkich innych jako ludzie ze wspólną historią, kulturą i tradycją, zidentyfikowani historycznie jako nieosiadły sposób życia na wyspie irlandzkiej; Niepełnosprawność: szeroko rozumiana niepełnosprawność dotyczy osób z fizyczną, intelektualną, dotyczącą trudności w przyswajaniu wiedzy niepełnosprawnością, zaburzeń procesów poznawczych i emocjonalnych oraz szeregu ograniczeń medycznych. Niepełnosprawność oznacza: (a) całkowity lub częściowy brak fizjologicznych bądź umysłowych funkcji człowieka, włączając brak części jego ciała; (b) obecność ciał w organizmie, powodująca lub mogąca powodować przewlekłą chorobę lub schorzenie; ciała osoby; inaczej niż osoba bez uszkodzenia; lub myślowy, na odbiór rzeczywistości, emocje czy osąd (c) uszkodzenie, zniekształcenie lub oszpecenie części (d) stan uszkodzenia, który powoduje, że osoba uczy się (e) stan choroby lub schorzenia, który wpływa na proces osoby, czego skutkiem jest zaburzone zachowanie. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 7 Niepełnosprawność – stworzenie godziwych warunków Wymienieni poniżej muszą uczynić wszystko, co możliwe, aby spełnić potrzeby osoby niepełnosprawnej: • • osoba sprzedająca lub wynajmująca lokal mieszkalny • instytucje edukacyjne; osoba sprzedająca towary lub oferująca usługi; • albo zapewniająca lokal; kluby. W to włącza się zapewnienie szczególnego traktowania lub udogodnień w okolicznościach, podczas których dostęp do towarów, usług, lokalu mieszkaniowego itd. byłby niemożliwy lub nadmiernie trudny. Jednakże wymienione osoby nie są zobligowane do zapewnienia szczególnego traktowania i udogodnień, jeśli koszty są wyższe niż koszt nominalny. To co sprowadza się do kosztu nominalnego, będzie zależeć od okoliczności, takich jak rozmiar i środki zaangażowanego podmiotu. Jeśli państwo przyzna dotację lub wsparcie, by pomóc w szczególnym traktowaniu lub zapewnieniu udogodnień, wówczas ciężar będzie spoczywał na usługodawcy, by zrobić użytek z owej dotacji. 1.4 Odstępstwa Ustawy o Równym Statusie przedstawiają szczególne formy zachowań dyskryminujących, które są zabronione przez prawo. Nie zapewniają one ochrony przed wszystkimi formami dyskryminacji, które mogą pojawić się podczas dostarczania towarów, udogodnień czy podczas świadczenia usług czy też w obszarach innych niż dziewięć wymienionych powyżej. 8 Objaśnienie Twoich Równych Praw W ustawach znajduje się kilka znaczących odstępstw. Najobszerniejsze odstępstwo to takie, w którym wszystko dopuszczalne przez ustawę parlamentu Republiki Irlandii i prawo Unii Europejskiej, jest dozwolone. Istnieją również odstępstwa ze względu na narodowość dla władz publicznych w stosunku do określonych narodowości z innych krajów (zobacz paragraf 52 Ustawy o Równości 2004, który wnosi poprawki do rozdziału 14 Ustaw o Równym Statusie). Odstępstwa te powinny być rozumiane wąsko i nie powinno się dopuścić, by ograniczały ogólny zakaz dyskryminacji. Istnieją szczególne odstępstwa, które dotyczą poszczególnych obszarów. Są one przedstawione w porządku poniżej. 1.5 Dyskryminacja Występowanie niektórych form dyskryminacji może nie pojawić się w Ustawach o Równym Statusie. Dyskryminacja ma określone znaczenie w Ustawach i omówione są w nich różne typy dyskryminacji, włączając dyskryminację bezpośrednią, dyskryminację pośrednią, dyskryminację przez pomówienie i dyskryminację przez związek. • Dyskryminacja bezpośrednia jest określona jako innej osoby, która jest lub byłaby traktowana w traktowanie osoby w mniej uprzywilejowany sposób niż porównywalnej sytuacji w odniesieniu do każdego z dziewięciu obszarów, który Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 - istnieje; - może istnieć w przyszłości; lub 9 - istniał; - jest przypisywany osobie zainteresowanej. • Dyskryminacja pośrednia ma miejsce, gdy pojawia się mniej ono miejsce wówczas, gdy osobom odmawia się na przykład uprzywilejowane traktowanie przez działanie i skutek. Ma dostępu do usług nie wprost, z uwagi na dyskryminację, ale z powodu przepisu, praktyki czy wymogu, które rzekomo trudno spełnić. Jeśli przepis, praktyka lub wymóg postawią osoby, które należą do jednego z obszarów podlegających Ustawom, w szczególnie niekorzystnej sytuacji, wówczas świadczący usługi dokonuje dyskryminacji pośredniej. Jeśli świadczący usługi udowodni, że postanowienie jest obiektywnie usprawiedliwione przez słuszny cel i że sposoby osiągnięcia tego celu są odpowiednie i konieczne, wówczas to nie będzie pośrednie dyskryminowanie. Jeżeli przepis, praktyka lub wymóg stawia osoby, które należą do jednego z obszarów podlegających Ustawom, w szczególnie niekorzystnej sytuacji, wówczas pracodawca dokonuje dyskryminacji pośredniej, chyba że przepis jest obiektywnie uzasadniony prawowitym zamiarem, a środki osiągnięcia tego zamiaru są właściwe i konieczne. • Dyskryminacja przez związek pojawia się, gdy osoba jest traktowana w mniej uprzywilejowany sposób z powodu związana z inną osobą (należącą do grupy dyskryminowanej) tej asocjacji. 10 Objaśnienie Twoich Równych Praw 1.6 Molestowanie seksualne i nękanie Molestowanie seksualne i nękanie podczas dostarczania towarów i świadczenia usług, lokalu czy mające miejsce w placówkach wychowawczych jest zabronione. Osoba (prześladowca) nie powinna nękać ani molestować seksualnie innej osoby (ofiary) w żadnych z następujących okoliczności: (a) ofiara korzysta lub usiłuje skorzystać z dóbr i usług zapewnianych przez prześladowcę; usługi ze strony prześladowcy; albo też usiłuje uzyskać usługi oferowane przez się u władzy. (b) ofiara uzyskuje lub jest jej oferowany lokal lub podobne (c) ofiara jest studentem lub stara się o przyjęcie na studia placówkę edukacyjną, w której prześladowca znajduje Czym jest nękanie i molestowanie seksualne? Nękanie jest każdą formą niepożądanego zachowania związanego z każdym z obszarów dyskryminacji. Napastowanie seksualne jest każdą formą niepożądanego werbalnego, niewerbalnego lub fizycznego zachowania o charakterze seksualnym. W obu przypadkach jest to zachowanie, które ma za cel lub efekt naruszenie ludzkiej godności i stwarzanie zastraszającego, wrogiego, poniżającego, upokarzającego lub obraźliwego środowiska dla tej osoby. W obu przypadkach Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 11 niepożądane zachowanie może zawierać działania, prośby, słowo mówione, gesty lub tworzenie, ujawnianie i puszczanie w obieg słowa pisanego, e-maili, wiadomości sms, zdjęć lub innych materiałów. Niezgoda na molestowanie seksualne i nękanie czy uległość wobec nich nie mogą być użyte przez inną osobę jako podstawa do decyzji, która ma wpływ na osobę molestowaną. Kto jest osobą odpowiedzialną? Osobą, która jest odpowiedzialna za obsługę każdego miejsca, będącego instytucją edukacyjną lub gdzie towary, infrastruktura czy usługi są oferowane społeczeństwu lub osoba, która zapewnia lokal, jest określana mianem ‘osoby odpowiedzialnej’. ‘Osoba odpowiedzialna’ musi upewnić się, że żadna osoba, która ma prawo tam być, nie jest molestowana seksualnie lub nękana. ‘Osoba odpowiedzialna’ poniesie odpowiedzialność za molestowanie seksualne lub nękanie, chyba że on lub ona powziął/powzięła możliwe do zrealizowania kroki, by temu zapobiec. 1.7 Polityka równych szans Ustawy zezwalają na traktowanie preferencyjne lub powzięcie korzystnych działań, które są w dobrej wierze przeznaczone do: (a) promowania równości szans osób niepełnosprawnych; (b) zaspokajania szczególnych potrzeb osób lub grupy osób, które z powodu własnej sytuacji, mogą potrzebować udogodnień, rozwiązań, usług lub wsparcia. 12 Objaśnienie Twoich Równych Praw 1.8 Prześladowanie Prześladowanie jest zabronione. Prześladowanie pojawia się, gdy wrogie traktowanie przez dostawcę towarów lub usług, lokalu; czy placówkę edukacyjną lub grupę; ma miejsce jako reakcja na: • skargę dotyczącą dyskryminacji, która została złożona • osobę będącą świadkiem w którymkolwiek z postępowań • w Trybunale ds. Równouprawnienia; zgodnie z Ustawami o Równym Statusie 2000-2008; osobę, która zgodnie z prawem wystąpiła przeciw ustawie, która jest nielegalna zgodnie z Ustawami. 1.9 Odpowiedzialność zastępcza Pracodawcy są odpowiedzialni za działania dyskryminujące pracowników w ciągu jego lub jej zatrudnienia, chyba że podjęli racjonalne kroki, by temu zabobiec. 1.10 Reklama Osoba nie może publikować lub wystawiać czy przyczyniać się do publikowania lub wystawiania reklamy, która sygnalizuje zamiar dyskryminowania, nękania, molestowania seksualnego lub może być w dużym stopniu rozumiana jako sygnalizująca taki zamiar. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 13 2. Towary i usługi 2.1Co jest zabronione? Ludzie nie mogą dyskryminować (przedmiot do określonych odstępstw): • jeśli dostarczają towary i świadczą usługi społeczeństwu • bez względu na to, czy są one darmowe czy towary • (lub części społeczeństwa); i usługi są sprzedawane, wynajmowane, wypożyczane, wymieniane; dostęp do usług i korzystanie z nich jest objęte. 2.2Co to jest usługa? Usługa to udogodnienie lub świadczenie (o jakimkolwiek charakterze), włączając udogodnienia związane z: • bankowością, ubezpieczeniem, dotacjami, pożyczkami, • rozrywką, rekreacją, odpoczynkiem; • • • • kredytami, czy finansowaniem; aktywnością kuturalną; transportem lub podróżowaniem; usługą lub udogodnieniem zapewnianymi przez grupę (które są dostępne dla społeczeństwa lub części społeczeństwa); branżą lub usługą zawodową. Ta lista nie jest wyczerpująca. Szeroki obraz tego, co składa się na usługę jest podejmowany w Ustawach. 14 Objaśnienie Twoich Równych Praw 2.3 Usługi Publiczne Usługi świadczone przez Państwo (Komisję Zdrowia, lokalne władze etc.) są objęte (przedmiot odstępstw). Główne odstępstwo jest takie, że wszystko, co jest wymagane przez Ustawę lub prawo UE jest odstępstwem. To odstępstwo nie ma zastosowania w sytuacji, w której istnieje element wyboru lub swobody co do tego, jak usługa jest przeprowadzana. Istnieją szczególne odstępstwa w odniesieniu do narodowości dotyczące traktowania przez władze publiczne określonych obywateli zagranicznych. Usługi świadczone przez Państwo (HSE –Komitet ds. Zdrowia, władze lokalne etc.) są objęte (przedmiot odstępstw). 2.4 Odmienne Traktowanie jest Dozwolone Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie w pewnych okolicznościach. (i) Odstępstwo ze względu na Płeć Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie ze względu na płeć w związku z: (a) Usługami kosmetycznymi Obejmując kosmetyki, estetyczne lub podobne usługi, które wymagają fizycznego kontaktu (np. fryzjerstwo). (b) Prywatnością/Kłopotliwymi sytuacjami Gdy kłopotliwe sytuacje lub naruszenie prywatności może mieć miejsce ze względu na obecność osoby drugiej płci. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 15 (ii) Odstępstwo ze względu na Religię Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie ze względu na religię w związku z: (a) Religijnymi towarami i usługami Wówczas gdy towary i usługi są przewidziane dla celów religijnych. (iii) Odstępstwo ze względu na Wiek Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie ze względu na wiek w związku z: (a) Adopcją/Wzięciem na wychowanie Wówczas wymaganie wieku dotyczy osoby będącej gdy jest to racjonalne z uwagi na potrzeby dziecka. adoptującym lub biorącym na wychowanie rodzicem, (iv) Odstępstwo ze względu na Płeć, Wiek, Niepełnosprawność i/lub Rasę lub Narodowość (a) Wydarzenia sportowe Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie ze wzgledu z uwagi na zapewnienie lub zorganizowanie udogodnień, na ich płeć, wiek, niepełnosprawność lub narodowość obiektów i urządzeń sportowych lub przedsięwzięć, ale tylko wtedy, gdy różnice są racjonalnie konieczne i istotne. (b) Sztuka i rozrywka Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie ze względu występami teatralnymi lub innymi rozrywkami, ale tylko na płeć, wiek, niepełnosprawność lub rasę w związku z wówczas, gdy odmienne traktowanie jest rozsądnie wymagane i potrzebne z powodu autentyczności, estetyki, tradycji czy zwyczaju. 16 Objaśnienie Twoich Równych Praw (v) Odstępstwa we wszystkich obszarach Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie we wszystkich obszarach w związku z następującymi. (a) Ubezpieczenie To obejmuje renty, emerytury, polisy ubezpieczeniowe wówczas, gdy różnice są oparte na ubezpieczeniowych i inne sprawy wiążące się z ryzykiem obliczeń, ale tylko lub statystycznych danych lub innych istotnych aktuarialnych lub handlowych czynnikach. (b) Testamenty/Darowizny To obejmuje sytuację, w której dobra są rozporządzone w postaci testamentu lub darowizny. (c) Promowanie interesów szczególnych To obejmuje sytuację, gdy usługi są świadczone w wierze, szczególnych interesów osób w określonej nadrzędnym celu promowania szczytnego celu w dobrej grupie, ale tylko do tego stopnia, gdy odmienne traktowanie jest rozsądnie niezbędne. (d) Specjalne potrzeby Wówczas, gdy towary i usługi są zapewnione, co może potrzeb określonej osoby. być rozsądnie uważane za właściwe, wyłącznie dla Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 17 3. Zakwaterowanie 3.1Co jest zabronione? Ogólna zasada mówi, że nie może mieć miejsca dyskryminacja w określonych obszarach w odniesieniu do: • pozbywania się nieruchomości; • zapewnienia lokalu lub usług związanych z lokalem • • rozwiązywania najmu; i polepszeniem waruków; lub zaprzestania w zapewnianiu lokalu. Posesja lub lokal muszą być dostępne dla społeczeństwa lub części społeczeństwa. 3.2Ustawy zezwalają na odmienne traktowanie w określonych okolicznościach (i) Odstępstwa we wszystkich obszarach Ustawy zezwalają traktować osoby odmiennie we wszystkich obszarach w odniesieniu do: (a) Testamenty/Darowizny To obejmuje sytuację, w której posiadłość jest przekazywana przez testament lub darowiznę. (b) Dom osoby To obejmuje sytuację, w której zapewnienie lokalu i samodzielna część) domu osoby, w sytuacji której przez osobę znajduje się w części (innej niż oddzielna zapewnienie lokalu narusza prywatne lub rodzinne życie osoby lub każdego innego mieszkańca domu. 18 Objaśnienie Twoich Równych Praw (c) Korzystanie z lokalu przez osoby w danych kategoriach To obejmuje miejsca, w których posesje/zakwaterowanie - celów religijnych; są zarezerwowane dla: - schronienia; - domu opieki zdrowotnej; - domu opieki nad ludźmi starszymi; - domu dla osób niepełnosprawnych; - schroniska dla osób bezdomnych/lub z podobnym przeznaczeniem. (ii) Odstępstwo ze względu na Płeć Ustawy pozwalają osobom być traktowanymi inaczej ze względu na płeć w związku z następującymi. (a) Prywatność/Kłopotliwe sytuacje To obejmuje położenie, którego skutkiem mogą być naruszenie prywatności. realistycznie przewidziane kłopotliwe sytuacje lub (iii) Odstępstwa w stosunku do ściśle określonych grup Ustawy umożliwiają urzędom przyznającym mieszkania socjlane na odmienne traktowanie w kwestii potrzeb mieszkaniowych w oparciu o: • wielkość rodziny; • stan cywilny; • • • • stan rodziny; niepełnosprawność; wiek; przynależność do zbiorowości Travellersów. Minister może na tej podstawie traktować odmiennie, a także na podstawie płci i narodowości. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 19 4. Placówki Oświatowe Do Placówek Oświatowych zaliczane są przedszkola, szkoły podstawowe i ponadpodstawowe, szkoły dla dorosłych i uniwersytety oraz inne instytucje szkolnictwa wyższego. Obejmują one placówki państwowe i prywatne. 4.1Co jest zabronione? Placówka oświatowa nie powinna dyskryminować w zakresie: • przyjmowania lub zasad i warunków przyjmowania uczniów; • jakiegokolwiek innego warunku lub zasady uczestnictwa; lub • • dostępu do jakiegokolwiek kursu, udogodnień lub korzyści; wydalenia ucznia lub innych sankcji. 4.2Ustawa pozwala na odmienne traktowanie w następujących okolicznościach (i) Odstępstwo ze względu na płeć Ustawa pozwala na odmienne traktowanie osób ze względu na płeć w: (a) Szkołach jednopłciowych Szkoły podstawowe i średnie mogą być przeznaczone tylko dla jednej płci. (ii) Odstępstwo ze względu na religię i płeć Ustawa pozwala odmiennie traktować osoby ze względu na płeć i wyznanie w odniesieniu do: (a) edukacji religijnej Instytucja powołana do szkolenia księży określonych określonych przekonaniach religijnych. religii może przyjmować studentów jednej płci i o 20 Objaśnienie Twoich Równych Praw (iii) Pozostałe odstępstwa (a) Etos szkoły Ustawy pozwalają szkołom podstawowym edukacji w środowisku, które promuje pewne i ponadpodstawowym, które mają na celu zapewnienie wartości religijne, przyjmować osoby danego wyznania i dać im pierszeństwo przed innymi. Szkoły podstawowe i ponadpodstawowe mogą odmówić przyjęcia ucznia o odmiennym wyznaniu, jeśli zostanie udowodnione, że odmowa jest niezbędna do zachowania etosu szkoły. (b) Studenci dorośli Ustawy pozwalają uniwersytetom lub innym placówkom dorosłych na odmienne traktowanie przy podziale miejsc szkolnictwa wyższego oraz instytucjom kształcenia osób do osób dorosłych. (c) Stypendia Ustawy pozwalają uniwersytetom lub innym placówkom dorosłych na oferowanie wsparcia konkretnym kategoriom szkolnictwa wyższego oraz instytucjom kształcenia osób osób poprzez sponsoring, stypendia lub inne nagrody, ale tylko w przypadku, gdy jest to uzasadnione względami historycznych lub tradycją. (d) Wymiana studentów Ustawy pozwalają uniwersytetom lub innym placówkom dorosłych przydzielić miejsca osobom z programów szkolnictwa wyższego oraz instytucjom kształcenia osób wymiany studentów. (e) Dotacje, opłaty, przydział miejsc Ustawy pozwalają uniwersytetom lub innym placówkom osób dorosłych odmiennie traktować obywateli państw szkolnictwa wyższego oraz instytucjom kształcenia Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 członkowskich UE w porównaniu do osób spoza niej, alokacji miejsc. Ustawy umożliwiają Ministrowi Edukacji 21 w kwestiach opłat za przyjęcie lub uczestnictwo oraz i Umiejętności ograniczenie wsparcia tylko dla obywateli państwa członkowskiego UE lub wymaganie, by tacy obywatele byli traktowani odmiennie w kwestii przynawania dotacji. (f) Obiekty, urządzenia i wydarzenia sportowe Ustawy pozwalają placówkom oświatowym na odmienne niepełnosprawność w odniesieniu do organizacji imprez traktowanie ze względu na płeć, wiek lub sportowych, obiektów lub innych udogodnień, ale tylko wtedy, gdy te różnice są konieczne ze względu na charakter obiektów lub zdarzeń. (g) Niepełnosprawność –założenie integracji Ustawy pozwalają placówkom oświatowym odmiennie ponoszeniem nominalnych kosztów za uzasadnione traktować uczniów niepełnosprawnych (poza przystosowania) tylko wtedy, gdy niepełnosprawność jednych studentów uniemożliwia edukację innym studentom lub ma na nią szkodliwy wpływ. 22 Objaśnienie Twoich Równych Praw 5. Kluby dyskryminujące Szczegółowe przepisy odnoszące się do klubów dotyczą podmiotów, które złożyły wniosek lub posiadają certyfikat rejestracji zgodnie z Ustawą o Rejestracji Klubów 1904-1999. Ta rejestracja pozwala klubom na sprzedaż alkoholu członkom klubu i niektórym gościom. W przeciwieństwie do przepisów dotyczących towarów i usług, Ustawa o Równym Statusie 2000-2008 nie zakazuje dyskryminacji wprost. 5.1Czym jest Klub dyskryminujący? Ogólnie, klub będzie uznany za dyskryminujący w jednym z następujących przypadków: (a) Klub jest dyskryminujący, jeżeli stosuje regułę, politykę lub praktykę, która dyskryminuje członka lub ubiegającego się o członkostwo. (b) Klub będzie traktowany jako dyskryminujący, jeśli osoba zaangażowana w zarządzanie nim, dyskryminuje członka spraw klubu. Obejmuje to zasady przyjmowania, warunki lub ubiegającego się o członkostwo w odniesieniu do członkostwa, zakończenie członkostwa i podejmowanie racjonalnych usprawnień dla członków z niepełnosprawnością (obowiązuje nominalna opłata). 5.2Co to jest dozwolone? Klub nie będzie uważany za dyskryminujący w żadnym z następujących przypadków: (a) Głównym celem istnienia klubu jest zaspokojenie potrzeb osób danej płci, stanu cywilnego, stanu rodzinnego, orientacji seksualnej, przekonań religijnych, wieku, Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 niepełnosprawności, narodowości, pochodzenia zbiorowości Travellersów. 23 etnicznego czy narodowego, lub też członków (b) Ogranicza korzyści i przywileje do określonych kategorii wieku i płci, jeżeli korzystanie z tych korzyści kategorii w tym samym czasie. Kluby muszą dokonać i przywilejów nie jest możliwe dla osób spoza tych ustaleń oferujących takie same lub porównywalne korzyści lub uprawnienia członkom spoza kategorii. (c) Posiada różne typy członkostwa, do których dostęp nie jest oparty na żadnym z obszarów dyskryminacji. dyskryminujących praktyk, oferując określone stawki miejsca w radzie zarządu itp. lub podejmując inne (d) Ma na celu wyeliminowanie uprzednio występujących lub zasady członkostwa osobom danej płci, zastrzegając działania, których głównym celem jest osiągnięcie bardziej równego zaangażowanie w sprawy klubu osób, które są członkami określonej kategorii. (e) W racjonalnie niezbędny sposób traktuje odmiennie członków danej płci, wieku, niepełnosprawności, sportowych udogodnień lub wydarzeń. narodowości lub pochodzenia w odniesieniu do 5.3 Egzekwowanie - Kluby Dyskryminujące Każda osoba, w tym Ogran ds. Równości, może zwrócić się do Sądu Rejonowego o stwierdzenie, czy klub jest klubem dyskryminującym Jeżeli okaże się być klubem dyskryminującym i jest to pierwszy tego typu wyrok wydany przeciwko klubowi, Sąd Rejonowy może zawiesić klubowi pozwolenie na sprzedaż alkoholu na 24 Objaśnienie Twoich Równych Praw okres do 30 dni. W rezultacie klub nie może sprzedawać napojów alkoholowych. W przypadku drugiego lub kolejnego wyroku stwierdzającego, że klub jest klubem dyskryminującym, świadectwo rejestracji nie będzie wydane lub odnowione. Pracownicy klubu nie powinni być dyskryminowani przez ten wyrok. Ustawa przewiduje możliwość odwołania się do Sądu Okręgowego i klub może zwrócić się do Sądu Rejonowego o stwierdzenie, czy pozostaje on dyskryminującym klubem. Sprawy przedstawione do Sądu Rejonowego mogą wiązać się z kosztami. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 25 6. Odstępstwa ogólne Ustawa przewiduje kilka istotnych odstępstw. Odstępstwa te powinny być rozumiane wąsko i nie powinno się dopuścić, by ograniczały ogólny zakaz dyskryminacji. 6.1 Odstępstwa ustawowe Ogólnie odstępstwo przewiduje, że żaden fragment ustawy nie może zabraniać podejmowania jakichkolwiek działań, które są wymagane na podstawie: (a) ustawodawstwa lub nakazu sądowego; (b) jakiejkolwiek ustawy lub standardu przyjętego przez UE, lub państwo. (c) jakiegokolwiek traktatu międzynarodowego obligującego Obejmuje tylko działania obowiązkowe. W przypadku gdy regulacja pozostawia pewną dowolność, mają zastosowanie przepisy antydyskryminacyjne. 6.2 Określeni obywatele innych państw Władze publiczne mogą traktować odmiennie, ze względu na obywatelstwo, niektórych obywateli innych państw, jeśli przebywają oni poza państwem lub przebywają w nim niezgodnie z prawem (w rozumieniu Ustawy Imigracyjnej 2004) lub zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem lub warunkiem zawartym w dowolnym akcie prawnym mającym zastosowanie w związku z tym, że ta osoba przekroczyła granicę kraju lub zamieszkała w państwie. 26 Objaśnienie Twoich Równych Praw 6.3 Zagrożenie wystąpienia zachowania przestępczego lub naruszającego porządek Usługodawca, sprzedawca lub osoba świadcząca usługi związane z zakwaterowaniem bądź podobne, może odmówić usługi, jeżeli istnieje rozsądne podejrzenie, że świadczenie klientowi danej usługi może przyczynić się do wystąpienia zachowania przestępczego lub naruszającego porządek, bądź powodującego szkody materialne w/ lub dookoła rejonu, gdzie usługa jest świadczona. 6.4Inne odstępstwa (a) Nie jest dyskryminacją odmienne traktowanie osoby, jeśli wynika to ściśle z zaleceń medycznych w związku ze zdiagnozowaną chorobą lub przepisanym leczeniem. (b) Nie jest dyskryminają odmienne traktowanie osoby, jeśli jest ona: - niezdolna do wyrażenia świadomej zgody i dlatego - niezdolna zgodzić się na obowiązującą umowę leczenie jest uzasadnione. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 27 7. Dochodzenie roszczeń Za roszczenia w obszarze regulowanym Ustawą o Równym Statusie 2000-2008 odpowiadają Trybunał ds. Równouprawnienia, Sąd Rejonowy i Sąd Okręgowy. Sprawy dotyczące klubów dyskryminujących są przyjmowane przez Sąd Rejonowy. Wszelkie inne sprawy w ramach Ustawy o Równym Statusie 2000-2008 są wnoszone do Trybunału ds. Równouprawnienia, który jest organem quasi-sądowym, ustanowionym w celu prowadzania dochodzenia, mediacji, przesłuchań i wydawania decyzji zgodnych z Ustawą o Równym Statusie. 7.1 Krok 1: Pisemne powiadomienie Osoba, która chce dochodzić swoich roszczeń dotyczących dyskryminacji musi zawiadomić o tym osobę, wobec której występuje w formie pisemnej w terminie dwóch miesięcy od daty ostatniego incydentu o charakterze dyskryminacji. Takie pisemne zawiadomienie może być wykonane przez wypełnianie formularza ES.1 (zawierającego ES.2 na odpowiedź) (dostępny w siedzibie Trybunału ds. Równouprawnienia, 3 Clonmel Street, Dublin 2; telefon: (01) 477 4100 lub na www.equalitytribunal.ie). Niniejsze zawiadomienie musi określać rodzaj roszczenia oraz wymagać zadośćuczynienia. Skarżący, który chce uzyskać informacje, powinien to uczynić w pisemnym powiadomieniu. W mocy dyrektora Trybunału ds. Równouprawnienia jest wyciągania wniosków z braku informacji wymaganych w pisemnym powiadomieniu. Jeżeli pisemne powiadomienie nie zostanie wysłane, sprawa nie może być założona. 28 Objaśnienie Twoich Równych Praw Wskazane jest, by powiadomienie wysłać listem poleconym, aby móc udowodnić wysyłkę oraz by zachować kopię powiadomienia. Osoby z trudnościami natury intelektualnej lub psychicznej Rodzic, opiekun lub osoba zastępująca rodzica może wystąpić w zastępstwie skarżącego, gdy ta osoba nie jest w stanie sama tego uczynić efektywnie, z powodu upśledzenia psychicznego lub choroby psychicznej. 7.2 Krok 2: Składanie roszczenia Jeśli skarżący nie uzyska odpowiedzi w ciągu 1 miesiąca lub jeśli odpowiedź jest niezadowalająca, może skierować skargę do Trybunału ds. Równouprawnienia. Należy to uczynić w ciągu sześciu miesięcy od incydentu o charakterze dyskryminacji. Sprawa może być założona poprzez wypełnienie formularza ES.3 (dostępny w siedzibie Trybunału ds. Równouprawnienia, 3 Clonmel Street, Dublin 2; telefon:. (01) 477 4100 lub www.equalitytribunal.ie) i złożenia go w Trybunale ds. Równouprawnienia. W uzasadnionym przypadku Dyrektor Trybunału ds. Równouprawnienia może: (a) przedłużyć okres pisemnego powiadomienia z dwóch do czterech miesięcy. (b) przedłużyć termin 6 miesięcy do 12 miesięcy. (W wyjątkowych okolicznościach dyrektor może odstąpić od niektórych lub wszystkich wymogów konieczności pisemnego zawiadomienia.) Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 7.3 Krok 3: W Trybunale ds. Równouprawnienia Mediacja Dyrektor Trybunału ds. Równouprawnienia na każdym etapie może, za zgodą obu stron, wyznaczyć mediatora. Jeśli mediacja zakończy się ugodą między stronami, jej ustalenia są wiążące prawnie. Dochodzenie Jeżeli jedna ze stron sprzeciwia się mediacji lub mediacja zakończy się niepowodzeniem, rozpoczyna się dochodzenie. Dyrektor Trybunału ds. Równoupranienia powołuje Urzędnika ds. Równoupranienia, by przeprowadzić dochodzenie, przesłuchania i wydać werdykt. Dochodzenie odbywa się przy drzwiach zamkniętych. Wyrok urzędnika jest wiążący prawnie. Reprezentacja i koszty Skarżący może reprezentować sam siebie lub może być reprezentowany przez adwokata, związki zawodowe, lub innego przedstawiciela. Koszta nie są pokrywane. Wydatki związane z dojazdem oraz inne koszty (z wyjątkiem wydatków przedstawicieli) mogą być pokryte w przypadku, gdy osoba utrudnia lub wstrzymuje dochodzenie lub odwołanie. Decyzja Jeżeli uznana jest racja osoby składającej roszczenie, może być przyznane odszkodowanie do sumy € 6.350. Urzędnik ds. Równouprawnienia może również zasądzić podjęcie określonych działań. 29 Oddalenie roszczenia Dyrektor Trybunału ds. Równouprawnienia może oddalić roszczenie, jeśli jest zdania, że zostało ono złożone w złej wierze, niepoważnie, szykanuje, dotyczy spraw banalnych lub z braku dowodów, bądź gdy po roku skarżący nie dociekał roszczeń. Odwołania Od wszystkich decyzji (łącznie z decyzjami w sprawie terminów i oddalenie roszczenia) można się odwołać do Sądu Okręgowego nie później niż 42 dni od daty wydania decyzji. Nie ma innej instancji odwoławczej z wyjątkiem Sądu Najwyższego na mocy prawa. Egzekwowanie Jeśli decyzja Dyrektora Trybunału ds. Równouprawnienia lub ugoda uzyskana na drodze mediacji nie jest wprowadzona w życie, może zostać wyegzekwowana przez Sąd Okręgowy. Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 31 Załącznik A A.1 Organ ds. Równości Uprawnienia Organu ds. Równości, zgodnie z Ustawą o Równym Statusie 2000-2008, obejmują: (i) zwalczanie dyskryminacji w zakresach określonych ustawą; określonych ustawą; (ii) promowanie równouprawnienia w zakresach (iii)udzielanie informacji na temat Ustawy; (iv)monitorowanie funkcjonowania ustaw i przedstawianie zaleceń Ministrowi Wspólnoty, Równości i Spraw Gaeltacht. A.2Informacja i Wsparcie Informacji publicznej nt. Ustawy o Równym Statusie 2000-2008 udziela Organ ds. Równości. Posiada on serię pomocniczych publikacji w tym przewodniki po ustawach oraz szkoleniowe płyty DVD. Znajdujące się w Roscrea Co. Tipperary Centrum Informacji Publicznej Organ ds. Równości udostępnia materiały informacyjne w różnych formatach wydawniczych. A.3 Pomoc prawna W przypadku gdy sprawa ma strategiczne znaczenie, Organ ds. Równości może według swojego uznania udzielić bezpłatnej pomocy prawnej osobom, które chcą zgłosić roszczenia zgodne z kryteriami określonymi przez Radę Organu ds. Równości. Jeśli Organ ds. Równości nie przyzna lub nie jest w stanie zaoferować pomocy prawnej, nie dyskwalifikuje to osoby do złożenia sprawy we własnym imieniu, bezpośrednio do Trybunału ds. Równouprawnienia. Skarżący może reprezentować sam siebie lub być reprezentowanym przez adwokata, przedstawiciela związków zawodowych lub inne osoby. 32 Objaśnienie Twoich Równych Praw A.4Informacje nt. Równości Dalsze informacje, publikacje i szkoleniowe płyty DVD dotyczące ustawodastwa udostępnia: Organ ds. Równości Organ ds. Równości Birchgrove House, 2 Clonmel Street Centrum Informacji Publicznej Roscrea, Co. Tipperary, Irlandia Godziny otwarcia: (Biuro w Dublinie) Dublin 2 Irlandia Od poniedziałku do czwartku 09:15, 17:30 Kontakt: 1890 245545 Telefon: + 353 0505 2412 6 za połączenie lokalne) Piątek Lo-Call: 1890 245545 Faks: + 353 0505 2238 8 Telefon tekstowy: + 353 01 417 3385 Email: [email protected] 09:15, 17:15 (koszt połączenia jak + 353 01 417 3333 + 353 01 417 3331 Strona internetowa: www.equality.ie Inne broszury dostępne w tej serii: Przewodnik Urlopu Adopcyjnego 1995 – 2005 Przewodnik Ustaw Ochrony Macierzyństwa 1994 – 2004 Przewodnik Urlopu Rodzicielskiego 1998 – 2006 Przewodnik Ustawy dot. Równouprawneinia w miejscu pracy1998 – 2008 Przewodnik Praw Równości Zatrudnienia 2000 – 2008 33 Przewodnik do Ustaw o Równym Statusie 2000-2008 33 Załącznik B B.1 Przydatne Adresy Państwowe Trybunał ds. Równouprawnienia 3 Clonmel Street Dublin 2 Telefon: 01 477 3333 Fax: 01 477 4141 Telefon: 1890 344 424 (koszt połączenia jak za połączenie lokalne) Strona internetowa: www.equalitytribunal.ie Email: [email protected] Departament Wspólnoty, Równości i Spraw Gaeltacht Oddział Rówości Bishops Square Redmond’s Hill Dublin 2 Tel: 01 479 0200 Tel.: 1890 555 509 (koszt połączenia jak za połączenie lokalne) design by form Urząd ds. Równości (The Equality Authority) Centrum Informacji Publicznej, Birchgrove House, Roscrea, Co. Tipperary, Irlandia. Dublin Office, 2 Clonmel Street, Dublin 2, Irlandia. Tel: +353 0505 24126 Faks: +353 0505 22388 Telefon tekstowy: +353 01 417 3385 +353 01 417 3333 +353 01 417 3331 Strona internetowa: www.equality.ie Email: [email protected] Zbiór Przepisów Praw Pracowniczych An EmplOyment Rights Rule Book