historia wody w starych juchach

Urząd Gminy Stare Juchy
Pl. 500-lecia 4, 19-330 Stare Juchy
woj. warmińsko-mazurskie
tel. +48(87)619-90-53
faks +48(87)619-90-53
[email protected]
www.stare-juchy.pl
HISTORIA WODY W STARYCH
JUCHACH
21 lipca 2008, Natalia Gumińska
Woda jest niezbędna w każdym gospodarstwie domowym. Służy nie tylko do picia, ale jest
potrzebna również do celów sanitarnych. Nic dziwnego, że ludzie osiedlali się blisko rzek i
jezior. Później nauczyli się pozyskiwać ją ze studni, a w chwili obecnej są to zbiorcze ujęcia
wody i sieci wodociągowe. Tak krótko opisana historia w naszej miejscowości działa się w
ciągu 600 lat!
Jeszcze są ślady tej historii, ślady nie tak dawne, bo sprzed 30 lat. To ręczne pompy, które
powszechnie dostarczały wody mieszkańcom zanim pobudowano wodociąg i podłączono do
niego mieszkania.
Niewiele osób wie o tym, że wynalazcą tego urządzenia był grecki mechanik Ktesibios z
Aleksandrii, który żył w III wieku p.n.e.. Podobno był synem fryzjera i początkowo sam
wynalazca również pracował w tym zawodzie. Dla ułatwienia sobie pracy skonstruował
ruchome lustro, które można było przesuwać w górę lub w dół dzięki specjalnemu
mechanizmowi wykorzystującemu ołowianą przeciwwagę. Był także wynalazcą organów
wodnych, sikawy strażackiej i udoskonalił zegar wodny.
Pompy tłokowe to urządzenia do transportowania cieczy z jednego poziomu na drugi. Przed
wynalezieniem pomp wirowych, używane były w miejskich systemach zasilających w wodę
pitną. Wielkość pomp tłokowych leży w zakresie od olbrzymich jednostek do niewielkich
pomp ogrodowych popularnie zwanych "abisynkami".
Wiele z tych pięknych, wartych miana zabytków, zabytkowych pomp znajduje się na terenie
Starych Juch.
Pochodzące z lat 20 XX wieku pompy, pomimo iż lata swojej świetności już dawno mają za
sobą, wciąż nas zachwycają swoim pięknem, prostym jednak wysublimowanym stylem, a
upływający czas dodaje im tylko uroku.
www.stare-juchy.pl
http://www.stare-juchy.pl/aktualnosci/i,historia-wody-w-starych-juchach,347.html
1/2
Urząd Gminy Stare Juchy
Pl. 500-lecia 4, 19-330 Stare Juchy
woj. warmińsko-mazurskie
tel. +48(87)619-90-53
faks +48(87)619-90-53
[email protected]
www.stare-juchy.pl
W latach użyteczności pompy te dostarczały mieszkańcom Starych Juch wody pitnej. Z relacji
najstarszych mieszkańców wsi wiemy, że w piątki i soboty dostanie się do ujęcia wymagało
nie lada gratki i trzeba było się uzbroić w cierpliwość. W te dni gospodynie domowe
potrzebowały większej ilości wody ze względu na prace porządkowe i cotygodniowe pranie,
stąd też tworzące się gigantyczne kolejki. Oczywiście nie obywało się bez przepychanek a i
spory między oczekującymi były częstym widokiem.
W późniejszych latach, kiedy nadeszła era instalacji wodno - kanalizacyjnych, pompy wcale
nie odeszły do lamusa, gdyż niejednokrotnie ratowały mieszkańców i turystów w czasie, gdy
z powodu awarii zabrakło w kranach wody bieżącej. Widok był dość niecodzienny i zabawny,
gdy widziało się wtedy nie tylko mieszkańców, ale całe zastępy harcerzy, kolonie, grupy
wczasowiczów z butelkami i wiadrami pełnymi wody.
Dziś już niestety wszystkie pompy nie nadają się do użytku, służą jedynie jako zabytki
dekorujące podwórza i tutejsze drogi. Warto jednak obejrzeć je ze względu na wspomnienie
czasów, kiedy nawet zwykłym urządzeniom nadawano piękne kształty.
www.stare-juchy.pl
http://www.stare-juchy.pl/aktualnosci/i,historia-wody-w-starych-juchach,347.html
2/2