stwierdzające nieważność uchwały Nr X/88/2015 Rady Gminy

Katowice, dnia 26 listopada 2015 r.
WOJEWODA ŚLĄSKI
NR NPII.4131.1.467.2015
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.
Dz. U. z 2015 r., poz. 1515)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr X/88/2015 Rady Gminy Jaworze z dnia 19 października 2015 r. w sprawie powołania
Rady Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu w całości, jako sprzecznej z art. 25a ustawy
o samorządzie gminnym.
Uzasadnienie
Przedmiotową uchwała, Rada Gminy Jaworze powołała Radę Muzeum Fauny i Flory Morskiej
i Śródlądowej w Jaworzu. Uchwała została doręczona Wojewodzie Śląskiemu w dniu 27 października 2015
r.
Jako podstawę do podjęcia przedmiotowej uchwały wskazano art. 11 ustawy o muzeach oraz § 10
ust. 1 i 3 statutu Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu przyjętego uchwałą Nr
VI/56/2015 Rady Gminy Jaworze z dnia 31 marca 2015 r. (Dz. Urz. Woj. Śląskiego z 2015 r., poz. 2229).
Zgodnie
z ust.
1 powołanego
przepisu
ustawy
o muzeach,
przy
muzeum
państwowym
i samorządowym działa rada muzeum, której członków powołuje właściwy podmiot, o którym mowa w art.
5 ust. 2 lub ust. 3 ustawy. Z kolei przepis art. 5 ust. 3 ustawy stanowi, że muzeami samorządowymi są muzea
utworzone albo przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast w myśl atr. 5 ust. 1 ustawy
o muzeach, muzea mogą być tworzone przez ministrów i kierowników urzędów centralnych, jednostki
samorządu terytorialnego, osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające
osobowości prawnej. Oznacza to, że przepisy ustawy o muzeach nie wskazują, który z organów (stanowiacy
czy wykonawczy) jednostki samorządu terytorialnego ma prawo do powołania rady muzeum. Skoro zatem
w ustawie o muzeach nie jest określone, jaki organ powołuje radę muzeum, należy sięgnąć do przepisów
ustawy o samorządzie gminnym. W art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym została ustalona norma,
zgodnie z którą do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania
gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. W związku z tym, należy uznać, że Rada Gminy Jaworze miała
kompetencję do powołania Rady Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu.
Jednakże organ nadzoru stwierdza, że podejmując przedmiotową uchwałę Rada Gminy naruszyła
przepis art. 25a ustawy o samorządzie gminnym, który brzmi: "radny nie może brać udziału w głosowaniu
w radzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego".
W trakcie postępowania organ nadzoru - po otrzymaniu uchwały - zwrócił się w dniu 30
października 2015 r. z prośbą o przesłanie protokołu z sesji Rady Gminy Jaworze z dnia 19 października
——————————————————————————————————————————————————————
Id: 1B6197D8-BD7C-4349-89CD-B4E771E8DDCC. Podpisany
Strona 1
2015 r. w zakresie podjęcia uchwał Nr X/87/2015 i Nr X/88/2015, w tym o potwierdzone za zgodność
z oryginałem kopie głosów oddanych podczas wyboru Rady Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej
oraz nagrania dźwiękowego lub audiowizualnego z przebiegu sesji.
W odpowiedzi na pismo Sekretarz Gminy w dniu 5 listopada 2015 r. przekazała wypis z protokołu
we wskazanej części, kopie kart do głosowania oraz poinformowała o przekazaniu nagrania dźwiękowego
osobną przesyłką.
Analizując przekazany materiał, organ nadzoru zwrócił uwagę, iż w wyniku głosowania członkami
Rady Muzeum zostali panowie: Marek Guzik, Bogdan Kasperek, Jerzy Litwin, Jerzy Ryrych oraz Fryderyk
Tomala, z tym że pan Jerzy Ryrych został wybrany jako radny desygnowany przez Radę Gminy Jaworze.
Z informacji, jakie zostały zawarte również w protokole z sesji wynika, że kandydatem do Rady Muzeum
był również pan Andrzej Królikowski. W wyniku głosowania imiennego, które odbyło się na kartach do
głosowania, kandydaci uzyskali następujące wyniki: Marek Guzik: 15 głosów, Bogdan Kasperek: 15 głosów,
Andrzej Królikowski: 7 głosów, Jerzy Litwin: 15 głosów, Jerzy Ryrych: 8 głosów oraz Fryderyk Tomala: 15
głosów. Z przekazanych materiałów wynika, że pan Jerzy Ryrych wziął udział w głosowaniu, a co więcej,
oddał głos na siebie.
W ten sposób, zdaniem organu nadzoru, doszło do naruszenia przepisu art. 25a ustawy
o samorządzie gminnym, gdyż głosowanie dotyczyło interesu prawnego radnego Jerzego Ryrycha.
Kwestia interesu prawnego wielokrotnie była przedmiotem spraw przed sądami administracyjnymi.
Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że pod pojęciem „interesu prawnego” „rozumie się osobisty,
konkretny i aktualny prawnie chroniony interes, który może być realizowany na podstawie określonego
przepisu, bezpośrednio wiążący się z indywidualnie i prawnie chronioną sytuacją strony. Istnieje on więc
wówczas, gdy istnieje związek o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa
administracyjnego, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającą na tym, że akt stosowania tej
normy może mieć wpływ na sytuację tego podmiotu na gruncie administracyjnoprawnym” (wyrok NSA z 9
kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 115/13, orzeczenia.nsa.gov.pl). Podkreśla się przy tym powszechnie, że
o "interesie prawnym radnego" w rozumieniu cyt. przepisu ustawy gminnej można mówić wyłacznie
w sprawach, których przedmiotem jest stosunek prawny pomiędzy gminą a radnym, a więc stosunek
zewnętrzny, w którym stroną dla radnego jest gmina, jako podmiot prawa reprezentowany przez swoje
organy. Przy czym bez znaczenia pozostaje, czy ma on charakter majątkowy, czy też nie.
Niewątpliwie udział danej osoby w pracach rady muzeum poszerza zakres uprawnień takiej osoby,
a co za tym idzie, wpływa na jej sytuację prawną. Rada muzeum, zgodnie z art. 11 ustawy o muzeach,
posiada określone kompetencje, do których należy: sprawowanie nadzoru nad wypełnianiem przez muzeum
jego powinności wobec zbiorów i społeczeństwa, w szczególności nad realizacją celów określonych w art.
1 ustawy o muzeach, ocenianie działalności muzeum i opiniowanie przedłożonego przez dyrektora rocznego
planu działalności oraz wyznaczanie członków do komisji konkursowej w przypadku ogłoszenia konkursu
na stanowisko dyrektora muzeum. Oznacza to, że osoby będące członkami rady muzeum uzyskują szerokie
uprawnienia w zakresie wpływu na funkcjonowanie samego muzeum. Ponadto, zgodnie z art. 11 ust. 7a
ustawy o muzeach "członkom rady muzeum mogą przysługiwać diety oraz zwrot kosztów przejazdów
——————————————————————————————————————————————————————
Id: 1B6197D8-BD7C-4349-89CD-B4E771E8DDCC. Podpisany
Strona 2
i noclegów na zasadach określonych w przepisach regulujących należności przysługujące pracownikowi,
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na
obszarze kraju, o ile nie otrzymują ich z innego tytułu. Wydatki te pokrywa muzeum."
Zatem osoba, która ubiega się o wybór do rady muzeum posiada interes prawny w tym, by zostać
członkiem rady. Bezsprzecznie jest to stosunek o charakterze zewnętrznym wobec gminy, a radny zgłoszony
przez radę gminy będzie w radzie muzeum reprezentantem jednostki samorządu terytorialnego.
W rozpatrywanej sprawie radny Rady Gminy Jaworze, który został zgłoszony jako kandydat do
Rady Muzeum posiadał interes prawny w tym, by zostać członkiem tej Rady. Zatem, zgodnie z art. 25a
ustawy o samorządzie gminnym, nie powinien był brać udziału w głosowaniu w sprawie powołania Rady
Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu. Sam fakt, iż radny Jerzy Ryrych wziął udział
w głosowaniu, z którego powinien się wyłączyć, stanowi o istotnym naruszeniu prawa przy podejmowaniu
przedmiotowej uchwały i jest przesłanką do stwierdzenia nieważności uchwały w całości.
Dodatkowym argumentem świadczącym o tym, że udział radnego Jerzego Ryrycha w głosowaniu
nad przedmiotową uchwałą jest istotnym naruszeniem prawa jest to, iż skład Rady Muzeum został przyjęty
większością jednego głosu. Oznacza to, że głos oddany przez radnego Ryrycha miał znaczący wpływ na
wynik głosowania.
Tym samym uchwałę Nr X/88/2015 Rady Gminy Jaworze z dnia 19 października 2015 r., ze
względu na wyżej opisane nieprawidłowości należy uznać za wadliwą, co czyni stwierdzenie jej nieważności
w całości uzasadnionym i koniecznym.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Gliwicach, za pośrednictwem Wojewody Śląskiego, w terminie 30 dni licząc od dnia doręczenia
rozstrzygnięcia.
Stwierdzenie nieważności uchwały, zgodnie z art. 92 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,
wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem
doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
z up. WOJEWODY ŚLĄSKIEGO
Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego
Krzysztof Nowak
Otrzymują:
1) Rada Gminy Jaworze
——————————————————————————————————————————————————————
Id: 1B6197D8-BD7C-4349-89CD-B4E771E8DDCC. Podpisany
Strona 3