AUTOREFERAT 1. Imię i Nazwisko Małgorzata Solska 2. Posiadane

AUTOREFERAT 1. Imię i Nazwisko Małgorzata Solska 2. Posiadane

AUTOREFERAT
1. Imię i Nazwisko
Małgorzata Solska
2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne – z podaniem nazwy, miejsca i roku
ich uzyskania.
2.1.a/. Rok 1975, 19.11. – dyplom i tytuł mgr inż. architekta uzyskany na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki.
Temat pracy dyplomowej:
Planistyczno-urbanistyczne zagospodarowanie doliny Wierchomli Wlk., projekt architektoniczny Ośrodka Uzdrowiskowo-Wypoczynkowego w miejscowości Wierchomla Wielka.
Praca dyplomowa o charakterze i zakresie planistyczno -urbanistyczno-architektonicznym
wykonana została pod kierunkiem Prof. inż. arch. Zbigniewa Wzorka (ówczesny Instytut
Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej).
2.1.b/. Rok 1976 / 77– Dyplom ukończenia Kursu Pedagogiki dla Szkoły Wyższej II-stopnia,
dla pracowników naukowych AR i AGH, zakończony egzaminem.
2.1.c/. Rok 1980 – Dyplom ukończenia dwu-semestralnego Studium Doktoranckiego Ekonomii
Politycznej na AR w Krakowie, zakończonego egzaminem.
2.1.d/. Lata1979 - 1980 – Ukończenie dwu-letniego kursu języka angielskiego dla pracowników naukowych AR.
2.1.e/. Lata1986 - 1988 – Ukończenie dwu-letniego kursu języka francuskiego dla pracowników naukowych AR i AGH na UJ; Egzamin państwowy z języka francuskiego – BUDIMEX, 1984;
2.1.f/. Rok 03.2001 – Dyplom ukończenia Studium Pedagogicznego dla Asystentów przy
Centrum Pedagogiki i Psychologii Politechniki Krakowskiej.
2.2. Rok 2001 (17.10.) – stopień doktora nauk technicznych w dyscyplinie architektura
i urbanistyka, uzyskany na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.
Temat rozprawy doktorskiej: Przemiany przestrzenne w strefie podmiejskiej Krakowa
w okresie II połowy XX wieku, na przykładzie Bronowic.
Promotorem pracy był Prof. dr hab. inż. arch. Wacław Seruga (Instytut Projektowania
Urbanistycznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej);
Recenzenci:
Prof. zw. dr hab. inż. arch. Tadeusz Bartkowicz (Politechnika Krakowska),
Dr hab. inż. arch. Zbigniew Paszkowski, Prof. PS (Politechnika Szczecińska, obecnie
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie).
3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu.
3.1. Jednostki naukowe:
a/. 1.06.1974 – 30.09.1975, jako abiturient Wydziału Architektury PK, asystent stażysta w Zespole Geometrii Wykreślnej i Rysunku Technicznego w Instytucie Melioracji Rolnych i Leśnych Wydziału Budownictwa Wodnego i Geodezji Rolnej Akademii Rolniczej w Krakowie;
1975 – 1980, współpraca z Katedrą Planowania i Projektowania Wiejskiego kierowaną przez
doc.dr hab. arch. A. Soleckiego, przy temacie rządowym dot. ośrodka gminnego Skierbieszów.
Także opiekun naukowy studentów z krajów rozwijających się (z Afryki);
b/. 1978 – 1980 równolegle: st. asystent n-d w Zespole Geometrii Wykreślnej i Rysunku Technicznego na AR w Krakowie oraz asystent naukowy w Zespole Rozwoju Budowy Miast, Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury PK (½ etatu).
c/. 1980 – 1984, st. asystent naukowy w Zespole Rozwoju Budowy Miast – jw., (cały etat);
W ramach powierzonych zadań: działalność dydaktyczna (prowadzenie zajęć, przygotowanie
materiałów pomocniczych do nauki przedmiotu, tzw. „matryc”) z zakresu historii urbanistyki
polskiej, europejskiej i światowej, historii architektury polskiej; równocześnie badania nad rozwojem przestrzennym historycznych zespołów miejskich Małopolski Płd.;
d/. 1.10.1984 – 09.1985, współpraca z Zakładem Architektury Współczesnej Instytutu Historii
Architektury i Konserwacji Zabytków (IHA i KZ - A1), cały etat dydaktyczny (przedmioty:
Architektura Współczesna na WA oraz Estetyka i Historia Kultury na Wydziale Mechanicznym PK). Równolegle – prowadzenie sekretariatu Komisji Urbanistyki i Architektury O/PAN
w Krakowie. Także, współpraca z Biurem Odnowienia Zamku Królewskiego na Wawelu
(1984).
Pocz.09.1985 – 31.08.1988, przerwa w zatrudnieniu: urlop macierzyński i wychowawczy w
związku z urodzeniem córki Dominiki Marii, której jestem jedynym opiekunem prawnym.
e/. 1988 – 1989, asystent w Zakładzie Rysunku Odręcznego, Malarstwa i Rzeźby IHA i KZ
(A1); dydaktyka zgodna z profilem Zakładu – jw. oraz z zakresu konserwacji zabytków.
f/. 02.1989, JM Rektor PK z inicjatywy Dziekana Wydziału Architektury Prof. dr hab. inż.
arch. Stanisława Juchnowicza – powołuje na Wydziale Architektury PK Ośrodek Informacji
Naukowej, w którym pełnię rolę organizatora placówki i Kierownika; zakres zadań obejmuje
m.in.:
▪ tworzenie dokumentacji prac naukowych, doktorskich i habilitacyjnych do organizowanej
wówczas biblioteki wydziałowej,
▪ organizację konferencji, seminariów naukowych i wydziałowych oraz zagranicznych wystaw naukowych, dydaktycznych i popularyzatorskich,
▪ uczestnictwo w uczelnianych komisjach ds. informacji naukowej, dydaktycznej i wizualnopromocyjnej, także w targach edukacyjnych, itp.
g/. 1994, decyzją ówczesnego Dziekana Wydziału Architektury PK działalność OIN zostaje
bezterminowo zawieszona. W tym czasie na Politechnice Krakowskiej jest powołany Ośrodek
Informacji Naukowej w ramach struktury Biblioteki Głównej, zajmujący się li tylko informacją
biblioteczną.
h/. 1994 – 1995, asystent w Zakładzie Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Instytutu
Projektowania Urbanistycznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.
i/. 1995 – 2001, asystent naukowo- dydaktyczny w Katedrze Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Instytutu Projektowania Urbanistycznego (A3).
j/. 17.10.2001, obrona pracy doktorskiej
k/ .01.11.2001, objęcie etatu adiunkta naukowo- dydaktycznego w KKŚM IPU, na okres trzyletnich kontraktów (wg obowiązującej ustawy).
l/. 1.10.2006 – 30.09.2010, umowa o pracę w KKŚM IPU WA-PK na czas nie określony; akt
mianowania.
ł/. 1.10.2011 – do okresu obecnego, umowy o pracę okresowo przydłużane; (skutek decyzji z
roku 2010 dot. możliwości skorzystania z ówczesnej ustawy pozwalającej na łączenie etatu i
tzw. „emerytury europejskiej” gwarantowanej stażem pracy i jednolitymi przepisami w Unii
Europejskiej).
3.2. Jednostki zawodowe (artystyczne).
3.2.a/. Rok 1988, współpraca (jako asystent projektanta) z Biurem Studiów i Projektów Budownictwa Przemysłowego w Krakowie, ul. Wielopole 1; (w ramach współpracy udział w zespołowym projekcie gmachu Poczty Polskiej ze zautomatyzowaną linią transferu przesyłek.
3.2.b/. Okres 1988 – k. 1989 r., współpraca z Muzeum Historii Fotografii w Krakowie (kamienica Hetmańska w Rynku Gł.), jako plastyk i architekt obiektu; zakres: nadzór architektoniczny
po pracach rewaloryzacyjnych kamienicy. W ramach angażu wykonano też projekty dot. elementów wyposażenia i zagospodarowania wnętrz, współorganizacja wystaw, zbiorowe opracowania naukowe dot. obiektów muzeum (głównie fotogramy i historyczny sprzęt fotograficzny) i ich lokalizacji, pozyskiwanych do archiwum lub związanych z opracowywanym scenariuszem wystaw.
3.3. Jednostki edukacyjne.
3.3.a/. Lata1999 – 2004, to równolegle współpraca ze szkolnictwem średnim (godziny zlecone)
w IV Prywatnym (językowym) Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie, jako nauczyciel
przedmiotów fakultatywnych: Historia Architektury i Kultury, Rysunek Architektoniczny w ramach programu „Architekci w szkołach” (Architects In school’s, zainaugurowanego w Holandii w r. 1990, w Polsce zaprezentowanego podczas Biennale Architektury w Krakowie,
1991/2).
3.3.b/. Okres 2000 – 2002, w ramach edukacji i popularyzacji przedmiotów kierunkowych
związanych z Architekturą, Urbanistyką i Środowiskiem, Konserwacją dzieł architektury (w
sumie 7 przedmiotów) - habilitantka realizowała działalność dydaktyczno - edukacyjną w Zespole Szkół Budowlanych Nr 1w Krakowie; To: 2-letnie Studium Policealne i Technikum Budowlane.
4. Wskazane osiągnięcie wynikające z art. 16 ust. 2 Ustawy o stopniach naukowych i
tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 196. Poz. 1165).
4.1. Jako osiągnięcie naukowe do oceny habilitantka przedkłada autorską monografię :
Małgorzata Solska, Wartość przestrzeni kulturowych współczesnego miasta w europejskim obszarze poznawczym;
Monografia Nr 475, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Seria Architektura,
Kraków 2014, ISBN / ISSN 0860-097X.
Wydanie w języku polskim (streszczenia w języku angielskim i francuskim), stron 268,
w tym tabela, 34 ilustracje barwne typu kolażowego.
Autorzy recenzji wydawniczych:
Prof. dr hab. inż. arch. Andrzej Wyżykowski (Politechnika Krakowska,
Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego)
Dr hab. inż. arch. Hanna Grabowska- Pałecka, Prof. PK (Politechnika Krakowska)
…………………………………………………………………………………………………….
Tytułem wprowadzenia, prezentacja habilitantki, której ‘ścieżka’ poszukiwań zawodowej drogi
życiowej zaczynała się od zainteresowania geometrią przestrzeni i miejscem jako bazą dla istoty ludzkiej – stała się profesją, by – przerodzić się w pasję.
Urodziłam się w Krakowie, wychowanie zdobyłam w rodzinie inteligenckiej o wielkich tradycjach rodowych, w szacunku dla kultu prawdy, dla ludzi prawych i ich pracy, szacunku dla
każdej istoty, a nawet służebności wobec osób i istot potrzebujących (wolontariat w pierwszych
latach studiów), a zarazem – szerokiej multidyscyplinarnej wiedzy i zainteresowaniach;
w atmosferze tolerancji kultywującej podstawowe wartości kulturowe: tradycji i tożsamości,
wszechstronnego rozwoju intelektualnego. Te cechy, które pozwoliłam sobie tu przytoczyć,
będą przewijać się przez różne formy mojej działalności, bowiem poszukiwanie humanizmu
we współczesnym środowisku życia człowieka – zwłaszcza tym ztechnologizowanym i skomodyfikowanym, stało się zasadniczym wątkiem i celem badań naukowych, obserwacji projekcji
zdarzeń i percepcji środowiska miejskiego. Z Krakowem świadomie związałam swoje życie
dorosłe – życie rodzinne, edukacyjne i zawodowe, bacznie przyglądając się przemianom tego
wyjątkowego miasta; przemianom społecznym, kulturowym i przestrzennym, od czasów historycznych, poprzez okres dwudziestowiecznej transformacji, po czasy współczesne II-ej dekady
XXI w., traktując je równocześnie za pewnego rodzaju wykładnię wszelkich – już zawodowych
enuncjacji na temat przemian społeczno -kulturowych w europejskich i światowych zespołach
miejskich. Podstawą była szeroko pojęta edukacja w zakresie wiedzy i obserwacji wzorców
zachowań indywidualnych postaci i grup społecznych w środowisku miejskim oraz w przestrzeniach jego obrzeży. Ten wątek będzie pojawiał się bardzo często w różnych formach moich
wypowiedzi
publikacyjnych,
prasowych,
fotograficznych
i
plastycznych.
Mieszkając od prawie zawsze na znanym krakowskim historycznym Półwsiu Zwierzynieckim
mogłam rejestrować i doznawać wszystkich uroków, ale i cieni zamieszkania w tym miejscu,
czemu dałam wyraz w m.in. zaprezentowanych w Tomie II-im publikacjach: Architektura
współczesnego miasta, to urok miejsc, Globalistyczne pojęcie regionu, a także innych (tu: M.
Solska, Gdzie i jak mocno bije „ serce” współczesnego miasta? ). Baczna analityczna obserwacja reakcji społecznych wobec dokonujących się przemian politycznych, a zwłaszcza własnościowych, w przełożeniu na sposób zagospodarowania przestrzeni miejskich i kształtowanie
środowiska życia mieszkańców – stała się przyczynkiem do świadomego wyboru uczelni jako
zasadniczego miejsca pracy i poprzez edukację nowego pokolenia adeptów studiów architektonicznych, podjęcia działań na rzecz budowy nowej, zdrowej, estetycznej i przyjaznej wszyst-
kim rzeczywistości. To, uświadomienie indywidualnych bądź zbiorowych potrzeb i oczekiwań
społecznych w zakresie organizacji życia w dużym mieście jako całości ‘ustroju przestrzennego’, ale i w lokalnych zespołach mieszkaniowych i osiedlach. To także poznanie mechanizmów
ekonomicznych, prawno-administracyjnych i socjotechnicznych (mając na uwadze ich pierwotne, pozytywne oddziaływanie), które dawały podstawy do oceny zasad kształtowania środowiska miejskiego, jego organizacji przestrzennej i kultury wprowadzania nowych form w
istniejący kontekst. Moja praca dyplomowa wykonana pod kierunkiem Prof.inż. arch.Z.Wzorka
była takim przykładem opracowania pewnego rozdziału z życia człowieka, jakim jest lecznictwo, rekreacja, także turystyka, w kontekście rozwoju regionalnego zespołu osadniczego w
miejscowości Wierchomla Wlk. (pasmo Beskidu Sądeckiego), którego zasadniczym czynnikiem osado- i kulturotwórczym ma być nowoczesny wielofunkcyjny ośrodek uzdrowiskowy.
Projekt dyplomowy obejmował plan zagospodarowania doliny, urbanistykę i architekturę samego kompleksu uzdrowiskowo-rekreacyjnego zlokalizowanego na stoku wzgórza nad potokiem Baranieckim. Wyobraźnia, szacunek dla miejsc wyjątkowych poprzez kreowanie i rekonstrukcję form historycznie lokalnie właściwych dla zachowania tradycji form zabudowy – z
jednej strony, a poszukiwanie możliwości zastosowań nowych rozwiązań technicznych, technologicznych i formalnych – z drugiej, to wyzwania z jakimi mierzy się każdy organizator
przestrzeni. Poczucie misji i pewnej zawodowej służebności wobec szeroko rozumianego środowiska, krajobrazu miasta i otaczającej przestrzeni przekazali mi tacy Mentorzy jak m.in.
Profesorowie: Gruszczyński, Żychoń, Wzorek, Skoczek, Zin, Cęckiewicz – dzięki którym poznałam sens platońskiej triady: piękna – dobra i prawdy w dziele architektonicznym, a które to
zasady staram się wpoić przyszłym architektom.
W połowie lat 70-ych uczestniczyłam jako tzw. wolny słuchacz w wykładach, seminariach i
wybranych zajęciach praktycznych na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, co w znaczący
sposób wpłynęło na rozwinięcie mojego plastycznego, a zarazem różnorodnego spojrzenia na
szeroko rozumianą przestrzeń otaczającą i formy oraz koncepcje jej przedstawiania. Już w zawodowym życiu często sięgałam po rozwiązania projektowe z zakresu wnętrz, projektowania
witraży, projektowania form użytkowych, czy projektowania przestrzeni wystawowych. Jako
indywidualny projektant (acz współpracujący z konstruktorem i przedstawicielami branż) w
większości realizacji z zakresu małych form przestrzennych, często odwoływałam się i korzysta-łam z doświadczeń wyniesionych z Akademii i z późniejszych kontaktów z architektami
wnętrz, i konserwatorami dzieł sztuki.
Okres gdy byłam abiturientem Wydziału Architektury PK oraz przygotowywania pracy dyplomowej związałam z ówczesną Akademią Rolniczą (obecnie Uniwersytetem Rolniczym) w Krakowie, Wydziałem Melioracji Wodnych i Zespołem Geometrii Wykreślnej i Rysunku Technicznego, odpowiadając na propozycję współpracy w dość specyficznych okolicznościach. To
był bardzo interesujący czas, zwłaszcza dydaktycznie; samodzielnie przygotowane zajęcia dydaktyczne i prowadzone z młodzieżą akademicką na studiach dziennych oraz tzw. wieczorowych, prowadzonych z dojrzałymi wiekowo i zawodowo przedstawicielami środowisk administracji lokalnych lub pracowni projektowych i przedsiębiorstw wykonawczych. Z tego okresu
ważnym, znaczącym dla rozwoju międzynarodowych kontaktów, także interdyscyplinarnych
była powierzona mi funkcja (ze względu na znajomość języków) opiekuna naukowego studentów z krajów rozwijających się, głównie z Afryki, chociaż nierzadko byli to już absolwenci
studiów rolniczych, geodezyjnych lub hydrotechnicznych odbytych w Londynie, czy Paryżu.
Miałam zatem możliwość przybliżenia im kultury polskiej, zwyczajów lokalnych i oczy-wiście
zabytków Krakowa. Współpracowałam wówczas (od 1975 członek O/SARP) z biurem Krakowskiego Oddziału SARP, pilotując grupy architektów m.in. z Niemiec, Holandii, czy Szwajcarii. W roku 1977 współorganizowałam Walny Zjazd SARP na Jubileusz 100-Lecia Stowarzyszenia, jestem też współautorem odznaki Jubileuszu SARP; w 1978 r. otrzymałam srebrną
odznakę za pracę społeczną. W roku 1981 byłam organizatorem Sympozjum pokongresowego
(XIV Kongres Międzynarodowej Unii Architektów – Warszawa 1981) w Krakowie nt. Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Miast; za co otrzymałam Wyróżnienie II-st. Posiadałam wówczas także licencję przewodnika i pilota wyjazdów zagranicznych w ramach współpracy z Biurem Turystyki Zagranicznej ‘Almatur’, co m.in. usprawniało ww. pilotaż gości SARP-u. Wydaje się właściwym wspomnieć pewien epizod , który znacząco wpłynął na moją dalszą drogę
zawodową. W początku lat 80-ych XX w. poprzez nawiązane kontakty zagraniczne otrzymałam promesę kontraktu wyjazdu jako wykładowca akademicki na Uniwersytet w Kongo - Kinszasa. Po zdaniu egzaminu państwowego z języka francuskiego i dokonaniu formalności - wyjazd został odwołany bezterminowo ze względu na wojnę domową i akty ludobójstwa w tym
rejonie Afryki. W okresie pracy w Akademii Rolniczej zaowocował pomysł opracowania dysertacji doktorskiej, w której miałam podjąć problem wykorzystania fotogrametrii w badaniach
konserwatorskich. To był już okres, gdy lata pracy związałam z Instytutem Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, w Politechnice Krakowskiej – poszukując i plasując swoją wiedzę
i przygotowanie w kilku tematach określających pewien rodzaj specjalności, ale zarazem dających możliwość rozwoju intelektualnego, wiedzy i umiejętności interdyscyplinarnych. Architektura jest wszak nauką o charakterze typowo inter- i multi dyscyplinarnym.
Niezależnie od pracy dydaktycznej i dydaktyczno-naukowej, na Akademii Rolniczej i w Politechnice Krakowskiej, w Instytucie HAiKZ w Zespole Rozwoju Budowy Miast (obecnie Historii Urbanistyki) poznałam szerokie spektrum wiedzy na temat rekonstrukcji planistycznej zespołów miejskich, na podstawie materiałów ikonograficznych, m.in. map Mieg’a i wszelkich
dokumentów historycznych, archiwalnych dotyczących zespołów pałacowo-miejskich, miast
prywatnych Galicji, w kategorii klasyfikacji – małych miast. To miasta, które współcześnie
rozwijając swoją strukturę architektoniczno-urbanistyczną są w stanie zachować bezcenny
element kultury tożsamości rodzimej, identyfikacji kulturowej w skali miejsca i przestrzeni
środowiskowej. Podsumowaniem przeprowadzonych obserwacji i badań miało być opracowanie autorskie nt.: Interpretacja tradycyjnych form architektury małomiasteczkowej w świetle
badań i studiów historycznych i architektonicznych, dla potrzeb rewaloryzacji. (Opracowanie
to nie zostało jednak uwieńczone publikacją monograficzną.) Powstały natomiast opracowania
(w formie m-pisów, raportów) następujących tematów: ▪ Krakowskie arboreta uniwersyteckie i
staromiejskie ogrody użytkowe na tle śródmiejskich założeń zieleni, w Europie od XVIII w. do
I-ej poł. XX w.; ▪ Zespół ‘rynkowy’ renesansowego miasteczka Małopolski Płd., przełomu XVI i
XVII wieków. ▪ Architektura najnowsza, a dziedzictwo historyczne; (współautorstwo pomocy
dydaktycznej), ▪ Sfera pamięci – wypowiedź posterowa w ramach V Ogólnopolskiego Konwersatorium KUiA O/PAN w Krakowie, Mogilany 1984.
Po okresie pewnego wyciszenia aktywności zawodowej (09.1985 – ok. 10.1987) związanej z
urlopem macierzyńskim i wychowawczym, na skutek pewnych zmian w polityce kadrowej,
dalszą aktywność rozwijałam nadal w IHAiKZ, w Zakładzie Architektury Współczesnej, prowadząc zajęcia programowe na Wydziale Architektury, a także zajęcia z Architektury i Kultury
na Wydziale Mechanicznym PK, w ramach programu humanizacji kierunków technicznych.
Ten okres stał się również przyczynkiem do nawiązania kontaktów ze środowiskiem naukowym innych uczelni i pracowni architektonicznych, poprzez moją działalność jako sekretarza
organizacyjnego Komisji Urbanistyki i Architektury przy O/Krakowskim Polskiej Akademii
Nauk. Ówczesnym Przewodniczącym Komisji był Prof. dr hab. arch. T. P. Szafer. Był to także
kolejny etap drogi zawodowej – działalności popularyzatorskiej na rzecz Architektury i Urbanistyki, wykraczający poza środowiskowe ramy poprzez organizowane spotkania na konwersatoriach w podkrakowskim ośrodku naukowym PAN w dworze w Mogilanach, a także spotkania konferencyjne, m.in. w Zakopanem dotyczące architektury regionalnej.
Pewną linią kontynuacji w. obranego kierunku działalności na WA PK, była organizacja, prowadzenie i całokształt prac w ramach Ośrodka Informacji Naukowej (OIN) na Wydziale Architektury PK, który powstał z rekomendacji Prof. dr hab. arch. St. Juchnowicza, ówczesnego
Dziekana Wydziału, według pewnego wzoru jednostki, jaki funkcjonował na wielu uczelniach
uniwersyteckich w krajach Zachodniej Europy, Stanów Zjednoczonych, Kanady, czy Australii.
Ideą, a zarazem wytycznymi programowymi Ośrodka było stworzenie ‘łącznika’ pomiędzy
działalnością naukową i dydaktyczną na uczelni, zawodową i poprzez szerokie spektrum działań informacyjno-organizacyjnych (vide opis działalności OIN-WA, pkt.9.1.i/.) – zainteresowanie mieszkańców miasta (tu: wystawy, wizyty gości zagranicznych, itp.) szeroką problematyką architektoniczno- urbanistyczną i planistyczną. Opracowywaniem scenariuszy wystaw,
całą logistyką przedsięwzięć , także kontaktami z mediami (wywiady i informacje do prasy,
radia, TV) zajmowałam się sama. To ważny okres w moim zawodowym życiu, dodatkowa
wiedza i umiejętności, perfekcyjność organizacyjna. Korzystając z wielostronności tematyki
ówczesnych konferencji, spotkań, kontaktów zawodowych – skrystalizował się w pewnym zakresie temat projektu badawczego / grantu promotorskiego (PB 1497/T07/2000/18) i samej
dysertacji doktorskiej (Przemiany przestrzenne w strefie podmiejskiej Krakowa w II połowie
XX wieku, na przykładzie Bronowic). Praca opisując i analizują zakres i formę, a także skutki
przemian w strefie podmiejskiej, na przykładzie byłej wsi podkrakowskiej Bronowice o specyficznym folklorze, znanej m.in. z dramatu St. Wyspiańskiego Wesele, następnie części dzielnicy Krakowa – Krowodrzy, dotyka takich aspektów życia jak: kultura, tożsamość, ludyczność,
innowacje, a które stały się dla mnie wytycznymi do dalszych obserwacji, badań już interdyscyplinarnych i w większej skali obszarów. Kolejne badania, których zakres poszerzony został
o kraje europejskie, zostały przeprowadzone w oparciu o dofinansowanie pochodzące z grantu
indywidualnego nt. Wartości kulturowe przedmieść współczesnego miasta (Nr PB 1497/T7 /
2004 / 26). Na podstawie opracowanego materiału dokumentującego badania i wyjazdy naukowe związane z projektem badawczym – powstało wiele publikacji naukowych, notatek popularyzatorskich do prasy, wystąpień konferencyjnych; w znaczącej części materiał ten został
także wykorzystany w opracowanej monografii.
W okresie czterdziestu lat zawodowej aktywności, moje zainteresowania plasowały się i
kształtowały na czterech (A B C D) platformach poznawczych.
Platforma A obejmowała i obejmuje zainteresowanie człowiekiem, jego strukturą psychofizyczną, konstrukcją własnego „ja”/ego w ramach przestrzeni własnej, grupy społecznej i środowiska, indywidualne-go bądź społecznego, wśród wykreowanych struktur w przestrzeniach
publicznych. Pola wzajemnych odniesień społecznych warunkowane są stworzeniem właściwej, logicznej i charaktery-stycznej dla miejsca scenografii, dla budowy interpersonalnych
więzi. Na tej wielopłaszczyznowej platformie zagadnień mieszczą się obszary związane z potrzebami, pomysłami i możliwościami realizacyjnymi ww. projektów zagospodarowania przestrzeni. Oprócz działalności poznawczej (percepcja środowiska, informacja naukowa), działalności dydaktycznej (Akademia Rolnicza w Krakowie i Politechnika Krakowska, szkolnictwo
stopnia średniego i szkół podstawowych), istotnym obszarem mojego zaangażowania była
działalność projektowa. To indywidualne projekty architektoniczne domów jednorodzinnych,
obiektów związanych z zapleczem zespołów sakralnych, wież dzwonnych, adaptacji i modernizacji budynków, form użytkowych, także zagospodarowania otoczenia. To również realizacje
projektów graficznych dla indywidualnych odbiorców i pakietów reklamowych dla firm.
Szczególną pozycję w sferze kontaktów interpersonalnych i działalności twórczej zajmuje
oprawa plastyczna dużych przedsięwzięć popularyzatorskich (wystawy, konferencje i sesje
nauko-we), jak i oprawa plastyczno-muzyczna koncertów szkolnych w szkołach ogólnych i
muzycznych (we współudziale z córką, uczennicą szkół ogólnych i muzycznych st. podstawowego i średniego).
Platforma B, to zakres zainteresowania, ale przede wszystkim wiedzy w następujących obszarach:
a/. innowacyjności: ▪ formuła i zakres określenia (dot. filozofii, fizyki, współczesnych trendów), ▪ formy i struktury architektoniczne, które można by określić jako innowacyjne, ▪ rozwiązania techniczne i technologiczno-materiałowe (AZE i OZE, wybór alternatywnych lub
odnawialnych źródeł energii) ▪ określenie zakresu potrzeb, możliwości, ale i barier w zastosowaniu rozwiązań innowacyjnych w danym środowisku przyrodniczym lub kulturowym ( w tym
historycznym);
b/. obszar wiedzy nt. obowiązujących przepisów prawnych zalecających lub dopuszczających
wprowadzenie rozwiązań innowacyjnych w dane środowisko kulturowe, zwłaszcza miejskie
(np.przepisykonserwatorskie);
c/. obszar wiedzy związany z zarządzaniem przestrzenią w ramach zasad zrównoważonego rozwoju, biorąc pod uwagę a/. i b/.;
PlatformaC,
To zakres wiedzy dotyczący działalności człowieka w ramach budowy i organizacji współczesnego antropogenicznego środowiska, zwłaszcza miejskiego. Wnosząc w nie nowe formy –
struktury – artefakty, czyli tzw. wartość dodaną, pozostawia je po sobie jako wyraz / dowód
kultury, formę dziedzictwa kulturowego, które należy chronić, pomnażać – kształtując nową
zharmonizowaną z istniejącym kontekstem i zrównoważoną rzeczywistość. Jedną z metod rozpoznawczych stanu istniejącego zainwestowania obszarów, warunków naturalnych, a także
rodzaju znajdujących się struktur urbanistycznych i architektonicznych - jest metoda dokumentacji wysokościowej. To zdjęcia lotnicze (niekiedy satelitarne), które odpowiednio opracowane
umożliwiają szybką i obiektywną ocenę terenu, a zarazem przestrzeni. Ocenę dokonanych realizacji urbanistycznych i architektonicznych na podstawie tradycyjnie przygotowanych materiałów w postaci planów geodezyjnych, katastralnych, pomiarów naziemnych. Metoda dokumentacji wysokościowej jest obiektywna i szybka, wymaga profesjonalnego sprzętu fotograficznego i laboratoriów naziemnych przetwarzających dane. Tą metodą interesowałam się w okresie
pracy na AR i współpracy z AGH (dot. fotogrametrii); opis sposobu wykorzystania znalazł się
w dysertacji doktorskiej, a także pewne sugestie zawarłam w opracowaniu habilitacyjnym.
Platforma D,
To multidyscyplinarny zakres wiedzy stanowiący bazę wszystkich form działalności człowieka.
Tą bazą jest KULTURA jako synonim i wykładnia interpersonalnych kontaktów ludzi w zakresie działań indywidualnych, zespołowych, grupowych, publicznych, na rzecz organizacji i
kształtowania środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska miejskiego.
Kultura – to etyka postępowania, Kultura – to nośnik scalonej wiedzy społecznej, technicznej i
humanistycznej, Kultura – to dziedzictwo i tożsamość, Kultura – to łącznik przeszłości – teraźniejszości dla przyszłości, Kultura – to postawa i umiejętność życia w zglobalizowanym, multikulturowym środowisku. W opracowaniu monograficznym, które niniejszym przedstawiam,
staram się udowodnić, iż bazą wszelakich działań na rzecz środowiska, a szczególnie miejskiego zdominowanego przez czynnik ludzki – jest kultura bytu, związków interpersonalnych, informacji i solidarnej współ-pracy. Te ww. elementy / czynniki humanizujące rzeczywistość
środowiskową – wydają się tak oczywiste tylko teoretycznie.
…………………………………………………………………………………………………….
Uszczegółowiona forma nin. eseju będącego prezentacją motywów i retrospekcją istotnych fragmentów różnorodnej działalności habilitantki, pokazana jest jako kalendarium i zawarta w kolejnych punktach Autoreferatu.
4.2. Założony cel naukowy (artystyczny) ww. pracy (monografii) z omówieniem osiągniętych wyników oraz przedstawienie możliwości ich ewentualnego wykorzystania.
Uznając za istotne naukowe osiągnięcie w okresie prowadzonych multidyscyplinarnych
badań nad wieloaspektową problematyką wartości w przestrzeniach kulturowych współczesnego miasta - habilitantka przedstawia jako podstawę wszczęcia postępowania habilitacyjnego
ww. monografię.
a/. Omówienie tła epoki zmian środowiskowych.
Przełom XX i XXI wieku, epoka postindustrialna, vers. płynnej nowoczesności , to okres określany jako ogólnoświatowy proces wejścia państw w układy złożonego systemu politycznych i
kapitałowo produkcyjnych związków. Ten wielopasmowy proces globalizacyjny nadaje ton i
rytm wielu zjawiskom ekonomicznym i społecznym, ale przede wszystkim kulturowym współczesnego świata. Pierwsze dwie dekady XXI wieku, skłaniają do bardziej wnikliwej obserwacji
i oceny zachodzących zmian w gospodarczo społecznym i kulturowym, zatem środowiskowym
systemie organizacji życia na Ziemi. Nowe tysiąclecie, z perspektywy początku jego drugiej
dekady, kojarzy się z powstaniem nowego układu uwarunkowań i stosunków sił politycznych,
makro i mikroekonomicznych, socjologicznych i demograficznych, a przede wszystkim społeczno- kulturowych, które spowodowały, iż ów układ przybrał charakter powszechnego.
W okresie blisko czterdziestoletniego oddziaływania nowego systemu na różne dyscypliny nauki i gospodarki państw wielu obszarów świata, zdominował on praktycznie wszystkie dziedziny i atrybuty życia współczesnego Człowieka, wprowadzając w nie tzw. ‘ponowoczesny’ system wartości, naznaczony tempem przemian społecznych. Owe przemiany o zróżnicowanym
charakterze, wynikają z wielu przesłanek, jak: założenia polityki strategii rozwoju makroregionów ekonomicznych i regionów geograficzno - ekonomicznych, wzrost znaczenia i poziomu
gospodarki lokalnej, zmiana profilu i kierunku restrukturyzacji ośrodków produkcyjno- usługowych w skali regionu, stopnia usytuowania w lokalnej, regionalnej lub ogólnoświatowej sieci przedsiębiorczości, lokalizacji centrów finansowych, także – a może przede wszystkim centrów nauki i biznesu. To także wzrost poziomu życia społeczeństw, w tym – poziomu intelektualnego i edukacji, pod kątem nowoczesnych, proekologicznych, innowacyjnych wymagań
nowego systemu, uwzględniającego jednak oprócz polityczno -ekonomiczno -społecznych
priorytetów, potrzeby ‘statystycznego’ indywidualnego obywatela. Nowy system prowadzi do
restrukturyzacji form produkcji i zarządzania kapitałem, a tym samym zmian w organizacji
życia społeczeństw, ze szczególnym uwzględnieniem warunków i form życia w dużych ośrodkach miejskich. Zmiany w. przytoczone mają zdecydować o głębokich przeobrażeniach środowiska życia, pracy i wypoczynku człowieka, o jego rozwoju intelektualnym, kulturowym, sylogistycznej zdolności percepcji i organizacji otaczającej przestrzeni, ujawniających się w sposób najbardziej spektakularny poprzez funkcjonalizm i estetyczny wizerunek współczesnego
miasta. Nowe procesy urbanizacyjne we współczesnym mieście – mieście w systemie i układzie aglomeracyjnym oraz metropolitalnym, szczególną dynamikę i szeroki zakres zmian wykazują w obszarach: centrum i strefy śródmiejskiej oraz w tzw. strefach obrzeżnych z wyróżnieniem przedmieść, adaptując jako obszary mieszkaniowe i różnorodnych usług.
b/. Proces poznawczy związany z tematem pracy.
Niniejsze opracowanie monograficzne jest pewnym podsumowaniem wieloletnich badań autorki nad wieloaspektową problematyką wartości kulturowych jako formuły zachowań społecznych i przeniesienia ich na różne obszary działalności środowiskowej, ze szczególnym wyróżnieniem sfery budowy pozytywnych stosunków interpersonalnych mieszkańców współczesnych
zespołów miejskich, a także wizualności samego miasta. Drogą do uzyskania pozytywnych
efektów w ww. układach jest zastosowanie właściwych mechanizmów i procedur wygenerowanych za pomocą form architektonicznych kształtujących zrównoważone środowisko miej-
skie i organizujących jego zrównoważoną urbanistykę. Badania autorki w zakresie ww. problematyki zostały zaprezentowane w takich pozycjach jak: ▪ praca doktorska (także grant promotorski) „Przemiany przestrzenne w strefie podmiejskiej Krakowa w II połowie XX wieku na
przykładzie Bronowic”, w znacznym stopniu odwołującej się do przemian przestrzennych w
kontekście zachowania bądź odtworzenia wartości kulturowych na obszarze Bronowic.
Praca powstała pod kierunkiem Prof. dr hab. inż. arch. Wacława Serugi (egzemplarz dostępny
jest w Repozytorium Biblioteki Politechniki Krakowskiej, 2001), ▪ opracowania referatów i
wystąpień konferencyjnych, ▪ wykładów i seminariów dla studentów Wydziałów Architektury
i Inżynierii Środowiska Politechniki Krakowskiej, kierunek Budownictwo – rok dyplomowy,
▪ w znacznym poszerzeniu jest też kontynuacją ukończonego w 2006 roku opracowania grantu
indywidualnego: Nr PB 1497/T07/2004/26, o tytule: „Wartość kulturowa przedmieść współczesnego miasta”. Autorka rozbudowuje ww. zakres problematyki, analitycznie o wieloaspektowe teorie dotyczące pozycji Człowieka we współczesnym środowisku miejskim, bytu jako
istoty społecznej, jego potrzeb, sposobu percepcji otaczającej przestrzeni, świadomego kształtowania w niej sfery przestrzenno-kulturowej, stanowiącej ‘bazę’ kreatywnego formowania
przestrzeni i komunikacji międzyludzkiej. Terytorialnie, pracę poszerza o strefy śródmiejskie
i centralne, sam zakres obserwacji i badań utrzymując nadal w europejskim obszarze poznawczym. W pracy wyróżniono Europę, jako kontynent w którym kształtowały się państwowości
uznane za jedne z najstarszych kolebek cywilizacji i kultur, które – aczkolwiek różne, odcisnęły piętno na wielu późniejszych kulturach Starożytnego i Nowożytnego Świata. Tu także warto
wyjaśnić, iż Europa – to najlepiej stosunkowo znany i bliski kulturowo autorce kontynent, jego
geograficzno -architektoniczna krajobrazowość, wielość kultur i etnicznych odniesień, wrodzona wielopokoleniowa z nią tożsamość.
c/. Omówienie założeń problemowych jako wytycznych do określenia celu pracy i naukowych
aspektów badawczych.
W omawianych kolejnych rozdziałach opracowania przewijają się trzy bloki, a zarazem obszary problemowe:
wartość, jako: ▪ zjawisko filozoficzno – socjologiczno – kulturowe, ▪ jako tworzywo, ▪ jako
specyficzny produkt (suma wartości w wytworzonych produktach), ale nie komercyjny;
percepcja, jako: ▪ jako zjawisko fizyczne / optyczne i filozoficzne, ▪ ale percepcja – jako dokonywany przez człowieka świadomy proces obserwacji analitycznej form i struktur oraz zjawisk
statycznych i kinetycznych w środowisku kulturowym przestrzeni miejskich;
komunikacja interpersonalna, jako rozbudowa i upowszechnienie idei socjotechnicznych
działań na rzecz humanizmu, odniesień interpersonalnych we współczesnym zglobalizowanym
wielokulturowym świecie i środowisku.
Te trzy ‘wartości’, a zarazem pola odniesień problemowych: wartość – percepcja – komunikacja interpersonalna, są ściśle ze sobą związane, wręcz współzależne, generujące określone formy zachowań środowiskowych.
Problematyka badań w niniejszym opracowaniu dotyczy przedmiotu, a zarazem podmiotu obserwacji i analiz – jakim jest miasto i społeczność, których wzajemny stosunek zasadza się i
kształtuje wokół szerokiej i wieloaspektowej problematyki interakcji i sprzężenia zwrotnego pomiędzy tymi dwoma podstawowymi wartościami. Stanowią one bazę wyjściową wszelkich
enuncjacji na temat ‘organizacji i kształtowania środowiska życia Człowieka we współczesnym, nowoczesnym mieście’.
Autorka opracowania uzasadnia potrzebę dokonywania porównań opisowych oglądu miejsc i
przestrzeni, mieszczących się w ramach percepcji środowiska miejskiego jako całości, a także
jego przestrzeni i miejsc charakterystycznych wyróżniających to środowisko miejskie. Zasadniczym kryterium, a zarazem miernikiem poziomu zainteresowania – to szeroko rozumiane do-
znania empatyczne i estetyczne odczuwane przez stałego, bądź okresowego obserwatora i ‘konsumenta’ przestrzeni, jako: mieszkańca, turysty, badacza, obserwatora – analityka.
Przełom XX i XXI wieku, to także wielki przełom w podejściu do oceny jakości i wartości środowiska życia człowieka, jako miejsca jego zamieszkania, pracy, sposobu rekreacji, a w kontekście sposobu bycia / istnienia w naturalnym i kulturowym środowisku i zarządzania tym środowiskiem – oceny wartości jego samego. Przełom dotyczy też samej percepcji otaczającego
świata – fascynacji tempem rozwoju wielu dziedzin nauki, techniki i technologii, rozwojem
telekomunikacji, teletransmisji, rozwojem ekonomiki, ale to także czas refleksji nad niekorzystnymi przeobrażeniami w środowisku naturalnym, „zawłaszczonemu przez owe zdobycze
cywilizacyjne”, a którego częścią ekosystemu jest Człowiek –dziś poszukujący metod aksjologicznie przyjaznego zarządzania tym środowiskiem.
Celem pracy jest próba skonstruowania charakterystyki i autorskiej oceny procesów urbanizacyjnych w aspekcie tworzenia nowych wartości kulturowych – realnych, rzeczywistych, lecz pozostawionych poza sferą wykazywania ich cech komercyjności.
Zadaniami postawionymi są: ▪ usystematyzowanie refleksji i wniosków powstałych w następstwie podjętych obserwacji na temat kierunku w jakim zmierzają zmiany ‘europejskiego’ systemu organizacji kulturowego i proekologicznego życia na obszarach miast, ▪ ukazanie efektów
organizacji przestrzeni będących wynikiem przełożenia nowych idei i systemów - jw., na formułowanie wartości kulturowych w przestrzeniach społecznych i publicznych miast, poprzez
współczesne kształtowanie ich wizualności, ▪ prezentacja różnorodności form osadniczych,
jako wyraz odniesienia do nowych uwarunkowań społecznych, ▪ próba nakreślenia ‘granicy’–
raczej mentalnej, tolerancji dla amorficznie kształtowanych stref obrzeżnych aglomeracji miejskich współczesnej Europy, w ramach obszarów ukierunkowanych na planowe zgeometryzowane, bądź organiczne zagospodarowanie.
d/. Osiągnięte cele a założenia pracy.
Założeniem niniejszej pracy było rozpoznanie i analiza w zakresie efektu przemian, o których
mowa wyżej, w europejskich aglomeracjach miejskich, ze szczególnym zwróceniem się ku obszarowi stref centralnych współczesnego miasta. Zasadniczym wątkiem a zarazem celem opracowania jest zwrócenie uwagi na istotę społecznego odbioru wrażeń, miejsc i przestrzeni miejskich przez świadomego ważkości problematyki współczesnego obywatela miasta, który wyraża zainteresowanie miastem, jako przyjaznym mu, kulturowo bogatym, komunikatywnym środowiskiem życia, określonym poprzez bezpośrednie układy strukturalne, ale i system znaków i
kodów. Współczesne cywilizacyjne przemiany organizacji przestrzennej środowiska życia w
zespołach miejskich zmierzają do podniesienia standardów życia ich mieszkańców w bezpiecznym i zdrowym środowisku, za sprawą organizacji i kształtowania środowiska miejskiego
zgodnie z regułami zrównoważonego rozwoju, poprzez zastosowanie nowoczesnych zdobyczy
z zakresu techniki i technologii do budowy współczesnych struktur osadniczych, z pełną nowoczesną obsługą infrastruktury energetycznej i komunikacyjnej, lecznictwa i bazy profilaktyczno
-rehabilitacyjnej,
systemów
edukacyjnych
z
szerokim
spektrum
zastosowań.
Tu mieszczą się aktywa / rezerwy godne rozszerzenia spektrum działań edukacyjnych na różnych poziomach procesów nauki i edukacji.
Podstawę do rozważań w nin. opracowaniu stanowiła przyjęta autorska teza, zakładająca, iż:
Każda przestrzeń jest, bądź staje się przestrzenią kulturową, w wyniku: ▪ syntezy czynników
kształtujących określone zachowania jednostek tworzących społeczne grupy środowiskowe oraz
▪ wygenerowania zjawiska sprzężenia zwrotnego interpersonalnych odniesień społecznych,
przekładających się na kształtowanie współczesnego środowiska miejskiego, w tym architektoniczno - urbanistycznego. Tak skonstruowana teza składa się z trzech założeń / pryncypiów: ▪
Miejskie przestrzenie społeczne, a zwłaszcza publiczne, pełnią współcześnie rolę niezwykle
ważnych społecznie przestrzeni kontaktów komunikacji interpersonalnej, ukierunkowanej na
podniesienie stopnia kultury środowiskowej; ▪ Poprzez wprowadzenie w tę przestrzeń harmonijnie dobranych artefaktów i elementów estetyzujących wizualną rzeczywistość tych przestrzeni, można wprowadzać narracyjne komunikaty na temat ponadczasowych i uniwersalnych
wartości kulturowych; ▪ Współczesna architektura – powinna przejąć informacyjno - edukacyjną rolę stałego rzeczywistego animatora miejskich przestrzeni kulturowych, oddziaływującego
poprzez podświadome i świadome elementy percepcji wizualizacyjnej, na sposób poznania,
oceny i uczenia się nowej estetyki przez młode pokolenia jej użytkowników.
e/. Możliwości wykorzystania wyników badawczych zawartych w opracowaniu.
Problematyka wartości – ich charakterystyka, kryteria i ocena, to multidyscyplinarny tok rozważań, wieloaspektowych odniesień i powiązań, których zasadą jest komplementarność, wzajemna polaryzacja tematów i wyników rozważań , w efekcie pojawia się zjawisko filozoficznospołecznego sprzężenia zwrotnego gdy do określenia wartości przestrzeni używamy elementów
wartościujących poszczególne jej struktury naturalne bądź antropogeniczne oraz zjawiska interpersonalne. Ta funkcja ma postać odwracalną. Rekapitulując powyższe rozważania, autorka
opracowania precyzuje kilka podsumowujących stwierdzeń, które w formule zaleceń mogą stać
się wytycznymi w trzech obszarach społeczno-kulturowego działania: ◘ Przyjęcie podstawowej
reguły nie wprowadzania zasad komodyfikacji i komercjalizacji w zakres określania wartości
przestrzeni miejskich o charakterze społecznym i publicznym. Chodzi tu tylko o przestrzeń w
rozumieniu wartości sensualnej, przestrzeni otwartej i dostępnej, przestrzeni bezpiecznej dla
każdego jej użytkownika. ◘ Wartość istniejąca i nowotworzona nie może i nie powinna być
walorem, istotą negocjacji, rzeczą – samą w sobie; Uznanie takie prowadzi do swoistego manieryzmu, wynaturzeń sensualnych i schematyzmu. ◘ Wartość jako rzecz, tu: element / struktura architektoniczna powinna służyć komuś lub czemuś – określonym celom; Komuś – człowiekowi i społeczności na zasadach prywatnej lub społecznej własności. Czemuś, celom – gdzie
poprzez analityczną percepcję i porównanie występuje dążenie do uzyskania stanów wyższej
doskonałości w skali uczuć, wzajemnych interpersonalnych relacji, a które z kolei determinują
kształtowanie i wizualną projekcję przyjaznego środowiska. ◘ Wartość miejskiej przestrzeni
społecznej lub publicznej jako dobro dziedziczone, nabyte lub współcześnie tworzone – szczególnie jeśli dotyczy to obiektów lub struktur architektonicznych, bądź zlokalizowanych w strefach publicznych, stanowi dobro publiczne, które wymaga właściwego, zrównoważonego zarządzania. ◘ Aby móc określić wartość, zwłaszcza tak delikatnej materii jak wartość wartości
przestrzeni, w której dokonują się różnorodne procesy i związki doświadczania kultury – niezbędna jest szeroka, wysublimowana wiedza z zakresu analitycznego percypowania, tj. świadomej obserwacji formy lub tematu, analizy zjawisk zachodzących wokół tematu i obserwatora
(-ów), analiza struktur i zachowań, wzajemnych relacji i oddziaływań. ◘ Wydaje się słusznym
wprowadzenie nowych pól badań wykraczających poza istniejące dyscypliny, czy subdyscypliny naukowe, np. w ramach studiów podyplomowych. ◘ Wydaje się godnym zalecenia wprowadzenie do programów edukacyjnych szkół różnych stop-ni kształcenia, podstawową wiedzę
na temat nowych koncepcji opisujących i wyjaśniających współczesne zjawiska społeczne i
kulturowe jak: - wielokulturowość, migracje i ich wpływ na tworzenie nowej formuły tożsamości, - znaczenie współczesnego genius loci, zasady budowy zjawiska, - budowa zasad współegzystencji, współpracy w wielokulturowych miejskich przestrzeniach publicznych, parkach kultury, interaktywnych zespołach wiosek dziecięcych; na wzór państw gdzie wielokulturowość
jest zjawiskiem masowym, - zielone przestrzenie kultury, jako kanon kulturowego ekologizmu;
◘ Zainteresowanie mediów publicznych i ich zobligowanie do prezentacji podstawowego
syste-mu budowy formuły kultury „nawykowej” jako bazowej – opartej na tolerancji i współpracy z systemem edukacji publicznej. To także wyzwanie dla współczesnej architektury i sztuki
– naj-popularniejszych form społecznej interakcji. ◘ Socjologiczne podstawy kształtowania
społeczno- kulturowych nawyków, to przeniesienie praktycznych zasad i zaleceń do socjografii
miejskich przestrzeni. ◘ Rozszerzenie badań i utrwalenie zasad socjotechniki / inżynierii społecznej w zakresie jej pozytywnych oddziaływań , na których pierwotnie była oparta; uczenie
technik współpracy, a nie manipulacji w stosunkach międzyludzkich, w miejskich przestrzeniach kulturowych; kultury, która współcześnie nie powinna być dzielona na tzw. kulturę wysoką i powszechną, a stać się powszechnie wysoką w społeczeństwie obywatelskiej solidarności.
Podział bowiem, na ww. kategorie i poziomy kultury w demokratycznym układzie społeczeństwa obywatelskiego, dzielące tym samym społeczność miejską – jest współcześnie socjologicznym i kulturowym anachronizmem. ▪ Sfery wartościowania we współczesnych zespołach
miejskich to enuncjacje dotyczące potrzeby, tj. zasadności, konieczności (bądź też ich zaniechania – opracowania metod związanych z mierzalnością, nie pomiarem wartości kulturowych
przestrzeni miejskich, a miejskie przestrzenie kulturowe mogą stać się generatorem stworzenia
i upowszechnienia całkiem nowych, nowoczesnych formuł kulturowych wartości na terenach
zamieszkałych przez ludność wielokulturową, także poprzez współczesny system komunikacji
interpersonalnej realizowany zgodnie z założeniami teorii semiotyki. Osiągnięciom tych celów
powinna posłużyć autorska metoda sumarycznej percepcji analitycznej ze względu na interdyscyplinarność tematu podstawowego i autorsko komentowanych wielu zagadnień cząstkowych,
która pozwala na wnikliwą percepcję bezpośrednią i pośrednią zjawisk, ich wieloaspektową
analizę, co w ostatecznym podsumowaniu zmierza do sumarycznej oceny tych zjawisk i zdarzeń z ich udziałem.