laboratorium systemów teletransmisyjnych
Transkrypt
laboratorium systemów teletransmisyjnych
ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM SYSTEMÓW TELETRANSMISYJNYCH INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 24 Elektroniczny aparat telefoniczny DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO WARSZAWA 2006 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 1. 2006-04-10 Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne wykorzystanie umiejętności z zakresu programowania układów mikrokontrolerów, zdobytych podczas dwóch pierwszych ćwiczeń laboratoryjnych. Zakres ćwiczenia obejmuje projekt (oprogramowanie) elektronicznego aparatu telefonicznego, realizującego w praktyce jego wszystkie podstawowe funkcje, a w szczególności: 2. − włączanie/odłączanie aparatu do/od linii, − identyfikacja sygnału dzwonienia, − odbiór połączenia przychodzącego, − wybieranie numeru i nawiązywanie połączenia, − sterowanie urządzeniem zewnętrznym (automatyczną sekretarką), − zliczanie nie odebranych wywołań, − wybieranie ostatniego numeru REDIAL, − książka telefoniczna, − zegar czasu rzeczywistego, − współpraca z komputerem PC łączem RS232C. Wykaz wykorzystanych przyrządów i oprogramowania − multimetr elektroniczny (rys. 2.1), − programator T51prog (rys. 2.2), − komputerowa przystawka oscyloskopowa PSC500 (rys. 2.3), − komputer PC z systemem Windows 98/NT/2000/XP, − kompilator języka Basic - BASCOM, − program obsługi programatora T51prog – PG4UW, − program narzędziowy dla obsługi portów RS232C ComTest. Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 1 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 Rys. 2.1 Multimetr elektroniczny Rys. 2.2 Programator T51prog Rys. 2.3 Komputerowa przystawka oscyloskopowa PSC500 Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 2 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 3. 2006-04-10 Płytka elektronicznego aparatu telefonicznego Aparat został wykonany w postaci dodatkowej płytki podłączanej do głównej płytki laboratoryjnej za pomocą złącz typu FC10 i gniazd P2 oraz P3. Oznaczenia gniazd odpowiadają portom mikrokontrolera, do których prowadzą poszczególne linie od 1 do 8. Dodatkowo na liniach 9 i 10 wyprowadzono napięcie zasilania +5V DC. Schemat ideowy aparatu został przedstawiony na rysunku (rys. 3a), a rozmieszczenie poszczególnych elementów na rysunku kolejnym (rys. 3b). Składa się on z dwóch zasadniczych części: rozmownej (górna część schematu) oraz układu załączania do linii, elektronicznej identyfikacji sygnału dzwonienia oraz układu wybierania tonowego DTMF (część dolna schematu). Podłączenie aparatu do linii możliwe jest dzięki typowemu złączu LINE (RJ4/6, kolor czarny) oraz zworom JP_L3 i JP_L4 w bloku LINIA, które pozwalają na „zmianę położenia” żył w gniazdku bez konieczności zmiany wtyczki. Sygnał z linii podawany jest następnie poprzez kondensator CL i rezystor RL na dwa przekaźniki PRZE1 i PRZE2 (kolor brązowy). Zadaniem CL i RL jest dopasowanie rezystancji i pojemności aparatu do norm telekomunikacyjnych; oba te elementy mogą zostać w razie konieczności zwarte zworami JP_CL i JP_RL (CL i RL). Gniazda CI_L1 i JP_L1, oznaczone na płytce L, pozwalają na podłączenie oscyloskopu i multimetru do linii. W stanie spoczynku (jak na schemacie) sygnał z linii poprzez styki rozwierne przekaźników podawany jest poprzez kondensator C11 na tradycyjny dzwonek telefoniczny, podłączany do gniazda DZWONEK, oznaczonego na płytce DZW (kolor zielony). Zwarcie zwory JP_DZ (DZ), powoduje podanie sygnału dzwonienia na elektroniczny układ jego identyfikacji. W przypadku dzwonienia następuje spolaryzowanie i świecenie czerwonej diody LED_DZ oraz przewodzenie diody transoptora US2 (CNY17, kolor zielony). Kolektor C transoptora spolaryzowany jest napięciem zasilania poprzez rezystor R11 i takie napięcie (+5V) występuje na nim w chwili zatkania (braku sygnału dzwonienia). Przewodzenie diody transoptora powoduje jednak wysterowanie jego tranzystora i przełączenie kolektora do masy układu, co odpowiada logicznej zmianie napięcia z 1 (5V) do 0. Zmiana ta podawana jest za pośrednictwem złącz P2 i P3 na dwie linie mikrokontrolera: P2.7 i P3.2 (linia przerwania INT0, wspólna z odbiornikiem podczerwieni). Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 3 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 Rys. 3a Schemat elektronicznego aparatu telefonicznego Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 4 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 Rys. 3b Rozmieszczenie elementów elektronicznego aparatu telefonicznego Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 5 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 W przypadku naciśnięcia klawisza ON_LINE poprzez rezystor R4 zostają wysterowane tranzystory T1 i T2 (kolor żółty). Ich przewodzenie powoduje przepływ prądu w uzwojenia przekaźników PRZEK 1 i PRZEK 2, co wywołuje zmianę stanu ich styków. Po zwarciu zwory JP_WL (WL) analogiczną reakcję można wywołać w sposób programowy, poprzez podanie na linię P2.6 mikrokontrolera stanu wysokiego. Zmiana stanu styków powoduje odłączenie układu identyfikacji sygnału dzwonienia i załączenie części rozmownej aparatu oraz transformatora TR1 do linii telefonicznej. Diody D4, D5, D6 i D7 pracują w układzie prostownika, uniezależniając cześć rozmowną od polaryzacji linii. W tym momencie w słuchawce aparatu powinien być słyszany sygnał centrali lub głos abonenta dzwoniącego. Słuchawka aparatu (głośnik i mikrofon) podłączana jest do gniazda SLUCH (RJ4/4, kolor biały) poprzez kombinację zwór M+, M-, G+ i G-. Odpowiednie ich ustawienie umożliwia podłączenie dowolnej słuchawki bez konieczności zmian we wtyczce połączeniowej. Wykorzystanie mikrofonów nowszej generacji wymaga włączenia w ich układ dodatkowego źródła zasilania (np. baterii 1,5V). Napięcie to można także uzyskać z dzielnika napięcia R12 i R13, poprzez połączenie zwory JP_MIK (oznaczonej na płytce MIK) z odpowiednimi pinami zwory M+. Jeżeli dzielnik nie jest wykorzystywany należy rozewrzeć zworę JP_ZAS, oznaczoną ZAS. Układ rozmowny składa się ze wzmacniacza mikrofonowego na tranzystorze T5, wzmacniacza słuchawkowego na tranzystorach T6 i T7 oraz z układu tranzystorów T8 i T9 (kolor pomarańczowy) spełniających rolę dodatkowego stopnia wzmocnienia dla sygnałów z mikrofonu przed wysłaniem ich w linię. Przedstawiony układ rozmowny posiada oczywiście układ antylokalny, którego zadanie polega na eliminacji (w praktyce znacznym osłabieniu) własnego sygnału mowy we własnej słuchawce. Podczas mówienia do mikrofonu sygnał wzmacniany jest we wzmacniaczu mikrofonowym i z kolektora tranzystora T5, poprzez kondensator C10, podawany jest na bazę tranzystora T8. Tranzystory T8 i T9 pełnią w tym przypadku rolę wzmacniacza, którego wzmocnienie zależne jest od rezystancji linii. W środku dzielnika napięcia, tworzonego potencjometrem P_ANTY spotykają się dwa sygnały: linii i wzmacniacza mikrofonowego. Ponieważ są one przeciwne w fazie, to częściowo się znoszą i ich różnica podawana jest poprzez kondensator C6 na układ wzmacniacza słuchawkowego. Gniazda IMPULS (IMP, kolor czerwony) i TONE (TON, kolor niebieski) służą do podłączenia układu wybierania aparatu, odpowiednio impulsowego i tonowego. W przypadku odłączenia tradycyjnej tarczy wybierania impulsowego wymagane jest zwarcie zwory JP_DZW (DZW). Nie należy jednak tego robić, jeżeli podłączane jest w jej miejsce wyjście Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 6 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 przekaźnika PRZ1 płytki laboratoryjnej, który w ćwiczeniu zastępuje blok wybierania impulsowego. Układ US1 (UM91531, kolor czerwony) jest scalonym nadajnikiem kodu DTMF – wybierania tonowego. Może on jednak pracować także w trybie wybierania impulsowego, a sam wybór dokonywany jest poprzez wejście T/P układu US1 zworą JP_PT (PT), gdzie stan niski odpowiada wybieraniu tonowemu, a stan wysoki impulsowemu. W przypadku pracy w trybie wybierania impulsowego sygnał wyprowadzany jest na wyjście PULSE i może być obserwowany na oscyloskopie na wyjściu WY_PULSE (P). Układ taktowany jest wewnętrznym generatorem, do którego podłączany jest kwarc Q1 (3,579 MHz). Pracę układu US1 inicjuje podanie stanu niskiego na wejście CE, uzyskiwanego po załączeniu zasilania z rezystora R1 i kondensatora C1. Wygenerowanie odpowiedniego tonu (cyfry) musi zostać poprzedzone podaniem odpowiedniej kombinacji na wejścia D3, D2, D1 i D0 układu US1. W trakcie spoczynku na wejściu LATCH układu US1 powinien być utrzymywany stan niski. Podanie na to wejście krótkiego (np. 10 ms) impulsu dodatniego powoduje uruchomienie procedury generowania sygnału tonowego. Dodatnie zbocze impulsu powoduje przepisanie danych z wejść D3 – D0 do wewnętrznego rejestru układu US1. Zbocze ujemne rozpoczyna generowanie sygnału tonowego, co jest sygnalizowane zmianą stanu wyjścia ACK układu US1 z poziomu logicznej jedynki do zera. Poziom niski na wyjściu ACK utrzymywany jest przez cały czas generowania sygnału tonowego i zmienia się na wysoki po jego zakończeniu wraz ze standardowym czasem przerwy. LATCH Kod DTMF TONE ACK 0 10 80 150 t (ms) Rys. 3c Przebiegi czasowe układu US1 Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 7 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 Wszystkie sześć wejść sterujących układu US1 połączone jest poprzez złącze P2 z portem P2 mikrokontrolera: D3=P2.3, D2=P2.2, D1=P2.1, D0=P2.0, LATCH=P2.4, ACK=P2.5. Sygnał tonowy wyprowadzany jest na wyjście TONE układu US1, gdzie poprzez rezystor R5 oraz tranzystor T3 podawany jest na transformator TR1 i trafia do linii telefonicznej. Czas trwania generowanego sygnału tonowego wynosi 70 ms i tyle samo wynosi przerwa przed wysłaniem następnej cyfry. Przebiegi czasowe układu US1 zostały pokazane na rysunku (rys. 3c). 4. Uwagi praktyczne Większość obserwacji i pomiarów dokonywana jest przy wykorzystaniu komputerowej przystawki oscyloskopowej PO. Zdecydowana większość pomiarów i obserwacji będzie wykonywana przy wykorzystaniu tylko jednego kanału. Najwygodniej jest tutaj używać kanału pierwszego CH1. Przy przełączaniu przystawki oscyloskopowej w tryb FFT zwykle należy wyłączyć wyzwalanie OFF. Włączenie wyzwalania ON, wymagane na ogół w trybie DSO, zwykle wymaga korekty poziomu wyzwalania. Jej zaniechanie skutkuje brakiem odświeżania wykresu przebiegu i prowadzi do błędnych odczytów. Dla szybszej identyfikacji końcówek kabli pomiarowych wprowadzono rozróżnienie kabli kolorami. Podłącz do PO kabel żółty do kanału pierwszego CH1, a kabel zielony na do kanału drugiego CH2. Takie podłączenie odpowiada kolorom przebiegów na ekranie komputera. Pod żadnym pozorem nie należy „upraszczać” ćwiczenia i próbować wykonywać jednocześnie kilku punktów instrukcji. Jest to najszybsza droga do pomyłki w identyfikacji przebiegów, co skutkuje odrzuceniem sprawozdania. Jeśli jakiś fragment programu/projektu działa prawidłowo zachowaj go na dysku, zapisz jego kopię pod inna nazwą i eksperymentuj dalej na kopii – w razie niepowodzenia zawsze można wrócić do działającej, wcześniejszej wersji. Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 8 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 5. Przebieg ćwiczenia 5.1 Odszukaj na płytce aparatu telefonicznego wszystkie charakterystyczne bloki funkcjonalne oraz elementy, wyszczególnione i omówione we wprowadzeniu do ćwiczenia. Zidentyfikuj je zarówno przy pomocy opisów płytki, jak i kolorów użytych do zaznaczenia poszczególnych bloków i elementów. 5.2 W bloku konfiguracji wyświetlaczy LCD/LED ustaw zwory na jumperach P1.0, P1.1, P1.2, P1.3, P1.4, P1.5 w pozycję 2-3, a na BL i LT w pozycję 1-2. Wyciśnij włącznik ON_LINE, rozewrzyj zwory WL, DZW i DZ. Połącz płytkę laboratoryjną z płytką aparatu dwoma płaskimi kablami typu FC10, za pomocą złącz P2 i P3. Do gniazda IMP (kolor czerwony) podłącz tradycyjną tarczę numerową (wybierania impulsowego), a do gniazda DZW (kolor zielony) tradycyjny dzwonek. Gniazdo TON (kolor niebieski) pozostaw bez podłączenia. Zaprogramuj mikrokontroler, by wyłączyć sygnał buzzera. Włącz zasilanie płytki laboratoryjnej. Do gniazda L (kolor czerwony) podłącz multimetr i zmierz napięcie, jakie panuje na linii w stanie spoczynku. Z telefonu laboratoryjnego zadzwoń na numer przypisany do Twojego stanowiska i aparatu. Zmierz napięcie, jakie występuje na linii w chwili dzwonienia oraz uważaj na występujące napięcie stałe i zmienne. 5.3 Zamiast multimetru podłącz przystawkę oscyloskopową. Włącz przycisk ON_LINE i obserwuj sygnał zgłoszenia centrali, przerysuj oscylogram i zapisz częstotliwość oraz napięcie sygnału. Przy pomocy potencjometru P_ANTY przeprowadź równoważenie układu antylokalnego – szukaj takiej pozycji, aby przydźwięk i własny głos w słuchawce były jak najsłabsze. Wyłącz przycisk ON_LINE i ponownie zadzwoń do swojego aparatu. Obserwuj na oscyloskopie przebieg sygnału dzwonienia, zachowaj oscylogram i zapisz częstotliwość oraz napięcie sygnału. Włącz przycisk ON_LINE i zadzwoń do aparatu laboratoryjnego. Analogicznie jak poprzednio obserwuj sygnał centrali, zachowaj oscylogram i zapisz częstotliwość oraz napięcie sygnału. W przypadku sygnału przerywanego (jest / nie ma) opisz rytm zmian sygnału. 5.4 Odłącz tarczę numerową od gniazda IMP i zewrzyj zworę DZW. Do gniazda TON podłącz klawiaturę wybierania tonowego i ponownie wybierz numer aparatu laboratoryjnego. Obserwuj na oscyloskopie przebieg sygnału wybierania tonowego, przerysuj przykładowy oscylogram i opisz jego naturę. Zwróć uwagę na konieczność wykorzystania oscyloskopu z pamięcią. 5.5 Odłącz klawiaturę wybierania tonowego oraz dzwonek tradycyjny i ponownie rozewrzyj zworę DZW oraz zewrzyj zwory WL i DZ. Do gniazda IMP podłącz kabel łączący je z wyjściem przekaźnika PRZ1 płytki laboratoryjnej. Napisz program, który po uruchomieniu odpowiednio ustawi styki przekaźnika PRZE1, czyli po naciśnięciu Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 9 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 klawisza INT będzie włączał i wyłączał aparat do linii telefonicznej, co odpowiada funkcji klawisza ON_LINE. Sterowanie realizowane jest przez linię P2.6, użyj nazwy symbolicznej LINIA. Wykorzystaj diody LED1 i LED2 do informowania o stanie aparatu - niech dioda zielona informuje o stanie spoczynku, a dioda czerwona o podłączeniu aparatu do linii. 5.6 Rozbuduj program w taki sposób, by uruchamiał on sygnał buzzera w chwilach, kiedy na wejściu P2.7 pojawia się sygnał dzwonienia. Użyj nazwy symbolicznej DZWONEK. Wykorzystaj aparat laboratoryjny i wybierz numer swojego aparatu / stanowiska. Kiedy rozlegnie się dźwięk buzzer’a, to „odbierz telefon” używając klawisza INT. 5.7 Dołącz do programu procedurę obsługi klawiatury matrycowej 4 x 4 klawisze. Wyświetlaj naciskane klawisze w drugim wierszu wyświetlacza LCD i czyść ją przy rozłączaniu aparatu od linii telefonicznej. 5.8 Rozbuduj program o funkcję generowania impulsów (zwieranie i rozwieranie) na stykach przekaźnika PRZE1 płytki laboratoryjnej. Liczba impulsów ma odpowiadać kodowi naciśniętego klawisza (od 1 do 9) i liczbie 10 w przypadku naciśnięcia klawisza 0. Zwróć uwagę, by czas przerwy i czas zwarcia odpowiadał wymaganiom normy. Stwórz odpowiednią procedurę o nazwie PULSE. 5.9 Włącz aparat do linii i wybierz numer aparatu laboratoryjnego. Zakończ połączenie i z aparatu laboratoryjnego wybierz numer swojego aparatu. Sprawdź, czy zaprogramowany mikrokontroler realizuje wszystkie podstawowe funkcje aparatu: identyfikację sygnału dzwonienia, włączanie i wyłączanie do linii oraz wybieranie numeru. Upewnij się, że aparat „nie zawiesza się”, czyli przechodzi po zakończeniu każdej funkcji do odpowiedniego stanu. 5.10 Dodaj do programu procedurę TONE, która zrealizuje wybieranie kolejnych cyfr w systemie tonowym. Dla ułatwienia, przyjmij w programie sztywne wykorzystanie raz jednej, a raz drugiej procedury – PULSE lub TONE. 5.11 Rozbuduj program o funkcję klawisza REDIAL (użyj takiej nazwy dla tworzonej procedury), czyli automatycznego wybierania ostatnio wprowadzonego numeru. W tym celu wykorzystaj procedury, zapisujące i odczytujące zawartość pamięci szeregowej EEPROM. Niech wprowadzany numer trafia do pierwszej pamięci US2 płytki laboratoryjnej, w zakresie adresów od 0 do 10. Zauważ, że długość numeru może być różna, więc na końcu, po zapisaniu numeru, trzeba umieścić informację (znak) jego końca. Numer powinien trafiać do pamięci w trakcie wybierania kolejnych cyfr, a zerowanie adresu aktualnej komórki pamięci powinno następować po rozłączeniu aparatu od linii – dzięki temu rozwiązany zostaje problem identyfikacji końca wprowadzanego numeru. Pamiętaj, że adres aktualnie zapisywanej komórki nie może Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 10 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 przekroczyć 10, ewentualnie 9 - jeśli zawsze wykorzystywany jest znacznik końca numeru. Funkcję REDIAL uaktywniaj po naciśnięciu klawisza A. 5.12 Dodaj do programu możliwość wprowadzania do pamięci aparatu dziesięciu numerów, które będą wywoływane (wybierane) po naciśnięciu klawisza skrótu. Po naciśnięciu klawisza B program ma oczekiwać na naciśnięcie jednego z klawiszy od 0 do 9. Po jego naciśnięciu program ma zapisać ostatnio wybrany numer, zapamiętany funkcją REDIAL w pamięci EEPROM układu US3 – uważaj na inny adres układu. Przyjmij, że można wprowadzać, co najwyżej dziesięciocyfrowe numery, a adresy początku ich położenia w pamięci określane są w najprostszy z możliwych sposobów: adres = klawisz * 10, gdzie klawisz oznacza kod naciśniętego klawisza, po naciśnięciu klawisza B. Procedura musi zapewniać możliwość wycofania się bez zapisu numeru w pamięci. W tym celu wystarczy zagwarantować odpowiednią reakcję na ponowne naciśnięcie klawisza B. 5.13 Jako klawisz skrótu przyjmij klawisz D, czyli po jego naciśnięciu program ma oczekiwać na naciśnięcie klawisza od 0 do 9 i po jego naciśnięciu odczytać z pamięci numer przypisany do danego klawisza, a następnie wybrać go. Najprostsza realizacja tej funkcji może polegać na przepisaniu odpowiedniego numeru do obszaru zarezerwowanego dla klawisza REDIAL i wywołanie funkcji REDIAL. W ten sposób uniknie się też problemu z bieżącym zapisywaniem numeru odczytywanego z pamięci do obszaru pamięci funkcji REDIAL. Analogicznie jak poprzednio funkcja obsługi klawisza skrótu musi zapewniać możliwość wycofania się z wybierania numeru z pamięci. Także najłatwiej zapewnić to poprzez reakcję na ponowne naciśnięcie klawisza D. 5.14 Zauważ, że program robi się w tym miejscu dosyć złożony. Dla jego czytelności i ułatwienia programowania zalecane jest wykorzystanie zmienne TRYB, określającej, w jaki trybie znajduje się aparat. Wejście w każdy z trybów pracy aparatu powinno być sygnalizowane wyświetleniem odpowiedniego komunikatu w drugim wierszu wyświetlacza LCD. Możliwe są następujące tryby pracy: 1 – spoczynku i gotowości na przyjęcie wywołania 2 – identyfikacji sygnału dzwonienia 3 – wybierania numeru 4 – odtwarzania ostatniego numeru REDIAL 5 – wprowadzania numeru do pamięci 6 - wybierania numeru wybranego klawiszem skrótu Programowa realizacja obsługi każdego z trybów pracy aparatu jest idealnym Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 11 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 2006-04-10 przykładem wykorzystania funkcji SELECT CASE. 5.15 Rozbuduj program o procedury obsługi zegara czasu rzeczywistego RTC. Spraw, by w pierwszym wierszu wyświetlacza LCD pokazywany był aktualny czas, odczytany z układu US5 płytki laboratoryjnej. Czas ma być wyświetlany wg formatu GG:MM:SS, gdzie GG oznacza godzinę, MM minuty, a SS sekundy. Jednak w chwilach włączenia aparatu do linii w miejscu aktualnej godziny wyświetlaj czas połączenia. Dla ułatwienia jako moment rozpoczęcia zliczania czasu połączenia przyjmij chwilę włączenia aparatu do linii. 5.16 Dodaj do programu z p. 308 funkcję rejestrowania czasu połączeń (wywołań), które nie zostały odebrane. Program musi, zatem zliczać przychodzące sygnały dzwonienia i po przekroczeniu ich ustalonej liczby (dla ułatwienia przyjmij w programie ich stałą wartość, równą 5) zapisać w pamięci czas wywołania. Czas ten ma trafiać do trzeciej pamięci EEPROM układu US4 płytki laboratoryjnej, a do jego zapisania wystarczą zaledwie trzy komórki pamięci. Problemem jest tutaj identyfikacja końca dzwonienia, czyli chwili, w której abonent dzwoniący zrezygnuje z próby nawiązania połączenia. Pomocą w rozwiązaniu tego problemu może być funkcja identyczna do tej, która służy do zliczania czasu połączenia – brak sygnału dzwonienia przez jakiś czas, oznacza jego koniec. Brak rozwiązania tego problemu prowadziłby do rejestracji czasu połączenia po każdych 5 dzwonkach w przypadku wyjątkowo upartych abonentów. W drugim wierszu wyświetlacza LCD program musi informować o zapisanych w pamięci czasach połączeń, które nie zostały odebrane. Po kolejnych naciśnięciach klawisza C program ma w drugim wierszu wyświetlacza LCD pokazywać kolejne czasy połączeń, które nie zostały odebrane. Wyświetlenie wszystkich czasów ma kasować zmienną, określającą ich ilość. 6. Wykonanie sprawozdania Nie należy umieszczać w sprawozdaniu podstaw teoretycznych, ani opisów stanowiska laboratoryjnego. Sprawozdanie musi zawierać wydruk stworzonego programu obsługi aparatu telefonicznego. Na wydruku należy zaznaczyć poszczególne fragmenty, odpowiedzialne za realizację kolejnych funkcji aparatu. Wnioski powinny zawierać omówienie zaznaczonych fragmentów programu – jaką realizują funkcję, co poprzedza wywołanie tej funkcji, jakie są uwarunkowania, jakie powiązania z innymi funkcjami (procedurami, częściami programu). Do sprawozdania należy dołączyć (przesłać mailem) stworzony program w BASICu. Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 12 Ćw. nr 24 – Elektroniczny aparat telefoniczny 7. 2006-04-10 Literatura • Pełka Ryszard, Mikrokontrolery – architektura, programowanie, zastosowania, WKŁ 1999 • Starecki Tomasz, Mikrokontrolery jednoukładowe rodziny 51, NOZOMI 1996 • Gałka Piotr, Gałka Paweł, Podstawy programowania mikrokontrolera 8051, Mikom 1995 • Daca Wieńczysław, Mikrokontrolery od układów 8-bitowych do układów 32bitowych, Mikom 2000 • Raabe Zbigniew, Kurs programowania Bascom-College, miesięcznik Elektronika dla Wszystkich, AVT-Korporacja, numery od 03/2000 do 01/2001 • Krysiak Arkadiusz, Programatory przyrządów półprzewodnikowych, budowa i oprogramowanie, 2001 Laboratorium Systemów teletransmisyjnych Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 13