Przeczytaj fragment - Wydawnictwo UMCS

Finanse z perspektywy młodego badacza. Współczesne problemy finansów przedsiębiorstw i rynków finansowych,
Piotr Karpuś, Elżbieta Wrońska-Bukalska, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 2016
Wstęp
Niniejsza monografia odnosi się do zagadnień finansów przedsiębiorstw, jednak
nie ogranicza się wyłącznie do opisu przebiegu procesów finansowych w przedsiębiorstwie, lecz uwzględnia także szerszy kontekst czynników oddziałujących na
proces decyzyjny i zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Wynika to z istnienia
rynku finansowego oraz oddziaływania państwa na finanse przedsiębiorstwa.
Bogactwo zagadnień finansów przedsiębiorstwa i czynników oddziałujących
na decyzje finansowe podmiotów gospodarczych jest potwierdzone szerokim zakresem opisywanych zagadnień przedłożonych w niniejszym opracowaniu Czytelnikowi. Publikacja składa się z 19 rozdziałów przygotowanych przez studentów
kierunków ekonomicznych studiów II i III stopnia. Autorzy pochodzą z różnych
ośrodków naukowych w Polsce, takich jak: Białystok, Kraków, Katowice, Lublin, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa i Wrocław. Młodzi ekonomiści zaprezentowali
wyniki badań własnych i przedstawili własne poglądy na zróżnicowane problemy
badawcze. Są to kwestie aktualne i ważne zarówno z punktu widzenia praktyki
gospodarczej, jak i rozwoju nauki o finansach.
Pierwszy rozdział, autorstwa M. Flotyńskiego, prezentuje zmiany na rynkach
finansowych wynikające z potrzeby utworzenia jednolitego rynku kapitałowego
w Unii Europejskiej. Unia rynków kapitałowych może być szansą dla przedsiębiorstw w dostępie do kapitału, ale też w dywersyfikowaniu jego źródeł. Unia
stwarza również szanse rozwoju Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
Kolejne opracowanie, którego autorem jest M. Furmanik, odnosi się do zagadnień związanych z opłacalnością inwestowania w debiuty giełdowe na polskim
rynku giełdowym. Autor szczegółowo bada zjawisko niedowartościowania spółek
i możliwości uzyskania wysokiej stopy zwrotu w pierwszym dniu notowań na Giełdzie Papierów Wartościowych w latach 2005–2014.
Trzeci rozdział, opracowany przez M. Bielickiego, odnosi się do możliwości uzyskiwania nadzwyczajnych stóp zwrotu w procesie fuzji i przejęć spółek publicznych.
Autor na podstawie badań własnych zwraca uwagę, że właściciele spółek przejmowanych częściej mieli możliwość uzyskania wyższej nadzwyczajnej stopy zwrotu.
8
Wstęp
K. Fijałek w kolejnym opracowaniu opisuje kwestie alternatywnych możliwości lokowania kapitału, a mianowicie w wina. Autorka wskazuje na relatywnie
mniejsze wahania indeksów inwestycji alternatywnych oraz niski związek między
zmianami indeksów opartych na akcjach i inwestycjach w wino. Konkluduje, że ten
niski związek i większa stabilność stanowią przesłankę do budowy zdywersyfikowanego portfela.
Następna praca, przygotowana przez M. Mroza, odnosi się do związku między
cenami ropy naftowej a przychodami i zyskami podmiotów sektora paliwowego.
Autor wskazuje również na duże znaczenie czynników pozacenowych w kształtowaniu przychodów i zysku oraz podkreśla dużą wrażliwość zysku na zmiany ceny
ropy naftowej.
Szósty rozdział, którego autorem jest D. Nowicki, zawiera rozważania odnoszące się do polityki dywidend. Autor zakłada, że rodzaj inwestora determinuje
częstotliwość i wysokość wypłat dywidend (zarówno stopę wypłat dywidendy, jak
i stopę dywidendy). Ponadto zauważa, że najczęściej i najwyższe dywidendy są
wypłacane przez spółki, w których dominującym właścicielem jest Skarb Państwa.
A. Badura-Mojza w siódmym rozdziale odnosi się do zagadnień związanych
z raportowaniem działań w ramach Corporate Social Responsibility na przykładzie
wybranych spółek z branży paliwowej notowanych na GPW. Opracowanie uwzględnia zakres raportowania działań CSR tak w obrębie raportów rocznych, jak i w ramach raportów specjalnie dedykowanych promowaniu inicjatyw z obszaru CSR.
Z przeprowadzonych analiz wynika, że spółki szczegółowo wykazują działania z obszaru CSR w odrębnych raportach oraz przechodzą do łączenia danych finansowych
i niefinansowych za pomocą raportowania zintegrowanego, które powoli staje się
trendem w komunikowaniu się podmiotów gospodarczych z interesariuszami.
Opracowanie przygotowane przez K. Mazurkiewicza dotyczy zagadnień związanych z branżowym zróżnicowaniem struktury kosztów – kosztów wytworzenia
i kosztów administracyjnych. Przedmiotem badań jest branża budowlana oraz handlu
detalicznego, a różnice w strukturze kosztów mają charakter statystycznie istotny.
Dziewiąty rozdział, autorstwa M. Blecheisen, prezentuje wykorzystanie relacji wartości księgowej i rynkowej w procesie decyzyjnym inwestorów giełdowych.
Autorka wskazuje na występowanie związku między tymi dwiema kategoriami, co
oznacza, że inwestorzy, podejmując decyzje, biorą pod uwagę informacje zawarte
w sprawozdaniach finansowych.
M. Ciepłucha również odnosi się do zagadnień związku sytuacji finansowej
i kursu giełdowego. Oryginalność jego podejścia zawiera się w przedmiocie analizy, jakim jest przedsiębiorstwo piłkarskie. Autor wskazuje na specyfikę prezentacji
oraz wyceny aktywów i pasywów, a także efektów działania takiego przedsiębiorstwa. W pracy zawarto ponadto analizę wskaźnikową wraz z interpretacją wskaźników, uwzględniającą specyfikę przedsiębiorstwa piłkarskiego, oraz związek wartości księgowej i wartości rynkowej.
Wstęp
9
Rozdział jedenasty, autorstwa A. Staszel, został poświęcony zasadom tworzenia i rozwiązywania rezerw oraz dokonywania i odwracania odpisów z tytułu utraty wartości aktywów. Opracowanie podnosi kwestie uznaniowości dokonywania
rezerw i odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz ich wpływu na wielkość
kluczowych wskaźników analizy finansowej, które mogą być wykorzystane do podjęcia decyzji inwestycyjnych.
P. Sołtysik w kolejnej pracy podnosi kwestie nowelizacji ustawy o rachunkowości w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych mikro, małych i średnich
przedsiębiorstw. Nowelizacja ustawy o rachunkowości istotnie wpływa na kształt
sprawozdań finansowych, tym samym przyczyniając się do zmian w wynikach
przeprowadzonych wskaźnikami finansowymi badań. W części empirycznej opracowania przeanalizowano sytuację przykładowego przedsiębiorstwa przed i po
nowelizacji ustawy oraz dokonano oceny określonych wskaźników finansowych
w kontekście prezentowanych w sprawozdaniach finansowych danych przez mikro
i małe przedsiębiorstwa.
Problematykę mikro i małych podmiotów kontynuuje M. Wanat. Autor podejmuje kwestie wyceny wartości mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Wskazuje też na ograniczenia możliwości stosowania znanych metod księgowych czy
dochodowych i proponuje stosowanie podejścia niekonwencjonalnego, indywidualnego. Ogół rozważań wzbogaca analizą przypadku wyceny przedsiębiorstwa
z sektora msp.
Rozdział czternasty, opracowany przez M. Dąbrowskiego, został poświęcony
zagadnieniom relacji między podmiotami prywatnymi sektora msp a instytucjami
publicznymi (ZUS). Terminowość regulowania zobowiązań o charakterze publiczno-prawnym zależy od kondycji finansowej płatnika. Autor bada płynność finansową podmiotów gospodarczych, które zawarły umowy o odroczenie terminów
płatności lub rozłożenie na raty należności z tytułu składek.
Opracowanie A. Domańskiej wskazuje na negatywne aspekty pojawiające się
w trakcie procesu wspierania przedsiębiorczości przez instytucje otoczenia biznesu (IOB). Autorka przedstawia najistotniejsze elementy wpływające na brak podjęcia współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a IOB. Na podstawie uzyskanych
wyników nakreśla kierunki zmian, które muszą zostać podjęte, aby system wsparcia podmiotów gospodarczych był bardziej skuteczny.
K. Palimąka zajmuje się zagadnieniami finansowania start-upów przez fundusze venture capital. Autorka wskazuje, że nowo zakładane przedsiębiorstwa posiadają dostęp do wielu źródeł finansowania (od środków własnych, przez kredyty, po leasing), ale ze względu na swoją specyfikę przedsiębiorstwa typu start-up
z reguły nie posiadają szansy skorzystania z tych źródeł. Autorka podkreśla też, że
pomimo istotnego wzrostu rynku funduszy venture capital w Polsce finansowanie start-upów przez fundusze venture capital jest znacznie niższe niż przeciętna
w Europie.
10
Wstęp
Kolejne opracowanie, autorstwa A. Gumieniak, prezentuje zagadnienia faktoringu i forfaitingu. Autorka wskazuje na rosnącą popularność pozyskiwania środków w tej formule. Zwraca uwagę też na to, że wartość obrotów na rynku faktoringowym – w porównaniu do segmentu pożyczek i kredytów oraz leasingu w Polsce
– rośnie bardzo dynamicznie.
Tematykę innowacyjności porusza M. Wiercioch, badając tę kwestię w kontekście możliwości finansowania innowacyjnych projektów ze środków publicznych (w tym pochodzących z Unii Europejskiej). Autorka wskazuje, że wykorzystanie środków pochodzących z funduszy unijnych pozytywnie oddziałuje na poziom
innowacyjności podmiotów w województwie podkarpackim.
Ostatni rozdział, który został opracowany przez Ł. Bugowskiego, porusza kwestie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce Wschodniej. Celem tego
tekstu jest analiza aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw. Autor dowodzi, że zróżnicowanie przestrzenne w intensywności działalności innowacyjnej wśród przedsiębiorstw we wschodniej Polsce jest wysokie, a poszczególne województwa istotnie
różnią się pod względem aktywności innowacyjnej podmiotów gospodarczych.
Autorzy, przygotowując poszczególne rozdziały, stosowali podejście naukowe, prezentując problem badawczy, cel i hipotezę badawczą. Wykorzystano różne metody dla weryfikacji postawionych hipotez badawczych. W procesie badań
empirycznych zastosowane zostały zarówno metody jakościowe, jak i ilościowe.
Wskazuje to na naukowy charakter opracowania, co daje gwarancję wysokiej jakości monografii.
Piotr Karpuś, Elżbieta Wrońska-Bukalska
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie