Płaskostopie – przyczyny, zagrożenia, leczenie, trening siłowy

Płaskostopie – przyczyny,
zagrożenia, leczenie, trening siłowy
Prawidłowo rozwinięta stopa nie dotyka podłoża w całości, a jedynie w
trzech miejscach. Jej wewnętrzna krawędź zbudowana jest tak, aby łagodzić
wstrząsy wynikające z codziennego poruszania się, dzięki czemu nie
dochodzi do przeciążenia stawów, szczególnie kolan.
Stopa powinna opierać się o podłoże piętą oraz głową pierwszej i piątej kości
śródstopia. Pomiędzy tymi punktami znajdują się trzy główne łuki stopy. O płaskostopiu
mówimy wtedy, gdy te naturalne amortyzatory zostają obniżone i przestają działać w
prawidłowy sposób. W zależności od tego, który łuk stopy jest obniżony,
mówimy o płaskostopiu podłużnym, powstałym na skutek obniżenia łuku
przyśrodkowego, oraz płaskostopiu poprzecznym, za które odpowiedzialne
jest obniżenie łuku poprzecznego przedniego stopy.
Płaskostopie
Płaskostopie to częściowe obniżenie lub całkowity zanik podłużnego lub poprzecznego
sklepienia stopy. Może być niewielkie, wówczas spłaszczenie stopy jest niemal
niewidoczne lub bardziej rozwinięte, widoczne „gołym okiem”. Poza nienaturalnym
kształtem stopy, płaskostopie niesie za sobą konsekwencje zdrowotne, ponieważ jest
jedną z przyczyn niektórych zwyrodnień układu ruchu.
Płaskostopie – przyczyny
Płaskostopie, potocznie „platfus”, może mieć różnorakie przyczyny, do
głównych zaliczamy długotrwałe przeciążanie stóp przy jednoczesnym
osłabieniu mięśni i więzadeł, co może wynikać na przykład z noszenia niewłaściwego
obuwia, szczególnie z wysokim obcasem oraz wąskim nosem. Kolejną przyczyną jest
nadwaga oraz zbyt mało ruchu w ciągu dnia. Jednak nie zawsze wada ta jest nabyta, w
niektórych przypadkach możemy się również urodzić z tą przypadłością.
Płaskostopie – zagrożenia
Mając świadomość tego jaką funkcję pełnią prawidłowo ukształtowane i pracujące
stopy, łatwo jest przewidzieć konsekwencje braku amortyzacji na nasz organizm. W tej
patologicznej sytuacji najbardziej cierpią stawy biorące udział w codziennym
poruszaniu się, przez co wewnątrz nich dochodzi do większych naprężeń.
Najbardziej odczuwalnymi konsekwencjami zaniedbania płaskostopia są bóle
stóp i łydek, szczególnie przy dłuższym staniu lub chodzeniu. Płaskostopie
prowadzi także do powstawania przewlekłych stanów zapalnych torebek i wiązadeł
stawowych stopy, a także do bólów kręgosłupa. W przypadku występowania
płaskostopia poprzecznego paluch ma tendencję do koślawości, a drugi palec staje się
młotkowaty. Buty w przedniej ich części są rozpychane, a chodzenie z czasem sprawia
ogromny ból. Dodatkowo, spłaszczona stopa naciska na naczynia krwionośne
znajdujące się w jej podeszwowej części, utrudniając przez to prawidłowy przepływ krwi
i limfy. Ponadto płaskostopie powoduje także ucisk na nerwy stopy, co objawia się
bólem. Sklepienie odpowiada za utrzymanie sprężystości stopy. Jej spłaszczenie
zmniejsza tę cechę, przez co na organizm i jego struktury wewnętrzne oddziałują
większe drgania. Właśnie z tego powodu należy zwrócić większą uwagę na prawidłowy
dobór obuwia biorąc pod uwagę rozmiar oraz wyprofilowanie, które powinniśmy
poprawić przez zastosowanie zaleconych przez ortopedę wkładek.
Jeżeli odczuwamy któreś z poniższych objawów a stopy wydają się
nienaturalnie płaskie, niezwłocznie powinniśmy skonsultować się z ortopedą:
bóle w okolicy podbicia (nie zawsze),
rogowacenie podeszwowej części śródstopia,
odciski w okolicy podeszwowej,
pieczenie, i wrażliwość w fazie odbicia,
zmęczenie stóp,
zaburzenia krążenia w obrębie stopy – obrzęki wokół i poniżej kostek, nadmierne
pocenie stóp, zaniki skóry w 1/3 obwodowej goleni.
Płaskostopie – leczenie
Szybka diagnoza płaskostopia pomaga w skutecznym leczeniu zwyrodnienia.
Już od najmłodszych lat rodzice powinni zwracać uwagę na prawidłowy kształt stóp
dziecka oraz na sposób, w jaki się porusza. Niemowlętom po każdej kąpieli należy zrobić
masaż stóp. Gdy dziecko nieco podrośnie, zachęcajmy je do bosych spacerów po
piasku i trawie, oczywiście tylko w całkowicie bezpiecznych miejscach. Pozwoli to
stopom pracować i dopasowywać się do podłoża. Bardzo dobrym pomysłem jest
również zapisanie dziecka na pływalnię – taka aktywność jest bardzo wskazana dla
dynamicznie rosnącego organizmu, a także pozwala ćwiczyć całe ciało, w tym mięśnie
nóg i samych stóp. Pamiętajmy również, aby śpioszki, skarpetki lub rajstopki nie były
zbyt ciasne. Także buty w żadnym wypadku nie powinny być za małe. Ostatnim
czynnikiem jest prawidłowa waga dziecka. Zadbajmy, aby dodatkowe kilogramy nie
utrudniały mu zabawy i nie zniechęcały do aktywności. Jeżeli lekarz zdiagnozuje u
dziecka płaskostopie, ale nie osiągnęło ono jeszcze pełnej dojrzałości, wadę tę możemy
całkowicie wyleczyć przy pomocy prostych ćwiczeń, które w zależności od stopnia oraz
rodzaju płaskostopia zaleci ortopeda.
Również dorośli powinni boso chodzić po łąkach i plażach oraz regularnie
ćwiczyć mięśnie na wzmocnienie łuków stóp. Bardzo istotne jest jednak to, w jaki
sposób pokonujemy kolejne metry. Najważniejsze jest prawidłowe wykonywanie
każdego kroku, z przenoszeniem ciężaru ciała z pięt na palce. Niestety panie
będą zmuszone zrezygnować ze szpilek na co dzień, na rzecz butów z niskim
obcasem. Pamiętajmy, że im więcej będziemy zażywać ruchu, tym więcej korzyści
przyniesiemy swojemu ciału, ponieważ ruch zapobiega wadom sylwetki.
Leczenie musi być dobrane indywidualnie, jest zależne od wieku i stopnia
zniekształcenia. Może być dokonywane przez nas samych lub w przypadkach
z utrwalonymi zmianami – operacyjne. Jeżeli jednak przypadek nie jest tak poważny
zaleca się:
wygodne, szerokie obuwie z wkładkami ortopedycznymi, dobranymi do rodzaju
płaskostopia,
aparaty korygujące paluch,
codzienne ćwiczenia mięśni stopy,
kąpiele, masaże,
zmniejszenie nadwagi.
Płaskostopie a trening na siłowni
Czy ćwiczenia na siłowni mogą wpływać negatywnie na płaskostopie? Jest to bardzo
częste pytanie, a odpowiedź na nie jest bardziej złożona. Zacznijmy od tego, że
wszystko zależy od wieku. Kości w okresie dorastania są najbardziej narażone na
działanie zewnętrznych bodźców. Wówczas tez możesz wyleczyć wadę albo ją
pogłębić. Jeżeli młody adept aktywności fizycznej ma skłonności do nieprawidłowego
stawiania kroków, jego obuwie jest płaskie i nie posiada podbić w odpowiednich
miejscach oraz nie wykonuje prostych ćwiczeń korekcyjnych, to z dużym
prawdopodobieństwem jego wada może ulec pogłębieniu, pomimo tego iż będzie
aktywnie spędzał czas. Bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na sposób
chodzenia młodego człowieka oraz prawidłowe obuwie.
Natomiast jeżeli ktoś nie posiada skłonności do płaskostopia, a jego mięśnie stóp są na
tyle silne, by radzić sobie z codziennymi obciążeniami, ryzyko samoistnego osłabienia
łuków stopy nie występuje. Tak więc największym zagrożeniem w przypadku połączenia
płaskostopia i wszelkiej aktywności fizycznej jest niewiedza oraz ignorowanie
pierwszych zmian w budowie stopy oraz fizycznych dolegliwości.
Płaskostopie jest przypadłością mogącą mieć nieprzyjemne skutki w dłuższym okresie
czasu. Paradoksalnie, wystarczy szybka diagnoza lekarska, aby od najmłodszych lat
nauczyć się prawidłowych nawyków. Przy pomocy prostych ćwiczeń oraz
odpowiedniego obuwia możemy uniknąć patologicznych zmian stóp a nawet operacji.
Pamiętajmy o prawidłowej higienie stóp będących podstawowymi amortyzatorami
naszego układu ruchu.
Literatura:
Sobiecka, Joanna; Tworzydło, Mieczysław. Wpływ stosowania obuwia profilaktycznego
na wysklepienie stóp u dzieci szkolnych. w: Rocznik Naukowy / AWF Kraków – 1984, T.
20, s. 317-346, 2 rys. 15tab. bibliogr. 37 poz. rez. sum..
Madejski, Eligiusz; Bac, Aneta. Zastosowanie niekonwencjonalnych rozwiązań w
profilaktyce i leczeniu płaskostopia. W: “Kultura Fizyczna – 2000”, nr 5-6, s. 28–29. – 6
ryc. – Bibliogr. 5 poz.
Kasperczyk, Tadeusz. Ontogenetyczne przesłanki oceny kończyn dolnych i stóp. W:
Obuwie i wkładki ortopedyczne oraz profilaktyczne: IV konferencja naukowotechniczna, Kraków, 10 października 2008 r.
Srokowska Anna, Piernicka Dorota, Lewandowski Andrzej, Kowalik Tomasz, Siedlaczek
Marcin, Srokowski Grzegorz, Radzimińska Agnieszka. Nadwaga a płaskostopie u dzieci
w wieku przedszkolnym – raport z badań (ang. Overweight and flat feet in children of
preschool age – research report. w: “Journal of Education, Health and Sport”.
2015;5(4):380-404. ISSN 2391-8306. DOI
Author: Damian Adamiak
Link do artykułu: http://bonavita.pl/plaskostopie-przyczyny-zagrozenia-leczenie-treningsilowy