w numerze - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

Transkrypt

W NUMERZE:
WIEŚCI Z WOJEWÓDZTWA
4
6
Bursztynowe Laury za żywność regionalną
Stawka - nasze zdrowie
Z ŻYCIA POMORSKIEGO OŚRODKA DORADZTWA ROLNICZEGO
8
12
13
15
18
20
O nas: Działalność doradcza w powiecie starogardzkim
Pokaz zwierząt hodowlanych w Strzelinie
Na Targach w Lubaniu
Czempionaty dla najlepszych
Żuławskie Targi Rolne - podsumowanie
Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Starym Polu
POMORSKA IZBA ROLNICZA
22
23
24
25
26
26
27
28
28
29
Pomorski Piknik Zbożowy
Pracowity dzień Pomorskiej Izby Rolniczej
Walne Zgromadzenie PIR - Zarząd otrzymał absolutorium
Posiedzenie Rady Powiatowej PIR Powiatu Nowodworskiego
Posiedzenie Rady Powiatowej PIR Powiatu Kartuskiego
Delegacja mongolska w Pomorskiej Izbie Rolniczej
Pomorska Izba Rolnicza na Targach w Lubaniu
PIR na Targach w Starym Polu
Kurs bukieciarstwa w Wyszecinie
Miejsce z klimatem
Ryczałt czy zasady ogólne
VAT - świadomy wybór
rolnika (cz. II)
str. 36
W poprzednim wydaniu miesięcznika przedstawiliśmy system ryczałtowy rozliczania podatku VAT. W tym
numerze piszemy o rozliczaniu podatku VAT na zasadach ogólnych.
DLA WSI I REGIONU
30
34
34
Rola imprez promocyjnych w promowaniu przedsiębiorczości
Aktualne informacje prawne dla rolnictwa
Warto przeczytać
ZARZĄDZANIE GOSPODARSTWEM ROLNYM
35
36
Pozarolnicza działalność gospodarcza (cz. I)
Ryczałt czy zasady ogólne VAT - świadomy wybór rolnika (cz. II)
NA POLACH I ŁĄKACH
41
44
45
47
Choroby i szkodniki ziemniaków w natarciu!
Kombajny należy sprawdzać
Przypominamy – lipiec - sierpień
Komunikat Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa
W CHLEWNI I OBORZE
48
49
50
Lato w oborze
Przypominamy - lipiec - sierpień
Wykaz hodowców trzody chlewnej objętych oceną wartości użytkowej...
W TROSCE O ŚRODOWISKO
52
Postępowanie z pozostałościami i opakowaniami po środkach ochrony
roślin
Choroby i szkodniki
ziemniaków w natarciu!
str. 41
Ziemniak jest szczególnie narażony na
rozwój agrofagów, a zwłaszcza szkodników i patogenów, głównie ze względu na wegetatywny sposób rozmnażania. Od wielu lat największe problemy
na plantacjach ziemniaka sprawiają
producentom choroby grzybowe oraz
szkodniki.
Z WIZYTĄ U ROLNIKA
54
Produkcja mleka to nasza specjalność
DONIESIENIA
56
57
58
59
60
61
62
63
Zagrożenia wypadkowe w indywidualnych gospodarstwach rolnych
Zdrowy i smaczny obrazek czyli rzecz o warzywach i owocach
Młodzi następcy gospodarstw w słupskim
Poznajmy laureatów kolejnego etapu regionalnego
Paczka od rolnika - forma sprzedaży bezpośredniej
Spotkanie absolwentów Szkoły Rolniczej w Bolesławowie
Konkurs na nalewkę domową
Zapraszamy do podpisywania umów na świadczenie usług doradczych...
Lato w oborze
str. 48
Przed nami okres wysokich temperatur. Narażone na nie są również nasze
zwierzęta. Krowy najlepiej czują się
w temperaturach do 20° C. Wyższe
wywołują u nich stres cieplny. Jak zatem chronić zwierzęta przed upałami?
W DOMU I ZAGRODZIE
64
Smaczne potrawy z ryżu
OFERTY
ROZRYWKA DLA DOROSŁYCH I DLA DZIECI
RAPORT Z RYNKU
3
Wieści z województwa
Bursztynowe Laury za żywność regionalną
27 maja 2012 r., już po raz
szósty, w Gdańsku-Oliwie,
na placu przed Archikatedrą
Oliwską odbyło się
VI Pomorskie Święto Produktu
Tradycyjnego. W tym roku
uczestnicy po raz pierwszy
stanęli do konkursu „Nasze
Kulinarne Dziedzictwo
– Pomorskie Smaki”
o Bursztynowy Laur Marszałka
Województwa Pomorskiego.
Bursztynowy Laur - nagroda główna
w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo
- Pomorskie Smaki”
roślinnymi i innymi produktami
regionalnymi. Trzecia, której szefował prof. Witold Nierzwicki z Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa
w Gdańsku, analizowała właściwości napojów i alkoholi oraz mięs.
W każdej kategorii przyznano trzy
nagrody główne oraz wyróżnienia.
Bursztynowe Laury otrzymali:
• Pomorska Akademia Kulinarna,
prowadzona pod nadzorem Stowarzyszenia Kucharzy Polskich,
za szprota bałtyckiego na pierzynce z sosu żuławskiego,
• Elżbieta Gornowicz z Osówka za
swojski chleb z masłem,
• Zyta Górna ze Zgorzałego za konfiturę truskawkową,
• Łukasz Mucha z Rakowca za
kozi ser rakowiecki,
• Elżbieta Janke z Górek za nalewkę z owoców dzikiej róży.
Pomorskie Święto Produktu
Tradycyjnego było współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007 – 2013. Organizatorem Święta był Samorząd
Województwa Pomorskiego, wykonawcą Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku.
K
onkurs odbył się w dwóch
kategoriach: na najlepszy produkt regionalny i
na najlepszą potrawę regionalną.
Uczestniczyli w nim przedstawiciele restauracji, gospodarstw
agroturystycznych, koła gospodyń
wiejskich i uczniowie szkół o profilu gastronomicznym.
Powołano trzy komisje konkursowe. Pierwsza, z przewodniczącym Grzegorzem Russakiem
– smakoszem i znawcą kuchni oraz
wiceprzewodniczącym Krzysztofem Wierzbą – szefem kuchni z EuroToques Polska, oceniała potrawy.
Druga, pod kierownictwem Artura
Michny, zajmowała się produktami
4
Uczestnicy konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Pomorskie Smaki”
7 - 8/2012 • Pomorskie Wieści Rolnicze
Nagrodę wręcza Pan Robert Mikołajczyk
z Agencji Rynku Rolnego OT Gdynia
Na scenie przemawia dr Grzegorz Russak. Pierwsza z prawej
Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich - Justyna Durzyńska
KATEGORIA „POTRAWA”
I miejsce
Agroturystyka „Pod Jeleniem” Adam Pozorski z Wirt za „udziec w sosie własnym”
II miejsce
Pomorska Akademia Kulinarna z Gdańska - Katarzyna Jezierska, Paweł Ciarkowski
za „szprota bałtyckiego na pierzynce z sosu żuławskiego”
III miejsce
KR-KGW w Trzcianie - Anita Włodarczyk, Maria Kamińska za „kaczkę pieczoną z jabłkami”
Wyróżnienie
Gospodarstwo agroturystyczne „Gościna” z Kalisk - Halina Rogińska, Urszula Laskowska
za „zupę rybną z ryb słodkowodnych”
Wyróżnienie
KR-KGW w Trzcianie - Anita Włodarczyk, Maria Kamińska
za „czerninę z kluseczkami ziemniaczanymi z Górnego Powiśla”
Wyróżnienie
Agroturystyka „Pod Jeleniem” Adam Pozorski z Wirt za „czysty rosół z jelenia”
KATEGORIA „PRODUKT”
1. Produkty regionalne pochodzenia roślinnego
I miejsce
Halina Łuc ze Słajszewa za „wianuszek gdański”
II miejsce
Zyta Górna ze Zgorzałego za „konfiturę truskawkową”
III miejsce
FUNGOPOL Sp. jawna z Kinic za „powidła z mirabelek”
Wyróżnienie
Katarzyna Zacharewicz ze Słajszewa za „kruche ciasteczka maślane”
2. Inne produkty regionalne
I miejsce
Maria Jońca z Dębnicy Kaszubskiej za „pierogi z kaszą gryczaną i mięsem”
II miejsce
Elżbieta Gornowicz z Osówka za „swojski chleb z masłem”
III miejsce
Teresa Kropidłowska z Łęga za „pyzy borowiackie”
Wyróżnienie
Bernadeta Puzdrowska z Ostrzyc za „farsz starogdański”
3. Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego
I miejsce
Łukasz Mucha z Rakowca za „kozi ser rakowiecki”
II miejsce
Maria Kostuch z Chmielna za „chmieleńskiego szczupaka faszerowanego”
III miejsce
Eugeniusz Bojanowski z Tuchlina za „okrasę kaszubską z gęsi”
Wyróżnienie
KR-KGW Górki za „worsztę w weku”
4. Regionalne napoje alkoholowe i bezalkoholowe
I miejsce
Elżbieta Janke z Górek za „nalewkę z owoców z dzikiej róży”
II miejsce
Genowefa Kramek z Sasina za nalewkę „pocieszycielkę gajowego”
III miejsce
KR-KGW Górki za „nalewkę z gruszki”
Wyróżnienie
Maria Malecka z Pączewa za „sok z bzu czarnego”
Teresa Suchodolska,
Departament Środowiska i Rolnictwa, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Pomorskie Wieści Rolnicze • 7 - 8/2012
5
KORESPONDENCJA Z RZESZOWA
Stawka – nasze zdrowie
Z
akończone niedawno w Rzeszowie Międzynarodowe Targi EKOGALA pokazały, że żywność
wytwarzana tradycyjnymi metodami, bez dodatków chemicznych, cieszy się coraz większym zainteresowaniem producentów i konsumentów. Do miasta
nad Wisłokiem przybyło ponad 80 firm krajowych oraz
z Chorwacji, Czech, Rumunii, Niemiec, Ukrainy i Serbii.
Swoje stoiska miały powiaty i gminy nie tylko z Podkarpacia. Podobnie jak przed rokiem, wystąpiło również województwo pomorskie. Stawiano w dużej części
na reklamę walorów turystyczno-przyrodniczych.
Wystawiano towar bardzo zróżnicowany. Moją
uwagę przyciągnęło gospodarstwo pasieczne SĄDECKI BARTNIK, które oprócz doskonałych miodów oferuje atrakcyjny wypoczynek przez cały rok. Wśród licznych produktów państwa Bojków z Jacentowa znalazły
się suszone zupy - nie tylko dla wegetarian. W bogatej
ofercie Iwony Furgały z Płusów były nie tylko suszone
warzywa, a nawet chipsy… z jabłek. Dla chcących zachować dobrą pamięć, zdrowe serce i osłonić wątrobę,
jeden z wystawców polecał do uprawy, nawet doniczkowej, sadzonki żeń-szenia.
Obecna na targach Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska z Jasienicy Rosielnej, produkuje wyroby ekologiczne ze stosownym certyfikatem. Są to mleko ekologiczne, masło – eko oraz twaróg ekologiczny. Nie brakowało
firm oferujących całą gamę soków z owoców i warzyw.
Sok z aronii prezentowany przez rzeszowską zielarnię
„Lawenda” został uznany za najlepszy produkt ekologiczny targów.
O tym, że na wsi można być wszechstronnym przekonał mnie Tadeusz Rolnik spod Sanoka. Zajmuje się
usługami budowlanymi, rolnymi oraz handlem. Produkuje zdrową żywność i posiada pasiekę. Jako jedną
z roślin miododajnych, chociaż mało znanych poleca nostrzyk, który jak się okazuje może być dodany nawet jako
zanęta w połowie ryb. Małżonka Agnieszka poleciła:
„Życiodajne witaminy Babci Zosi spod płotu,
czyli sok z pokrzywy, pyłku, cytryny i miodu”
Składniki: 1 obrana cytryna, 2 łyżki miodu + 1 łyżka pyłku
pszczelego, 2 kopiate garście pokrzywy, 1 opakowanie kostek
lodu.
Składniki zmiksować w thermomiksie. Dolać 1,5 litra wody,
wymieszać.
Dzięki zaangażowaniu Edyty Klasy z Urzędu
Marszałkowskiego w Gdańsku trafiają do Rzeszowa
firmy z Pomorza. Dodajmy, że województwo pomorskie zdobyło trzecie miejsce w konkursie na najładniejsze stoisko. Ponownie w EKOGALI uczestniczył FUNGOPOL z Brus, znany z przetwórstwa runa leśnego.
Z Racławek pod Chojnicami przyjechał sadownik ekologiczny Bogusław Szyca. Po raz pierwszy wystawiał
6
się na targach Krzysztof Kido ze Słupska. Jego firma
POLGER – KIDO oferowała organiczny stymulator
wzrostu roślin Bio-algeen S 90 wyprodukowany z algi
atlantyckiej, który może być wykorzystany w produkcji ekologicznej. Inną firmą z Pomorza Zachodniego
był EKODARPOL z Dębna. Znany jest z wytwarzania
naturalnego nawozu BIOHUMUS EXTRA oraz ekologicznego polepszacza glebowego HUMUS ACTIVE.
Zainteresowanych rolników przyciągnęło stoisko
Podkarpackiej Izby Rolniczej. Wśród licznych wydawnictw, jedno zasługiwało na szczególną uwagę. Była
to broszura na temat szkód łowieckich. Z problemem
tym, jak wiadomo, borykają się rolnicy w całym kraju.
Warto dodać, że corocznie organizatorzy w Rzeszowie stawiają na edukację ekologiczną i zdrowe
żywienie. Stąd też liczne spotkania, wykłady dla młodzieży i dorosłych towarzyszące tej największej w Polsce prezentacji żywności ekologicznej.
Rzeszowska EKOGALA wymaga szerszej popularyzacji w naszym regionie. Sadzę, że mamy szanse
pokazać wiele nowych produktów.
Kazimierz Jutrzenka
Z życia Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego
O NAS
W ramach cyklu prezentującego jednostki organizacyjne
PODR w Gdańsku, przedstawiamy
Biuro Powiatowe Ośrodka Doradztwa Rolniczego
w Starogardzie Gdańskim.
Działalność doradcza
w powiecie starogardzkim
W
Biurze Powiatowym Ośrodka Doradztwa
Rolniczego w Starogardzie Gdańskim (BP
ODR Starogard Gdański), z siedzibą w Nowej Wsi Rzecznej, ul. Rzeczna 18, zatrudnionych jest
siedmiu pracowników prowadzących działalność doradczą na rzecz rolnictwa powiatu starogardzkiego
i jego otoczenia. Powiat starogardzki tworzy trzynaście gmin, w tym: trzy miejskie - Starogard Gdański,
Skórcz, Czarna Woda, jedna gmina miejsko-wiejska
- Skarszewy i dziewięć gmin wiejskich - Bobowo,
Skórcz, Smętowo Graniczne, Starogard Gdański, Kaliska, Lubichowo, Osieczna, Osiek, Zblewo.
Powiat starogardzki jest powiatem o charakterze
rolniczym. Jego powierzchnia wynosi 1.345 km2. Występuje tu duże zróżnicowanie gruntów rolnych pod
względem rolniczej przydatności - od II do VI klasy
bonitacyjnej. Grunty rolne niskiej jakości (klasa V i
VI) stanowią ponad 38,54% użytków rolnych na terenie powiatu, a wystepują głównie w gminach: Osiek,
Osieczna, Kaliska, Lubichowo i częściowo w gminach
Zblewo, Starogard Gdański i Skarszewy.
Tereny gmin Osiek i Smętowo Graniczne odzwierciedlają istniejące zróżnicowanie w jakości gleb w po-
wiecie starogardzkim. W gminie Osiek wskaźnik bonitacji użytków rolnych jest najmniejszy w powiecie
i wynosi 0,32. Natomiast w gminie Smętowo Graniczne jest najwyższy i wynosi 1,07. Średni wskaźnik bonitacji gleb użytków rolnych dla powiatu kształtuje się
na poziomie 0,75.
W powiecie starogardzkim funkcjonuje ok. 7307
gospodarstw rolnych powyżej 1,00 ha, w tym powyżej
2,00 ha - 5062 gospodarstw.
Struktura użytkowania gruntów powiatu przedstawia się następująco: użytki rolne to 46,43% powierzchni
powiatu (62 458 ha); użytki leśne i parki stanowią 43,22%
powierzchni powiatu (58 148 ha); pozostałe grunty zajmują 10,35% powierzchni powiatu (13 928 ha).
W strukturze użytków rolnych grunty orne zajmują 81,5%, łąki trwałe 12,3%, pastwiska trwałe 5,37%,
sady i ogrody 0,81%, a plantacje wieloletnie 0,02%.
Zboża w strukturze zasiewów stanowią 73,8%,
okopowe 5,8%, a strączkowe ogółem 4,5%. Natomiast
pastewne ogółem zajmują 4,9%, a rzepak zaledwie
3,7% powierzchni zasiewów.
Produkcja zbóż obejmuje przede wszystkim uprawę: żyta, które stanowi 16,5% udziału w strukturze
zasiewów, mieszanki zbożowej – 15,5%, pszenżyta
ozimego - 10,7%, pszenicy ozimej - 10,3% oraz owsa
- tylko 4,5% powierzchni zasiewów. Udział jęczmienia
i pszenżyta jarego w produkcji zbóż jest względnie
stały i wynosi około 11,8%. Ziemniaki stanowią 4,5%
powierzchni w strukturze zasiewów powiatu.
W powiecie starogardzkim zarejestrowano 24 gospodarstwa ekologiczne, ale nadal wzrasta zainteresowanie przekształcaniem gospodarstw konwencjonalnych na gospodarstwa ekologiczne.
W strukturze towarowej produkcji zwierzęcej
w powiecie starogardzkim dominuje produkcja żywca
rzeźnego (głównie żywca wieprzowego i wołowego)
oraz produkcja mleka. Trzoda chlewna skupowana jest także przez Zrzeszenie Producentów Trzody
Chlewnej „Kociewie”.
7
Młodzi rolnicy mają możliwości podnoszenia
swoich kwalifikacji między innymi w Zespole Szkół
Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Bolesławowie.
Głównym elementem krajobrazu kociewskiego są
lasy. Powierzchnia użytków leśnych na terenie powiatu, będących w zarządzie Lasów Państwowych, wynosi
ok. 85%, stanowiących własność prywatną – ok. 13%,
innych własności – 2%. Pod względem lesistości powiat
nasz jest zaliczany do obszarów bardziej zasobnych.
Gminy Osiek, Osieczna, Lubichowo położone są
w dorzeczu rzeki Wdy - na terenie Borów Tucholskich, stanowiących jeden z większych kompleksów
leśnych w Polsce należących do obszarów Natura 2000.
Są to piękne sosnowe lasy, obfite w runo leśne i zwierzynę łowną, co jest nie lada atrakcją dla turystów
przebywających w licznych gospodarstwach agroturystycznych. Dużą atrakcją są również spływy kajakowe rzeką Wdą oraz szlaki turystyczne zarówno piesze,
jak i rowerowe. Ale to tylko niektóre produkty turystyczne, które nasi kwaterodawcy polecają turystom przebywającym na terenie Kociewia i Borów Tucholskich.
Na terenie Gminy Osiek znajduje się największe
jezioro Kociewia - Kałębie. Stanowi ono doskonałe zaplecze dla ruchu wodniackiego rozwijającego się od
kilku lat.
Działania doradcze BP ODR w Starogardzie
Gdańskim wynikają ze specyfiki naszego powiatu, jak
i zadań realizowanych w ramach priorytetów Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Działania te
wpisują się w trzy obszary: wspierane restrukturyzacji, modernizacji i rozwoju rolnictwa oraz umacnianie
ekonomiczne gospodarstw i podnoszenie ich konkurencyjności; upowszechnianie systemów produkcji
rolniczej z uwzględnieniem jakości, dobrych praktyk
rolniczych oraz dostosowanie gospodarstw rolnych
do standardów ochrony środowiska; oddziaływanie
na przemiany i rozwój gospodarczy oraz społeczny
obszarów wiejskich. Realizując zadania doradcze, prowadzimy: doradztwo indywidualne, grupowe, organizujemy seminaria, wyjazdy szkoleniowe, konkursy,
pokazy, wystawy. Dużą uwagę zwracamy na dostosowanie gospodarstw do wymogów wzajemnej zgodności, realizację programów rolnośrodowiskowych
(rolnicy korzystają głównie z pakietów „Rolnictwo
zrównoważone”, „Ochrona gleb i wód”, „Rolnictwo
ekologiczne”) oraz promocję odnawialnych źródeł
energii. W ramach doradztwa na rzecz ochrony środowiska naturalnego organizujemy m.in. kursy dotyczące stosowania środków ochrony roślin.
Seminarium powiatowe nt. Wdrażanie zasady wzajemnej
zgodności w gospodarstwach rolnych - Obszar C
(Bolesławowo, 12 stycznia 2012 r.)
Przystań żeglarska
Państwa Andrzeja
i Leny Firyn zaprasza
nie tylko na rejsy
po jeziorze, ale również szkoli młodych
adeptów żeglarstwa,
organizując kursy
sternika jachtowego.
Kwatera agroturystyczna organizuje
kursy żeglarskie,
wynajem jachtów itp.
Spływy kajakowe
mogą tu zrobić postój
(na jedną noc lub też
na kilka dni).
8
Od wielu lat, w okresie przedświątecznym, dla
producentów trzody chlewnej organizowane jest seminarium powiatowe. Wybór Zblewa nie jest przypadkowy, bowiem ponad 60% produkcji towarowej
w tej gminie stanowi właśnie żywiec wieprzowy. Seminarium cieszy się dużym zainteresowaniem rolników.
Udział w nim bierze ponad 80 producentów trzody
chlewnej. Spotkanie w świątecznej scenerii kończy całoroczny cykl szkoleń, organizowanych przez pracowników BP ODR w Stargardzie Gdańskim, dla rolników
z powiatu starogardzkiego. Są życzenia świąteczne
i lampka szampana za pomyślność w nadchodzącym
Nowym Roku.
Współuczestniczymy również w organizacji Kociewskiej Wstawy Zwierząt Hodowlanych oraz Targów
Rolno-Przemysłowych w Zespole Szkół Rolniczych
Centrum Kształcenia Praktycznego w Bolesławowie,
a także dożynek gminnych i powiatowych.
Seminarium powiatowe dla producentów trzody chlewnej
(Zblewo, 16 grudnia 2011 r.)
Konkurs Młodego Hodowcy (Bolesławowo, 25 września 2011 r.)
Stoiska przygotowane
przez pracowników
BP ODR w Starogardzie
Gdańskim
Prowadzimy doradztwo technologiczne w dużych
gospodarstwach rolnych, ale współpracujemy też z małymi gospodarstwami.
Od wielu lat pomagamy rolnikom skorzystać z
dofinansowania do rozwoju gospodarstw (SAPARD,
SPO i PROW). Część rolników, przy naszej pomocy,
skorzystała z tego dofinansowania, między innymi
Pan Marian Cieśliński, który z żoną Iwoną prowadzi
gospodarstwo rolne położone we wsi Więckowy, w
gminie Skarszewy. Państwo Cieślińscy są obecnie właścicielami gruntów o powierzchni ok. 130 ha. W gospodarstwie prowadzona jest hodowla bydła mięsnego rasy limousine oraz produkcja żywca wieprzowego
o wysokich parametrach mięsności. W roku 2003 rolnik wybudował nową oborę dla krów mamek, zakupił pierwsze sztuki 100% rasy limousine oraz maszyny do sporządzania sianokiszonki. Na początku było
20 sztuk bydła. Dziś stado liczy ponad 100 sztuk. Zwierzęta w tym gospodarstwie żyją w komfortowych warunkach, zgodnych z zasadami dobrostanu.
Od 1990 roku Państwo Cieślińscy prowadzą sklep
mięsno-wędliniarski „Bekon” przy ulicy Jana z Kolna
w Gdańsku, w którym sprzedają całą produkcję żywca
z gospodarstwa.
Rolnik jest otwarty na nowości. Współpracuje z Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego. Od siedmiu lat działa w Pomorskim Stowarzyszeniu Hodowców Bydła Ras Mięsnych. Chętnie dzieli się swoimi
doświadczeniami z pozostałymi hodowcami. Działa
w myśl zasady „polska wołowina na polskim stole”
produkowana bezpiecznie „od pola do stołu…”.
Zwierzęta Państwa Cieślińskich można spotkać na
wystawach wojewódzkich i regionalnych, a puchary
za czempiony i wiceczempiony zdobią półki w domu
i sklepie.
Wśród rolników z gminy Lubichowo, współpracujących z Biurem Powiatowym Ośrodka Doradztwa
Rolniczego w Starogardzie Gdańskim, znajduje się
między innymi Pan Paweł Tuszyński. Rolnik prowadzi z żoną i synem Michałem własne 60-hektarowe
gospodarstwo w Bietowie, w którym uprawia zboża, rośliny strączkowe, przemysłowe oraz okopowe.
W gospodarstwie prowadzona jest produkcja zwierzęca: bydło mleczne, opas młodego bydła oraz produk-
9
cja tuczników o wysokich parametrach mięsności. Pan
Paweł Tuszyński w swoim gospodarstwie realizuje
program rolnośrodowiskowy w pakiecie 1 i 8. Prowadzi również skup trzody chlewnej i bydła opasowego.
Jest Wiceprezesem Zarządu Zrzeszenia Producentów
Trzody Chlewnej „Kociewie” oraz delegatem Pomorskiej Izby Rolniczej. Pan Paweł Tuszyński działa także
aktywnie w radzie sołeckiej na rzecz swojej wsi.
Laureaci Powiatowej
Olimpiady BHP
w Bolesławowie.
Z lewej
- Pan Piotr Pelpliński
- rolnik z gminy Skarszewy,
który zajął I miejsce
w finale Wojewódzkiej
Olimpiady BHP,
zorganizowanej przez
PODR w Słupsku
Pan Piotr Kurowski
– rolnik z gminy Zblewo
z Zastępcą Wójta
Panem Arturem Heroldem
i doradcą
Henrykiem Świadkiem
Pan Paweł Tuszyński z synem Michałem
Biuro Powiatowe Ośrodka Doradztwa Rolniczego
w Starogardzie Gdańskim wspólnie z Zespołem Szkół
Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Bolesławowie corocznie organizuje Powiatową Olimpiadę Młodych Producentów Rolnych i BHP. Uczestnikami Olimpiady są młodzi producenci rolni, nasi obecni
i przyszli partnerzy, odbiorcy pracy doradczej.
Poniżej prezentujemy zdjęcia z ww. Olimpiady,
która odbyła się 12 grudnia 2011 r. w Bolesławowie.
Współpracujemy ze Starostwem Powiatowym, samorządami gmin, Biurem Powiatowym ARiMR w Starogardzie Gdańskim, Biurem Powiatowym Pomorskiej
Izby Rolniczej, bankami spółdzielczymi, stowarzyszeniami i innymi jednostkami obsługującymi rolnictwo.
1.
Pan Kazimierz Chyła
Wicestarosta
Starogardzki
2.
Fot. 1. Dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych CKP w Bolesławowie Pan Alfred Porte’e otwiera
Powiatową Olimpiadę Młodych Producentów Rolnych i BHP
Fot. 2. Uczestnicy Olimpiady
10
Nasze działania zmierzają do poprawy jakości życia
i różnicowania działalności gospodarczej na obszarach
wiejskich. Dlatego duże znaczenie ma pomoc w podejmowaniu i rozwijaniu pozarolniczych działalności na
wsi. Od wielu lat rozwija się agroturystyka. Utworzenie profesjonalnego zaplecza turystycznego z rozbu-
dowanymi kompleksami sportowymi, spowodowało
powstanie nowych miejsc pracy dla mieszkańców wsi.
Dużym wsparciem doradczym objęto też identyfikację i rejestrację produktów regionalnych i tradycyjnych. Program ten realizowany jest poprzez pomoc
w opracowywaniu wniosków, promocję oraz propagowanie sprzedaży bezpośredniej produktów w gospodarstwach rolnych. Powiat starogardzki należy do
czołówki pod względem liczby produktów wpisanych
na Listę Produktów Tradycyjnych.
W realizacji naszych zadań niezbędne jest zaangażowanie mieszkańców wsi, dlatego ściśle współpracujemy ze Stowarzyszeniami Turystyki Wiejskiej oraz
50 Kołami Gospodyń Wiejskich z powiatu starogardzkiego. Wspólnie organizowane są Gminne Turnieje
KGW, dożynki oraz inne imprezy promocyjne. Także liczne uczestnictwo w konkursie „Piękna Wieś”
przyczynia się do poprawy wizerunku gospodarstw
i całych wsi. Wspieranie działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego z pewnością wpływa na
większe zainteresowanie urokliwym Kociewiem.
Pracownicy BP ODR w Starogardzie Gdańskim:
Regina Borzeszkowska
kierownik BP ODR
w Starogardzie Gdańskim
doradca rolny i rolnośrodowiskowy
tel. kom. 695 152 537
e-mail: [email protected]
Nikodem Gosz
na terenie miasta i gminy Starogard
Gdański
tel. kom. 797 010 628
Andrzej Kłos
na terenie gminy Bobowo i Osiek
tel. kom. 797 010 629
Rafał Lipiński
na terenie gminy Smętowo Graniczne
oraz miasta i gminy Skórcz
tel. kom. 797 010 630
Wyjazd szkoleniowy
z grupą gospodyń
z powiatu
starogardzkiego
Katarzyna Miotk
na terenie gminy Lubichowo i Osieczna
tel. kom. 797 010 633
Grażyna Ormanin
doradca, specjalistka WGD
tel. kom. 797 010 631
Henryk Świadek
doradca rolnośrodowiskowy
na terenie gminy Zblewo, Kaliska,
Czarna Woda
Konkurs „Piękna Wieś”- Gospodarstwo rolne z Okola
Doradcy BP ODR w Starogardzie Gdańskim podnoszą swoje kwalifikacje, uczestnicząc w różnych konferencjach, seminariach i kursach, aby świadczone usługi
doradcze były jak najbardziej rzetelne i kompetentne.
tel. kom. 797 010 632
Opracowali pracownicy BP ODR
w Starogardzie Gdańskim
11
Pokaz zwierząt hodowlanych w Strzelinie
T
radycją jest, że podczas
majowych Targów RolnoKwiatowych w Strzelinie
organizowany jest pokaz zwierząt hodowlanych. Tegorocznej
21. edycji Targów dopisała piękna,
słoneczna pogoda. Niestety okrojony budżet nie pozwolił na pokazanie większej grupy zwierząt,
ale wybrane sztuki prezentowały
najwyższe wartości hodowlane
i użytkowe. Hodowcy wystawiali
zwierzęta w następujących grupach: loszki hodowlane, knurki
hodowlane, świnie ras zachowawczych, konie, owce, ptaki ozdobne
i gołębie oraz króliki.
Zwierzęta wystawiło 19 hodowców, nie było w tym roku rolników hodujących bydło.
Owce
Trzoda chlewna
Duże zainteresowanie zwiedzających prezentowane na pokazie konie. Tradycyjnie już pięknie prezentowały się konie p. Artura Kiempy
z Redzikowa. Koń rasy wielkopolskiej i polski koń szlachetny półkrwi,
przydatne głównie do celów sportowych, pokazały w pełni swoją urodę
i wigor. Rasę zimnokrwistą wystawił hodowca z Żarkowa, p. Stanisław Mesek. Konie te przyuczane są
do pracy w gospodarstwie. Wielką
atrakcją, głównie dla dzieci, były
dwa kucyki szetlandzkie, które
chętnie dawały się głaskać (z gospodarstwa Krystyny i Zbigniewa Kędziorów). W czasie pokazu można
było odbyć przejażdżkę konną na
wałachu p. Mieczysława Wichra.
Swoje zwierzęta na wystawie
prezentowało 4 hodowców. Pokazali oni rasy świń, które najczęściej utrzymywane są w gospodarstwach. Rolnicy: p. Jarosław Łoza
z Rabacina oraz p. Zbigniew Terefenko z Michałowa wystawili rasy
świń białych: wbp i pbz. Ich zwierzęta na wystawach regionalnych
i wojewódzkich zawsze zdobywają
wyróżnienia i czempionaty.
Z gospodarstwa Państwa Krystyny i Zbigniewa Kędziorów z Kończewa pochodziła stawka świń rasy
zachowawczej złotnicka pstra. Zwierzęta z ich hodowli uzyskują najwyższe wyróżnienia na wystawach
krajowych. Państwo Kędziorowie
już od kilkunastu lat prowadzą hodowlę tej rasy w swoim gospodarstwie. Ich wkład w propagowanie
złotnickiej pstrej został doceniony
i hodowcy na XXIV Krajowej Wystawie w Poznaniu otrzymali specjalną
nagrodę z rąk Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego.
Małżonkowie ściśle współpracują
z Uniwersytetem Przyrodniczym
w Poznaniu.
Pan Kazimierz Tur, prowadzący
gospodarstwo ekologiczne w miejscowości Bukowa wystawił loszkę
hodowlaną rasy złotnicka pstra.
12
Ta grupa zwierząt prezentowana była przez trzech wystawców. Rasa czarnogłówka wystawiana przez Pana Zbigniewa
Ćwiklińskiego doskonale nadaje
się do krzyżowania towarowego.
Jest to rasa mięsno-wełnista z silnym podkreśleniem użytkowości
mięsnej. Mięso pozyskiwane z tej
rasy jest smaczne i soczyste. Owce
tej rasy cechują się dość szybkim
tempem wzrostu i wczesnym dojrzewaniem, dlatego jagnięta wymagają intensywnego żywienia.
Rasę polska owca długowełnista, odmiana pomorska, wystawiło
dwóch hodowców - p. Stanisław Mesek z Żarkowa i p. Kazimierz Tur.
Konie
Ryby
Na pokazie prezentowane były
ryby z naszego terenu. Spółka Aqamar z Pasieki k. Miastka wystawiła
jesiotry, karpie, pstrągi i narybek
karasi. Sumy afrykańskie z gospodarstwa rybackiego p. Piotra Gabriela, jak zwykle wzbudzały dużo
emocji. Zwiedzających interesował
sposób hodowli tego gatunku.
Wystawcy ptaków i gołębi
W tym roku w pokazie ptaków użytkowych i ozdobnych bra-
li udział p. Kazimierz Korolski, p.
Wojciech Janiszewski i hodowca
gołębi p. Adam Zając. Hodowcy
odpowiadali na dzisiątki pytań zadawanych przez oglądających.
Króliki
Tradycyjnie już na naszych targach króliki wystawili: p. Stanisław
Kubiak, p. Paweł Wojda, p. Tomasz
Kwiatkowski i p. Dariusz Jasielski.
Były króliki ras mięsnych, miniaturowych i ras futerkowych we wszystkich możliwych ubarwieniach.
Padało dużo pytań dotyczących prezentowanych zwierząt,
ich hodowli i żywienia, a hodowcy chętnie dzielili się swoją wiedzą
i doświadczeniami.
Barbara Urbaniak
Lubomir Szramowiak
Na Targach w Lubaniu
W
Lubaniu k. Kościerzyny,
w dniach 2 – 3 czerwca br.
odbyły się XXI Targi Rolno-Przemysłowe oraz Pomorska
Wojewódzka Wystawa Zwierząt
Hodowlanych. Główny honorowy
patronat sprawował Pan Bogdan
Borusewicz – Marszałek Senatu.
Organizatorami tegorocznej imprezy byli: Samorząd Województwa
Pomorskiego, Pomorski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
oraz Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich.
Współorganizatorami byli Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
Agencja Rynku Rolnego (Fundusz
Promocji Mleka, Fundusz Promocji Mięsa Wołowego, Fundusz
Promocji Mięsa Wieprzowego),
Starostwo Powiatu Kościerskiego,
Urząd Gminy Nowa Karczma, Pomorska Izba Rolnicza oraz Związki
i Stowarzyszenia Branżowe, powołane przez producentów rolnych,
funkcjonujące na rzecz hodowców
bydła, koni, trzody chlewnej, owiec,
kóz, gołębi, drobiu ozdobnego,
pszczelarzy i drobiu hodowlanego. Patronat medialny sprawował
Dziennik Bałtycki, Radio Gdańsk,
portal internetowy Wrota Pomorza
oraz portal Koscierski.info.
Targi rozpoczęły się komisyjną oceną zwierząt wystawianych
na Wystawie Zwierząt. Czempiony i wiceczempiony wybierano
w kategoriach: bydło mleczne i mięsne, konie, owce i trzoda chlewna.
przez Ministra Rolnictwa, a w dalszej kolejności pucharów i nagród
za osiągnięcia w hodowli. Ogłoszono też wyniki konkursów.
W międzyczasie przybyłych na
Targi gości i zwiedzających zabawiali: Zespół Ludowy „Kaszubianki” z Władysławowa, Kaszubski
Zespół Pieśni i Tańca „Marzebionczi” z Szymbarka oraz koła gospodyń wiejskich.
Hodowcy wystawiający zwierzęta ozdobne, futerkowe i drób,
otrzymali z rąk Pana Józefa Sarnowskiego - Dyrektora Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego
w Gdańsku, pamiątkowe dyplomy
- jako wyróżnienie za osiągnięcia
hodowlane.
Wieczór przebiegał w takt piosenek śpiewanych przez Weronikę
Korthals z zespołem, a na zakończenie dnia wszyscy mieli okazję
uczestniczyć w zabawie tanecznej.
Niedziela rozpoczęła się Mszą
świętą, odprawioną w kościele pw.
św. Piotra i Pawła w Lubaniu, po
której korowód, w towarzystwie
Orkiestry Dętej „Pstrąg”, udał się
na plac targowy.
Po przywitaniu przez organizatorów gości, nastąpiło wręczanie
odznaczeń „Zasłużony dla rolnictwa” i statuetek ufundowanych
W konkursie na Hit Targów wygrała firma Roltop Sp. z o.o. z Cedr
Małych za samojezdny miniwóz paszowy JAYLOR, który jest doskonałym rozwiązaniem dla hodowców
posiadających małe i niskie obory.
W kategorii „Produkt spożywczy” puchar otrzymała Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”
z Sierakowic za smaczny „Chleb kibica”, zaś wyróżnienie Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”
z Karsina, za kiełbasę „Jachtka”. Najlepsze stoisko zaprezentowała firma
Lely Center z Bydgoszczy, która
przygotowała ciekawą ekspozycję
dla hodowców bydła.
13
wsi Jezierce, zaś trzecią Państwu
Aleksandrze i Andrzejowi Stanka,
ze wsi Cieplewo.
W niedzielę nastąpiło podsumowanie wyników Pomorskiej
Wojewódzkiej Wystawy Zwierząt
Hodowlanych. Hodowcy, których
zwierzęta zdobyły tytuł czempiona i wiceczempiona prezentowali
swoje zwierzęta na ringu i odbierali pamiątkowe puchary oraz nagrody od sponsorów (więcej informacji
na temat wystawy zwierząt w artykule
„Czempionaty dla najlepszych”).
Podczas Targów ogłoszono
również wyniki konkursu fotograficznego, który skierowany był do
dzieci i młodzieży w wieku od 7 do
13 lat z województwa pomorskiego.
Temat konkursu brzmiał „Zdrowy
i smaczny obrazek czyli rzecz
o warzywach i owocach”, a polegał
on na ułożeniu dowolnego obrazu
z owoców lub warzyw i zaprezentowanie go w formie zdjęć. Laureaci zostali uhonorowani dyplomami i licznymi nagrodami.
Dokonano również podsumowania etapu regionalnego Ogólnopolskiego Konkursu „Bezpieczne
Gospodarstwo Rolne 2012”. Najlepszym okazało się gospodarstwo Państwa Małgorzaty i Jacka
Palonka, ze wsi Pszczółki. Drugą
lokatę przyznano Państwu Bożenie i Ryszardowi Wieczorkom, ze
14
Zwiedzających zabawiały ze
sceny Zespół Pieśni i Tańca „Bazuny”, kapela Kociewska oraz Koła
Gospodyń Wiejskich.
Zorganizowanie i przygotowanie tak wielkiej imprezy, jak Targi
Rolno-Przemysłowe i Pomorska
Wojewódzka Wystawa Zwierząt
Hodowlanych, wymaga dużego
zaangażowania. Za poniesiony
trud i wysiłek składam serdeczne
podziękowania wszystkim rolnikom, firmom pracującym na rzecz
rolnictwa, związkom branżowym,
sponsorom i wszystkim zainteresowanym tą imprezą. W szczególności składam gorące podziękowania
pracownikom Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, za zaangażowanie w organizację targów.
Dziękuję również wszystkim wystawcom, firmom producenckim
i handlowym, hodowcom prezentującym swój dorobek, komisjom
dokonującym trudnego wyboru
najpiękniejszych z najpiękniejszych, dzięki którym nasze targi
mają coraz lepszą renomę, wzbudzają zachwyt i podziw. Dziękuję
również Policji z Liniewa i Kościerzyny oraz strażakom z Grabówka,
za zapewnienie bezpieczeństwa na
Targach.
Sponsorami tegorocznych targów
byli:
• Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich
• Agencja Rynku Rolnego
z następującymi funduszami:
- Fundusz Promocji Mleka
- Fundusz Promocji Mięsa Wołowego
- Fundusz Promocji Mięsa
Wieprzowego
- Fundusz Promocji Mięsa Końskiego
• Iglotex
• Agencja Nieruchomości Rolnej,
Oddział Terenowy w Pruszczu
Gdańskim
• Gminna Spółdzielnia „Samopomoc
Chłopska” Sierakowice
• Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa
• Pomorska Izba Rolnicza
• Pomorski Ośrodek Doradztwa
Rolniczego
• Związek Rewizyjny „Samopomoc
Chłopska” w Gdańsku
• Gminna Spółdzielnia „Samopomoc
Chłopska” Żukowo
• Urząd Gminy Nowa Karczma
• Centrum Sportu i Rekreacji „Zielona
Brama” z Przywidza
• PTH „Broker” Mariusz Szwarc
• ZHUP „Agros TJ” Jan i Tadeusz
Szwarc, Subkowy
• Husqvarna, Koluszki
• WWS Polska Robert Pakuła
• PH „Konrad” Krzysztof Przeździecki
• Stacja Hodowli i Unasieniania
Zwierząt Sp.z o.o. w Bydgoszczy
• Przedsiębiorstwo
Handlowo-Usługowe „Chemirol”
w Mogilnie
• Ekoplon SA Grabki Duże
• De Heus, Łańcut
• ABS Polska
• Josera Polska, Nowy Tomyśl
• KWS Polska, Poznań
• Lely East
• Spółdzielcza Kasa OszczędnościowoKredytowa „Wybrzeże”.
Za wsparcie, prezenty i upominki składamy serdeczne podziękowania.
Już teraz zapraszamy na XV Kaszubską Jesień Rolniczą oraz Samorządowo-Diecezjalne Dożynki
Województwa Pomorskiego, które
odbędą się w dniach 15 – 16 września br.
Komisarz Targów
Andrzej Okrój
Czempionaty dla najlepszych
K
olejna Pomorska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Lubaniu była okazją do
zaprezentowania najlepszych zwierząt hodowlanych w naszym województwie. Wystawa ta przyciągnęła rzesze ludzi. Nie lada problem miały komisje
dokonujące oceny, bowiem wybór najlepszych z najlepszych był bardzo trudny.
Ozdobą terenu wystawienniczego było bydło mleczne i mięsne. Na wystawie eksponowano jałówki i krowy
urodzone w kraju. Zwierzęta, prezentowane na wystawie, musiały mieć co najmniej jedną generację przodków
wpisanych do ksiąg.
Bydło oceniane było indywidualnie, w następujących grupach wiekowych:
- jałówki urodzone w okresie - 01.04 – 03.06.2011 r.,
- krowy ras mlecznych w okresie trwania laktacji.
W każdej kategorii był wybierany czempion i wiceczempion, a na koniec czempion wystawy w grupie krów
i jałówek. Zwierzęta ras mlecznych oceniane były w skali 100-punktowej, według obowiązującego regulaminu
oceny typu i budowy bydła mlecznego. Ocena zwierząt
odbywała się w ruchu i polegała na uszeregowaniu zwierząt od najlepszego do najsłabszego. Najlepsze otrzymały
tytuł czempiona i wiceczempiona, natomiast z czempionów grup wybrane zostały superczempiony wystawy.
Czempionem wystawy w kategorii krowy mleczne
została krasula z nr katalogowym 48, o imieniu Caryca
15, a w kategorii jałówek nr kat. 35, Dorota 5 - obie
wyhodowane w gospodarstwie „Fortune” Sp. z o.o.
z Cieszymowa. Gospodarstwo to może poszczycić się
wieloma sukcesami, między innymi w 2011 roku, od
386 krów uzyskało średnią wydajność 10 555 kg mleka
i 735 kg białka i tłuszczu, a od kilku najlepszych krów
udało się osiągnąć wydajności powyżej 15 000 kg mleka.
Miss publiczności została krowa o imieniu Brave
z nr katalogowym 49, należącą do Pana Mirosława Etmańskiego z Borzestowkiej Huty.
Stałym elementem wystawy jest „Konkurs Młodego Hodowcy”, w którym dzieci hodowców z dumą
oprowadzają po ringu jałóweczki, zaskakując wszystkich swoją wiedzą na temat ich hodowli. W konkursie
tym miniczempionem została jałóweczka Celtowa 18,
prezentowana przez Izabelę Etmańską.
Po drugiej stronie ringu, swoim doskonałym umięśnieniem zachwycało oglądających bydło mięsne. Wystawiane były krowy z cielętami i jałówki rasy limousine, charolaise i hereford. Prezentowane na wystawie
zwierzęta musiały spełniać następujące wymagania:
krowy z cielętami wpisane do ksiąg hodowlanych,
a w przypadku cieląt rodzice i dziadkowie wpisani do
ksiąg hodowlanych.
Krowy z cielętami oceniane były równocześnie
w ramach grup rasowych. Oceniany był pokrój i umięśnienie w skali 5-punktowej, a średnia punktów decydowała o lokacie w grupie.
W kategorii bydło mięsne czempionem wystawy
została krowa rasy charolaise Jerzego Bałachowskiego
z Wysina.
Obok boksów ze zwierzętami, w namiotach Polskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła
Mięsnego i Pomorskiego Stowarzyszenia Hodowców
Bydła Ras Mięsnych, zorganizowano degustację pomorskiej wołowiny kulinarnej pod hasłem „Polska
wołowina na polskim stole”. Każdy, kto odwiedził hodowców, mógł wiele dowiedzieć się o walorach tych
hodowli oraz posmakować produktu finalnego - czyli
potraw z mięsa wołowego ras mięsnych.
15
Zorganizowanie promocji materiału hodowlanego (wystawy) było możliwe dzięki dofinansowaniu
z Funduszu Promocji Mleka i Funduszu Promocji Mięsa Wołowego oraz wsparciu licznych fundatorów – ludzi dobrej woli.
Tuż obok bydła mięsnego, na parkurze prezentowane były konie zimnokrwiste i ras szlachetnych, które swoim wdziękiem czarowały wszystkich widzów.
Czempionaty w kategoriach koni zimnokrwistych
zdobył Pan Roman Szultka z Sąpolna, zaś czempionem w kategorii dwuletnie klacze ras szlachetnych
została klacz Bibisi należąca do Pana Artura Kiempy
z Redzikowa.
Na wystawie prezentowane były również przodujące hodowle owiec. Oceniano maciorki i tryki rasy pomorskiej, objętej programem zasobów genetycznych,
i maciorki rasy czarnogłówka. Wyrównana stawka
eksponowanych zwierząt świadczy o wysokim poziomie prac genetycznych. Zwierzęta objęte kontrolą
użytkowości są podstawą właściwej selekcji w kierunku doskonalenia cech użytkowych pożądanych dla
danej gałęzi produkcji.
Pomorska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Lubaniu to nie tylko wybór czempionów, ale także liczne spotkania integracyjne hodowców, wymiana doświadczeń, czas podsumowań
efektów produkcyjnych i snucie planów na przyszłość.
Połączenie wystawy z targami, pozwala na skupienie
w jednym miejscu i czasie, nowoczesnych rozwiązań
technologicznych oraz integrację producentów z całym otoczeniem pracującym na rzecz hodowli.
Wykaz czempionów i wiceczempionów
na Pomorskiej Wojewódzkiej Wystawie
Zwierząt Hodowlanych w Lubaniu
2 - 3 czerwca 2012 r.
Lp.
Kategoria
Lp.
Kategoria
Nr katalowy, hodowca
4.
Wiceczempion
jałówki 14 - 15 miesięcy
nr kat. 18, Ośrodek Hodowli
Zarodowej „Gajewo” Sp. z o.o.
5.
Czempion
jałówki 16-19 miesięcy
nr kat. 25, Piotr Murawski
z Gogolewa
6.
Wiceczempion
nr kat. 29, Gospodarstwo
Rolne „Bystrze” Sp. z o.o
z Bystrza
7.
Czempion
nr kat.34, „FORTUNE” Sp. z o.o.
jałówki pow. 19 miesięcy Cieszymowo
8.
Wiceczempion
nr kat. 35, „FORTUNE” Sp. z o.o.
jałówki pow. 19 miesięcy Cieszymowo
9.
Superczempion
w grupie jałówek
nr kat. 35, „FORTUNE” Sp. z o.o.
Cieszymowo
10.
Czempion
krowy pierwiastki
nr kat. 48, „Fortune” Sp. z o.o.
Cieszymowo
11.
Wiceczempion
krowy pierwiastki
Zarodowej „Bobrowniki”
Sp. z o.o.
12.
Czempion
krowy w okresie
trwania II laktacji
Zarodowej „Gajewo” Sp. z o.o.
13.
Wiceczempion
krowy w okresie
trwania II laktacji
Sp. z o.o.
14.
Czempion
krowy w III laktacji
i dalszej
Sp. z o.o.
15.
Wiceczempion
krowy w III laktacji
i dalszej
Sp. z o.o.
16.
Superczempion
w grupie krów mlecznych
nr kat. 48, „Fortune” Sp. z o.o.
Cieszymowo
BYDŁO MIĘSNE
17.
Czempion - jałówki
niecielne rasy hereford
Ewa Kończewska z Ludwikowa
18.
Wiceczempion - jałówki
niecielne rasy hereford
Ewa Kończewska z Ludwikowa
19.
Czempion - jałówki
cielne rasy limousine
Józef Janke z Przytarni-Wygoda
20.
Wiceczempion - jałówki
cielne rasy limousine
Grzegorz Mielewczyk
z Krępy Kaszubskiej
21.
Czempion
krowy rasy hereford
Stado Ogierów Starogard Gd.
Sp. z o.o. Rzeczna
22.
Wiceczempion
krowy rasy hereford
Stado Ogierów Starogard Gd.
Sp. z o.o. Rzeczna
23.
Czempion
krowy rasy charolaise
Jerzy Bałachowski z Wysina
24.
Wiceczempion
krowy rasy charolaise
Paweł Bałachowski z Wysina
KROWY MLECZNE
1.
Czempion
nr kat.13, „Jasna-Pol” Sp. z o.o.
z Jasnej
25.
2.
Wiceczempion
nr kat. 9, Dariusz Lemka
ze Stogów
Czempion
krowy rasy limousine
Marian Cieśliński
z Więcków
26.
3.
Czempion
nr kat. 22, Danuta i Antoni
Adahs ze Starych Polaszek
Wiceczempion
krowy rasy limousine
Józef Janke
z Przytarni-Wygody
27.
Superczempion
Paweł Bałachowski z Wysina
16
Lp.
Kategoria
KONIE
Lp.
Kategoria
TRZODA
28.
42.
Czempion
klacze dwuletnie
ras szlachetnych
klacz BIBISI, Artur Kiempa
z Redzikowa
43.
Wiceczempion
klacze dwuletnie
ras szlachetnych
klacz MALAGA,
Andrzej Derlecki z Grabowa
44.
Czempion - klacze
roczne zimnokrwiste
klacz BOJANA,
Roman Szultka z Sąpolna
45.
Wiceczempion - klacze
roczne zimnokrwiste
klacz HENNA,
46.
Czempion - klacze
klacz WENA,
dwuletnie zimnokrwiste Roman Szultka z Sąpolna
47.
Wiceczempion - klacze klacz EURA,
48.
Czempion - ogiery
roczne zimnokrwiste
ogier ALIEN,
Roman Szultka z Sąpolna
ogier MARON,
Czempion
knurki wbp
nr kat. 11, Zenon Hnatiuk
z Rabacina
29.
Wiceczempion
knurki wbp
nr kat. 9, Józef Stolc z Kiełpina
49.
30.
Czempion
knurki pbz
nr kat. 13, Andrzej Śnieg
z Pastwy
Wiceczempion - ogiery
roczne zimnokrwiste
50.
31.
Wiceczempion
knurki pbz
nr kat. 19, Józef Stolc
z Kiełpina
Czempion - ogiery
ogier PRINC LURAN,
51.
32.
Wiceczempion
knurki pbz
nr kat. 25, Szczepan
Skrzypkowski ze Smołdzina
Wiceczempion - ogiery
ogier RUNEJ,
dwuletnie zimnokrwiste Witold Świątek-Brzeziński
z Brzeźna Szlacheckiego
33.
Czempion
knurki krzyżówkowe
nr kat. 30, Szczepan
Skrzypkowski ze Smołdzina
52.
34.
Wiceczempion
knurki krzyżówkowe
nr kat. 28, Zenon Hanasko
z Rabacina
Czempion
tryki rozpłodowe
nr kat. 19., Józef Blok
z Gostomia
53.
35.
Czempion
loszki pbz
nr kat. 40, Andrzej Śnieg
z Pastwy
Wiceczempion
tryki hodowlane
nr kat. 35, Jerzy Mondry
Dombrowski z Tuchomka
54.
Czempion maciorki
36.
Wiceczempion
loszki pbz
nr kat. 42, Henryk Jurczyński
z Wielgłów
nr kat. 23, Jerzy Borzyszkowski
z Kalwarii
55.
37.
Wiceczempion
loszki pbz
nr kat. 52, Jarosław Łoza
z Rabacina
Wiceczempion maciorki nr kat. 13, Andżelika Felskowska
z Lubieszynka
56.
38.
Czempion
loszki wbp
nr kat. 35, Stanisław Miąskowski
z Załęża
Wiceczempion maciorki nr kat. 9, Aleksandra Potulska,
Wolny Dwór - Wałachowo
57.
39.
Wiceczempion loszka
WBP
nr kat. 32, Grzegorz Talewski
z Czerska
Czempion
tryki ras mięsnych
40.
Czempion loszka krzyżówkowa
nr kat. 65, Zbigniew Terefenko
z Michałowa
41.
Wiceczempion loszka
krzyżówkowa
nr kat. 58, Andrzej Roskwitalski
z Wysokiej
OWCE
nr kat. 41, Zbigniew Ćwikliński,
z Charnowa
Helena Artyszuk
17
Żuławskie Targi Rolne
- podsumowanie
W dniach 16 – 17 czerwca br. odbyły się XIX Żuławskie Targi
Rolne zorganizowane przez Pomorski Ośrodek Doradztwa
Rolniczego, Oddział w Starym Polu przy współudziale
Samorządu Województwa Pomorskiego. Patronat medialny
objęły: Radio Gdańsk, Dziennik Bałtycki, Wrota Pomorza oraz
Dziennik Elbląski.
P
ogoda w tym roku sprzyjała.
Zarówno w trakcie przygotowywania stoisk, jak i w weekend targowy było ciepło, sucho i na
ogół słonecznie. Jedyną „przeszkodą” okazało się EURO 2012, ponieważ pod koniec sobotniego dnia nie
trzeba było przypominać naszym
gościom o konieczności opuszczenia terenów targowych. Za to
w niedzielę oprócz normalnych
rozmów na stoiskach wystawców,
typowych dla tego rodzaju imprezy, powszechnie słyszeliśmy komentarze pomeczowe.
W głównym sektorze targowym, na powierzchni 11 000 m2
swoją ofertę przedstawiło 41 producentów i dystrbutorów maszyn
i narzędzi rolniczych oferujących
najnowsze osiągnięcia techniczne
w tej branży. Nie zabrakło nikogo z naszych stałych wystawców,
przybyły natomiast nowe firmy,
między innymi ROLSAD z Rawy
Mazowieckiej, ROLMAX Tuchlino
i AGRO PL Subkowy. Mamy nadzieję, że dołączą do grona stałych
bywalców w Starym Polu.
18
Blok „Ogrodnictwo i szkółkarstwo” jak zwykle „pękał w szwach”,
dlatego nie byliśmy w stanie zapewnić wszystkim chętnym firmom
udziału w Targach. Tłumy klientów dokonywało zakupów z myślą
o upiększeniu swoich ogrodów,
trawników, tarasów i balkonów.
W tym miejscu można było kupić
środki do pielęgnacji i ochrony roślin, ale także do przyozdobienia
ogrodów wyrobami z drewna, ceramiki, i wikliny. Do odpoczynku
i rekreacji na świeżym powietrzu
zachęcała oferta mebli ogrodowych
wykonanych z drewna - estetycznych i funkcjonalnych.
Wystawa rękodzieła, sztuki ludowej i produktu lokalnego zgromadziła 78 wystawców. Produkt
regionalny prezentowany był na
29 stoiskach. Mogliśmy tu degustować i robić zakupy wędlin, serów,
chlebów, miodów, nalewek i innych specjałów wytwarzanych na
naturalnych produktach, a wszystko w szerokim wyborze i smakowitości. Rzemieślnicy i artyści ludowi
przedstawili nam swoje dokonania
w bardzo szerokim zakresie tematycznym. Rodzaje technik stosowanych przez twórców, w tym bloku,
zaskakiwały swoją różnorodnością
i inwencją.
Równie ciekawie prezentowały
się pozostałe bloki wystawowe.
„Budownictwo i wyposażenie
budynków inwentarskich” to blok,
w którym zobaczyliśmy nie tylko
nowoczesne wyposażenia dla ferm,
ale także bogatą ofertę materiałów
budowlanych i wykończeniowych.
Wszystkim zwiedzającym zaimponowała pomysłowością i starannością w przygotowaniu stoiska Firma Handlowa Grzesik z Malborka.
Blok „Chemia w rolnictwie”
przedstawił ofertę producentów
nawozów mineralnych i organicznych, środków ochrony roślin oraz
użyźniaczy organicznych do gleby. W tym bloku prezentowały się
również firmy produkujące materiał siewny.
„Ekologia i ochrona środowiska” - ten blok jak zwykle zdominowali producenci kotłów energooszczędnych i przyjaznych dla
środowiska, wykorzystujących jako
paliwo przede wszystkim biomasę,
ale nie mniejszym niż zwykle zainteresowaniem cieszyły się stoiska
promujące technologie odnawialnych źródeł energii.
W bloku „Pasze i dodatki paszowe” ofertę dla wszystkich gatunków
i grup zwierząt prezentowanych na
wystawie (i nie tylko) przedstawili najbardziej znaczący producenci
z tej branży. Blok ten nieprzypadkowo usytuowany jest w sąsiedztwie
wystawy zwierząt, bowiem większość firm jest jednocześnie sponsorami tej części Targów.
„Informacja i usługi” - instytucje występujące w tym bloku (banki,
agencje, samorządy itp.) starały się
przykuć uwagę zwiedzających, prowadząc na stoiskach szereg konkursów i loterii. Jak co roku najciekawszą promocję prowadziły na swoich
stoiskach: Państwowa Inspekcja
Pracy i KRUS, promujące bezpieczną pracę w gospodarstwie rolnym.
„Samochody osobowe i dostawcze” to tradycyjnie licznie reprezentowany blok wystawowy.
W tym roku na powierzchni 1300 m2
wystawiało się 8 salonów, które zaprezentowały 13 marek samochodowych.
Nieodzownym elementem Targów stały się stoiska handlowe i
usytuowane w ich sąsiedztwie wesołe miasteczko. Dzięki temu, kiedy
młodszej części naszych gości znudziły się stoiska branżowe, mogli w
towarzystwie swoich mam udać się
na zakupy lub oddać się zabawie.
Na targach tradycyjnie przyznano wystawcom wyróżnienia targowe w następujących kategoriach:
Najokazalsze Stoisko
- Rolkom Szwoch & Bogun Sp. jawna, Cedry Małe;
Hit Targowy:
- Rolkom Szwoch & Bogun Sp. jawna, Cedry Małe za ciągnik rolniczy Case IH Puma 215,
- Roltop Sp. z o.o., Cedry Małe za
samojezdny miniwóz paszowy
JAY-LOR A50,
- Weremczuk FMR Sp. z o.o., Niedrzwica za siewnik do warzyw
MAX PNEUMATIC;
Walory Marketingowe Stoiska
- Firma Handlowa Grzesik Materiały Budowlane z Malborka;
Najlepsze Stoisko Ekologiczne
- Firma FU-WI Sp. z o.o. z Elbląga
za palnik z automatycznym zapłonem i dozowaniem brykietu.
Organizacja XIX Żuławskich
Targów Rolnych zyskała przychylne opinie naszych przełożonych, wystawców, zwiedzających
oraz wizytujących naszą imprezę
Marszałka Województwa Pomorskiego, Wiceministra Rolnictwa
i Marszałka Senatu. W tym miejscu
chciałbym podziękować wszystkim osobom zaangażowanym
w organizację Targów, którzy
swoją wytężoną pracą przyczynili
się do takiej oceny naszego przedsięwzięcia.
W XIX Żuławskich Targach Rolnych udział wzięło 572 wystawców
i handlowców oraz ok. 40 tysięcy
zwiedzających. Prawie wszyscy wystawcy zadeklarowali swój udział w
przyszłorocznych Targach.
Zatem do zobaczenia za rok!
Komisarz Targów
Włodzimierz Sawirski
19
Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych
w Starym Polu
Tegoroczna Regionalna Wystawa Zwierząt
Hodowlanych w Starym Polu odbyła się już
po raz trzynasty. Komisarzem Wystawy był
Pan Przemysław Boleski - przedstawiciel
Pomorskiego Związku Hodowców Koni.
W
wystawie uczestniczyło 66 hodowców z województwa pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Zaprezentowali oni łącznie 155 sztuk
zwierząt, które były komisyjnie oceniane na ringach.
W grupie bydła mlecznego 20 hodowców wystawiło 44 sztuk rasy HO, zaś w grupie ras mięsnych
3 hodowców wystawiło 12 szt. (charolaise i limousine).
Grupę trzody chlewnej reprezentowało 18 hodowców,
którzy wystawili 56 sztuk świń (loszki ras pbz, wbp,
loszki mieszańcowe ras matecznych oraz knurki pbz,
wbp, pietrain i krzyżówkowe ras ojcowskich). Konie zaprezentowało 16 hodowców. Ocenie poddano
34 zwierzęta (klacze ras szlachetnych i zimnokrwistych
oraz ogiery ras zimnokrwistych).
Krowy w czasie trwania III i dalszej laktacji
czempion – Gospodarstwo Rolne Sp. z o.o., Międzychód,
woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion – Ośrodek Hodowli Zarodowej Sp. z o.o.,
Bobrowniki, woj. pomorskie.
Superczempionem wystawy w kategorii jałówek
została KWINTA 3 (czempionka z grupy jałówek urodzonych w okresie 01.04 - 16.06.2011 r) z Gospodarstwa
Rolnego Sp. z o.o., Międzychód.
Superczempionem wystawy w grupie krów została
ZIMA 18 (czempionka z grupy krów w czasie trwania
III i dalszych laktacji) również z Gospodarstwa Rolnego
Sp. z o.o., Międzychód, woj. warmińsko-mazurskie.
Hodowcy nagrodzeni na XIII Regionalnej Wystawie
Zwierząt Hodowlanych w Starym Polu
BYDŁO MLECZNE
Jałówki urodzone w okresie 01.04 - 16.06.2011 r.
wiceczempion – Ewa i Wojciech Jończyk, Garzewko,
woj. warmińsko-mazurskie.
wiceczempion – Ośrodek Hodowli Zarodowej „Gajewo”,
Kałdowo, woj. pomorskie.
czempion - Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo, woj. pomorskie;
wiceczempion – Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo, woj. pomorskie.
czempion – Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo, woj. pomorskie;
Krowy pierwiastki w czasie trwania I laktacji
wiceczempion – Józef Kapłon, Marianka,
Krowy w czasie trwania II laktacji
czempion – Ewa i Wojciech Jończyk, Garzewko,
20
BYDŁO MIĘSNE
Rasa charolaise
czempion – Jerzy Bałachowski, Wysin, woj. pomorskie;
wiceczempion - Paweł Bałachowski, Wysin, woj. pomorskie.
Rasa limousine
czempion – Marian Cieśliński, Więckowy, woj. pomorskie;
wiceczempion - Marian Cieśliński, Więckowy, woj. pomorskie.
TRZODA CHLEWNA
Loszki WBP
czempion – Zenon Hnatiuk, Rabacino, woj. pomorskie;
wiceczempion – Wojciech Florczyk, Grabinek,
Loszki PBZ
czempion – Jerzy Sewastjaniuk, Niedziały,
wiceczempion - Jerzy Sewastjaniuk, Niedziały,
wiceczempion – Henryk Lesiński, Gospodarstwo
Rolno-Hodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie.
Loszki mieszańcowe ras matecznych
czempion – Andrzej Roskwitalski, Wysoka, woj. pomorskie;
wiceczempion – Ryszard Gumiński, Miradowo, woj. pomorskie.
Knurki WBP
czempion – Grzegorz Talewski, Łubianka, woj. pomorskie;
wiceczempion - Mirosław Koss, Gnieżdżewo, woj. pomorskie.
Knurki PBZ
czempion – Henryk Lesiński, Gospodarstwo
Rolno-Hodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion – Jan Kozłowski, Krawczyki,
wiceczempion – Andrzej Śnieg, Pastwa, woj. pomorskie.
Knurki rasy pietrain
czempion – Kazimierz Tokarski, Tuszewo,
wiceczempion – Agnieszka Tokarska-Dziąba, Tuszewo,
Knurki krzyżówkowe ras ojcowskich
czempion - Henryk Lesiński, Gospodarstwo
Rolno-Hodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion – Kazimierz Zelma, Omule,
Superczempionem wystawy został knurek rasy
pietrain z hodowli Pana Kazimierza Tokarskiego z Tuszewa, woj. warmińsko-mazurskie.
KONIE
Superczempionem wystawy w kategorii klaczy
ras szlachetnych została SAVONA z hodowli SO Starogard Gdański Spółka z o.o., Rzeczna, woj. warmińsko-mazurskie.
Superczempionem wystawy w kategorii klacz rasy
zimnokrwistej została UBENA z hodowli Pana Romana Szultka, Sąpolno, woj. pomorskie
Superczempionem wystawy w kategorii ogierów
rasy zimnokrwistej został OLIVIUS również z hodowli
Pana Romana Szultka.
W czasie wystawy hodowcy otrzymywali liczne
wyróżnienia i byli nagradzani za uzyskiwane wyniki
w pracy hodowlanej.
Wystawie zwierząt hodowlanych towarzyszył rów-nież pokaz drobnego inwentarza. Wystawcy zaprezentowali m.in.: drób ozdobny, króliki, gołębie i ptaki egzotyczne. Pokaz zorganizowała Maria Sawirska
z PODR, Oddział Stare Pole.
Odbył się także Konkurs Młodego Hodowcy, w którym wzięło udział 9 dzieci z województwa pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Zaprezentowały one
9 cieląt staranie przygotowanych do pokazu.
Klacze roczne zimnokrwiste
czempion – Roman Szultka, Sąpolno, woj. pomorskie;
wiceczempion – Andrzej Stefański, Sołtyski, woj. pomorskie.
Klacze dwuletnie zimnokrwiste
czempion - Roman Szultka, Sąpolno, woj. pomorskie,
wiceczempion – Robert Grunwald, Koślinka, woj. pomorskie.
Ogiery roczne zimnokrwiste
czempion – Marcin Krupkowski, Barcice, woj. pomorskie
wiceczempion – Rafał Rojewski, Sadłuki, woj. pomorskie.
Ogiery dwuletnie zimnokrwiste
czempion – Roman Szultka, Sąpolno, woj. pomorskie;
wiceczempion - Piotr Rojewski, Sadłuki, woj. pomorskie.
Klacze roczne ras szlachetnych
czempion – Stado Ogierów Starogard Gdański Sp. z o.o.,
Rzeczna, woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion – Stado Ogierów Starogard Gdański Sp. z o.o.,
Rzeczna, woj. warmińsko-mazurskie.
Klacze trzyletnie ras szlachetnych
czempion – SO Starogard Gdański Sp. z o.o., Rzeczna,
wiceczempion – SO Starogard Gdański Sp. z o.o., Rzeczna,
Gratuluję wszystkim zwycięzcom. Organizatorom
i współorganizatorom dziękuję za wsparcie i wykonaną pracę, a wszystkim sponsorom i współfinansującym, w imieniu hodowców i własnym, dziękuję za
nagrody i dofinansowanie wystawy.
Wanda Barańska
21
Pomorska Izba Rolnicza
22
28 MAJA 2012 ROKU
Pracowity dzień w Pomorskiej Izbie
Rolniczej
Posiedzenie Zarządu PIR
W posiedzeniu Zarządu uczestniczyli przedstawiciele Agencji Nieruchomości Rolnych, Oddział Terenowy Gdańsk: Pan Włodzimierz Olszewski - Dyrektor
Oddziału, Jerzy Romanowski - Zastępca Dyrektora
oraz Ryszard Drzewiecki - kierownik.
Tematem spotkania były zmiany ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa i wyłączenie 30% użytków rolnych z umów dzierżawy gruntów, w tym: Stare Pole, gmina Stare Pole,
Lisewo, gmina Lichnowy, Folwark, gmina Dzierzgoń,
Prusiewo, gmina Krokowa, Prusiewo, gmina Choczewo, Łętowo, Żelazna, gmina Choczewo.
Zarząd wspólnie z ANR ustalił, iż spotkają się
z Radami Powiatowymi PIR i zainteresowanymi rolnikami w sprawie podziałów geodezyjnych działek
o powierzchni większej niż 19 ha.
Następnie członkowie Zarządu przygotowali plan
wizyty studyjnej Mongolskiej Izby Rolniczej w dniach
od 31 maja do 4 czerwca br. oraz poinformowali o
koloniach dofinansowanych ze środków Funduszu
Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników
dla dzieci i młodzieży szkolnej do 16. roku życia.
Pani Ewelina Wika-Czarnowska dysponuje 15 miejscami ze Związku Zawodowego „Centrum Narodowe
Młodych Rolników” dla dzieci z powiatów Chojnice
i Człuchów, które pojadą do Władysławowa. Pan
Stanisław Anders z Solidarności RI ma 50 miejsc dla
dzieci z powiatów: Kwidzyn, Malbork, Nowy Dwór
Gdański, Starogard Gdański, Sztum i Tczew. Dzieci
te pojadą do Zakopanego. Pan Zenon Bistram dysponuje 50 miejscami z Krajowej Rady Izb Rolniczych dla
dzieci z pozostałych powiatów, tj. Bytowa, Gdańska,
Kartuz, Kościerzyny, Lęborka, Pucka, Słupska i Wejherowa, na wyjazd do Świebodzina.
Od godziny 11.00 Zarząd uczestniczył w posiedzeniach Komisji Budżetowej i Rewizyjnej Pomorskiej
Izby Rolniczej.
Posiedzenie Komisji Budżetowej PIR
W tym dniu odbyło się także Posiedzenie Komisji
Budżetowej PIR, podczas której omówiono następujące tematy:
- zmiany do prowizorium budżetowego PIR 2012 r.,
- realizacja i wykonanie budżetu PIR w 2011 roku.
Komisja Budżetowa zatwierdziła zmiany i pozytywnie oceniła realizację i wykonanie budżetu w 2011 roku.
23
Posiedzenie Komisji Rewizyjnej PIR
W dniu 28 maja br. w siedzibie PIR w Pruszczu
Gdańskim odbyło się posiedzenie Komisji Rewizyjnej
Pomorskiej Izby Rolniczej.
Tematami posiedzenia były:
- sprawozdanie z działalności Zarządu PIR w 2011 roku,
- realizacja i wykonanie budżetu PIR w 2011 roku,
- opracowanie wniosku do IV Walnego Zgromadzenia
PIR w przedmiocie absolutorium dla Zarządu PIR.
Obszerne sprawozdanie z prac Zarządu w 2011
roku zdali Prezes Pomorskiej Izby Rolniczej – Pan Zenon Bistram oraz Pan Stanisław Anders – członek Zarządu PIR.
Komisja pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie z działalności Zarządu Pomorskiej Izby Rolniczej.
Zapoznała się również z realizacją oraz wykonaniem
budżetu w 2011 roku i nie wniosła żadnych uwag ani
zastrzeżeń co do legalności, gospodarności działań finansowych izby. Komisja Rewizyjna, oceniając realizację zadań ustawowych i statutowych, w tym realizację
budżetu i gospodarkę finansową przez Zarząd PIR w
roku 2011, wnioskuje do IV Walnego Zgromadzenia o
udzielenie Zarządowi PIR absolutorium za 2011 r.
Od godziny 11.00 Zarząd uczestniczył w posiedzeniach Komisji Budżetowej i Rewizyjnej Pomorskiej
Izby Rolniczej.
Renata Wiczling
Walne Zgromadzenie PIR
- Zarząd otrzymał absolutorium
W
dniu 18 czerwca 2012 roku w siedzibie Izby
w Pruszczu Gdańskim odbyło się IV Walne
Zgromadzenie Pomorskiej Izby Rolniczej.
Nad stroną prawną czuwał mecenas - Pan Jan Woźnialis. W trakcie posiedzenia, po wysłuchaniu sprawozdania z działalności Zarządu za 2011 rok, sprawozdania
Komisji Rewizyjnej, informacji z wykonania budżetu
za 2011 r. i planowanego budżetu na 2012 r., Walne
Zgromadzenie jednomyślnie udzieliło absolutorium
Zarządowi PIR za 2011 rok.
24
Po części proceduralnej posiedzenia, zaproszeni
dyrektorzy: ARiMR, ANR, ARR oraz PODR, przekazali członkom Walnego Zgromadzenia - przedstawicielom rolników ze wszystkich powiatów, najaktualniejsze informacje.
Na zakończenie Przewodniczący Komisji Uchwał
i Wniosków Jan Wiczling przedstawił licznie zgłoszone wnioski, które w wyniku głosowania przyjęto do
realizacji.
Zenona Mazurczyk
Posiedzenie Rady Powiatowej PIR
Powiatu Nowodworskiego
W dniu 12 czerwca br. w sali Gminnego Ośrodka Kultury
i Sportu w Ostaszewie odbyło się drugie w tym roku
posiedzenie Rady Powiatowej Pomorskiej Izby Rolniczej
Powiatu Nowodworskiego.
N
a spotkanie przybyli zaproszeni goście: Stefan
Skonieczny – Dyrektor
KRUS, Oddział Gdańsk, Ryszard
Drzewiecki z Agencji Nieruchomości Rolnych, Rafał Kamiński
- koordynator z Agencji Nasiennej
Leszno, Mirosława Gwoździewicz
- Powiatowy Lekarz Weterynarii,
dr wet. Tadeusz Studziński – Powiatowy Inspektorat Weterynarii w
Nowym Dworze Gdańskim, Anna
Galewska - Kierownik Biura Powia-
towego ODR w Nowym Dworze
Gdańskim. Zarząd PIR reprezentował Lech Kolaska.
Podczas posiedzenia omawiano
następujące tematy:
- prezentacja gminy Ostaszewo Robert Ciżmowski, Wójt Gminy
Ostaszewo;
- zmiany w ustawie o ubezpieczeniu zdrowotnym rolników - Stefan Skonieczny, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
w Gdańsku;
- aktualne informacje dotyczące
sprzedaży i dzierżawy gruntów na
terenie gminy Ostaszewo pozostających w zasobach ANR - Ryszard
Drzewiecki, Agencja Nieruchomości Rolnych w Gdańsku;
- ewidencja leczenia zwierząt, choroby zakaźne zwierząt - Mirosława
Gwoździewicz, Powiatowy Lekarz Weterynarii w Nowym Dworze Gdańskim;
- ochrona prawna odmian roślin oraz
odstępstwo rolne - Rafał Kamiński, Agencja Nasienna w Lesznie.
Licznie zebrani na sali rolnicy
zadawali pytania oraz poruszali nurtujące ich tematy. Podczas
posiedzenia Rada Powiatowa PIR
wypracowała dwa wnioski:
1. Wystąpić do ANR z prośbą o udostępnienie wykazu działek z terenu
powiatu nowodworskiego, które
w najbliższym czasie, tj. do końca
2012 roku, mogą być wystawione
do sprzedaży dla rolników.
2. Wystąpić do ANR z prośbą, aby
do końca 2013 r. wystawiła do
sprzedaży dla rolników działki
objęte umowami dzierżawy, także
te do 3 lat, których dotychczasowi
dzierżawcy nie chcą skorzystać
z prawa pierwokupu, po to, aby
rolnicy chcący powiększyć swoje
gospodarstwa, mogli skorzystać
z obowiązujących preferencji kończących się w 2013 roku.
Anna Bełdycka
25
Posiedzenie Rady Powiatowej PIR
Powiatu Kartuskiego
D
nia 29 maja br., w Sulęczynie odbyło się posiedzenie Rady Powiatowej PIR Powiatu Kartuskiego. Delegaci Rady Powiatowej dyskutowali
o opiniowaniu miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego oraz członkostwie w Powiatowej Radzie
Zatrudnienia. Ryszard Drzewiecki z Agencji Nieruchomości Rolnych omówił zmiany w gospodarowaniu zasobem ANR. Beata Formela, Dyrektor BGŻ, Oddział
w Kartuzach, przedstawiła ofertę banku dla rolników
oraz udzieliła informacji na temat kredytów preferencyjnych. Kazimierz Sekuła, Powiatowy Lekarz Weterynarii
w Kartuzach, przedstawił aktualne działania Inspektoratu Weterynarii. W temacie gospodarki łowieckiej na
terenie gminy Sulęczyno wypowiedzieli się przedstawiciele kół łowieckich – Koła Łowieckiego im. Wojskiego
oraz Koła Łowieckiego „Żbik”. Aktualne informacje
rolnicze przekazali Zenon Bistram - Prezes Zarządu
PIR, Regina Kleina - Kierownik BP ODR w Kartuzach
oraz Marcin Węsiora - Kierownik Biura Powiatowego
ARiMR w Kartuzach.
Anna Zelewska
Delegacja mongolska
w Pomorskiej Izbie Rolniczej
W
dniach od 31 maja do 4 czerwca br., Pomorska
Izba Rolnicza gościła delegację mongolską.
W pierwszym dniu goście spotkali się z Zarządem PIR oraz Przewodniczącym RP PIR Powiatu
Gdańskiego. Zwiedzili Gdańskie Młyny i Spichlerze w
Gdańsku, Gospodarstwo Rolne Pana Andrzeja Dończyka i firmę ROLTOP.
W drugim dniu spotkali się z Zarządem, a także
specjalistami PODR. Następnie wyjechali do Gospodarstwa Rolnego, którego właścicielem jest Pan Andrzej Tandek oraz do wytwórni frytek FARM FRITES.
Wzięli również udział w XXI Pomorskich Targach Rolno-Przemysłowych w Lubaniu i zwiedzili Pomorskie
Hurtowe Centrum Rolno-Spożywcze RENK.
Renata Wiczling
26
na Targach w Lubaniu
po raz kolejny była współorganizatorem
Targów Rolno-Przemysłowych połączonych
z Pomorską Wojewódzką Wystawą
Zwierząt Hodowlanych
w dniach 2 i 3 czerwca br. w Lubaniu.
Była to okazja do spotkania się środowiska
rolniczego oraz zapoznania się
z najnowszymi osiągnięciami w hodowli
zwierząt i w produkcji maszyn rolniczych.
I
zba ufundowała nagrody dla hodowców, dzieci
i młodzieży w wieku od 7 do 13 lat biorących
udział w konkursie fotograficznym z woj. pomorskiego pt: „Zdrowy i smaczny obrazek, czyli
rzecz o warzywach i owocach”. Nagrody wręczył
Prezes PIR - Pan Zenon Bistram.
Podczas Targów Pomorską Izbą Rolniczą odwiedzili m.in. Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju
Wsi Pan Kazimierz Plocke oraz delegacja Mongolskiej Izby Rolniczej.
Renata Wiczling
27
PIR na Targach
w Starym Polu
Kurs bukieciarstwa
w Wyszecinie
dniach 16 - 17 czerwca br. w Pomorskim
Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, Oddział Stare Pole odbyły się XIX Żuławskie Targi Rolne połączone z XIII Regionalną Wystawą Zwierząt Hodowlanych. W wydarzeniu tym, jak
co roku, uczestniczyła Pomorska Izba Rolnicza, która
w swoim namiocie wystawowym przyjęła dziesiątki
rolników i innych gości przybyłych na targi. Zwyczajowo ufundowaliśmy nagrody rzeczowe dla wystawców, które podczas oficjalnej uroczystości wręczył Prezes Izby - Pan Zenon Bistram.
dniu 21 maja br., w Wyszecinie, w powiecie
wejherowskim rozpoczął się kurs bukieciarstwa. Uczestniczy w nim 11 pań z Wyszecina
i okolic. Zajęcia odbywają się w miejscowej świetlicy,
prowadzi je Pani Ewa Jankowiak.
Jest to kolejny kurs z cyklu kursów prowadzonych
w ramach projektu „Nie tylko zboże zapełnia trzos
– wsparcie dla osób chcących odejść z rolnictwa” realizowanego przez Pomorską Izbę Rolniczą oraz Bałtycką
Agencję Rozwoju Regionalnego. Kurs zorganizowanyzostał w Wyszecinie dzięki pani Bronisławie Lesner,
członkini Rady Powiatowej PIR Powiatu Wejherowskiego, która bardzo aktywnie uczestniczyła w tworzeniu
grupy oraz pomogła w wyborze miejsca na szkolenie.
W
W
Amata Chrostowska
Podczas oficjalnego otwarcia Targów miało miejsce
niecodzienne wydarzenie - dziewięć osób, na wniosek
Pomorskiej Izby Rolniczej, otrzymało resortową odznakę
honorową „Zasłużony dla rolnictwa”. Byli to: Pan Marek
Kunce, Pan Piotr Kunce, Pani Urszula Adamiak, Pan Jacek Tomala, Pan Waldemar Maciąg, Pan Arkadiusz Czapiewski, Pan Adam Piotrowski, Pan Zenon Czeszejko,
Pan Piotr Brudnicki.
W imieniu Ministra Rolnictwa to zaszczytne wyróżnienie wręczyli: Marszałek Województwa Pomorskiego
– Pan Mieczysław Struk, Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Pan Bogdan Dombrowski oraz Prezes Pomorskiej Izby Rolniczej – Pan Zenon Bistram.
W imieniu odznaczonych podziękował Pan Marek
Kunce – Prezes Zarządu firmy Roltop, która w bieżącym roku obchodzi jubileusz 20-lecia swojego istnienia.
Marcin Piątek
28
Miejsce z klimatem
„Miejsce z klimatem” to konkurs dla właścicieli i gospodarstw
agroturystycznych, pensjonatów, kwater i hoteli, którzy
wykorzystują niskoemisyjne źródła energii, takie jak: gaz LPG,
energię słoneczną, energię wiatrową, systemy hybrydowe.
U
dział w konkursie to okazja
do pochwalenia się swoim
obiektem, a także wypromowania go wśród turystów poszukujących „Miejsc z klimatem”
– ekologicznych i przyjaznych środowisku.
Aby wziąć udział w konkursie
wystarczy do 15 lipca 2012 roku
zgłosić swoje gospodarstwo, pensjonat lub hotel, za pomocą formularza zgłoszeniowego, opisując sam
obiekt oraz sposób pozyskiwania
energii elektrycznej i ogrzewania.
Wszystkim miejscom, które korzystają z niskoemisyjnych źródeł
energii zostanie przyznany certyfikat „Miejsce z klimatem”.
Wśród nich jury wybierze najciekawsze, najlepsze i najbardziej
ekologiczne rozwiązania. Ich właściciele mogą wygrać atrakcyjne
nagrody - parasole grzewcze i grille gazowe, działania promocyjne w
prasie turystycznej i lokalnej. Swoją nagrodę przyzna również publiczność w głosowaniu na stronie
konkursu www.forumfree.pl.
Obiekty do konkursu mogą
zgłaszać także goście gospodarstw
agroturystycznych, hoteli, kwater i
pensjonatów – wystarczy, że prześlą
nam nazwę i lokalizację obiektu na
adres free@fleishmaneurope.com
Rozwiązanie konkursu nastąpi 15 września 2012 roku.
W skład jury konkursu wchodzą członkowie Forum Rozwoju
Efektywnej Energii oraz eksperci:
Mieczysław Hajduga, Prezes Stowarzyszenia Turystyki i Agroturystyki Ziem Górskich,
Joanna Kuźmicz, Koordynator FREE,
Krzysztof Mościcki, Dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego,
Mikołaj Tomasz Steppa, Członek
Zarządu Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich,
Sylwester Śmigiel, Prezes GASPOL
S.A.
dr Arkadiusz Węglarz, Dyrektor ds.
Zrównoważonego Rozwoju Krajowej
Agencji Poszanowania Energii
Bożena Wróblewska, Kierownik
Działu Innowacji GASPOL S.A.
Koordynatorka konkursu:
Magdalena Pawlak
tel. (22) 633 18 56
Forum Rozwoju Efektywnej
Energii to część ogólnoeuropejskiej inicjatywy mającej na celu
zwrócenie uwagi na potrzeby
energetyczne obszarów wiejskich
i podmiejskich. Od początku swej
działalności w Polsce w 2010 roku,
FREE zapoczątkowało wiele inicjatyw mających na celu zaangażowanie w debatę na temat energetyki
na terenach niezurbanizowanych
polityków i przedstawicieli mediów. Jedną z nich była opublikowanie w 2011 roku „Białej Księgi”
na temat potrzeb i braków energetycznych społeczności wiejskich
i podmiejskich w Polsce. Księga
zawierała m.in. szerokie badania
TNS OBOP realizowane na terenach pozamiejskich, teksty ekspertów oraz postulaty w zakresie
rozwoju efektywnych źródeł energii w Polsce. Więcej informacji na
temat FREE znajduje się na stronie
www.forumfree.pl
Źródło: FREE
29
Dla wsi i regionu
Rola imprez promocyjnych
w promowaniu przedsiębiorczości
T
argi mają swoją bogatą i długą tradycję w historii rozwoju świata, a zwłaszcza Europy. Pojawiły się wraz z wykształceniem się najprostszych
form wymiany. Wywarły ogromny wpływ na rozwój
cywilizacji, nie tylko w sferze gospodarczej, ale także
społecznej i kulturowej. Były organizowane w skali lokalnej, krajowej oraz międzynarodowej. Z jednej
strony są nieodłącznym elementem funkcjonowania
społeczeństw, a z drugiej strony przeszły długą drogę ewolucji w zakresie pełnionych zadań oraz znaczenia dla działalności przedsiębiorstw. W systemie gospodarki centralnie sterowanej były oknem na świat
i kilkudniową namiastką doznań związanych z pokazywaną obfitością towarów. Z chwilą wprowadzenia
mechanizmu rynkowego, stały się płaszczyzną komunikowania się podmiotów rynkowych.
z konkretną propozycją urządzenia w Poznaniu targów na wzór targów lipskich. Pierwotna nazwa
brzmiała Targ Poznański, później przekształcono ją
na Targi Poznańskie, a od 1925 roku w Poznaniu mają
miejsce Międzynarodowe Targi Poznańskie.
Rodowód polskich targów
W tym roku mija 191 lat tradycji polskich targów,
bowiem w 1821 roku, w Warszawie, w byłym Królestwie Polskim odbyła się pierwsza wystawa rolniczo-przemysłowa, zdominowana przez Polaków. Ta wystawa i kilka następnych odbyły się jeszcze z dekretu
rosyjskiego namiestnika, ale po 1861 roku inicjatywę
organizowania polskich wystaw przejęło polskie
społeczeństwo przez swoje instytucje i organizacje.
Wcześniej, bo w 1850 roku, z inicjatywy hrabiego Tytusa Działyńskiego, urządzono w Poznaniu, w Pałacu Działyńskich przy Starym Rynku, pierwszą polską
wystawę maszyn rolniczych, czyli dokładnie od 162 lat
Polacy samodzielnie i systematycznie organizują targi
i wystawy gospodarcze.
Mimo że w XIX wieku Polska pozbawiona była państwowości, to Polacy odnosili wielkie sukcesy na prawie
wszystkich wystawach. Ekspansja targowa Polaków
w czasach niewoli była bardzo duża, a wystawy i targi
światowe były najskuteczniejszą polską dyplomacją.
Przed stu laty zaczęto budować stałe tereny targowe ze specjalnymi pawilonami wystawowymi, które
odtąd nieustannie rozbudowywane i modernizowane,
stawały się przykładami najwyższego kunsztu architektonicznego oraz techniki i technologii inżynieryjnej.
Dziewięćdziesiąt jeden lat temu, 28 maja 1921
roku, otwarto pierwszy Targ Poznański. Jest to data
symboliczna, od której zaczyna się historia polskiego
wystawiennictwa w niepodległej Rzeczypospolitej.
Idea polskich targów w Poznaniu pojawiła się
w 1917 roku, podczas zjazdu Związku Towarzystw
Kupieckich w Poznaniu, który zrzeszał kupców
z Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego. W marcu 1920 r.
Zjazd Delegatów Towarzystw Kupieckich wystąpił już
30
Międzynarodowe Targi Poznańskie
Rynek targowy obecnie
Obecnie, jak podają różne źródła, firm - przedsiębiorstw, które twórczo rozwijają swoją działalność
i zatrudniają pracowników jest około miliona. Definicja przedsiębiorstwa jest bardzo szeroka, ale należy
przyjąć, że mamy w Polsce ponad 100 tys. firm o wybitnie rynkowym, czyli targowym charakterze i tylu
mamy potencjalnych wystawców w Polsce.
Najnowsza statystyka przedstawiona poniżej obejmuje tylko targi zrzeszone w Polskiej Izbie Przemysłu
Targowego.
Targi w latach 2007 - 2010
Dane o targach
2007
2008
2009
2010
Liczba targów
216
222
206
227
Powierzchnia
targowa (m2)
639 771
719 188
576 559
678 065
30 261
32 033
26 519
27 876
- w tym
zagranicznych
5 277
5 467
4 421
4 108
Liczba
zwiedzających
(tys.)
1 001
1 053
883
1 014
Liczba
wystawców
ogółem
Dla wsi i regionu
Dla porównania spójrzmy na największy i najbardziej prestiżowy rynek targowy w Europie, jakim są
Niemcy. Mimo tamtejszych koncernów - gigantów,
będących bardzo często wizytówką Niemiec, to jednak
małe i średnie przedsiębiorstwa są „solą” niemieckiej
gospodarki. Ich liczbę szacuje się na blisko 3,6 miliona, i stanowią 99% wszystkich niemieckich firm. Blisko połowa tych podmiotów działa w branży usług,
30% w przemyśle, a niespełna 20% w handlu. Dlatego
w niemieckich targach każdego roku uczestniczy ponad
176 tys. wystawców, z czego trzecia część to wystawcy
zagraniczni, a zwiedza je ponad 10 milionów osób.
*Profesjonaliści to przybywający służbowo na targi w celach
kontraktacyjnych, analitycy rynku, menedżerowie – dla rozpoznania konkurencji oraz inżynierowie szukający rozwiązań technicznych i technologicznych.
**Konsumenci - ci, którzy podejmując decyzję o nowych zakupach, weryfikują najnowszą ofertę handlową.
Prawie połowa badanych zwiedzających - konsumentów (49%) przynajmniej raz w roku odwiedza targi, a ponad połowa badanych profesjonalistów bywa
na targach dwa - trzy razy w roku.
Połowa zwiedzających targi konsumentów to lokalna społeczność, mieszkańcy aglomeracji, w której
organizuje się targi. Natomiast profesjonaliści, odwiedzający targi służbowo, zdecydowanie preferują targi
daleko poza miejscem pracy i zamieszkania, co tłumaczy się koniecznością poszukiwania nowych dostawców i rynków coraz dalej od własnego regionu.
Dystans, który skłonni są pokonać zwiedzający,
żeby odwiedzić targi (%)
Dystans w km
Targi w Lipsku (Niemcy) - serce terenów targowych
Rola i znaczenie targów
Profesjonaliści
Konsumenci
Każda odległość
42,5
32,8
300 - 600
15,9
brak danych
100 - 300
27,0
21,5
Do 100
14,6
45,7
Źródło: Polska Korporacja Targowa
Profesjonaliści*
Konsumenci**
Profesjonaliści przybywają na targi:
• w poszukiwaniu nowych źródeł zakupu i nowych
pomysłów na biznes – 362,
• dla zaktualizowania swoich informacji przed podjęciem decyzji – 288,
• żeby spotkać się z fachowcami z branży i wymienić
doświadczenia – 258,
• żeby spotkać się z dostawcami i zacieśnić współpracę – 257.
Natomiast konsumenci najczęściej przychodzą, żeby:
• zaktualizować swoje informacje o produktach przed
podjęciem decyzji o zakupie,
• po prostu dla rozrywki, bo targi mają dobry program,
• żeby poszukać nowych wyrobów, przyjrzeć się nowościom,
• szukać inspiracji, odkryć nowe pomysły.
Najchętniej bywamy na targach, które znamy,
a poza osobistymi zaproszeniami, najczęściej odwiedzamy targi, kierując się informacjami z mediów, zwłaszcza z prasy. Wysoko cenimy również opinie znajomych
o targach i kierujemy się nimi, co jest w zgodzie z najnowszym marketingiem i przekonaniem, że public relations staje się skuteczniejsza od reklamy.
Raz w roku
24,0
49,0
Źródła informacji o targach
2 – 3 razy
52,8
37,9
4 – 6 razy
17,7
11,0
częściej
5,5
2,1
Misją targów jest optymizm, bo pomaga napędzać
aktywność gospodarczą i inwestycje w biznesie. W targi nie wierzą tylko ludzie cierpiący na depresję biznesową i zadufani w sobie. Tymczasem targi dają szansę
pomnożyć swoje dotychczasowe osiągnięcia. Są bardzo
skutecznym rynkiem biznesowym i marketingowym,
unikalnym miejscem na prezentacje nowych produktów i marek. Tak było od zawsze. Zwiększają sprzedaż przez bezpośrednią prezentację oferty rynkowej,
wzmacniają pozycję firmy, bo w osobistym kontakcie
i natychmiast, na neutralnym gruncie, dają możliwość przekazywania informacji o swoich produktach
i zdobywania nowych kontrahentów.
Na świecie skuteczność targów bada się systematycznie i na różne sposoby. W Polsce ostatnie takie badanie
przeprowadził Pentor w 2005 roku na zlecenie Polskiej
Korporacji Targowej. Wyniki są porównywalne.
Targi w opinii zwiedzających
Liczba odwiedzanych targów rocznie (%)
Częstotliwość
Profesjonaliści
Konsumenci
Wcześniejszy pobyt
na targach
Źródło informacji
254
71
Zaproszenie od wystawcy
170
18
31
Dla wsi i regionu
Źródło informacji
Profesjonaliści
Konsumenci
Informacje z prasy i mediów
102
79
Zaproszenie
od organizatora targów
101
27
Inne źródła informacji,
w tym Internet
96
82
Reklama
70
57
Znajomi
62
60
Liczba osób, którym przekazywane są
informacje z targów
Liczba osób
Profesjonaliści
Konsumenci
Więcej niż 10
25,9
29,0
7 - 10
20,1
18,9
4-6
29,6
33,2
1-3
22,6
16,8
Nikomu
1,8
2,1
Rola targów w opinii ekspertów
Na początku lat dziewięćdziesiątych, kiedy transformacja ustrojowa uwolniła rynek i zadekretowała
wolność gospodarczą, targi w Polsce zostały zdominowane przez małe i średnie przedsiębiorstwa. W starych, cywilizowanych gospodarkach była to naturalna
sytuacja, w Polsce całkowicie nowa. Wszak dotąd targi
były domeną państwowych, zmonopolizowanych central handlu zagranicznego oraz przedsiębiorstw państwowych czy spółdzielczych. Prywatni przedsiębiorcy mieli niewiele okazji do prezentacji swoich ofert,
ponieważ tak zwane targi rzemiosła i drobnej wytwórczości stanowiły margines ówczesnego rynku targowego. Szybko okazało się, że prywatni przedsiębiorcy,
często właściciele niewielkich firm, natychmiast rozpoznali w targach swojego strategicznego sprzymierzeńca w biznesie. Stało się oczywiste, że firmy rynkowe są
z natury firmami targowymi, co oznacza, że budowanie swojej pozycji na rynku nie jest możliwe
bez udziału w imprezach wystawienniczych. Skoro
w strategie marketingowe firm wpisywano targi jako
skuteczny instrument marketingowy – żywiołowo zaczęły rozwijać się same targi. W połowie lat dziewięćdziesiątych liczba organizatorów targów oraz imprez
targowych w Polsce była najwyższa w Europie. Było
oczywiste, że rynek dokona swoich wyborów i nie
wszystkie imprezy sprostają rosnącym wymaganiom
wystawców i targowej konkurencji. Należy dodać, że
w okresie najbardziej spontanicznego rozwoju targów
w Polsce rozwój przedsiębiorczości był najbardziej intensywny, a produkt krajowy brutto najwyższy.
W biznesie targi są miejscem magicznym - jedynym, które umożliwia osiągnięcie aż tak wielu celów
jednocześnie – w tym samym miejscu, w tym samym
czasie i w niepowtarzalnej atmosferze. Zwłaszcza dla
32
małych i średnich przedsiębiorstw, które często nie
mają rozbudowanych służb marketingowych, targi
są takim zintegrowanym systemem marketingowym,
który nie ma alternatywy.
Targi są kwintesencją marketingu, ponieważ
w sztuce sprzedawania oferują najwięcej. Nie może
być już bardziej bezpośredniego marketingu niż na
targach, gdzie wystawca spotyka się z klientem twarzą w twarz. Jest to jedyna forma marketingu, która:
• przyciąga najbardziej aktywnych klientów,
• umożliwia spotkanie z klientami znanymi i potencjalnymi,
• pozwala odnowić kontakty z dawnymi klientami,
• pozwala na profesjonalną prezentację produktu zainteresowanym,
• angażuje wszystkie pięć zmysłów odbiorcy, który
może zadawać pytania i wyrażać opinie,
• daje możliwość doceniania lojalnych klientów i nawiązywania nowych, wartościowych kontaktów,
• jest okazją do wprowadzenia na rynek nowych produktów, tworzenia marki, kreowania wizerunku
firmy, a nawet stwarza okazję do natychmiastowej
sprzedaży, generuje i przyspiesza sprzedaż,
• ponad 80% wystawców jest przekonanych, że marketing „twarzą w twarz” jest najbardziej pożądanym
i efektywnym instrumentem w strategii sprzedaży,
• inspiruje public relations i zainteresowanie mediów.
Żuławskie Targi Rolne w Starym Polu
Targi to miejsce strategicznej informacji o produktach, rynkach, konkurencji. Są źródłem wiedzy gospodarczej i ekonomicznej, która pozwala usprawnić
własny biznes. Okazuje się, że w dobie recesji i ostrej
walki konkurencyjnej najważniejsza jest zdolność do
rozumienia i zaspokajania rosnących i szybko zmieniających się potrzeb klientów. Współczesny klient zmienia swoje upodobania i szuka czegoś nowego. Nikt
nie kupuje już pierwszego lepszego produktu. Klienci
chcą wiedzieć coraz więcej i przychodzą na targi po
informacje z pierwszej ręki. Chcą dotknąć i spróbować. Porównać i sprawdzić. Chcą być profesjonalnie
przekonywani. Czy poza targami istnieją jeszcze inne
miejsca, gdzie bezpośrednio, osobiście, „face to face”
można skutecznie spełnić te oczekiwania?
Dla wsi i regionu
Dziś wszyscy wiedzą lub czują, że jutro już nic nie
będzie takie jak wczoraj i przegra ten, kto tego szybko
nie pojmie. Dlatego sztuką jest dobieranie najbardziej
skutecznych narzędzi marketingowych i precyzyjne
planowanie całego procesu komunikacji marketingowej.
Tymczasem targi stanowią właśnie centrum komunikacji gospodarczej i handlowej. Więcej nawet – same są
instrumentem komunikacji marketingowej. Pozwalają
zdobyć najwięcej informacji o potencjalnych klientach
i ułatwiają współpracę tak z partnerami, jak i konkurencją. Wielokrotnie już policzono, że najskuteczniejszy
sprzedawca może odwiedzić czterech wyselekcjonowanych klientów dziennie. Taką liczbę kontaktów ma na
targach wystawca w ciągu godziny. Nawet firma bez
doświadczeń targowych potrafi nawiązać więcej kontaktów biznesowych. Wiadomo jednak, że same kontakty
nie wyczerpują korzyści z uczestnictwa w targach. Targi
są interdyscyplinarne i interaktywne. Wszystkie badania marketingowe na całym świecie, również w Polsce,
wykonane przez PENTOR na zlecenie Polskiej Korporacji Targowej udowodniły, że uczestnictwo w targach jest
najbardziej rentowną inwestycją marketingową. Każda
firma, mała czy średnia, która cokolwiek produkuje
i czymkolwiek handluje, zawsze znajdzie targi dla
siebie. Nawet bez targowego doświadczenia szybko
stwierdzi, jak duży może być ich rynek. Oczywiście najwięcej korzyści odnoszą najlepiej przygotowani.
Sukces w biznesie zaczyna się od targów, ponieważ targi to niezwykle skuteczny sposób, aby w najbliższej przyszłości: sprzedawać coraz więcej, coraz
większej liczbie klientów, za coraz większe pieniądze,
coraz częściej i wydajniej.
Firmy, które w ostatnich latach zainwestowały w targi, dziś zbierają różnorakie korzyści. Przede wszystkim:
• zdobyły odpowiednią wiedzę, która w mało stabilnej i ewoluującej gospodarce uczyniła ich biznes bardziej obliczalny,
• nauczyły się z mnóstwa informacji rynkowych wybierać te najistotniejsze,
• w ostrej konkurencji poznały nie tylko słabości firmy, ale także jej silne strony,
• stały się wiarygodne dla swoich klientów i kontrahentów, ponieważ uczestnictwo w targach buduje
dobrą reputację firmy,
• uzyskały lepszy wizerunek firmy niż za pomocą reklamy czy public relations.
Dziś nie wystarczy być tylko sprawnym dostawcą
produktów czy usług – klienci oczekują partnera, którego znają, z którym się regularnie spotykają i który
będzie ich tak rozumiał, aby dzielić z nimi ryzyko zakupów. Taka więź jest możliwa tylko dzięki targom.
Targi i wystawy mają kluczowe znaczenie dla firm,
które planują wejść na rynki zagraniczne. Główne cele
uczestniczenia w targach za granicą są następujące:
• zebranie informacji na temat danego rynku,
• wprowadzenie marki oraz produktu/usługi,
• umocnienie współpracy z partnerami zagranicznymi,
• znalezienie nowych źródeł zakupu.
W niektórych krajach uczestnictwo w targach zagranicznych uważane jest jako promowanie eksportu
i jako takie jest wspierane przez rządowe programy
promocyjne.
Możliwość wykorzystania targów do różnych celów równocześnie wymaga od wystawcy aktywnego
uczestniczenia. Wystawca bierny, który ogranicza obszar swojego uczestnictwa wyłącznie do stoiska, może
liczyć jedynie na realizację kilku celów (np. odwiedzin
stoiska przez stałych klientów). Rozmowy z konkurentami, wzięcie udziału w konferencji specjalistycznej, zorganizowanie ciekawego eventu lub włączenie
się w wydarzenie organizowane przez targi sprawią,
że udział w imprezie pozwoli na realizację wszystkich
zaplanowanych przed targami celów.
W tabeli poniżej zaprezentowane zostały przykłady poprawnie zdefiniowanych celów, jakie firma może
ustalić, udając się na targi.
Przykładowe cele uczestnictwa w targach
Kategoria
Cele szczegółowe
Komunikacja
Odwiedziny stoiska przez xx stałych
z klientami firmy klientów.
Nawiązanie kontaktu z xx potencjalnymi
klientami.
Zorganizowanie konkursu dla xx klientów.
Prelekcja podczas konferencji dla xx
słuchaczy.
Wspieranie
kanałów
dystrybucji
Odwiedziny stoiska przez xx dystrybutorów.
Komunikacja
rynkowa
Ukazanie się nazwy firmy w xx artykułach.
Nawiązanie kontaktu z xx potencjalnymi
dealerami.
Wzięcie udziału w xx konkursach organizowanych przez operatora targowego.
Przeprowadzenie rozmów z xx dziennikarzami.
Sprzedaż
Podpisanie xx umów sprzedaży.
Zebranie xx kontaktów sprzedaży
Badanie rynku
Zebranie xx opinii na temat współpracy.
Zebranie xx materiałów reklamowych firm
konkurencyjnych.
W przesyconym technologiami świecie coraz większego znaczenia nabierają bezpośrednie kontakty międzyludzkie w zakresie spraw gospodarczych. Targi,
stają się skutecznym, a także efektywnym narzędziem
komunikowania się z otoczeniem. Skuteczność i efektywność targów, jako instrumentu komunikacji, zależy
od profesjonalnego podejścia przy korzystaniu z niego.
Będzie na to miało wpływ staranne zaplanowanie udziału w wybranych targach, profesjonalne zorganizowanie
obecności na wybranych imprezach oraz pogłębiona
analiza efektów udziału w tym przedsięwzięciu.
W artykule wykorzystano publikacje PIPT.
Włodzimierz Sawirski
Komisarz Żuławskich Targów Rolnych
33
Dla wsi i regionu
Aktualne informacje prawne dla rolnictwa
Akt prawny
Dotyczy
Rozporządzenie
Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi
z dnia 30 kwietnia 2012 r.
poz. 540/2012
Szczegółowego trybu sprzedaży
nieruchomości Zasobu Własności Rolnej
Skarbu Państwa i ich części składowych,
warunków obniżenia ceny sprzedaży
nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków
oraz stawek szacunkowych gruntów
Data ogłoszenia:
18 maja 2012 r.
Data wejścia w życie:
1 czerwca 2012 r.
Zmiany ustawy o uruchamianiu środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
przeznaczonych na finansowanie Wspólnej
Polityki Rolnej
Data ogłoszenia:
24 maja 2012 r.
7 czerwca 2012 r.
Rozporządzenie Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 24 maja 2012 r.
poz. 599/2012
Zmiany rozporządzenia w sprawie
szczegółowych warunków i trybu
przyznawania pomocy finansowej w ramach
działania „Zalesianie gruntów rolnych oraz
zalesianie gruntów innych niż rolne” objętego
Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na
lata 2007 - 2013
Data ogłoszenia:
29 maja 2012 r.
1 czerwca 2012 r.
z dnia 24 maja 2012 r.
poz. 626/2012
Trybu przekazywania nieruchomości
wchodzących w skład Zasobu Własności
Rolnej Skarbu Państwa w razie ustanowienia
lub wygaśnięcia trwałego zarządu oraz trybu
ustalania i wnoszenia opłat
Data ogłoszenia:
4 czerwca 2012 r.
18 czerwca 2012 r.
z dnia 5 czerwca 2012 r.
poz. 658/2012
Zmieniające rozporządzenie w sprawie
szczegółowych warunków i trybu
przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy
finansowej na realizację środków objętych
osią priorytetową 3 - Środki służące
wspólnemu interesowi, zawartą w programie
operacyjnym „Zrównoważony rozwój sektora
rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów
rybackich 2007-2013”
Data ogłoszenia:
13 czerwca 2012 r.
po dniu ogłoszenia.
Ustawa
z dnia 30 marca 2012 r.
poz. 577/2012
Istotne informacje
Na podstawie dostępnych materiałów opracowała Joanna Woźnica
 Warto przeczytać
OCHRONA PRZED ZŁĄ PASZĄ
Kiedy skończą się własne zapasy ziarna w gospodarstwie, musimy kupić paszę. Jakość paszy bywa
różna. Zła pasza może być przyczyną wielu problemów w chlewni. By ustrzec się możliwych kłopotów,
zaleca się regularnie sprawdzać jakość pasz. Prawidłowo pobraną próbkę oddajemy do laboratorium. Próbkę paszy pobieramy w dwóch egzemplarzach – jedną
oddajemy do badania, a drugą przechowujemy w gospodarstwie, jako próbę archiwalną. Wyniki uzyskane
z akredytowanego laboratorium mogą być podstawą
do reklamacji paszy, jeżeli okaże się, że nie spełnia ona
oczekiwań hodowcy. W laboratorium możemy wykonać m.in. podstawowe badanie parametrów paszy, polegające na analizie zawartości: białka, włókna, wapnia,
34
fosforu i sodu; badanie składu surowcowego pasz, jak
również badanie na obecność w paszach toksyn.
Karol Wierzchosławski, Anna Kurek; Ochrona przed złą paszą, top agrar Polska 6/2012, dodatek top świnie str. 18
KUCZMANY - ICH SZKODLIWOŚĆ I ZWALCZANIE
W Niemczech zidentyfikowano nowego wirusa, którego nazwano Schmallenberg (SBV). Atakuje on głównie
dorosłe bydło, owce i kozy. Zarażone zwierzęta rodzą
zdeformowane lub martwe płody. O roznoszenie SBV
podejrzewa się kuczmany. Wśród nich wyróżniamy gatunki: krwiopijne, pasożytnicze i żywiące się spadzią.
Zwalczanie ich jest bardzo trudne. Polega ono na niszczeniu osobników dorosłych i larw w terenie czy wyłapywaniu do pułapek za pomocą atraktantów.
Stanisław Ignatowicz, Kuczmany ..., Bydło 6/2012, str. 72
Do czytania zachęca Lucyna Lesińska
Zarządzanie gospodarstwem rolnym
Pozarolnicza działalność gospodarcza (cz. I)
D
ziałalność gospodarcza to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie
i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność
zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i
ciągły. Podstawowym aktem prawnym regulującym
podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Polski jest ustawa z
dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz.1807 z późn. zm.).
Zalety i wady najczęściej wybieranych form
prowadzenia firmy
Forma prawna
Koncesja, zezwolenie, a może licencja?
Prowadzenie niektórych przedsięwzięć wymaga spełnienia określonych warunków, regulowanych
przez ustawy i inne akty prawne. Bez koncesji nie
można np. handlować alkoholem, rozpowszechniać
programów radiowych i telewizyjnych, prowadzić
przewozów lotniczych.
Przedsiębiorca ubiegający się o przyznanie koncesji
składa do organu koncesyjnego wniosek zawierający
oznaczenie firmy przedsiębiorcy, jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu, adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej,
numer w rejestrze przedsiębiorców KRS (ewidencji
działalności gospodarczej), numer identyfikacji podatkowej oraz określenie rodzaju i zakresu wykonywania
działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona
Wady
- najmniej skompli- właściciel firmy
kowana procedura
odpowiada za jej
zakładania firmy,
zobowiązania całym
- pełna kontrola właswoim majątkiem
ściciela nad firmą
(również tym
- prosta dokumenniezaangażowanym
tacja związana z
w prowadzenie
prowadzoną działaldziałalności
nością,
gospodarczej)
- swoboda w dysponowaniu środkami
Spółka cywilna
- łatwa procedura
- brak osobowości
rejestracji,
prawnej
- prosty sposób
prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia przez dwie lub
więcej osób
Spółka jawna
- duża swoboda
kształtowania
postanowień
umowy spółki,
- najprostsza forma
spółki prawa
handlowego
- odpowiedzialność
wspólników za
zobowiązania
spółki całym swym
majątkiem,
- brak osobowości
prawnej,
- wyższe koszty założenia niż dla spółki
cywilnej
Spółka
z ograniczoną
odpowiedzialnością
- posiada osobowość
prawną,
- wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do
wysokości wniesionego kapitału
- kosztowny i skomplikowany proces
założenia,
- wymagane wniesienie minimalnego
kapitału w wysokości przynajmniej
50.000 zł
Działalność pozarolnicza… krok po kroku
Dla każdego początkującego przedsiębiorcy podstawową decyzją jest wybór sektora, w którym planuje
on rozpocząć działalność. Powinna być to branża, w
której dysponuje on już na starcie znaczącą wiedzą lub
też taka, w której ma pod ręką zaufanych ludzi gotowych do udzielania informacji.
Prowadzenie działalności pozarolniczej to dobry
sposób na dodatkowy dochód, jednak złożone procedury zniechęcają często potencjalnych przedsiębiorców.
Wbrew pozorom założenie firmy nie jest jednak
trudne, zwłaszcza jeśli myślimy o jednoosobowej działalności gospodarczej. Procedura uruchomienia takiej
firmy nie jest skomplikowana i nie wymaga dużych
nakładów finansowych. Jest idealna dla początkujących przedsiębiorców.
Jeżeli jednak działalność ma obejmować szerszy
zakres działań, do których potrzebna będzie ścisła
współpraca z innymi osobami, trzeba by zastanowić
się nad wyborem zorganizowanej formy działalności
(spółki).
Klasyfikacja spółek:
- posiadająca osobowość prawną tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna;
- pozbawiona osobowości prawnej tj. spółka cywilna,
spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka jawna.
Zalety
Osoba fizyczna
koncesja wraz z dokumentami wymaganymi przez
szczególne przepisy dotyczące danej działalności.
Specjalne zezwolenie wymagane jest np. na obrót
środkami ochrony roślin, prowadzenie działalności
w granicach specjalnej strefy ekonomicznej z wykorzystaniem pomocy państwa czy wywóz śmieci.
Organy zezwalające, udzielające licencji i udzielające zgody oraz wszelkie warunki wykonywania
działalności objętej zezwoleniami, licencjami oraz zgodami, a także zasady i tryb wydawania decyzji w sprawie zezwoleń, licencji i zgód określane są przez przepisy ustaw regulujących zasady wykonywania danej
działalności gospodarczej.
Szczegółowe zasady regulują też np. kwestie świadczenia usług prawniczych (trzeba uzyskać prawo wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego itd.).
(ciąg dalszy w kolejnych numerach PWR)
Małgorzata Stanisławczuk
35
Ryczałt czy zasady ogólne VAT
– świadomy wybór rolnika (cz. II)
W drugiej części artykułu postaram się szczegółowo wyjaśnić wszystkie aspekty związane
z rozliczaniem przez rolnika podatku VAT na zasadach ogólnych.
Zgłoszenie rejestracyjne
W pierwszej części opracowania nadmieniłam, że
zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami rolnik
ryczałtowy, który chce zrezygnować ze zwolnienia
i zostać czynnym podatnikiem podatku VAT musi
dokonać tylko zgłoszenia rejestracyjnego VAT przed
początkiem miesiąca, w którym rezygnuje z tego
zwolnienia. W pozostałych przypadkach termin zgłoszenia jest nieco inny. Gdy na przykład uruchamiana
jest pozarolnicza działalność gospodarcza, to podmiot
dokonuje takiego zgłoszenia przed dniem dokonania
pierwszej czynności opodatkowanej lub jeżeli korzystał ze zwolnienia podmiotowego, to przed dniem
utraty prawa do tego zwolnienia.
Do celów rejestracyjnych służy formularz urzędowy VAT-R, który należy złożyć do Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce wykonywania
czynności opodatkowanych. Jeżeli czynności są wykonywane na terenie objętym zakresem działalności
dwóch lub więcej US, wówczas właściwy jest urząd
ze względu na siedzibę firmy lub adres zamieszkania.
Naczelnik US potwierdza zarejestrowanie jako „podatnik VAT czynny” na druku VAT- 5. Niestety, procedura ta podlega opłacie w wysokości 170 zł.
Warto zaznaczyć w tym miejscu, iż wypełniając
pozycję „dane identyfikacyjne” w formularzu VAT-R,
można podać tylko imię i nazwisko bez konieczności
wpisywania dodatkowego sformułowania „gospodarstwo rolne”. Co do zasady, osoba fizyczna dokonuje rejestracji zawsze na nazwisko i podaje adres
36
zamieszkania, zaś podmiot niebędący osobą fizyczną
(np. spółka) rejestruje się zgodnie z nazwą i siedzibą
prowadzenia działalności gospodarczej. Rolnik sam
decyduje, pod jaką nazwą zarejestruje się jako podatnik VAT. Dla przykładu, zgłoszenie nazwy „Gospodarstwo Rolne Jan Kowalski” będzie skutkowało
koniecznością posiadania i wystawiania faktur z tak
zgłoszoną nazwą podatnika. W tym miejscu proponowałabym, aby dokładnie zastanowić się, pod jaką
nazwą dokonać rejestracji. Może to mieć znaczenie,
gdy przykładowo nie jest planowane zainstalowanie
osobnego licznika poboru energii elektrycznej przez
gospodarstwo rolne, a rolnik będzie chciał odliczyć
część podatku naliczonego z faktury VAT za energię
zużywaną łącznie przez gospodarstwo domowe i rolne. Zgodnie bowiem z interpretacją Izb Skarbowych,
jeżeli faktura VAT wystawiona jest na zgłoszonego
podatnika, a rolnik jest w stanie procentowo oszacować i przyporządkować zużywaną energię dla celów
działalności rolniczej ma prawo do procentowego odliczenia podatku naliczonego z tych faktur.
W tym miejscu warto także wyjaśnić kwestię posiadania przez gospodarstwo rolne numeru REGON.
Otóż, zgodnie z interpretacją urzędów skarbowych,
podawanie w zgłoszeniu rejestracyjnym tego numeru,
przez rolnika, który go nie posiada nie jest wymagane.
W przypadku prowadzenia gospodarstwa rolnego wspólnie z małżonkiem, zgłoszenia rejestracyjnego musi dokonać wyłącznie jedna z tych osób, na
którą będą wystawiane faktury przy zakupie i która
będzie wystawiała faktury przy sprzedaży produktów rolnych i usług rolniczych. W ramach jednego
gospodarstwa rolnego, gdy istnieje ustawowa wspólnota małżeńska, nie może wystąpić sytuacja, aby jeden z małżonków był rolnikiem ryczałtowym, a drugi
czynnym podatnikiem podatku VAT - należy wybrać
jedną formę rozliczeń. Rejestracji dla celów transakcji
wewnątrzwspólnotowych, jeżeli takie rolnik planuje,
również dokonuje się na formularzu VAT-R, zaznaczając w nim odpowiednie rubryki.
Od momentu rejestracji rolnik, który stał się czynnym podatnikiem VAT ma prawo do wystawiania faktur
VAT oraz odliczania podatku VAT zawartego w cenach
zakupionych towarów i usług w zakresie, w jakim te towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania
czynności opodatkowanych. Rolnik nie może odliczyć
VAT-u od zakupów niezwiązanych z gospodarstwem
rolnym czy od towarów i usług wykorzystywanych do
wykonywania czynności zwolnionych z VAT. Podatnik
może również określić, w jakiej części poniesione koszty są związane z działalnością zwolnioną (jaką jest np.
gospodarstwo domowe), a w jakiej służą wykonywaniu
działalności opodatkowanej i wtedy w takiej części ma
prawo odliczyć podatek VAT naliczony.
Ewidencja księgowa VAT
Status czynnego podatnika VAT to nie tylko przywileje, ale także obowiązki, które bardzo często determinują decyzję o przejściu na zasady ogólne. W myśl
art. 109, ust. 3 ustawy o VAT podatnik czynny zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji, które powinny zawierać:
• kwoty podatku naliczonego, związane z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje
prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz
kwoty, w stosunku do których prawo do obniżenia
podatku należnego nie przysługuje,
• dane do prawidłowego określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,
• wysokość podatku należnego,
• kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego,
• kwotę podatku podlegającą wpłacie do US lub zwrotowi z tego urzędu,
• inne dane, które są potrzebne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.
Podstawowymi dokumentami, niezbędnymi do
prowadzenia ewidencji są faktury VAT, faktury korygujące, dokumenty wewnętrzne, celne, paragony
fiskalne i inne.
O jakich ewidencjach mówią przepisy prawne?
Otóż dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług,
podatnicy zobowiązani są prowadzić pełną ewidencję
sprzedaży i zakupów. Przepisy nie narzucają określonej formy tych ewidencji. Mogą być prowadzone ręcznie, w formie gotowych formularzy, lub komputerowo. Istotne jest tylko to, aby zawierały ww. elementy,
które umożliwiają poprawne wypełnienie deklaracji
miesięcznych lub kwartalnych oraz prawidłowe określenie kwot podatku naliczonego i należnego.
Nie można również zapominać o obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przez kasę fiskalną, który
dotyczy nie tylko podatników VAT, ale również przedsiębiorców zwolnionych z VAT podmiotowo i przedmiotowo. Co do zasady - podmioty, które dokonują
sprzedaży towarów i usług na rzecz osób fizycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani ewidencjonować
obrót i kwotę podatku należnego przy zastosowaniu
kas rejestrujących. Od tej zasady są jednak wyjątki.
Część podatników zwolniona jest z tego obowiązku na
podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia
26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Są to zwolnienia z tytułu osiągniętego obrotu
lub ze względu na rodzaj wykonywanych czynności.
W przypadku obrotu, limit uprawniający do zwolnienia dla podatników kontynuujących działalność,
wynosi 40 tys. zł rocznie, a dla podatników rozpoczynających działalność w danym roku podatkowym
20 tys. zł rocznie. Obliczając ww. limity, nie uwzględnia
się obrotu z tytułu sprzedaży dokonywanych na rzecz
firm. Jeżeli chodzi o czynności zwolnione z ewidencjonowania, to ich wykaz zawiera załącznik do rozporządzenia. Wymienione są tam m.in. usługi dotyczące
rolnictwa takie jak: wspomagające produkcję roślinną,
wspomagające chów i hodowlę zwierząt gospodarskich
czy usługi następujące po zbiorach. Zwolniona jest także dokonywana przez rolników ryczałtowych dostawa
produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczących usługi rolnicze. Należy
jednak dodać, iż są takie grupy podatników, którzy
nie mogą skorzystać z żadnych ww. zwolnień i od początku działalności muszą ewidencjonować obrót przy
użyciu kas fiskalnych. Dotyczy to np. dostawy części
samochodowych, wyrobów alkoholowych, tytoniowych, usług taksówkowych i innych.
Wróćmy jednak do zagadnienia ewidencji księgowej VAT. Otóż ewidencja sprzedaży prowadzona jest
w celu prawidłowego wyliczenia kwot podatku należnego w danym okresie rozliczeniowym dlatego:
• zapisy powinny być dokonywane chronologicznie,
zgodnie z momentem powstania obowiązku podatkowego,
• musi zawierać kwoty sprzedaży netto z podziałem
na stawki podatkowe oraz kwoty podatku należnego od tej sprzedaży,
• należy ujmować w niej całą dokonaną sprzedaż czyli
tę wynikającą z faktur sprzedaży jak i sprzedaż nieudokumentowaną fakturami VAT.
W szczególnych przypadkach, w zależności od
wykonywanych czynności i szczególnych wymagań
prawnych w tym zakresie, ewidencja sprzedaży może
być bardziej rozbudowana.
Drugi z rejestrów to ewidencja zakupów, która
prowadzona jest w celu określenia wysokości podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w danym
okresie rozliczeniowym. Powinna zawierać wszystkie
zakupy, od których w całości lub w części zostanie odliczony podatek naliczony. W ewidencji tej powinny
być wyszczególnione:
• numer kolejny w ewidencji zakupu,
• data wpływu faktury,
• numer faktury,
• nazwa i adres sprzedawcy oraz NIP,
• wartość dostawy brutto i kwoty podatku naliczonego.
Ważna uwaga w tym miejscu dotycząca prowadzenia rejestru zakupów. Podatnik może, ale nie musi
dokonywać odliczeń. To jest jego prawo, przywilej, ale
nie obowiązek. Dlatego, jeżeli zrezygnuje z odliczania
podatku naliczonego lub dokonuje zakupów zwolnionych od podatku, lub kupuje od podmiotów zwolnionych od podatku, lub dokonuje innych zakupów, od
których nie przysługuje prawo do odliczenia podatku
37
- podatnik nie ma obowiązku ewidencjonowania tych
zakupów dla celów VAT.
Podatek VAT - kiedy i jak go obliczyć
Obowiązek podatkowy wg ustawy o VAT, powstaje
z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, a gdy
czynności te powinny być potwierdzone fakturą VAT,
wówczas z chwilą jej wystawienia nie później jednak
niż w 7. dniu licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W imporcie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powstania długu celnego.
Dla niektórych rodzajów czynności określony został
tzw. szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Przykładowo, dla usług budowlanych, budowlano-montażowych czy transportowych powstaje on
z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, jednak
nie później niż 30. dnia, licząc od dnia ich wykonania.
Dla dostaw energii elektrycznej, cieplnej, gazu przewodowego, powstaje z upływem terminu płatności. Jeżeli
np. przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi
otrzymano część należności w postaci przedpłaty, zaliczki, raty, wtedy obowiązek podatkowy powstaje
z chwilą otrzymania tej części należności.
Podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem z kolei jest kwota należna z tytułu sprzedaży, zmniejszona
o kwotę należnego podatku. Podatek obliczany jest od
wartości sprzedaży netto, a następnie jest do niej dodawany dając wartość sprzedaży brutto.
Sposób obliczania podatku VAT należnego, wartości sprzedaży netto i brutto przedstawia poniższa
tabela.
na odliczenie podatku naliczonego. Może dokonać tego
w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał dokument
uprawniający go do takiego odliczenia bądź w rozliczeniu
za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Istnieje także możliwość odliczenia podatku naliczonego poprzez dokonanie korekty deklaracji podatkowej
za okres, w którym podatek naliczony miał być, lecz nie
został odliczony. Takiej korekty można dokonać w ciągu
5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.
Sporządzając deklarację podatkową, podatnik sam
oblicza różnicę kwot podatku należnego i naliczonego
i w przypadku gdy:
• podatek VAT należny jest wyższy niż podatek VAT naliczony - podatnik zobowiązany jest wpłacić tę kwotę
do urzędu skarbowego w terminie, w którym zobligowany jest złożyć deklarację podatkową za dany okres,
• jeśli podatek VAT naliczony jest wyższy niż podatek VAT należny, wtedy podatnik w deklaracji sam
określa sposób rozliczenia tej nadyżki, tzn.:
- może przenieść tę kwotę do rozliczenia w następnym okresie rozliczeniowym,
- może zażądać zwrotu z US całej nadwyżki na wskazany rachunek bankowy,
- może zażądać bezpośredniego zwrotu części nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, natomiast pozostałą część wykazać jako kwotę do
przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.
Jak wynika z powyższego, im więcej wykażemy
podatku VAT naliczonego, tym mniej zapłacimy go
do US, co absolutnie nie oznacza, aby „sztucznie” generować koszty.
Podatek VAT należny od sprzedaży 1 tony pszenicy =
sprzedaż netto x stawka podatku VAT
720 zł x 5% = 36 zł
Wartość sprzedaży brutto = sprzedaż netto + podatek VAT
720 zł + 36 zł = 756 zł
Podatek VAT należny od sprzedaży 1 tony pszenicy
w bezrachunkowym obrocie brutto =
cena brutto x (5% /105%) = podatek należny
720 zł x 0,0476 = 34,27 zł
Wartość sprzedaży netto w obrocie bezrachunkowym =
cena brutto x (100%/105%)
720 zł x 0,9524 = 685,73 zł
Wyjaśnijmy teraz, co to jest podatek VAT należny
i naliczony. Podatek VAT należny to zobowiązanie
podatkowe, które „należy się” urzędowi skarbowemu
i wyliczane jest przy sprzedaży opodatkowanych produktów i usług.
Podatek VAT naliczony to kwota podatku zapłacona przy zakupie towarów i usług opodatkowanych
podatkiem VAT.
Zgodnie z ogólną zasadą, czynnemu podatnikowi
VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych
towarów i usług w zakresie, w jakim te towary i usługi wykorzystywane były do wykonywania działalności
opodatkowanej. Podatnik ma trzy okresy rozliczeniowe
38
Rozliczanie podatku VAT
W zależności od wyboru, rolnik składać będzie deklaracje podatkowe VAT:
• za okresy miesięczne - w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu,
lub
• za okresy kwartalne - w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał
obowiązek podatkowy.
Tylko w przypadku tzw. „małych podatników”,
którzy wybrali metodę kasową rozliczeń, kwartalny
cykl rozliczeń jest obowiązkowy. Dla wyjaśnienia,
„małym podatnikiem” jest podatnik VAT, u którego wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym, wyrażonej w złotych, kwoty
1200000 euro lub podatnik prowadzący przedsiębior-
stwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną
osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze,
z wyjątkim komisu, jeżeli kwota prowizji lub in. postaci wynagrodzenia nie przekroczyła u niego w poprzednim roku podatkowym kwoty 45000 euro.
Należy pamiętać, że terminowe złożenie deklaracji
jest podstawowym obowiązkiem podatnika i nie ma
znaczenia, czy w danym okresie była wykonana jakakolwiek czynność opodatkowana czy też nie. Składa
się wówczas tzw. deklarację „zerową”.
Jeżeli deklaracja nie wpłynie w ustawowym terminie i nie zostanie uregulowane zobowiązanie podatkowe, podatnik powinien pamiętać o konsekwencjach,
jakie mogą spotkać go z tego tytułu. Naczelnik US
w drodze decyzji może m.in. wymierzyć zobowiązanie
podatkowe i konieczność uregulowania nie tylko zaległości, ale i odsetek od tych zaległości. Dlatego warto
wiedzieć, że jeżeli zdarzy się, iż podatnik z różnych
przyczyn losowych nie będzie mógł złożyć w ustawowym terminie deklaracji, może zwrócić się do organu
podatkowego o jego odroczenie.
Często pojawia się pytanie ze strony rolników dotyczące wyboru korzystniejszego okresu rozliczeniowego. Oczywiście każdy samodzielnie musi podjąć
decyzję, ale w przypadku kwartalnych rozliczeń może
być ono niezbyt korzystne dla tych, którzy otrzymują
zwroty podatku. Pamiętajmy, że termin zwrotu liczony jest od złożenia deklaracji, co w konsekwencji oznacza późniejszy zwrot pieniędzy niż przy deklaracjach
miesięcznych. Należy dodać, że rolnik, który wybrał
kwartalny okres rozliczania, może powrócić do rozliczeń miesięcznych dopiero po upływie czterech kwartałów, w których rozliczał się za okresy kwartalne.
Terminy zwrotów bezpośrednich podatku VAT
Zgodnie z przepisami, przy określaniu terminu
zwrotu podatku VAT, obecnie nie ma znaczenia rodzaj dokonywanych zakupów ani stawka podatkowa sprzedawanych towarów i usług. Są trzy terminy
zwrotów bezpośrednich. W każdym przypadku, podstawowy termin zwrotu podatku VAT wynosi 60 dni
od dnia złożenia rozliczenia - poza sytuacją, gdy w danym okresie podatnik nie dokonał żadnych czynności
opodatkowanych.
Podatnik może również ubiegać się o zwrot bezpośredni podatku, w terminie przyspieszonym równym 25 dni od dnia złożenia rozliczenia. Zwrot w tak
krótkim terminie jest możliwy, jeżeli opłacone zostaną
w całości wszystkie faktury ujęte w deklaracji i podatki
wynikające z dokumentów celnych oraz dołączony zostanie odpowiedni wniosek o szybszy zwrot podatku.
Gdy podatnik w danym okresie rozliczeniowym
nie wykonał żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT, tzn. nie było żadnej sprzedaży, wówczas na umotywowany wniosek złożony wraz z deklaracją, przysługuje mu zwrot podatku naliczonego,
w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia.
W tym przypadku istnieje także możliwość skrócenia
tego terminu do 60 dni od dnia złożenia deklaracji,
o ile podatnik złoży w US stosowny wniosek wraz
z zabezpieczeniem majątkowym w wysokości odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku.
Zanim kwota zwrotu zostanie przekazana na rachunek bankowy podatnika, organ podatkowy sprawdza
zaległości podatkowe podatnika, ponieważ w pierwszej kolejności kwota zwrotu zaliczana jest z urzędu
na poczet zaległości wraz z odsetkami za zwłokę oraz
bieżących zobowiązań podatkowych. Jeżeli zasadność
zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia, wówczas
US może przedłużyć termin zwrotu podatku do czasu
zakończenia czynności kontrolnych.
Korekta kwot podatku naliczonego
Często bywa tak, iż rolnik, który zakończył już inwestycje w swoim gospodarstwie, zastanawia się nad
ponownym powrotem do ryczałtu. Oczywiście może
z tego skorzystać, ale nie wcześniej niż po upływie
3 lat od dnia rezygnacji z tego zwolnienia. Musi wówczas złożyć taką informację do US na formularzu aktualizacyjnym VAT-R, przed początkiem miesiąca lub
kwartału, od którego chce powrócić do zwolnienia.
Co ważne, powrót do zwolnienia nie jest traktowany
przez US jako likwidacja działalności.
Należy wiedzieć, że powrót do zwolnienia może nieraz wiązać się z koniecznością dokonania korekty kwot
podatku naliczonego, który został wcześniej odliczony
przy zakupie np. nieruchomości, maszyn, urządzeń czy
środków do produkcji rolnej. Wynika to z tego, iż zmieni się teraz ich przeznaczenie, tzn. z wykorzystywanych
do czynności opodatkowanych na wykorzystywane do
działalności zwolnionej z VAT. To, czy trzeba będzie
w ogóle zwracać, a jeżeli już to całość czy część odliczonego podatku, jest uzależnione od daty nabycia lub oddania do użytkowania oraz wartości i rodzaju towarów.
Zgodnie bowiem z art. 91 ustawy o VAT, który reguluje
obowiązek i zakres dokonywania korekt podatku naliczonego, wyodrębniono następujące obszary korekty:
• środki trwałe o wartości początkowej przekraczającej 15 000 zł,
• towary i usługi o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł,
• towary handlowe, surowce i materiały.
W wyniku zmiany przeznaczenia posiadanych
środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 15 tys. zł, korekty trzeba będzie dokonać za
poszczególne lata pozostałego okresu korekty. Roczna korekta podatku odliczonego przy ich zakupie lub
wytworzeniu, w każdym kolejnym roku będzie wynosiła 1/5 - w przypadku środków trwałych ruchomych
lub 1/10 - w przypadku nieruchomości.
Jeżeli chodzi o towary i usługi o wartości poniżej
15 tys. zł (niskocenne środki trwałe), korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres
rozliczeniowy, w którym wystąpiła zmiana ich przeznaczenia. Co istotne, korekty takiej nie dokonuje się,
39
jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano niskocenne towary do użytkowania, upłynęło
12 miesięcy.
W przypadku surowców, materiałów lub towarów handlowych na dzień powrotu do zwolnienia, należy także dokonać korekty w deklaracji składanej za
okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła zmiana ich
przeznaczenia, bez względu na to, kiedy zostały one
zakupione. Tutaj korekcie podlega cały odliczony przy
ich zakupie VAT.
Dla lepszego zobrazowania powyższych zawiłości,
proszę przeanalizować poniższy przykład.
Od marca 2012 roku rolnik zrezygnował ze statusu czynnego podatnika VAT i powrócił do ryczałtu. Na dzień powrotu
posiadał następujące towary, od których wcześniej odliczył
podatek VAT:
Data
oddania do
użytkowania
Budynek
gospodarczy
- luty 2010 r.
Wartość
netto
Podatek
VAT
Korekta podatku
VAT naliczonego
350 000 zł
77 000 zł
Kwota korekty
rocznej: 77 000 x
1/10 = 7 700 zł.
Pierwsza korekta
w deklaracji
za styczeń 2013 r.,
ostatnia
- styczeń 2020 r.
Ciągnik rolniczy
- październik
2010 r.
150 000 zł
33 000 zł
Korekta roczna:
33 000 x 1/5
= 6 600 zł.
Ostatnia korekta
w styczniu 2015 r.
Agregat
uprawowy
– październik
2010 r.
14 000 zł
3 080 zł
Bez korekty
– upłynęło
12 miesięcy
Opryskiwacz
– wrzesień
2011 r.
13 000 zł
2 990 zł
Na bieżąco łączna
korekta wyniesie
3790 zł i powinna
być wykazana
w deklaracji VAT-7
za marzec 2012 r.,
czyli za okres,
kiedy wystąpiła
zmiana ich
przeznaczenia
Nawozy
mineralne
6 000 zł
480 zł
Środki
ochrony roślin
4 000 zł
320 zł
Warto dodać, że w przypadku jakichkolwiek niejasności lub wątpliwości, każdy podatnik może złożyć
„wniosek o indywidualną interpretację podatkową” do
Krajowej Informacji Podatkowej. Do tego celu służy formularz ORD- IN, a opłata z tego tytułu wynosi 40 zł.
Można również skorzystać z informacji telefonicznej:
801 055 055 - z telefonów stacjonarnych lub 22 330 03 30
- z komórki.
40
Stawki podatku VAT w rolnictwie
Od 1 stycznia 2011 r. obowiązuje w Polsce 23%, 8%,
5% i 0% stawka podatku VAT. Dostawa niektórych towarów oraz świadczenie niektórych usług korzysta ze
zwolnienia, jak np. obrót ziemią rolną, dzierżawa gruntów rolniczych i inne wymienione w ustawie o VAT.
Oprócz powyższych, obowiązuje także 7% zryczałtowany zwrot podatku VAT przysługujący rolnikom ryczałtowym. Obecnie sprzedaż nieprzetworzonych produktów rolnych opodatkowana jest stawkami 5% i 8%.
Poniższa tabela zawiera obowiązujące stawki podatku VAT na wybrane produkty rolne.
Stawka
podatku VAT
Wyszczególnienie
Surowe mleko, ziarno zbóż, ziarno rzepaku,
materiał siewny, ziemniaki, buraki cukrowe
5%
Nasiona buraka cukrowego i pastewnego,
leki weterynaryjne, nawozy mineralne ,
słoma, plewy, siano, sznurek do maszyn,
środki ochrony roślin, usługi rolnicze,
żywiec wieprzowy i wołowy, drób żywy,
pasze dla zwierząt gospodarskich,
usługi weterynaryjne (8% lub 23%)
8%
Energia elektryczna, maszyny rolnicze,
urządzenia i części zamienne, paliwo,
usługi pozarolnicze
23%
Zryczałtowany zwrot podatku VAT
7%
Z rozmów prowadzonych z rolnikami będącymi
czynnymi podatnikami VAT czy też z osobami prowadzącymi biura rachunkowe wynika, iż w większości
przypadków, podatek naliczony od kosztów prowadzenia gospodarstwa rolnego przekracza podatek należny od sprzedaży produktów i usług rolnych. Myślę
więc, że w dobie kryzysu i konieczności ograniczania
kosztów, oprócz oczywiście przeprowadzenia indywidualnej kalkulacji z pozycji konkretnego gospodarstwa, może to być cenna wskazówka dla osób wahających się z decyzją: pozostać na ryczałcie czy przejść na
pełen VAT. W przypadku rolnika, który dodatkowo
planuje inwestycje w swoim gospodarstwie rolnym,
odpowiedź na powyższe pytanie jest zupełnie prosta.
Jolanta Wesołowska
Na polach i łąkach
Choroby i szkodniki ziemniaków
w natarciu!
Ziemniak jest szczególnie narażony na rozwój agrofagów, a zwłaszcza szkodników
i patogenów, głównie ze względu na wegetatywny sposób rozmnażania. Od wielu lat
producentom rolnym największe problemy na plantacjach ziemniaka sprawiają choroby
grzybowe oraz szkodniki.
Zaraza ziemniaka
Wśród wielu patogenów, występujących na plantacjach ziemniaka, największe znaczenie gospodarcze ma grzybopodobna Phytophthora infestans, która
jest sprawcą zarazy ziemniaka. Choroba ta jest jedną
z najgroźniejszych chorób tego gatunku i na plantacjach niechronionych może powodować poważne
straty sięgające nawet 70 - 100%. Szkodliwość zarazy
ziemniaka związana jest nie tylko ze spadkiem plonu
z powodu zniszczenia liści, ale także i z bezpośrednim
porażeniem bulw, które łatwo gniją podczas przechowywania w kopcach.
Warunki sprzyjające rozwojowi zarazy ziemniaczanej to przedłużające się okresy opadów deszczu i podwyższonej wilgotności powietrza oraz umiarkowana
temperatura. Przy wyższej temperaturze (ok. 24º C)
rozsiane w środowisku zarodniki patogena mogą kiełkować bezpośrednio, infekując nowe rośliny ziemniaka. Przy niższej temperaturze (ok. 12º C) zarodniki
zmieniają się w zoospory wytwarzające 6 - 16 drobnych zarodników pływkowych, które w warunkach
podwyższonej wilgotności zakażają nowe rośliny. Jednakże rozwój choroby przebiega najintensywniej przy
temperaturze ok. 20° C i w takich warunkach plantacja ziemniaka może zostać zniszczona przez chorobę
w ciągu nawet kilku dni.
Bardzo ważną decyzją w ochronie ziemniaka jest
termin pierwszego zabiegu. Zwykle wykonuje się go
zgodnie z sygnalizacją lub na odmianach wczesnych
w okresie zwierania się roślin w rządach, a na odmianach
późnych po wystąpieniu pierwszych objawów na odmianach wczesnych. Skuteczna ochrona, oprócz właściwego
terminu, wymaga również doboru odpowiednich fungicydów dostosowanych do fazy rozwojowej ziemniaka.
Z punktu widzenia ochrony przed zarazą, w rozwoju tej rośliny można wyróżnić trzy podstawowe
fazy. Faza I to okres od wschodów do zwarcia się naci
w międzyrzędziach. W tym czasie należy stosować
fungicydy charakteryzujące się właściwościami profilaktycznymi, ale także aktywnością leczniczą. Do tego
celu nadają się szczególnie preparaty o działaniu systemicznym. Faza II to wykształcone części nadziemne (tuberyzacja). Do zabiegów w tym okresie zaleca
się preparaty o działaniu wgłębnym mające działanie profilaktyczne i dodatkowo mogą wnikać w kilka
warstw komórek w głąb rośliny. Faza III - wzrost i doj-
rzewanie bulw. Szczególnej ochronie w tym okresie
powinny podlegać bulwy, zwłaszcza przeznaczone na
długotrwałe przechowywanie.
W ochronie chemicznej istotne znaczenie mają: termin rozpoczynania ochrony i kolejnych zabiegów oraz
dobór fungicydów do kolejnych zabiegów w zależności od rodzaju plantacji.
Objawy porażenia liści ziemniaka przez Phytophthora infestans
Podjęcie decyzji o chemicznej ochronie powinno być
uzasadnione przebiegiem pogody w okresie wegetacji
oraz ciągłym monitorowaniem plantacji, dla określenia
precyzyjnych terminów zwalczania zarazy ziemniaka.
Można wykorzystać system wspomagania decyzji, który wyznacza konkretny dzień do wykonania zabiegu
chemicznego - dostęp bezpłatny do monitoringu na
stronie internetowej: www.ipm.iung.pulawy.pl
Alternarioza ziemniaka
Alternarioza ziemniaka inaczej nazywana suchą
i brunatną plamistością liści ziemniaka atakuje rośliny słabe, niedożywione lub zaatakowane przez inne
patogeny. Występuje częściej na glebach lekkich, przy
krótkotrwałych deszczach i suchym klimacie.
Pierwszym objawem alternariozy są liczne, drobne, ciemnobrązowe plamki z koncentrycznie ułożonymi kręgami na dolnych najstarszych liściach roślin.
W miarę postępu choroby, plamy stają się większe
i przenoszą się na liście do wyższych pięter rośliny. Przy
dużym nasileniu choroby następuje zamieranie liści.
Objawy choroby obserwuje się również na bulwach, na
41
których powierzchni występują różnej wielkości, nieregularne, brązowoczarne, lekko zagłębione plamy.
Aby ograniczyć chorobę, warto wysadzać zdrowe
sadzeniaki, stosować właściwy płodozmian, dostosować nawożenie do potrzeb rośliny.
Dobre rezultaty w walce z chorobą dają zabiegi chemiczne fungicydami zawierającymi w swoim składzie
mankozeb oraz chlorotalonil. Fungicydy te polecane są
również do pierwszych zabiegów ochronnych przeciwko zarazie ziemniaka, a zastosowane przeciwko alternariozie zabezpieczą rośliny przed pierwszymi ogniskami
zarazy. Sygnałem do wykonania pierwszego zabiegu
ochronnego przeciwko alternariozie jest wystąpienie
objawów choroby na liściach roślin ziemniaka. Z reguły
wystarczy jeden zabieg, ale w sprzyjających rozwojowi
choroby warunkach na odmianach wrażliwych może
wystąpić konieczność wykonania dwóch zabiegów.
puje placowo. W sezonie mogą wystąpić 2 pokolenia.
Dorosła samica składa nawet do 800 pomarańczowych
jaj na spodniej stronie liści ziemniaka - każdorazowo po
10 - 30 sztuk. Nowe pokolenie rozwija się po upływie
około 50 dni, tak więc pierwszy masowy rozwój stonki przypada na czerwiec i lipiec. Larwy są wydłużone,
pękate o barwie brązowej. W tym czasie pojawiają się
pierwsze dorosłe chrząszcze z nowego pokolenia. Faza
przepoczwarzenia odbywa się w glebie. Najczęściej
w sierpniu dorosłe owady schodzą do gleby, gdzie zimują na głębokości do około kilkudziesięciu centymetrów.
Aktualnie środki do zwalczania zarazy ziemniaka
i alternariozy zalecane przez IOR-PIB
Zaraza ziemniaka
Alternarioza
Acrobat MZ 69 WG
Acrobat MZ 69 WG
Armetil M 72 WP
Altima 500SC
Curzate Cu 49,5 WP
Armetil M 72 WP
Curzate Top 72,5 WP
CLIP SuperKontakt 69 WG
Drum 45 WG
Dithane NeoTec 75 WG
Ekonom 72 WP
Ekonom 72 WP
Ekonom MC 72 WP
Ekonom MC 72 WP
Fantic M WP
Fantic M WP
Galben M 73 WP
Folpan 80 WG
Infinito 687,5 SC
Indofil 80 WP
Inter Optimum 72,5 WP
Jetlan 500 SC
Micexanil 76 WP
Konkret Mega 72 WP
Navaho 50 WG
Mac-Mankozeb 75% WG
Planet 72 WP
Nando 500 SC
Pyton 60 WG
Navaho 50 WG
Pyton Consento 450 SC
Pyton 60 WG
Revus 250 SC
Pyton Consento 450 SC
Rywal 72 WP
Ridomil Gold MZ 67,8 WG
Solace M 72,5 WG
Rywal 72 WP
Mszyce
Tanos 50 WG
Tanos 50 WG
Tewa 50 WG
Tewa 50 WG
Toska 72,5 WP
Unikat 75 WG
Valbon 72 WG
Zignal 500 SC
Bezpośrednia szkodliwość mszyc, wynikająca z pasożytowania na liściach ziemniaka, ma niewielkie znaczenie. Plantacje, z których plon jest przeznaczony na
cele konsumpcyjne czy też dla przemysłu, nie wymagają
zwalczania tych owadów. Zabiegi chemiczne natomiast
powinno wykonywać się wyłącznie na plantacjach nasiennych, w celu zwalczenia mszyc, które są wektorami
chorób wirusowych. Terminy takich zabiegów są uzależnione od momentu masowych nalotów mszyc.
W bieżącym roku naloty mszyc rozpoczęły się
wcześniej niż w latach ubiegłych i przypadły na okres
wschodów ziemniaków. Sytuacja ta powoduje duże
zagrożenie wirusami, szczególnie najważniejszymi
Stonka ziemniaczana
Głównym szkodnikiem ziemniaka jest stonka
ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata). Szkodnik ten
jest owadem inwazyjnym, który bez interwencji plantatora może wyrządzić spore straty w plonie. Stonka
zawsze rozpoczyna wędrówkę od roślin rosnących na
obrzeżach (efekt brzeżny), a potem najczęściej wystę-
42
Chrząszcz stonki ziemniaczanej
Jako próg ekonomicznej szkodliwości przyjmuje się wystąpienie we wczesnej fazie rozwoju roślin
od 1 do 2 chrząszczy na 1 m2 plantacji, natomiast
dla roślin będących w pełni rozwoju jest to obecność
15 larw na roślinie (przewidywane są wówczas minimalne straty plonu). Wystąpienie 60 larw oznacza już
straty istotnie ekonomiczne. Przyjmuje się, że zniszczenie powierzchni rośliny powyżej 15% może powodować straty plonu do 28% czyli ok. 7 ton z hektara.
Ważnym czynnikiem warunkującym skuteczność
zabiegów niektórymi spośród zalecanych insektycydów jest temperatura powietrza. Duże znaczenie ma
także stopień zaawansowania rozwoju larw - są one
zdecydowanie bardziej wrażliwe we wcześniejszych
stadiach rozwoju, tj. L1 - L2.
gospodarczo: wirusem Y, wirusem L oraz wirusem
M. Zaleca się przeprowadzenie zabiegu zwalczania
mszyc na plantacjach nasiennych z użyciem dopuszczonych do stosowania preparatów – najlepiej o działaniu systemicznym.
Wraz z pojawieniem się pierwszych objawów porażenia roślin przez wirusy, należy rozpocząć wykonywanie selekcji negatywnej. Jest to podstawowy zabieg
agrotechniczny polegający na usunięciu z plantacji nasiennej roślin wykazujących porażenie wirusami. Regularna oraz starannie wykonywana lustracja pola oraz
selekcja znacznie ogranicza szerzenie się wirusów oraz
zwiększa efekt chemicznego zwalczania mszyc.
Reklama
Aktualnie środki ochrony roślin przeciwko stonce
i mszycom zalecane przez IOR-PIB
Stonka ziemniaczana
Mszyce
Acetamip 20 SP
Karate Zeon 050 CS
Actara 25 WG
Kung-Fu 050 CS
Alfazot 025 EC
LambdaCe Z 050 CS
Alpha Gold 100 EC
Pilar-Lambda-Cyhalotryna
050 CS
Alverde 240 SC
Pirimor 500 WG
Ammo Super 100 EW
Roztoczol Extra 050 CS
Apacz 50 WG
Teppeki 50 WG
Bulldock 025 EC
Calypso 480 SC
Decis 2,5 EC
Fastac 100 EC
Fury 100 EW
Golden Alpha 100 EC
Jetstac 100 EC
Karate Zeon 050 CS
Kung-Fu 050 CS
LambdaCe Z 050 CS
Minuet 100 EW
Mospilan 20 SP
Novodor SC
Nuprid 200 SC
Pilar-Lambda-Cyhalotryna
050 CS
Proteus 110 OD
Rage 100 EW
Rapid 060 CS
Roztoczol Extra 050 CS
Sherpa 100 EC
Sumi-Alpha 050 EC
Sumitox 20 SP
Titan 100 EW
Viper 20 SP
Monika Najduk
43
Kombajny należy sprawdzać
Z
bliża się czas żniw. To co
zbierzemy teraz, musi wystarczyć na cały rok. W tym
roku, w wyniku niesprzyjających
warunków pogodowych znaczna część ozimin wymarzła. Małe
ilości deszczu w maju i w początkach czerwca będą miały również
wpływ na dość poważne straty
w zbiorach choćby zbóż. Na te
straty rolnicy nie mają wpływu. Są
jednak w praktyce straty ziarna,
którym w dużym stopniu możemy
zapobiec. Dotyczy to strat w czasie
kombajnowego zbioru.
Wiele lat temu, kiedy w ramach
wdrożenia sprawdzałem dość dużą
liczbę kombajnów pod kątem strat
bezpośrednio na polu w czasie
omłotu, zdarzały się przypadki, że
na 1 hektarze jęczmienia strata dochodziła do 700 kg. Na taki „wynik”
nikt nie może sobie pozwolić.
Normy przy różnych
warunkach zbioru
Przyczyn strat w czasie kombajnowania jest wiele. Największe
występują w wyniku uszkodzenia
młocarni – wygięcia klepiska oraz
wygięcia lub pęknięcia cepów bębna młócącego. Poważne straty zaobserwowałem podczas zbyt wysokiego zbioru. Dotyczyło to głównie
zbioru jęczmienia oraz rzadkiego
łanu innych zbóż. Zawsze zwiększone straty występują na polach
zakamienionych. O tym trzeba pamiętać wiosną, kiedy jest czas na
zbiórkę kamieni. Przyczyną strat
są również złe ustawienie wytrząsaczy, niedostosowanie prędkości
zbioru do możliwości kombajnu
i nieodpowiednia wielkość szczeliny młocarni.
Pszenica
Jęczmień
Aby stwierdzić, czy nasz kombajn nie przekracza dopuszczalnych norm, należy sprawdzić to
podczas rozpoczęcia zbiorów. Warto to także zrobić w nowoczesnych
kombajnach, mimo elektronicznych
wskaźników
W poniższej tabeli zawarte są
wielkości, których nie powinno się
przekraczać.
Do pomiaru potrzebna jest
tacka wykonana najlepiej z twardej płyty pilśniowej o wymiarach
100 cm x 25 cm, z obramowaniem
listwą 2 cm x 2 cm. Tackę w czasie pomiaru należy podłożyć
pod spadające plewy i słomę, zaraz za tylnymi kołami kombajnu
w czasie jego normalnej pracy.
Żyto
Owies
PLON
mały
średni wysoki
mały
średni wysoki
mały
średni wysoki
mały
średni wysoki
Liczba ziaren przy omłocie
w 50 wybranych kłosach
– ZŁE WARUNKI ZBIORU
8
12
16
7
12
15
12
20
25
9
14
18
Liczba ziaren przy omłocie
w 50 wybranych kłosach
– DOBRE WARUNKI ZBIORU
5
6
10
3
5
7
7
12
15
6
9
12
Liczba ziaren straconych
w wytrząsaniu
i w oczyszczalni na 0,25 m2
przy szer. roboczej 5,2 m
37
55
74
68
82
100
64
82
109
74
92
120
w wytrząsaniu
18
22
37
55
64
77
46
64
82
37
46
84
w wytrząsaniu
30
44
60
55
66
81
52
66
88
60
74
97
w wytrząsaniu
15
22
30
44
52
62
37
52
62
30
37
68
Adam Jabłoński
44
Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy
Lipiec - sierpień
Zboża:
Pełnia lata to okres żniw, które rozpoczynają się tzw. „małymi żniwami”, czyli sprzętem jęczmienia i rzepaku ozimego.
Do tego czasu zaleca się uzupełnienie wpisów do Notatnika Ewidencji Zabiegów Ochrony Roślin. Przypominamy, że ewidencja zabiegów jest wymogiem ustawowym zgodnie z artykułem 71 Ustawy o ochronie roślin z dnia
18 grudnia 2003 r. (Dz.U. z 2004 r. nr 11, poz. 94 z późn. zm.).
Pamiętajmy!!! Zgodnie z przepisami Ustawy o ochronie roślin, stosować można wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu w sposób zgodny z treścią etykiety - instrukcji stosowania.
Na zachwaszczonych plantacjach zbóż okres przedżniwny umożliwia niszczenie uciążliwych chwastów (np. perzu
czy przytuli czepnej) jeszcze przed zbiorem zbóż. Zabieg zwalczania tych chwastów w łanie wykonuje się w fazie
dojrzałości woskowej ziarna, na 10 - 14 dni przed zbiorem, gdy wilgotność ziarna wynosi 20 - 30%. Praktyczną wskazówką oceny wilgotności ziarna jest uchwycenie momentu, kiedy ziarniak łamie się pod naciskiem paznokcia. Do
niszczenia perzu oraz chwastów dwuliściennych można użyć preparatu, który w swoim składzie zawiera substancję
aktywną – glifosat. Omawianego zabiegu zwalczania chwastów nie należy stosować przed zbiorami na plantacjach
nasiennych, ponieważ obniża się siła kiełkowania nasion!
Inną metodą odperzania pól jest stosowanie herbicydów po zbiorach ziarna i słomy zbóż. Preparaty te można stosować już od połowy sierpnia do późnej jesieni, na zielone, intensywnie rosnące chwasty. Po zbiorze zbóż, a przed
zastosowaniem środka, nie należy przeprowadzać żadnych zabiegów uprawowych. W momencie zabiegu perz powinien osiągnąć wysokość 10 - 25 cm i wytworzyć co najmniej 3 - 4 w pełni wykształcone liście, a chwasty dwuliścienne powinny w pełni wykształcić dwa liście właściwe. Opryskane pole pozostawia się bez uprawek na okres
2 – 3 tygodni. Po tym terminie wykonuje się zabiegi uprawowe przygotowujące rolę do siewu.
Z uwagi na zapewnienie dobrej jakości ziarna, zbiór pszenic rozpoczynamy od plantacji konsumpcyjnych, następnie
kosimy pszenice paszowe, a na końcu plantacje nasienne. Innym czynnikiem, mogącym mieć wpływ na pogorszenie
się parametrów jakościowych ziarna pszenic konsumpcyjnych (między innymi liczba opadania), są opady deszczu
w okresie żniw. Dlatego też przy podejmowaniu decyzji dotyczącej kolejności zbioru, należy pamiętać o cechach
rolniczo-użytkowych uprawianych odmian pszenic (między innymi o terminie dojrzewania, porastaniu w kłosie).
Po zebraniu słomy bądź jej pocięciu na przyoranie, należy jak najszybciej wykonać zespół uprawek pożniwnych
(podorywka lub talerzówka + bronowanie) lub zabieg płytkiego spulchniania (gruberowanie). Takie postępowanie
pozwala na szybsze przywrócenie sprawności roli, szybszy rozkład resztek pożniwnych i ograniczenie strat wody
w glebie.
Na polach z rozdrobnioną słomą na przyoranie należy koniecznie wysiać nawóz azotowy w dawce 30 – 45 kg N/ha.
Zapewni to szybszy rozkład słomy i zabezpieczy przed tzw. sorpcją biologiczną azotu. Plantatorzy, którzy stosują
intensywną technologię produkcji z zachowaniem właściwego zmianowania roślin, w tym wysoki poziom nawożenia azotem pod określony plon (ponad 200 kg N/ha), mogą zmniejszyć ilość wysiewanego N. Ma to uzasadnienie
w przypadku, gdy na plantacji pszenicy jakościowej zastosowano pogłównie w trzeciej dawce ponad 60 kg czystego składnika N na ha. Jednakże, podjęcie decyzji o zmniejszeniu dawki nawożenia N na ściernisko powinno być
uzależnione również od przebiegu pogody.
Na zwięzłych, gliniastych glebach, na których przyoruje się słomę, można przyspieszyć jej rozkład, stosując różnego
rodzaju produkty, zawierające w swoim składzie żywe kultury mikroorganizmów.
Należy pamiętać o wapnowaniu pól. Najodpowiedniejszym terminem przeprowadzenia tego zabiegu, gwarantującym dobre wymieszanie wapna z glebą, jest okres pożniwny (wapnowanie na ściernisko) oraz pod orkę przedzimową. Dopuszczalne jest także stosowanie nawozów wapniowych przed jesienną orką siewną. W pierwszej kolejności
wapnowanie należy przeprowadzić na polach, gdzie zabieg ten jest konieczny, pod rośliny bardzo wrażliwe i wrażliwe na kwaśny odczyn. Nawozów wapniowych nie wolno stosować łącznie z obornikiem i gnojowicą, z uwagi na
straty azotu. Niekorzystne jest również stosowanie wapnowania wraz z nawożeniem fosforem, ponieważ występuje
niepożądane zjawisko uwsteczniania fosforu. Tlenkowe formy wapnia należy stosować na glebach zwięzłych, gliniastych i ilastych, a na pozostałych typach gleb zaleca się stosowanie nawozów węglanowych, za wyjątkiem gleb
lekkich, ubogich w łatwo przyswajalny magnez, gdzie powinno się stosować wapno magnezowe lub dolomity.
Przypominamy o zabezpieczeniu przed szkodnikami silosów i magazynów zbożowych, w których będzie przechowywane lub magazynowane ziarno z tegorocznych zbiorów. Pomieszczenia takie należy w pierwszej kolejności posprzątać z wszelkich zanieczyszczeń, w tym z pajęczyn i kurzu, śmieci oraz resztek ziarna. Następnie należy wykonać naprawy spękań, szczelin i zagłębień w pomieszczeniach magazynowych. Przez cały okres, w miejscu składowania ziarna,
a także w pustych obiektach, należy prowadzić obserwacje na obecność ewentualnych szkodników i gryzoni.
45
Przypominamy także o możliwości korzystania z usług laboratorium PODR w Starym Polu, w którym można,
poprzez doradców, zlecić wykonanie określonych badań, np.:
- analizę parametrów jakościowych ziarna zbóż konsumpcyjnych,
- określenie jakości ziarna zbóż, jako materiału siewnego,
- gleb dla potrzeb doradztwa nawozowego w zakresie zakwaszenia (pH) i zawartości makroelementów tj.
fosforu, potasu i magnezu,
- wartości energetycznej i mineralnej pasz gospodarskich umożliwiającej układanie efektywnych dawek pokarmowych dla wszystkich grup zwierząt.
Rzepak:
W ostatnich latach sierpień jest miesiącem, w którym przeprowadzamy zbiór i jednocześnie wykonujemy nowe
zasiewy rzepaku ozimego.
Przystępując do zbioru rzepaku, zachowajmy właściwy jego termin, ponieważ decyduje on o jakości surowca. Zbiór
metodą dwufazową należy przeprowadzić w pełni dojrzałości technicznej nasion, tj. w momencie, gdy zaczynają
one brunatnieć, a rozcierane w palcach nie dzielą się na połowy. Sprzęt kombajnem z pnia (zbiór jednofazowy) rozpoczynamy w chwili, gdy nasiona są w pełnej dojrzałości, twarde, ciemne, a łuszczyny zasychają. Desykację plantacji,
zaleca się w przypadku silnego zachwaszczenia. Należy pamiętać, iż w warunkach nawet poprawnej agrotechniki
zabieg ten prowadzi najczęściej do obniżki plonowania.
Mając na uwadze nie najlepsze warunki w czasie siewów, wschodów i rozwoju rzepaku jesienią w ubiegłym sezonie, trzeba przypomnieć o rygorystycznym przestrzeganiu zasad jego uprawy. Dotyczy to zwłaszcza rolników mających mniejsze
doświadczenie w uprawie tej rośliny. Przede wszystkim nie zapominajmy, że pod uprawę rzepaku nie nadają się gleby
zakwaszone, podmokłe, zdegradowane agrotechnicznie, marginalne, a także suche piaski oraz torfy i mursze, na których
rzepak wymarza. Gleby te nie zapewniają oczekiwanego plonowania, a tym samym opłacalności produkcji.
Pamiętajmy o zachowaniu optymalnego terminu siewu rzepaku ozimego. Siew po tym terminie wiąże się zawsze
ze spadkiem plonowania. Termin i gęstość siewu rzepaku to podstawowe czynniki decydujące o plonowaniu. Optymalny okres siewu rzepaku jest krótki i wynosi zaledwie 5 - 10 dni. Aby rzepak dobrze przetrwał mało korzystne
warunki zimy, powinien wejść w okres spoczynku zimowego z dobrze rozwiniętą rozetą, składającą się z 8 - 9 liści
i z krótką, niewiele wystającą ponad ziemię, łodygą (pąk wierzchołkowy 3 - 4 cm nad ziemią), której grubość u nasady
nie powinna być mniejsza niż 0,5 cm. W przeciętnych warunkach meteorologicznych przełomu lata i jesieni, rzepak
dla prawidłowego ukształtowania rozety liściowej przed zimą potrzebuje 75 - 80 dni pełnej wegetacji z temperaturą
powyżej 5o C. Tak, więc w naszym rejonie siewy rzepaku należy zakończyć 27 sierpnia, wysiewając na 1 ha 3,4 - 4,0 kg
nasion odmian populacyjnych oraz 2,2 - 2,4 kg nasion odmian mieszańcowych (w technologiach bardzo intensywnych). Najkorzystniejsza rozstawa rzędów to 18 - 20 cm.
Przy siewach rzepaku ozimego w optymalnym terminie, możemy używać nasion odmian populacyjnych i mieszańcowych, zaś po tym terminie należy używać nasion odmian mieszańcowych, o wymaganiach dostosowanych do
warunków występujących w gospodarstwie na danym polu.
Przed wyborem odmian do siewu, warto zapoznać się z wynikami plonowania rzepaku w doświadczeniach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego przeprowadzonych na obszarze naszego województwa, dostępnych
na stronie www.podr.pl. Na liście zalecanych do uprawy odmian rzepaku ozimego na obszarze woj. pomorskiego w 2012 roku znajdują się: Adriana, NK Pegaz, SherlockR, Extend F1, Rohan F1, Visby F1, Poznaniak F1, NK
Technik F1, Abakus F1 oraz PrimusR F1 (R – oznacza odmianę wstępnie rekomendowaną, F1 – odmianę mieszańcową).
Zabiegi herbicydowe w rzepaku najlepiej jest wykonać jesienią, przed lub bezpośrednio po siewie. Wczesne wykluczenie konkurencji chwastów w rzepaku, przyczynia się do wytworzenia właściwego pokroju rozety liściowej przed
zimą, a tym samym do lepszego zimowania plantacji.
Buraki cukrowe:
Przypominamy o monitorowaniu plantacji buraka cukrowego na obecność chwościka buraka, w celu skutecznego
ograniczania jego rozwoju za pomocą odpowiednich fungicydów.
Kontynuujmy usuwanie z plantacji pośpiechów i burakochwastów, jeszcze przed ich zakwitnięciem i wydaniem nasion.
Rośliny motylkowe grubonasienne:
Najbardziej rozpowszechnioną metodą zbioru grochu jest zbiór jednoetapowy, gdy 80 – 90% nasion jest twarda,
a słoma sucha.
Termin zbioru grochu przypada najczęściej na okres od 20 VII do 20 VIII. Nasiona po zbiorze należy dosuszyć do zawartości wody nie wyższej niż 14%. Przy nierównomiernym dojrzewaniu lub dużym zachwaszczeniu plantacji, należy
przeprowadzić zabieg desykacji. Wykonujemy go preparatami do tego celu przeznaczonymi, zgodnie z instrukcją.
Łubiny zbieramy najczęściej jednoetapowo, gdy zaschnie około 60 – 70% strąków na pędach bocznych pierwszego
rzędu. Okres ten przypada najczęściej na początek lipca. Po zbiorze nasiona należy dosuszyć do wilgotności 15%.
46
Nasion przeznaczonych do siewu nie powinno pozbawiać się wilgotności szybciej niż 3% na dobę. Plantacje nierówno dojrzewające lub zachwaszczone należy desykować.
Dojrzewanie zbóż i grochu w mieszankach następuje zazwyczaj w tym samym czasie, dlatego zbiór nie nastręcza
trudności. Mieszanki zbóż z łubinem również dojrzewają prawie równomiernie. Tylko w latach o dużych ilościach
opadów opóźnia się dojrzewanie, szczególnie łubinu żółtego. Ogólnie, należy przyjąć, że zbiór wykonujemy, gdy
dojrzałość techniczną uzyska gatunek później dojrzewający w mieszance. Po omłocie mieszanki strączkowo-zbożowe wymagają doczyszczenia i dosuszenia do około 14% wilgotności.
Ziemniaki:
W miesiącach letnich na plantacjach ziemniaka, podczas ciepłej i wilgotnej pogody, masowo występuje zaraza
ziemniaka. Pierwsze jej objawy pojawiają się na odmianach wczesnych - z końcem czerwca lub początkiem lipca,
natomiast na odmianach późnych na przełomie lipca i sierpnia, zależnie od panujących warunków pogodowych.
Zabiegi chroniące ziemniaki przed zarazą ziemniaczaną powinny być wykonane:
- gdy zwierają się międzyrzędzia u odmian bardzo wczesnych i wczesnych,
- w momencie wystąpienia pierwszych objawów na odmianach bardzo wczesnych i wczesnych,
- według sygnalizacji WIOR,
- w okresach krytycznych, tj. podczas wilgotnej i ciepłej pogody sprzyjającej występowaniu choroby.
Wykonując pierwszy zabieg, dobrze jest zastosować preparat o działaniu systemicznym. Kolejne zabiegi wykonujemy na podstawie obserwacji pogody lub po 10 – 14 dniach po pierwszym zabiegu, natomiast następne co 7 – 10 dni
preparatem kontaktowym. Pamiętajmy o stosowaniu preparatów zgodnie z etykietą – instrukcją stosowania. Przy
doborze środka, należy pamiętać, aby nie stosować przez cały okres preparatów o tej samej substancji aktywnej, co
wpłynie na małą skuteczność zabiegu.
W przypadku stwierdzenia niedoboru jakiegokolwiek składnika pokarmowego na ziemniakach, należy zastosować
odpowiedni nawóz dolistny.
Sebastian Zwierz, Grzegorz Manowski
Komunikat Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin
i Nasiennictwa w Gdańsku
W związku z nowym sezonem uprawy ziemniaków. Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin
i Nasiennictwa w Gdańsku przypomina:
• podmiotom uprawiającym i przemieszczającym ziemniaki do przetwórstwa o obowiązku wpisu do rejestru
przedsiębiorców zgodnie z art. 12, ust. 1, pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (tekst jednolity: Dz.U. z 2008 r. nr 133, poz. 849, ze zm.).
Decyzję w sprawie wpisu do rejestru przedsiębiorców, na wniosek zainteresowanego podmiotu wydaje
wojewódzki inspektor właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę tego podmiotu zgodnie
z art. 13 ww. ustawy o ochronie roślin.
Wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców można pobrać ze strony internetowej www.iorin.gda.pl
z zakładki - druki, wybierając – wnioski i druki działu nadzoru fitosanitarnego.
• zakładom przetwórczym ziemniaków, że zgodnie z zapisem art. 12 i art. 15 ww. ustawy o ochronie roślin ziemniaki przeznaczone do sprzedaży muszą pochodzić od podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców.
Przesyłki ziemniaków powinny być zaopatrzone w oznakowanie, które może posiadać dowolną formę, np.
prostej naklejki lub etykiety, zawierającej numer wpisu do rejestru przedsiębiorców podmiotu, który ziemniaki uprawiał i ewentualnie numery kolejnych dystrybutorów oraz numer statystyczny powiatu, na terenie
którego ziemniaki były uprawiane. Oznakowania umieszcza się na każdym opakowaniu jednostkowym
(worek, skrzynka, skrzynia paletowa), a w przypadku ziemniaków wprowadzanych lub przemieszczanych
luzem na przewożących je środkach transportu lub na towarzyszącym im dokumencie handlowym.
UWAGA!
Nieprzestrzeganie powyższych wymagań podlega sankcjom karnym - mandat na podstawie art. 107, ust. 1,
pkt 8 lub opłata sankcyjna w wysokości 2.270 zł na podstawie art. 108, ust. 1, pkt 3 ustawy o ochronie roślin.
Szczegółowe informacje w tym zakresie można uzyskać w Oddziałach Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin
i Nasiennictwa w Gdańsku, których adresy zamieszczone są na stronie internetowej www.iorin.gda.pl
Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Gdańsku
Andrzej Kania
47
W chlewni i oborze
Lato w oborze
P
rzed nami okres wysokich
temperatur. Narażone na nie
są również nasze zwierzęta.
Krowy najlepiej czują się w temperaturach do 20° C. Wyższe wywołują u nich stres cieplny, którego objawami są między innymi: większe
spożycie wody, przyspieszony oddech, ospałość, wolniejsze poruszanie się, mniejsze pobieranie paszy.
W organizmie zwierzęcia następuje
spowolnienie przepływu pokarmu
przez przewód pokarmowy oraz
wolniejszy przepływ krwi przez
organy wewnętrzne. Konsekwencją tego jest spadek wydajności,
ciche ruje, problemy z zacielaniem.
Wszystkie te objawy odczuwalne
są w kieszeni hodowcy. Wszelkimi możliwymi sposobami powinniśmy dążyć do jak największego
zredukowania tego stresu. Jest to
trudne, ale na pewno można zwierzętom ulżyć w te upalne dni.
System utrzymania zwierząt
a upały
Gdy temperatura idzie szybko
do góry, dużego znaczenie nabiera system utrzymania zwierząt.
W lepszej sytuacji są gospodarstwa
z oborami wolnostanowiskowymi.
Ale tam krowy też cierpią z powodu wysokich temperatur. Poczekalnie przed halą udojową i sama hala
udojowa to miejsce, gdzie jest duże
skupienie zwierząt, jest ciasno,
48
duszno i gorąco. Problem ten narasta szczególnie w dużych oborach.
Aby złagodzić skutki panujących
tam warunków, niektóre gospodarstwa montują nad poczekalniami zraszacze i wentylatory. Nie są
to jakieś zmyślne urządzenia. Zwykły wąż ogrodowy, z końcówką od
opryskiwacza, zawieszony nad poczekalnią i zwykły wiatrak zdecydowanie poprawiają warunki.
Krowa po pobycie w dusznej
poczekalni i hali udojowej, często
po oddaniu 20 i więcej litrów mleka chce się napić wody i my musimy jej to umożliwić. Najlepszym
rozwiązaniem są poidła wannowe,
do których krowy mają swobodny
dostęp zaraz po wyjściu z hali. Od
15 do 20 sztuk do jednego poidła
to maksimum. Krowa w upalny
dzień może wypić nawet 180 litrów wody. Gdy jest spragniona,
może ją pić z prędkością 20 litrów
na minutę. Dlatego najlepsze dla
krów są właśnie poidła wannowe,
bo z nich piją swobodnie, ile chcą,
a dodatkowo mogą zanurzyć w
wodzie pysk, co bardzo lubią.
Musimy zwracać szczególną
uwagę na czystość tych poideł, bo
mogą się w nich znaleźć resztki
kiszonek, a często i kał. To tylko
zwierzęta. My jako hodowcy musimy o tym wiedzieć i na bieżąco
kontrolować stan poideł, aby nie
doprowadzić do sytuacji, że krowy
stoją przy pełnym poidle i ryczą.
Bardzo dobrze byłoby, gdyby takie
poidła były zamontowane również
w poczekalni przed halą udojową.
Ważne jest również, aby zwierzęta korzystające z wybiegów, okólników miały swobodny dostęp do
obszarów zacienionych. Tak samo
powinno być na pastwiskach. Krowy nie mogą stać na słońcu i czuć się
jak na patelni. To nie urlopowicze
spragnieni pięknej opalenizny.
Gdy krowy napiją się, wtedy
dopiero podchodzą do koryta czy
stołu paszowego, ale pod warunkiem, że w oborze nie panuje duchota. Wtedy od razu położą się
i dyszą, starając się w ten sposób,
choć trochę obniżyć temperaturę swojego ciała. W takich dniach
idealnie sprawdzają się kurtyny
w oborze, które są zamiast części
ścian. Również wentylatory to idealne rozwiązania. W oborach uwięziowych można polewać wodą
ganki paszowe, trzeba powyjmować lub pootwierać wszystkie możliwe okna. Wentylatory też byłyby
wskazane. W trudniejszej sytuacji
są obory wolnostanowiskowe na
głębokiej ściółce. Dodatkowo temperaturę podnosi zagrzewający się
obornik i unoszący się w powietrzu
amoniak i siarkowodór. Rozwiązaniem są zawieszone u góry wiatraki, które wymuszają ruch powietrza i w ten sposób je oczyszczają.
Bardzo wskazane byłoby, jeśli jest
to możliwe, przed sezonem letnim
wywiezienie obornika.
System karmienia i zadawania pasz latem
Następny element, który musimy dostosować do wysokich temperatur to system karmienia i zadawania pasz. Na pewno godnym
polecenia jest przejście na dwukrotny system zadawania pasz.
Lepiej jest też większą część dziennej dawki zadawać po południu.
Wieczorem i w nocy temperatura
spada i zwierzęta chętniej wyjadają paszę, która też tak szybko się
nie zagrzewa. W ciągu dnia kilkakrotne podrzucenie kiszonki, czy
jej przegarnięcie na stole paszowym spowoduje jej ochłodzenie,
W chlewni i oborze
a jednocześnie pobudzi krowy do podejścia i pobierania paszy. Lepszym rozwiązaniem jest stół paszowy
niż koryto. Łatwiej jest na nim podrzucić kiszonkę
i utrzymać jego czystość. Ma mniej zakamarków, gdzie
pasza gromadzi się i fermentuje. W głębokim korycie
kiszonka szybciej się zagrzewa. Musimy oczywiście
pamiętać o wybieraniu niedojadów przed każdym karmieniem, bo latem szybko się psują. Latem TMR szybko przesycha, musimy zwracać uwagę, by nie był za
suchy. Zawartość suchej masy powyżej 50% źle wpływa na zdrowie zwierząt. Krowom łatwiej jest z niego
wybierać paszę treściwą, a to może doprowadzić do
kwasicy i powikłań z nią związanych. Taki TMR krowy
mniej pobierają. Rozwiązaniem tego problemu może
być dodanie pasz wilgotnych np. młóta browarnianego
czy prasowanych kiszonych wysłodków albo po prostu
zwykłej wody. Poprawi się zdecydowanie smakowitość
paszy i krowy powinny pobierać jej więcej.
Wszystkie wcześniej przedstawione działania na
nic się zdadzą, jeśli do koryta trafi zagrzana, zepsuta,
zaparzona kiszonka. Latem szczególnego znaczenia nabiera sposób wybierania kiszonek z silosu. Musi w nim
panować porządek, nie powinna tam leżeć luźna i porozrzucana kiszonka, bo latem bardzo szybko się ona
zagrzewa. Kiszonka powinna być tak wybierana, aby
nie naruszać jej zbitej struktury w dalszej części pryzmy, bo prowadzi to do wtórnej fermentacji grzybowej
i zagrzewania się. Krowy żywione taką kiszonką mają
w mleku podwyższony poziom komórek somatycznych i obniżoną zawartość tłuszczu. Zwiększone nasilenie prac w sezonie letnim nie może nas tłumaczyć
z bałaganu w silosie. Kiedy nieumiejętnie gospodarzymy w silosie możemy doprowadzić do paradoksalnej sytuacji, że choć zrobiliśmy dobrą kiszonkę to
krowy do koryta dostają paszę marnej jakości i na
wysoką produkcję nie mamy co czekać. Jak widać
bardzo dużo zależy od „kucharza” przygotowującego i zadawającego pasze.
Gwałtowne skoki temperatur latem, od niskich,
wręcz jesiennych, do bardzo wysokich coraz częściej
powtarzają się. Dlatego powinniśmy być przygotowani na jak najlepszą ochronę naszych zwierząt przed
tymi upałami i skutkami ich działania.
Zbigniew Marciniak
Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy
Lipiec - sierpień
Bydło:
Lato to okres upałów. Zarówno na pastwisku jak i w oborze krowy bardzo je odczuwają. Musimy bezwzględnie
pamiętać o wodzie. Gdy jej brakuje, na nic zdadzą się nasze zabiegi dla utrzymania wydajności. Drogie pasze czy
dodatki witaminowo-mineralne niewiele pomogą, gdy zwierzęta nie mają wody pod dostatkiem. Przed palącymi
promieniami słońca pomogą uchronić krowy wszelkiego rodzaju zacienienia, czy to naturalne w postaci drzew czy
zakrzaczeń, czy wybudowane, chociaż prowizoryczne wiaty. W budynkach upał również daje się we znaki. Jest gorąco, duszno, kiszonka w korytach szybciej się zagrzewa. Pamiętajmy o pootwieraniu wszystkich okien, a jeśli to
możliwe, o zamontowaniu wentylatorów, które wymuszą ruch powietrza w oborze.
Na pastwiskach pamiętajmy o wykaszaniu niedojadów. Młoda trawa szybciej wtedy odrasta i jest lepszej jakości.
Trzoda chlewna:
Panująca tendencja do skracania okresu ssania przez prosięta ma bezpośredni wpływ na późniejsze efekty ich odchowu. Należy zatem pamiętać:
- stwierdzono, że prosięta odsadzone w wadze niższej niż 4 kilogramy (3-tygodniowy okres ssania) będą rosły
znacznie dłużej niż prosięta ważące ponad 4 kilogramy,
- zbadano, że 43% słabo rosnących warchlaków pochodziło z miotów wcześnie odsadzonych i w momencie odsadzenia ważyły mniej niż 4 kilogramy,
- wczesne odsadzanie wymaga budynku odchowalni, gdzie temperatura w pierwszych dniach zasiedlenia powinna wynosić 27 – 30o C, w zależności czy jest to system utrzymania ściółkowy, czy bezściółkowy,
- budynek, do którego trafiają prosięta powinien być nie tylko wymyty i zdezynfekowany, ale również osuszony,
tylko wtedy dezynfekcja jest skuteczna,
- nigdy nie wolno rezygnować z rygorystycznie przestrzeganej zasady „całe pomieszczenie pełne - całe pomieszczenie puste”,
- nie należy umieszczać świeżo odsadzonych prosiąt w jednym budynku ze świniami starszymi, a więc o innym statusie immunologicznym i różnych wymaganiach termicznych, maksymalna różnica wiekowa nie powinna przekraczać 2 tygodni,
- prosięta w momencie odsadzenia zawsze powinny być segregowane ze względu na masę ciała i kondycję. Tym
słabszym zapewnić dodatkowe ogrzewanie i specjalną opiekę.
Zbigniew Marciniak, Włodzimierz Sawirski
49
W chlewni i oborze
Trafnym doborem par rodzicielskich do kojarzeń
tworzysz rentowność produkcji trzody chlewnej w swoim gospodarstwie
OKRĘGOWY ZWIĄZEK HODOWCÓW ZARODOWEJ TRZODY CHLEWNEJ
80-874 Gdańsk, ul. Na Stoku 48
tel./fax (58) 530-04-27, 530-04-44, e-mail: [email protected]
Genetyka przynosi szybkie zwiększenie mięsności produkowanego żywca wieprzowego.
Wysoka jakość materiału matecznego – loszki „POLSUS”, Filia Gdańsk i knurków „POLSUS”, Filia Gdańsk
wnosi lepsze korzyści produkcji w Twojej hodowli
i gwarantuje wyższe dochody w momencie klasyfikacji w ubojniach.
Wykaz hodowców trzody chlewnej, objętych oceną wartości użytkowej i hodowlanej
przez Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”, Filia w Gdańsku
uprawnionych do sprzedaży materiału hodowlanego
Stan na dzień 25.06.2012 r.
Produkuje
Lp.
Hodowca
Miejscowość
Poczta
Gmina
Nr tel.
knurki
loszki
i loszki
krzyżówkowe
Rasa
1.
Błażek Zenon
Kamionka
86-171 Rychława
Skórcz
58 582-91-37
605852155
-
*
10
2.
Browarczyk Tadeusz
Smołdzino
83-304 Przodkowo
Przodkowo
58 681-96-36
*
*
20
3.
Burek Stanisław
Lubieszyn
83-420 Liniewo
Liniewo
58 687-80-63
-
*
10
4.
Cybulski Zbigniew
Ostrowite
89-662 Ostrowite
Chojnice
52 398-74-12
-
*
20
5.
Ebertowski Ryszard
Markubowo
83-400 Kościerzyna
Kościerzyna
58 686-57-27
*
*
10
6.
Godlewski Zdzisław
Czarlin
83-110 Tczew
Tczew
58 536-69-13
607600890
*
*
20, 80
7.
Gołecki Feliks
Mościska
83-240 Lubichowo
Lubichowo
58 588-56-03
604888543
*
*
20
8.
Graban Wiesław
Zelgoszcz
83-208 Zelgoszcz
Lubichowo
58 588-51-15
669354612
-
*
20
9.
Gumiński Ryszard
Miradowo
83-210 Zblewo
Zblewo
58 588-44-34
606937965
-
*
20
Rabacino
77-100 Bytów
Studzienice
59 821-47-89
*
*
10, 70
-
*
20
10. Hanasko Zenon
11. Pliszka Józef
Zelgoszcz
83-208 Zelgoszcz
Lubichowo
58 582-43-06
505956000
12. Hnatiuk Zenon
Rabacino
77-100 Bytów
Studzienice
59 821-47-93
504066467
*
*
10
13. Jurczyński Henryk
Wielgłowy
83-120 Subkowy
Subkowy
58 536-69-51
601937950
-
*
20
14. Koss Beata, Mirosław
Gnieżdżewo
84-121 Swarzewo
Puck
58 673-37-62
693302914
*
*
10, 70
Krawczykiewicz
Michał
Sternowo
89-641 Nowa Cerkiew Chojnice
52 398-73-84
-
*
20
Rabacino
77-100 Bytów
Studzienice
59 821-47-82
*
*
20
Skórcz
514471825
-
*
10
Lubichowo
58 560-95-26
606618096
*
*
20, 70
15.
16. Łoza Jarosław
17. Mazurowski Łukasz
18. Mazurowski Marek
50
Wielki Bukowiec 83-208 Zelgoszcz
Zelgoszcz
83-208 Zelgoszcz
W chlewni i oborze
Produkuje
Lp.
Hodowca
Miejscowość
19. Miąskowski Stanisław
20. Mokwa Maria
Załęże
Subkowy
Nowakowski
Mieczysław
Pałubin
22. Regliński Andrzej
Smołdzino
21.
23. Roskwitalski Andrzej
Wysoka
Poczta
Gmina
Nr tel.
knurki
loszki
i loszki
krzyżówkowe
Rasa
83-304 Przodkowo
Przodkowo
58 681-96-54
*
*
10
83-120 Subkowy
Subkowy
58 536-83-43
605346075
-
*
20
83-430 Stara Kiszewa
Stara Kiszewa 58 687-64-32
-
*
10
83-304 Przodkowo
Przodkowo
58 681-96-61
*
*
10
83-212 Bobowo
Bobowo
58 562-17-45
606703940
-
*
10
24. Skrzypkowski Szczepan
Smołdzino
83-304 Przodkowo
Przodkowo
58 681-96-30
603452481
*
*
20, 80
25. Stefański Marian
Skorzewo
83-400 Kościerzyna
Kościerzyna
58 687-12-11
665567114
*
*
20
Kartuzy
58 681-05-91
607658208
*
*
10, 20,
70
58 535-16-79
695940747
*
*
10
Miastko
502247997
*
*
10
Chojnice
52 397-09-54
-
*
20
26. Stolc Józef
Kiełpino
83-307 Kiełpino
27. Syldatk Elżbieta
Gronowo
83-122 W. Walichnowy Gniew
28. Szepel Edward
29. Szulc Bogdan
Węgorzyno
Miastko
77-200 Miastko
ul. Długa 12/40
Pawłowo
89-600 Chojnice
30. Szynszecki Mirosław
Lotyń
89-641 Nowa Cerkiew Chojnice
52 398-72-58
-
*
20
31. Śnieg Andrzej
Pastwa
82-500 Kwidzyn
Kwidzyn
55 275-74-70
602670505
*
*
20, 70
89-650 Czersk
Czersk
52 398-44-74
603199648
*
*
10
32. Talewski Grzegorz
Czersk
ul. Łubianka 9
33. Terefenko Zbigniew
Michałowo
76-223 Stawęcino
Główczyce
59 811-66-78
880588100
-
*
20
34. Węsierski Jan
Smołdzino
83-304 Przodkowo
Przodkowo
58 681-96-74
*
*
20
Wolny Dwór
83-250 Skarszewy
Skarszewy
605665567
58 588-22-11
*
*
10
35. Megier Jarosław
* zakres produkcji oraz aktualna w miesiącu możliwość ilościowego zakupu materiału hodowlanego (knurki, loszki)
SYMBOLE RAS: 10 - WBP,
20 - BPZ, 50 - ZŁOTNICKA PSTRA, 60 - HAMPSHIRE, 70 - DUROC, 80 – PIETRAIN
Wykaz hodowców, którzy zrezygnowali z prowadzenia oceny użytkowości rozpłodowej loch i nieposiadających certyfikatu
oraz uprawnień do sprzedaży materiału hodowlanego trzody chlewnej (knurki i loszki):
1. Dahm Józef – Kranek, gmina Skórcz,
2. Cirocki Stanisław – Smołdzino, gmina Przodkowo,
3. Wrona Kazimierz – Łęgowo, gmina Pruszcz Gdański,
4. Wolski Bronisław – Bawernica, gmina Parchowo,
5. Toruńczak Ryszard – Załamkowo, gmina Kamienica Królewska,
6. Borkowski Zbigniew – Kościeleczki, gmina Malbork,
7. Nalikowski Piotr – Dubiel, gmina Kwidzyn,
8. Odya Czesław – Łąg Kolonia, gmina Czersk.
Wykaz telefonów komórkowych (służbowych) osób udzielających informacji na temat dostępnego materiału hodowlanego:
1. Ryszard Bogusławski - 507088394,
2. Andrzej Bułakowski - 507088396,
3. Arkadiusz Drewing - 507088398,
4. Krzysztof Żółć - 507088399,
5. Aleksandra Kopicka - 507088395.
51
W trosce o środowisko
Postępowanie z pozostałościami
i opakowaniami po środkach ochrony roślin
Sezon oprysków w pełni, warto zatem przypomnieć sobie kilka istotnych zasad
przy bezpiecznym dla środowiska postępowaniu z pozostałościami i opakowaniami
po środkach ochrony roślin.
D
obrze przygotowany do sezonu opryskiwacz
i właściwie obliczony wydatek cieczy użytkowej powinien zapobiegać powstawaniu pozostałości środków ochrony roślin. Jednak mogą zdarzyć
się przypadki, kiedy po oprysku zostanie w opryskiwaczu pewna ilość cieczy użytkowej środka ochrony roślin. W żadnym wypadku nie wolno tej cieczy
wylewać na nieużytki, ugory i tym podobne. Najważniejszą zasadą jest rozproszenie środka ochrony roślin
w miejscu zastosowania. W tym celu należy pozostałą
w opryskiwaczu ciecz trzykrotnie rozcieńczyć wodą
i po jednej godzinie dokonać oprysku, zaczynając od
miejsca rozpoczęcia zabiegu. Takie postępowanie po
godzinie, zapobiegnie zmyciu z rośliny właściwej dawki, a trzykrotnie rozcieńczona ciecz nie spowoduje nadmiernego naniesienia środka ochrony na rośliny.
Jeżeli chodzi o postępowanie z opakowaniami po
środkach ochrony roślin, to sposób określają przepisy
zawarte w instrukcjach – etykietach stosowania oraz
przepisy ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 roku (Dz.U. nr 63, poz.
638 z 2001 r., z póź. zm. ).
Zgodnie z przepisami zawartymi w instrukcjach
– etykietach stosowania środków ochrony roślin,
opróżnione opakowania należy trzykrotnie przepłukać wodą, a popłuczyny wlać bezpośrednio do zbiornika opryskiwacza, w którym jest przygotowana ciecz
użytkowa. Tak opróżnione opakowanie po środkach
ochrony roślin należy zwrócić do sprzedawcy, u któ-
52
rego środki zostały zakupione (dlatego tak zasadnym
jest żądanie faktury podczas zakupu środka ochrony
roślin). Bardzo ważne jest, aby zwracane opakowanie
było czyste, a sprzedawcy staranie kontrolowali, czy
tak właśnie jest. Brudne opakowanie, z pozostałościami
środka ochrony roślin, może spowodować niebezpieczeństwo zatrucia osób lub skażenie środowiska podczas
ich transportu lub magazynowania.
Należy podkreślić, że zgodnie z przepisami instrukcji zabronione jest spalanie opakowań po środkach ochrony roślin we własnym zakresie. Zabronione
jest również wykorzystywanie opakowań po środkach
ochrony roślin do innych celów, a także traktowanie
ich jako surowce wtórne.
Jan Rozenek
Reklama
PPH „DOWO”
WOJCIECH DOBRZYCKI
73-110 Stargard
• nawóz wapniowo-magnezowy węglanowy – dolomit
CaO – 30%
MgO – 17%
• nawóz wapniowy węglanowy CaO – 50% = 90% CaCO3
• nawóz wapniowy tlenkowy CaO – 50% i 60%
tel./fax (91) 578 67 33, tel. kom. 601863937
www.dowo.pl
53
Z wizytą u rolnika
Produkcja mleka to nasza specjalność
W miejscowości Solnica w gminie Nowy Dwór Gdański znajduje się gospodarstwo
Państwa Elżbiety i Andrzeja Dudów.
- Od jak dawna prowadzicie Państwo gospodarstwo?
Jak można je krótko scharakteryzować?
Gospodarstwo przejął mąż po rodzicach. Razem
pracujemy już 11 lat. Przez dłuższy okres prowadziliśmy gospodarstwo wielokierunkowe. Zajmowaliśmy
się chowem bydła, uprawą pszenicy konsumpcyjnej,
rzepaku i buraków cukrowych. Obecnie produkujemy
mleko. Mamy 40 krów dojnych i jałówki z przeznaczeniem na wymianę stada. Uprawy dostosowaliśmy do
tego kierunku produkcji. Są to głównie użytki zielone
i kukurydza na pasze, a pozostały areał zajmuje pszenica i rzepak. Zaczynaliśmy od 30 ha. Teraz powierzchnia gospodarstwa wynosi 45 ha.
- Specjalizacja w hodowli krów mlecznych wymagała
z pewnością dużych nakładów fiansowych. Czy korzystaliście z jakichś form wsparcia?
Tak, oczywiście, ale do tego, co posiadamy, dochodziliśmy sukcesywnie. W ramach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, z projektu „Ochrona Środowiska na Obszarach Wiejskich”, wybudowaliśmy
zbiornik na gnojówkę i płytę obornikową, a z kredytu
z linii „Młody Rolnik” wybudowaliśmy nową oborę
na 40 krów. Ze środków PROW na lata 2007 - 2013
kupiliśmy nowy ciągnik z ładowaczem Tur. Mamy
kompletny sprzęt do produkcji sianokiszonki oraz do
uprawy ziemi, siewu i zbioru pozostałych roślin.
Nowa obora w gospodarstwie Państwa Dudów
- Jakie wyniki produkcyjne uzyskujecie? Czy zbiory
wystarczają na wykarmienie krów w gospodarstwie?
Jeżeli chodzi o produkcję roślinną, to zbieramy
8 - 9 ton/ha pszenicy wysokoglutenowej, 3,5 - 4 t/ha
rzepaku i około 800 dt/ha kukurydzy na zielonkę. Ilość
paszy z użytków zielonych zależy niestety od warunków pogodowych na Żuławach, bo brakuje nam systemu nawodnień pól.
54
W żywieniu krów z pasz objętościowych stosujemy
sianokiszonki, bardzo dobrej jakości siano oraz wysłodki
świeże i suche oraz młóto, które kupujemy w browarze.
Pełnoporcjową paszę treściwą przygotowujemy we
własnym gospodarstwie, dokupując koncentraty, otręby, mieszanki uzupełniające. W tym zakresie współpracujemy z firmą Dosche. Dzięki pracy własnej włożonej
w selekcję, prawidłowe żywienie, rozród, opiekę weterynaryjną średnia wydajność krów wynosi obecnie 9100
litrów, a rekordzistka dała 11 000 kg mleka.
- Wiem, że obowiązków w gospodarstwie nie brakuje,
a mimo to znajdują Państwo czas na działalność społeczną.
Rzeczywiście, praca w rolnictwie, a szczególnie
przy produkcji mleka wymaga dużego zaangażowania, wiedzy i czasu. Im większe wydajności krów, tym
więcej problemów - szczególnie zdrowotnych. Mało
jest czasu na udzielanie się społeczne, ale należymy do
OSP i do KGW. Poza tym są dwie córki, które również
wymagają opieki.
W ramach tzw. projektów wschodnich, realizowanych przez Oddział PODR w Starym Polu, od 2009 roku
Państwa gospodarstwo systematycznie odwiedzają
grupy samorządowców, przedsiębiorców, doradców
i rolników z Republiki Mołdowy, Ukrainy, Gruzji, Krymu,
Białorusi, a ostatnio z Uzbekistanu. Co dziwi uczestników tych grup i na co zwracają szczególną uwagę?
Faktycznie, od kilku lat nasze gospodarstwo stanowi bazę dydaktyczną do szkoleń praktycznych prowadzonych dla grup wschodnich. Podczas tych wizyt
goście wielokrotnie dziwili się, że w tak krótkim czasie
osiągnęliśmy obecny poziom produkcji i wyposażenia
gospodarstwa w nowe budynki i sprzęt. Zaskoczeni
byli również tym, że przy tej wielkości gospodarstwa
i z taką obsadą zwierząt pracujemy tu sami i nie zatrudniamy stałych pracowników.
Z wizytą u rolnika
Odwiedzających interesuje wszystko - od cen ziemi, oprocentowania kredytów, unijnych środków pomocowych, spraw własnościowych po jakość gleb w
gospodarstwie, nawożenie, uzyskiwane plony i wydajności oraz czas pracy.
Jedna z grup wschodnich podczas wizyty w gospodarstwie
Państwa Dudów
- Jaką formę rozliczania się z fiskusem wybraliście Państwo dla swojego gospodarstwa?
Rozliczamy się z podatku VAT na zasadach ogólnych od 2007 roku. Przy byłych inwestycjach i obecnych nakładach rozliczenia VAT ułatwiają nam bieżące przepływy w gospodarstwie.
- Jak Państwo widzicie przyszłość gospodarstwa,
szczególnie w świetle ostatniego spadku cen skupu
mleka w Polsce, a właściwie we wszystkich krajach UE?
Jakie macie plany na przyszłość?
Najważniejsze inwestycje praktycznie już zrealizowaliśmy. Kredyty mamy, ale nisko oprocentowane
i rozłożone na kilkunastoletnie spłaty. Niestety dalszy
spadek cen skupu mleka, w połączeniu ze wzrostem
cen oleju napędowego, nawozów oraz opłat za prąd
i wodę (w porównaniu do 2010 roku o blisko 30%),
może znacząco wpłynąć na opłacalność produkcji. Będziemy starali się więc w dalszym ciągu obniżać koszty produkcji, tak aby jak najmniej odczuć zmniejszającą się jej opłacalność.
Ciągle doskonalimy stado krów, poprawiamy
zdrowotność. Sami także się doskonalimy, zdobywając
nowe umiejętności. Korzystamy z fachowego doradztwa, stałej współpracy i opieki weterynaryjnej. Dzięki
tym działaniom obniżamy koszty produkcji, a tym samym poprawiamy opłacalność, starając się utrzymać
ją na zadowalającym poziomie.
Najbliższe plany inwestycyjne to ewentualny zakup ziemi rolnej, jeżeli będzie blisko naszego gospodarstwa.
- Dziękuję za rozmowę i życzę dalszych sukcesów.
Anna Galewska
Reklama
55
Doniesienia
FINAŁ WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU PLASTYCZNEGO
Zagrożenia wypadkowe
w indywidualnych
gospodarstwach rolnych
W
dniu 24 maja br., w Miejskim Ogrodzie Zoologicznym w Gdańsku-Oliwie
odbył się uroczysty finał wojewódzkiego konkursu plastycznego dla
dzieci i młodzieży z obszarów wiejskich pt. „Zagrożenia wypadkowe
w indywidualnych gospodarstwach
rolnych”.
Konkurs został zorganizowany przez Państwową Inspekcję
Pracy, Okręgowy Inspektorat Pracy w Gdańsku przy współudziale:
Pomorskiego Ośrodka Doradztwa
Rolniczego w Gdańsku, Oddziału Regionalnego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
w Gdańsku, Kuratorium Oświaty
w Gdańsku i gmin województwa
pomorskiego.
Celem konkursu było upowszechnienie wśród dzieci i młodzieży ze szkół województwa pomorskiego profilaktyki związanej
z zagrożeniami wypadkowymi
i zdrowotnymi występującymi
w gospodarstwach rolnych. Technika wykonania prac konkursowych była dowolna. Jedyne ograniczenie stanowiła wielkość pracy
(format A1).
Konkurs spotkał się z bardzo
dużym zainteresowaniem dzieci
i młodzieży z obszarów wiejskich.
Do etapu gminnego nadesłano
łącznie 1208 prac. Do etapu wojewódzkiego zakwalifikowało się
288 prac z 42 gmin województwa
pomorskiego. Ocenie podlegały
również wybrane prace nadesłane
na konkurs pt. „Bezpiecznie na wsi
– upadek czy to przypadek” zorganizowany przez Oddział Regionalny KRUS w Gdańsku. Łącznie
oceniono 369 prac plastycznych.
Dzieci biorące udział w konkursie włożyły wiele starań i wykazały się dużą pomysłowością
56
podczas wykonywania swoich
prac plastycznych, dlatego też komisja konkursowa miała niełatwe
zadanie, aby wyłonić laureatów.
Przy ocenie prac zwracano uwagę
przede wszystkim na to, czy jest
ona związana z tematem i czy została wykonana samodzielnie.
Ostatecznie komisja konkursowa wyłoniła następujących laureatów:
Kategoria I - uczniowie klas I - III
szkoły podstawowej:
I miejsce - Grzegorz Mięsiak, kl. II,
Szkoła Podstawowa w Lichnowach,
II miejsce - Maria Bołkowska, kl. I,
Szkoła Podstawowa w Sztumie,
III miejsce - Anna Bogucka, kl. II,
Szkoła Podstawowa w Gąbinie.
Wyróżnienie: Jan Zardzewiały, kl. II,
Szkoła Podstawowa w Kwidzynie.
Kategoria II - uczniowie klasy IV
- VI szkoły podstawowej:
I miejsce - Adam Karowski, kl. IV,
Zespół Szkolno-Przedszkolny
w Żelkowie,
II miejsce - Maciej Koszałka, kl. V,
Szkoła Podstawowa w Łyśniewie,
III miejsce - Marcelina Piekarczyk, kl. V,
Publiczna Szkoła Podstawowa w Smętowie Granicznym.
Wyróżnienie: Sandra Wirkus, kl. VI,
Szkoła Podstawowa w Trzebielinie.
Kategoria III - uczniowie klasy I
- III gimnazjum:
I miejsce - Kamil Kłos, kl. I,
Publiczne Gimnazjum w Lubichowie,
II miejsce - Szymon Warych, kl. I,
Zespół Kształcenia i Wychowania
w Rudnie,
III miejsce - Iza Jakubas, kl. II,
Zespół Szkół w Tujsku.
Wyróżnienie: Dawid Dudziński, kl. I,
Zespół Szkół w Mikołajkach Pomorskich.
Zwycięzcy konkursu otrzymali
cenne nagrody rzeczowe (kina domowe, odtwarzacze blu-ray, apara-
ty fotograficzne, zestawy do rysowania, książki) i dyplomy.
Po uroczystym ogłoszeniu wyników i wręczeniu nagród, laureaci
konkursu udali się na wycieczkę
kolejką po ZOO.
DS
Doniesienia
FINAŁ KONKURSU FOTOGRAFICZNEGO DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
Zdrowy i smaczny obrazek
czyli rzecz o warzywach i owocach
P
odsumowanie konkursu fotograficznego pt. „Zdrowy
i smaczny obrazek, czyli rzecz
o warzywach i owocach” odbyło
się 3 czerwca br. podczas targów
w Lubaniu. Konkurs skierowany
był do dzieci i młodzieży w wieku od
7 do 13 lat z województwa pomorskiego. Warunkiem uczestnictwa
w konkursie było przesłanie pracy
fotograficznej do dnia 15 maja br.,
na adres PODR w Gdańsku. Udział
w konkursie był dobrowolny
i bezpłatny. Jeden uczestnik mógł
zgłosić do konkursu maksymalnie
3 zdjęcia tworzące określoną, zamkniętą całość. Zdjęcia należało
wydrukować na matowym papierze fotograficznym o formacie 15 x
21 cm, podpisać i zatytułować.
Organizatorami konkursu byli:
Pomorski Ośrodek Doradztwa
Rolniczego w Gdańsku i Oddział
Terenowy Agencji Rynku Rolnego
w Gdyni. Celem konkursu było
ułożenie z krajowych warzyw
i/ lub owoców (całych lub pokrojonych) dowolnego obrazu, np. pejzażu, przedmiotu, postaci itp. przy
jednoczesnym zachęceniu dzieci
do spożywania warzyw i owoców
w stanie surowym, które są regulatorem procesów biologicznych
ustroju człowieka, przyczyniając
się tym samym do utrzymania
zdrowia.
W konkursie udział wzięło
17 dzieci, w tym 12 dziewczynek
i 5 chłopców. Wszystkie prace spełniały wymagania formalne.
Laureatami konkursu zostali:
I miejsce - Klaudia Jeżewska z Przechlewa za pracę pt. „Wiosenny Nordic Walking”,
II miejsce - Katarzyna Linda z Czerska za pracę pt. „Kwiaty w wazonie”,
III miejsce - Agata Bukowska z Przechlewa za pracę pt. „Jazda na rolkach”,
III miejsce - Andrzej Dolny z Chojnic za pracę pt. „Wiosenna rodzinka”,
Wyróżnienie - Weronika Laskowska z Czerska za pracę pt. „Warzywny pejzaż”,
Wyróżnienie - Paweł Trzebiatowski z Czerska za pracę pt. „Wiosna”.
Nagrodami dla laureatów był
sprzęt elektroniczny, zegarki, deski
waveboard i książki ufundowane
przez organizatorów i sponsorów.
Pozostałym dzieciom za udział
wręczono plecaki, słodycze i drobne
upominki ufundowane przez organizatorów i Sekretariat Regionalny
Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
III miejsce - „Jazda na rolkach”
III miejsce - „Wiosenna rodzinka”
II miejsce - „Kwiaty w wazonie”
Wyróżnienie - „Wiosna”
Wyróżnienie - „Warzywny pejzaż”
I miejsce - „Wiosenny Nordic Walking”
Sponsorami nagród w konkursie
byli: Centrum Informacji i Edukacji
Ekologicznej w Gdańsku, Pomorska Izba Rolnicza, Agencja Ochrony ARES-SERVICE z Gdańska oraz
Sekretariat Regionalny Krajowej
Sieci Obszarów Wiejskich Urzędu
Marszałkowskiego Województwa
Pomorskiego.
Serdecznie dziękujemy młodzieży za udział w konkursie,
gratulujemy laureatom, rodzicom
i nauczycielom dziękujemy za doping i współpracę, a sponsorom za
ufundowanie nagród.
Barbara Ditrich
57
Doniesienia
Młodzi następcy gospodarstw w słupskim
Magdalena Krysiak jest uczennicą Zespołu Szkół
Agrotechnicznych im. Władysława Reymonta w Słupsku.
W bieżącym roku, po trzech latach nauki w technikum,
w zawodzie technik agrobiznesu, wzięła udział w XV edycji
ogólnopolskiego konkursu „Jak zreformować gospodarstwo
mojego ojca?” zorganizowanego przez Szkołę Główną
Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie i Fundację Roberta
Schumana.
D
zięki pomocy nauczyciela mgr inż. Jana Perza, a także
Pani Małgorzaty Stanisławczuk oraz Pani Krystyny Gosik
z Oddziału Pomorskiego Ośrodka
Doradztwa Rolniczego w Strzelinie, wykonała pracę o gospodarstwie swoich rodziców, które
znajduje się w małej miejscowości
Bięcino, w gminie Damnica, na Pomorzu. Po kilku miesiącach starań,
dzięki ścisłej współpracy z PODR,
album dotyczący obecnego stanu
gospodarstwa i zmian, jakie mają
być tam wprowadzone, został
ukończony i wysłany do rejonowej komisji konkursowej w Bydgoszczy.
Magdalena Krysiak
z mgr. inż. Janem Perzem
Konkurs składa się z dwóch etapów. Pierwszy z nich to ocena pracy
przez jedną z regionalnych komisji
konkursowych. Praca Magdy wy-
58
słana została na Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy. Tam oceniali ją specjaliści
produkcji roślinnej i zwierzęcej,
a także ekonomiki rolnictwa. Drugi
etap konkursu odbył się 15 marca
br. w Katedrze Agronomii SGGW
w Warszawie. W tym etapie należało przygotować prezentację
multimedialną, dotyczącą wykonanego projektu, a także 15-minutową wypowiedź na temat pracy.
Finaliści byli „zasypywani” przez
komisję konkursową dużą ilością,
często niełatwych pytań.
Praca Magdy wywarła ogromne wrażenie nie tylko na oceniających, ale również na pozostałych
uczestnikach. Wyróżniała się pod
względem estetycznym, a także
dodatkami, jakimi były woreczki
zapachowe przypominające cztery
pory roku.
Nagrodę główną w konkursie
jest indeks na jeden z dziewięciu
uniwersytetów przyrodniczo-technologicznych (w tym również do
Szkoły Głównej Gospodarstwa
Wiejskiego). Otrzymują go osoby,
które osiągnęły ponad 20 punktów.
W tej edycji, spośród trzynastu finalistów, wyłoniono ośmiu laureatów, którym przyznano indeksy.
Decyzją komisji Magda zajęła
czwarte miejsce, co już teraz daje jej
wiele możliwości, m.in. upoważnia
do podjęcia studiów bez postępowania kwalifikacyjnego, na kierunku zgodnym z postanowieniami
Uchwały Senatu dowolnie wybranej
wyższej uczelni rolniczej. Magda,
będąc w trzeciej klasie, ma zapewniony indeks na najlepsze uniwersytety przyrodnicze w Polsce.
Praca konkursowa
Mottem przewodnim pracy były słowa Williama Phelpsa
„Niewielkie możliwości są często
początkiem wielkich dokonań”,
zatem każdy ma szansę na sukces.
By czegoś dokonać, wystarczy trochę chęci i wsparcia od osób, które
nas mobilizują do podjęcia jakichkolwiek działań.
Zespół Szkół Agrotechnicznych,
którego uczennicą jest Magda, to
szkoła z 60-letnią tradycją. Na przestrzeni lat jej uczniowie zajmowali
wysokie miejsca w konkursach dotyczących rolnictwa. Dużym wyróżnieniem dla szkoły był sukces Macieja Paszkiewicza, który w konkursie
„Jak zreformować gospodarstwo
mojego ojca”, w edycji 2008/2009, napisał pracę pod opieką mgr inż. Jana
Perza, nagrodzoną trzecim miejscem
w Polsce.
Uczniowie tej szkoły osiągali
również liczne sukcesy na szczeblu
krajowym w Olimpiadzie Wiedzy
i Umiejętności Rolniczych. Wśród
nich: Marta Stanek, w edycji 2007/
2008, w bloku „Żywienie człowieka”; Renata Boniecka, w edycji
2008/2009, w bloku „Żywienie
człowieka”; Alicja Minda, w edycji 2010/2011 w bloku „Żywienie
człowieka” oraz Grzegorz Pałubicki, w edycji 2010/2011 w bloku
„Agrobiznes”.
Małgorzata Stanisławczuk
Doniesienia
KONKURS
„BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE 2012”
Poznajmy laureatów
kolejnego etapu
regionalnego
Podczas XXI Pomorskich Targów
Rolno-Przemysłowych w Lubaniu,
w dniu 3 czerwca br. odbyło się uroczyste
podsumowanie etapu regionalnego
konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo
Rolne 2012”.
N
a posiedzeniu w dniu 27 kwietnia br. Komisja Konkursowa dokonała podsumowania etapu regionalnego konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”. Na terenie działania
komisji Oddziału Regionalnego KRUS w Gdańsku
do konkursu przystąpiło 14 gospodarstw rolnych.
W oparciu o zasady regulaminu konkursu, komisja po wizycie w gospodarstwie dokonała oceny
zagrożeń bezpieczeństwa pracy występujących
w gospodarstwie. Wskaźnikiem pomocniczym
była ocena punktowa usprawnień poprawiających
bezpieczeństwo pracy w gospodarstwach oraz estetyki obejścia gospodarstwa.
Finalistami regionalnego etapu konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne 2012” zostali:
I miejsce: Małgorzata i Jacek Palonka z miejscowości Pszczółki;
II miejsce: Bożena i Ryszard Wieczorkowie z miejscowości Jezierze;
III miejsce: Aleksandra i Andrzej Stanka z miejscowości Cieplewo;
IV miejsce: Maria i Janusz Szczypiorowie z miejscowości Łyśniewo.
Wyróżnienia otrzymali:
- Krzysztof Herman z Redy
- Mariola i Krzysztof Świlscy z miejscowości Lignowy Szlacheckie,
- Magdalena i Marek Mokwa z miejscowości Subkowy,
- Teresa i Bogdan Andrearczykowie z Osiecznej
Wybudowanie.
Cenne nagrody rzeczowe i dyplomy podczas
uroczystości wręczyli: Stefan Skonieczny - Dyrektor OR KRUS w Gdańsku, Józef Sarnowski - Dyrektor PODR w Gdańsku, Krzysztof Lisowski - Zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Gdańsku
oraz Urszula Jakubek - Kierownik PT KRUS Kościerzyna.
DS
59
Doniesienia
Paczka od rolnika
- forma sprzedaży bezpośredniej
W
siedzibie Centrum Doradztwa Rolniczego,
Oddział w Krakowie odbyło się trzydniowe
szkolenie pod nazwą „Możliwości sprzedaży przez rolników produktów lokalnych w kontekście
znaczenia regionalnej i tradycyjnej żywności wysokiej
jakości”. Celem szkolenia było zapoznanie uczestników z uwarunkowaniami prowadzenia form sprzedaży bezpośredniej produktów rolno-spożywczych.
Szkolenie obejmowało tematykę z zakresu wymagań
sanitarno-higienicznych i weterynaryjnych, prawa
gospodarczego i obowiązków podatkowych dla form
sprzedaży bezpośredniej. Przedstawione zostały również zagadnienia związane ze znaczeniem produktów
regionalnych, tradycyjnych i możliwością ich uczestniczenia w mechanizmach jakości żywności. Uczestnikami szkolenia byli między innymi pracownicy ODR
z całego kraju.
W zakresie dobrych praktyk wytwarzania, promocji i sprzedaży bezpośredniej produktów lokalnych
odbyła się wizyta studyjna do jednego z gospodarstw,
które realizuje projekt Odrolnika.pl polegający na
dostarczaniu indywidualnemu konsumentowi nieprzetworzonych produktów pochodzenia roślinnego
i zwierzęcego bezpośrednio z gospodarstwa rolnika. Oznacza to, że rolnik oferuje niższą cenę za swoje produkty, bez narzutów, podatków i innych opłat.
Gwarancją dla konsumenta natomiast jest otrzymanie
świeżego produktu prosto z pola, przy jednocześnie
niższej cenie niż w sklepie. Wartością dodaną jest
wsparcie drobnego gospodarstwa rolnego.
W województwie małopolskim od 2011 r. sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia roślinnego
przy pomocy tzw. „paczki od rolnika” jest dość mocno rozpowszechniona. Produkcję żywności i dostawy
w ramach sprzedaży bezpośredniej organizują rolnicy,
którzy prowadzą gospodarstwa ekologiczne, jak rów-
60
nież inne małe gospodarstwa, wytwarzające żywność
tradycyjnymi metodami, czyli na małą skalę. W tym
celu grupa rolników stworzyła stronę internetową,
dzięki której konsumenci zainteresowani zakupem
zdrowej żywności mogą złożyć zamówienie i wybrać
te produkty, które ich interesują. Dodatkowo mają
możliwość uzyskania informacji na temat produktów
i sposobu ich pozyskiwania. Zamówiona paczka od
rolnika jest dostarczana do domu konsumenta lub we
wskazane miejsce na terenie miasta, gdzie prowadzone są dostawy. Oprócz tego w niektórych sklepach ze
zdrową żywnością znajdują się regały z produktami,
od rolników, dzięki czemu można zrobić zakupy od
ręki. Odbiorcami „paczki od rolnika” są osoby, które
chcą odżywiać się zdrowo, ale także te osoby, które nie
mają już innej możliwości, gdyż nie pozwala im na to
stan zdrowia.
Zachęcam konsumentów, a także osoby prowadzące małe gospodarstwa rolne do zapoznania się
z taką formą sprzedaży bezpośredniej.
Opracowała Ewelina Szyc
Ogłoszenie
Doniesienia
50. ROCZNICA NADANIA SZTANDARU I IMIENIA JÓZEFA WYBICKIEGO
Spotkanie absolwentów
Szkoły Rolniczej w Bolesławowie
„Absolwent Szkoły Rolniczej zawsze młody” – pod takim
hasłem, w dniach 1 i 2 czerwca br., w Zespole Szkół
Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego
w Bolesławowie, odbyło się spotkanie z okazji 50. rocznicy
nadania Technikum Rolniczemu w Bolesławowie sztandaru
oraz imienia Józefa Wybickiego (1962 - 2012 r).
W
zjeździe absolwentów,
zorganizowanym przez
kierownictwo szkoły, nauczycieli absolwentów oraz Komitet
Organizacyjny, uczestniczyło ponad 120 osób, głównie tych, którzy
byli związani ze sztandarem. Wśród
zaproszonych gości byli przedstawiciele Starostwa Powiatowego
w Starogardzie Gdańskim, Wicestarosta - Pan Kazimierz Chyła oraz
Pan Patryk Gabriel - Członek Zarządu. W spotkaniu uczestniczyli
również dyrektorzy Pomorskiego
Ośrodka Doradztwa Rolniczego
w Gdańsku Pan Józef Sarnowski
i Pan Krzysztof Pałkowski.
Dyrektor PODR - Pan Józef
Sarnowski w swoim wystąpieniu
wiele ciepłych słów skierował do
absolwentów, w tym i tych młodszych roczników. Powiedział, że
ludzie młodzi, zdolni i kreatywni
mogą pełnić kierownicze stanowiska. Jego zastępca, dzisiaj tutaj
obecny, jest tego dobrym przykładem. W tej szkole panuje dobra
atmosfera - mówił Dyrektor Józef
Sarnowski - do tej szkoły, po jej
ukończeniu, chce się wracać. Ta
szkoła jest po prostu dobra.
W tym ważnym dniu nie mogło zabraknąć Dyrektora Państwowego Technikum Rolniczego w Bolesławowie Pana Janusza Jabłonki,
który kierował szkołą w latach
1960 - 1979. Pan Janusz Jabłonka
przypomniał, jak bardzo nadany
szkole sztandar uaktywnił działanie i pracę szkoły w środowisku.
Dobrze wspomina swoją pełną
poświęceń pracę w szkole. Wymieniając nazwiska kilku naszych absolwentów stwierdził, że najlepszą
nagrodą dla pedagoga jest dobra
opinia innych o absolwentach, których wykształciła szkoła.
Spotkanie rozpoczęło się występem tegorocznych absolwentów. Następnie goście zwiedzali szkołę i Centrum Kształcenia
Praktycznego. Uczestniczyli też
w pokazie jazdy konnej i Horseballu. Absolwenci posadzili pamiątkowe drzewka.
Ważnym punktem programu
był przejazd korowodu z zaproszonymi gośćmi i absolwentami do
61
Doniesienia
kościoła pod wezwaniem św. Maksymiliana Kolbe, by wziąć udział
w Mszy św. Goście podziwiali posadowione w kościele witraże św.
Franciszka i św. Klary ufundowane przez nauczycieli, pracowników i absolwentów Szkoły Rolniczej w Bolesławowie.
Doskonałą okazją do wspominania było zaplanowane, na zakończenie pierwszego dnia zjazdu,
spotkanie po latach w zabytkowej
stodole – Izbie-Dydaktyczno-Muzealnej „W zgodzie z naturą”, gdzie
przy muzyce, wśród zwierząt i roślin, wspominali swoje młodzieńcze lata w ławach szkolnych.
W drugim dniu spotkania zorganizowano wyjazd do Będomina,
miejsca urodzenia Józefa Wybickiego oraz zwiedzanie Muzeum
Hymnu Narodowego.
Ze strony gości padło wiele pochwał i ciepłych słów na temat za-
równo organizacji „Spotkania po
latach”, jak i atmosfery panującej w
szkole. Wicestarosta Pan Kazimierz
Chyła pochwalił działalność szkoły w Bolesławowie. Podkreślił, że
wysokie wyniki w ogólnopolskich
rankingach szkół zawodowych
i techników świadczą o jej wysokim poziomie. Dodał również, że
placówka ta doskonale promuje powiat starogardzki, Kociewie i województwo pomorskie. Podziękował
też dyrekcji, absolwentom, nauczycielom i pracownikom szkoły za
wspaniale przygotowane „Spotkanie po latach”. Przybyli absolwenci,
między innymi Pan Marian Pick,
Wójt Gminy Stara Kiszewa, wyrazili swoje zadowolenie, że rocznica
nadania sztandaru i imienia była
kolejną okazją, by powrócić do młodzieńczych lat. Tak bardzo zżyli się
z tą szkołą i swoimi przyjaciółmi, że
chętnie tu powracają.
Konkurs na nalewkę domową
K
onkurs na nalewkę domową zorganizowany został
20 maja br. przez Oddział
Pomorskiego Ośrodka Doradztwa
Rolniczego w Strzelinie, podczas
Targów Rolno-Kwiatowych. Miał
on na celu promocję wartości kulturowej i kulinarnej regionu słupskiego, aktywizację i integrację
społeczności lokalnej, a także popularyzowanie wiedzy na temat produkcji nalewek.
Konkurs był otwarty - dotyczył
wszystkich zainteresowanych: osoby indywidualne, Koła Gospodyń
Wiejskich i inne stowarzyszenia.
Do konkursu można było zgłaszać nalewki, które nie są dostępne
w komercyjnej sprzedaży.
Uczestnicy konkursu zobowiązani byli przygotować próbkę nalewki o pojemności nie mniejszej
niż 200 ml. Ilość zgłaszanych nalewek przez jednego uczestnika była
dowolna.
Do oceny nalewek Dyrektor Oddziału PODR w Strzelinie - Zdzisław
Kołodziejski powołał 4-osobową
Komisję Konkursową w składzie:
Zenona Mazurczyk - PIR, Małgo-
Komisja konkursu nalewek domowych podczas pracy
62
Przy pomniku upamiętniającym zmarłych
nauczycieli
Przybyli na zjazd dawni uczniowie swoje wspomnienia i wrażenia
ze „Spotkania po latach” wpisali
do specjalnie na tę okazję przygotowanej księgi pamiątkowej.
Absolwent rocznik 1975
Alfred Portée
Dyrektor ZSR CKP w Bolesławowie
rzata Kulczyk - PODR, Bolesław
Giczewski - SITR oraz Jan Rozenek
- PODR (przewodniczący jury).
Konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem. Zgłosiło się 14 uczestników, którzy mogli pochwalić się
szerokim i urozmaiconym asortymentem nalewek.
Członkowie Jury oceniali: kolor
i klarowność nalewki, bukiet, aromat, harmonię i równowagę elementów - smaku, aromatu, cukru
i kwasowości. Po ocenie wyłonili
trzech laureatów. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali nagrody
rzeczowe i pamiątkowe dyplomy.
Krystyna Gosik
Stoisko z nalewkami
Zapraszamy do podpisywania umów
na świadczenie usług doradczych (KUD)
z PODR w Gdańsku
Rolnicy otrzymujący dotacje ARiMR, zobowiązani są do przestrzegania norm
i wymogów wzajemnej zgodności (z ang. cross compliance), których niespełnianie
naraża na pomniejszenie należnych płatności. Wymogi te dotyczą m.in. ochrony
środowiska naturalnego, higieny czy zdrowia zwierząt.
W uniknięciu problemów mogą pomóc doradcy PODR w Gdańsku, z którymi rolnik podpisze
umowę na świadczenie usług doradczych (KUD).
W ramach tych usług proponujemy:
- przeprowadzenie profesjonalnej, opartej na wiedzy i długoletnim doświadczeniu, oceny gospodarstwa rolnego pod kątem spełnienia Wymogów Wzajemnej Zgodności,
- opracowanie planu dostosowania gospodarstwa do przepisów związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.
Działania te są objęte znaczną refundacją ze środków Unii Europejskiej. Zwrotowi podlega 80%
poniesionych i udokumentowanych kosztów kwalifikowanych netto. Dofinansowanie nie obejmuje
zwrotu podatku VAT.
Podpisanie umowy o usługę doradczą umożliwia również 80-procentowy zwrot kosztów netto:
- przygotowania planu działalności rolnośrodowiskowej,
- atestacji opryskiwaczy wykonanych w Stacjach Kontroli Opryskiwaczy w Lubaniu i Starym Polu,
- przygotowania biznesplanów związanych z ubieganiem się o kredyty z dopłatą do oprocentowania,
udzielanych w ramach linii kredytowych: nIP, nKZ, nMR, nOR, nGP, nGR, nNT, nBR10, nKL01.
Dodatkowo rolnik, podpisujący z Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego umowę na
świadczenie usług doradczych, otrzymuje upusty sięgające 20% na inne działania świadczone przez
PODR.
Należy pamiętać, iż do składanego w 2012 roku wniosku możemy dołączyć również działania
wykonane w roku 2010. Dotyczy to m.in. planów działalności rolnośrodowiskowej, atestacji opryskiwaczy bądź wykonywanych wtedy biznesplanów.
Osoby zainteresowane usługą doradczą, mogą zgłosić się do Oddziałów i Biur Powiatowych
ODR lub bezpośrednio do swojego doradcy, w celu przeprowadzenia kalkulacji kosztów realizacji
usługi i możliwości uzyskania dotacji, podpisania umowy oraz wypełnienia wniosku do ARiMR.
Wnioski w ramach tego działania składamy do Biura Powiatowego ARiMR, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę wnioskodawcy. Przyjmowane są do wyczerpania limitu
środków. Jedno gospodarstwo może otrzymać wsparcie w kwocie do 1500 euro.
Do skorzystania z usług zachęcamy szczególnie młodych rolników, którzy w 2011 r. złożyli wnioski o przyznanie 75 tys. zł premii. Często nie wiedzą oni, jakie ich gospodarstwo musi spełniać wymogi i standardy, a na ich osiągnięcie mają tylko trzy lata, liczone od dnia rozpoczęcia działalności
rolniczej. Jeżeli w ciągu tego czasu nie uda się ich osiągnąć, to trzeba będzie oddać do ARiMR 25%
otrzymanej przez młodego rolnika premii.
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
– stabilny i solidny partner rolnika
63
W domu i zagrodzie
Smaczne potrawy z ryżu
Mimo powszechnego umiłowania Polaka do ziemniaka, coraz częściej na talerzu - obiadowym
i nie tylko - znajdujemy ryż. Jest to produkt lekkostrawny, zawiera witaminy z grupy B, sole
mineralne oraz skrobię.
ryż, którego ziarenka mocno sklejają się po ugotowaniu. Do potraw kuchni tajskiej najlepiej pasuje mocno
aromatyczny ryż jaśminowy. Z kolei do dań kuchni indyjskiej najlepiej podać typ basmati. Ma on wyrazisty
orzechowy smak i nazywany jest królem ryżu.
A oto kilka przepisów świadczących o tym, jak
wielostronnie można wykorzystać ryż w codziennym
jadłospisie.
RISOTTO Z BOCZNIAKAMI
R
yż obecny jest w kulturach kulinarnych wielu krajów. Stanowi pożywienie ponad połowy mieszkańców na całym świecie. W krajach
azjatyckich jest nie tylko podstawowym elementem
jadłospisu, ale także częścią obyczajowości – koreańskie zaproszenie do stołu „kin khao” oznacza „przyjdź
na ryż”. Do dziś ryż w Chinach podawany jest na początku i na końcu biesiady. Kiedy goście są już syci,
gospodarz podaje każdemu po miseczce ryżu, który
powinien zostać nienaruszony na znak, że wszyscy
uczestnicy biesiady zaspokoili głód.
Również Polacy są coraz bardziej świadomi zdrowotnych właściwości ryżu. Produkt ten jest niezbędny w jadłospisie dzieci. Najmłodsi uwielbiają ryż na
słodko, z owocami lub białym serem i cukrem. Jest
szczególnie polecany w diecie osób starszych, sportowców i alergików, ponieważ nie powoduje uczuleń.
Od wieków stosuje się go jako naturalne lekarstwo na
biegunki, choroby układu moczowego i jako produkt
obniżający ciśnienie krwi.
Istnieje ogromna różnorodność potraw z wykorzystaniem ryżu np. popularne, włoskiego pochodzenia
risotto czy hiszpańska paella. Znane są też aromatyczne
dania indyjskie i wschodni pilaw. Ryż jest także jednym
z podstawowych składników gołąbków. Może być idealnym towarzyszem obiadowym kotleta schabowego,
dodatkiem do zupy czy deseru, ale także smacznym
pomysłem na urozmaicenie sałatki.
Do najpopularniejszych w Polsce potraw najczęściej używa się białego ryżu długoziarnistego bądź też
pełnoziarnistego brązowego, natomiast do przygotowania włoskiego risotto czy sushi wykorzystuje się
64
250 g boczniaków • 350 g ryżu • 1 cebula • 5 łyżek masła
• 1 litr bulionu z kury • sól • pieprz biały • 50 g utartego
sera Parmezan • trochę bazylii.
Boczniaki oczyścić, pokroić w drobne kawałeczki lub
paseczki (około 1 cm). Cebulę obrać, pokroić w drobną
kosteczkę. Połowę przygotowanej porcji masła rozgrzać
na patelni i zeszklić na mim cebulę, następnie dodać
grzyby i dusić razem przez parę minut. Dosypać ryż
i mieszać tak długo, aż wszystkie ziarenka będą obtoczone tłuszczem. Dolać około 1/8 l gorącego bulionu, wymieszać i poczekać, aż cały bulion wsiąknie
w ryż. Stopniowo dolewać pozostały bulion, dokładnie mieszając. Gotować ryż przez około 25 minut tak,
aby nie był zbyt miękki. Doprawić potrawę solą, pieprzem, a następnie wymieszać z nią pozostałą porcję
masła i parmezan. Wyłożyć risotto na podgrzane talerze i posypać bazylią.
RISOTTO Z KURCZAKIEM CURRY
2 torebki ryżu • 2 piersi kurczaka • warzywa (marchew,
seler, groszek, pietruszka, fasolka, kalafior, brokuły) •
sól • pieprz • curry • przyprawa do kurczaka • oliwa
z oliwek • szklanka wody.
Ryż wysypać z torebek na patelnię, dolać łyżkę
oliwy z oliwek i zalać szklanką wody. Dusić pod przykryciem, aż ryż będzie na pół twardy. Piersi kurczaka
W domu i zagrodzie
umyć, pokroić na małe kostki, usmażyć na drugiej patelni na oliwie z oliwek, następnie przyprawić przyprawą do kurczaka. Do przygotowanego ryżu wrzucić
wszystkie warzywa pokrojone w kostkę. Dolać trochę
wody i nadal dusić. Gdy warzywa będą al dente, dorzucić usmażonego kurczaka. Przyprawić curry i solą
do smaku. Ilość curry według uznania.
Risotto z kurczakiem curry
WĄTRÓBKI W RYŻOWYM GNIAZDKU
POTRAWKA Z DZIKIEGO RYŻU
250 g dzikiego ryżu • 500 g polędwicy wołowej • 2 marchewki • 1 por • 150 g pieczarek • 20 g masła • 1/8 l czerwonego wina • 1/4 l bulionu mięsnego • 1 - 2 łyżki mąki
na zasmażkę • sól • pieprz.
Ryż wymyć na sicie, wrzucić do wrzącej osolonej
wody i na małym ogniu gotować około 40 minut. Polędwicę pokroić w paseczki. Marchewkę obrać, pokroić w cienkie paseczki. Por oczyścić, wymyć i pokroić
w krążki. Pieczarki wymyć, pokroić w półplastry. Na
patelni rozgrzać masło i krótko smażyć w nim mięso,
doprawiając solą i pieprzem. Mięso wyjąć, a na pozostałym tłuszczu smażyć jarzyny z pieczarkami. Polać
je następnie czerwonym winem oraz bulionem i dusić przez następne 5 minut. Mięso oraz odsączony ryż
dodać do jarzyn i wymieszać z tym przygotowaną zasmażkę. Jeszcze przez chwilkę gotować i ponownie
doprawić do smaku.
PIKANTNY RYŻ POMIDOROWY
Z MEDALIONAMI WOŁOWYMI
500 g wieprzowej wątróbki • 1 duża cebula • 2 łyżki oleju • mała puszka pomidorów (400 g) • 2 kieliszki sherry
• po szczypcie suszonego majeranku i bazylii • świeżo
mielony pieprz • sól • 300 g ryżu • prawie 3/4 l osolonej
wody • 2 łyżki masła • 75 g sera gouda • 1 łyżka siekanej
zielonej pietruszki.
Wątróbkę wymyć, pokroić w paseczki. Cebulę obrać
i posiekać. W garnku rozgrzać olej i krótko smażyć
w nim wątróbkę, stale ją przewracając. Dodać do tego
cebulę oraz lekko rozgniecione pomidory, całość doprawić solą i pieprzem. Na umiarkowanym ogniu
dusić potrawę przez około 10 -15 minut, a następnie
dodać rozkruszone zioła. W tym czasie wsypać ryż
do wrzącej osolonej wody i na małym ogniu gotować
przez około 15 minut. Formę na babkę z kominem wysmarować masłem. Ser żółty pokroić w kostkę i wymieszać z ryżem. Porcjami wkładać ryż wymieszany
z serem do formy, za każdym razem silnie go ugniatając. Teraz ostrożnie wyłożyć powstałe gniazdko ryżowe
na półmisek, na którym będzie potem podawany. Doprawione do smaku wątróbki ostrożnie włożyć w środek gniazdka. Potrawę posypać zieloną pietruszką.
1 cebula średniej wielkości • 2 ząbki czosnku • 20 g masła • 250 g ryżu (mieszanki białego i dzikiego ryżu) •
1 duża puszka pomidorów • 1 kostka bulionu • 4 porcje kotletowe z polędwicy wołowej • 4 plasterki boczku wędzonego • 1 łyżka oleju sojowego • sól • pieprz •
odrobina kolendry.
Cebulę oraz czosnek obrać i pokroić w drobną kosteczkę. W garnku rozgrzać masło i podsmażyć na nim
cebulę oraz czosnek. Dosypać ryż i króciutko wspólnie
dusić. Dodać do tego pomidory wraz z sokiem z pomidorów oraz kostkę rosołową. Całość doprowadzić
do wrzenia, następnie gotować przez około 25 minut
65
W domu i zagrodzie
na umiarkowanym ogniu, od czasu do czasu mieszając i ewentualnie podlewając wodą, doprawić solą,
pieprzem i kolendrą. Każdy kawałek mięsa posolić,
popieprzyć, owinąć plasterkiem boczku i spiąć wykałaczką. Na patelni rozgrzać olej i smażyć na nim polędwicę z każdej strony przez 3 minuty. Ryż podawać
na talerzu obok mięsa z dodatkiem pomidorów oraz
natki pietruszki.
SAŁATKA RYŻOWA
każdą kalarepkę na pół i ostrym nożem naciąć dokoła,
a następnie wydrążyć łyżeczką. Marchewki i cebulę
obrać i pokroić w kosteczkę. W garnku rozgrzać 2 łyżki masła i dusić w nim cebulę z marchewkami. Poodrywać z łodyżek listki majeranku, wymyć i drobno
posiekać (w przypadku braku świeżego, może być suszony). Majeranek wymieszać z jarzynami, ryżem i serem, a następnie doprawić do smaku solą i pieprzem.
Uzyskaną masą napełnić wydrążenia w kalarepkach
i wkładać kalarepki do garnka, w którym szczelnie
przylegałyby do ścianek. Wlać taką porcję pozostałego
jeszcze wywaru, aby kalarepki zalane były do połowy
wysokości. Na umiarkowanym ogniu gotować pod
przykryciem przez około 15 minut, tak aby kalarepka była chrupiąca. Wyjąć kalarepki, a sos wymieszać
z kwaśną śmietaną. Kalarepki podawać polane sosem,
przybrane płatkami masła.
TARTA Z RYŻEM - TARTE AU RIZ
(przepis kuchni belgijskiej)
1 woreczek ryżu • 1 cebula • 250 g szynkowej kiełbasy
• 1 puszka kukurydzy • 1 puszka czerwonek fasolki •
1 czerwona i zielona papryczka peperoni • 7 łyżek oliwy z oliwek • 4 łyżki octu • 2 łyżki keczupu pomidorowego • sól • chilli w proszku • mielony czarny pieprz •
ostra czerwona papryka w proszku • curry w proszku.
Ryż ugotować zgodnie z przepisem zamieszczonym na opakowaniu. Cebulę obrać i drobno posiekać.
Kiełbasę pokroić w paseczki. Z ugotowanym ryżem
wymieszać cebulę, kiełbasę, odsączoną kukurydzę
i fasolkę. Papryczki peperoni umyć, oczyścić i pokroić
w krążki. Z octu, oliwy i keczupu sporządzić zalewę
i doprawić ją przyprawami tak, aby była pikantna. Zalewę wymieszać z sałatką i pozostawić na 1 godzinę
do przesiąknięcia aromatów.
NADZIEWANE KALAREPKI
200 g pełnoziarnistego ryżu • 1 litr wywaru jarzynowego • 4 kalarepki • 4 marchewki • 2 cebule • 4 łyżki masła
• 80 g utartego żółtego sera • 1 łyżka kwaśnej śmietany
• pieprz • sól • kilka łodyżek majeranku .
Ryż wsypać do 800 ml wywaru jarzynowego i gotować według przepisu zamieszczonego na opakowaniu
ryżu. Kalarepki obrać, nie wyrzucając liści. Przekroić
66
Spód tarty: 250 g mąki • 80 g masła • szczypta soli • 30 g
cukru • 1 żółtko • 120 ml ciepłego mleka • 6 g drożdży
suszonych.
Ryżowe nadzienie: 800 ml mleka • szczypta soli • 4 jajka
• 120 g cukru • 110 g ryżu • szczypta cynamonu • laska
wanilii.
Drożdże rozpuscić w ciepłym mleku. Mąkę wymieszać z cukrem i solą. Dodać miękkie masło, żółtko
i rozpuszczone drożdże z mlekiem. Wyrobić, uformować kulkę i odłożyć. Ciasto powinno troszeczkę wyrosnąć. Piekarnik rozgrzać do 180o C.
Mleko zagotować z laską wanilii, szczyptą cynamonu i solą. Dodać ryż i gotować, regularnie mieszając, aż
będzie miękki i wchłonie mleko. Pod koniec gotowania
dodać cukier i zdjąć z ognia. Wyjąć wanilię.
Ciasto rozwałkować i wyłożyć nim okrągłą formę.
Ponakłuwać dokładnie widelcem, obciążyć fasolkami
i wsunąć do rozgrzanego piekarnika na 10 - 12 minut.
Żółtka oddzielić od białek i ubić, najlepiej na parze,
na gęstą jasną masę. Dodać do ciepłego ryżu. Białka
również ubić i delikatnie wymieszać z masą ryżową.
Tak przygotowaną masę wylać na podpieczony spód
i włożyć ponownie do piekarnika na 30 minut.
Miłej lektury i smacznego
życzą Alina Ciesielska i Agnieszka Rojewska
Oferty
Usługi
Korekcja racic u bydła.
Wiadomość: tel. kom. 608868322.
Regeneracja części do maszyn rolniczych i budowlanych (sita otworowe, żaluzjowe, klepiska, posiewacze,
sprzęgła, sworznie, pompy hydrauliczne, siłowniki, rozdzielacze). Wiadomość: tel. (55) 619 80 85, (55) 231 25 30,
tel. kom. 509349400, Jegłownik.
Kowalstwo artystyczne. Produkcja i montaż kutych
ogrodzeń, bram i balustrad ozdobnych. Kompleksowe
wykonawstwo. Tanio i solidnie.
Praca
Poszukuję traktorzysty z doświadczeniem do pracy
w gospodarstwie. Wiadomość: Stogi, tel. 517499237.
Wydzierżawię
Budynek, przy drodze powiatowej, o pow. 300 m2 na
magazyn lub działalność gospodarczą.
Wiadomość: tel. kom. 668056776 (gm. Nowy Staw).
Kupię
Skóry królicze. Wiadomość: tel. kom. 602714793.
Kombajn zbożowy Bizon Super lub Bizon Record oraz
przystawkę do kukurydzy.
Opony tylne do ciągnika rolniczego i sortownik do
ziemniaków. Wiadomość: tel. kom. 790318118.
Siewnik lub agregat uprawowo-siewny, opryskiwacz
i rozsiewacz do nawozów.
Dwa graniczące ze sobą siedliska rolnicze na obrzeżach Chojnic: tj. 2,2 ha ze stawem o pow. 800 m2, przyłączami i możliwością budowy oraz 2,2 ha z dwoma
nowymi budynkami w stanie surowym lub samą ziemię (4 ha). Cena do uzgodnienia.
Dojarkę dwukonwiową. Wiadomość: Trzcińsk, gmina Starogard Gdański, tel. kom. 601638572.
Ciągnik C-360 z Turem; chłodnię do mleka Westfalia,
poj. 1800 l, samomyjącą; baloty sianokiszonki; ciągnik
SAM C-360. Wiadomość: tel. kom. 502058584.
Rozsiewacz do nawozów Rauch MDS 921, r. prod. 2002,
poj. 900 l + 400 l nadstawka z blachy kwasowej, plandeka, pierwszy właściciel, 100% w oryginale (lakier, podzespoły), stan b. dobry. Cena do uzgodnienia.
Wiadomość: tel. (55) 271 50 98, tel. kom. 666200044
lub 603132496, Myszewo, gm. Nowy Staw.
Ciągnik Zetor 16145, r. prod. 1985; ciągnik Ursus
C-385, r. prod. 1979, z ładowaczem czołowym; prasę zwijającą, pasową John Deere 550, r. prod. 1988;
agregat talerzowy z hydropakiem POM Brodnica,
szer. rob. 3 m, r. prod. 2006; siewnik zbożowy Kuhn
z redlicami talerzowymi, r. prod. 2005; wał wahadłowy Expom Krośniewice, szer. rob. 2,5 m, na przedni
tuz ciągnika, r. prod. 2005.
Wiadomość: tel. kom. 607049399, Dubiel k. Kwidzyna.
Heder do kombajnu Claas Mega typ 204, r. prod. 1995,
szer. rob. 5,1 m. Wiadomość: tel. kom. 695412547.
Silos zbożowy BIN 60-tonowy, z oprzyrządowaniem,
przetrząsarkę taśmową do siana i opryskiwacz o poj.
400 l. Wiadomość: tel. kom. 697011013.
Reklama
Agregat uprawowy, bierny o szer. 2,7 m oraz pług
3-skibowy, zachodni. Wiadomość: tel. kom. 727571109.
Sprzedam
Kojce porodowe (16 szt.), wygrodzenia dla loch luźnych,
solidnie wykonane, autokarmniki dla prosiąt (15 szt.)
i autokarmniki dla tuczników (2 szt.) z mocnego tworzywa sztucznego, smoczki dla loch i prosiąt, ruszta
z tworzywa dla macior, koryta kamionkowe dla loch,
klatkę do przewozu loch zawieszaną na tuz.
67
Oferty
Dwie działki rolne IV i V klasy (łąki) o pow. 1,15 ha
i 0,82 ha w pow. słupskim. Łączna cena obu działek
- 30 000 zł. Wiadomość: tel. kom. 696433136.
Rozsiewacz do nawozów Amazone ZAM 1500, dwie
nadstawki, limiter, plandeka (może być bez), r. prod.
2007. Wiadomość: tel. kom. 601847099.
Chłodnię do mleka o poj. 1050 l, r. prod. 2006, pierwszy właściciel. Wiadomość: tel. kom. 600975710.
Ciągnik Zetor 16245, r. prod. 1992, cena - 44 000 zł; opryskiwacz Pilmet o poj. 2000 l, r. prod. 1989, cena - 8000 zł;
pług Atlas, r. prod. 1996, 4-skibowy i pług 3-skibowy.
Wiadomość: Różnowo, tel. kom. 602539584.
Ziemię (6 ha) w okolicach Susza.
Fabrycznie nowe części do kombajna Bizon Super oraz
skrzynię pośrednią do ciagnika Ursus 1224.
Dmuchawę do zboża z silnikem 7 kW i kompletem rur
ø 180. Wiadomość: tel. 692378830.
Gospodarstwo rolne o pow. 29 ha na terenie gminy
Sztum, 20 km do Malborka.
Wiadomość: tel. kom. 512 492 698.
Ciagnik John Deere 3040, 95 kM, stan b. dobry, kabina komfort, wspomaganie kierownicy, nieduży przebieg; ciągnik Renault 651 s, silnik MWM, 70 kM, stan
b. dobry, kabina komfort, wspomaganie kierownicy,
rewers, szybka skrzynia, hicz; ciagnik rolniczy Massey Ferguson 575, 70 kM, stan b. dobry; brony 5-polowe
16, składane; dmuchawę do siana z rurami i kolanami;
opryskiwacz Termit o poj. 400 l, lance szer. 10 m, w całości lub na części; wał pierścieniowy, szer. rob. 3 m; beczki do kiszenia ogórków.
Wiadomość: Kwidzyn, tel. kom. 504626142.
Siewnik Hasja, szer. rob. 3 m oraz cyklotiller o szer.
3 m. Wiadomość: tel. (55) 276 18 37.
Ciągnik Ursus C-360, r. prod. 1983, silnik i skrzynia biegów po remoncie, 1100 mth, opony 50%, cena - 12000 zł
oraz siewnik Mazur, szer. rob. 4 m, stan dobry, cena do
uzgodnienia. Wiadomość: tel. kom. 665039264.
Pokosówkę taśmową i ślimakową do trawy i kminku;
pług 5-skibowy, grudziądzki; silnik DT kompletny
i agregat do ciągnika C-360, bierny.
Pół domu z siedliskiem i budynkiem gospodarczym
(60 arów) w miejscowości Śledziówka, gm. Stary Targ
(3 km od Starego Pola).
Gospodarstwo rolne o pow. 33,34 ha, 3 km od Sztumu,
z budynkami albo samą ziemię oraz kombajn zbożowy
Bizon Z056 na szerokich kołach, z sieczkarnią i stołem
do rzepaku, z dwiema kosami, r. prod. 1983, pierwszy
własciciel. Wiadomość: tel. (55) 261 09 69.
Opryskiwacz Pilmet o poj. 400 l oraz agregat uprawowy z siewnikiem o szer. rob. 2,3 m.
Pług 5-skibowy podorywkowy oraz 4- i 3-skibowy zagonowy Unii Grudziądz, stan b. dobry.
Kombajn zbożowy Bizon 56, pług podorywkowy
5-skibowy, kultywator ciągnikowy zawieszany o szer.
rob. 3 m, rozdrabniacz Bąk z silnikiem 7,5 KW.
Wiadomość: gmina Cedry, tel. kom. 513054352.
Siewnik zbożowy SZU talerzowy, szer. rob. 3,6 m oraz
siewnik Poznaniak o szer. rob. 2,8 m. Sprzęt sprawny
technicznie. Wiadomość: tel. (55) 275 11 14.
Tanio klacz przystosowaną pod siodło i bryczkę ujeżdżoną w stadninie w Redzikowie.
Skrzynię pośrednią do ciągnika Ursus 1224, fabrycznie nowe części do kombajnu Z056, koła do przyczepy
z felgami 900 x 20, opony pełne - 4 szt.
Wiadomość: tel. kom. 721344340, Kwidzyn.
Przypominamy, że ogłoszenia drobne od rolników są zamieszczane bezpłatnie.
Ogłoszenia te można podawać telefonicznie: tel. (55) 270 11 32, 270 11 31 lub 270 11 30,
drogą elektroniczną: e-mail: [email protected] albo listownie na adres redakcji.
68
Rozrywka dla dorosłych i dla dzieci
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
KUPON 7 - 8
A
B
C
D
Lipiec - Sierpień
2012
E
F
G
H
I
J
K
Hasło:
A-1
G-3
H-1
F-7
J-11
F-9
D-2
B-6
I-6
E-4
K-1
POZIOMO:
A - 1) publikacja poligraficzna
C - 1) łódź wydrążona z pnia
D - 6) pszenicznik, kaliniak
E - 1) ominięcie czegoś
F - 5) przyczyna stresu
G - 1) z „antenką”
H - 7) trzykrotny premier RP
I - 1) polski piłkarz, Piotr ...
J - 6) w książce, z błędami
K - 1) smołowiec
PIONOWO:
1 - G) rogate zwierzę
2 - A) pewność siebie, śmiałość
2 - I) zasilacz awaryjny
3 - E) litera albo niewiadoma
4 - A) kochała go pani Eliza
5 - F) futerał
6 - A) lekarz specjalista
6 - I) partia gry w tenisie
7 - F) wołanie, wezwanie
8 - A) filia, ekspozytura
8 - H) rybie jaja
9 - F) np. grecki, słowiański
10 - H) kwartet kabaretowy
11 - F) „rośnie”, gdy kłamiesz
Wśród czytelników, którzy do 20 sierpnia nadeślą do redakcji w Starym Polu prawidłowe rozwiązanie
krzyżówki wraz z kuponem, rozlosujemy nagrodę książkową.
Rozwiązanie z nr. 6/2012 – HASŁO: „NOC KUPAŁY”.
Nagrodę wylosowała: Agnieszka Ścisłowska z Koniecwałdu. Nagrodę prześlemy pocztą.
Wykreślanka dla dzieci
Wykreślcie z diagramu podane słowa. Są one wpisane poziomo lub pionowo, a niektórych liter użyto dwukrotnie. Nieskreślone litery, czytane kolejno
rzędami, utworzą rozwiązanie.
P
O
D
G
R
Z
Y
B
K
I
U
D
Z
I
Ę
C
I
O
Ł
Ś
C
P
S
B
O
J
R
R
Y
W
H
A
A
T
J
E
U
Ó
S
I
A
J
R
C
E
L
H W O
E
C
Ą
N
O
Ż
E
L
K
S
R
Z
K
A
S
K
Ń
I
I
N
K
W
I
E
W
I
Ó
R
K
A
E
BORÓWKI
DZIĘCIOŁ
JELEŃ
JEŻ
PAJĄKI
PODGRZYBKI
PUCHACZ
SARNA
SOSNA
ŚWIERK
WIEWIÓRKA
Poniżej znajduje się siódma
część rysunku składającego się
z 11 elementów. Wśród dzieci
(do lat 13), które do 20 grudnia
2012 roku nadeślą cały rysunek,
naklejony na karcie pocztowej,
rozlosujemy rower.
KUPON 7 - 8
Lipiec - Sierpień 2012
Wśród dzieci, które do 20 sierpnia nadeślą do redakcji prawidłowe rozwiązanie wykreślanki wraz z kuponem, rozlosujemy nagrodę książkową.
Rozwiązanie z nr. 6/2012 – HASŁO: „WAKACJE Z PRZYGODAMI”.
Nagrodę wylosował: Staś Janiszewski z Gdańska.
Nagrodę prześlemy pocztą.
Pomorskie Wieści Rolnicze • 6/2012
Konkurs
dla wytrwałych
Rozwiązania krzyżówki i wykreślanki
należy przysyłać na adres:
PODR w Gdańsku, Oddział w Starym Polu
82-220 Stare Pole, ul. Marynarki Wojennej 21
69
POMORSKIE WIEŚCI ROLNICZE
POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU
80-001 Gdańsk, ul. Trakt św. Wojciecha 293
tel. (58) 326 39 00, fax (58) 309 09 45
www.podr.pl
WYDAWCA:
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
Oddział w Starym Polu
82-220 Stare Pole, ul. Marynarki Wojennej 21
tel. (55) 270 11 11 lub 270 11 00, fax 270 11 62
REDAKCJA:
DZIAŁ REKLAMY I PRENUMERATY:
Lubań, tel. (58) 688 20 11, (58) 688 21 50,
fax (58) 688 22 52, e-mail: [email protected]
KOLEGIUM REDAKCYJNE:
ODDZIAŁY
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
80-001 Gdańsk, ul. Trakt św. Wojciecha 293
tel. (55) 270 11 32, e-mail: [email protected]
mgr inż. Krzysztof Pałkowski (przewodniczący), mgr inż. Andrzej
Dolny, mgr inż. Antoni Hajdaczuk, Jarosław Jelinek (Pomorska
Izba Rolnicza), mgr inż. Zdzisław Kołodziejski, mgr inż. Bożena
Korzańska (red. naczelna), mgr inż. Andrzej Okrój, dr inż. Daniel
Roszak, mgr inż. Jan Rozenek, mgr inż. Ewa Szymańska,
mgr Beata Wójcik
Wanda Ciecholewska i Bożena Korzańska
RAPORT Z RYNKU - na podstawie danych z Biur Powiatowych
BP ODR Chojnice
ul. 31 Stycznia 56, 89-600 Chojnice, tel./fax (52) 397 41 12
ODR w Gdańsku oraz biuletynu „Rynek zbóż” MRiRW
zestawiła Barbara Kukowska
KOREKTA:
BP ODR Człuchów
Osiedle Młodych 9, 77-300 Człuchów, tel. (59) 834 24 34
mgr Lucyna Lesińska
FOT. NA OKŁADCE:
BP ODR Gdańsk
ul. Trakt św. Wojciecha 293, 80-001 Gdańsk, tel. (58) 326 39 22
Sylwia Ceglarska
CENA 1 egz. - 2,00 zł
PRENUMERATA:
Wpłaty przyjmujemy na konto:
PODR w Gdańsku, PKO S.A.
Nr 91 1240 1268 1111 0010 3636 0465
CENA PRENUMERATY:
półroczna – 12,00 zł + 12,00 zł (koszty przesyłki) = 24,00 zł
roczna – 22,00 zł + 22,00 zł (koszty przesyłki) = 44,00 zł
Prenumeratę przyjmują również doradcy BP ODR.
CENNIK ODPŁATNOŚCI
ZA MATERIAŁY INFORMACYJNO-REKLAMOWE
Ogłoszenia, komunikaty i informacje handlowe,
artykuły sponsorowane:
cała strona - 800 zł + VAT; 1/2 strony - 480 zł + VAT;
1/4 strony - 300 zł + VAT; 1 cm2 - 1,60 zł + VAT
reklama kolorowa wewnątrz numeru - cała strona - 1200 zł + VAT
reklama kolorowa wewnątrz numeru - 1/2 strony - 720 zł + VAT
reklama kolorowa na okładce II i III - 1400 zł + VAT
reklama kolorowa na okładce IV - 1800 zł + VAT
zamieszczenie wkładki reklamowej - 500 zł + VAT
Drobne ogłoszenia od rolników są zamieszczane
bezpłatnie.
Ogłoszenia te można zgłaszać telefonicznie:
tel. (55) 270 11 32, 270 11 31 lub 270 11 30,
drogą elektroniczną: e-mail: [email protected]
albo listownie na adres redakcji.
Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych i nie drukuje ich
bez podania przyczyny. Redakcja zastrzega sobie również prawo
redagowania i skracania nadesłanych materiałów.
Za treść ogłoszeń, tekstów sponsorowanych i reklam zleconych
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku nie ponosi
odpowiedzialności. Ogłoszenia dla rolników indywidualnych są
bezpłatne. Przyjmują je doradcy BP ODR lub można je przesłać
pocztą.
70
BIURA POWIATOWE OŚRODKA DORADZTWA ROLNICZEGO
DRUK:
NAKŁAD: 4 200 egz
Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych
i Doświadczalnictwa w Lubaniu
83-422 Nowy Barkoczyn
tel. (58) 688 20 11, (58) 688 21 50, fax (58) 688 22 52,
BP ODR Bytów
ul. Wojska Polskiego 33, 77-100 Bytów, tel. (59) 822 27 52
SKŁAD KOMPUTEROWY:
Przedsiębiorstwo Prywatne „WiB”
ul. Sobieskiego 14, 80-216 Gdańsk, tel. (58) 522 30 29
Oddział w Strzelinie
76-200 Słupsk 2
tel. (59) 847 12 88, fax (59) 847 12 81
BP ODR Kartuzy
ul. Hallera 1, 83-300 Kartuzy, tel./fax (58) 681 42 67
BP ODR Kościerzyna
ul. Wodna 14, 83-400 Kościerzyna, tel./fax (58) 686 66 23
BP ODR Kwidzyn
ul. Grudziądzka 8, 82-500 Kwidzyn, tel. (55) 261 34 59
BP ODR Lębork
ul. Czołgistów 5, 84-300 Lębork, tel. (59) 862 21 72
BP ODR Malbork
ul. Marynarki Wojennej 21, 82-220 Stare Pole, tel. (55) 270 11 19
BP ODR Nowy Dwór Gdański
Plac Wolności 1, 82-100 Nowy Dwór Gd., tel. (55) 247 28 68
BP ODR Puck
ul. Wejherowska 5, 84-100 Puck, tel. (58) 673 28 77
BP ODR Słupsk z siedzibą w Strzelinie
76-200 Słupsk 2, tel. (59) 847 12 81
BP ODR Starogard Gdański
Nowa Wieś Rzeczna, ul. Rzeczna 18, 83-200 Starogard Gd., tel. (58) 562 49 63
BP ODR Sztum
ul. Mickiewicza 39, 82-400 Sztum, tel. (55) 267 04 33
BP ODR Tczew
ul. Wojska Polskiego 6, 83-110 Tczew, tel. (58) 531 38 27
BP ODR Wejherowo
ul. Sobieskiego 241, 84-200 Wejherowo, tel. (58) 672 13 09

w numerze - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

Transkrypt

Podobne dokumenty

Maj - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

w numerze - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

w numerze - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku