Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni
Transkrypt
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową na lata 2014-2020 „Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej kluczem do pozyskiwania środków europejskich” Płock, 11 czerwca 2015 r. dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego, Uniwersytet Gdański Plan prezentacji • • • • Zalecenia i wymogi w świetle zapisów RPO; Punkt wyjścia; Tworzenie gdyńskiego SUMP podsumowanie 2 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Zalecenia i wymogi w świetle analizy RPO • • „Inwestycje w transport miejski muszą wynikać z przygotowanych przez samorządy planów, zawierających odniesienia do kwestii przechodzenia na bardziej ekologiczne i zrównoważone systemy transportowe w miastach. Funkcję takich dokumentów mogą pełnić plany dotyczące gospodarki niskoemisyjnej, Strategie ZIT lub plany mobilności miejskiej…” [RPO woj. Podlaskiego na lata 2014-2020, s. 114]; Podstawowym warunkiem ubiegania się o środki […] jest posiadanie przez Beneficjentów planów gospodarki niskoemisyjnej […]. W zależności od zdiagnozowanych potrzeb, Plany Gospodarki Niskoemisyjnej muszą zawierać odniesienie do następujących kwestii: zbiorowy transport pasażerski, transport niezmotoryzowany, intermodalność, transport drogowy, zarządzane mobilnością, wykorzystanie inteligentnych systemów transportowych, logistyka miejska, bezpieczeństwo ruchu drogowego w miastach, wdrażanie nowych wzorców użytkowania, promocja ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów [SZOOP woj. lubuskiego] 3 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 4 Punkt wyjścia • • • • • • Audyt danych; Audyt dokumentów strategicznych wraz z oceną przydatności dla SUMP; Analiza planu zrównoważonego rozwoju transportu publicznego i PGN; Utworzenie grupy roboczej; Pełnomocnik / lider [„łamacz procedur”, oszczędność czasu]; Ustalenie najpoważniejszych deficytów wymagających zaangażowania największych środków. 5 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Obszary deficytów w zakresie zrównoważonej mobilności w polskich miastach • • • • Wiarygodne wyniki badań transportu publicznego; Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu rowerowego; Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu pieszego [!!!]; Część planów transportowych prezentuje sobą niską przydatność dla rozwijania w kierunku SUMP. 6 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Interesariusze: wewnętrzni i zewnętrzni • • • • • • Jednostki i wydziały Miasta (planowanie przestrzenne, inwestycje, inżynieria ruchu i transport, nadzór właścicielski, ochrona środowiska, edukacja…) Służby (Straż Miejska, Policja…), Sektor transportu publicznego (organizator transportu, operator/operatorzy, PKP, ); Uczelnie i jednostki naukowo-badawcze; Organizacje pozarządowe; Przedsiębiorstwa. 7 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Projekt CIVITAS DYN@MO (2012-2016) • • dofinansowany z 7 Programu Ramowego • Miasta partnerskie: Gdynia, Akwizgran (DE), Koprivnica (CR), Palma de Mallorca (SP) projekt RTD zajmujący się planowaniem transportu, przyjaznymi środowisku pojazdami i wykorzystaniem ITS i ICT Cele projektu: • • • rozwój systemów i usług transportowych • zaangażowanie mieszkańców w proces planowania mobilności • wprowadzenie ekologicznych środków transportu wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie usług i systemów transportowych współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy miastami M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 8 Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (tzw. SUMP) dla Miasta Gdyni • Polityka transportowa Gdyni (1998); • ZPRTP (2004); • Projekt unijny BUSTRIP (2009) – SUTP (Plan Transportowy) dla Gdyni na 2008-2015; • Istniejący SUTP – nie został uprawomocniony • SUTP – zgodny z wytycznymi Komisji Europejskiej • Plan transportowy (2014); • BYPAD (2014). Nowy SUMP na lata 2015-2025 9 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Gdzie jesteśmy? (w trakcie konsultacji w grupie roboczej i z interesariuszami) (w opracowaniu) 10 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Podejście do gdyńskiego SUMP • Samoocena • Identyfikacja interesariuszy i utworzenie grupy roboczej • Strategia długoterminowa: 2015-2025 (cele + działania) • Krótkoterminowy plan działań • Ciągły monitoring i ewaluacja/ aktualizacja co 2-3 lata • Zebranie i integracja istniejących strategii i planów • Przegląd i integracja istotnych dokumentów odnoszących się do mobilności w Gdyni • Przegląd działań realizowanych i planowanych • Wykorzystanie web 2.0 - platforma Mobility 2.0 • Wykorzystanie rozwiązań ITS - 3-poziomowy model transportowy do analiz SUMP dynamiczny zintegrowany zaawansowany interaktywny • • • • Zaangażowanie społeczne Konsultacje publiczne Spotkania z interesariuszami Badanie i zbieranie opinii nt. transportu • Społecznościowe projekty badawcze • Dwukierunkowa komunikacja poprzez web 2.0 • „żywe laboratorium” dla BSR 11 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Interaktywny: wykorzystanie badań marketingowych Badania pierwotne Podmiot Regularność Badania preferencji i zachowań komunikacyjnych mieszkańców Gdyni (co 2-3 lata, ponad 1900 respondentów); ZKM Gdynia & UG T Badania preferencji i zachowań komunikacyjnych uczniów szkół ponadpodstawowych (po raz pierwszy w ramach projektu CIVITAS DYN@MO, 2014) UG & ZKM N Badania oczekiwanych zmian w organizacji ruchu na wybranych ulicach w centrum Gdyni (trzy odrębne badania, 1800-2700 respondentów dla każdej ulicy) ZDiZ Gdynia N Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej (2014, 2015, tbc…) UG T Ciągłe badania jakości transportu miejskiego (np.. punktualność), popytu i przychodowości poszczególnych linii, sprzedaży biletów… ZKM T 12 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Badania ruchu pieszego w CIVITAS DYN@MO • • • • Kluczowe dla kompleksowych badań mobilności; Brak jednolitej metodologii; Badania natężenia i struktury ruchu na głłwoncyh ulicach w gdyni w 2014 r. i na ul. Świętojańskiej w 2015 r.;; Wstępne analizy potwierdzają zbliżony udział ruchu pieszego w podziale zadań przewozowych do innych miast Pedestrian europejskich. Bonn (Germany) Graz (Austria) Aachen (Germany) Plymouth (UK) Magdeburg (Germ.) Saarbrucken (Germ.) Szeged (Hungary) share in modal split 28% 19% 23% 18% 21% 23% 22% Population [thous.] Density [inhab./ sq. km] Year of measure Survey method 327,9 270 258,7 256 234,8 177,2 161,8 2 322 2117 1608 3207 1164 1061 576 2008 2013 2011 2010 2008 2010 2009 RHS RHS HC PSPS RHS RHS HS 13 Kluczowe elementy procesu Ustalenie wspólnej wizji miasta i mobilności Scenariusze rozwoju Identyfikacja problemów i słabych stron Ustalenie priorytetów w zakresie mobilności Wyznaczenie celów strategicznych Wyznaczenie celów operacyjnych Dobór działań umożliwiających ich realizację 14 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Wspólna wizja mobilności Jakość życia Lepsze warunki do życia, pracy i podróżowania w Gdyni Ekonomia Wzrost ekonomiczny i redukcja zapotrzebowania na transport Środowisko Zrównoważony transport dla czystego środowiska Energia Wspólne dążenie do rozwoju systemu zrównoważonej mobilności, zapewniającego mieszkańcom wysoką jakość życia i możliwość podróżowania w bezpiecznym, czystym i przyjaznym środowisku Zrównoważony społeczny, przestrzenny i ekonomiczny rozwój Gdyni Wydajny energetycznie transport miejski 15 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Samoocena z wykorzystaniem kwestionariusza ADVANCE • Metodologia oceny jakości planowania mobilności w mieście wypracowana w ramach projektu ADVANCE • 12 interesariuszy z instytucji: UM, ZDiZ, BPP, ZKM, Port Gdynia, PKM, SKM, BRM, Policja • Ocena poszczególnych aspektów w Obszarze misji i Obszarze działań • Obszar misji - bardzo duża rozbieżność wyników – średni wynik: 2,4/4 • Mocne strony: wizja, ramy regionalne/krajowe, wsparcie polityczne Słabe strony: współpraca wewnętrzna, EWALUACJA (!) Obszar działań – średni wynik 1,7/4 Mocne strony: jakość TZ (3,1!) Słabe strony: zarządzanie parkowaniem, transport towarów, ograniczanie ruchu samochodowego 16 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Priorytetyzacja • • • • • Integracja biletowa transportu zbiorowego Ankieta na www.mobilnagdynia.pl Zaproszonych ok. 80 interesariuszy 30 respondentów 66 pytań w 8 grupach tematycznych Oceny w skali C – A++ (odp. 1 – 5) 4,45 4,24 4,21 4,14 4,14 4,10 4,03 4,00 3,97 3,90 3,79 3,79 3,79 3,76 3,69 3,69 3,69 3,69 3,69 3,62 3,62 3,62 3,59 3,52 3,48 3,45 3,43 3,38 3,38 3,34 3,31 3,28 3,28 3,24 3,21 3,17 3,14 3,14 3,14 3,14 3,07 3,07 3,07 3,03 2,97 2,97 2,96 2,93 2,90 2,89 2,83 2,83 2,83 2,76 2,76 2,72 Parking miejski Uwzględnianie ruchu pieszego podczas planowania inwestycji Przestrzenie publiczne Gęstość zabudowań i przystanki transportu publicznego Parkingi typu Park & Ride Ograniczenie wjazdu do miasta pojazdom ciężarowym… Bezpieczeństwo rowerzystów na skrzyżowaniach Informacja pasażerska System bezpieczeństwa ruchu drogowego Bezpieczna droga do szkoły "Zielone" pojazdy w transporcie zbiorowym Parkingi typu Bike & Ride Strefa darmowego przejazdu transportem zbiorowym Bezpieczeństwo transportu zbiorowego Promocja zrównoważonej mobilności wśród studentów Re-alokacja przestrzeni dla ruchu rowerowego Strefy uspokojonego ruchu na osiedlach mieszkaniowych Promocja zrównoważonej mobilności wśród mieszkańców System roweru miejskiego Racjonalizacja podróży służbowych Kontrola prędkości i egzekwowanie przepisów w ruchu drogowym Połączenia ponadregionalne w sieci rowerowej Punkty ładowania pojazdów elektrycznych System monitoringu przestrzeni parkingowej Integracja transportu rowerowego z transportem zbiorowym Standardy dla transportu towarów i dostaw Strefy ograniczonej emisji zanieczyszczeń Pojazdy elektryczne dla firm Rowery na buspasach Rozwój koncepcji miejskiego carpoolingu Uprzywilejowanie pojazdów ekologicznych Centrum mobilności lub oficer ds. mobilności M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 2,45 2,45 2,41 2,38 2,34 2,31 2,31 2,28 2,21 2,17 17 Cele strategiczne i operacyjne Atrakcyjna i bezpieczna przestrzeń miejska Bezpieczny i efektywny system transportu Racjonalne wybory transportowe Efektywny transport ładunków w mieście Poprawa warunków dla ruchu pieszego Zintegrowane planowanie systemu transportowego i mobilności na poziomie metropolitalnym Edukacja i zwiększanie świadomości w zakresie zrównoważonej mobilności i bezpieczeństwa Poprawa dostępności transportowej portu morskiego Poprawa dostępności dla osób o ograniczonej mobilności Rozwój systemu zarządzania ruchem z wykorzystaniem ITS Optymalizacja potrzeb transportowych Stworzenie efektywnego i zrównoważonego systemu miejskiej dystrybucji Poprawa warunków dla ruchu rowerowego Rozwój konkurencyjnego publicznego transportu zbiorowego Równoważenie mobilności w dzielnicach Wspieranie nowoczesnych technologii i rozwiązań organizacyjnych dla transportu towarowego Poprawa jakości przestrzeni publicznej Zwiększenie udziału niskoemisyjnych pojazdów Rozwój nowych usług w zakresie mobilności 18 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Cele strategiczne – cele – operacyjne – zadania: przykład 19 Włączenie interesariuszy i mieszkańców w planowanie • • Spotkania z grupami interesariuszy i mieszkańcami • • Konsultacje, warsztaty • Badania preferencji i przyzwyczajeń transporotowych samoocena z wykorzystaniem kwestionariusza , ankieta priorutetyzacyjna Komunikacja z mieszkańcami - platforma Mobility 2.0 (www.mobilnagdynia.pl) i serwisy społecznościowe → Konsultacja projektów społecznościowych → Wizualizacja i dyskusja na temat wyników analiz 20 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Kierunki dalszych prac Konsultacje i zatwierdzenie działań do strategii SUMP Dobór wskaźników do monitoringu i ewaluacji Opracowanie krótkoterminowego planu działań do SUMP Konsultacje i uzyskanie akceptacji Planu Wersja robocza Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej Konsultacje z interesariuszami i mieszkańcami Uchwalenie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla M. Gdyni 21 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Centrum Kompetencji SUMP Regionu Morza Bałtyckiego • Gdynia jako „żywe laboratorium” dla Polski i Regionu Morza Bałtyckiego • Prowadzone przez Uniwersytet Gdański • Wspierane przez Komisje Środowiska i Transportu Unii Miast Bałtyckich, Miasto Gdynia oraz Uniwersytet w Lund • Cel: pomoc miastom w opracowaniu ich Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej przez dostarczanie informacji, wsparcia, wymianę doświadczeń oraz szkolenie w czasie trwania i już po zakończeniu projektu CIVITAS DYN@MO http://polska.bsr-sump.eu/ http://www.bsr-sump.eu/ 22 M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015 Podsumowanie • • • • • SUMP – kompleksowy i złożony PROCES; Potrzeba przeprowadzenia audytu danych wśród wszystkich interesariuszy miasta; Możliwa integracja i rozbudowa istniejących planów i innych dokumentów strategicznych (np. PGN, strategie ZIT, w jednym województwie POP); Potrzeba dostosowania celów i zadań do specyfiki miasta (np. silna pozycja rad dzielnic w Gdyni, rosnące znaczenie budżetu obywatelskiego); Konieczność uwzględnienia ram krajowych i REGIONALNYCH (RPO!). 23 Dziękuję za uwagę Marcin Wołek [email protected] Tel. kom. 605 215 685