Zakład Podstaw Konstrukcji Maszyn

PODSTAWY KONSTRUKCJI MECHANICZNYCH
Zagadnienia teoretyczne kolokwialne
SPRĘŻYNY

Wymienić główne zastosowania sprężyn.

Podać klasyfikację sprężyn i naszkicować kilka przykładów kształtu sprężyn.

Co to jest sztywność sprężyny? Od jakich wielkości zależy? Jakim parametrem geometrycznym jest
wyrażona na wykresie pracy sprężyny?

Jaki rodzaj naprężeń dominuje w sprężynie walcowej śrubowej? Jak się określa naprężenia dopuszczalne
dla takiej sprężyny?
POŁĄCZENIA I MECHANIZMY ŚRUBOWE

Co to jest skok gwintu? Wyjaśnić za pomocą szkicu.

Dane są trzy symbole gwintów: M36, Tr22x5, G½. Jakie to są rodzaje gwintów i co oznaczają liczby 36,
22, 5 oraz ½ ?

Co to jest klasa własności mechanicznych śrub i co jest w niej zakodowane?

Opisać zasadę przenoszenia obciążeń stycznych przez złącze śrubowe wspornikowe ze śrubami „luźnymi”.
Przedstawić sposób obliczania obciążenia śruby w takim złączu.

Narysować połączenie kołnierzowe dwóch rur (z uszczelką między nimi) ze złączem śrubowym.
Przedstawić zasadę obliczania sił w śrubach takiego złącza.
POŁĄCZENIA SPAWANE

Co to jest spawanie i do jakich materiałów jest stosowane? Jakie znasz dwa główne rodzaje spoin
stosowane w łączeniu metali? (przedstawić na rysunku).

Możliwość spawania (spawalność) poszczególnych metali.

Metody spawania elektrycznego

Na jakiej zasadzie wyznacza się przekrój obliczeniowy spoiny pachwinowej?
POŁĄCZENIA KSZTAŁTOWE

Naszkicować kilka rodzajów połączeń kształtowych służących do przenoszenia napędu z wałka na koło
osadzone na nim.

Narysować w rzutach połączenie wpustowe z zaznaczoną siłą działającą na wpust. Wyprowadzić wzór do
obliczenia nacisku jednostkowego, jeśli wiadomy jest moment obrotowy i odpowiednie wymiary (wymiary
te zaznaczyć na szkicu).

Narysować w rzutach połączenie wielowypustowe z zaznaczoną siłą działającą na wpust. Wyprowadzić
wzór do obliczenia nacisku jednostkowego, jeśli wiadomy jest moment obrotowy i odpowiednie wymiary
(wymiary te zaznaczyć na szkicu).

Jakie rodzaje obciążenia mogą być przeniesione przez połączenia wpustowe i wielowypustowe? W jakich
wypadkach stosuje się połączenia wielowypustowe zamiast wpustowych?

Jaki warunek wytrzymałościowy jest wspólny dla obliczeń wszelkich połączeń kształtowych? Od czego
zależy wartość prawej strony tego warunku?

Narysować model rozkładu jednostkowego nacisku powierzchniowego w połączeniu kształtowym
czworobocznym. Dlaczego w obliczeniach maksymalnej wartości tego nacisku jest stosowany
współczynnik 1,33 ?
PRZEKŁADNIE MECHANICZNE

Klasyfikacja przekładni mechanicznych

Co to jest przełożenie geometryczne i przełożenie kinematyczne?

Rodzaje pasów i kół stosowanych w przekładniach pasowych. Scharakteryzować cechy dwóch głównych
rodzajów pasów.

Narysować schematycznie przekładnię pasową z dwoma kołami leżącymi w jednej płaszczyźnie, z pasem
gładkim. Opisać siły działające w pasie w stanie pracy. Jakie równania określają zależność między tymi
siłami?

Jakie siły działają w czynnej i biernej części łańcucha w przekładni łańcuchowej? Jak zależą siły od
momentu obrotowego przyłożonego do koła łańcuchowego?

Porównanie przekładni pasowych, łańcuchowych i zębatych pod względem wad i zalet.

Jaka krzywa matematyczna jest wykorzystana do kształtowania boków zębów kół zębatych? Jak można
zilustrować jej powstawanie?

Co to jest moduł uzębienia koła zębatego? Podać związki między modułem, liczbą zębów, średnicą
podziałową i odległością osi kół zębatych w przekładni z kołami zębatymi walcowymi o zębach prostych.

Co to jest linia przyporu (zazębienia)?

Naszkicować i opisać siły działające między kołami zębatymi walcowymi o zębach prostych. Jak można
wyznaczyć wszystkie te siły, dysponując momentem napędowym i wymiarami kół?
WAŁY I OSIE

Opisać główne (istotne) rodzaje obciążeń oraz rodzaje i charakter naprężeń występujących w wałach
maszynowych.

Wyjaśnić określenia Zgo i Zsj . Dlaczego granicami wytrzymałościowymi dla wałków maszynowych są te
właśnie parametry, nie zaś Re?

Jak się wyznacza naprężenia zastępcze w wale maszynowym, obciążonym przez zginanie i skręcanie?

W jakim przypadku zastępuje się w obliczeniach rzeczywistą średnicę czopa wału przez średnicę
obliczeniową?

Z jakich materiałów wykonuje się wały maszynowe?
ŁOŻYSKA TOCZNE

Jakie parametry muszą być znane, aby obliczyć nominalną trwałość zmęczeniową łożyska tocznego?

Jak przebiega obliczanie równoważnego obciążenia łożyska kulkowego zwykłego obciążonego siłą
promieniową Fr i siłą osiową Fa ?

Narysować w przekroju podłużnym łożysko kulkowe zwykłe, kulkowe wzdłużne i walcowe bez obrzeży na
pierścieniu wewnętrznym. Porównać możliwości stosowania tych rodzajów łożysk w zależności od
obciążeń.

Czy jest możliwe obciążenie siłą promieniową i siłą osiową następujących rodzajów łożysk tocznych:
kulkowe zwykłe, kulkowe wahliwe, walcowe bez obrzeży, stożkowe, baryłkowe, kulkowe wzdłużne.

Naszkicować wałek podparty na dwóch łożyskach kulkowych zwykłych, obciążony siłą promieniową i
osiową. Jak może być zrealizowane ustalenie wałka i łożysk ze względu na przeniesienie siły osiowej
z wałka na obudowę?