STANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU na rok akademicki 2013

STANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU
na rok akademicki 2013/2014
Nazwa przedmiotu:
Socjologia medycyny
Opis przedmiotu kształcenia- Program nauczania
Kod modułu wg
standardów
D
dr hab. Jarosław
Barański
Kierownik jednostki
realizującej zajęcia z
przedmiotu:
Wydział:
Kierunek studiów:
Poziom studiów
Lekarsko-Stomatologiczny
Stomatologiczny
jednolite magisterskie
Forma studiów
Rok studiów:
Typ przedmiotu
Język wykładowcy:
stacjonarne X
I
fakultatywny X
polski
Nazwa jednostki realizującej przedmiot
Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich
Razem:
Semestr studiów:
Semestr zimowy (godz.)
W
Ć
S
-
II
Semestr letni (godz.)
W
Ć
S
20
20
Cele kształcenia
Podnoszenie poziomu wiedzy na temat: funkcjonowania zbiorowości i grup społecznych; podstawowych
mechanizmów strukturalnych i kulturowych regulujących życie społeczne w wymiarze zarówno jednostkowym, jak i
grupowym; zróżnicowań i nierówności społecznych; funkcjonowania jednostki na poziomie mikro- i makrostruktury;
czynników patologicznych wpływających na funkcjonowanie grupy.
Kształtowanie postaw wspierających jednostki pochodzące z niższych warstw i klas społecznych lub piętnowanych
społecznie (budowanie grup wsparcia). Wykształcenie podstawowych umiejętności pozytywnego wykorzystania narzędzi
wpływu społecznego w autoprezentacji i realizacji różnorodnych działań. Wykształcenie umiejętności obrony przed
manipulacjami ze strony innych jednostek i grup społecznych.
Podnoszenie poziomu wiedzy na temat społecznych i kulturowych uwarunkowań zdrowia i choroby, zachowań i
postaw zdrowotnych ze szczególnym uwzględnieniem stylu życia jednostki. Kształtowanie elementów prozdrowotnego
stylu życia. Podnoszenie znaczenia zdrowia jako wartości w życiu jednostki. Wykształcenie umiejętności stosowania
narzędzi wpływu społecznego w kształtowaniu zachowań prozdrowotnych.
Kształcenie umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy z zakresu socjologii w praktyce lekarskiej.
C1.
Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych
efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć.
Numer efektu
Opis efektu kształcenia (zgodnie ze
Metody
Forma zajęć
szczegółowymi
efektami
kształcenia
kształcenia
weryfikacji
dydaktycznych:
zawartymi w standardach)
osiągnięcia
** wpisz symbol
zamierzonych
efektów
kształcenia*
D.W1.
zna aktualny stan wiedzy na temat
społecznego wymiaru zdrowia i choroby,
wpływu środowiska społecznego(rodziny,
sieci relacji społecznych) i nierówności
społecznych na stan zdrowia oraz społeczno-
odpowiedź ustna,
S
D.W3.
D.W4.
D.W6.
D.W8.
D.W12.
D.W14.
D.W15.
D.W16.
D.U1.
D.U3.
D.U4.
D.U8.
D.U11.
kulturowych różnic i roli stresu społecznego
w zachowaniach zdrowotnych;
rozumie znaczenie zdrowia, choroby,
niepełnosprawności i starości w relacji do
postaw społecznych, konsekwencje
społeczne choroby i niepełnosprawności oraz
bariery społeczno-kulturowe oraz zna
aktualną koncepcję jakości życia
uwarunkowaną stanem zdrowia.
rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i
niewerbalnej w procesie komunikowania się
z pacjentami oraz pojęcie zaufania w
interakcji z pacjentem;
rozumie funkcjonowanie instytucji
medycznych oraz społeczną rolę lekarza;
rozumie rolę rodziny w procesie leczenia;
zna zasady motywowania pacjentów do
prozdrowotnych zachowań i informowania o
niepomyślnym rokowaniu;
zna zasady altruizmu i odpowiedzialności
klinicznej i ma świadomość zasad
funkcjonowania zespołu terapeutycznego;
zna zasady pracy w grupie;
rozumie kulturowe, etniczne i narodowe
uwarunkowania zachowań ludzkich;
uwzględnia w procesie postępowania
terapeutycznego subiektywne potrzeby i
oczekiwania pacjenta wynikające z
uwarunkowań społeczno-kulturowych;
wybiera takie leczenie, które minimalizuje
konsekwencje społeczne dla chorego;
buduje atmosferę zaufania podczas całego
procesu leczenia;
udziela porady w kwestii przestrzegania
zaleceń terapeutycznych i prozdrowotnego
trybu życia;
komunikuje się ze współpracownikami
zespołu, udzielając konstruktywnej
informacji zwrotnej i wsparcia;
prezentacja ustna,
odpowiedź ustna,
S
prezentacja ustna,
odpowiedź ustna,
S
prezentacja ustna,
S
prezentacja ustna,
prezentacja ustna,
odpowiedź ustna,
S
S
prezentacja ustna,
odpowiedź ustna,
S
prezentacja ustna,
odpowiedź ustna,
prezentacja ustna,
praca pisemna
S
S
odpowiedź ustna,
prezentacja ustna,
odpowiedź ustna,
prezentacja ustna,
odpowiedź ustna,
prezentacja ustna,
S
odpowiedź ustna,
prezentacja ustna,
S
S
S
S
*np. test, prezentacja, odpowiedź ustna, esej, raport, kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny;
** W- wykład; S- seminarium; Ć- ćwiczenia; EL- e-learning;
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS): 92,5 ECTS
Zajęcia na uczelni ( godz.) 20
Praca własna (godz.) 5 h (52,5 ECTS)
Sumaryczne obciążenie pracą studenta
25 (20 h +5)
Punkty ECTS przedmiotu
3,5
Uwagi
Czas przeznaczony na pracę własną
(przygotowanie prezentacji oraz przygotowanie
do testu) zależy od indywidualnych
predyspozycji
Treść zajęć: (proszę wpisać tematykę poszczególnych zajęć, pamiętając, aby przekładała się ona na
zamierzone efekty kształcenia)
1. Socjologia medycyny jako subdyscyplina socjologii ogólnej:
Co to jest socjologia? Pożytki płynące z socjologii dla studentów i praktykujących lekarzy. Społeczne uwarunkowania rozwoju socjologii
medycyny.
2. Małe i wielkie struktury społeczne:
Elementy tworzące grupę społeczną: liczebność grupy, wartości wewnątrzgrupowe, więź społeczna, wewnętrzna organizacja (struktura
grupy). Konflikt ról społecznych.
3. Kultura i jej wpływ na życie społeczne. Kulturowe uwarunkowania zdrowia i choroby
Pojęcie kultury. Kultura jako płaszczyzna integracji społeczeństwa. Pojęcie wartości i norm społecznych. Systemy symboli. Proces
socjalizacji i wychowania. Zdrowie jako wartość. Współzawodnictwo między zdrowiem a innymi znaczącymi wartościami. Wyobrażenia o
zdrowiu i chorobie. Poziom wiedzy a zdrowie i choroba. Pojęcie stylu życia. Wpływ kultury na korzystanie z medycyny konwencjonalnej i
niekonwencjonalnej. Postawy wobec ludzi chorych.
4-5. Wybrane narzędzia wpływu społecznego
Reguła wzajemności; zaangażowanie i konsekwencja; społeczny dowód słuszności; autorytet; lubienie i sympatia; niedostępność.
6. Promocja zdrowia w praktyce lekarza –stomatologa
Promocja zdrowia a społeczno-ekologiczny model zdrowia. Priorytety współczesnej promocji zdrowia a praktyka lekarza-stomatologa.
7. Choroba jako dewiacja społeczna
Pojęcie dewiacji społecznej w koncepcji naznaczania społecznego. Relatywizacja dewiacji. Dewiacja pierwotna i wtórna. Dewiacja czysta i
pozorna. „Kariera dewiacyjna” (pułapka dewiacji). Choroba jako dewiacja społeczna. Komunikacja z pacjentem z chorobą piętnowaną
społecznie.
8. Zróżnicowania i nierówności społeczne a zdrowie i choroba.
Pojęcie klasy i warstwy społecznej. Pojęcie nierówności społecznych. Płeć, wiek, miejsce zamieszkania, stan cywilny, wykształcenie,
pozycja społ. jako determinanty zdrowia i choroby.
Społeczne i zdrowotne skutki przedłużającego się bezrobocia. Bezrobocie w rodzinach niepełnych i wielodzietnych. Problem bezrobocia i
ubóstwa w praktyce lekarza.
9. Różne oblicza wykluczenia społecznego: choroba, niepełnosprawność, ubóstwo, bezdomność, starość…
Co to jest wykluczenie społ., marginalizacja? Formy wykluczenia społ. oraz mechanizmy powstawania. Konsekwencje psychiczne, społ. i
zdrowotne ponoszone przez osoby/grupy wykluczone z życia społ.
10. Płeć kulturowa i seksualność
Różnice płci. Nierówności płci. Kulturowe relacje płci. Seksualność człowieka.
Literatura podstawowa:











Barański J., Piątkowski W. (red.), Zdrowie i choroba, Oficyna Wyd. ATUT, Wrocław 2002.
Giddens A., Socjologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Giddens A., Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych
społeczeństwach, Wyd. naukowe PWN, Warszawa 2006.
Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2003.
Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1993.
Turner J.H, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań.
Tobiasz-Adamczyk B., Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Collegium Medium
UJ, Kraków 1995.
Palska H., Bieda i dostatek. O nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych,
wyd. IFiS PAN, Warszawa 2002.
Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi, GWP.
Kaczmarek B.L.J, Misterne gry w komunikację, Wyd. UMCS, Lublin 2005.
Hebanowski M., Kliszcz J., Trzeciak B., Poradnik komunikowania się lekarza z pacjentem,
WL PZWL, Warszawa 1994.
Uzupełniająca:
Synowiec-Piłat M., Olchowska-Kotala A. (red.), Socjologia i psychologia dla pacjenta. Wybrane zagadnienia, Wyd.
Adam Marszałek, Toruń 2012.
Steciwko A., Barański J., (red.), Porozumiewanie się lekarza z pacjentem i jego rodziną. Wybrane zagadnienia, Wyd.
Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012
Wymagania dotyczące pomocy dydaktycznych : laptop, rzutnik multimedialny,
Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach w oparciu
o przeczytana literaturę, prezentacja multimedialna na wybrany temat, kolokwium zaliczeniowe – ustne lub
pisemne
Nazwa i adres jednostki realizującej przedmiot, kontakt (tel./email):
Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
ul. J. Mikulicza-Radeckiego 7, 50-368 Wrocław
tel.: 71 784 14 96, 71 784 01 02
faks. 71 784 01 03
mail: [email protected]
Osoba odpowiedzialna za przedmiot na danym roku
dr hab. Jarosław Barański
Podpis Kierownika jednostki realizującej zajęcia
.………....…..…
Data sporządzenia sylabusa: 06.10.2013
Podpis Dziekana
……….………..……