MF luty

Z Ewangelią w Afryce
Luty
Czas trwania: 90 min
I. SPOTKANIE FORMACYJNE
Temat: Z Ewangelią w Afryce
Cel: Poznanie piękna, trudności i różnorodności afrykańskiego kontynentu i warunków życia jego mieszkańców.
Kształtowanie postawy:
– zainteresowania sytuacją afrykańskich rówieśników i solidarności z nimi,
– życzliwości we współpracy z innymi i umiejętności rozwiązywania
konfliktów,
– zachowania nadziei i ufności w trudnych sytuacjach.
Metody i środki dydaktyczne1: rozmowa kierowana, praca
z tekstem, odgrywanie ról, piosenka z gestami, praca z mapą, prezentacja
multimedialna, rysunek, opowiadanie (załącznik 4), Pismo Święte, portret
św. Kizito (załącznik 1), rekwizyty do scenki z Ewangelii: materiały w różnych kolorach, dowolne materiały do zaimprowizowania łodzi, sieci i ryb,
ewentualnie kartki A4 z fragmentem Ewangelii (do składania papierowej
łodzi), duży arkusz papieru (A1) lub mapa z konturami Afryki (załącznik
2), karteczki z nazwami (lub flagami) wybranych krajów afrykańskich
(załącznik 3), ilustracje z podstawowymi informacjami o Afryce (fauna,
flora, klimat) oraz „Świat Misyjny” o Afryce np. „Świat Misyjny” 4/2013,
1/2015, 1/2016, 2/216, odtwarzacz multimedialny.
Słowo Boże – Łk 5, 4-11
„Pewnego razu – gdy tłum cisnął się do Niego, aby słuchać słowa Bożego,
1Młodszym
dzieciom możemy zaproponować poznawanie Afryki za pomocą gier
edukacyjnych, puzzli lub atlasów dla dzieci (np. „Atlas świata z naklejkami”, Wydawnictwo
Oleksiejuk).
25
Z Ewangelią w Afryce
a On stał nad jeziorem Genezaret – zobaczył dwie łodzie, stojące przy
brzegu; rybacy zaś wyszli z nich i płukali sieci. Wszedłszy do jednej
łodzi, która należała do Szymona, poprosił go, żeby nieco odbił od
brzegu. Potem usiadł i z łodzi nauczał tłumy. Gdy przestał mówić, rzekł
do Szymona: «Wypłyń na głębię i zarzućcie sieci na połów!» A Szymon
odpowiedział: «Mistrzu, całą noc pracowaliśmy i niceśmy nie ułowili.
Lecz na Twoje słowo zarzucę sieci». Skoro to uczynili, zagarnęli tak
wielkie mnóstwo ryb, że sieci ich zaczynały się rwać. Skinęli więc na
wspólników w drugiej łodzi, żeby im przyszli z pomocą. Ci podpłynęli;
i napełnili obie łodzie, tak że się prawie zanurzały.Widząc to Szymon
Piotr przypadł Jezusowi do kolan i rzekł: «Odejdź ode mnie, Panie, bo
jestem człowiek grzeszny». I jego bowiem, i wszystkich jego towarzyszy
w zdumienie wprawił połów ryb, jakiego dokonali; jak również Jakuba
i Jana, synów Zebedeusza, którzy byli wspólnikami Szymona. Lecz Jezus
rzekł do Szymona: «Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił». I przyciągnąwszy łodzie do brzegu, zostawili wszystko i poszli za Nim”.
Postać: św. Kizito z Ugandy
Polecane strony: „Gienek Wasable, Cudowny połów ryb” (Komentarz
do Ewangelii ks. Piotra Narkiewicza) https://www.youtube.com/watch?v=1GmpkHaDgUc oraz „Kto mieszka w Afryce” (scenariusz) http://
www.miedzykulturowa.org.pl/cms/pl/kto-mieszka-w-afryce.html
1. Wprowadzenie
Podczas dzisiejszego spotkania będzie nam towarzyszył św. Kizito
z Ugandy, patron afrykańskich dzieci i młodzieży. Ten młody chłopiec
oddał życie za Pana Jezusa podczas prześladowań w Ugandzie, które
miały miejsce ponad 200 lat temu.
Ustawiamy portret św. Kizito i zapalamy świecę. Jedno z dzieci odczytuje
fragment Ewangelii Łk 5, 4-11.
Opisaną scenę można przedstawić w formie teatralnej. Pamiętajmy, by
każdy mógł odegrać w niej rolę (może to być nawet rola łodzi, którą mogą
26
Z Ewangelią w Afryce
tworzyć dwie osoby). Z przedmiotów dostępnych w salce przygotowujemy
rekwizyty: ryby, sieci, łódź.
– Jakie emocje, waszym zdaniem, towarzyszyły apostołom:
a. przed przyjściem Jezusa
b. w chwili, gdy prosił ich o wypłynięcie
c. podczas połowu z Jezusem
d. gdy Jezus mówił do Szymona, że będzie „łowił ludzi”?
– Czego może nauczyć nas ta scena? (Warto mieć nadzieję i zaufać
Jezusowi).
Piosenka: Na jeziorze wielka burza lub Jestem rybakiem Pana
2. Rozwinięcie
a. Rozpoznaję:
Szymon Piotr był rybakiem. Doskonale znał się na łodziach i połowie
ryb. Wyruszymy zatem razem z nim w podróż, by „łowić ludzi”. Dziś
będzie to podróż na kontynent afrykański. Zbudujmy nasze łodzie.
Ćwiczenie: Budowanie łodzi. Z kartek
A4 budujemy papierowe łódki (można je
pokolorować i ozdobić, oznaczyć, że jest
to łódź pod banderą Jezusa, a „ładunkiem” jest Dobra Nowina. Kartka, z której ją zrobimy, może też zawierać przeczytany fragment Ewangelii).
Nasze łodzie są już gotowe. Teraz musimy odnaleźć drogę do mieszkańców
Afryki.
Ćwiczenie – Poszukiwanie drogi. Na dużym arkuszu papieru (A1) rysujemy kontury Afryki (możemy skorzystać z mapy świata do malowania2).
Rozdajemy dzieciom karteczki z nazwami krajów (zamiast nazw mogą to
być flagi, które dzieci muszą odszukać w legendzie mapy, by poznać nazwę
2
Mapa świata dostępna w internetowym sklepiku www.missio.org.pl w cenie 20 zł.
27
Z Ewangelią w Afryce
kraju – załącznik 3). Następnie próbują odnaleźć położenie otrzymanego
kraju na mapie Afryki.
Kraje: Nigeria, Kamerun, Sudan, Algieria, Etiopia, Madagaskar, Egipt,
Demokratyczna Republika Kongo, Botswana, Sierra Leone, Republika
Południowej Afryki, Tanzania, Uganda.
Ciekawostki o Afryce
→ Afryka to bardzo różnorodny kontynent. Są tam pustynie, sawanny
i dżungle. Wysokie góry (szczyt Kilimandżaro) i wielkie rzeki (Nil, Kongo).
→ Zwierzęta pustyń (Sahara, Kalahari) to: wielbłąd (dromader), fenek,
koziorożec, skorpion, osioł.
→ Zwierzęta sawanny: lew, żyrafa, nosorożec, hipopotam, słoń, bawół,
zebra. Rosną tam też potężne długowieczne baobaby.
→ Zwierzęta lasów tropikalnych (wybrzeże nad Zatoką Gwinejską i dorzecze rzeki Kongo): goryl, małpa, krokodyl, mamba, kameleon, mucha tse-tse, słoń.
→ W Afryce nowoczesność styka się z tradycją, a dobrobyt z nędzą.
W miastach część ludzi żyje podobnie jak mieszkańcy miast Europy
czy innych kontynentów. Wieżowce, supermarkety, hotele, restauracje...
Ludzie pracują i mieszkają jak w Warszawie czy w Paryżu. Ale większość
mieszkańców nie ma stałej pracy i mieszkania, dlatego wokół miast
powstają dzielnice nędzy zwane slumsami.
→ W Afryce wielu ludzi żyje w sposób tradycyjny jak ich przodkowie, np.
ludy Masajów, Dinków, Tuaregów czy Pigmejów.
→ Tuaregowie to ludzie mieszkający na pustyni, często przenoszą się
z miejsca na miejsce. Są pasterzami owiec, kóz i wielbłądów.
→ Na terenach sawanny spotkamy m.in. Dinków (teren Sudanu) oraz
Masajów (Kenia i Tanzania). Obydwa ludy prowadzą półkoczowniczy
tryb życia i są pasterzami, hodują krowy i kozy. W porze deszczowej
uprawiają małe poletka z warzywami i zbożem, zaś w porze suchej
wędrują w poszukiwaniu pastwisk.
→ Pigmeje to ludzie, którzy żyją w tropikalnych lasach. Mieszkają w sza-
28
Z Ewangelią w Afryce
łasach, łowią ryby, polują, zbierają jagody, grzyby, miód, termity i larwy.
Doskonale znają lecznicze właściwości roślin i drzew, potrafią nawet
upolować słonia. Wyrąb lasów niszczy im życie i wygania z ojczyzny.
→ Mieszkańcy afrykańskich wiosek często są jak wielka rodzina.
Niezależnie od wyznawanej religii (chrześcijanie, muzułmanie, wyznawcy religii tradycyjnych) wspólnie świętują ważne wydarzenia np. zawarcie małżeństwa, narodziny dziecka, wybudowanie studni. Tak świętowano w wiosce o. Silvanusa jego narodziny, obrzęd inicjacji, a potem
święcenia kapłańskie. Choć mieszkańcy jego rodzinnej wioski to
w większości muzułmanie, to jednak przyszli na jego Mszę św. prymicyjną i razem z nim świętowali. O dar pokoju katolicy i muzułmanie
często się razem modlą przy studni. Wykopali ją wspólnymi siłami
i z pomocą katolickich misjonarzy.
→ Kościół w Afryce jest żywy, pełen radości i pobożny. Ale wiara wyznawców Pana Jezusa to nie tylko dźwięk tam-tamów i tańcząca procesja
z darami. Wielu Afrykańczyków oddało za Niego życie – św. Kizito,
Karol Lwanga i wielu innych…
a. Przyjmuję:
Zanim misjonarz wyruszy w drogę, najpierw musi zdobyć wiedzę
o kraju, do którego został posłany, oraz jego mieszkańcach. A co my
wiemy o mieszkańcach Afryki?
Ćwiczenie – Poszukiwacze. W widocznym miejscu ustawiamy mapę
(Mapę puzzle „Świat Misyjny” lub inną). Dajemy dzieciom do dyspozycji
dodatkowe źródła informacji (ilustracje, zdjęcia, mapy, „Świat Misyjny”
nr 4/2013, 1/2015, 1/2016, 2/216) i zachęcamy je do poszukiwań. Na podstawie zdobytej wiedzy rysują w konturach Afryki wybrane elementy (np.
chatę afrykańską, Saharę, baobab, rzekę Nil, Masajów, lwa itp.). W tym
zadaniu będą ćwiczyły m.in. umiejętność dokonywania wyboru, szybkiego
zapamiętywania, korzystania z ograniczonych źródeł i dzielenia się nimi,
ale także dokładność i zaangażowanie. W podsumowaniu zadania powin-
29
Z Ewangelią w Afryce
niśmy zwrócić uwagę nie tylko na wykonany rysunek, ale także na umiejętności społeczne, jakie dzieci wykazały w tym ćwiczeniu.
b. Dzielę się:
W Afryce żyje ponad miliard ludzi, a większość stanowią dzieci. Każde
dziecko to odrębna historia. Czasem bardzo trudna. Poznamy dziś jedną
z takich historii – chłopca z Sierra Leone. Odszukajmy na mapie Sierra
Leone i posłuchajmy historii Ishmaela (załącznik 4).
Ćwiczenie: Na małych karteczkach dzieci piszą słowa otuchy lub modlitwy dla mieszkańców Afryki, po czym robią z nich kolejną łódź i stawiają
na dowolnym kraju.
3. Zakończenie
Jaka była dla was najważniejsza informacja podczas dzisiejszych zajęć?
(Wypowiedzi dzieci).
Na zakończenie spotkania proponujemy spontaniczną modlitwę za dzieci
świata, a w tle „Ojcze nasz” w języku suahili (https://www.youtube.com/
watch?v=17svtURunUk)
Zadanie do domu: Zastanów się, w jaki sposób możesz wspierać misjonarzy i swoich rówieśników w Afryce.
II. INNE PROPOZYCJE NA SPOTKANIA OGNISKA
– Na Światowy Dzień Chorego przygotowujemy laurki dla ludzi chorujących w domu lub ośrodkach leczniczych, które przekazujemy osobiście
lub za pośrednictwem księdza kapelana. Do laurek dołączamy foldery
papieskich intencji misyjnych oraz Misyjnego Apostolstwa Chorych.
– Przeprowadzamy zajęcia ze „Światem Misyjnym” (scenariusz do pobrania www.pdmd.missio.org.pl).
III. Nie zapomnij!
– Wysłać prace na konkurs „Moje kolędowanie misyjne”.
30