Warsztaty - Dzwiekospacery.art.pl

WARSZTATY 2011
Wstęp .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Chełmża. Deszczospacery, field recording i otwieranie uszu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Czernikowo. Dźwiękowe imitacje i pociąg widmo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Dziewierzewo. Zielona partytura w przestrzeni. Działania muzyczno-przyrodnicze
. na fletach prostych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Kaszczorek . Złomowa orkiestra i równie złomowa partytura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Kaszczorek. „Czyszczenie uszu” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Nieszawa. Audialne sorbety i dyfuzory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Toruń. Arduino! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Turzno. Materia foniczna. Słuchowisko „odnalezione” w Turznie . . . . . . . . . . . . . 34
Toruń . Rurufon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Twórcy warsztatów .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Kuratorki projektu .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
SŁOWNIK POJĘĆ DŹWIĘKOWYCH
SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Wstęp .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marcin Dymiter. Nasłuchiwanie (jak otwierać uszy). Instrukcja na spacer dźwiękowy . . . . 4
Katarzyna Krakowiak. Imitator dźwięku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Michał Górczyński. Zielona Partytura w przestrzeni. Działania muzyczno-przyrodnicze. . . . . 10
Rafał Kołacki. Interaktywna instalacja, warsztaty „złomowa orkiestra”. . . . . . . . . . . . . . 16
Krzysztof Topolski. Spacer dźwiękowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Maciej Wojnicki. Tworzenie elektronicznych instrumentów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Hubert Wińczyk . Muzyka bez melodii, bez rytmu, bez nut oraz instrumentów . . . . . . . . . . 28
www.dzwiekospacery.art.pl
www.dzwiekospacery.blogspot.com
kuratorki projektu: Katarzyna Jankowska, Marta Karalus
teksty: Marcin Dymiter, Michał Górczyński, Katarzyna Jankowska, Marta Karalus, Rafał Kołacki,
Katarzyna Krakowiak, Krzysztof Topolski, Hubert Wińczyk, Maciej Wojnicki
korekta: Katarzyna Jankowska, Marta Karalus
zdjęcia: Katarzyna Jankowska, Marta Karalus
projekt i skład: Katarzyna I. Rosik
ilustracje: Marcin Gręźlikowski
płyta: Bartek Jaworski, Rafał Kołacki
druk: ARSPOL sp. z o.o.
ISBN: 978-83-932777-0-4
Creative Commons 3.0 Polska – Uznanie autorstwa/Użycie niekomercyjne/Na tych samych warunkach
wydawca/dystrybucja:
Fundacja Fabryka UTU
ul. Kujota 5A/12
87-100 Toruń
www.fabrykautu.wordpress.com
[email protected]
Czy lubi pani słuchać śpiewu roślin? – to dość
nieoczekiwane pytanie padło z ust ośmioletniej dziewczynki, biorącej udział w cyklu dźwiękowych warsztatów, jakie odbywały się w niewielkich miejscowościach województwa kujawsko-pomorskiego.
Podczas kolejnej, trzeciej już edycji „Dźwiękospacerów” zarejestrowaliśmy kolejne, równie
niełatwe pytania – co więcej – eksperymentując,
konstruując i analizując, a jednocześnie świetnie
się przy tym bawiąc – staraliśmy się szukać na
nie odpowiedzi.
Wykorzystanie zielonej partytury w przestrzeni Dziewierzewa, otwieranie uszu w Chełmży,
imitowanie zapamiętanych dźwięków pociągu
z Czernikowa, badanie środowiska akustycznego nieszawskiego klasztoru, tworzenie słuchowi-
ska z dźwięków odnalezionych w Turznie, budowanie rurofonu w Toruniu czy koncert złomowej
orkiestry w Kaszczorku to kolejne działania, które pomagały nam w procesie czyszczenia uszu
i uwrażliwiania na dźwięk otoczenia. Uczestnicy
tych eksperymentalnych dźwiękowych przygód
konstruowali własne instrumenty, ale też zupełnie nowe sytuacje twórcze. Nierzadko dzieci biegały z cyfrowymi rekorderami między gospodarstwami i nakłaniały sąsiadów do współpracy. Ich
zadaniem było zebranie jak największej liczby
specyficznych i wyjątkowych dla danych miejsc
odgłosów. Powstała kolejna nakładka na dźwiękową mapę regionu wraz ze specyfikacją.
Tak, zdecydowanie lubimy słuchać śpiewu
roślin.
Projekt realizowany w ramach Akademii Orange
Sfinansowano ze środków Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego
3
Partnerzy projektu:
Wstęp
Samorząd
Województwa
Kujawsko-Pomorskiego
Chełmża: miasto
gmina: Chełmża
powiat: toruński
mieszkańcy: 15 138
partner działania: Szkoła Podstawowa nr 2 w Chełmży
prowadzący warsztaty: Marcin Dymiter aka emiter
Chełmża
Uczestnicy warsztatów w Chełmży poznali podstawowe zagadnienia związane z field recordingiem; podczas wspólnego spaceru dźwiękowego dowiedzieli się też „jak otwierać uszy”. Trzy
osobne grupy zwiadowcze otrzymały wytyczone trasy, wyznaczone do dźwiękowego zbadania, wraz ze specyfikacją. W wyniku przeprowadzonej operacji zarejestrowane zostały m.in. następujące dźwięki i odgłosy: wycie psa pod Tesco, Bulwar Tysiąclecia, trawa na stadionie, ulica Tumska, brukarze, prace budowlane na pogotowiu, budka gazowa, odgłosy łódek na wodzie, stempel w banku, jakiś silnik pod chodnikiem, a także „biało-czerwona tasiemka, zawieszona na słupkach nad jeziorem” (pisownia oryginalna – notatki uczniów). Ostateczna diagnoza
dla miejscowości brzmi: Chełmża należy do bardzo „głośnych” miast.
4
5
Chełmża położona jest na terenie ziemi chełmińskiej – to jedno z najstarszych miast tego obszaru.
Położenie, układ urbanistyczny, zabytki i jezioro w centrum miasta – są jedną z kart atutowych miejscowości.
Miasto usytuowane na lekkim wzniesieniu
nad Jeziorem Chełmżyńskim zachowało średniowieczne regularne rozplanowanie o zarysie
owalnym, z prostokątnym rynkiem pośrodku.
Pierwsza wzmianka na temat osady Łoza
przekazanej przez księcia Konrada Mazowieckiego misyjnemu biskupowi pruskiemu Chrystianowi znajduje się w dokumentach z 1222 r.
W 1251 r. biskup chełmiński, Heidenryk, przeniósł siedzibę biskupią z Chełmna do Chełmży i
od tego czasu Chełmża jest miastem.
W Konkatedrze św. Trójcy w Chełmży, która
jest zabytkiem najwyższej klasy, do dziś znajduje się tzw. „czaprak wezyra” (podkładka pod siodło). Jak głosi legenda Jan III Sobieski podczas
odsieczy wiedeńskiej zdobył czaprak konia wezyra tureckiego Kara Mustafy, którego podarował właśnie świątyni. W kościele można go oglądać do dziś.
Chełmża
7
6
Chełmża
Chełmża
Czernikowo: wieś
gmina: Czernikowo
powiat: toruński
mieszkańcy: 2752
partner działania: Szkoła Podstawowa im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
prowadząca warsztaty: Katarzyna Krakowiak
Czernikowo
Uczestnicy warsztatów w Czernikowie zajęli się
podrabianiem, tworzeniem imitacji przestrzeni
audialnej przy użyciu przedmiotów codziennego
użytku, a także analizowaniem związków między obrazem i efektami dźwiękowymi w filmie.
Poznali dźwięk, który opisuje, konstruuje
przestrzeń, podróżuje między obiektami. Do
skonstruowania skutecznej imitacji posłużyły dostępne przedmioty – różnego rodzaju worki i woreczki foliowe. Rytmicznie szeleszcząc na
wietrze, w miejscu opustoszałej bocznicy kolejowej, przywołały dźwiękiem historię przejeżdżających pociągów. Pojawiła się pamięć dźwiękowa miejsca.
9
8
Czernikowo
Dzieje Czernikowa są nieodłącznie związane
z historią terenu, na którym leży czyli Ziemi Dobrzyńskiej, która wydzieliła się na przełomie XIII
i XIV wieku z Mazowsza z Kujawami i przez moment była nawet oddzielnym księstwem.
Samo Czernikowo ma ponad 700-letnią historię. Nazwa miejscowości – odimienna (Czyrznikowo, Czyrnikowo), nawiązuje do nieznanego
bliżej Czyrznika, który był prawdopodobnie założycielem, właścicielem wsi. Stąd też ludowe legendy opowiadają z kolei o czyrzniach (cierniowych krzewach), w których młody pasterz miał
odnaleźć zagubioną owcę. Wzniesiona przez
niego dziękczynna drewniana kapliczka miała
dać początek miejscowości.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1309 r.,
kiedy to jej właściciel, bp płocki Jan „Wysoki”,
ustalił wysokość dziesięciny płaconej na rzecz
parafii czernikowskiej. W końcu XV w. w dokumentach został wymieniony sołtys Czernikowa,
niejaki Jan Plwacz. Od średniowiecza do 1789 r.
wieś należała do biskupów płockich.
Na początku XIX w. właścicielem części Czernikowa był hr. Antoni Norbert Nałęcz wraz z żoną
Heleną z Zielińskich. Antoni Nałęcz był znaną
postacią historyczną. W połowie XIX w. majątek
przeszedł do Zielińskich herbu Świnka, jednej
z najbardziej zasłużonych rodzin ziemiańskich
ziemi dobrzyńskiej. W 1863 r. część Czernikowa należała do Ignacego Szczawińskiego wspomagającego powstańców styczniowych, którego
władze carskie zesłały na Syberię. W końcu XIX w.
we wsi istniały: karczma, wiatrak i olejarnia.
11 Czernikowo
10 Czernikowo
* Pałuki – kraina historyczna położona w północno-wschodniej części Wielkopolski (ziemi, nie
dzielnicy ani prowincji). Główne miasta: Kcynia,
Szubin i Żnin.
Termin Pałuki wywodzi się prawdopodobnie
od wyrazu łuk, łęk, łęg, oznaczającego trawiastą
nizinę pomiędzy gruntami ornymi lub od łukowatego kształtu niewielkich, ale wszechobecnych
w tym rejonie wzniesień. Pojawiła się ona po raz
pierwszy w źródłach w XIV – u Janka z Czarnkowa, a niedługo później i u Jana Długosza jako terra Palucacensis. Od nazwy ziemi pochodzi również nazwa rodu szlacheckiego Pałuków.
Podczas warsztatów w Dziewierzewie wspólnie zastanawialiśmy się na tym, gdzie i kiedy mamy do czynienia z muzyką w przyrodzie. Używając „zielonej partytury w przestrzeni” oraz zestawu fletów prostych – doszliśmy
do wniosku, że „wykonanie” – to także część
przestrzeni, w której się znajdujemy. Zaczerpnięte z natury dźwięki, tony i odgłosy posłużyły uczestnikom jako inspiracja. Naśladując, badali oni strukturę tych dźwięków, a także próbowali zagrać z nimi, próbując się dostroić.
Podczas wspólnego koncertowania młodzi fleciści starali się używać całego ciała; dźwięki generowane przez ciało brały pełnoprawny udział
w całym utworze. W trakcie grania zastosowane
zostały także metody beat-boxu – techniki mówienia do fletu, przytkniętego do ust. Jednym
z najważniejszych elementów „form na flet prosty” była preparacja instrumentu czyli poszukiwanie innych sposobów gry na instrumencie.
12 Dziewierzewo
13 Dziewierzewo
Dziewierzewo: wieś pałucka*
gmina: Kcynia
powiat: nakielski
mieszkańcy: 716
partner działania: Stowarzyszenie RAZEM dla Dziewierzewa, Ochotnicza Straż Pożarna
w Dziewierzewie
prowadzący warsztaty: Michał Górczyński
15 Dziewierzewo
14 Dziewierzewo
Kaszczorek: wieś założona w wieku XIII, od roku 1976 to osiedle Torunia
gmina: Toruń
powiat: toruński
mieszkańcy: ok. 1000
partner działania: Szkoła Podstawowa w Kaszczorku
prowadzący warsztaty: Rafał Kołacki
W wyniku zaproponowanego działania uczestnicy warsztatów zaadaptowali instrumenty, głównie perkusyjne – metalowe idiofony – wykonane
z odpowiednio spreparowanych materiałów odpadowych znalezionych m. in. na złomowiskach.
Uczniowie zostali podzieleni na grupy dźwiękowe
i otrzymali odpowiedni przydział „instrumentów”.
Doszło do specyficznego koncertu – „plemiennej” muzyki inkluzywnej – włączającej wszystkich do wspólnego grania, według wspólnie
stworzonej uprzednio partytury.
Koncert został zarejestrowany, a złomowi
muzycy odbyli inspirujący spacer dźwiękowy,
zakończony wspólnym odegraniem swobodnej
kompozycji w otwartej przestrzeni.
16 Kaszczorek
17 Kaszczorek
Nazwa KASZCZOREK pochodzi najprawdopodobniej od „Clostirchin” – klasztor. Po roku 1293
został on wybudowany na terenie chełmińskiej
części Złotorii (czyli na terenie dzisiejszego
Kaszczorka), przez osadzoną tu wspólnotę religijną begardów.
Kaszczorek posiada swoją legendę, według
której jego nazwa pochodzi od zamieszkującego
u ujścia Drwęcy od niepamiętnych czasów, wodnika Kaszczorka. Pewnej gorącej nocy, gdy Księżyc zapragnął napić się wody z Drwęcy, ten go
schwytał i uwięził na dnie rzeki. W Toruniu zapanowały ciemności, a sytuację postanowił ratować syn ratuszowego trębacza – Klimek, któremu cudowną różdżkę podarowała królowa
otchłani podwodnych Wisły – Wiślina, martwiąc
się o los Księżyca. Klimek różdżką otworzył wody
Drwęcy, uwolnił spętany Księżyc, zabrał przy
okazji Kaszczorkowi część skarbu, z którego następnie wykuł dwie złote korony – jedną podarował Wiślinie, a drugą umieścił na iglicy wieży ratuszowej. I byłaby ona tam do dziś, gdyby nie
pożar wieży w 1703 roku.
19 Kaszczorek
18 Kaszczorek
Kaszczorek: wieś założona w wieku XIII, od roku 1976 to osiedle Torunia
gmina: Toruń
powiat: toruński
mieszkańcy: ok. 1000
partner działania: Szkoła Podstawowa w Kaszczorku
prowadzący warsztaty: Krzysztof Topolski aka Arszyn
Grupa szkolnej młodzieży z Kaszczorka odbyła
wspólny spacer dźwiękowy. Zasłyszane, wyłowione z audiosfery najbliższego otoczenia odgłosy zostały zapisane i przyporządkowane do zaproponowanych kategorii: C to człowiek, N – natura, T – technika/technologia. Uczestnicy warsztatów dowiedzieli się ponadto na czym polega
„czyszczenie uszu”, a także wykonali serię ćwiczeń, opartych na rozpoznawaniu i obserwowaniu dźwięków w przestrzeni.
21 Kaszczorek
20 Kaszczorek
Szkoła w Kaszczorku zapisała się w walce o obronę polskości i języka polskiego w zaborze pruskim. Uczestniczyła ona w fali strajków szkolnych, które przeszły przez całą ziemię chełmińską w latach 1906–1907. Były one protestem
przeciwko systematycznej germanizacji szkolnictwa, a szczególnie przeciwko wyrzuceniu języka polskiego z nauczania w szkołach.
W powiecie toruńskim strajki rozpoczęły się
już od początku roku szkolnego 1906–1907.
W szkole w Kaszczorku taki strajk rozpoczął się
31 października 1906 roku. Informacje o strajku podała następnego dnia, „Gazeta Toruńska”:
„W Kaszczorku pod Toruniem, jak nam donoszą, dzieci stawiały również opór. Wczoraj pierwsza i druga klasa rano odmówiła modlitwę po
polsku i zastrajkowała w nauce religii. W trzeciej tylko klasie, do której uczęszczają dzieci
najmniejsze, odpowiadają jeszcze po niemiecku,
lecz i te na drugi dzień chcą pójść za przykładem
wyższych klas. Dzieci jest razem 48”.
Karą dla nieposłusznych dzieci był „areszt”
w szkole, tzn. zapewne przetrzymywanie ich
przez jakiś czas w budynku szkolnym. Zapewne wraz z dziećmi uczestniczyli w strajku rodzice, dlatego było to znaczące wydarzenie w skali Kaszczorka i okolicznych miejscowości. Jeszcze
do niedawna żyli w Kaszczorku uczestnicy tego
strajku.
23 Kaszczorek
22 Kaszczorek
Nieszawa: miasto
gmina: Nieszawa
powiat: aleksandrowski
mieszkańcy: 2 002
partner działania: Fundacja im. Krzywdów i Bieńków
prowadzący warsztaty: Krzysztof Topolski aka Arszyn
Znaczna część warsztatów w Nieszawie została oparta na skoncentrowanym słuchaniu z wykluczeniem zmysłu wzroku. Uczestnicy warsztatów, które odbyły się w specyficznym środowisku akustycznym nieszawskiego klasztoru, testowali różnego rodzaju elektroniczne urządzenia generujące dźwięk. Powstał prototyp dyfuzora, a także dźwiękowy sorbet. Przy pomocy mikrofonu kontaktowego i rekorderów cyfrowych
przeprowadzona została analiza ludzkiego głosu, a także wielu pozornie „cichych” codziennych czynności.
Dzieci zbadały i zarejestrowały także audiosferę XV-wiecznego gotyckiego kościoła zbudowanego w stylu „nadwiślańskim”. Niestety, słynny nieszawski prom znajdował się jeszcze w stanie spoczynku.
24 Nieszawa
25 Nieszawa
Nieszawa (niem. Nessau) to miasto o ciekawej
i złożonej historii. Położone w pradolinie Wisły,
na krańcach Kujaw w połowie drogi między Włocławkiem a Toruniem.
Nieszawski prom, łączący kujawski brzeg Wisły z brzegiem dobrzyńskim jest jedyną tego
typu jednostką pływającą w Polsce i służy nie
tylko jako środek transportu. Od 2001 r. odbywają się na nim tzw. koncerty na wodzie. Stał
się on również bohaterem filmu dokumentalnego. Dla mieszkańców obydwu brzegów, które łączy, jest stałym i niezwykle ważnym elementem
krajobrazu nadwiślańskiego.
27 Nieszawa
26 Nieszawa
29 Nieszawa
28 Nieszawa
Toruń: miasto
gmina: Toruń
powiat: toruński
mieszkańcy: 205 640
miejsce działania: Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu, P+K
prowadzący warsztaty: Maciej Wojnicki
30 Toruń
Warsztaty przeznaczone były dla nieco starszej młodzieży. Tematem zasadniczym warsztatów w duchu DIY (zrób to sam) były zagadnienia związane z tworzeniem własnych urządzeń
elektronicznych w oparciu o najbardziej popularne i darmowe środowiska Pure Data (audio) i Arduino (elektronika). Po krótkim wprowadzeniu
w świat Arduino, uczestnicy warsztatów otrzymali niezbędny sprzęt, uruchomili komputery
i rozpoczęło się wspólne „majsterkowanie”. Mikrokontroler, generując prąd o zmiennej częstotliwości, przepuszczony przez głośnik dawał
charakterystyczne bzyczące brzmienie jednobitowej, kwadratowej fali. Przestrzeń audialna
Pokoju z kuchnią doświadczyła nowych jakości,
a uczestnicy działania na własnej skórze mogli
przekonać się, że Arduino to niezwykłe możliwości na polu tworzenia własnych narzędzi do działań intermedialnych.
31 Toruń
Warsztaty traktowały o:
–idei tworzenia własnych instrumentów elektronicznych
–mikrokontrolerze Arduino, jako narzędziu,
dzięki któremu podstaw elektroniki nauczyć
się może każdy, niezależnie od tego, jak bardzo odporny jest na wiedzę techniczną
33 Toruń
32 Toruń
Turzno: wieś
gmina: Łysomice
powiat: toruński
mieszkańcy: 960
partner działania: Zespół Szkół nr 2 w Turznie
prowadzący warsztaty: Hubert Wińczyk
Historia pałacu i zaginionego księgozbioru posłużyła za kanwę słuchowiska, które powstało
podczas warsztatów z młodzieżą.
Uczniowie mieli ponadto okazję zapoznać
się z krótką historią muzyki eksperymentalnej,
z podstawami field recordingu i działaniem rekorderów cyfrowych. Podczas spaceru dźwiękowego na terenie wsi, pałacu oraz ogrodu zebrany został materiał, który także wykorzystano
podczas konstruowania słuchowiska.
34 Turzno
35 Turzno
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1222 r.
Do 1466 należała do komturii toruńskiej.
W Turznie znajduje się okazały zespół pałacowo-parkowy – budynki z drugiej połowy XIX wieku, wzniesiono według projektu Henryka Marconiego. Pałac otacza park angielski o powierzchni 15 ha, w którym rosną stare lipy, klony, platany, kasztanowce i wiele gatunków egzotycznych
drzew i krzewów. Uroku dodają piękne parkowe
stawy. Na niewielkim wzniesieniu, około 170 metrów na południe od pałacu, stoją ruiny neogotyckiej altany, pochodzącej z około 1850 roku.
Po wybuchu II wojny światowej pałac skonfiskowali Niemcy. Przeznaczyli go na ośrodek rehabilitacyjny dla żołnierzy, dokonując wielu
zmian adaptujących wnętrza do nowych funkcji. Zaginął księgozbiór bogatej biblioteki, zachowała się jedynie fotografia świadcząca o jej zasobności. Poszukiwania książek pochodzących
z Turzna nie dały żadnego rezultatu. Prawdopodobnie większość księgozbioru została wywieziona przez okupantów w 1941 roku.
37 Turzno
36 Turzno
Toruń: miasto
gmina: Toruń
powiat: toruński
mieszkańcy: 205 640
Miejsce realizacji: Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu (fontanna)
Prowadzący warsztaty: Helena Matuszewska i Hubert Połoniewicz
Stworzona w ramach warsztatów instalacja site
specific, wykorzystująca użycie rur PCV, doprowadziła do tego, że otoczenie stało się zarówno tworzywem jak i środkiem przekazu, komunikacji. Kontrolowana i zaplanowana przestrzeń
zabytkowego parku, przy aktywnym udziale
uczestników wytworzyła wirusa, deformującego
zastany ład. Zainstalowane wewnątrz nowego,
akustycznego organizmu mikrofony kontaktowe pozwoliły na rejestrację utworu muzycznego, jaki wytworzył się w jego tkankach. Pejzaż
dźwiękowy (soundscape) fragmentu parku został przebadany pod kątem ekologii akustycznej, a dźwięki z wnętrza fontanny zostały uwypuklone, podniesione do rangi „hi-fi”.
Instalacja w fazie końcowej została poddana
próbie zaimprowizowania wspólnego koncertu
wraz z uczestnikami warsztatów.
38 Rurofon
39 Rurofon
Bydgoskie Przedmieście jest prawobrzeżną
dzielnicą Torunia, dzielnicą o wyjątkowym charakterze. W przeważającej części znajdują się
tu reprezentacyjne, zabytkowe secesyjne XIX­‑
-wieczne kamienice, budynki modernistyczne
oraz jednorodzinne rezydencje, często o charakterze zabudowy szachulcowej. Zabudowa
Bydgoskiego Przedmieścia stanowi fascynującą i różnorodną mozaikę stylów i form architektonicznych, będącą rodzajem „żywego muzeum
architektury”. To dzielnica pełna sentymentalnego czaru; pod koniec XIX wieku uważana za
najlepszą i najbardziej reprezentatywną dzielnicę Torunia. Jeśli spojrzymy na ilość zabytków,
to Bydgoskie posiada największą ich ilość (więcej niż wpisana na listę UNESCO gotycka starówka). Niestety, Bydgoskie Przedmieście wciąż pozostaje dzielnicą mocno zaniedbaną; występuje
deficyt usług kulturalnych, brakuje kompleksowych rozwiązań w polityce społecznej, a piękne
domy umierają stojąc.
41 Rurofon
40 Rurofon
Katarzyna Krakowiak
Michał Górczyński
Rafał Kołacki
Muzyk, improwizator, twórca nagrań terenowych. Emiter porusza się w obszarze elektroniki, muzyki improwizowanej. Tworzy instalacje
dźwiękowe, słuchowiska radiowe, muzykę do filmów, spektakli i przestrzeni publicznych. Gra
do filmów niemych. Prowadzi autorskie warsztaty dźwiękowe oraz działania przybliżające ideę
field recordingu. Współpracuje z artystami wizualnymi i tancerzami m.in. Anną Baumgart, Joanną Rajkowską, Adamem Witkowskim, Ludomirem Franczakiem, Risą Takitą.
Producent muzyczny. Współtwórca i kurator –
– wspólnie z Ludomirem Franczakiem – festiwalu
mikro_makro. Stypendysta Uniwersytetu Sztuki
w Berlinie, finalista konkursu Netmage International Multimedia Festival w Bolonii. Stypendysta Marszałka Województwa Pomorskiego oraz
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Absolwentka Wydziału Grafiki ASP w Poznaniu.
Dyplom w Pracowni Transplantacji Rzeźby Mirosława Bałki (2006). Interesują ją wzajemne
oddziaływania dźwięku i przestrzeni. Bada otoczenie, obserwując w jaki sposób można zakłócić jego postrzeganie. W swoich pracach wykorzystuje media komunikacyjne – internet,
częstotliwość radiową, technologię telefonii komórkowej. Współpracuje z programistami, aktywistami, współtworzy interdyscyplinarne grupy;
projektuje i dokonuje interwencji w przestrzeni
audialnej. W grudniu 2010 – rezydentka w Mexican Centre for Music and Sonic Arts.
Absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie
(2003). Klarnecista i kameralista, edukator.
Od kilku lat specjalizuje się również w grze na
klarnecie basowym. Koncertował podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” pod batutą J. Kaspszyka (jako członek Wiosennej Orkiestry Warszawskiej Jesieni), z towarzyszeniem Polskiej
Orkiestry Radiowej pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka, Orkiestrą Kameralną Miasta Tychy „Aukso” prowadzoną przez Marka Mosia, Orkiestrą
Filharmonii Podlaskiej, holenderskim zespołem
De Ereprijs, Kwartetem Śląskim.
Uczestniczył w Międzynarodowych Kursach
Muzyki Współczesnej w Darmstadt, gdzie prezentował swoje autorskie techniki wykonawcze
na klarnecie basowym. Od 2008 pracuje nad
poszerzaniem możliwości brzmieniowych tego
instrumentu, współpracując z jednym z najlepszych polskich beat boxerów „Tik Takiem”
P. Matelą. Artysta od 2002 współtworzy zespół
muzyki współczesnej Kwartludium, z którym występował na takich festiwalach, jak Audio Art,
Warszawskie Spotkania Muzyczne, „Warszawska
Jesień”, Ultrashall w Berlinie. Od lat łączy swoje doświadczenia interpretatora muzyki współczesnej z indywidualnymi poszukiwaniami własnych technik instrumentalnych i specyficznych
środków wyrazu.
Związany jest też ze sceną awangardy jazzowej i muzyki improwizowanej. Współpracował m.in. z M. Trzaską, P. Szamburskim i W. Zimplem (kwartet Ircha Pneumatic), Z. Piernikiem,
J. McPhee, A. Izdebskim, djem Lenarem, Le Quan
Ninhem, F. Blondy, zespołami: Cukunft, Pink
Freud, Zooplan, BoysBand Trio.
Twórca instalacji i autor audycji radiowych.
Jego zainteresowania niemal od zawsze związane były z muzyką. Jako archeologa interesowała go głównie archeomuzykologia, jako
etnologa – etnomuzykologia i muzyczne subkultury młodzieżowe; jako praktyka – przede
wszystkim hard core/punk i muzyka etniczna
(szczególnie rytualna). Aktualnie, nie porzucając starych fascynacji, pasjonuje się badaniem
dźwiękowej tkanki miejskiej. Jest pomysłodawcą i współtwórcą multimedialnego projektu Tonopolis – www.tonopolis.pl, który w sposób subiektywny charakteryzuje dźwiękowe otoczenie
Torunia. Prowadzi warsztaty edukacyjne z dziećmi, studentami, próbując uwrażliwiać na dźwięki
sonosfery oraz świadome, głębokie nasłuchiwanie. Nagrywa, słucha i tworzy, ale również analizuje teoretycznie zgromadzony materiał, chcąc
w swoich badaniach poruszyć problem wzajemnego stosunku dźwięku (to jak słyszymy) do
cech i ról społecznych, jakie przyjmujemy. Interesuje go również komunikacyjna funkcja dźwięku – to jak, gdzie i kiedy dźwięki stają się komunikatami.
www.emiter.org
http://www.radiofreejaffa.com/
www.tonopolis.pl
www.rafalkolacki.com
42 Prowadzący warsztaty
43 Prowadzący warsztaty
Marcin Dymiter aka emiter
Maciej Wojnicki
Hubert Wińczyk
Hubert Połoniewicz
Perkusista, muzyk elektroniczny, improwizator,
autor instalacji dźwiękowych. Jeden z założycieli Pracowni Ludzie Gdańsk(1998), współtworzył grupę Ludzie, z której odszedł po wydaniu
płyty „Proffesioneller Klang & Live in Porgy and
Bess”. Udzielał się w zespole Kobiety (w latach
2001–02), projekcie RogulusXSzwelas oraz Dzieciach Kapitana Klossa. Pomysłodawca cyklu wykładów popularyzatorskich „Muzyka współczesna dla gospodyń domowych”. W roku 2004
zorganizował w CSW Łaźnia „Warsztaty Piezo”
a w roku następnym „Roślinki, owoce i kwiatki”.
Oba przedsięwzięcia miały na celu wprowadzenie młodych ludzi w świat muzyki elektroakustycznej. Jako edukator stale współpracuje z publicznymi instytucjami kultury, a także z grupami nieformalnymi, prowadząc różnego rodzaju
warsztaty. Występował na takich festiwalach jak
Stimul, Plain, Turning Sounds, Unsound, Alt+F4.
W roku 2004 był stypendystą Museums Quartier w Wiedniu. W 2006 brał udział w „Projekcie
Praga”, zrealizował również projekt Audio „Tourism Kaliningrad-Gdańsk”, którego Arszyn był
organizatorem. W roku 2007 Topolski uczestniczył w projekcie „Radiocustica” w Radiu Czeskim
w Pradze, a także prowadził warsztaty dźwiękowe „Kapusta” w Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. W ramach
projektu „Missioneurope”, powstała kompozycja p.t. „Tresymesy”, a także muzyka do spektaklu „Klątwa” Stanisława Wyspiańskiego w reż.
Łukasza Kosa w Teatrze Jeleniogórskim – Scena
Dramatyczna. W ramach stypendium z budżetu
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
w roku 2007 zrealizował projekt: „Arszyn_Emigrant”.
Muzyk, programista audio/video, skrzypek, wokalista, kompozytor, założyciel „O” (www.o.bzzz.
net) – pierwszego w Polsce studia specjalizującego się w tworzeniu instalacji interaktywnych.
Prowadzi warsztaty programowania interaktywnych multimediów, tworzy muzykę na potrzeby
filmów krótkometrażowych i spektakli, występuje solo jako MANANASOKO
Urodzony w Toruniu, zamieszkały w Poznaniu
artysta dźwiękowy, performer, cyklista, twórca video art. Członek Teatru Strefa Ciszy. Należy do grupy kakofoNIKT, której celem jest kalibracja percepcji słuchacza na kanał odmiennej
świadomości – poprzez eksperymenty z dźwiękiem, przestrzenią lub czasem akcji.
Z zespołem występował na takich festiwalach
jak: SoundScreen, Heineken Open’er 2009, Misiętupodoba, Miasto Zdarzeń, Studio Zduny,
grając na scenie i w nietypowych przestrzeniach
(np. Synagoga w Klimontowie, Las w Tucznie
o 1:00 w nocy, przejście pod rondem Kaponiera
w Poznaniu, wnętrze przyczepy TIRa).
Prowadzi projekt Urinatorium – mający na celu
poszukiwanie, badanie i obróbkę dźwięków, które można uznać za metaboliczny odpad życia
i działalności ludzkiej. W swojej pracy posługuje się strategiami związanymi z free-improv, musique concrete, field recording, noise, niekiedy
oddając się rytualnemu transowi. Wykorzystuje
m.in. odpadki, głos ludzki, analogowe generatory fal, metalowe idiofony, instrumenty zabawkowe, magnetofony.
Muzycznie/dźwiękowo udziela się też w duecie
Revue svazu českých architektů (z Piotrem Tkaczem), podczas spotkań w swobodnej improwizacji (m.in. z J. Gburkiem, P. Mełechem, H. Muntzigiem, K. Ziemianinem). Brał udział w polskim
prawykonaniu „I am sitting in a room” Alvin Luciera. Autor muzyki do spektaklu teatru tańca
„Just Say It” w choreografii M. Schumachera.
Współprowadzi inicjatywę discipline!sounds, organizując działania wokół dźwięku otoczenia
(nasłuch aktywny/pasywny).
Student Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu na kierunku intermedia. Bez wyraźnej konsekwencji studiował też filozofię (UMK) i kulturoznawstwo (UAM).
Pochodzi z Dobrego Miasta. Od 2001 zwiazany
z warszawską sceną folkową. Perkusjonalista
i kanunista, przez wiele lat współtworzył zespól
Yerba Mater, obecnie - Lechistan. Absolwent
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu na
kierunku grafika. Autor opracowań muzycznych
spektakli teatralnych i tanecznych. Od wielu lat
związany z Pracownia Wschodnią, gdzie między
innymi buduje instrumenty muzyczne. W przeszłości współpracował z zespołami: Gadająca Tykwa, Masala, Alamut, Gribojedow, Studnia O.
http://krzysztoftopolski.wordpress.com/category/krzysztof-topolski
http://www.myspace.com/urinatorium
www.myspace.com/kakofonik
45 Prowadzący warsztaty
44 Prowadzący warsztaty
Krzysztof Topolski aka Arszyn
Nylon Trio
Marta Karalus
Katarzyna Jankowska
Absolwentka Akademii Muzycznej, grająca na
skrzyp­­cach. Tworzy biżuterię recyklingową. Wystawia swoje prace w warszawskiej galerii Las
Rąk. Związana między innymi z formacją Lans
Makabr, celującej w cosmo disco (kompilacja
tradycji i nowoczesności z kiczem).
Zespół tworzą muzycy związani od lat z warszawską sceną etniczno-folkową. Instrumentarium zespołu charakteryzuje podobieństwo
brzmień, którego źródłem są struny nylonowe
łączące ze sobą różne tradycje, okresy i kultury
muzyczne. W muzyce Nylon Trio możemy odnaleźć zarówno fascynacje flamenco, Muzyką Dawną, Bliski Wschód jak i Zachodnią Afrykę.
Absolwentka etnologii i antropologii kulturowej
UMK w Toruniu; członkini Fundacji Fabryka UTU
oraz Stowarzyszenia SZTUKA CIĘ SZUKA. Kuratorka projektu „Dźwiękospacery”, edukatorka
do/poprzez sztukę współczesną; autorka wielu koncepcji warsztatów, skierowanych do najmłodszych odbiorców kultury. Projektantka zabawek.
Absolwentka malarstwa Wydziału Sztuk Pięknych
UMK w Toruniu oraz podyplomowych Muzealniczych Studiów Kuratorskich UJ w Krakowie. Związana ze środowiskiem toruńskich organizacji pozarządowych, Przewodnicząca Fundacji Fabryka
UTU, członkini Stowarzyszenia SZTUKA CIĘ SZUKA. Autorka koncepcji i scenariuszy warsztatów
oraz działań edukacyjno-artystycznych, skoncentrowanych na sztuce współczesnej. Kuratorka projektu „Dźwiękospacery”
http://lansmakabr.blogspot.com
Mateusz Szemraj – ud, gitara, rubab
Hubert Połoniewicz – kanun, ney
Michał Stasiak – gitara, ngoni
46 Prowadzący warsztaty
47 Kuratorki projektu
Helena Matuszewska