program wychowawczy

PROGRAM
WYCHOWAWCZY
Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w
Słodkowie
na lata 2010 - 2015
realizowany w klasach I-VI
* program ma charakter otwarty i może ewaluować w miarę potrzeb.
Program Wychowawczy szkoły został opracowany przez zespół nauczycieli po
wcześniejszym rozpoznaniu potrzeb uczniów i oczekiwań rodziców. Został on oparty na wizji
i misji szkoły. Treści programu zgodne są z założeniami Statutu Szkoły.
Zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną dn…………………
Zaopiniowany przez Radę Rodziców dn………………….
Zaopiniowany przez Samorząd Uczniowski dn………………….
2
Spis treści:
I.
Podstawa prawna Programu Wychowawczego
II.
Misja szkoły
III.
Wizja szkoły
IV.
Wartości wychowawcze
V.
Założenia programu
VI.
Cele wychowawcze szkoły
VII.
Cele szczegółowe i formy realizacji
VIII.
Model absolwenta
IX.
Struktura oddziaływań wychowawczych
X.
Ramowa tematyka działań wychowawczych w szkole
XI.
Ewaluacja
3
I. PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO
Podstawę prawną Programu Wychowawczego stanowią następujące dokumenty:
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej uchwalona w 1997 r
a. Art. 48, ust. 1 „Rodzice mają prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi
przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka,
a także wolność sumienia, wyznania oraz jego przekonania.”
b. Art. 53, ust. 3 „Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania
i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami.”
c. Art. 72, ust. 1 „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka.(…) przed
przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
2. Preambuła ustawy o systemie oświaty:
„ Oświata Rzeczpospolitej Polskiej, stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa; kieruje
się zasadami zawartymi w konstytucji rzeczpospolitej Polskiej, a także wskazaniami
zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Konwencji o Prawach Dziecka.
Nauczanie i wychowanie- respektując chrześcijański system wartości- za podstawę
przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu
u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla
polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur
Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne dla jego
rozwoju, przygotować go do wypełnienia obowiązków rodzinnych i obywatelskich
w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności”
3. Ustawa o systemie oświaty z dnia 11 kwietnia 2007
a. Art. 1 pkt 1 i 2 „ system oświaty zapewnia w szczególności:
·
Realizację praw każdego obywatela Rzeczpospolitej Polskiej do kształcenia się
oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i
osiągniętego rozwoju.
·
Wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny”.
4
4. Karta Nauczyciela
a. Art. 6 również wymienia obowiązek wychowania szkolnego: „ Nauczyciel obowiązany
jest kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu
Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, w duchu humanizmu, tolerancji, wolności sumienia,
sprawiedliwości społecznej i szacunku dla pracy; dbać o kształcenie uczniów postaw
moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi
różnych narodów, ras i światopoglądów”.
5. Podstawa Programowa - Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r.
6. Statut Szkoły
7. Rządowy program „Bezpieczna i przyjazna szkoła”
Podstawowe cele programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła":
- poprawa stanu bezpieczeństwa w szkołach i placówkach systemu oświaty poprzez
poprawę relacji interpersonalnych i klimatu społecznego w szkole;
- zwiększenie wpływu rodziców na życie szkoły;
- zwiększenie umiejętności wychowawczych dyrektorów, nauczycieli i rodziców oraz
pracowników administracji;
- zwiększenie kompetencji społecznych i emocjonalnych uczniów;
- indywidualizacja kształcenia uczniów, rozwój ich zainteresowań, zwiększenie
autonomii uczniów w szkole;
- wzmocnienie i rozszerzenie specjalistycznej pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
- ograniczenie skali występowania zjawisk patologicznych (m.in. przemoc,
narkomania, alkoholizm);
- przeciwdziałanie agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży poprzez sport.
8. Program wychowawczy szkoły opracowany został również w oparciu o analizę:
a. Oczekiwań uczniów wobec szkoły
b. Oczekiwań rodziców wobec szkoły
c. Wyobrażeń Rady Pedagogicznej szkoły o jej programie wychowawczym i o
możliwościach jego realizacji.
5
II. MISJA SZKOŁY
Szkoła realizując funkcje dydaktyczno- opiekuńczo- wychowawcze dąży do wspomagania
wszechstronnego i harmonijnego rozwoju dziecka, wspierania go w procesie nabywania
wiedzy, umiejętności, kształtowania prawidłowych postaw i nawyków, które przygotują go do
godnego życia oraz kontynuowania nauki na dalszych etapach kształcenia.
6
III. WIZJA SZKOŁY
Pragniemy, aby nasza szkoła:
- uczyła umiejętności wykorzystywania wiedzy w praktyce,
- wychowywała człowieka kulturalnego, tolerancyjnego, kreatywnego, przedsiębiorczego,
otwartego na potrzeby innych, obywatela Europy, uczestnika życia publicznego,
- przygotowywała uczniów do życia w społeczeństwie i pełnienia ról w rodzinie,
- uczyła odpowiedzialności za siebie i innych,
- zapewniała rozwój zainteresowań i zdolności każdemu uczniowi i właściwą organizację
czasu wolnego,
- integrowała całą społeczność szkolną - nauczycieli, rodziców i uczniów,
- uczyła sumiennego wypełniania obowiązków, rzetelności, uczciwości oraz poszanowania
mienia społecznego,
- uczyła kultury osobistej i kultury języka,
- przygotowywała uczniów do umiejętności samodzielnej i krytycznej oceny zjawisk
społecznych, kulturalnych i politycznych współczesnego świata.
7
IV. WARTOŚCI WYCHOWAWCZE
·
Poszanowanie wartości i godności ludzkiej
·
Uczciwość, szczerość
·
Prawdomówność
·
Sprawiedliwość
·
Szacunek do języka ojczystego, kultury i tradycji narodowej
·
Wrażliwość na piękno przyrody ojczystej
·
Poszanowanie norm i wartości religijnych
·
Aktywne działania na rzecz klasy, szkoły, najbliższego otoczenia
·
Wykształcenie i nauka
·
Samodoskonalenie
·
Życie w zgodzie z własnym sumieniem
·
Wrażliwość na potrzeby innych
·
Umiejętność współżycia w rodzinie i społeczeństwie
·
Inicjatywa
·
Rzetelność i odpowiedzialność
·
Zdrowy styl życia
8
V. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Program wychowawczy Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Słodkowie jest dokumentem
pozwalającym scalać i ujednolicać oddziaływania wychowawcze szkoły i środowiska
rodzinnego uczniów.
Stanowi wytyczne do pracy wychowawczej skierowane do wszystkich pracowników szkoły,
Samorządu Uczniowskiego przy współudziale rodziców oraz organizacji i instytucji
wspomagających pracę szkoły.
9
VI. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY
Główne cele wychowawcze szkoły:
1. Wspieranie rozwoju intelektualnego uczniów
2. Promowanie kultury osobistej i postaw prospołecznych w kontaktach
interpersonalnych,
ze szczególnym uwzględnieniem rodziny i zespołu klasowego
3. Wspieranie rozwoju fizycznego i zdrowotnego uczniów
4. Wpajanie zasad samorządności, demokracji, sprawiedliwości, wolności
5. Propagowanie ekologicznych postaw i zachowań
6. Szacunek dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnym otwarciu się na
wartości europejskie
7. Korzystanie ze zdobyczy techniki i nauki
10
VII. CELE SZCZEGÓŁOWE I FORMY REALIZACJI
1. Wspieranie rozwoju intelektualnego uczniów
Uczeń umie:
o uczyć się twórczo i samodzielnie rozwijając swoje zdolności i zainteresowania
o stosować w praktyce wiedzę teoretyczną
o wypowiadać się i samodzielnie zdobywać informacje
Formy realizacji:
konkursy, koła zainteresowań, zajęcia wyrównawcze, współpraca z PPP
Odpowiedzialni:
nauczyciele, dyrektor
Metody ewaluacji:
o analiza porównawcza zewnętrznych i wewnętrznych sprawdzianów wiedzy i umiejętności
uczniów
o analiza wyników konkursów przedmiotowych
o analiza dokumentacji szkolnej (dzienników zajęć wyrównawczych, kół zainteresowań)
2.
Promowanie kultury osobistej i postaw prospołecznych w kontaktach
interpersonalnych, ze szczególnym uwzględnieniem rodziny i zespołu klasowego
Uczeń potrafi:
o ocenić własne postępowanie i panować nad emocjami
o rozpoznawać i akceptować pozytywne wzorce zachowań wykorzystując je w swoim
życiu
o zachowywać poprawne kontakty z ludźmi
Formy realizacji:
projekty, konkursy, imprezy kulturalne, gry i zabawy rekreacyjne, wycieczki, tematyka godz.
wychowawczych według harmonogramu, warsztaty ze specjalistami z PPP
Odpowiedzialni:
dyrektor, nauczyciele, środowisko lokalne
Metody ewaluacji:
o ankiety ewaluacyjne
o analiza zapisów w dziennikach lekcyjnych
o analiza wyników konkursów
3. Wspieranie rozwoju fizycznego i zdrowotnego uczniów
Uczeń umie:
o dbać o własną sprawność fizyczną
11
o
o
o
o
o
racjonalnie zaplanować i wykorzystać swój czas wolny
dbać o higienę osobistą i swój wygląd
zachowywać się w sposób nie zagrażający zdrowiu i życiu
stosować zasady prawidłowego odżywiania
stosować w praktyce zasady ruchu drogowego
Formy realizacji:
o przygotowanie uczniów do egzaminu na kartę rowerową
o
o
o
o
o
o
reprezentowanie szkoły na zawodach sportowych
udział w pokazach pierwszej pomocy
realizacja tematyki godz. wychowawczych według harmonogramu
udział w ćwiczeniach ewakuacyjnych
realizacja Szkolnego Programu Profilaktycznego
włączanie się w ogólnopolskie i ogólnoświatowe akcje profilaktyki zdrowotnej
Odpowiedzialni:
dyrektor, nauczyciel techniki, wychowawcy klas, policja, higienistka, straż pożarna,
instruktor BHP, koordynatorzy Szkolnego Programu Profilaktycznego
Metody ewaluacji:
o analiza jakościowo-ilościowa osiągnięć uczniów w zawodach sportowych
o analiza wyników egzaminu na kartę rowerową
o analiza dokumentacji szkolnej (dzienników zajęć sportowych, protokołów z akcji
ewakuacyjnych, dokumentacji prowadzonej przez higienistkę szkolną)
4. Wpajanie zasad samorządności, demokracji, sprawiedliwości, wolności
Uczeń:
o potrafi współpracować w grupie i zespole
o jest tolerancyjny
o pomaga swoim kolegom i koleżankom
o umie rozpoznawać potrzeby innych-szanuje ich godność i indywidualność
o zna swoje praw i obowiązki
o zna swoje mocne i słabe strony
Formy realizacji:
o realizacja warsztatów we współpracy z PPP,
o stosowanie metod aktywizujących w procesie dydaktycznym
o organizacja spotkań integracyjnych zespołu klasowego, społeczności szkolnej,
środowiska lokalnego,
o udział w akcjach charytatywnych
o praca szkolnych organizacji – SU,
o propagowanie znajomości praw i obowiązków dziecka poprzez konkursy, gazetki
szkolne, tematy realizowane na godzinach wychowawczych
12
Odpowiedzialni:
dyrektor, nauczyciele, opiekunowie szkolnych organizacji, organizacje środowiskowe
Metody ewaluacji:
o analiza jakościowo- ilościowa protokołów z udziału w akcjach charytatywnych
o analiza dokumentacji nadzoru pedagogicznego (kart hospitacji)
o analiza z posiedzeń organizacji uczniowskich
o analiza dokumentacji szkolnej
5. Propagowanie ekologicznych postaw i zachowań
Uczeń:
o zachowuje się właściwie w stosunku do otaczającej go przyrody
o poczuwa się do odpowiedzialności za środowisko naturalne
o zna mechanizmy i skutki niepożądanych zmian zachodzących w środowisku
Formy realizacji:
o udział w konkursach i sejmikach ekologicznych
o udział w akcjach sprzątania świata
o zbiórki surowców wtórnych
o przygotowywanie apeli związanych z ekologią np. z okazji święta Ziemi
Odpowiedzialni:
nauczyciel przyrody, wychowawcy klas
Metody ewaluacji:
o ankiety ewaluacyjne
o analiza osiągnięć uczniów konkursach ekologicznych
o analiza dokumentacji szkolnej-zapisy działalności koła ekologicznego
6. Szacunek dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnym otwarciu się na
wartości europejskie
Uczeń:
o poznaje i szanuje dorobek kulturalny swojego regionu i państwa
o bierze czynny udział w życiu kulturalnym szkoły i środowiska lokalnego
o rozumie związek Polski z narodami świata
o zna elementy tradycji i kultury wybranych krajów europejskich
Formy realizacji:
o udział w apelach z okazji świąt narodowych
o przybliżanie sylwetek wielkich Polaków poprzez udział w konkursach i realizację
tematyki godzin wychowawczych
o organizację imprez z udziałem społeczności lokalnej
o udział w obchodach z okazji Dnia Europejczyka
Odpowiedzialni:
13
dyrektor, nauczyciele, Rada Rodziców
Metody ewaluacji:
o analiza dokumentacji szkolnej (harmonogram apeli z świąt narodowych, zapisów
w dziennikach lekcyjnych)
7. Korzystanie ze zdobyczy techniki i nauki
Uczeń:
o jest przygotowany do życia w społeczeństwie informatycznym i informacyjnym
o potrafi świadomie i odpowiedzialnie korzystać ze środków komunikacji masowej
o zna i wykorzystuje w praktyce podstawowe zasady posługiwania się komputerem
i technologia informacyjną
Formy realizacji:
o wykorzystanie technologii informacyjnej i informatycznej w procesie dydaktycznym
Odpowiedzialni:
nauczyciel informatyki, nauczyciele
Metody ewaluacji:
o efekty pracy uczniów (wykorzystanie informatyki w praktyce)
14
VIII. MODEL ABSOLWENTA
Efektem realizacji Programu Wychowawczego będzie absolwent:
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
odpowiedzialny za swoje postępowanie oraz szanujący drugiego człowieka
kulturalny – znający normy dobrego zachowania i postępujący według nich
kreatywny, ciekawy świata i siebie
tolerancyjny
świadomy zagrożeń i odporny na ich wpływ
znający swoją wartość, potrafiący dokonywać rzetelnej samooceny służącej lepszemu
poznaniu siebie i samodoskonaleniu
rozwijający swoje uzdolnienia ,pracujący nad rozwojem własnej osobowości
świadomy konieczności stosowania postaw i zachowań ekologicznych w życiu
szanujący dziedzictwo kulturowe (posiadający właściwy stosunek do symboli narodowych,
znający tradycję szkoły, zabytki i historię najbliższej okolicy)
potrafiący samodzielnie dokonywać świadomych wyborów
dbający o własna higienę i zdrowie
postrzegający życie jako najwyższą wartość
świadomy przynależności narodowej i europejskiej
15
IX. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH
Rada Pedagogiczna
· Ma obowiązek niesienia wszechstronnej pomocy dzieciom napotykającym trudności
w procesie dydaktyczno-wychowawczym
· Ma obowiązek ścisłej współpracy z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły
· Ma obowiązek zapewnienia pełnego bezpieczeństwa uczniom na terenie szkoły
· Współpracuje z instytucjami w organizowaniu różnorodnych form spędzania czasu
przez dzieci, szczególnie z rodzin zaniedbanych środowiskowo i zagrożonych
patologią
· Poprzez prowadzone działania wychowawcze kształtuje u uczniów i ich rodziców
świadomość prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji
wynikających z
popełnionych czynów karalnych
Dyrekcja
· Dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, wysoki poziom pracy wychowawczoopiekuńczej oraz atmosferę sprzyjającą realizacji zadań szkoły
· Współpracuje z Samorządem Uczniowskim
· Stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwia
uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej
· Czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego
· Ma obowiązek organizowania spotkań szkoleniowych dla nauczycieli i umożliwiania
udziału w kursach pedagogicznych odbywających się poza terenem szkoły
Nauczyciele
· Powinni proponować uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i w
mieście
· Mają obowiązek reagowania na przejawy u dzieci niedostosowania społecznego
· Mają obowiązek współpracy z kuratorami sądowymi czuwającymi nad programem
resocjalizacji uczniów trudnych
· Wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny
uczniów, ich zdolności i zainteresowania
· Udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu
rozpoznanie potrzeb uczniów
· Kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu i demokracji, atmosferze szacunku
dla każdego człowieka
· Odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole i
poza jej terenem, w czasie wycieczek
· Inspirują uczniów do twórczych poszukiwań
Wychowawcy klas
· Wspólnie z pedagogiem szkolnym prowadzą różnorodne formy szkolenia rodziców
16
·
Mają obowiązek kształtować właściwe relacje między uczniami, opierając je na
tolerancji
i poszanowaniu godności drugiego człowieka
· Dążą do integracji zespołu klasowego poprzez angażowanie w życie klasy wszystkich
uczniów, również nieakceptowanych
· Wspólnie z pedagogiem szkolnym zabiegają o rożne formy pomocy wychowawczej
i materialnej dla uczniów
· Sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami, tworzą warunki wspomagające ich
rozwój, przygotowując do życia w rodzinie i społeczeństwie
· Poznają warunki życia i nauki swoich wychowanków
· Uczą pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia
własnej wartości
· Kształtują umiejętność pracy w zespole, uczą demokratycznego podejmowania
decyzji, wyrażania i obrony własnych poglądów w dyskusji
· Realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele zawarte w programie
wychowawczym szkoły
Rodzice
· Powinni zadbać o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci, proponować
im pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i w mieście
· Mają prawo do współtworzenia programu wychowawczego szkoły
· Rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach wychowania i kształcenia
dzieci
Rada Rodziców
· Reprezentuje ogół rodziców szkoły oraz podejmuje działania wspierające proces
wychowawczy szkoły
· Współdecyduje o zakresie i formach indywidualnej pomocy dzieciom
· Współuczestniczy w opracowaniu programu wychowawczego szkoły
· Pozyskuje i gromadzi środki finansowe w celu wspierania działalności szkoły
· Organizuje formy aktywności rodziców na rzecz wspomagania realizacji celów i
zadań szkoły
Samorząd Uczniowski
· Jest inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego na terenie szkoły i w
środowisku lokalnym
· Reprezentuje postawy i potrzeby społeczności uczniowskiej wobec dyrekcji i grona
pedagogicznego
· Inicjuje działania dotyczące życia szkoły
· Propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji
· Angażuje uczniów do wykonywania niezbędnych prac na rzecz klasy i szkoły.
· Dba o dobre imię i honor szkoły oraz wzbogaca jej tradycję
17
·
Wyraża za pośrednictwem opiekuna SU opinię dotyczącą problemów społeczności
uczniowskiej
18
X. RAMOWA TEMATYKA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH W SZKOLE
Lp.
Cele ogólne
Tematyka
1.
Promowanie zasad samorządności,
demokracji, sprawiedliwości i
wolności
- Wybór samorządu klasowego, prawa
i obowiązki ucznia.
- Szkoła w oczach ucznia
2.
Wpajanie kultury osobistej
i postaw prospołecznych
w kontaktach interpersonalnych, ze
szczególnym uwzględnieniem rodziny
i zespołu klasowego.
- Kto się uczy w mojej klasie?
- Zajęcia integrujące klasę
- Jesteśmy razem tu i teraz.
- Andrzejki – zabawa klasowa.
- Tradycje Bożego Narodzenia w moim domu.
- Moje miejsce w rodzinie.
- Świadomość własnych uczuć.
- Jak znaleźć przyjaciół – co to jest tolerancja.
- Rozwiąż konflikt.
- Święta Wielkanocne w moim domu.
- Jaka jest kultura mojego zachowania?
- Uczucia moje i innych
- Przyczyny przemocy wśród uczniów
- Jak radzić sobie w sytuacjach przemocy
- Moje obowiązki domowe i przeżywanie wspólnych
radości i smutków
- Bierzemy udział w uroczystościach domowych
3.
Wspieranie rozwoju fizycznego
i zdrowotnego ucznia.
- Bezpieczna droga do szkoły.
- Bezpieczna wycieczka szkolna.
- Jak się odżywiam?
- Czas wolny na co dzień i od święta.
- Nasze hobby, czyli co zbieramy i dlaczego?
- Zasady udzielania pierwszej pomocy.
- Higiena pracy w domu i szkole.
- O szkodliwości palenia papierosów.
- Bezpieczne uprawianie sportów
4.
Promowanie proekologicznych postaw - Dlaczego należy dbać o swoje środowisko naturalne?
i zachowań uczniów
5.
Szacunek dla polskiego dziedzictwa
kulturowego przy jednoczesnym
otwarciu się na wartości europejskie
- Wzór dobrego nauczyciela.
- Symbole i święta narodowe
- Kalendarium świąt narodowych i ich znaczenie
- Święto DEN
- Sylwetka wielkiego Polaka
6.
Korzystanie ze zdobyczy techniki
i nauki.
- Telewizja i komputer w moim życiu.
- Wpływ mediów na nasze życie
- Plusy i minusy mediów w życiu codziennym
Szczegółowa tematyka działań wychowawczych znajduje się w dokumentacji wychowawców
klas
19
XI. EWALUACJA PROGRAMU
Program wychowawczy będzie poddawany ustawicznej ewaluacji i weryfikowany według
potrzeb. Ewaluacja programu dokonywana będzie na zakończenie każdego roku szkolnego.
Co roku będzie poddawany ewaluacji wybrany cel ogólny
Formy ewaluacji:
·
Obserwacja wychowawcy klas
·
Ankiety dla uczniów
·
Ankiety dla rodziców
·
Wywiad (rada rodziców, dyrektor)
·
Rozmowy z rodzicami
·
Analiza dokumentów
·
Obserwacja i analiza zachowań
20