Scenariusz 1

29.11.2009
Scenariusz do zajęć pt. „O tych co zostają i pomocy przez zimę szukają “(opowieść o
zwierzętach, które zostają z nami na zimę, sposoby i zasady dokarmiania),
wykonywanie „zimowych” przysmaków, budujemy karmnik, gry i zabawy
ekologiczne.
Scenariusz 1
Cele:
Uczestnik po spotkaniu potrafi:
- wymienić, które gatunki ptaków odlatują na zimę, a które zimują
- zna sposoby dokarmiania ptaków zimą
- wymienić zwierzęta leśne (sarna, dzik, zając, jeleń, wiewiórka)
Forma pracy: pogadanka, zabawy edukacyjne
1. Rozmowa z dziećmi na temat sposobów dokarmiania ptaków, kiedy zaczynamy i
kończymy dokarmianie, gdzie umieścić karmnik, co to jest podsypka? „Burza mózgów”,
co lubią jeść ptaki zimujące.
2. Zabawa ruchowa
Prowadzący zamienia dzieci w ptaszki. Ptaszki fruwają, na znak ptaszki się zatrzymują i
czyszczą sobie piórka (szukają poŜywienia)itp.
3. Pogadanka na temat ptaków zimujących /ilustracje znanych ptaków, ich
przysmaków, sposobów pomocy w zimie. Wymienienie rodzajów pokarmów
dla ptaków (zimowa dieta powinna być wysokokaloryczna. Powinny składać się na nią:
nasiona roślin oleistych i zbóŜ, orzechy, dziko rosnące owoce oraz tłuszcze zwierzęce.
Karmik nigdy nie moŜe być pusty!), czym nie powinno karmić się ptaków zimą (produkty
solone i pieczywo).
4. Prezentacja „karmników”. Pokaz materiałów potrzebnych do wykonania „karmnika
smakołyku” dla sikorek i omówienie sposobu wykonania.
5. Zabawa - „Przeciąganie robaka”
Dwie osoby siedzą na krzesłach tyłem do siebie, pod krzesłami leŜy rozciągnięta linka.
Kto szybciej na hasło przeciągnie na swoją stronę robaka ten wygrywa.
6. Próba odpowiedzi na pytanie:
- Jakie zwierzęta zimują w naszych lasach?
- W jaki sposób moŜemy pomóc przetrwać im zimę?
7. Zabawa Jakie znasz zwierzę leśne?
Dzieci ustawione w kole naśladują szum lasu, ręce uniesione w górę, kołyszą się na boki.
Mówią: "Sz, sz...". W środku stoi "ciuciubabka" z zawiązanymi oczami. "Ciuciubabka"
dotyka dzieci i mówi: "Szumi las, szumi las, wymień zwierzę, które znasz". Dotknięte
dziecko wymienia nazwę zwierzęcia. Dziecko, które powtórzy tę samą nazwę, zajmuje
miejsce "ciuciubabki".
8. Pogadanka na temat dokarmiania leśnych zwierząt, ingerencji człowieka w
naturalne środowisko mieszkańców lasu. W chwili obecnej coraz częściej pojawiają się
głosy, Ŝe dokarmianie zwierząt leśnych przynosi więcej negatywnych skutków niŜ
poŜytecznych.
- Siano wykładane w paśnikach przy temperaturze poniŜej 0 stopni Celsjusza moŜe
doprowadzić do odwodnienia organizmu, poniewaŜ ani sarna ani jeleń nie potrafią zjadać
śniegu, aby zaspokoić pragnienie,
- PrzemroŜone rośliny bulwowe (ziemniaki, buraki, marchew) powodują choroby układu
pokarmowego.
- Zwierzęta przebywające zimą blisko miejsc, gdzie są karmione chorują z powodu braku
ruchu.
- Gromadzenie się zwierząt przy paśnikach ułatwia przenoszenie sie chorób i pasoŜytów.
- Niedojedzone resztki karmy ulegają zepsuciu, zjedzenie zgniłego pokarmu powoduje
zatrucia.
W zmienionym przez człowieka środowisku zwierzęta Ŝyje się trudniej. Zatem naleŜy
poprawić naturalne warunki w jakich Ŝyją zwierzęta W tym celu zakłada się poletka
łowieckie, na których sadzi się topinambur, kukurydze i inne rośliny pastewne.
Coraz powszechniejsze jest sadzenie w lasach drzew owocowych. Równie istotne
są śródleśne łąki i oczka wodne. Wykładane są takŜe drzewa przeznaczone do obgryzania
kory i łyka tzw. spałowania, co ma zapobiegać niszczeniu upraw leśnych. Dodatkowym
sposobem ochrony zwierzyny jest zachowywanie ich naturalnych kryjówek.
9. Zabawa naśladowcza „Jak poruszają się zwierzęta?”
Dzieci poruszają się naśladują poruszanie się zwierząt oraz odgłosy:
- sowy pohukują
- wilki wyją
- dzięcioły stukają
- niedźwiedź człapie i pomrukuje
- dzieci poruszają się jak misie – cięŜko, powoli
- dzieci poruszają się jak wiewiórki – skaczą
- dzieci poruszają się jak jeŜe – małe kroki
10. Refleksja podsumowująca zabawę „Gdybyś mieszkał w lesie, jakim
zwierzątkiem chciałbyś być …”
11. Podsumowanie dnia: Prawda czy fałsz?
Nadeszła jesień.
Zwierzęta leśne przygotowują się do zimy.
Dudki i jaskółki odleciały do Afryki.
Gawra to sypialnia jeŜa.
JeŜe zasypiaj a na zimę
Dzieci nie mogą pomagać zwierzętom.
Paśnik to stołówka dla ptaków?
Myśliwy pomaga zwierzętom przetrwać zimę ?
Lisy na zimę zmieniają futro ?
WARSZTATY PLASTYCZNE
Ekoludki - tworzenie z materiałów plastycznych ludzików przyjaznych
przyrodzie. Praca indywidualna dzieci i rodziców.
Cele :
- pokazanie w jak prosty sposób i przy uŜyciu dostępnych materiałów moŜna
stworzyć coś interesującego łącząc działanie z dobrą zabawą
- aktywizacja uczestników warsztatów
- rozwijanie zdolności manualnych
- połączenie dwóch pokoleń (dzieci i rodziców) poprzez działania plastyczne
Pomoce:
Plastelina, masa plastyczna, guziki, kolorowa bibuła, sznurek, pinezki, papier kolorowy
Przebieg zajęć:
Dzieci wraz z rodzicami z dostępnych materiałów plastycznych tworzą ekoludka.
Podczas zajęć panuje miła i przyjazna atmosfera. Dzieci mają moŜliwość zobaczenia
rodzica w niecodziennej sytuacji; rodzic stara się stworzyć jak najlepsze dzieło
plastyczne.
Po zakończonej pracy dzieci wspólnie z rodzicami podziwiają zrobione ekoludki. KaŜdy
opowiada o przygotowanej przez niego pracy. Na zakończenie spotkania osoby chętne
mogą zabrać swoją pracę na pamiątkę.
Scenariusz 2
„O dokarmianiu zwierząt i o tym jak zbudować karmnik dla naszych
milusińskich”
Cele:
- zapoznanie dzieci z problemem dokarmiania zwierząt
- uświadomienie młodemu człowiekowi jak waŜna jest dla nas przyroda
- uczenie dzieci dbania o zwierzęta
Forma pracy:
pogadanka
Czy powinniśmy dokarmiać zwierzęta?
Tak, zimą naleŜy dokarmiać zwierzęta, pozbawione dobrego dostępu do naturalnych
źródeł poŜywienia. Karmniki dla ptaków, paśniki dla leśnych zwierząt - wszystko to zdaje
się „naturalnym" elementem ludzkich powinności w stosunku do zwierząt.
Zwierzęta Ŝyjące na szerokościach geograficznych, w których panuje mroźna zima, są na
róŜne sposoby przystosowane do radzenia sobie z nią. Umieją zdobywać pokarm, zwolnić
swój metabolizm lub po prostu przenieść się w cieplejsze miejsce. Jednak od setek lat, za
sprawą ludzi, środowisko, w którym Ŝyją zwierzęta, zmienia się. Właśnie te zmiany mogą
powodować, Ŝe zwierzęta gorzej sobie radzą. Kurczą się tereny ich Ŝerowisk, znikają
rośliny które dotychczas stanowiły ich zimowy pokarm... Zwierzęta przyzwyczajone do
podawania poŜywienia w jednym miejscu, przestają szukać go gdzie indziej,
„rozleniwiają się" i uzaleŜniają od człowieka. W sytuacji w której ten z jakiś względów
nie moŜe dostarczyć im Ŝywności, znacznie trudniej jest im „przestawić się" na naturalne
jej zdobywanie, co w rezultacie prowadzić moŜe nawet do śmierci zwierzęcia.
Dodatkowo, regularne dokarmianie niejako wyłącza albo tłumi naturalne dostosowanie
organizmu do trybu zimowego. Klasycznym przykładem są tu łabędzie - ptaki które
powinny odlatywać na zimę, w wyniku obfitości poŜywienia zostają i często przypłacają
to Ŝyciem, przymarzając do skutych lodem zbiorników wodnych.
Mądrze i konsekwentnie przeprowadzone dokarmianie stanowi rzeczywiste wsparcie dla
zwierząt, przy okazji stając się dla ludzi waŜną lekcją współŜycia z dziką przyrodą i
ogromną przyjemnością obcowania z nią.
Kiedy dokarmiać?
Pokryty śniegiem karmnik, w którym kryją się puchate ptaszki - taki obrazek pojawia się
gdy myślimy o zimowym dokarmianiu. To oczywiste - zwierzęta dokarmiamy zimą. JuŜ
późną jesienią, gdy pojawiają się pierwsze przymrozki i powoli kończy się obfitość
poŜywienia, zwierzęta zaczynają szukać nowych ich źródeł. To właśnie wtedy na
balkonach czy w ogródkach pojawiają się niemal niewidoczne przez całe lato sikory czy
szczygły. Jeśli chcemy by ptaki korzystały z naszej stołówki, trzeba wówczas - czyli na
przełomie października i listopada - pokazać ją skrzydlatym gościom.
Decyzja o podjęciu zimowego dokarmiania ptaków musi skutkować konsekwentnym
utrzymywaniem tego stanu przez całą zimę i (co czasem jeszcze waŜniejsze) przez okres
przedwiośnia oraz wczesnej wiosny gdy nadal brakuje naturalnego poŜywienia.
Przerwanie dokarmiania w tym okresie wywołałoby gorsze skutki niŜ nie rozpoczynanie
go wcale. Jeśli więc zdecydujemy się na taką formę pomocy zwierzętom, musimy mieć
świadomość odpowiedzialności za ich Ŝycie.
Gdzie dokarmiać?
Zwierzęta moŜna dokarmiać praktycznie wszędzie. Za własnym oknem, w ogrodzie,
podczas spaceru. Zwierząt dziko Ŝyjących w lasach nie naleŜy dokarmiać samodzielnie,
bez porozumienia z leśnikami czy lokalnym kołem łowieckim. W przypadku tych ssaków
i ptaków podawanie dodatkowego poŜywienia musi być dokładnie zaplanowane, w innym
przypadku moŜna bardzo zaszkodzić całemu ekosystemowi.
Karmnik - Większość popularnych karmników nie spełnia wszystkich warunków
przydatności w optymalnym dokarmianiu ptaków. Często są zbyt odsłonięte lub
odwrotnie - mają konstrukcję uniemoŜliwiającą łatwe opuszczenie go. Pokarm miesza się
w nich z ptasimi odchodami, co grozi przenoszeniem drobnoustrojów chorobotwórczych i
pasoŜytów. Sama karma często ulega w karmnikach zawilgoceniu i zepsuciu.
Karmnik powinien zapewniać osłonę poŜywienia przed deszczem, a jednocześnie jego
budowa musi pozwalać na łatwe opuszczenie go przez ptaki. NaleŜy umieścić go w
spokojnym miejscu, do którego nie będzie mógł niezauwaŜenie przemknąć się kot i które
nie będzie dobrym punktem polowań dla drapieŜnych ptaków. Dobrym pomysłem jest
umieszczenie karmnika w osłoniętym od wiatru ale otwartym miejscu, w pewnej
odległości (ale niezbyt daleko) od wysokich traw czy zarośli, na wysokim słupku.
Dobrym miejscem jest takŜe tradycyjnie uŜywany w tym celu okienny parapet. Warto
zwrócić uwagę na karmniki wyposaŜone w „silosy" zasypowe, które uwalniają
odpowiednią ilość karmy, przechowując resztę osłoniętą od wilgoci. Niezwykle przydatna
jest takŜe wysuwana szufladka czy półeczka stanowiąca dno karmnika - pozwoli ona na
łatwe utrzymywanie go w czystości.