kalendarium rocznic i obchodów maj

KALENDARIUM ROCZNIC I OBCHODÓW
MAJ 2014
Maj – piąty miesiąc w roku, według używanego w Polsce kalendarza
gregoriańskiego, ma 31 dni.
Nazwa miesiąca pochodzi od łacińskiej nazwy Maius (kalendarz
rzymski). Miesiąc ten ma nazwę bogini Mai, matki boga Merkurego.
Została ona zapożyczona przez większość języków europejskich. W
języku polskim określenie "maić" oznacza tyle samo, co stroić.
Staropolska nazwa maja brzmiała trawień.
Słowo maj stanowi również określenie młodej ziemi, która w całej
swej krasie występuje w tym miesiącu. Według starej legendy Bóg
Ojciec w maju stworzył świat.
MAJ
WYDARZENIE
1
Święto Pracy
2
Święto Polskiej Flagi, Dzień Polonii i Polaków za Granicą
3
Święto Konstytucji 3 Maja
Konstytucja to najważniejszy akt prawny w państwie. Do
konstytucji „dopasowuje się” wszystkie prawa i ustawy.
Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie, a drugą, po
amerykańskiej, na świecie.
W Polsce roku 1791 rządzonej teoretycznie przez króla
Stanisława Augusta Poniatowskiego, a faktycznie przez
magnatów, słabej i zagrożonej przez sąsiednie kraje,
uchwalenie zbioru praw, które regulowały podstawowe
problemy społeczno-polityczne, porządkowały prawa obywateli
oraz organizowały zasady pracy władz państwowych - było
niezwykle istotne.
Konstytucja znosiła np. „liberum veto” („wolne - nie pozwalam”).
Każdy szlachcic, który krzyknął „liberum veto” na obradach
sejmu zrywał w ten sposób obrady, co powodowało anulowanie
wszystkich podjętych uchwał. Szlachta nadużywała „liberum
veto”. Skutek był taki, że trudno było cokolwiek uchwalić.
Konstytucja 3 Maja wprowadzała ład w Polsce. Wśród wielu
zasadniczych zmian były też i takie, które rozszerzyły prawa
mieszczan, a chłopom gwarantowały opiekę prawa i rządu.
Niestety, wprowadzenie tych postanowień w życie nie było
łatwe. Zaledwie rok później, w 1792 roku wybuchła wojna
polsko-rosyjska, zwana również Wojną w obronie Konstytucji 3
maja, która zakończyła się klęską wojsk Rzeczpospolitej.
Rok później Rosja i Prusy przystąpiły do II rozbioru Polski.
Dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku 3 maja został
oficjalnie ustanowiony świętem narodowym – jednym z
najważniejszych w czasach międzywojennych. Idee
wolnościowe i wyzwoleńcze, z którymi nieodłącznie kojarzyła
się konstytucja, nie podobały się jednak władzom PRL-u. Na
ponowne oficjalne ustanowienie Święta Narodowego Trzeciego
Maja trzeba było poczekać do 1990 roku.
NMP Królowej Polski
4
5
6
7
8
9
Światowy Dzień Wolności Prasy, Międzynarodowy Dzień
Astmy i Alergii
Międzynarodowy Dzień Gwiezdnych Wojen, Międzynarodowy
Dzień Strażaka, Dzień Hutnika, Dzień Kominiarza, Dzień
Garncarza, Dzień Piekarza
Międzynarodowy Dzień Położnika
Święto Gwardii Szwajcarskiej (Watykan)
DZIEŃ BIBLIOTEKARZA I BIBLIOTEK
TYDZIEŃ BIBLIOTEK 8-15 maja 2014 r. - pod hasłem:
„Czytanie łączy pokolenia”
Dzień Zwycięstwa
Światowy Dzień Czerwonego Krzyża i Czerwonego
Półksiężyca
90. rocznica urodzin
BUŁATA OKUDŻAWY (1924-1997) – rosyjskiego poety,
pieśniarza i prozaika
Dzień Europy (Święto Unii Europejskiej)
10
11
12
79. rocznica śmierci
Józefa Klemensa Piłsudskiego - (ur. 5 grudnia 1867 w Zułowie,
zm. 12 maja 1935 w Warszawie) – polskiego działacza
socjalistycznego i niepodległościowego, polityka, Naczelnika
Państwa w latach 1918–1922 i naczelnego wodza Armii Polskiej
od 11 listopada 1918, pierwszego Marszałka Polski od 19 marca
1920; dwukrotnego premiera Polski (1926–1928 i 1930), twórcy
tzw. rządów sanacyjnych w II Rzeczypospolitej
wprowadzonych w 1926 po przewrocie majowym;
współzałożyciela Polskiej Partii Socjalistycznej i Organizacji
Bojowej PPS (OB PPS).
W młodości, podczas prowadzenia działalności konspiracyjnej
znany pod pseudonimami Wiktor i Mieczysław. Wśród
zwolenników Piłsudskiego, zwłaszcza z czasów służby w
Legionach Polskich, używano jego przydomków – Komendant,
Dziadek i Marszałek oraz Ziuk.
13
14
15
16
17
18
19
Światowy Dzień Ptaków Wędrownych
Światowy Dzień Chorego
Dzień Farmaceuty
Święto Polskiej Muzyki i Plastyki, Dzień Niezapominajki
Międzynarodowy Dzień Rodziny
90. rocznica urodzin
TADEUSZA KUBIAKA (1924-1979) – poety, satyryka, autora
słuchowisk radiowych, zbiorów wierszy dla dzieci, m.in. Gdy
zapadnie noc, Tańczące konie, Ptasie ulice, Koń by się uśmiał,
Śpiewam ptakom.
Dzień Straży Granicznej
Międzynarodowy Dzień Telekomunikacji
Międzynarodowy Dzień Muzeów
150. rocznica śmierci
NATHANIELA HAWTHORNEA (1804-1864) – prozaika
amerykańskiego, którego ważną częścią pisarstwa była
twórczość dla dzieci, jego mity zaliczane są do klasyki
literatury dziecięcej (Mity greckie, O królu Midasie, Złote
runo, Midas, złoty król). Czytelnikom polskim najbardziej znane
są Opowieści z zaczarowanego lasu.
20
95. rocznica urodzin
GUSTAWA HERLINGA-GRUDZIŃSKIEGO (1919-2000) –
polskiego pisarza, eseisty, krytyka literackiego, dziennikarza,
żołnierza, więźnia łagrów i obozów NKWD. Doświadczenia
łagrowe przetworzył i spisał w książce Inny świat.
21
22
Światowy Dzień Rozwoju Kulturalnego, Dzień Kosmosu
155. rocznica urodzin
ARTHURA CONANA DOYLEA (1859-1930) – pisarza
angielskiego, uznanego za klasyka powieści kryminalnych
poczytnych wśród młodzieży, twórca postaci detektywa
Sherlocka Holmesa oraz jego towarzysza doktora Watsona.
23
100. rocznica urodzin
10. rocznica śmierci
NORY SZCZEPAŃSKIEJ (1914-2004) – pseud. Nora Es,
prozaika, poetki, autorki opowiadań i powieści dla młodzieży o
tematyce indiańskiej, m.in. Zemsta Karibu, Sprzysiężenie
Czarnej Wydry, Dziki Anda, Ucho wodza, Odwaga.
24
15. rocznica śmierci
JÓZEFA RATAJCZAKA (1932-1999) – poety, prozaika, autora
sztuk teatralnych i zbiorów wierszy dla dzieci, m.in. Ziarenka
maku, Chochołowe wesele, Wycieczka do ZOO, Miasteczko z
plasteliny, Leśny zwierzyniec, uczących dostrzegać piękno i
niezwykłość w codziennych przedmiotach i sytuacjach.
26
Dzień Matki
Jedno z najbardziej znanych międzynarodowych świąt na
świecie – 26 maja obchodzone jest jednak tylko w Polsce, w
innych krajach jest to najczęściej pierwsza lub druga niedziela
maja. Dzień ten na dwie, z pozoru niezależne historie –
europejską i amerykańską. Już w starożytnej Grecji czczono
matki-boginie, który symbolizowały płodność i urodzaj. Zwyczaj
ten formie powrócił w Wielkiej Brytanii w XVII wieku, gdzie w
czwartą niedzielę Wielkiego Postu obchodzono tzw. niedzielę u
matki – matka oznaczała jednak rodzinny kościół, parafię. Byłą
to również okazja do spotkania z członkami rodziny i z czasem
obyczaj ten przekształcił się w Dzień Matki. W USA z kolei
święto ma swoje początku w końcu XIX wieku - najpierw
promowany był Dzień Matczynej Pracy, następnie Dzień Matek
dla Pokoju, aż w końcu w 1914 Kongres zatwierdził Dzień Matki
jako święto narodowe. Światowe rozpowszechnienie Dnia Matki
miało miejsce w drugiej połowie XX wieku. Oprócz serdecznych
życzeń najpopularniejszymi prezentami dla mam są kwiaty,
laurki i słodycze. Cel obchodów jest oczywisty – wyrażenie
wdzięczności za trud włożony w
wychowanie oraz okazanie im
niezmierzonych pokładów miłości i
serdeczności.
27
100. rocznica urodzin
BOHDANA ARCTA (1914-1973) – prozaika, lotnika,
popularyzatora problematyki i wiedzy lotniczej, autora książek
poświęconych polskiemu lotnictwu głównie z okresu II wojny
światowej, m.in. Rycerze biało-czerwonej szachownicy,
Bohaterowie nieba.
29
Dzień Samorządu Terytorialnego
15. rocznica śmierci
DANUTY WAWIŁOW (1942-1999) – poetki, prozaika,
tłumaczki, autorki utworów dla dzieci, m.in. zbioru wierszy
Rupaki i Strasznie ważna rzecz, opowiadania Czupiradło, wielu
słuchowisk radiowych oraz baśni (wspólnie z mężem, Olegiem
Usenko).
Międzynarodowy Dzień Uczestników Misji Pokojowych ONZ,
Dzień Działacza Kultury i Drukarza
31
Dzień Pracownika Przemysłu Spożywczego, Dzień Bociana
Białego, Światowy Dzień bez Tytoniu
Polskie przysłowia ludowe na maj
Chłodny maj, dobry urodzaj.
Ciepły kwiecień, mokry maj - będzie zboże jako gaj.
Częste w maju grzmoty rozpraszają chłopom zgryzoty.
Deszcz majowy, chleb gotowy.
Kiedy mokry maj, będzie żyto jako gaj.
Dużo chrabąszczy w maju, proso będzie niby w gaju.
Gdy kukułka kuka w maju, spodziewaj się urodzaju.
Gdy maj jest przy pogodzie, nie bywają siana w
szkodzie.
Gdy się maj z grzmotem odezwie na wschodzie, rok
sprzyja sianu i zbożu w urodzie.
Grzmot w maju nie szkodzi, sad dobrze obrodzi.
Grzmot w maju sprzyja urodzaju.
Jeśli w maju grzmot, rośnie wszystko w lot.
Kiedy lipa w maju kwitnie, to w ulach miód zawiśnie.
Na pierwszego maja szron obiecuje dobry plon.
Pierwszego maja deszcz, nieurodzaju wieszcz.
Zródła:
– http://pl.wikipedia.org/
– www.kalbi.pl/
– http://www.kalendarzswiat.pl/
– www.bibliotekawszkole.pl